جنگ جمل در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
*[[امام]]{{ع}} زمانی که از حرکت [[ناکثین]] مطلع شد، ضمن خطابه‌هایی فرمود که آنان از نسبت دادن هیچ منکری به من خودداری نکردند و آنان را از گروه باغیان معرفی کرد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۷</ref>. هم‌چنین تهدید به [[جنگ]] [[طلحه]] و [[زبیر]] را پاسخ داد<ref>خطبه‌های ۹ و ۱۰</ref> و کار آنان را باعث گسست [[نظام اجتماعی]] و [[تفرقه]] بین [[مسلمانان]] دانست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹</ref>. ایشان در سخنی فرمود: آنان از [[خلافت]] من ناخرسندند و با یکدیگر متحد شده‌اند و من تا حد امکان [[صبر]] می‌کنم<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹</ref>. [[امام]] برای جلوگیری از [[نبرد]]، نامه‌ای به [[عایشه]] نوشت و خود را مبرا از [[خون]] [[عثمان]] دانست و در [[اصلاح‌طلبی]] [[عایشه]] [[تردید]] کرد و [[گناه]] وی را بالاتر از [[مرگ]] [[عثمان]] دانست و از او خواست به خانه خود برگردد. آنان به [[نامه]] [[امام]]{{ع}} پاسخ منفی دادند.
*[[امام]]{{ع}} زمانی که از حرکت [[ناکثین]] مطلع شد، ضمن خطابه‌هایی فرمود که آنان از نسبت دادن هیچ منکری به من خودداری نکردند و آنان را از گروه باغیان معرفی کرد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۷</ref>. هم‌چنین تهدید به [[جنگ]] [[طلحه]] و [[زبیر]] را پاسخ داد<ref>خطبه‌های ۹ و ۱۰</ref> و کار آنان را باعث گسست [[نظام اجتماعی]] و [[تفرقه]] بین [[مسلمانان]] دانست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹</ref>. ایشان در سخنی فرمود: آنان از [[خلافت]] من ناخرسندند و با یکدیگر متحد شده‌اند و من تا حد امکان [[صبر]] می‌کنم<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹</ref>. [[امام]] برای جلوگیری از [[نبرد]]، نامه‌ای به [[عایشه]] نوشت و خود را مبرا از [[خون]] [[عثمان]] دانست و در [[اصلاح‌طلبی]] [[عایشه]] [[تردید]] کرد و [[گناه]] وی را بالاتر از [[مرگ]] [[عثمان]] دانست و از او خواست به خانه خود برگردد. آنان به [[نامه]] [[امام]]{{ع}} پاسخ منفی دادند.
==[[سخن امام]]{{ع}} با [[مردم]] و ترک [[مدینه]]==
==[[سخن امام]]{{ع}} با [[مردم]] و ترک [[مدینه]]==
*[[امام]]{{ع}} پس از [[اتمام حجت]]، تصمیم به [[جهاد]] گرفت و به [[مشورت]] با [[یاران]] خود پرداخت. برخی پیشنهاد کردند آنان را تعقیب نکند، [[امام]]{{ع}} نپذیرفت<ref>خطبه‌های ۶ و ۷</ref> و برای [[مردم]] [[مدینه]] پس از تصمیم به حرکت [[سخنرانی]] کرد و از [[یاران]] خود کمک خواست. جمعی از ایشان [[پشتیبانی]] کردند. سرانجام در آخر [[ربیع]] الاول سال ۳۶ به قصد [[جنگ]]، [[مدینه]] را ترک کرد. [[سهل بن حنیف]] را به‌عنوان [[جانشین]] خود در [[مدینه]] گمارد و با چهارهزار نفر حرکت کرد که ۸۰۰ تن از [[انصار]] و ۴۰۰ نفر از حاضران در [[بیعت رضوان]] نیز حضور داشتند و به‌سمت آن‌ها شتافت. [[امام]] در نامه‌ای به [[کارگزار بصره]]، [[عثمان بن حنیف]]، نوشت که اگر [[حق]] را نپذیرفتند همراه طرفداران خود با آنان بجنگ. [[عثمان بن حنیف]] برای [[مردم]] [[سخنرانی]] کرد و این ادّعا را که [[ناکثین]] ([[طلحه]] و [[زبیر]]) مجبور به [[بیعت با امام]]{{ع}} شده‌اند مردود دانست و از [[یاران]] خود نظر خواست. [[حکیم]] بن جبله که [[مسئول]] نیروی انتظامی [[بصره]] بود و [[فرماندهی سپاه]] وی را بر عهده داشت، [[آمادگی]] خود را برای ###[[313]]### اعلام کرد. ابن حنیف، هم‌زمان، افرادی را برای [[گفت‌وگو]] نزد [[طلحه]] و [[زبیر]] فرستاد. آنان [[عهد]] بستند تا رسیدن [[امام]]{{ع}} درگیر نشوند. اما [[ناکثین]] به قرار خود وفا نکردند و نیمه‌شب [[عثمان بن حنیف]] را دستگیر و به‌شدت [[شکنجه]] کردند. آن‌ها به [[بیت‌المال]] [[بصره]] یورش بردند و آن را [[تصرف]] کردند و گروهی از محافظان آن را کشتند و دستگیر کردند و هفتاد تن از آنان را پس از دستگیری به [[قتل]] رساندند. این پدیده، اولین غَدر و حیله در [[اسلام]] بود.
*[[امام]]{{ع}} پس از [[اتمام حجت]]، تصمیم به [[جهاد]] گرفت و به [[مشورت]] با [[یاران]] خود پرداخت. برخی پیشنهاد کردند آنان را تعقیب نکند، [[امام]]{{ع}} نپذیرفت<ref>خطبه‌های ۶ و ۷</ref> و برای [[مردم]] [[مدینه]] پس از تصمیم به حرکت [[سخنرانی]] کرد و از [[یاران]] خود کمک خواست. جمعی از ایشان [[پشتیبانی]] کردند. سرانجام در آخر [[ربیع]] الاول سال ۳۶ به قصد [[جنگ]]، [[مدینه]] را ترک کرد. [[سهل بن حنیف]] را به‌عنوان [[جانشین]] خود در [[مدینه]] گمارد و با چهارهزار نفر حرکت کرد که ۸۰۰ تن از [[انصار]] و ۴۰۰ نفر از حاضران در [[بیعت رضوان]] نیز حضور داشتند و به‌سمت آن‌ها شتافت. [[امام]] در نامه‌ای به [[کارگزار بصره]]، [[عثمان بن حنیف]]، نوشت که اگر [[حق]] را نپذیرفتند همراه طرفداران خود با آنان بجنگ. [[عثمان بن حنیف]] برای [[مردم]] [[سخنرانی]] کرد و این ادّعا را که [[ناکثین]] ([[طلحه]] و [[زبیر]]) مجبور به [[بیعت با امام]]{{ع}} شده‌اند مردود دانست و از [[یاران]] خود نظر خواست. [[حکیم]] بن جبله که [[مسئول]] نیروی انتظامی [[بصره]] بود و [[فرماندهی سپاه]] وی را بر عهده داشت، [[آمادگی]] خود را برای [[جنگ]] اعلام کرد. ابن حنیف، هم‌زمان، افرادی را برای [[گفت‌وگو]] نزد [[طلحه]] و [[زبیر]] فرستاد. آنان [[عهد]] بستند تا رسیدن [[امام]]{{ع}} درگیر نشوند. اما [[ناکثین]] به قرار خود وفا نکردند و نیمه‌شب [[عثمان بن حنیف]] را دستگیر و به‌شدت [[شکنجه]] کردند. آن‌ها به [[بیت‌المال]] [[بصره]] یورش بردند و آن را [[تصرف]] کردند و گروهی از محافظان آن را کشتند و دستگیر کردند و هفتاد تن از آنان را پس از دستگیری به [[قتل]] رساندند. این پدیده، اولین غَدر و حیله در [[اسلام]] بود.
==[[نبرد]] اول [[جمل]] و تسلط [[ناکثین]] بر [[بصره]]==
==[[نبرد]] اول [[جمل]] و تسلط [[ناکثین]] بر [[بصره]]==
*[[حکیم‌ بن جبله]] که از [[خیانت]] [[ناکثین]] [[آگاه]] شد، [[قوم]] خود را‌طلبید و با [[ناکثین]] جنگید. [[حکیم]]، پسرش اشرف و برادرش [[رِعل بن جبله]] و جمعی دیگر به [[شهادت]] رسیدند و [[ناکثین]] بر [[بصره]] مسلط شدند. این [[نبرد]] را [[جمل]] اول یا [[جمل]] کوچک گویند.
*[[حکیم‌ بن جبله]] که از [[خیانت]] [[ناکثین]] [[آگاه]] شد، [[قوم]] خود را‌طلبید و با [[ناکثین]] جنگید. [[حکیم]]، پسرش اشرف و برادرش [[رِعل بن جبله]] و جمعی دیگر به [[شهادت]] رسیدند و [[ناکثین]] بر [[بصره]] مسلط شدند. این [[نبرد]] را [[جمل]] اول یا [[جمل]] کوچک گویند.

نسخهٔ ‏۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۲۰

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از زیرشاخه‌های بحث جنگ جمل است. "جنگ جمل" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جنگ جمل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.


مقدمه

مخالفت عایشه

تجمع در مکه و تصمیم رفتن به بصره

اطلاع امام(ع) از مخالفت ناکثین

سخن امام(ع) با مردم و ترک مدینه

نبرد اول جمل و تسلط ناکثین بر بصره

سخنان امیرالمؤمنین(ع) درباره جنایات ناکثین

امام(ع) در ذی‌قار

ارسال نامه و اعزام نماینده به کوفه

اعزام نماینده برای گفت‌وگو با ناکثین

امام(ع) در بصره عبدالله بن عباس را برای گفت‌وگو نزد عایشه، طلحه و زبیر فرستاد و به او فرمان داد که به دیدار طلحه نرود، زیرا مانند شتر سرکش است، ولی زبیر نرم است[۱۰]. امام(ع) نیز خود دیداری با این دو داشت و با آنان سخن گفت و در نتیجه زبیر از نبرد منصرف شد و پس از کناره‌گیری از معرکه، ابن جُرمُوز سر وی را از بدن جدا کرد.

صف‌آرایی در نبرد جمل

پس از نبرد و تقسیم غنایم

ارسال نامه‌ها و خبر پیروزی

فرستادن عایشه به مدینه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۰۵
  2. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۳۷
  3. ↑ خطبه‌های ۹ و ۱۰
  4. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹
  5. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹
  6. ↑ خطبه‌های ۶ و ۷
  7. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۲
  8. ↑ خطبه‌های ۳۳ و ۱۰۳
  9. ↑ نهج البلاغه، نامه ۱
  10. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۳۱
  11. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۱
  12. ↑ خطبه‌های ۴، ۱۲، ۱۳، ۱۴ و ۸۰
  13. ↑ نهج البلاغه، نامه ۲
  14. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۱۹
  15. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 250- 256.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=جنگ_جمل_در_نهج_البلاغه&oldid=198002»