حسن و قبح عقلی: تفاوت میان نسخه‌ها

در بحث [[حسن و قبح]] دو سؤال مطرح است: نخست آنکه آیا [[افعال]] فی ذاته دارای [[حسن و قبح]] هستند یا خیر؟ دیگر اینکه راه به دست آوردن [[حسن و قبح]] چیست؟

[[عدلیه]] ([[شیعه]] و [[معتزله]])، معتقدند [[کارها]] فی حد ذاته یا دارای [[حسن]] ذاتی است و یا [[قبح]] ذاتی و [[عقل انسان]] نیز آن [[حسن]] یا [[قبح]] را [[درک]] می‌‌کند. در اینجا پای [[عقل]] و [[استقلال]] [[عقل]] در اکتشاف این صفات به میان می‌‌آید که آیا [[عقل]] در [[ادراک]] [[حسن و قبح]] اشیا [[استقلال]] دارد یا به [[کمک]] [[شرع]] [[نیازمند]] است؟

==[[ادله]] حسن و قبح عقلی==

#[[اعتقاد]] به اینکه [[حسن و قبح]] شرعی بدون حسن و قبح عقلی معقول نیست؛ زیرا اثبات [[حسن و قبح]] شرعی از دو راه ممکن است: یکی از راه [[اخبار]] شرعی و دیگری [[اوامر و نواهی]] شرعی. به دست آوردن این [[حسن و قبح]] شرعی نیز در گرو پذیرش دو اصل است: یکی اینکه [[پیامبر]] [[دروغ]] نمی‌گوید و دیگری اینکه [[پیامبر]] در [[امر و نهی]] خود [[صادق]] و جدی است. بدیهی است پذیرش این دو اصل از طریق [[شرع]] دور است و راهی جز حسن و قبح عقلی نداریم.

#عدم [[التزام]] به این اصل، موجب انسداد [[باب]] [[معرفت]] [[نبی]] می‌‌شود؛ زیرا [[معجزه]] اثبات‌کننده [[صدق]] [[نبی]] در دعوی [[نبوت]] او هست و این در صورتی صحیح است که دادن [[معجزه]] به دست [[آدم]] [[دروغ‌گو]] قبیح باشد و بری بودن [[خدا]] از [[فعل قبیح]] را پذیرفته باشیم؛ اینها مانند مورد قبلی تنها از طریق حسن و قبح عقلی امکان‌پذیر است.