اخلاق الاهی ج۵ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{کتاب‌های وابسته}} +{{آثار وابسته}})) |
جز (جایگزینی متن - '\|\sسال\sنشر\s=\s\*\s(.*)↵\*\s(.*)↵\|\sتعداد\sصفحات' به '| سال نشر = $1 | تعداد صفحات') |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان | | عنوان پیشین = | ||
| عنوان | | عنوان = اخلاق الاهی | ||
| تصویر | | عنوان پسین = آفات زبان (بخش دوم) | ||
| اندازه تصویر | | شماره جلد = | ||
| از مجموعه | | عنوان اصلی = | ||
| زبان | | تصویر = 1100247.jpg | ||
|زبان اصلی | | اندازه تصویر = 200px | ||
| نویسنده | | از مجموعه = اخلاق الاهی | ||
| نویسندگان | | زبان = فارسی | ||
| تحقیق یا تدوین | | زبان اصلی = | ||
| زیر نظر | | نویسنده = [[مجتبی تهرانی]] | ||
| به کوشش | | نویسندگان = | ||
| مترجم | | تحقیق یا تدوین = | ||
| مترجمان | | زیر نظر = | ||
| ویراستار | | به کوشش = | ||
| ویراستاران | | مترجم = | ||
| موضوع | | مترجمان = | ||
| مذهب | | ویراستار = | ||
| ناشر | | ویراستاران = | ||
| به همت | | موضوع = [[اخلاق اسلامی]] | ||
| وابسته به | | مذهب = شیعه | ||
| محل نشر | | ناشر = پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| سال نشر | | به همت = | ||
| وابسته به = | |||
| تعداد | | محل نشر = تهران، ایران | ||
| سال نشر = ۱۳۸۷ | |||
| تعداد صفحات = ۳۲۴ | |||
| شابک = 978-600-108-163-7 | |||
| شابک | | شماره ملی = ۱۷۹۶۷۷۳ | ||
| شماره ملی | |||
}} | }} | ||
این کتاب، جلد پنجم از مجموعهٔ بیست و هشت جلدی '''[[اخلاق الاهی (کتاب)|اخلاق الاهی]]''' کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحث قوه شهویه میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[مجتبی تهرانی]] است و [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]] انتشار آن را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://www.mehrnews.com/news/249594/%D8%AC%D9%84%D8%AF-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%8A-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A2%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D9%8A-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF وبگاه خبرگزاری مهر]</ref> | این کتاب، جلد پنجم از مجموعهٔ بیست و هشت جلدی '''[[اخلاق الاهی (کتاب)|اخلاق الاهی]]''' کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحث قوه شهویه میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[مجتبی تهرانی]] است و [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]] انتشار آن را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://www.mehrnews.com/news/249594/%D8%AC%D9%84%D8%AF-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%8A-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A2%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D9%8A-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF وبگاه خبرگزاری مهر]</ref> | ||
==دربارهٔ کتاب== | == دربارهٔ کتاب == | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «جلد پنجم به [[آفات زبان]] میپردازد. زبان در بین همه اعضاء و جوارح [[آدمی]] با بیشترین آفت روبرو است. به تعبیر دیگر بسیاری از آفات و امراض نفسانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به زبان مربوط میشود. در این میان بیماریهای درونی [[انسان]] به شکلهای گوناگون در زبان [[آدمی]] جلوه گر شده خود نمایی می‌‌کنند. [[آفات زبان]] گاه به ماده و درون مایه گفتار [[آدمی]] و گاه به حالتی که در آوا و آهنگ اوست مربوط میشود. از این رو [[آفات زبان]] را می‌‌توان به دو بخش عمده آفتهای مادی و آفتهای صوری تقسیم کرد. برخی از مطالبی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته و در ۱۴ فصل گردآوری و تدوین شده‌اند عبارتند از: [[اضلال]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[غنا]]، اهانت، [[مدح]]، [[طعن]]، دوزبانی، افشای سر، تکلف در سخن، شکایت، مزاح، خنده، [[گریه]] و [[شعر]]»<ref name=p1></ref>. | در معرفی این کتاب آمده است: «جلد پنجم به [[آفات زبان]] میپردازد. زبان در بین همه اعضاء و جوارح [[آدمی]] با بیشترین آفت روبرو است. به تعبیر دیگر بسیاری از آفات و امراض نفسانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به زبان مربوط میشود. در این میان بیماریهای درونی [[انسان]] به شکلهای گوناگون در زبان [[آدمی]] جلوه گر شده خود نمایی می‌‌کنند. [[آفات زبان]] گاه به ماده و درون مایه گفتار [[آدمی]] و گاه به حالتی که در آوا و آهنگ اوست مربوط میشود. از این رو [[آفات زبان]] را می‌‌توان به دو بخش عمده آفتهای مادی و آفتهای صوری تقسیم کرد. برخی از مطالبی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته و در ۱۴ فصل گردآوری و تدوین شده‌اند عبارتند از: [[اضلال]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[غنا]]، اهانت، [[مدح]]، [[طعن]]، دوزبانی، افشای سر، تکلف در سخن، شکایت، مزاح، خنده، [[گریه]] و [[شعر]]»<ref name=p1></ref>. | ||
| خط ۴۲: | خط ۳۹: | ||
* دیباچه | * دیباچه | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
*'''فصل اول: [[اضلال]]''' | * '''فصل اول: [[اضلال]]''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف [[اضلال]] | :۱. تعریف [[اضلال]] | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۶: | ||
* تفاوت [[اضلال]] با امربه‌منکر و نهی‌ازمعروف | * تفاوت [[اضلال]] با امربه‌منکر و نهی‌ازمعروف | ||
:۲. اقسام [[اضلال]] | :۲. اقسام [[اضلال]] | ||
*أ. اقسام [[اضلال]] به اعتبار قصد و [[آگاهی]] [[گمراه‌کننده]] | * أ. اقسام [[اضلال]] به اعتبار قصد و [[آگاهی]] [[گمراه‌کننده]] | ||
:۱. [[اضلال]] آگاهانه | :۱. [[اضلال]] آگاهانه | ||
*یک: [[اضلال]] آگاهانه با انگیزه گمراه‌کردن | * یک: [[اضلال]] آگاهانه با انگیزه گمراه‌کردن | ||
*دو: [[اضلال]] آگاهانه بدون انگیزه گمراه‌کردن | * دو: [[اضلال]] آگاهانه بدون انگیزه گمراه‌کردن | ||
:۲. [[اضلال]] ناآگاهانه | :۲. [[اضلال]] ناآگاهانه | ||
*ب. اقسام [[اضلال]] به اعتبار شمار مخاطبان | * ب. اقسام [[اضلال]] به اعتبار شمار مخاطبان | ||
:۱. [[اضلال]] فردی (انفرادی) | :۱. [[اضلال]] فردی (انفرادی) | ||
:۲. [[اضلال]] جمعی ([[اجتماعی]]) | :۲. [[اضلال]] جمعی ([[اجتماعی]]) | ||
*ج. اقسام [[اضلال]] به اعتبار مسیر | * ج. اقسام [[اضلال]] به اعتبار مسیر | ||
:۱. [[اضلال]] در اصول | :۱. [[اضلال]] در اصول | ||
:۲. [[اضلال]] در [[فروع]] | :۲. [[اضلال]] در [[فروع]] | ||
*یک. [[اضلال]] در [[فروع]] لازم | * یک. [[اضلال]] در [[فروع]] لازم | ||
*دو. [[اضلال]] در [[فروع]] غیرلازم | * دو. [[اضلال]] در [[فروع]] غیرلازم | ||
*د. اقسام [[اضلال]] به اعتبار وسیله | * د. اقسام [[اضلال]] به اعتبار وسیله | ||
:۱. [[اضلال]] گفتاری | :۱. [[اضلال]] گفتاری | ||
:۲. [[اضلال]] نوشتاری | :۲. [[اضلال]] نوشتاری | ||
:۳. [[اضلال]] [[رفتاری]] | :۳. [[اضلال]] [[رفتاری]] | ||
*هـ. اقسام [[اضلال]] به اعتبار روش | * هـ. اقسام [[اضلال]] به اعتبار روش | ||
:۱. نفی‌باورها | :۱. نفی‌باورها | ||
:۲. [[بدعت]] و نوآوری | :۲. [[بدعت]] و نوآوری | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۲: | ||
:۳. [[حسد]] | :۳. [[حسد]] | ||
:۴. [[خصومت]] | :۴. [[خصومت]] | ||
*أ. [[خصومت]] با باورهای صحیح | * أ. [[خصومت]] با باورهای صحیح | ||
*ب. [[خصومت]] با افراد | * ب. [[خصومت]] با افراد | ||
:۵. [[جهل]] | :۵. [[جهل]] | ||
:۵. پیامدهای [[زشت]] [[اضلال]] | :۵. پیامدهای [[زشت]] [[اضلال]] | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۱: | ||
:۴. پذیرفته‌نشدن [[توبه]] | :۴. پذیرفته‌نشدن [[توبه]] | ||
:۶. راه‌های درمان [[اضلال]] | :۶. راه‌های درمان [[اضلال]] | ||
*'''فصل دوم: امر به منکر و نهی از معروف''' | * '''فصل دوم: امر به منکر و نهی از معروف''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف امر به منکر و [[نهی]] از معروف | :۱. تعریف امر به منکر و [[نهی]] از معروف | ||
| خط ۹۲: | خط ۸۹: | ||
* [[نهی از معروف]] | * [[نهی از معروف]] | ||
:۲. اقسام [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] | :۲. اقسام [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] | ||
*أ. تقسیم [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] به اعتبار [[حکم]] منکر و معروف | * أ. تقسیم [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] به اعتبار [[حکم]] منکر و معروف | ||
:۱. امر به [[حرام]] | :۱. امر به [[حرام]] | ||
:۲. امر به [[مکروه]] | :۲. امر به [[مکروه]] | ||
:۳. [[نهی]] از [[واجب]] | :۳. [[نهی]] از [[واجب]] | ||
:۴. [[نهی]] از [[مستحب]] | :۴. [[نهی]] از [[مستحب]] | ||
*ب. تقسیم [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] به اعتبار مخاطب | * ب. تقسیم [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] به اعتبار مخاطب | ||
:۱. [[امر و نهی]] به فرد | :۱. [[امر و نهی]] به فرد | ||
:۲. [[امر و نهی]] به جمع | :۲. [[امر و نهی]] به جمع | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۴: | ||
:۴. چشمداشت | :۴. چشمداشت | ||
:۵. پیامدهای [[زشت]] [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] | :۵. پیامدهای [[زشت]] [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] | ||
*أ. شدت‌گرفتن [[بدی‌ها]] و ضعیف‌شدن خوبی‌‌ها | * أ. شدت‌گرفتن [[بدی‌ها]] و ضعیف‌شدن خوبی‌‌ها | ||
*ب. تبدیل [[بدی‌ها]] و خوب‌ها به یکدیگر در دید [[جامعه]] | * ب. تبدیل [[بدی‌ها]] و خوب‌ها به یکدیگر در دید [[جامعه]] | ||
:۶. راه‌های درمان [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] | :۶. راه‌های درمان [[امر به منکر]] و [[نهی از معروف]] | ||
*'''فصل سوم: [[غنا]]''' | * '''فصل سوم: [[غنا]]''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف [[غنا]] | :۱. تعریف [[غنا]] | ||
:۲. اقسام [[غنا]] | :۲. اقسام [[غنا]] | ||
*أ. اقسام [[غنا]] به اعتبار مجلس | * أ. اقسام [[غنا]] به اعتبار مجلس | ||
:۱. غنای مختص به مجالس [[لهو و لعب]] | :۱. غنای مختص به مجالس [[لهو و لعب]] | ||
:۲. غنای غیرمختص به مجالس [[لهو و لعب]] | :۲. غنای غیرمختص به مجالس [[لهو و لعب]] | ||
*ب. اقسام [[غنا]] به اعتبار جنسیّت خواننده و شنونده | * ب. اقسام [[غنا]] به اعتبار جنسیّت خواننده و شنونده | ||
:۱. غنای مرد برای مرد | :۱. غنای مرد برای مرد | ||
:۲. غنای [[زن]] برای [[زن]] | :۲. غنای [[زن]] برای [[زن]] | ||
:۳. غنای [[زن]] برای مرد و برعکس | :۳. غنای [[زن]] برای مرد و برعکس | ||
*ج. اقسام [[غنا]] به اعتبار [[کلام]] | * ج. اقسام [[غنا]] به اعتبار [[کلام]] | ||
:۱. غنای بدون [[کلام]] | :۱. غنای بدون [[کلام]] | ||
:۲. غنیار باکلام | :۲. غنیار باکلام | ||
*د. اقسام [[غنا]] به اعتبار نوع سخن | * د. اقسام [[غنا]] به اعتبار نوع سخن | ||
:۱. [[غنا]] با [[کلام]] بشری | :۱. [[غنا]] با [[کلام]] بشری | ||
:۲. [[غنا]] با [[کلام الهی]] | :۲. [[غنا]] با [[کلام الهی]] | ||
*هـ. اقسام دیگر [[غنا]] به اعتبار پیشگفته | * هـ. اقسام دیگر [[غنا]] به اعتبار پیشگفته | ||
:۱. [[غنا]] با [[کلام]] [[ناپسند]] | :۱. [[غنا]] با [[کلام]] [[ناپسند]] | ||
:۲. [[غنا]] با [[کلام]] [[پسندیده]] | :۲. [[غنا]] با [[کلام]] [[پسندیده]] | ||
*و. اقسام [[غنا]] به اعتبار شنونده | * و. اقسام [[غنا]] به اعتبار شنونده | ||
:۱. [[غنا]] بی‌شنونده | :۱. [[غنا]] بی‌شنونده | ||
:۲. [[غنا]] باشنونده | :۲. [[غنا]] باشنونده | ||
*ز. اقسام [[غنا]] به اعتبار نوع تأثیر | * ز. اقسام [[غنا]] به اعتبار نوع تأثیر | ||
:۱. غنای شادی‌آفرین | :۱. غنای شادی‌آفرین | ||
:۲. غنای غم‌انگیز | :۲. غنای غم‌انگیز | ||
| خط ۱۵۸: | خط ۱۵۵: | ||
:۲. تدّبر در پیامدهای [[زشت]] [[غنا]] | :۲. تدّبر در پیامدهای [[زشت]] [[غنا]] | ||
:۳. اشتغال به نغمه‌های [[پسندیده]] | :۳. اشتغال به نغمه‌های [[پسندیده]] | ||
*'''فصل چهارم: اهانت''' | * '''فصل چهارم: اهانت''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف اهانت | :۱. تعریف اهانت | ||
:۲. اقسام اهانت | :۲. اقسام اهانت | ||
*أ. تقسیم اهانت از جهت ابزار | * أ. تقسیم اهانت از جهت ابزار | ||
:۱. اهانت گفتاری (لفظی) | :۱. اهانت گفتاری (لفظی) | ||
:۲. اهانت [[رفتاری]] (عملی) | :۲. اهانت [[رفتاری]] (عملی) | ||
:۳. اهانت نوشتاری | :۳. اهانت نوشتاری | ||
*ب. تقسیم اهانت از جهت اهانت شده | * ب. تقسیم اهانت از جهت اهانت شده | ||
:۱. اهانت به [[انسان]] | :۱. اهانت به [[انسان]] | ||
*یک. اهانت به خود | * یک. اهانت به خود | ||
*دو. اهانت به دیگری | * دو. اهانت به دیگری | ||
* اهانت به فرد | * اهانت به فرد | ||
* اهانت به جمع | * اهانت به جمع | ||
:۲. اهانت به غیر [[انسان]] | :۲. اهانت به غیر [[انسان]] | ||
*ج. جهات قابل توّجه در تحقق اهانت | * ج. جهات قابل توّجه در تحقق اهانت | ||
:۱. نسبی بودن | :۱. نسبی بودن | ||
:۲. انتزاعی بودن | :۲. انتزاعی بودن | ||
| خط ۱۹۱: | خط ۱۸۸: | ||
:۴. [[بلا]] و ناگواری در [[دنیا]] | :۴. [[بلا]] و ناگواری در [[دنیا]] | ||
:۶. راه‌های درمان اهانت | :۶. راه‌های درمان اهانت | ||
*'''فصل پنجم: [[مدح]]''' | * '''فصل پنجم: [[مدح]]''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف [[مدح]] | :۱. تعریف [[مدح]] | ||
:۲. اقسام [[مدح]] | :۲. اقسام [[مدح]] | ||
*أ. شخص [[ستایش]] شده (ممدوح) | * أ. شخص [[ستایش]] شده (ممدوح) | ||
:۱. [[خودستایی]] | :۱. [[خودستایی]] | ||
:۲. دیگرستایی | :۲. دیگرستایی | ||
*ب. استحقاق [[ستایش]] شده | * ب. استحقاق [[ستایش]] شده | ||
:۱. [[ستایش]] لایق | :۱. [[ستایش]] لایق | ||
:۲. [[ستایش]] نالایق | :۲. [[ستایش]] نالایق | ||
*اقسام [[ستایش]] لایق | * اقسام [[ستایش]] لایق | ||
*یک. [[ستایش]] کم‌تر از اندازه [[لیاقت]] | * یک. [[ستایش]] کم‌تر از اندازه [[لیاقت]] | ||
*دو. [[ستایش]] بیش‌تر از اندازه [[لیاقت]] | * دو. [[ستایش]] بیش‌تر از اندازه [[لیاقت]] | ||
*سه. [[ستایش]] به اندازه [[لیاقت]] | * سه. [[ستایش]] به اندازه [[لیاقت]] | ||
*ج. انگیزه [[ستایش]] | * ج. انگیزه [[ستایش]] | ||
:۱. [[ستایش]] برای [[خدا]] | :۱. [[ستایش]] برای [[خدا]] | ||
:۲. [[ستایش]] برای [[دنیا]] | :۲. [[ستایش]] برای [[دنیا]] | ||
*د. شکل [[ستایش]] | * د. شکل [[ستایش]] | ||
*و. حضور [[ستایش]] شده | * و. حضور [[ستایش]] شده | ||
:۱. [[ستایش]] حاضر | :۱. [[ستایش]] حاضر | ||
:۲. [[ستایش]] غایب | :۲. [[ستایش]] غایب | ||
*هـ. اندازه [[ستایش]] | * هـ. اندازه [[ستایش]] | ||
:۱. [[ستایش]] معمولی | :۱. [[ستایش]] معمولی | ||
:۲. [[چاپلوسی]] | :۲. [[چاپلوسی]] | ||
| خط ۲۲۵: | خط ۲۲۲: | ||
:۵. [[محبت]] بی‌جا | :۵. [[محبت]] بی‌جا | ||
:۵. پیامدهای [[زشت]] [[مدح]] | :۵. پیامدهای [[زشت]] [[مدح]] | ||
*أ. پیامدهای [[مدح]] برای مدح‌کننده | * أ. پیامدهای [[مدح]] برای مدح‌کننده | ||
:۱. [[دروغگویی]] | :۱. [[دروغگویی]] | ||
:۲. [[نفاق]] و [[ریا]] | :۲. [[نفاق]] و [[ریا]] | ||
:۳. سلب [[اعتماد]] | :۳. سلب [[اعتماد]] | ||
:۴.خوارشدن | :۴.خوارشدن | ||
*ب. پیامدهای [[مدح]] برای [[ستایش]] شونده | * ب. پیامدهای [[مدح]] برای [[ستایش]] شونده | ||
:۱. [[غرور]]، [[عجب]] و [[تکبّر]] | :۱. [[غرور]]، [[عجب]] و [[تکبّر]] | ||
:۲. [[فتور]] و [[سستی]] | :۲. [[فتور]] و [[سستی]] | ||
| خط ۲۳۶: | خط ۲۳۳: | ||
* [[انسان]] و مراتب حبّ‌مدح | * [[انسان]] و مراتب حبّ‌مدح | ||
:۶. راه‌های درمان [[مدح]] | :۶. راه‌های درمان [[مدح]] | ||
*أ. نابودکردن علت‌ها | * أ. نابودکردن علت‌ها | ||
*ب. یادآوری پیامدها | * ب. یادآوری پیامدها | ||
*ج. [[ستایش]] شایستگان | * ج. [[ستایش]] شایستگان | ||
'''*فصل ششم: [[طعن]] (نیش سخن)''' | '''* فصل ششم: [[طعن]] (نیش سخن)''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف [[طعن]] | :۱. تعریف [[طعن]] | ||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۵۷: | ||
* راه [[علمی]] درمان | * راه [[علمی]] درمان | ||
* راه عملی درمان | * راه عملی درمان | ||
*'''فصل هفتم: دوزبانی''' | * '''فصل هفتم: دوزبانی''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف دوزبانی | :۱. تعریف دوزبانی | ||
:۲. اقسام دوزبانی | :۲. اقسام دوزبانی | ||
:۱. دوزبانی در | :۱. دوزبانی در وصف اشخاص | ||
:۲. دو زبانی در تأیید [[باورها]] | :۲. دو زبانی در تأیید [[باورها]] | ||
:۳. دوزبانی در تأیید رفتارها | :۳. دوزبانی در تأیید رفتارها | ||
| خط ۲۸۱: | خط ۲۷۸: | ||
:۳. [[عذاب]] [[آخرت]] | :۳. [[عذاب]] [[آخرت]] | ||
:۶. راه‌های درمان دوزبانی | :۶. راه‌های درمان دوزبانی | ||
*'''فصل هشتم: افشای سر''' | * '''فصل هشتم: افشای سر''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف افشای سرّ | :۱. تعریف افشای سرّ | ||
* تشخیص سرّ | * تشخیص سرّ | ||
:۲. اقسام افشای سرّ | :۲. اقسام افشای سرّ | ||
*أ. اقسام افشای به اعتبار نوع [[راز]] | * أ. اقسام افشای به اعتبار نوع [[راز]] | ||
:۱. افشای [[عیب‌ها]] و کاستی‌ها | :۱. افشای [[عیب‌ها]] و کاستی‌ها | ||
:۲. افشای نیکی‌ها | :۲. افشای نیکی‌ها | ||
*ب. اقسام افشا به اعتبار افراد | * ب. اقسام افشا به اعتبار افراد | ||
:۱. افشای سرّ خود | :۱. افشای سرّ خود | ||
:۲. افشای سرّ دیگری | :۲. افشای سرّ دیگری | ||
*ج. اقسام افشا به اعتبار تعداد افراد | * ج. اقسام افشا به اعتبار تعداد افراد | ||
۱) افشای سرّ افراد | ۱) افشای سرّ افراد | ||
۲) افشای سرّ [[امت]] [[مسلمان]] | ۲) افشای سرّ [[امت]] [[مسلمان]] | ||
| خط ۳۳۵: | خط ۳۳۲: | ||
:۳. دورساختن [[دعا]] از [[اجابت]] | :۳. دورساختن [[دعا]] از [[اجابت]] | ||
:۶. راه‌های درمان تکلّف در سخن | :۶. راه‌های درمان تکلّف در سخن | ||
*'''فصل دهم: شکایت''' | * '''فصل دهم: شکایت''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف شکایت | :۱. تعریف شکایت | ||
| خط ۳۴۶: | خط ۳۴۳: | ||
:۱. شکایت از [[صاحب]] [[شعور]] | :۱. شکایت از [[صاحب]] [[شعور]] | ||
:۲. شکایت از فاقد [[شعور]] | :۲. شکایت از فاقد [[شعور]] | ||
*ج. تقسیم شکایت به اعتبار چیزی که درباره‌اش شکایت میشود | * ج. تقسیم شکایت به اعتبار چیزی که درباره‌اش شکایت میشود | ||
:۱. شکایت از ناگواری‌های مادّی | :۱. شکایت از ناگواری‌های مادّی | ||
:۲. شکایت از ناگواری‌های [[معنوی]] | :۲. شکایت از ناگواری‌های [[معنوی]] | ||
| خط ۳۵۵: | خط ۳۵۲: | ||
:۱. شکایت از ناگواری‌های خود | :۱. شکایت از ناگواری‌های خود | ||
:۲. شکایت از ناگواری‌های دیگران | :۲. شکایت از ناگواری‌های دیگران | ||
*د. تقسیم شکایت به اعتبار کسی که شکایت به پیشگاه او عرضه میشود | * د. تقسیم شکایت به اعتبار کسی که شکایت به پیشگاه او عرضه میشود | ||
:۱. شکایت به پیشگاه [[خدا]] | :۱. شکایت به پیشگاه [[خدا]] | ||
:۲. شکایت به پیشگاه همنوع | :۲. شکایت به پیشگاه همنوع | ||
*یک. شکایت به پیشگاه [[مؤمن]] | * یک. شکایت به پیشگاه [[مؤمن]] | ||
*دو. شکایت به پیشگاه [[بی‌ایمان]] | * دو. شکایت به پیشگاه [[بی‌ایمان]] | ||
*هـ. تقسیم شکایت به اعتبار مراتب آن | * هـ. تقسیم شکایت به اعتبار مراتب آن | ||
:۱. شکایت در [[دل]] | :۱. شکایت در [[دل]] | ||
:۲. شکایت بازبان | :۲. شکایت بازبان | ||
*و. تقسیم شکایت به اعتبار [[هدف]] از آن | * و. تقسیم شکایت به اعتبار [[هدف]] از آن | ||
:۱. شکایت برای رفع ناملایمات | :۱. شکایت برای رفع ناملایمات | ||
:۲. شکایت برای مجازات پدیدآورنده ناملایمات | :۲. شکایت برای مجازات پدیدآورنده ناملایمات | ||
| خط ۳۷۹: | خط ۳۷۶: | ||
:۳. [[خشم خدا]] | :۳. [[خشم خدا]] | ||
:۶. راه‌های درمان شکایت نکوهیده | :۶. راه‌های درمان شکایت نکوهیده | ||
*'''فصل یازدهم: مزاح (شوخی)''' | * '''فصل یازدهم: مزاح (شوخی)''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف مزاح | :۱. تعریف مزاح | ||
| خط ۳۸۵: | خط ۳۸۲: | ||
أ. تقسیم مزاح از جهت انگیزه و [[هدف]] | أ. تقسیم مزاح از جهت انگیزه و [[هدف]] | ||
:۱. [[هدف]] [[حق]] | :۱. [[هدف]] [[حق]] | ||
*یک. جرأت دادن به مخاطب برای پرسش یا بیان مطلب | * یک. جرأت دادن به مخاطب برای پرسش یا بیان مطلب | ||
*دو. زدودن [[اندوه]] | * دو. زدودن [[اندوه]] | ||
*سه. سرعت و کیفیت [[آموزش]] | * سه. سرعت و کیفیت [[آموزش]] | ||
*چهار. رفع خستگی و کسالت | * چهار. رفع خستگی و کسالت | ||
*پنج. یادآوری | * پنج. یادآوری | ||
:۲. [[هدف]] [[باطل]] | :۲. [[هدف]] [[باطل]] | ||
*یک. [[طمع]] [[مال]] و [[مقام]] | * یک. [[طمع]] [[مال]] و [[مقام]] | ||
*دو. [[کینه]] و [[دشمنی]] | * دو. [[کینه]] و [[دشمنی]] | ||
*سه. [[لهو و لعب]] | * سه. [[لهو و لعب]] | ||
ب. چگونگی عبارت‌ها و کلمات در مزاح | ب. چگونگی عبارت‌ها و کلمات در مزاح | ||
:۱. مزاح با عبارت‌های ناشایست | :۱. مزاح با عبارت‌های ناشایست | ||
:۲. مزاح با عبارت‌های [[شایسته]] | :۲. مزاح با عبارت‌های [[شایسته]] | ||
*ج. چگونگی لحن شخص در مزاح | * ج. چگونگی لحن شخص در مزاح | ||
:۳. [[نکوهش]] و ستای مزاح از دید [[شرع]] | :۳. [[نکوهش]] و ستای مزاح از دید [[شرع]] | ||
*أ. [[نکوهش]] مزاح | * أ. [[نکوهش]] مزاح | ||
*ب. [[ستایش]] مزاح | * ب. [[ستایش]] مزاح | ||
* نکات قابل توجّه در مزاح ستوده | * نکات قابل توجّه در مزاح ستوده | ||
:۱. سنّ مخاطب مزاح | :۱. سنّ مخاطب مزاح | ||
| خط ۴۲۰: | خط ۴۱۷: | ||
:۸. از دست‌دادن [[فرصت‌ها]] | :۸. از دست‌دادن [[فرصت‌ها]] | ||
:۶. راه‌های درمان مزاح | :۶. راه‌های درمان مزاح | ||
*'''فصل دوازدهم: خنده''' | * '''فصل دوازدهم: خنده''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف خنده | :۱. تعریف خنده | ||
| خط ۴۲۷: | خط ۴۲۴: | ||
:۱. خنده بی‌صدا (تبسم) | :۱. خنده بی‌صدا (تبسم) | ||
:۲. خنده باصدا | :۲. خنده باصدا | ||
*یک. خنده عادی | * یک. خنده عادی | ||
*دو. قهقهه | * دو. قهقهه | ||
*ب. اقسام خنده از جهت موضوع | * ب. اقسام خنده از جهت موضوع | ||
:۱. خنده برای موضوعی که خنده‌دار نیست | :۱. خنده برای موضوعی که خنده‌دار نیست | ||
:۲. خنده برای موضوع خنده‌دار | :۲. خنده برای موضوع خنده‌دار | ||
*ج. اقسام خنده از جهت انگیزه | * ج. اقسام خنده از جهت انگیزه | ||
:۱. خنده با انگیزه درست | :۱. خنده با انگیزه درست | ||
:۲. خنده با انگیزه نادرست | :۲. خنده با انگیزه نادرست | ||
:۳. [[نکوهش]] و [[ستایش]] خنده از دید [[شرع]] | :۳. [[نکوهش]] و [[ستایش]] خنده از دید [[شرع]] | ||
*أ. [[نکوهش]] خنده در [[روایات]] | * أ. [[نکوهش]] خنده در [[روایات]] | ||
*ب. [[ستایش]] خنده در [[روایات]] | * ب. [[ستایش]] خنده در [[روایات]] | ||
* نکات قابل توجّه در خنده | * نکات قابل توجّه در خنده | ||
:۱. [[حرمت]] و آبروی شخص | :۱. [[حرمت]] و آبروی شخص | ||
| خط ۴۴۳: | خط ۴۴۰: | ||
:۴. ریشه‌های درونی خنده نکوهیده | :۴. ریشه‌های درونی خنده نکوهیده | ||
:۵. پیامدهای [[زشت]] خنده نکوهیده | :۵. پیامدهای [[زشت]] خنده نکوهیده | ||
*أ.پیامدهای [[اجتماعی]] خنده | * أ. پیامدهای [[اجتماعی]] خنده | ||
*ب. پیامدهای روانی خنده | * ب. پیامدهای روانی خنده | ||
*ج. پیامدهای [[معنوی]] خنده | * ج. پیامدهای [[معنوی]] خنده | ||
:۶. راه‌های درمان خنده نکوهیده | :۶. راه‌های درمان خنده نکوهیده | ||
*'''فصل سیزدهم: [[گریه]]''' | * '''فصل سیزدهم: [[گریه]]''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف [[گریه]] | :۱. تعریف [[گریه]] | ||
| خط ۴۶۱: | خط ۴۵۸: | ||
:۸. [[گریه]] [[شوق]] | :۸. [[گریه]] [[شوق]] | ||
:۹. [[گریه]] برای گرفتن [[حاجت]] | :۹. [[گریه]] برای گرفتن [[حاجت]] | ||
*ب. اقسام [[گریه]] از جهت شکل و صورت | * ب. اقسام [[گریه]] از جهت شکل و صورت | ||
:۱. [[گریه]] عادی و آرام | :۱. [[گریه]] عادی و آرام | ||
:۲. [[گریه]] بلند یا جَزَع و فَزَع | :۲. [[گریه]] بلند یا جَزَع و فَزَع | ||
| خط ۴۶۷: | خط ۴۶۴: | ||
:۴. ریشه‌های درونی [[گریه]] | :۴. ریشه‌های درونی [[گریه]] | ||
:۵. پیامدهای [[زشت]] و زیبای [[گریه]] | :۵. پیامدهای [[زشت]] و زیبای [[گریه]] | ||
*أ. پیامد [[زشت]] [[گریه]] نکوهیده | * أ. پیامد [[زشت]] [[گریه]] نکوهیده | ||
:۱. [[خواری]] و کوچکی | :۱. [[خواری]] و کوچکی | ||
:۲. بطلان [[نماز]] | :۲. بطلان [[نماز]] | ||
*ب. پیامدهای زیبای [[گریه]] ستوده | * ب. پیامدهای زیبای [[گریه]] ستوده | ||
:۱. [[روشنایی]] [[دل]] | :۱. [[روشنایی]] [[دل]] | ||
:۲. نگهداری از بازگشت به [[گناه]] | :۲. نگهداری از بازگشت به [[گناه]] | ||
| خط ۴۷۶: | خط ۴۷۳: | ||
:۴. [[آمرزش گناهان]] | :۴. [[آمرزش گناهان]] | ||
:۶. راه‌های درمان [[گریه]] نکوهیده | :۶. راه‌های درمان [[گریه]] نکوهیده | ||
*'''فصل چهاردهم: [[شعر]]''' | * '''فصل چهاردهم: [[شعر]]''' | ||
* مقدمه | * مقدمه | ||
:۱. تعریف [[شعر]] | :۱. تعریف [[شعر]] | ||
| خط ۴۸۴: | خط ۴۸۱: | ||
أ. سخن دربردارنده [[خیال]] | أ. سخن دربردارنده [[خیال]] | ||
:۱. سخن دربردارنده خیال‌های زیبا | :۱. سخن دربردارنده خیال‌های زیبا | ||
:۲. سخن دربردارنده خیال‌های ###[[313]]### | :۲. سخن دربردارنده خیال‌های ### [[313]]### | ||
ب. سخن موزون، با قافیه و آهنگین | ب. سخن موزون، با قافیه و آهنگین | ||
:۱. [[شعر]] حاوی [[خیال]] | :۱. [[شعر]] حاوی [[خیال]] | ||
| خط ۵۰۲: | خط ۴۹۹: | ||
:۴. [[دشمنی]] و [[کینه]] | :۴. [[دشمنی]] و [[کینه]] | ||
:۶. راه‌های درمان [[شعر]] نکوهیده | :۶. راه‌های درمان [[شعر]] نکوهیده | ||
*کتابنامه | * کتابنامه | ||
* نمایه | * نمایه | ||
{{پایان فهرست اثر}} | {{پایان فهرست اثر}} | ||
== دربارهٔ پدیدآورنده == | == دربارهٔ پدیدآورنده == | ||
{{ | {{پدیدآورنده ساده | ||
| پدیدآورنده کتاب = مجتبی تهرانی}} | |||
== کتاب‌های وابسته == | == کتاب‌های وابسته == | ||
{{آثار وابسته}} | {{آثار وابسته}} | ||
*[[اخلاق الاهی (کتاب)|اصل مجموعه]]؛ | * [[اخلاق الاهی (کتاب)|اصل مجموعه]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۳ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۳ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۴ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۴ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۶ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۶ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۷ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۷ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۸ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۸ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۹ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۹ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۰ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۰ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۱ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۱ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۲ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۲ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۳ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۳ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۵ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۵ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۶ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۶ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۷ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۷ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۸ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۸ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۱۹ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۱۹ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۰ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۰ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۱ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۱ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۲ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۲ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۳ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۳ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۴ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۴ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۵ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۵ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۶ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۶ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۷ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۷ (کتاب)]]؛ | ||
*[[اخلاق الاهی ج۲۸ (کتاب)]]؛ | * [[اخلاق الاهی ج۲۸ (کتاب)]]؛ | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۵۴۵: | خط ۵۴۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:کتاب]] | [[رده:کتاب]] | ||
[[رده:کتاب‌های مجتبی تهرانی]] | [[رده:کتاب‌های مجتبی تهرانی]] | ||
[[رده:آثار مجتبی تهرانی]] | [[رده:آثار مجتبی تهرانی]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | [[رده:کتاب‌های دارای چکیده]] | ||
[[رده:کتاب‌های دارای فهرست]] | [[رده:کتاب‌های دارای فهرست]] | ||
[[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]] | [[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]] | ||
[[رده:کتاب‌های فاقد متن دیجیتال]] | [[رده:کتاب‌های فاقد متن دیجیتال]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۱۲
| اخلاق الاهی آفات زبان (بخش دوم) | |
|---|---|
 | |
| از مجموعه | اخلاق الاهی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | مجتبی تهرانی |
| موضوع | اخلاق اسلامی |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۷ ش |
| تعداد صفحه | ۳۲۴ |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۸-۱۶۳-۷ |
| شماره ملی | ۱۷۹۶۷۷۳ |
این کتاب، جلد پنجم از مجموعهٔ بیست و هشت جلدی اخلاق الاهی کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحث قوه شهویه میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر مجتبی تهرانی است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «جلد پنجم به آفات زبان میپردازد. زبان در بین همه اعضاء و جوارح آدمی با بیشترین آفت روبرو است. به تعبیر دیگر بسیاری از آفات و امراض نفسانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به زبان مربوط میشود. در این میان بیماریهای درونی انسان به شکلهای گوناگون در زبان آدمی جلوه گر شده خود نمایی می‌‌کنند. آفات زبان گاه به ماده و درون مایه گفتار آدمی و گاه به حالتی که در آوا و آهنگ اوست مربوط میشود. از این رو آفات زبان را می‌‌توان به دو بخش عمده آفتهای مادی و آفتهای صوری تقسیم کرد. برخی از مطالبی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته و در ۱۴ فصل گردآوری و تدوین شده‌اند عبارتند از: اضلال، امر به معروف و نهی از منکر، غنا، اهانت، مدح، طعن، دوزبانی، افشای سر، تکلف در سخن، شکایت، مزاح، خنده، گریه و شعر»[۱].
فهرست کتاب
- دیباچه
- مقدمه
- فصل اول: اضلال
- مقدمه
- ۱. تعریف اضلال
- ۲. اقسام اضلال
- أ. اقسام اضلال به اعتبار قصد و آگاهی گمراه‌کننده
- ۱. اضلال آگاهانه
- ۲. اضلال ناآگاهانه
- ب. اقسام اضلال به اعتبار شمار مخاطبان
- ج. اقسام اضلال به اعتبار مسیر
- هـ. اقسام اضلال به اعتبار روش
- ۱. نفی‌باورها
- ۲. بدعت و نوآوری
- ۳. نکوهش اضلال از دید شرع و عقل
- ۴. ریشه‌های درونی اضلال
- ۱. حُبّ ریاست
- ۲. چشمداشت
- ۳. حسد
- ۴. خصومت
- ۵. جهل
- ۵. پیامدهای زشت اضلال
- ۱. خشم خدا
- ۲. شریک بودن در گناه گمراه‌شدگان
- ۳. لعن فرشتگان
- ۴. پذیرفته‌نشدن توبه
- ۶. راه‌های درمان اضلال
- فصل دوم: امر به منکر و نهی از معروف
- مقدمه
- ۱. تعریف امر به منکر و نهی از معروف
- منکر
- امر به منکر
- معروف
- نهی از معروف
- ۲. اقسام امر به منکر و نهی از معروف
- أ. تقسیم امر به منکر و نهی از معروف به اعتبار حکم منکر و معروف
- ب. تقسیم امر به منکر و نهی از معروف به اعتبار مخاطب
- ۱. امر و نهی به فرد
- ۲. امر و نهی به جمع
- ۳. نکوهش امر به منکر و نهی از معروف از دید شرع و عقل
- ۴. ریشه‌های درونی امر به منکر و نهی از معروف
- ۱. متابعت از خواهش نفسانی
- ۲. اشتباه در تشخیص
- ۳. لجباری
- ۴. چشمداشت
- ۵. پیامدهای زشت امر به منکر و نهی از معروف
- ۶. راه‌های درمان امر به منکر و نهی از معروف
- فصل سوم: غنا
- مقدمه
- أ. اقسام غنا به اعتبار مجلس
- ب. اقسام غنا به اعتبار جنسیّت خواننده و شنونده
- ۱. غنای بدون کلام
- ۲. غنیار باکلام
- د. اقسام غنا به اعتبار نوع سخن
- هـ. اقسام دیگر غنا به اعتبار پیشگفته
- و. اقسام غنا به اعتبار شنونده
- ز. اقسام غنا به اعتبار نوع تأثیر
- ۱. غنای شادی‌آفرین
- ۲. غنای غم‌انگیز
- ۳. نکوهش غنا از دید شرع
- ۴. ریشه‌های درونی غنا
- ۱. سرکشی شهوت جنسی
- ۲. طلب شهرت و مال و دنیا
- ۳. طلب شادی و سرور
- ۴. طلب زیبایی
- ۵. پیامدهای زشت غنا
- ۱. زمینه‌سازی فحشا
- ۲. نفاق
- ۳. روی‌گردانی خدا
- ۴. غفلت و قساوت قلب
- ۵. اجابت‌نشدن دعا
- ۶. تنگدرستی
- ۷. احتمال بلا و معصیّت
- ۸. کوری، لالی و کری قیامت
- ۹. دوری از رحمت خدا در قیامت
۱۰. محرومیت از آوازبهشتی ۱:۱. عذاب خوارکننده
- ۶. راه‌های درمان غنا
- ۱. اشتغال و مداومت بر ذکر خدا
- ۲. تدّبر در پیامدهای زشت غنا
- ۳. اشتغال به نغمه‌های پسندیده
- فصل چهارم: اهانت
- مقدمه
- ۱. تعریف اهانت
- ۲. اقسام اهانت
- أ. تقسیم اهانت از جهت ابزار
- ۱. اهانت گفتاری (لفظی)
- ۲. اهانت رفتاری (عملی)
- ۳. اهانت نوشتاری
- ب. تقسیم اهانت از جهت اهانت شده
- ۱. اهانت به انسان
- یک. اهانت به خود
- دو. اهانت به دیگری
- اهانت به فرد
- اهانت به جمع
- ۲. اهانت به غیر انسان
- ج. جهات قابل توّجه در تحقق اهانت
- ۱. نسبی بودن
- ۲. انتزاعی بودن
- ۳. بررسی از دید مکتب اسلام
- ۳. نکوهش اهانت از دید شرع و عقل
- ۴. ریشه‌های درونی اهانت
- ۱. دشمنی
- ۲. حسد
- ۳. تکبّر
- ۴. طمع
- ۵. بی‌ادبی
- ۵. پیامدهای اهانت
- ۱. خوار و خفیف‌شدن
- ۲. دشمنی خدا
- ۳. دشمنی مردم
- ۴. بلا و ناگواری در دنیا
- ۶. راه‌های درمان اهانت
- فصل پنجم: مدح
- مقدمه
- أ. شخص ستایش شده (ممدوح)
- ۱. خودستایی
- ۲. دیگرستایی
- ب. استحقاق ستایش شده
- اقسام ستایش لایق
- یک. ستایش کم‌تر از اندازه لیاقت
- دو. ستایش بیش‌تر از اندازه لیاقت
- سه. ستایش به اندازه لیاقت
- ج. انگیزه ستایش
- هـ. اندازه ستایش
- ۴. ریشه‌های درونی مدح نکوهیده
- ۱. طمع به دنیا (=مال و مقام)
- ۲. ترس از جان
- ۳. حفظ موقعیت
- ۴. جهل
- ۵. محبت بی‌جا
- ۵. پیامدهای زشت مدح
- أ. پیامدهای مدح برای مدح‌کننده
- انسان و مراتب حبّ‌مدح
- ۶. راه‌های درمان مدح
- أ. نابودکردن علت‌ها
- ب. یادآوری پیامدها
- ج. ستایش شایستگان
* فصل ششم: طعن (نیش سخن)
- مقدمه
- ۱. تعریف طعن
- ۲. اقسام طعن
- ۱. زخم‌زبان با عیب‌های واقعی
- ۲. زخم‌زبان با عیب‌های پنداری
- ۳. نکوهش طعن در شرع
- ۴. ریشه‌های درونی طعن
- ۱. کینه و دشمنی
- ۲. حسد
- ۳. عادت
- ۵. پیامدهای طعن
- ۱. بازگشت طعن
- ۲. مرگ بد
- ۳. نفرت و دشمنی خدا و دیگران
- ۴. تنهایی
- ۵. محروم شدن از بهشت
- ۶. استحقاق لعن
- ۶. راه‌های درمان بیماری طعن
- راه علمی درمان
- راه عملی درمان
- فصل هفتم: دوزبانی
- مقدمه
- ۱. تعریف دوزبانی
- ۲. اقسام دوزبانی
- ۱. دوزبانی در وصف اشخاص
- ۲. دو زبانی در تأیید باورها
- ۳. دوزبانی در تأیید رفتارها
- ۴. دوزبانی در وعده
- ۳. نکوهش دوزبانی از دید شرع و عقل
- ۴. ریشه‌های درونی دوزبانی
- ریشه‌های زبان بدگو
- ریشه‌های زبان ستایش‌کننده
- ۱. طمع
- ۲. ترس
- ۵. پیامدهای زشت دوزبانی
- ۱. سلب اعتماد
- ۲. تنفّر
- ۳. عذاب آخرت
- ۶. راه‌های درمان دوزبانی
- فصل هشتم: افشای سر
- مقدمه
- ۱. تعریف افشای سرّ
- تشخیص سرّ
- ۲. اقسام افشای سرّ
- أ. اقسام افشای به اعتبار نوع راز
- ۱. افشای عیب‌ها و کاستی‌ها
- ۲. افشای نیکی‌ها
- ب. اقسام افشا به اعتبار افراد
- ۱. افشای سرّ خود
- ۲. افشای سرّ دیگری
- ج. اقسام افشا به اعتبار تعداد افراد
۱) افشای سرّ افراد ۲) افشای سرّ امت مسلمان
- حکم افشای سرّ
- موار جواز افشای سرّ
- ۱. ظلم و ستم
- ۲. نصیحت مستشیر
- ۳. رفع یا دفع منکر
- ۴. گواهی‌دادن نزد قاضی
- ۴. ریشه‌های درونی افشای سر
- ۱. ریشه‌های غیبت
- ۲. چشمدات
- ۵. پیامدهای زشت افشای سرّ
- ۱. سلب اعتماد
- ۲. نفرت و دشمنی
- ۳. خواری و حقارت
- ۴. عذاب آسیب‌های احتمالی
- ۵. بار سنگین گناه فاش‌شده
- ۶. اسارت
- ۷. اندوه
- ۶. راه‌های درمان افشای سرّ
فصل نهم: تکلف در سخن
- مقدمه
- ۱. تعریف تکلّف در سخن
- ۲. اقسام تکلّف در سخن
- ۱. فصاحت بی‌مورد
- ۲. فصاحت بیش از اندازه
- ۳. تکلّف در کلمه
- ۴. تکلّف در لحن
- ۳. نکوهش تکلّف در سخن از دید شرع
- ۴. ریشه‌های درونی تکلّف در سخن
- ۱. خودنمایی
- ۲. چشمداشت
- ۳. تکبّر
- ۴. عادت
- ۵. معرفی
- ۶. ارتقای فرهنگ
- ۵. پیامدهای زشت تکلّف در سخن
- ۱. نفرت، دشمنی و دوری از اولیای خدا
- ۲. اتلاف نیرو
- ۳. دورساختن دعا از اجابت
- ۶. راه‌های درمان تکلّف در سخن
- فصل دهم: شکایت
- مقدمه
- ۱. تعریف شکایت
- تفاوت شکایت با عرض حال
- ۲. اقسام شکایت
أ. تقسیم شکایت به اعتبار انتساب امر ناملایم به دیگری
- ۱. شکایت، با انتساب ناگواری به دیگری
- ۲. شکایت، بدون انتساب ناگواری به دیگری
ب. تقسیم شکایت به اعتبار کسی که از او شکایت میشود
- ج. تقسیم شکایت به اعتبار چیزی که درباره‌اش شکایت میشود
- ۱. شکایت از ناگواری‌های مادّی
- ۲. شکایت از ناگواری‌های معنوی
- تقسیم دیگر به اعتبار پیشگفته
- ۱. شکایت از ناگواری‌های طبیعی
- ۲. شکایت از ناگواری‌های غیرطبیعی
- تقسیمی دیگر به اعتبار پیشگفته
- ۱. شکایت از ناگواری‌های خود
- ۲. شکایت از ناگواری‌های دیگران
- د. تقسیم شکایت به اعتبار کسی که شکایت به پیشگاه او عرضه میشود
- ۱. شکایت به پیشگاه خدا
- ۲. شکایت به پیشگاه همنوع
- ۱. شکایت در دل
- ۲. شکایت بازبان
- و. تقسیم شکایت به اعتبار هدف از آن
- ۱. شکایت برای رفع ناملایمات
- ۲. شکایت برای مجازات پدیدآورنده ناملایمات
- ۳. شکایت برای جبران خسارت
- ۴. شکایت برای تخلیه روحی
- ۳. نکوهش شکایت از دید شرع
- ۴. ریشه‌های درونی شکایت نکوهیده
- ۱. خشم
- ۲. دشمنی
- ۳. حسد
- ۴. جهل
- ۵. پیامدهای زشت شکایت نکوهیده
- ۱. خواری و سبکی
- ۲. نابودی رفتارهای نیک
- ۳. خشم خدا
- ۶. راه‌های درمان شکایت نکوهیده
- فصل یازدهم: مزاح (شوخی)
- مقدمه
- ۱. تعریف مزاح
- ۲. اقسام مزاح
أ. تقسیم مزاح از جهت انگیزه و هدف
- یک. جرأت دادن به مخاطب برای پرسش یا بیان مطلب
- دو. زدودن اندوه
- سه. سرعت و کیفیت آموزش
- چهار. رفع خستگی و کسالت
- پنج. یادآوری
ب. چگونگی عبارت‌ها و کلمات در مزاح
- ۱. مزاح با عبارت‌های ناشایست
- ۲. مزاح با عبارت‌های شایسته
- ج. چگونگی لحن شخص در مزاح
- ۱. سنّ مخاطب مزاح
- ۲. شخصیت مخاطب مزاح
- ۳. زمان و مکان مزاح
- ۴. اندازه مزاح
- ۴. ریشه‌های درونی مزاح نکوهیده
- ۱. طمع مال و مقام
- ۲. کینه
- ۳. لهو و لعب
- ۵. پیامدهای زشت مزاح
- ۱. نابودی آبرو
- ۲. نابودی ایمان
- ۳. کاهش وقار
- ۴. کاهش جوانمردی
- ۵. دشمنی و کینه
- ۶. کاهش نیروی خِرَد
- ۷. کاهش ارزش انسانی
- ۸. از دست‌دادن فرصت‌ها
- ۶. راه‌های درمان مزاح
- فصل دوازدهم: خنده
- مقدمه
- ۱. تعریف خنده
- ۲. اقسام خنده
أ. اقسام خنده از جهت شکل و صورت
- ۱. خنده بی‌صدا (تبسم)
- ۲. خنده باصدا
- یک. خنده عادی
- دو. قهقهه
- ب. اقسام خنده از جهت موضوع
- ۱. خنده برای موضوعی که خنده‌دار نیست
- ۲. خنده برای موضوع خنده‌دار
- ج. اقسام خنده از جهت انگیزه
- ۶. راه‌های درمان خنده نکوهیده
- فصل سیزدهم: گریه
- مقدمه
أ. اقسام گریه از جهت چیزی که بر آن می‌‌گویند
- ۱. گریه بر کاستی‌های مادی
- ۲. گریه بر کاستی‌های معنوی
- ۳. گریه از ترس مجازات آخرت
- ۴. گریه از ترس مجازات دنیایی
- ۵. گریه از دوری و هجران محبوب
- ۶. گریه برستمدیدگان
- ۷. گریه برناتوانان، محرومان و گرفتاران
- ۸. گریه شوق
- ۹. گریه برای گرفتن حاجت
- ب. اقسام گریه از جهت شکل و صورت
- ۱. گریه عادی و آرام
- ۲. گریه بلند یا جَزَع و فَزَع
- ۳. نکوهش و ستایش گریه از دید شرع
- ۴. ریشه‌های درونی گریه
- ۵. پیامدهای زشت و زیبای گریه
- ب. پیامدهای زیبای گریه ستوده
- ۱. روشنایی دل
- ۲. نگهداری از بازگشت به گناه
- ۳. کلید رحمت
- ۴. آمرزش گناهان
- ۶. راه‌های درمان گریه نکوهیده
- فصل چهاردهم: شعر
- مقدمه
- ۱. تعریف شعر
أ. سخن در پردازنده خیال ب. سخن موزون، یا قافیه و آهنگین
- ۲. اقسام شعر
أ. سخن دربردارنده خیال
- ۱. سخن دربردارنده خیال‌های زیبا
- ۲. سخن دربردارنده خیال‌های ### 313###
ب. سخن موزون، با قافیه و آهنگین
- ۴. ریشه‌های درونی شعر نکوهیده
- ۱. چشمداشت
- ۲. سرگرمی
- ۳. دشمنی و کینه
- ۴. حسد
- ۵. پیامدهای زشت شعر نکوهیده
- ۱. زمینه‌سازی گناه
- ۲. گمراهی
- ۳. تقویت ستمگران و گناه‌کاران
- ۴. دشمنی و کینه
- ۶. راه‌های درمان شعر نکوهیده
- کتابنامه
- نمایه
دربارهٔ پدیدآورنده
کتاب‌های وابسته
- اصل مجموعه؛
- اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۳ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۴ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۶ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۷ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۸ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۹ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۰ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۱ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۲ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۳ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۵ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۶ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۷ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۸ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۱۹ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۰ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۱ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۲ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۳ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۴ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۵ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۶ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۷ (کتاب)؛
- اخلاق الاهی ج۲۸ (کتاب)؛