حدیث باب حطه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n{{امامت}} +{{امامت}})) |
|||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = احادیث امامت | |||
| عنوان مدخل = حدیث باب حطه | |||
| مداخل مرتبط = [[حدیث باب حطه در حدیث]] - [[حدیث باب حطه در کلام اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
{{جعبه اطلاعات احادیث نامدار | |||
| نام حدیث = حدیث باب حطه | |||
| نام تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| متن حدیث = انما مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيکُمْ مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ مَنْ دَخَلَهُ غُفِرَ لَهُ | |||
| ترجمه حدیث = اهل‌بیت من در بین شما همانند باب حطّه در بنی اسرائیل‌اند که هر کس داخل آن شد، آمرزیده شد | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| صادره از = [[پیامبر خاتم]] {{صل}} | |||
| راویان = {{فهرست جعبه افقی | [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} | [[ابوذر غفاری]] | [[ابوسعید خدری]] }} | |||
| سبب صدور = بیان شأن و مقام [[اهل بیت]] {{ع}} | |||
| دلالت حدیث = {{فهرست جعبه عمودی | دلالت بر لزوم اطاعت از اهل بیت| دلالت بر هدایت‌گری اهل بیت | دلالت بر رجوع به اهل بیت به منظور مشمول [[غفران]] [[الهی]] شدن}} | |||
| اعتبار سند = | |||
| منابع شیعه = {{فهرست جعبه عمودی | امالی [[شیخ مفید]] | [[الامالی - شیخ طوسی (کتاب)| امالی طوسی]] | [[تفسیر عیاشی (کتاب)| تفسیر عیاشی]]}} | |||
| منابع اهل سنت = {{فهرست جعبه عمودی | المعجم الصغیر | [[المستدرک علی الصحیحین]]}} | |||
}} | |||
در [[قرآن کریم]]، دربارۀ ورود [[بنی اسرائیل]] به [[بیت المقدس]] پس از | == مقدمه == | ||
در [[قرآن کریم]]، دربارۀ ورود [[بنی اسرائیل]] به [[بیت المقدس]] پس از هجرت از مصر آمده است که به آنان گفته شد وارد [[اورشلیم]] (شهر خدا) شوید و هنگام ورود، به [[سجده]] بیفتید و بگویید: "حطّه"، تا [[گناهان]] شما آمرزیده شود: {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ }}<ref> و (یاد کنید) آنگاه را که گفتیم: بدین شهر در آیید و از (نعمت‌های) آن از هر جا که خواستید فراوان بخورید و با فروتنی از دروازه وارد شوید و بگویید: از لغزش ما بگذر! تا از لغزش‌های شما درگذریم، و به زودی (پاداش) نکوکاران را می‌افزاییم؛ سوره بقره، آیه۵۸.</ref>، {{متن قرآن|وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُواْ حِطَّةٌ وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ }}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که به ایشان گفته شد: در این شهر (بیت المقدس) جای گیرید و از هر جای آن خواستید بخورید و بگویید: «از لغزش ما بگذر!» و از این دروازه، سجده‌کنان (به شهر) در آیید تا گناهانتان را بیامرزیم، به زودی بر (پاداش) نیکوکاران می‌افزاییم؛ سوره اعراف، آیه۱۶۱.</ref>. "باب حطّه"، یعنی دری که هنگام ورود از آن حطّه می‌گفتند تا آمرزیده شوند. البته به [[نقل]] [[قرآن]] و منابع روایی، آنان از روی [[استهزاء]] آن کلمه را عوض می‌کردند و به جای آن حنطه (گندم) می‌گفتند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۰۵.</ref>. | |||
== | در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] نکات ذیل را یادآور می‌شویم: | ||
اینکه [[اهل بیت]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[روایات]] به عنوان [[باب حطه]] معرفی شده‌اند، یعنی این [[خاندان]] و [[محبت]] و [[ولایت]] آنان وسیلۀ [[آمرزش]] و [[رحمت]] [[الهی]] و برخورداری از [[نعمت‌های فراوان]] و [[برکت]] در [[زندگی]] است و | # درباره “قریه” دو دیدگاه نقل شده است: أریحا و [[بیت المقدس]]. دیدگاه دوم مشهور است. مرحوم [[طبرسی]] در این باره می‌فرماید: [[مفسّران]] بر این مسأله اتّفاق نظر دارند که مراد از قریه در آیه شریفه، بیت المقدس است و مؤید آن این آیه شریفه است که می‌فرماید: “به سرزمین مقدسی که [[خداوند]] برای شما مقرر داشته است، وارد شوید” و ابن زید می‌گوید: مراد از قریه، “أریحا” است که روستایی در نزدیکی [[بیت المقدس]] است که در آن بقایای [[قوم عاد]] که عمالقه بودند و [[رئیس]] آنان عوج بن عُنُق بود، می‌باشد<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۲۶۷.</ref>. | ||
[[بنی اسرائیل]] که آن واژه را از روی [[استهزاء]] عوض کردند، [[کیفر الهی]] بر آنان نازل شد و دچار [[طاعون]] شدند. رهاکنندگان [[اهل بیت]]{{عم}} نیز از [[سعادت]] محرومند. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَنَا بَابُ حِطَّة}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹</ref> و [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ بَابُ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَ مِنْهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ كَانَ كَافِرا}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹</ref> | # گفته شده است کلمه “حِطّه” لفظی بوده که برای [[استغفار]] و [[توبه]] به‌کار می‌رفته و به معنای {{عربی|اغفر ذنوبنا}} می‌باشد<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۱۹۴؛ مفاتیح الغیب، ج۳، ص۵۲۳.</ref>.<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۲۵۲.</ref> | ||
== | |||
== باب حطه در احادیث == | |||
{{اصلی|حدیث باب حطه در حدیث}} | |||
اینکه [[اهل بیت]] [[پیامبر]] {{صل}} در [[روایات]] به عنوان [[باب حطه]] معرفی شده‌اند، یعنی این [[خاندان]] و [[محبت]] و [[ولایت]] آنان وسیلۀ [[آمرزش]] و [[رحمت]] [[الهی]] و برخورداری از [[نعمت‌های فراوان]] و [[برکت]] در [[زندگی]] است و پذیرش [[ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} و [[پنج تن آل عبا]] زمینه‌ساز شمول [[رحمت]] [[الهی]] و رسیدن به [[سعادت ابدی]] است. | |||
[[بنی اسرائیل]] که آن واژه را از روی [[استهزاء]] عوض کردند، [[کیفر الهی]] بر آنان نازل شد و دچار [[طاعون]] شدند. رهاکنندگان [[اهل بیت]] {{عم}} نیز از [[سعادت]] محرومند. [[امام علی]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَنَا بَابُ حِطَّة}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.</ref> و [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ بَابُ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَ مِنْهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ كَانَ كَافِرا}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.</ref>، همچنین فرمود: {{متن حدیث|مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ... مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَهُ نَجَا وَ مَنْ لَمْ يَدْخُلْهُ هَلَك}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.</ref> و نیز فرمود: {{متن حدیث| مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيل}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.</ref>. [[علامه مجلسی]] پس از [[نقل]] این [[حدیث]]، از [[تفسیر]] [[امام عسکری]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که: در باب حطّۀ [[بنی اسرائیل]]، نام‌های [[پیامبر]] و [[أئمه]] {{عم}} نوشته شده بود و به آنان امر شد که در برابر آنها [[خضوع]] و به [[فضیلت]] آنان [[اقرار]] کنند و نپذیرفتند و [[عذاب]] بر آنان نازل شد. این [[حدیث]]، از [[فضایل]] مهمّ [[خاندان پیامبر]] و [[امام علی|علی بن ابی طالب]] {{ع}} است و [[شأن]] و مقام آنان را نزد [[خدای متعال]] نشان می‌دهد<ref>دربارۀ این حدیث، از جمله ر. ک: احقاق الحق، ج ۷ص ۱۴۳، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۱۰۴، اهل البیت فی الکتاب و السّنة ص ۸۹، دانشنامه امام علی، ج ۱۰ ص ۲۸۰.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۰۵.</ref> | |||
== وجوب تبعیت از اهل بیت{{ع}} == | |||
یکی از احادیثی که بر [[وجوب]] پیروی از [[اهل‌بیت]] [[پیامبر]] {{صل}} دلالت می‌کند، [[حدیث]] “باب حطّه” است. حاصل معنا و مدلول این [[حدیث]] آن است، همان طور که [[بنی اسرائیل]] در اثر گناهانی که کرده بودند، بایستی کارهایی می‌کردند تا مشمول [[مغفرت الهی]] قرار گیرند و از آن جمله وارد شدن به باب [[بیت المقدس]] به صورت [[متواضعانه]] و طلب [[مغفرت]] از [[خداوند]] بود، [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} نیز، حال همان باب حطّه را دارند و لذا کسی که می‌خواهد از [[رحمت]] و مغفرت الهی بهره‌مند شود باید به آنها رجوع کرده و در برابر آنها [[خاضع]] و [[مطیع]] باشد. بنابراین این [[حدیث]] بر دو مطلب دلالت دارد: | |||
# اولاً: لازم است در مسائلی که مربوط به [[دین]] و [[هدایت]] است به [[اهل‌بیت]] {{عم}} رجوع شود؛ زیرا بحث غفران و مغفرت مربوط به دین است؛ | |||
# ثانیاً: این رجوع باید همراه با [[خضوع]] و [[اطاعت]] و [[تبعیت]] از آنان باشد؛ زیرا مراجعه بدون تبعیت اثر [[هدایتی]] نخواهد داشت. | |||
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} با تشبیه اهل‌بیت {{عم}} به باب حطّه بنی اسرائیل بیان می‌دارند که: اولاً: برای [[هدایت]] و [[مغفرت]] تنها به اهل‌بیت {{عم}} رجوع کنید که {{متن حدیث|أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا}} و درب دیگری را نجویید. ثانیاً: در برابر آنان نیز [[خاضع]] باشید: {{متن قرآن|وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا}}، یعنی تبعیت و [[انقیاد]] داشته باشید. [[تواضع]] این [[امّت]] به آن است که از درب [[معنوی]] که پیامبر اکرم {{صل}} آن را مشخص نموده وارد شوند و در مقابل [[علم]] و [[کمالات]] اهل‌بیت {{عم}} تواضع کنند (و این امری [[فطری]] است و اگر کسی از نظر [[نفسانی]] سالم باشد چنین می‌کند). برای این [[امت]] [[محبّت]] به [[خاندان]] اهل‌بیت{{عم}}، سبب مغفرت قرار داده شده و روشن است که [[محبت]] کلید پیروی و پیمودن طریق آنان است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۲۵۲.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[باب حطه]] | * [[باب حطه]] | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:13681032.jpg|22px]] [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|'''امامت اهل بیت''']] | |||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{فضائل اهل بیت}} | |||
[[رده:احادیث نامدار]] | |||
[[رده: | [[رده:احادیث امامت]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
نسخهٔ ۲۳ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث احادیث امامت است. حدیث باب حطه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حدیث باب حطه در حدیث - حدیث باب حطه در کلام اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| حدیث باب حطه | |
|---|---|
| متن حدیث | |
| «انما مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيکُمْ مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ مَنْ دَخَلَهُ غُفِرَ لَهُ» | |
| ترجمه حدیث | |
| اهل‌بیت من در بین شما همانند باب حطّه در بنی اسرائیل‌اند که هر کس داخل آن شد، آمرزیده شد | |
| مشخصات حدیث | |
| صادره از | پیامبر خاتم (ص) |
| راویان | |
| محتوای حدیث | |
| سبب صدور | بیان شأن و مقام اهل بیت (ع) |
| دلالت حدیث | |
| منابع حدیث | |
| منابع شیعه |
|
| منابع اهل سنت |
|
مقدمه
در قرآن کریم، دربارۀ ورود بنی اسرائیل به بیت المقدس پس از هجرت از مصر آمده است که به آنان گفته شد وارد اورشلیم (شهر خدا) شوید و هنگام ورود، به سجده بیفتید و بگویید: "حطّه"، تا گناهان شما آمرزیده شود: ﴿وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ ﴾[۱]، ﴿وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُواْ حِطَّةٌ وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ ﴾[۲]. "باب حطّه"، یعنی دری که هنگام ورود از آن حطّه می‌گفتند تا آمرزیده شوند. البته به نقل قرآن و منابع روایی، آنان از روی استهزاء آن کلمه را عوض می‌کردند و به جای آن حنطه (گندم) می‌گفتند[۳].
در تفسیر آیه شریفه نکات ذیل را یادآور می‌شویم:
- درباره “قریه” دو دیدگاه نقل شده است: أریحا و بیت المقدس. دیدگاه دوم مشهور است. مرحوم طبرسی در این باره می‌فرماید: مفسّران بر این مسأله اتّفاق نظر دارند که مراد از قریه در آیه شریفه، بیت المقدس است و مؤید آن این آیه شریفه است که می‌فرماید: “به سرزمین مقدسی که خداوند برای شما مقرر داشته است، وارد شوید” و ابن زید می‌گوید: مراد از قریه، “أریحا” است که روستایی در نزدیکی بیت المقدس است که در آن بقایای قوم عاد که عمالقه بودند و رئیس آنان عوج بن عُنُق بود، می‌باشد[۴].
- گفته شده است کلمه “حِطّه” لفظی بوده که برای استغفار و توبه به‌کار می‌رفته و به معنای اغفر ذنوبنا می‌باشد[۵].[۶]
باب حطه در احادیث
اینکه اهل بیت پیامبر (ص) در روایات به عنوان باب حطه معرفی شده‌اند، یعنی این خاندان و محبت و ولایت آنان وسیلۀ آمرزش و رحمت الهی و برخورداری از نعمت‌های فراوان و برکت در زندگی است و پذیرش ولایت اهل بیت (ع) و پنج تن آل عبا زمینه‌ساز شمول رحمت الهی و رسیدن به سعادت ابدی است.
بنی اسرائیل که آن واژه را از روی استهزاء عوض کردند، کیفر الهی بر آنان نازل شد و دچار طاعون شدند. رهاکنندگان اهل بیت (ع) نیز از سعادت محرومند. امام علی (ع) فرمود: «أَنَا بَابُ حِطَّة»[۷] و پیامبر خدا (ص) فرمود: «عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ بَابُ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَ مِنْهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ كَانَ كَافِرا»[۸]، همچنین فرمود: «مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ... مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَهُ نَجَا وَ مَنْ لَمْ يَدْخُلْهُ هَلَك»[۹] و نیز فرمود: « مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيل»[۱۰]. علامه مجلسی پس از نقل این حدیث، از تفسیر امام عسکری (ع) نقل می‌کند که: در باب حطّۀ بنی اسرائیل، نام‌های پیامبر و أئمه (ع) نوشته شده بود و به آنان امر شد که در برابر آنها خضوع و به فضیلت آنان اقرار کنند و نپذیرفتند و عذاب بر آنان نازل شد. این حدیث، از فضایل مهمّ خاندان پیامبر و علی بن ابی طالب (ع) است و شأن و مقام آنان را نزد خدای متعال نشان می‌دهد[۱۱].[۱۲]
وجوب تبعیت از اهل بیت(ع)
یکی از احادیثی که بر وجوب پیروی از اهل‌بیت پیامبر (ص) دلالت می‌کند، حدیث “باب حطّه” است. حاصل معنا و مدلول این حدیث آن است، همان طور که بنی اسرائیل در اثر گناهانی که کرده بودند، بایستی کارهایی می‌کردند تا مشمول مغفرت الهی قرار گیرند و از آن جمله وارد شدن به باب بیت المقدس به صورت متواضعانه و طلب مغفرت از خداوند بود، اهل بیت پیامبر (ص) نیز، حال همان باب حطّه را دارند و لذا کسی که می‌خواهد از رحمت و مغفرت الهی بهره‌مند شود باید به آنها رجوع کرده و در برابر آنها خاضع و مطیع باشد. بنابراین این حدیث بر دو مطلب دلالت دارد:
- اولاً: لازم است در مسائلی که مربوط به دین و هدایت است به اهل‌بیت (ع) رجوع شود؛ زیرا بحث غفران و مغفرت مربوط به دین است؛
- ثانیاً: این رجوع باید همراه با خضوع و اطاعت و تبعیت از آنان باشد؛ زیرا مراجعه بدون تبعیت اثر هدایتی نخواهد داشت.
پیامبر اکرم (ص) با تشبیه اهل‌بیت (ع) به باب حطّه بنی اسرائیل بیان می‌دارند که: اولاً: برای هدایت و مغفرت تنها به اهل‌بیت (ع) رجوع کنید که «أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا» و درب دیگری را نجویید. ثانیاً: در برابر آنان نیز خاضع باشید: ﴿وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا﴾، یعنی تبعیت و انقیاد داشته باشید. تواضع این امّت به آن است که از درب معنوی که پیامبر اکرم (ص) آن را مشخص نموده وارد شوند و در مقابل علم و کمالات اهل‌بیت (ع) تواضع کنند (و این امری فطری است و اگر کسی از نظر نفسانی سالم باشد چنین می‌کند). برای این امت محبّت به خاندان اهل‌بیت(ع)، سبب مغفرت قرار داده شده و روشن است که محبت کلید پیروی و پیمودن طریق آنان است[۱۳].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ و (یاد کنید) آنگاه را که گفتیم: بدین شهر در آیید و از (نعمت‌های) آن از هر جا که خواستید فراوان بخورید و با فروتنی از دروازه وارد شوید و بگویید: از لغزش ما بگذر! تا از لغزش‌های شما درگذریم، و به زودی (پاداش) نکوکاران را می‌افزاییم؛ سوره بقره، آیه۵۸.
- ↑ و (یاد کن) آنگاه را که به ایشان گفته شد: در این شهر (بیت المقدس) جای گیرید و از هر جای آن خواستید بخورید و بگویید: «از لغزش ما بگذر!» و از این دروازه، سجده‌کنان (به شهر) در آیید تا گناهانتان را بیامرزیم، به زودی بر (پاداش) نیکوکاران می‌افزاییم؛ سوره اعراف، آیه۱۶۱.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۰۵.
- ↑ مجمع البیان، ج۱، ص۲۶۷.
- ↑ مجمع البیان، ج۱، ص۱۹۴؛ مفاتیح الغیب، ج۳، ص۵۲۳.
- ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت اهل بیت، ص ۲۵۲.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹.
- ↑ دربارۀ این حدیث، از جمله ر. ک: احقاق الحق، ج ۷ص ۱۴۳، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۱۰۴، اهل البیت فی الکتاب و السّنة ص ۸۹، دانشنامه امام علی، ج ۱۰ ص ۲۸۰.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۰۵.
- ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت اهل بیت، ص ۲۵۲.
