جنگ صفین در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۲۳: خط ۲۳:


==[[قرآن بر سر نیزه]]==
==[[قرآن بر سر نیزه]]==
* [[معاویه]] که [[احساس]] خطر کرد به پیشنهاد [[عمرو عاص]]، [[نیرنگ]] "[[قرآن]] بر نیزه‌کردن" را به کار بست و عده‌ای ساده [[لوح]] در [[سپاه امام]]، [[فریب]] خوردند و دست از [[جنگ]] کشیدند. تعدادشان به ۲۰ هزار نفر می‌رسید و در رأس آنان [[اشعث بن قیس]] بود که [[فتنه‌انگیزی]] می‌کرد. میان [[سپاه امام]] [[اختلاف]] ایجاد شد و قُرّاء گفتند: "او ما را به [[قرآن]] می‌خواند و باید بپذیریم." [[امام]]{{ع}} فرمود: "این [[حیله]] است"، اما آنان نپذیرفتند. [[امام]]{{ع}} به [[مالک اشتر]] [[پیام]] داد که برگردد. او نزدیک خیمة [[معاویه]] بود با [[تأسف]] فراوان برگشت و کار به [[حکمیّت]] و [[مصالحه]] کشیده شد، حکمیّتی که بر آن [[حضرت]] [[تحمیل]] شد<ref>ر. ک: موسوعة الإمام علی بن ابی طالب، ج ۵؛ دانشنامۀ امام علی، ج ۹؛ بحار الأنوار، ج ۳۲ ص ۳۶۵ و ۴۴۷؛ شرح ابن ابی الحدید، ج ۸، امام علی بن ابی طالب عقّاد، ج ۴؛ مروج الذهب، ج ۲ ص ۳۷۴، تاریخ طبری و کامل ابن اثیر، حوادث سال ۳۷.</ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۶۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۶.</ref>
==تعداد شرکت کنندگان در [[جنگ]]==
==تعداد شرکت کنندگان در [[جنگ]]==
*رقم‌های متفاوتی درباره [[سپاه امام علی]]{{ع}} و [[معاویه]] ذکر شده است. متون [[تاریخی]] اشاره دارند که [[سپاه امام علی]]{{ع}} به ۱۲۰ هزار یا ۱۵۰ هزار یا ۹۵ هزار یا بیش از [[صد]] هزار یا بیش از پنجاه هزار نفر می‌رسید، اما نظر مشهور آن است که تعداد [[سپاه امام]]{{ع}} ۹۰ هزار نفر بود. همچنین گزارش‌های [[تاریخی]] دربارۀ تعداد [[لشکریان]] [[معاویه]]، میان ۶۰ هزار، ۷۰ هزار، ۸۳ هزار، ۹۰ هزار، ۱۰۰ هزار، ۱۲۰ هزار و ۱۳۰ نفر متفاوت است؛ لیکن گزارش‌هایی که تصریح می‌کند تعداد آنان ۸۵ هزار تن بود، مشهورتر است. در [[نبرد صفین]]، به همراه [[امیرمؤمنان]]{{ع}}، بسیاری از [[صحابیان]] بزرگ [[پیامبر]]{{صل}} و برجستگانی دیگر شرکت داشتند؛ برخی گزارش‌ها اشاره دارند که تعداد آنان، هفتاد تا هشتاد نفر از [[صحابیان]] بَدْری و هشتصد نفر از [[صحابیان]] حاضر در [[بیعت رضوان]] و چهارصد نفر از دیگر [[صحابیان]] بوده است. در مقابل، تعداد [[صحابیان]] [[شرکت]] کننده در [[لشکر]] [[معاویه]] از انگشتان دست، [[تجاوز]] نمی‌کرده و آنان کسانی بوده‌اند که پس از [[فتح مکه]]، [[مسلمان]] شده بودند و با [[پیامبر]]{{صل}} سال‌های دراز، [[پیکار]] کرده بودند یا از کسانی بودند که [[پیامبر]]{{صل}} آنان را بیرون رانده یا [[نفرین]] نموده بود<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۷؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۳۸۲.</ref>.
*رقم‌های متفاوتی درباره [[سپاه امام علی]]{{ع}} و [[معاویه]] ذکر شده است. متون [[تاریخی]] اشاره دارند که [[سپاه امام علی]]{{ع}} به ۱۲۰ هزار یا ۱۵۰ هزار یا ۹۵ هزار یا بیش از [[صد]] هزار یا بیش از پنجاه هزار نفر می‌رسید، اما نظر مشهور آن است که تعداد [[سپاه امام]]{{ع}} ۹۰ هزار نفر بود. همچنین گزارش‌های [[تاریخی]] دربارۀ تعداد [[لشکریان]] [[معاویه]]، میان ۶۰ هزار، ۷۰ هزار، ۸۳ هزار، ۹۰ هزار، ۱۰۰ هزار، ۱۲۰ هزار و ۱۳۰ نفر متفاوت است؛ لیکن گزارش‌هایی که تصریح می‌کند تعداد آنان ۸۵ هزار تن بود، مشهورتر است. در [[نبرد صفین]]، به همراه [[امیرمؤمنان]]{{ع}}، بسیاری از [[صحابیان]] بزرگ [[پیامبر]]{{صل}} و برجستگانی دیگر شرکت داشتند؛ برخی گزارش‌ها اشاره دارند که تعداد آنان، هفتاد تا هشتاد نفر از [[صحابیان]] بَدْری و هشتصد نفر از [[صحابیان]] حاضر در [[بیعت رضوان]] و چهارصد نفر از دیگر [[صحابیان]] بوده است. در مقابل، تعداد [[صحابیان]] [[شرکت]] کننده در [[لشکر]] [[معاویه]] از انگشتان دست، [[تجاوز]] نمی‌کرده و آنان کسانی بوده‌اند که پس از [[فتح مکه]]، [[مسلمان]] شده بودند و با [[پیامبر]]{{صل}} سال‌های دراز، [[پیکار]] کرده بودند یا از کسانی بودند که [[پیامبر]]{{صل}} آنان را بیرون رانده یا [[نفرین]] نموده بود<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۷؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۳۸۲.</ref>.

نسخهٔ ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۱۹

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جنگ صفین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

علل جنگ

آمادگی برای جنگ

تصرف آب فرات

آغاز جنگ

نبردهای امام

لَیلة الهَریر

قرآن بر سر نیزه

تعداد شرکت کنندگان در جنگ

تعداد کشته ها

پیامدهای جنگ صفین

منابع

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر
  2. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین
  3. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
  4. دانشنامه نهج البلاغه ج۱

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ "إِنَّهُ بَایَعَنِی الْقَوْمُ الَّذِینَ بَایَعُوا أَبَا بَکْرٍ وَ عُمَرَ وَ عُثْمَانَ عَلَی مَا بَایَعُوهُمْ عَلَیْهِ، فَلَمْ یَکُنْ لِلشَّاهِدِ أَنْ یَخْتَارَ وَ لَا لِلْغَائِبِ أَنْ یَرُدَّ؛ وَ إِنَّمَا الشُّورَی لِلْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ فَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَی رَجُلٍ وَ سَمَّوْهُ إِمَاماً کَانَ ذَلِکَ لِلَّهِ رِضًا، فَإِنْ خَرَجَ عَنْ أَمْرِهِمْ خَارِجٌ بِطَعْنٍ أَوْ بِدْعَةٍ رَدُّوهُ إِلَی مَا خَرَجَ مِنْهُ، فَإِنْ أَبَی قَاتَلُوهُ عَلَی اتِّبَاعِهِ غَیْرَ سَبِیلِ الْمُؤْمِنِینَ وَ وَلَّاهُ اللَّهُ مَا تَوَلَّی؛ وَ لَعَمْرِی یَا مُعَاوِیَةُ لَئِنْ نَظَرْتَ بِعَقْلِکَ دُونَ هَوَاکَ لَتَجِدَنِّی أَبْرَأَ النَّاسِ مِنْ دَمِ عُثْمَانَ، وَ لَتَعْلَمَنَّ أَنِّی کُنْتُ فِی عُزْلَةٍ عَنْهُ إِلَّا أَنْ تَتَجَنَّی، فَتَجَنَّ مَا بَدَا لَکَ، وَ السَّلَام"؛ نهج البلاغه، نامه ۶.
  2. ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۶ و فرهنگ‌نامه دینی، ص۷۷؛ دانشنامۀ امام علی، ج ۹، ص ۱۹۵؛ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۶-۲۵۷.
  3. ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۶ و فرهنگ‌نامه دینی، ص۷۷؛ دانشنامۀ امام علی، ج ۹، ص ۱۹۵؛ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۶-۲۵۷.
  4. ↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۸؛ دانشنامۀ امام علی، ج ۹، ص ۲۰۳.
  5. ↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۸-۲۵۹؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۶؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۳۸۲.
  6. ↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۹.
  7. ↑ ر. ک: موسوعة الإمام علی بن ابی طالب، ج ۵؛ دانشنامۀ امام علی، ج ۹؛ بحار الأنوار، ج ۳۲ ص ۳۶۵ و ۴۴۷؛ شرح ابن ابی الحدید، ج ۸، امام علی بن ابی طالب عقّاد، ج ۴؛ مروج الذهب، ج ۲ ص ۳۷۴، تاریخ طبری و کامل ابن اثیر، حوادث سال ۳۷.
  8. ↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۶۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۶.
  9. ↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۵۷؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۳۸۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=جنگ_صفین_در_تاریخ_اسلامی&oldid=348115»