امام سجاد در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[امام سجاد در کلام اسلامی]] - [[امام سجاد در تاریخ اسلامی]] - [[امام سجاد در معارف و سیره حسینی]] - [[امام سجاد در معارف دعا و زیارات]] - [[امام سجاد در معارف و سیره سجادی]] - [[امام سجاد در معارف و سیره رضوی]]

== ولادت، نسب و حضور در کربلا ==

[[امام سجاد]] {{ع}}، [[علی بن الحسین]]، [[زین العابدین]] {{ع}}، در سال ۳۸ [[هجری]] در [[مدینه]] و در [[روز جمعه]]، پنجم [[شعبان]]، به [[دنیا]] آمد. به دلیل اینکه او میان علیِ اکبر و علیِ اصغر قرار داشت، علیِ اوسط (وَسَطی) نیز نامیده شده است. مشهورترین کنیه‌های ایشان، [[ابو الحسن]]، و مشهورترین [[القاب]] ایشان، [[زین العابدین]]، [[سید العابدین]]<ref>در تذکرة الخواص آمده است: پیامبر {{صل}} او را «سید العابدین» نامید.</ref> و [[سجاد]] است.

ایشان [[فرزند]] [[سید الشهدا]] {{ع}} و مادرش [[شهربانو]] دختر یزدگرد است که در [[حادثه کربلا]] حضور داشت و به علّت [[بیماری]] در [[خیمه]] بستری بود و همراه با [[اهل بیت]]، پس از [[شهادت امام حسین]] {{ع}} به اسیری رفت و با حالتی دشوار و غم‌بار، که [[غل و زنجیر]] به [[دست]] و گردن آن حضرت بسته بودند، به [[کوفه]] و از آنجا به [[شام]] برده شد. در کاخ [[یزید]] هم [[خطبه]] بسیار مهمی ایراد کرد که چهره [[یزید]] افشا شد و [[مردم]] [[شام]] نسبت به ماهیّت [[حادثه کربلا]] [[آگاه]] شدند.

در [[حادثه کربلا]] حدود ۲۴ سال داشت، پس از [[شهادت]] [[پدر]] نیز مدّت ۳۵ سال [[امامت]] کرد. ایشان، با [[فاطمه]]، [[ام عبدالله]] دختر [[امام حسن]] {{ع}}، [[ازدواج]] کرد و دارای سه فرزند به نام‌های [[حسین]]، [[محمد]] ([[امام باقر]] {{ع}}) و [[عبدالله]] شد. فرزند خردسال ایشان، [[امام باقر]] {{ع}} هم در [[کربلا]] بود<ref>اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۳۵.</ref>. نقش عمده آن حضرت در [[نهضت عاشورا]]، [[پیام]] رسانی [[خون شهیدان کربلا]] و [[حفظ]] دستاورد‌های آن [[انقلاب خونین]] و [[اهداف]] [[پدر]]، از تباه شدن و [[تحریف]] گشتن بود. این [[رسالت]]، در قالب ایراد خطبه‌ها توسّط آن [[حضرت]] و عمّه‌اش [[زینب]] {{س}} انجام گرفت.

سخنان [[امام سجاد]] {{ع}} در [[بارگاه یزید]]، چنان او را به [[خشم]] آورد که [[دستور]] کشتنش را داد، امّا [[حضرت زینب]] {{س}}، [[جان]] خود را سپر [[بلا]] قرار داد و نگذاشت. در [[دفن]] اجساد شهدای [[اهل بیت]] در [[کربلا]]، به [[یاری]] [[طایفه بنی اسد]] آمد و پس از [[خاک‌سپاری]] پیکر [[سید الشهدا]] {{ع}} روی [[قبر]] آن حضرت نوشت: {{متن حدیث|هذا قَبْرُ الحُسَيْنِ بنِ عَلِيِّ بنِ أبي طالِب اَلَّذِي قَتَلُوهُ عَطْشاناً غَريباً}}<ref>حیاه الامام زین العابدین، ص۱۶۶.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۳۲؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۴.</ref>

== امام پس از عاشورا ==

پس از [[عاشورا]]، [[حضرت سجاد]] {{ع}} دوران بسیار سخت و [[خفقان]] باری را با خلفای [[اموی]] سپری کرد. [[ولید بن عبد الملک]] و [[هشام بن عبد الملک]]، از خلفای معاصر او بودند.

== شهادت ==

ایشان، در ۵۷ یا ۵۸ سالگی، در روز دوازدهم یا بیست و پنجم [[محرم]] سال ۹۴ یا ۹۵ [[هجری]] به وسیله [[ولید بن عبدالملک]]، [[مسموم]] شد و به شهادت رسید. [[امام]] زین العابدین {{ع}}، در [[قبرستان بقیع]]، در کنار [[قبر]] عمویش امام حسن {{ع}} به [[خاک]] سپرده شد<ref>برای مطالعه بیشتر ر. ک: الإمام زین العابدین، عبدالرزاق المقرم؛ حیاة الامام زین العابدین، باقر شریف القرشی؛ سیرة الائمّه الاثنی عشر، هاشم معروف الحسنی؛ بحار الأنوار، ج۴۶؛ زندگانی زین العابدین، سید جعفر شهیدی و... .</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۳۲؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۴.</ref>

== چند [[روایت]] درباره [[امام سجاد]] {{ع}} ==

# در کتاب [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرائع]] به نقل از [[ابن عباس]]، از [[پیامبر خدا]] {{صل}} چنین آمده است: "چون [[روز قیامت]] می‌شود، ندا دهنده‌ای ندا می‌دهد: «کجاست [[زینت]] [[عابدان]]؟» و گویی فرزندم [[علی بن حسین بن علی بن ابی طالب]] را می‌نگرم که میان صف‌ها گام می‌نهد"<ref>{{متن حدیث|إِذَا كَانَ‏ يَوْمُ‏ الْقِيَامَةِ يُنَادِي‏ مُنَادٍ أَيْنَ زَيْنُ الْعَابِدِينَ فَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى وَلَدِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ يَخْطُو بَيْنَ الصُّفُوفِ}}؛ علل الشرائع، ص۲۳۰، ح۱.</ref>.

# همچنین در کتاب [[إثبات الوصیة (کتاب)|إثبات الوصیة]] آمده است: حسین {{ع}} با جهانْ شاه، ازدواج کرد و [[امیر مؤمنان]] {{ع}}، به حسین {{ع}} فرمود: «او را نگاه دار و به او [[نیکی]] کن، که بهترینِ ساکنان [[زمین]] پس از تو را برایت به [[دنیا]] می‌آورد» و او [[علی بن الحسین]] {{ع}} را به دنیا آورد<ref>{{متن حدیث|تَزَوَّجَ الحُسَينُ {{ع}} بِجَهانشاهَ، فَقالَ أميرُ المُؤمِنينَ {{ع}} لِلحُسَينِ {{ع}}: اِحتَفِظ بِها وَ أحسِن إلَيها، فَسَتَلِدُ لَكَ خَيرَ أهلِ الأَرضِ بَعدَكَ، فَوَلَدَت عَلِيَّ بنَ الحُسَينِ {{ع}}}}؛ إثبات الوصیة، ص۱۸۱.</ref>.

# در کتاب کافی به نقل از [[ابو بصیر]]، از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: [[علی بن الحسین]] {{ع}}، در پنجاه و هفت سالگی، در سال نود و پنج [[هجری]] در گذشت. او سی و پنج سال پس از [[امام حسین]] {{ع}} [[زندگی]] کرد»<ref>{{متن حدیث|قُبِضَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ {{ع}} وَ هُوَ ابْنُ سَبْعٍ وَ خَمْسِينَ سَنَةً فِي عَامِ خَمْسٍ وَ تِسْعِينَ عَاشَ‏ بَعْدَ الْحُسَيْنِ‏{{ع}} خَمْساً وَ ثَلَاثِينَ سَنَةً}}؛ الکافی، ج۱، ص۴۶۸، ح۶؛ بحارالأنوار، ج۴۶، ص۱۵۲، ح۱۴.</ref>.

# و نیز در کتاب [[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبری]] [[سفیان]] از [[جعفر بن محمد]] [صادق]{{ع}} نقل کرده است که «علی بن الحسین {{ع}}، در پنجاه و هشت سالگی در گذشت». [[محمد بن عمر]] می‌گوید: این اطلاع [[تاریخی]]، دلیل بر آن است که [[زین العابدین]] {{ع}}، در بیست و سه ـ چهار سالگی با پدرش [در [[کربلا]]] بوده است و بر اثر [[بیماری]] نجنگیده است، نه کمیِ سن، آن گونه که برخی گفته و او را بالغ هم ندانسته‌اند؛ زیرا چگونه می‌شود او در آن [[زمان]]، بالغ نشده باشد، در حالی که [[ابوجعفر محمد بن علی]] [[باقر]] {{ع}} برایش به [[دنیا]] آمده بود؟!<ref>{{متن حدیث|ماتَ عَلِيُّ بنُ حُسَينٍ {{ع}} وَ هُوَ ابنُ ثَمانٍ وَ خَمسينَ سَنَةً. قالَ مُحَمَّدُ بنُ عُمَرَ: فَهذا يَدُلُّكَ عَلى أنَّ عَلِيَّ بنَ حُسَينٍ {{ع}} كانَ مَعَ أبيهِ، وَ هُوَ ابنُ ثَلاثٍ أو أربَعٍ وَ عِشرينَ سَنَةً، وَ لَيسَ قَولُ مَن قالَ: إنَّهُ كانَ صَغيرا، وَ لَم يَكُن أنبَتَ بِشَيءٍ، وَ لكِنَّهُ كانَ يَومَئِذٍ مَريضا فَلَم يُقاتِل، وَ كَيفَ يَكونُ يَومَئِذٍ لَم يُنبِت، وَ قَد وُلِدَ لَهُ أبو جَعفَرٍ مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ {{ع}}}}؛ الطبقات الکبری، ج۵، ص۲۲۱؛ تاریخ دمشق، ج۴۱، ص۴۱۵.</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۴.</ref>