پیمان برادری: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'تاخوا في الله أخوين أخوين‌' به 'تآخوا في الله أخوين أخوين‌')
جز (جایگزینی متن - 'تآخوا في الله أخوين أخوين‌' به 'تَآخَوْا فِي اللهِ أَخَوَيْنِ أَخَوَيْنِ')
خط ۹: خط ۹:
*انعقاد پیمان برادری میان [[مسلمانان]] ([[مهاجران]] و [[انصار]]) در [[مدینه]]، یکی از مهم‌ترین و نخستین اقدامات [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] [[پیامبر اسلام]]، پس از [[هجرت به مدینه]] است که اهمیت ویژه‌ای دارد و رمز تشکیل [[امت]] واحده در [[صدر اسلام]] را در خود نهفته است. [[پیامبر]] به [[یاری]] [[انصار]] که یک گروه [[اجتماعی]] خارج از [[مکه]] بودند، توانست پایگاه قدرتمندی برای [[حمایت]] از خود و یارانش در برابر اشراف [[مکه]] فراهم کند. همچنین [[موقعیت]] حساس [[شهر]] یثرب، برای [[رسول اکرم]]{{صل}} اهمیت ویژه‌ای داشت. [[عقد]] و [[پیمان]] [[اخوت]] [[دینی]]، دشمنی‌های دیرینه نسبی و [[اختلافات]] قبیله‌ای را کاهش می‌داد، [[رسوم]] [[جاهلی]] و اسباب [[تفاخر]] را در هم می‌شکست، امتیازات نسبی را از بین می‌برد و [[روحیه]] [[صفا]] و [[برادری]] [[دینی]] [[جانشین]] آن می‌شد<ref>غلامحسین زرگری‌نژاد، تاریخ صدر اسلام، ص۳۴۹.</ref>.
*انعقاد پیمان برادری میان [[مسلمانان]] ([[مهاجران]] و [[انصار]]) در [[مدینه]]، یکی از مهم‌ترین و نخستین اقدامات [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] [[پیامبر اسلام]]، پس از [[هجرت به مدینه]] است که اهمیت ویژه‌ای دارد و رمز تشکیل [[امت]] واحده در [[صدر اسلام]] را در خود نهفته است. [[پیامبر]] به [[یاری]] [[انصار]] که یک گروه [[اجتماعی]] خارج از [[مکه]] بودند، توانست پایگاه قدرتمندی برای [[حمایت]] از خود و یارانش در برابر اشراف [[مکه]] فراهم کند. همچنین [[موقعیت]] حساس [[شهر]] یثرب، برای [[رسول اکرم]]{{صل}} اهمیت ویژه‌ای داشت. [[عقد]] و [[پیمان]] [[اخوت]] [[دینی]]، دشمنی‌های دیرینه نسبی و [[اختلافات]] قبیله‌ای را کاهش می‌داد، [[رسوم]] [[جاهلی]] و اسباب [[تفاخر]] را در هم می‌شکست، امتیازات نسبی را از بین می‌برد و [[روحیه]] [[صفا]] و [[برادری]] [[دینی]] [[جانشین]] آن می‌شد<ref>غلامحسین زرگری‌نژاد، تاریخ صدر اسلام، ص۳۴۹.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[پیامبر اکرم]]{{صل}} شکاف‌های [[اجتماعی]] را به [[وحدت]] تبدیل می‌کرد و فاصله‌ها را به هم پیوند می‌داد"<ref>نهج البلاغه (خطبه ذی قار)، ص۳۵۳.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[پیامبر اکرم]]{{صل}} شکاف‌های [[اجتماعی]] را به [[وحدت]] تبدیل می‌کرد و فاصله‌ها را به هم پیوند می‌داد"<ref>نهج البلاغه (خطبه ذی قار)، ص۳۵۳.</ref>.
*از آنجا که [[مهاجر]] و [[انصار]]، پرورش‌یافته در محیط مختلف بودند، در طرز [[تفکر]] و [[معاشرت]]، فاصله زیادی با هم داشتند. [[اوس]] و [[خزرج]] که جمعیت [[انصار]] را تشکیل می‌دادند، ۱۲۰ سال با هم [[جنگ]] کرده بودند<ref>غلامحسین زرگری‌نژاد، تاریخ صدر اسلام، ص۳۵۰-۳۵۳.</ref>. با این [[اختلافات]]، [[حیات]] [[دینی]] و [[سیاسی]] [[اسلام]] به هیچ وجه امکان‌پذیر نبود. [[پیامبر]]{{صل}} همه این [[مشکلات]] را حل کرد و از طرف [[خداوند]] [[مأمور]] شد [[مهاجر]] و [[انصار]] را با هم [[برادر]] کند. روزی در انجمنی عمومی به [[مسلمانان]] فرمود: "دوتا دوتا با هم [[برادر]] شوید"<ref>{{متن حدیث|تآخوا في الله أخوين أخوين‌}}؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویه، ج۴، ص۲۴۴ و قاضی ابرقوه، سیرت رسول الله{{صل}}، ج۱، ص۴۸۵.</ref><ref>[[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[پیمان برادری (مقاله)|پیمان برادری]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۸.</ref>.  
*از آنجا که [[مهاجر]] و [[انصار]]، پرورش‌یافته در محیط مختلف بودند، در طرز [[تفکر]] و [[معاشرت]]، فاصله زیادی با هم داشتند. [[اوس]] و [[خزرج]] که جمعیت [[انصار]] را تشکیل می‌دادند، ۱۲۰ سال با هم [[جنگ]] کرده بودند<ref>غلامحسین زرگری‌نژاد، تاریخ صدر اسلام، ص۳۵۰-۳۵۳.</ref>. با این [[اختلافات]]، [[حیات]] [[دینی]] و [[سیاسی]] [[اسلام]] به هیچ وجه امکان‌پذیر نبود. [[پیامبر]]{{صل}} همه این [[مشکلات]] را حل کرد و از طرف [[خداوند]] [[مأمور]] شد [[مهاجر]] و [[انصار]] را با هم [[برادر]] کند. روزی در انجمنی عمومی به [[مسلمانان]] فرمود: "دوتا دوتا با هم [[برادر]] شوید"<ref>{{متن حدیث|تَآخَوْا فِي اللهِ أَخَوَيْنِ أَخَوَيْنِ}}؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویه، ج۴، ص۲۴۴ و قاضی ابرقوه، سیرت رسول الله{{صل}}، ج۱، ص۴۸۵.</ref><ref>[[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[پیمان برادری (مقاله)|پیمان برادری]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۱۸.</ref>.  
*[[مهاجران]] از [[اقوام]] و [[نزدیکان]] خود جدا شده و به [[مدینه]] آمده بودند و از لحاظ [[اقتصادی]] نیز وضع رضایت‌بخشی نداشتند. در مقابل، [[انصار]]، آنان را پذیرا شدند و هرکدام که می‌توانستند مهاجری را در منزل خود اسکان می‌دادند و آنها را در [[امور اقتصادی]] [[حمایت]] می‌کردند. به [[دستور]] [[حضرت]]، حدود صد نفر با هم [[پیمان]] [[برادری]] بستند تا هرکدام، دیگری را در راه [[حق]] [[یاری]] دهند و پس از [[مرگ]] از هم [[ارث]] ببرند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۲-۵۰۳؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۲۷-۲۲۸.</ref><ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[اقدامات اولیه پیامبر (مقاله)|اقدامات اولیه پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۵۲.</ref>.
*[[مهاجران]] از [[اقوام]] و [[نزدیکان]] خود جدا شده و به [[مدینه]] آمده بودند و از لحاظ [[اقتصادی]] نیز وضع رضایت‌بخشی نداشتند. در مقابل، [[انصار]]، آنان را پذیرا شدند و هرکدام که می‌توانستند مهاجری را در منزل خود اسکان می‌دادند و آنها را در [[امور اقتصادی]] [[حمایت]] می‌کردند. به [[دستور]] [[حضرت]]، حدود صد نفر با هم [[پیمان]] [[برادری]] بستند تا هرکدام، دیگری را در راه [[حق]] [[یاری]] دهند و پس از [[مرگ]] از هم [[ارث]] ببرند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۲-۵۰۳؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۲۷-۲۲۸.</ref><ref>[[حسین قاضی خانی|قاضی خانی، حسین]]، [[اقدامات اولیه پیامبر (مقاله)|اقدامات اولیه پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۵۲.</ref>.
*اجرای این [[پیمان]] که به [[پیمان]] "[[مؤاخات]]" معروف است، [[اتحاد]] [[مسلمانان]] را محکم‌تر کرد و باعث تقویت [[روحیه]] [[مهاجران]] شد. پیوند میان [[رسول خدا]]{{صل}} با [[علی بن ابی طالب]]{{ع}}<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵-۵۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۴.</ref>، [[حمزه]]، [[عموی پیامبر]]{{صل}} با [[زید بن حارثه]] ([[غلام]] آزاد شده [[رسول اکرم]]{{صل}})<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۳۰.</ref>، [[ابوبکر]] با [[خارجه بن زهیر]]<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۳۰.</ref> و [[عمر]] با [[عتبان بن مالک]]، نمونه‌هایی از این [[برادری]] است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ شیخ حسین دیار بکری، تاریخ الخمیس فی أحوال انفس النفیس، ج۱، ص۳۵۳.</ref>.
*اجرای این [[پیمان]] که به [[پیمان]] "[[مؤاخات]]" معروف است، [[اتحاد]] [[مسلمانان]] را محکم‌تر کرد و باعث تقویت [[روحیه]] [[مهاجران]] شد. پیوند میان [[رسول خدا]]{{صل}} با [[علی بن ابی طالب]]{{ع}}<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵-۵۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۴.</ref>، [[حمزه]]، [[عموی پیامبر]]{{صل}} با [[زید بن حارثه]] ([[غلام]] آزاد شده [[رسول اکرم]]{{صل}})<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۳۰.</ref>، [[ابوبکر]] با [[خارجه بن زهیر]]<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۳۰.</ref> و [[عمر]] با [[عتبان بن مالک]]، نمونه‌هایی از این [[برادری]] است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ شیخ حسین دیار بکری، تاریخ الخمیس فی أحوال انفس النفیس، ج۱، ص۳۵۳.</ref>.

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۴

مقدمه

زمان و مکان پیمان

ابن‌هشام نقل کرده است: "رسول خدا(ص) بین صحابه‌اش (مهاجران و انصار) رفت و فرمود: برادر شوید. سپس دست علی را گرفت و فرمود: برای من برادری نظیر علی بن ابی طالب نیست"[۱۶].

اهداف و ثمرات پیمان

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. غلامحسین زرگری‌نژاد، تاریخ صدر اسلام، ص۳۴۹.
  2. نهج البلاغه (خطبه ذی قار)، ص۳۵۳.
  3. غلامحسین زرگری‌نژاد، تاریخ صدر اسلام، ص۳۵۰-۳۵۳.
  4. «تَآخَوْا فِي اللهِ أَخَوَيْنِ أَخَوَيْنِ»؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویه، ج۴، ص۲۴۴ و قاضی ابرقوه، سیرت رسول الله(ص)، ج۱، ص۴۸۵.
  5. ده پهلوانی، طلعت، پیمان برادری، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۱۸.
  6. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۲-۵۰۳؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۲۷-۲۲۸.
  7. قاضی خانی، حسین، اقدامات اولیه پیامبر، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۱۵۲.
  8. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵-۵۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۴.
  9. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۳۰.
  10. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن سید الناس، عیون الأثر، ج۱، ص۲۳۰.
  11. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ شیخ حسین دیار بکری، تاریخ الخمیس فی أحوال انفس النفیس، ج۱، ص۳۵۳.
  12. «و کسانی که پس از آن ایمان آورده و هجرت گزیده و همراه شما جهاد کرده‌اند از شمایند و در کتاب خداوند خویشاوندان (در ارث‌بری) نسبت به همدیگر (از دیگران) سزاوارترند؛ بی‌گمان خداوند به هر چیزی داناست» سوره انفال، آیه ۷۵.
  13. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ شیخ حسین دیار بکری، تاریخ الخمیس فی احوال انفس النفیس، ج۱، ص۳۵۳.
  14. نورالدین علی السمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ج۱، ص۲۰۷؛ حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۱۴؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۴، ص۱۳۷.
  15. قاضی خانی، حسین، اقدامات اولیه پیامبر، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۱۵۲-۱۵۳.
  16. ابن هشام، السیره النبویه، ج۱، ص۵۰۵؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویه، ج۴، ص۲۴۴.
  17. ابوسعید خرگوشی، شرف المصطفی، ج۲، ص۳۹۳.
  18. محمد بن یوسف صالحی، سبل الهدی والرشاد فی سیرة خیر العباد، ج۳، ص۳۶۷.
  19. ده پهلوانی، طلعت، پیمان برادری، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۱۹.
  20. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵.
  21. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۵-۵۰۶.
  22. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۷۰-۲۷۱.
  23. عبدالرحمان ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۲۳.
  24. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۳؛ ابن سعد به ۹۰ یا ۱۰۰ نفر اشاره کرده است.
  25. ده پهلوانی، طلعت، پیمان برادری، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۱۹-۲۲۰.
  26. محمد بن یوسف، صالحی، سبل الهدی و الرشاد، ص۳۶۵.
  27. محمد بن یوسف، صالحی، سبل الهدی و الرشاد، ص۳۶۵.
  28. ناصر مکارم شیرازی، جمعی از همکاران، تفسیر نمونه، ج۷، ص۲۶۵-۲۶۶.
  29. محمد ابوزهرة، خاتم النبیین(ص)، ج۲، ص۴۹۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۷۶.
  30. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۵۸.
  31. علامه حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۱۷؛ الطبرانی، المعجم الکبیر، ج۵، ص۲۲۱.
  32. ده پهلوانی، طلعت، پیمان برادری، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۲۲۰-۲۲۱.