رمز موفقیت امام مهدی در گسترش عدالت چیست؟ (پرسش)

رمز موفقیت امام مهدی در گسترش عدالت چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / امامت و ولایت امام مهدی / اهداف امامت و ولایت امام مهدی (وظایف امام مهدی) / برقراری عدل و دفع و رفع ظلم
مدخل اصلی	رمز موفقیت حکومت امام مهدی
تعداد پاسخ	۲ پاسخ

رمز موفقیت امام مهدی (ع) در گسترش عدالت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• چه عواملی در موفقیت امام مهدی در گسترش عدل تأثیر گذار است؟ (پرسش)

پاسخ نخست

حبیب‌الله طاهری

حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:

• «اگر بخواهیم راز و رمز موفقیت آن حضرت را در پیاده کردن حکومت عدل در پهنه زندگی آگاه شویم باید بدانیم که در آن روز، هم فاعلیت فاعل تام است و هم قابلیت محل تکمیل، زیرا برای انجام هر کاری فاعلیت فاعل و قابلیت محل لازم است.

1. نظام امامت یا نظام قسط و عدل: در مجموع می‌توان گفت نظام امامت که عهده‌دار اجرای حق و عدالت است، عبارت است از: نظام فکری و اعتقادی و منطقی و معقول، نظام متعادل اخلاقی، نظام متوازن اقتصادی و مالی، نظام عدل اجتماعی، نظام صحیح سیاست و اداره حکومت، نظام معتدل ارضاء و اشباع غرایز، نظام صحیح آموزش و پرورش و نظامات دیگر. به عبارت دیگر، نظام امامت، نظام اجرای تمام این نظامات است، و شخص امام که در رأس آن نظام قرار دارد، نمونه اعلا و نمایش عملی و تجسم ظهور تمام برنامه‌ها و نظامات اسلامی است و اگر این عبارت کوتاه نباشد، همانند آینه در برابر آفتاب که حاکی از آفتاب است، وجود امام نیز حاکی از حقیقت اسلام و معارف و نظامات اسلام است. امامت یگانه نظامی است که استثمار، استکبار، استعمار و استفاده‌های نامشروع را که موجب فاصله و تقسیم‌بندیها و توزیع ناعادلانه است، از بین می‌برد و قسط و عدل را برقرار می‌سازد و افراط و تفریط جلوگیری می‌نماید. در این نظام، هم قوانینی که در آن اساس عمل است، به عدل، حق و برقراری توازن و تعادل نظر دارد و هم حاکم و نظام حکومت و قوه مجریه‌ای که اجرای این قواینن را بر عهده دارد، از طریق عدل منحرف نمی‌شود. این یکی از مشخصات و معرف این رژیم است که استقرار آن، عدل مطلق و خیر و احسان برقرار می‌کند و اموال و مواد مورد نیاز و مشاغل و مناصب را به قسط و عدل توزیع و تقسیم می‌نماید و غرایز فطری و جسمی انسان را اشباع و طغیان و سرکشی آنها را مهار می‌کند. آیه شریفه قرآن به همین معنا نظر دارد که می‌فرماید: ﴿الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ﴾. و علی (ع) فرمود: "خدا را به خدا و رسول را به رسالت و امامان را به امر به معروف و نهی از منکر و عدل و احسان بشناسید"؛ نظام امامت استضعاف را به هر صورت و شکلی که باشد، خواه استثمار صنعتی، یا استثمار سرمایه‌داری، یا استثمار فردی و جمعی و یا به هر شکل دیگر، از میان برمی‌دارد و با هر نظام استضعاف‌گر اعلان جنگ می‌دهد، چنانکه علی (ع) فرمود: "در نزد من عزیز است تا حق او را بگیرم و قوی در نزد من ضعیف است تا حق ضعیف را نزد او بستانم"؛ به هر حال، نظام امامت نظامی است که به تمام معنا در اجرای حق و عدالت کوشیده و خوتد را موظف به آن می‌داند. این نظام خوشبختانه در حکومت امام زمان با قدرت کامل و تأییدات ربانی و سرانجام تهیه همه نوع امکانات، همراه است، لذا برای پیاده شدن آن هیچ منعی وجود ندارد، تنها سؤال این است که مردم چگونه عموماً حکومت عدل مهدی (ع) را می‌پذیرند؟ پاسخ این سخن در گرو بیان رکن دوم آن است که در مطلب بعدی مطرح می‌شود.
2. تکمیل عقول بشر و پذیرش نظام عدل: عامل دوم برای موفقیت حضرت مهدی (ع) در گسترش عدل، تکامل عقول بشر در آن عصر است. کسانی با عدل و داد درگیرند که عقلشان کامل نیست و وقتی که مردمی از لحاظ عقلی ضعیف باشند، زیر بار حکومت عدل نمی‌روند، زیرا عدل طبق احادیث وارده ازجنود عقل به شمار می‌آید و جور از جنود جهل، عصر حضرت مهدی عصر شکوفایی علم و پیشرفت سریع علوم در تمام زمینه‌هاست و روایتی جالب و زیبا از امام باقر (ع) نقل شده که فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگانش می‌گذارد و بدین وسیله عقول آنها کامل و افکارشان را پرورش می‌دهد.

بنابراین، عصر حضرت مهدی (ع) عصر تکامل عقول و سطح بلند افکار و درک عمیق مسایل است و عقل و علم جای جهل را پر می‌کند، چون عدل از لشکریان عقل به شمار می‌آید و جور از یاران جهل، با رفتن جهل، جور و ستم نیز برچیده می‌شوند و جای آن را عدل و داد پر می‌کند، این است که مردم آن عصر برخلاف مردم عصر انبیا و ائمه (ع) دیگر به راحتی عدل و مصالح مترتبه بر آن را فهمیده و به سرعت حکومت عدل را می‌پذیرند و از تجاوز و زورگویی و خیانت و خلافکاری و چپاول که همه از یاران جهلند، دست بر می‌دارند و به یاران عقل پناه می‌برند که از جمله یاران عقل عدل و انصاف است، وقتی نظام امامت با این قابلیت‌ها همراه او شود، نتیجه گسترش عدل در کل زمین خواهد شد».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی؛

علی اصغر رضوانی آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «اگر بخواهیم راز و رمز موفّقیت آن حضرت را در پیاده کردن حکومت عدل در پهنه زندگی بشر ترسیم کنیم می‌توان گفت که در آن روز هم فاعلیّت فاعل تام است و هم قابلیّت محل، تکمیل شده است؛ زیرا در نظام امامت که عهده دار اجرای حق و عدالت است، شخص امام که در رأس آن قرار دارد نمونه و الگوی اعلا و نمایش عملی و تجسّم ظهور تمام برنامه‌های اسلامی و تعلیمات آن و نسخه سعادت بخش جامعه بشری است. در این نظام، هم قوانینی که اساس عمل است به عدل، حقّ و برقراری توازن و تعادل نظر دارد، و هم حاکم و نظام حکومت و قوه مجریه ای که اجرای این قوانین را بر عهده دارد از طریق عدل منحرف نمی‌شود. عامل دیگر برای موفّقیت حضرت مهدی (ع) در گسترش عدل در جامعه، تکامل عقول بشر در آن عصر است. کسانی با عدل و داد درگیرند که عقلشان کامل نیست و وقتی مردم از لحاظ عقل ضعیف باشند زیر بار حکومت عدل نمی‌روند؛ زیرا طبق احادیث، عدل از جنود عقل به شمار می‌آید و جور از جنود و لشکریان جهل. لذا در روایتی از امام باقر (ع) می‌خوانیم: هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگانش می‌گذارد و بدین وسیله عقول آنها کامل و افکارشان را پرورش می‌دهد. بنابراین، عصر حضرت مهدی (ع) به جهت تکامل عقولشان و نیز عظمت نظام امامت، به سرعت تمام، پذیرای حکومت آن حضرت خواهند بود».

۲. آقای دکتر قائمی؛

علی قائمی آقای دکتر علی قائمی، در کتاب «نگاهی به مسأله انتظار» در این‌باره گفته است: «سرخوردگی‌ها: بشر از اوضاع آشفته زمان وخستگی‌های ناشیه از آن، از اجرای سیستم‌های مختلف و به نتیجه نرسیدن سرخورده است آنها که در طول قرون متمادی با مکاتب مختلف کار کرده، تجربه آموختند، آنها که گوش به تبلیغات مردم‌گرایان از فلاسفه و مکاتب داده و تسلیم نظر آنها شدند و سرانجام دریافتند که لحاظ دوخسته شده‌شان بگونه‌ای نیست که با آن بتوان زمستان را سر کرد به دنبال پناه مطمئن‌تر و قوی‌تر می‌گشتند و تسلیم نظر موعود منتظر می‌سازند. تحول و تکامل عقول: عقول با تحول روزگار تحول و تکامل می‌یابد، گذشت زمان پرورده و پخته‌اش می‌سازد. بالاخره بشر سرانجام به نقطه‌ای می‌رسد که در آن می‌یابد زندگی آن نیست که او دارد. فکرها، علوم، فلسفه‌های موجود نمی‌توانند گامی به نفع بشر بردارند، ناگزیر او خود را تسلیم فردی الهی می‌کند، فردی که اطلاعات و اعمالش به منبع وحی متصل است. بدین‌سان خود به استقبال مهدی می‌رود و خود تسلیم فرمانش می‌گردد و این خود نقطه شروع تکامل و اصلاحات است. نجات از جاهلیت‌ها: در آخرالزمان جاهلیت‌ها اگر چه در گروهی و طبقه‌ای وجود دارد ولی واقعیت این است که خرافی بودن بسیاری از فکرها و فلسفه‌ها لااقل برای آنها که در سطوح بالاتری هستند روشن می‌شود. بر اثر آن تعصب‌ها، خودخواهی‌ها، خودمداری‌ها از جامعه رخت بر می‌بندد. رشد فکری و پروردگی اندیشه‌ها زمینه را برای پذیرش نظامی که در آن خیر و صلاح همگانی باشد فراهم می‌سازد. و این خود موجبی برای پذیرش مهدی است. بی‌نتیجگی کار سازمان‌ها: آدمی در می‌یابد که این سازمان‌های بین‌المللی، این شورای امنیت‌ها، سازمان ملل، کنفرانس‌ها، وتوها، رای دادن‌ها کارساز نیستند. جنگ و ستیز و دوروئی همچنان در جامعه وجود دارد و بر مردم حکم‌فرماست. به ناچار تن به اطاعت حکم و فرمانی می‌دهد که بتواند کار جهان را یکسره کند. یا مرگ مرگ یا حیات حیات. اینکه آدمی چون توپ فوتبالی از این سازمان به آن سازمان شوت شود برایش دشوار است. بسیج عمومی: در خطبه ملاحم علی (ع) آمده است که: جنگ همه را بپا بر می‌خیزاند و دندان‌های خشم و تیز خود را به مردم نشان می‌دهد. پستانش پر از شیر است و وضع بگونه‌ای می‌شود که نوشیدن آن برای مردم گوارا و شیرین است. بر این اساس به هنگامی که مبارزه همه جانبه و اعتراض علیه استثمار و اسارت و ستم پیدا شود حالت تمرکز قدرت پدید آمده که خود عاملی برای پیروزی نهضت است. مردم به دنبال قدرتی می‌گردند که تجربه نیک از آن دارند نه تجارب تلخ. وجود اصحابی راستین: نهضت اصحابی که هر کدام به قدرت چند تن هستند و هسته مرکزی رهبری را بر عهده دارند. اصحابی که در شأن گفته شده است: رهبانان شب و قهرمانان و شیران روزند. شب‌ها در محراب عبادت و روزها در میدان نبردند، گوئی دل‌هایشان از پاره‌های آهن ساخته شده و با رهبر خود به جان بیعت می‌کنند. آمادگی رزمی‌شان بسیار و هر کدام کاردیده و ورزیده و در قدرت هر یک برابر چهل نفرند. تائید غیبی: در واقع باید بگوئیم این خداست که می‌خواهد مهدی اسلام به پیروزی برسد. بدین نظر روایات اسلامی گویند قائم موعود منصور به رعب و مؤید به نصر است. منصور به رعب است یعنی که خداوند خوفی از او در دل بدکاران و ستم‌پیشگان می‌افکند، طوری که قدرت مخالفت با او را ندارند. مؤید به نصر است یعنی خداوند پیروزی او را تضمین می‌کند. شک نیست که این خوف بر زمامداران مخصوصاً از آن جهت غالب می‌شود که خود را در بین مردم بی‌کمک و بی‌یاور می‌بینند. توده به آنها اعتماد ندارند، مورد حمایت‌شان قرار نمی‌دهند. یاری و همکاری با آنان نمی‌کنند. پیداست که وقتی رهبری از تائید خلق برخوردار نباشد چه امیدی حتی به زندگی خود خواهد داشت. بدین نظر است که رعب او دشمن را فرا می‌گیرد. در تائید به نصرش همین بس که خداوند هر دشواری را برای او آسان می‌کند. هر مشکلی را از پیش پای او برمی‌دارد، هر فاسقی را از سر راهش دور می‌سازد و نیز گنج‌های زمین را در اختیارش قرار می‌دهد».

پرسش‌های وابسته

1. آیا عدالت ‏خواهی فطری است؟ (پرسش)
2. چرا عدالت اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
3. بر مبنای فلسفی چه ضرورتی دارد عدالت در جامعه بشری فراگیر شود؟ (پرسش)
4. از دیدگاه جامعه‌شناسی چه ضرورتی به فراگیری عدالت در جامعه وجود دارد؟ (پرسش)
5. امام مهدی چه کارهای ویژه ای در زمینه عدالت‌گستری انجام خواهد داد؟ (پرسش)
6. آیا هنگام ظهور امام مهدی برای برقراری عدل و قسط در تمام جهان زمانی طولانی لازم است چند سال؟ (پرسش)
7. چه عواملی در موفقیت امام مهدی در گسترش عدل تأثیر گذار است؟ (پرسش)
8. عدالت در عصر ظهور چگونه و با چه ابعادی محقق می‌‏شود؟ (پرسش)
9. امام مهدی در حکومت خود چگونه با ظلم و ستم مبارزه می‌کند و عدالت را به ارمغان ‌می‌آورد؟ (پرسش)
10. آیا امام مهدی از اوضاع فعلی ایران اعم از رعایت عدالت قانون و مسئولان مملکت راضی هستند؟ و آیا به ادامه آن رضایت دارند؟ (پرسش)
11. رمز موفقیت امام مهدی در گسترش عدالت چیست؟ (پرسش)