بنی قمیر بن حبشیه: تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانویس) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==[[نسب]] این [[قوم]]== | ==[[نسب]] این [[قوم]]== | ||
این [[طایفه]] [[قحطانی]]<ref>قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ص۴۰۲؛ عمر رضا کحّاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۶۶. برخی علما، آنان را در شمار طوایف مضری (از قبایل عدنانی) و از فرزندان قمیر بن حبشیة بن سلول بن کعب بن عمرو بن عامر بن لحىّ بن قُمعَة بن الیاس بن مضر بن نِزِار بن مَعدِ بن عَدنان گفته‌اند. (ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۵-۲۳۶)</ref> -که از افراد آن با نسبت «القمیری» (با ضم «قاف» و فتح «میم» و به [[نقلی]] فتح «قاف» و کسر «میم») یاد شده است-<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۵۵.</ref>، از شعب [[قبیله خزاعه]] و از شاخه‌های [[قبیله]] بزرگ [[ازد]] هستند که نسب از قمیر بن حُبشیة بن سلول بن کعب بن عمرو بن ربیعة بن حارثة بن عامر بن حارثة بن إمریءالقیس بن ثَعلبة بن مازن بن ازد می‌برند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۵۵؛ عوتبی صحاری، الأنساب، ج۲، ص۵۸۷؛ نویری، نهایه الارب فی فنون الادب، ج۲، ص۳۱۸. نیز ر.ک: ابن درید، الاشتقاق، ص۴۶۹.</ref>. مادر قمیر بن حبشیه را زنی از قبیله خزاعه به نام محض بنت عمرو بن سعد بن کعب بن عمرو بن ربیعة بن حارثه گفته‌اند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱.</ref>. قمیر از [[همسر]] خزاعیه خود حشیة بنت جبر بن عدی بن سلول<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱.</ref>، پسرانی به اسامی عبداللّه، عبد مناف و عبد العزى داشت<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۵.</ref> که طایفه بنی قمیر بن حبشیّه بر پایه آنان و فرزندانشان شکل گرفت. این طایفه نیز، چونان دیگر [[فرزندان]] رَبیعه و أَفصی پسران [[حارثة بن عمرو بن عامر]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۳۹؛ قلقشندی، نهایه الارب فی معرفة الانساب العرب، ص۲۴۴.</ref>، بواسطه سکونت در تهامه و عدم [[همراهی]] با سایر تیره‌های [[ازد]] که به قصد سکونت در [[شام]]، به آن سو [[حرکت]] کرده بودند، در کنار [[قبایل]] منتسب به ایشان یعنی: کعب، فتح، سعد، [[عوف]] و عدىّ [[فرزندان]] [[عمرو بن ربیعة بن حارثة بن عمرو بن عامر]] همراه با أسلم و ملکان دو فرزند افصی بن حارثة بن عمرو بن عامر، بواسطه این جدایی (تخزّع) و سکونت در تهامه، جملگی «[[خزاعی]]» خوانده شده‌اند<ref>فاسی، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۲، ص۷۶. نیز ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۶؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ ابن عبد البر، الانباه علی قبائل الرواة، ص۸۴.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | این [[طایفه]] [[قحطانی]]<ref>قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ص۴۰۲؛ عمر رضا کحّاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۶۶. برخی علما، آنان را در شمار طوایف مضری (از قبایل عدنانی) و از فرزندان قمیر بن حبشیة بن سلول بن کعب بن عمرو بن عامر بن لحىّ بن قُمعَة بن الیاس بن مضر بن نِزِار بن مَعدِ بن عَدنان گفته‌اند. (ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۵-۲۳۶)</ref> -که از افراد آن با نسبت «القمیری» (با ضم «قاف» و فتح «میم» و به [[نقلی]] فتح «قاف» و کسر «میم») یاد شده است-<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۵۵.</ref>، از شعب [[قبیله خزاعه]] و از شاخه‌های [[قبیله]] بزرگ [[ازد]] هستند که نسب از قمیر بن حُبشیة بن سلول بن کعب بن عمرو بن ربیعة بن حارثة بن عامر بن حارثة بن إمریءالقیس بن ثَعلبة بن مازن بن ازد می‌برند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۵۵؛ عوتبی صحاری، الأنساب، ج۲، ص۵۸۷؛ نویری، نهایه الارب فی فنون الادب، ج۲، ص۳۱۸. نیز ر.ک: ابن درید، الاشتقاق، ص۴۶۹.</ref>. مادر قمیر بن حبشیه را زنی از قبیله خزاعه به نام محض بنت عمرو بن سعد بن کعب بن عمرو بن ربیعة بن حارثه گفته‌اند<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱.</ref>. قمیر از [[همسر]] خزاعیه خود حشیة بنت جبر بن عدی بن سلول<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱.</ref>، پسرانی به اسامی عبداللّه، عبد مناف و عبد العزى داشت<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۵.</ref> که طایفه بنی قمیر بن حبشیّه بر پایه آنان و فرزندانشان شکل گرفت. این طایفه نیز، چونان دیگر [[فرزندان]] رَبیعه و أَفصی پسران [[حارثة بن عمرو بن عامر]]<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۳۹؛ قلقشندی، نهایه الارب فی معرفة الانساب العرب، ص۲۴۴.</ref>، بواسطه سکونت در تهامه و عدم [[همراهی]] با سایر تیره‌های [[ازد]] که به قصد سکونت در [[شام]]، به آن سو [[حرکت]] کرده بودند، در کنار [[قبایل]] منتسب به ایشان یعنی: کعب، فتح، سعد، [[عوف]] و عدىّ [[فرزندان]] [[عمرو بن ربیعة بن حارثة بن عمرو بن عامر]] همراه با أسلم و ملکان دو فرزند افصی بن حارثة بن عمرو بن عامر، بواسطه این جدایی (تخزّع) و سکونت در تهامه، جملگی «[[خزاعی]]» خوانده شده‌اند<ref>فاسی، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۲، ص۷۶. نیز ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۶؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ ابن عبد البر، الانباه علی قبائل الرواة، ص۸۴.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
==[[مساکن]] و منازل بنی قمیر== | |||
بنی قمیر نیز بمانند قبایل مادری‌شان ازد و [[خزاعه]]، اصالتی [[یمنی]] داشتند و در «[[مأرب]]» در جنوب [[یمن]] می‌زیسته‌اند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۴.</ref>. تا اینکه در پی آشفتگی‌های [[اقتصادی]] و [[سیاسی]] حاصل از کشمکش‌های [[حمیریان]] و [[قحطانیان]] و [[تغییر]] راه‌های [[تجاری]] یمن که شریان اصلی [[اقتصاد]] یمن بسته بدان بود و سرانجام با تخریب [[سد مأرب]]<ref>ر.ک: احمد امین، پرتو اسلام، ص۲۹؛ غلامحسین مصاحب، دائرة المعارف فارسی، ج۱، ص۱۲۵۶؛ فیلیپ خلیل حتّی، تاریخ عرب، ص۸۳ و....</ref> در حدود [[قرن اول]] و دوم میلادی<ref>احمد پاکتچی، ازد [پیش از اسلام]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۴-۲۵.</ref> و وارد شدن آسیب شدید بر شبکه آبیاری مأرب، همراه با جمعی دیگر از [[ازدیان]] به [[رهبری]] عمرو بن عامر مُزَیقیاء جلای [[وطن]] کرده، به [[امید]] یافتن زیستگاهی بهتر روی به شمال آوردند و در نجد و تهامه وارد شدند<ref>حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۳۲۸-۳۲۹. نیز ر.ک: ابن‌هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳-۱۴؛ مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۱۷۳.</ref>. اندکی بعد، که [[طوایف]] ازد به چند جانب متفرق شدند و سرنوشتی مستقل در پیش گرفتند، بنی قمیر نیز، در کنار دیگر [[خویشان]] خزاعی خود، در منطقه [[حجاز]]<ref>بامطرف، الجامع (جامع شمل أعلام المهاجرین المنتسبین إلى الیمن و قبائلهم)، ج۳، ص۲۱۲.</ref>، از جمله [[شهر مکه]] و اطراف آن همچون قُدَید<ref>ر.ک: ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۴۴۹؛ المزی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۵۲۲.</ref> سکنی گزیدند. شماری از ایشان هم در پی [[فتوحات اسلامی]] و در طی دوره‌های مختلف [[اسلامی]]، در [[مدینه]]<ref>ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبرى، ج۵، ص۱۳۴؛ ابن حبان، الثقات، ج۵، ص۳۱۸؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۱۲۵.</ref>، [[شام]]<ref>ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبرى، ج۵، ص۱۳۴؛ خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۵۶۵؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابه فی تمییز الصحابه، ج۵، ص۳۹۱.</ref>، [[مصر]]<ref>ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۲.</ref>، [[بغداد]]<ref>ر.ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۹، ص۱۳۶-۱۳۸؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۵، ص: ۳۸۲؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۸۸.</ref> و حومه [[غربی]] این [[شهر]]، معروف به [[ربض حمزة بن مالک بن هیثم]]<ref>ابن فقیه، البلدان، ص۲۹۹؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۵.</ref> ساکن شدند.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
==[[تاریخ]] [[جاهلی]] بنی قمیر== | |||
از تاریخ جاهلی این [[قوم]] جز اخباری معدود اطلاعی در دست نیست. از جمله این [[اخبار]]، [[غارت]] [[قیس بن حدادیه ضاطری]] -[[شاعر]] معروف [[خزاعه]]- بر این قوم است. قیس، فردی فتاک (غافل‌کُش) و [[شجاع]] بود<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ج۱۴، ص۳۴۸؛ زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۲۰۹.</ref>. اما، شرارت‌های بی‌حد و حصرش در دوران جاهلی، موجب شده بود تا خزاعه از او [[تبری]] جسته، ضمن [[خلع]] وی از خود در [[بازار]] [[عکاظ]]، [[اعلان]] نمایند که از این پس، [[جنایت]] و گناهی از او [که موجب ثبوت [[دیه]] مى‌شود] را متحمل نخواهند شد و جنایتی هم که از سوی دیگران علیه او انجام می‌شود، پیگیری و مطالبه نخواهند کرد<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ج۱۴، ص۳۴۸. نیز ر.ک: زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۲۰۹.</ref>. قیس پس از خلع از سوی خزاعه، گروهی از [[اعراب]] [[قبایل]] دیگر و برخی از [[اشرار]] قومش را فراهم آورد و به بنی قمیر بن حبشیة بن سلول -از دیگر [[طوایف]] خزاعه- که بیشترین نقش را در خلع او داشتند، [[یورش]] آورد و مردی از ایشان به نام ابن عش را به [[قتل]] رسانید و اموالش را به [[غارت]] برد<ref>ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ج۱۴، ص۳۴۹.</ref>. [[قتل]] [[ولید بن مغیره مخزومی]] -از [[دشمنان]] سرسخت [[پیامبر]]{{صل}}- در سال‌های نخست [[بعثت]]، به توسط پرتاب تیر یکی از قمیری‌ها هم از دیگر گزارشاتی است که در آن به نقش بنی قمیر بن حبشیّ پرداخته شده است<ref>ابن حبیب بغدادی، المنمق، ص۱۹۱. برخی دیگر از منابع از پرتاب کننده این تیر با نام «ابو قصاف حرّاب بن عامر بن عامرة بن صبرة بن هنیه» از طایفه بنی هنیه یاد کردند. (ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۴۷۳؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۲۳۷.) </ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۰
نسب این قوم
این طایفه قحطانی[۱] -که از افراد آن با نسبت «القمیری» (با ضم «قاف» و فتح «میم» و به نقلی فتح «قاف» و کسر «میم») یاد شده است-[۲]، از شعب قبیله خزاعه و از شاخه‌های قبیله بزرگ ازد هستند که نسب از قمیر بن حُبشیة بن سلول بن کعب بن عمرو بن ربیعة بن حارثة بن عامر بن حارثة بن إمریءالقیس بن ثَعلبة بن مازن بن ازد می‌برند[۳]. مادر قمیر بن حبشیه را زنی از قبیله خزاعه به نام محض بنت عمرو بن سعد بن کعب بن عمرو بن ربیعة بن حارثه گفته‌اند[۴]. قمیر از همسر خزاعیه خود حشیة بنت جبر بن عدی بن سلول[۵]، پسرانی به اسامی عبداللّه، عبد مناف و عبد العزى داشت[۶] که طایفه بنی قمیر بن حبشیّه بر پایه آنان و فرزندانشان شکل گرفت. این طایفه نیز، چونان دیگر فرزندان رَبیعه و أَفصی پسران حارثة بن عمرو بن عامر[۷]، بواسطه سکونت در تهامه و عدم همراهی با سایر تیره‌های ازد که به قصد سکونت در شام، به آن سو حرکت کرده بودند، در کنار قبایل منتسب به ایشان یعنی: کعب، فتح، سعد، عوف و عدىّ فرزندان عمرو بن ربیعة بن حارثة بن عمرو بن عامر همراه با أسلم و ملکان دو فرزند افصی بن حارثة بن عمرو بن عامر، بواسطه این جدایی (تخزّع) و سکونت در تهامه، جملگی «خزاعی» خوانده شده‌اند[۸].[۹]
مساکن و منازل بنی قمیر
بنی قمیر نیز بمانند قبایل مادری‌شان ازد و خزاعه، اصالتی یمنی داشتند و در «مأرب» در جنوب یمن می‌زیسته‌اند[۱۰]. تا اینکه در پی آشفتگی‌های اقتصادی و سیاسی حاصل از کشمکش‌های حمیریان و قحطانیان و تغییر راه‌های تجاری یمن که شریان اصلی اقتصاد یمن بسته بدان بود و سرانجام با تخریب سد مأرب[۱۱] در حدود قرن اول و دوم میلادی[۱۲] و وارد شدن آسیب شدید بر شبکه آبیاری مأرب، همراه با جمعی دیگر از ازدیان به رهبری عمرو بن عامر مُزَیقیاء جلای وطن کرده، به امید یافتن زیستگاهی بهتر روی به شمال آوردند و در نجد و تهامه وارد شدند[۱۳]. اندکی بعد، که طوایف ازد به چند جانب متفرق شدند و سرنوشتی مستقل در پیش گرفتند، بنی قمیر نیز، در کنار دیگر خویشان خزاعی خود، در منطقه حجاز[۱۴]، از جمله شهر مکه و اطراف آن همچون قُدَید[۱۵] سکنی گزیدند. شماری از ایشان هم در پی فتوحات اسلامی و در طی دوره‌های مختلف اسلامی، در مدینه[۱۶]، شام[۱۷]، مصر[۱۸]، بغداد[۱۹] و حومه غربی این شهر، معروف به ربض حمزة بن مالک بن هیثم[۲۰] ساکن شدند.[۲۱]
تاریخ جاهلی بنی قمیر
از تاریخ جاهلی این قوم جز اخباری معدود اطلاعی در دست نیست. از جمله این اخبار، غارت قیس بن حدادیه ضاطری -شاعر معروف خزاعه- بر این قوم است. قیس، فردی فتاک (غافل‌کُش) و شجاع بود[۲۲]. اما، شرارت‌های بی‌حد و حصرش در دوران جاهلی، موجب شده بود تا خزاعه از او تبری جسته، ضمن خلع وی از خود در بازار عکاظ، اعلان نمایند که از این پس، جنایت و گناهی از او [که موجب ثبوت دیه مى‌شود] را متحمل نخواهند شد و جنایتی هم که از سوی دیگران علیه او انجام می‌شود، پیگیری و مطالبه نخواهند کرد[۲۳]. قیس پس از خلع از سوی خزاعه، گروهی از اعراب قبایل دیگر و برخی از اشرار قومش را فراهم آورد و به بنی قمیر بن حبشیة بن سلول -از دیگر طوایف خزاعه- که بیشترین نقش را در خلع او داشتند، یورش آورد و مردی از ایشان به نام ابن عش را به قتل رسانید و اموالش را به غارت برد[۲۴]. قتل ولید بن مغیره مخزومی -از دشمنان سرسخت پیامبر(ص)- در سال‌های نخست بعثت، به توسط پرتاب تیر یکی از قمیری‌ها هم از دیگر گزارشاتی است که در آن به نقش بنی قمیر بن حبشیّ پرداخته شده است[۲۵].[۲۶]
منابع
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ص۴۰۲؛ عمر رضا کحّاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۶۶. برخی علما، آنان را در شمار طوایف مضری (از قبایل عدنانی) و از فرزندان قمیر بن حبشیة بن سلول بن کعب بن عمرو بن عامر بن لحىّ بن قُمعَة بن الیاس بن مضر بن نِزِار بن مَعدِ بن عَدنان گفته‌اند. (ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۵-۲۳۶)
- ↑ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۵۵.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۵۵؛ عوتبی صحاری، الأنساب، ج۲، ص۵۸۷؛ نویری، نهایه الارب فی فنون الادب، ج۲، ص۳۱۸. نیز ر.ک: ابن درید، الاشتقاق، ص۴۶۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۵.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۳۹؛ قلقشندی، نهایه الارب فی معرفة الانساب العرب، ص۲۴۴.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۲، ص۷۶. نیز ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۶؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ ابن عبد البر، الانباه علی قبائل الرواة، ص۸۴.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۴.
- ↑ ر.ک: احمد امین، پرتو اسلام، ص۲۹؛ غلامحسین مصاحب، دائرة المعارف فارسی، ج۱، ص۱۲۵۶؛ فیلیپ خلیل حتّی، تاریخ عرب، ص۸۳ و....
- ↑ احمد پاکتچی، ازد [پیش از اسلام]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۴-۲۵.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۳۲۸-۳۲۹. نیز ر.ک: ابن‌هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۳-۱۴؛ مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۱۷۳.
- ↑ بامطرف، الجامع (جامع شمل أعلام المهاجرین المنتسبین إلى الیمن و قبائلهم)، ج۳، ص۲۱۲.
- ↑ ر.ک: ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۴۴۹؛ المزی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۵۲۲.
- ↑ ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبرى، ج۵، ص۱۳۴؛ ابن حبان، الثقات، ج۵، ص۳۱۸؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۱۲۵.
- ↑ ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبرى، ج۵، ص۱۳۴؛ خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۵۶۵؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابه فی تمییز الصحابه، ج۵، ص۳۹۱.
- ↑ ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۲.
- ↑ ر.ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۹، ص۱۳۶-۱۳۸؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۵، ص: ۳۸۲؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۸۸.
- ↑ ابن فقیه، البلدان، ص۲۹۹؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۲۵.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ج۱۴، ص۳۴۸؛ زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۲۰۹.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ج۱۴، ص۳۴۸. نیز ر.ک: زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۲۰۹.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ج۱۴، ص۳۴۹.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، المنمق، ص۱۹۱. برخی دیگر از منابع از پرتاب کننده این تیر با نام «ابو قصاف حرّاب بن عامر بن عامرة بن صبرة بن هنیه» از طایفه بنی هنیه یاد کردند. (ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۴۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۴۷۳؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۲۳۷.)
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.