نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Hosein(بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۳۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۳۳ توسط Hosein(بحث | مشارکت‌ها)
اگر بخواهیم راز و رمز موفقیت آن حضرت را در پیاده کردن حکومتعدل در پهنه زندگی آگاه شویم باید بدانیم که در آن روز، هم فاعلیت فاعل تام است و هم قابلیت محل تکمیل، زیرا برای انجام هر کاری فاعلیت فاعل و قابلیت محل لازم است.
نظامامامت یا نظامقسط و عدل: در مجموع می‌توان گفت نظامامامت که عهده‌دار اجرای حق و عدالت است، عبارت است از: نظام فکری و اعتقادی و منطقی و معقول، نظام متعادل اخلاقی، نظام متوازن اقتصادی و مالی، نظامعدل اجتماعی، نظام صحیح سیاست و اداره حکومت، نظام معتدل ارضاء و اشباع غرایز، نظام صحیح آموزش و پرورش و نظامات دیگر. به عبارت دیگر، نظامامامت، نظام اجرای تمام این نظامات است، و شخص امام که در رأس آن نظام قرار دارد، نمونه اعلا و نمایش عملی و تجسم ظهور تمام برنامه‌ها و نظامات اسلامی است و اگر این عبارت کوتاه نباشد، همانند آینه در برابر آفتاب که حاکی از آفتاب است، وجود امام نیز حاکی از حقیقتاسلام و معارف و نظامات اسلام است. امامت یگانه نظامی است که استثمار، استکبار، استعمار و استفاده‌های نامشروع را که موجب فاصله و تقسیم‌بندیها و توزیع ناعادلانه است، از بین می‌برد و قسط و عدل را برقرار می‌سازد و افراط و تفریط جلوگیری می‌نماید. در این نظام، هم قوانینی که در آن اساس عمل است، به عدل، حق و برقراری توازن و تعادل نظر دارد و هم حاکم و نظامحکومت و قوه مجریه‌ای که اجرای این قواینن را بر عهده دارد، از طریق عدلمنحرف نمی‌شود. این یکی از مشخصات و معرف این رژیم است که استقرار آن، عدل مطلق و خیر و احسان برقرار می‌کند و اموال و مواد مورد نیاز و مشاغل و مناصب را به قسط و عدل توزیع و تقسیم می‌نماید و غرایز فطری و جسمی انسان را اشباع و طغیان و سرکشی آنها را مهار می‌کند. آیه شریفه قرآن به همین معنا نظر دارد که می‌فرماید: ﴿الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ﴾[۱]. و علی(ع) فرمود: "خدا را به خدا و رسول را به رسالت و امامان را به امر به معروف و نهی از منکر و عدل و احسان بشناسید"[۲]؛ نظامامامتاستضعاف را به هر صورت و شکلی که باشد، خواه استثمار صنعتی، یا استثمار سرمایه‌داری، یا استثمار فردی و جمعی و یا به هر شکل دیگر، از میان برمی‌دارد و با هر نظام استضعاف‌گر اعلان جنگ می‌دهد، چنانکه علی(ع) فرمود: "در نزد من عزیز است تا حق او را بگیرم و قوی در نزد من ضعیف است تا حق ضعیف را نزد او بستانم"[۳]؛ به هر حال، نظامامامت نظامی است که به تمام معنا در اجرای حق و عدالت کوشیده و خوتد را موظف به آن می‌داند. این نظام خوشبختانه در حکومتامام زمان با قدرت کامل و تأییدات ربانی و سرانجام تهیه همه نوع امکانات، همراه است، لذا برای پیاده شدن آن هیچ منعی وجود ندارد، تنها سؤال این است که مردم چگونه عموماً حکومتعدلمهدی (ع) را می‌پذیرند؟ پاسخ این سخن در گرو بیان رکن دوم آن است که در مطلب بعدی مطرح می‌شود.
تکمیل عقولبشر و پذیرش نظامعدل: عامل دوم برای موفقیت حضرت مهدی (ع) در گسترش عدل، تکامل عقولبشر در آن عصر است. کسانی با عدل و داد درگیرند که عقلشان کامل نیست و وقتی که مردمی از لحاظ عقلی ضعیف باشند، زیر بارحکومتعدل نمی‌روند، زیرا عدل طبق احادیث وارده ازجنود عقل به شمار می‌آید و جور از جنود جهل[۴]، عصرحضرت مهدیعصر شکوفایی علم و پیشرفت سریع علوم در تمام زمینه‌هاست و روایتی جالب و زیبا از امام باقر(ع) نقل شده که فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگانش می‌گذارد و بدین وسیله عقول آنها کامل و افکارشان را پرورش می‌دهد[۵].
بنابراین، عصرحضرت مهدی (ع) عصرتکامل عقول و سطح بلند افکار و درک عمیق مسایل است و عقل و علم جای جهل را پر می‌کند، چون عدل از لشکریان عقل به شمار می‌آید و جور از یارانجهل، با رفتن جهل، جور و ستم نیز برچیده می‌شوند و جای آن را عدل و داد پر می‌کند، این است که مردم آن عصر برخلاف مردمعصرانبیا و ائمه(ع) دیگر به راحتی عدل و مصالح مترتبه بر آن را فهمیده و به سرعت حکومتعدل را می‌پذیرند و از تجاوز و زورگویی و خیانت و خلافکاری و چپاول که همه از یاران جهلند، دست بر می‌دارند و به یارانعقل پناه می‌برند که از جمله یارانعقلعدل و انصاف است، وقتی نظامامامت با این قابلیت‌ها همراه او شود، نتیجه گسترش عدل در کل زمین خواهد شد»[۶].
رمز موفقیت امام مهدی در موعودشناسی
اگر بخواهیم راز و رمز موفّقیت آن حضرت را در پیاده کردن حکومت عدل در پهنه زندگیبشر ترسیم کنیم می‌توان گفت که در آن روز هم فاعلیّت فاعل تام است و هم قابلیّت محل، تکمیل شده است؛ زیرا در نظامامامت که عهده دار اجرای حق و عدالت است، شخص امام که در رأس آن قرار دارد نمونه و الگوی اعلا و نمایش عملی و تجسّم ظهور تمام برنامه‌های اسلامی و تعلیمات آن و نسخه سعادت بخش جامعه بشری است. در این نظام، هم قوانینی که اساس عمل است به عدل، حقّ و برقراری توازن و تعادل نظر دارد، و هم حاکم و نظامحکومت و قوه مجریه ای که اجرای این قوانین را بر عهده دارد از طریق عدلمنحرف نمی‌شود. عامل دیگر برای موفّقیت حضرت مهدی (ع) در گسترش عدل در جامعه، تکامل عقولبشر در آن عصر است. کسانی با عدل و داد درگیرند که عقلشان کامل نیست و وقتی مردم از لحاظ عقل ضعیف باشند زیر بار حکومت عدل نمی‌روند؛ زیرا طبق احادیث، عدل از جنود عقل به شمار می‌آید و جور از جنود و لشکریانجهل[۷]. لذا در روایتی از امام باقر(ع) می‌خوانیم: هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگانش می‌گذارد و بدین وسیله عقول آنها کامل و افکارشان را پرورش می‌دهد[۸].
↑إذا قام قآئمنا وضع اللَّه یده علی رؤوس العباد، فجمع بها عقولهم وکملت بها أحلامهم؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۲۸. و اصول کافی، ج ۱ / کتاب العقل و الجهل، ح ۲۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امام مهدی در قرآن - امام مهدی در حدیث - امام مهدی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط
