عباسیان در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «==خلفای هم‌دوره با زندگانی امام رضا{{ع}}== امام رضا{{ع}} در سال ۱۴۸ هجری قمری...» ایجاد کرد)
 
خط ۱: خط ۱:
==خلفای هم‌دوره با زندگانی [[امام رضا]]{{ع}}==
==خلفای هم‌دوره با زندگانی [[امام رضا]]{{ع}}==
امام رضا{{ع}} در [[سال ۱۴۸ هجری]] قمری دیده به [[جهان]] گشود<ref>منتهی الامال، ج۲، ص۲۵؛ بحارالانوار، ج۴۹، ص۲.</ref> و این در حالی بود که ۱۲ سال از مدت [[خلافت]] [[منصور]] می‌گذشت<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۰۲ و ۴۰۵.</ref>. منصور برای تثبیت پایه‌های [[حکومت]] خود انسان‌های فراوانی را به قتل رسانید و [[علما]] و مشاهیر [[جهان اسلام]] را مورد [[آزار]] قرار داد. سال‌های پایانی حکومت منصور مصادف بود با اوج [[ستم]] و بیدادگری‌های او و امام رضا{{ع}} که [[کودکی]] بیش نبودند [[شاهد]] نیرنگ‌ها و تجاوزگری‌های منصور بودند و چون می‌دیدند که [[نزدیکان]] وی از [[آل ابی طالب]]{{عم}}، مورد آزار و [[شکنجه]] و قتل قرار می‌گیرند، [[اندوهگین]] می‌گشتند. [[امام]]{{ع}} شاهد تلاش‌ها و [[مبارزات]] پدرشان امام [[موسی بن جعفر]]{{ع}} بودند و در این راه ایشان را [[حمایت]] می‌کردند. بعد از منصور، فرزندش [[مهدی]]، در [[سال ۱۵۸ هجری]] قمری، [[خلیفه]] شد. او در ابتدای کار [[زندانیان]] [[سیاسی]] را [[آزاد]]، و شکنجه و آزار [[شیعیان]] را تعطیل و [[اموال]] [[بیت المال]] را بین [[مردم]] تقسیم کرد. ولی طولی نکشید که این برنامه را [[تغییر]] داد و روش پدرش را در پیش گرفت<ref>تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.</ref>. در این دوران [[امام رضا]]{{ع}} [[نوجوان]] بودند و [[فساد]] و هرزه‌گری‌ها و [[ظلم]] [[مهدی عباسی]] [[بیداد]] می‌کرد. با [[تبعید]] [[امام کاظم]]{{ع}} به [[بغداد]]، [[نگرانی]] امام رضا{{ع}} بیشتر شد ولی این تبعید طولی نکشید و امام کاظم{{ع}} باری دیگر به [[مدینه]] برگشتند و در همان روزها مهدی عباسی به [[هلاکت]] رسید<ref>وفیات الاعیان، ج۴، ص۳۹۳؛ بحارالانوار، ج۴۸.</ref>.
امام رضا{{ع}} در [[سال ۱۴۸ هجری]] قمری دیده به [[جهان]] گشود<ref>منتهی الامال، ج۲، ص۲۵؛ بحارالانوار، ج۴۹، ص۲.</ref> و این در حالی بود که ۱۲ سال از مدت [[خلافت]] [[منصور عباسی]] می‌گذشت<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۰۲ و ۴۰۵.</ref>. منصور برای تثبیت پایه‌های [[حکومت]] خود انسان‌های فراوانی را به قتل رسانید و [[علما]] و مشاهیر [[جهان اسلام]] را مورد [[آزار]] قرار داد. سال‌های پایانی حکومت منصور مصادف بود با اوج [[ستم]] و بیدادگری‌های او و امام رضا{{ع}} که [[کودکی]] بیش نبودند [[شاهد]] نیرنگ‌ها و تجاوزگری‌های منصور بودند و چون می‌دیدند که [[نزدیکان]] وی از [[آل ابی طالب]]{{عم}}، مورد آزار و [[شکنجه]] و قتل قرار می‌گیرند، [[اندوهگین]] می‌گشتند. [[امام]]{{ع}} شاهد تلاش‌ها و [[مبارزات]] پدرشان امام [[موسی بن جعفر]]{{ع}} بودند و در این راه ایشان را [[حمایت]] می‌کردند. بعد از منصور، فرزندش [[مهدی]]، در [[سال ۱۵۸ هجری]] قمری، [[خلیفه]] شد. او در ابتدای کار [[زندانیان]] [[سیاسی]] را [[آزاد]]، و شکنجه و آزار [[شیعیان]] را تعطیل و [[اموال]] [[بیت المال]] را بین [[مردم]] تقسیم کرد. ولی طولی نکشید که این برنامه را [[تغییر]] داد و روش پدرش را در پیش گرفت<ref>تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.</ref>. در این دوران [[امام رضا]]{{ع}} [[نوجوان]] بودند و [[فساد]] و هرزه‌گری‌ها و [[ظلم]] [[مهدی عباسی]] [[بیداد]] می‌کرد. با [[تبعید]] [[امام کاظم]]{{ع}} به [[بغداد]]، [[نگرانی]] امام رضا{{ع}} بیشتر شد ولی این تبعید طولی نکشید و امام کاظم{{ع}} باری دیگر به [[مدینه]] برگشتند و در همان روزها مهدی عباسی به [[هلاکت]] رسید<ref>وفیات الاعیان، ج۴، ص۳۹۳؛ بحارالانوار، ج۴۸.</ref>.


با [[مرگ]] [[مهدی]]، فرزندش [[هادی عباسی]] که [[جوانی]] ۲۵ ساله بود و [[زندگی]] در محیط [[آلوده]] به فساد او را [[منحرف]] ساخته بود، به [[سال ۱۶۹ هجری]] قمری، به [[خلافت]] رسید. در این [[زمان]]، [[قیام]] [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[شهر]] فخ<ref>شهر فخ در نزدیکی مدینه بود و قیام حسین بن علی{{ع}} در این شهر به قیام فخ معروف گشت و با شهادت این بزرگوار، تاریخ ایشان را به شهید فخ می‌شناسد.</ref> بر علیه [[حکومت عباسیان]] شکل می‌گرفت که امام رضا{{ع}} با [[روحیه]] بخشیدن به [[علویان]]، آنها را در قیام [[استوار]] می‌ساخت. امام رضا{{ع}} نسبت به این [[جنبش]] نظر موافقی داشتند و از این رو ۲۰۰ تن از [[یاران امام]] [[موسی کاظم]]{{ع}} و بزرگان [[بنی‌هاشم]]، به [[فرمان امام]]{{ع}} در این جنبش شرکت نمودند. هادی عباسی مردی [[جبار]] بود و هر چند خلافت او یک‌سال طول کشید، اما [[دستور]] داد تا تمام علویان [[شورشی]] را دستگیر و به [[قتل]] برسانند و [[حقوق]] بنی‌هاشم را از [[بیت المال]] قطع نمایند<ref>پیشوای آزاده، ص۶۷-۶۸؛ ماهیت قیام شهید فخ.</ref>. با مرگ [[هادی]]، برادرش [[هارون]] الرشید از [[سال ۱۷۰ هجری]] قمری تا [[سال ۱۹۳ هجری]] قمری به عنوان [[خلیفه]]، بنای [[ظلم و ستم]] را بر [[شیعیان]] گذاشت. او چون بر اوضاع مسلط گردید، دستور [[اخراج]] علویان از مدینه را صادر کرد و [[یحیی بن عبدالله]] را [[زندانی]] و به [[شهادت]] رساند. او همچنین [[عبدالله افطس]] را که از [[فرزندان امام سجاد]]{{ع}} بود [[شکنجه]] و به [[شهادت]] رساند.
با [[مرگ]] [[مهدی]]، فرزندش [[هادی عباسی]] که [[جوانی]] ۲۵ ساله بود و [[زندگی]] در محیط [[آلوده]] به فساد او را [[منحرف]] ساخته بود، به [[سال ۱۶۹ هجری]] قمری، به [[خلافت]] رسید. در این [[زمان]]، [[قیام]] [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[شهر]] فخ<ref>شهر فخ در نزدیکی مدینه بود و قیام حسین بن علی{{ع}} در این شهر به قیام فخ معروف گشت و با شهادت این بزرگوار، تاریخ ایشان را به شهید فخ می‌شناسد.</ref> بر علیه [[حکومت عباسیان]] شکل می‌گرفت که امام رضا{{ع}} با [[روحیه]] بخشیدن به [[علویان]]، آنها را در قیام [[استوار]] می‌ساخت. امام رضا{{ع}} نسبت به این [[جنبش]] نظر موافقی داشتند و از این رو ۲۰۰ تن از [[یاران امام]] [[موسی کاظم]]{{ع}} و بزرگان [[بنی‌هاشم]]، به [[فرمان امام]]{{ع}} در این جنبش شرکت نمودند. هادی عباسی مردی [[جبار]] بود و هر چند خلافت او یک‌سال طول کشید، اما [[دستور]] داد تا تمام علویان [[شورشی]] را دستگیر و به [[قتل]] برسانند و [[حقوق]] بنی‌هاشم را از [[بیت المال]] قطع نمایند<ref>پیشوای آزاده، ص۶۷-۶۸؛ ماهیت قیام شهید فخ.</ref>. با مرگ [[هادی عباسی]]، برادرش [[هارون الرشید]] از [[سال ۱۷۰ هجری]] قمری تا [[سال ۱۹۳ هجری]] قمری به عنوان [[خلیفه]]، بنای [[ظلم و ستم]] را بر [[شیعیان]] گذاشت. او چون بر اوضاع مسلط گردید، دستور [[اخراج]] علویان از مدینه را صادر کرد و [[یحیی بن عبدالله]] را [[زندانی]] و به [[شهادت]] رساند. او همچنین [[عبدالله افطس]] را که از [[فرزندان امام سجاد]]{{ع}} بود [[شکنجه]] و به [[شهادت]] رساند.


از جنایات مهم [[هارون]] [[زندانی]] نمودن [[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} بود که [[عاقبت]] این [[ملعون]] امام{{ع}} را مظلومانه و غریبانه در [[زندان]] به شهادت رساند. [[امام رضا]]{{ع}} با [[اندوه]] و تألم، این رویدادهای دردناک را می‌دیدند و به جهت این که واقعه‌ای چون [[واقعه کربلا]] دوباره تکرار نشود، [[تقیه]] می‌نمودند. با [[شهادت امام]] موسی بن جعفر{{ع}} در [[سال ۱۸۳ هجری]] قمری، امام رضا{{ع}} به [[امامت]] رسیدند و ده سال اول امامت ایشان مصادف با [[خلافت]] هارون الرشید بود و بعد از آن پنج سال امامت ایشان در [[زمان]] خلافت [[امین]] گذشت. با کشته شدن امین در [[سال ۱۹۸ هجری]] قمری و خلافت [[مأمون]]، امام تنها ۵ سال دیگر در قید [[حیات]] بودند به طوری که ایشان تا سن ۵۲ سالگی در [[مدینه]] حضور داشتند و با [[دعوت]] اجباری مأمون از ایشان، ۳ سال را در شهرهای [[ایران]] و [[خراسان]] اقامت داشتند و سرانجام در [[سال ۲۰۳ هجری]] قمری در سن ۵۵ سالگی به دست شخص مأمون به شهادت رسیدند<ref>زندگانی چهاده معصوم{{ع}} (ترجمه اعلام الوری)، ص۴۵۲؛ الارشاد، ص۶۱۱.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۸۵.</ref>
از جنایات مهم [[هارون عباسی]] [[زندانی]] نمودن [[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} بود که [[عاقبت]] این [[ملعون]] امام{{ع}} را مظلومانه و غریبانه در [[زندان]] به شهادت رساند. [[امام رضا]]{{ع}} با [[اندوه]] و تألم، این رویدادهای دردناک را می‌دیدند و به جهت این که واقعه‌ای چون [[واقعه کربلا]] دوباره تکرار نشود، [[تقیه]] می‌نمودند. با [[شهادت امام موسی بن جعفر]]{{ع}} در [[سال ۱۸۳ هجری]] قمری، امام رضا{{ع}} به [[امامت]] رسیدند و ده سال اول امامت ایشان مصادف با [[خلافت]] هارون الرشید بود و بعد از آن پنج سال امامت ایشان در [[زمان]] خلافت [[امین عباسی]] گذشت. با کشته شدن امین در [[سال ۱۹۸ هجری]] قمری و خلافت [[مأمون عباسی]]، امام تنها ۵ سال دیگر در قید [[حیات]] بودند به طوری که ایشان تا سن ۵۲ سالگی در [[مدینه]] حضور داشتند و با [[دعوت]] اجباری مأمون از ایشان، ۳ سال را در شهرهای [[ایران]] و [[خراسان]] اقامت داشتند و سرانجام در [[سال ۲۰۳ هجری]] قمری در سن ۵۵ سالگی به دست شخص مأمون به شهادت رسیدند<ref>زندگانی چهاده معصوم{{ع}} (ترجمه اعلام الوری)، ص۴۵۲؛ الارشاد، ص۶۱۱.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۸۵.</ref>

نسخهٔ ‏۲۵ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۲۰

خلفای هم‌دوره با زندگانی امام رضا(ع)

امام رضا(ع) در سال ۱۴۸ هجری قمری دیده به جهان گشود[۱] و این در حالی بود که ۱۲ سال از مدت خلافت منصور عباسی می‌گذشت[۲]. منصور برای تثبیت پایه‌های حکومت خود انسان‌های فراوانی را به قتل رسانید و علما و مشاهیر جهان اسلام را مورد آزار قرار داد. سال‌های پایانی حکومت منصور مصادف بود با اوج ستم و بیدادگری‌های او و امام رضا(ع) که کودکی بیش نبودند شاهد نیرنگ‌ها و تجاوزگری‌های منصور بودند و چون می‌دیدند که نزدیکان وی از آل ابی طالب(ع)، مورد آزار و شکنجه و قتل قرار می‌گیرند، اندوهگین می‌گشتند. امام(ع) شاهد تلاش‌ها و مبارزات پدرشان امام موسی بن جعفر(ع) بودند و در این راه ایشان را حمایت می‌کردند. بعد از منصور، فرزندش مهدی، در سال ۱۵۸ هجری قمری، خلیفه شد. او در ابتدای کار زندانیان سیاسی را آزاد، و شکنجه و آزار شیعیان را تعطیل و اموال بیت المال را بین مردم تقسیم کرد. ولی طولی نکشید که این برنامه را تغییر داد و روش پدرش را در پیش گرفت[۳]. در این دوران امام رضا(ع) نوجوان بودند و فساد و هرزه‌گری‌ها و ظلم مهدی عباسی بیداد می‌کرد. با تبعید امام کاظم(ع) به بغداد، نگرانی امام رضا(ع) بیشتر شد ولی این تبعید طولی نکشید و امام کاظم(ع) باری دیگر به مدینه برگشتند و در همان روزها مهدی عباسی به هلاکت رسید[۴].

با مرگ مهدی، فرزندش هادی عباسی که جوانی ۲۵ ساله بود و زندگی در محیط آلوده به فساد او را منحرف ساخته بود، به سال ۱۶۹ هجری قمری، به خلافت رسید. در این زمان، قیام حسین بن علی(ع) در شهر فخ[۵] بر علیه حکومت عباسیان شکل می‌گرفت که امام رضا(ع) با روحیه بخشیدن به علویان، آنها را در قیام استوار می‌ساخت. امام رضا(ع) نسبت به این جنبش نظر موافقی داشتند و از این رو ۲۰۰ تن از یاران امام موسی کاظم(ع) و بزرگان بنی‌هاشم، به فرمان امام(ع) در این جنبش شرکت نمودند. هادی عباسی مردی جبار بود و هر چند خلافت او یک‌سال طول کشید، اما دستور داد تا تمام علویان شورشی را دستگیر و به قتل برسانند و حقوق بنی‌هاشم را از بیت المال قطع نمایند[۶]. با مرگ هادی عباسی، برادرش هارون الرشید از سال ۱۷۰ هجری قمری تا سال ۱۹۳ هجری قمری به عنوان خلیفه، بنای ظلم و ستم را بر شیعیان گذاشت. او چون بر اوضاع مسلط گردید، دستور اخراج علویان از مدینه را صادر کرد و یحیی بن عبدالله را زندانی و به شهادت رساند. او همچنین عبدالله افطس را که از فرزندان امام سجاد(ع) بود شکنجه و به شهادت رساند.

از جنایات مهم هارون عباسی زندانی نمودن امام موسی بن جعفر(ع) بود که عاقبت این ملعون امام(ع) را مظلومانه و غریبانه در زندان به شهادت رساند. امام رضا(ع) با اندوه و تألم، این رویدادهای دردناک را می‌دیدند و به جهت این که واقعه‌ای چون واقعه کربلا دوباره تکرار نشود، تقیه می‌نمودند. با شهادت امام موسی بن جعفر(ع) در سال ۱۸۳ هجری قمری، امام رضا(ع) به امامت رسیدند و ده سال اول امامت ایشان مصادف با خلافت هارون الرشید بود و بعد از آن پنج سال امامت ایشان در زمان خلافت امین عباسی گذشت. با کشته شدن امین در سال ۱۹۸ هجری قمری و خلافت مأمون عباسی، امام تنها ۵ سال دیگر در قید حیات بودند به طوری که ایشان تا سن ۵۲ سالگی در مدینه حضور داشتند و با دعوت اجباری مأمون از ایشان، ۳ سال را در شهرهای ایران و خراسان اقامت داشتند و سرانجام در سال ۲۰۳ هجری قمری در سن ۵۵ سالگی به دست شخص مأمون به شهادت رسیدند[۷].[۸]

  1. منتهی الامال، ج۲، ص۲۵؛ بحارالانوار، ج۴۹، ص۲.
  2. تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۰۲ و ۴۰۵.
  3. تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.
  4. وفیات الاعیان، ج۴، ص۳۹۳؛ بحارالانوار، ج۴۸.
  5. شهر فخ در نزدیکی مدینه بود و قیام حسین بن علی(ع) در این شهر به قیام فخ معروف گشت و با شهادت این بزرگوار، تاریخ ایشان را به شهید فخ می‌شناسد.
  6. پیشوای آزاده، ص۶۷-۶۸؛ ماهیت قیام شهید فخ.
  7. زندگانی چهاده معصوم(ع) (ترجمه اعلام الوری)، ص۴۵۲؛ الارشاد، ص۶۱۱.
  8. محمدی، حسین، رضانامه ص ۲۸۵.