چرا عدالت اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
| چرا عدالت اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / امامت و ولایت امام مهدی / اهداف امامت و ولایت امام مهدی (وظایف امام مهدی) / برقراری عدل و دفع و رفع ظلم |
| مدخل اصلی | عدالت مهدی |
| تعداد پاسخ | ۲ پاسخ |
چرا عدالت اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
- «عدالت از اصول مهم از تعالیم و اهداف عمده اسلام است، تعالیمی که قرآن مجید و احادیث شریفه با تأکید و صراحت همه را به آن مأمور و متعهد به اجرای آن ساخته است. در دستورات اسلامی انسانها مأمور شد‌ه‌اند که در تمام زمینه‌های زندگی خود (خواه در اصول، خواه در فروع و خواه در نظام اجتماعی و اقتصادی، خواه در نظام سیاسی و نظامی و خواه در گفتار و در کردار) عدالت را مراعات کنند، اینک به برخی آیات و روایات مربوطه اشاره می‌کنیم: ﴿اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى﴾[۱]؛ ﴿إِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُواْ﴾[۲]؛ ﴿إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ﴾[۳]؛ ﴿وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى﴾[۴]؛ رسول خدا فرمود: "عدل سپری است نگهبان و بهشتی است جاویدان"[۵]؛ همچنین در حدیث دیگر فرمود: "هر کس عدل و داد را تمجید نکند و از جور و بیداد مذمت ننماید به جنگ با خداوند برخاسته است"[۶]؛ علی (ع) فرمود: "عدل اقتدا به روش خداوند و موجب پایداری و ثبات دولت‌ها است"[۷]؛ علی (ع) به امام حسین (ع) فرمود: "تو را به تقوی سفارش می‌کنم در حال غنی و فقر و به عدل و داد توصیه می‌کنم درباره دوست و دشمن"[۸]؛ علی (ع) فرمود: "برتر از امر به معروف و نهی از منکر سخن عدل است که در حضور پیشوا و زمامدار ستمکار گفته شود"[۹]؛ علی (ع) به مالک اشتر فرمود: "باید محبوب‌ترین کارها برای تو کاری باشد که در راه حق میانه‌تر، (پرهیز از افراط و تفریط) و در عدل و همگانی‌تر، برای خشنودی رعیت جامع‌تر باشد"[۱۰]؛ علی (ع) فرمود: "کسی که از عدل احساس مضیقه نماید، تنگنایی جور بر او فزون‌تر خواهد بود"[۱۱]. به هر حال، آیات و روایات در مورد عدل بسیار است و احدی یارای تردید د این جهت نیست که عدل در اسلام از ارزش والایی برخوردار است.عدل صفتی است که همه باید به آن منصف باشند، از خدا گرفته تا پیامبر و امام و از والی گرفته تا قاضی و امام جمعه و جماعت، حتی شاهد طلاق. شاید در اسلام کمتر چیزی به اندازه عدل مورد سفارش و تأکید قرار گرفته باشد به همین دلیل با ارزش و اهمیت است»[۱۲].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. مجتبی تونه‌ای؛ |
|---|
|
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
«در زیارت صاحب الامر می‌خوانیم: "السَّلَامُ عَلَى الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ وَ الْعَدْلِ الْمُشْتَهَرِ"[۱۳]. در خصوصیات قیام و حکومت امام زمان (ع) هیچ ویژگی به اندازه "عدالت" و "قسط" روشنی ندارد. آن‌قدر که در روایات بر ویژگی عدالت‌گستری آن حضرت تأکید شده، بر سایر مسائل چنین ابرامی نرفته است و این نشان از برجستگی این مهم در دوران ظهور دارد. ده‌ها و بلکه صدها روایت در کتاب‌های مختلف روایی، به‌ویژه در کتاب "منتخب الاثر" و "کمال الدین"، در مورد عدالت‌گستری آن حضرت وارد شده است. در بسیاری از این روایات، از آن امام به‌عنوان مظهر و تجلی کامل عدالت یاد شده است. دامنه عدالت حضرت، تا اقصی نقاط منازل و زوایای ناپیدای جامعه گسترده است؛ حتی عدالت و دادگری همچون گرما و سرما در درون خانه‌های مردمان نفوذ می‌کند[۱۴]. خداوند چنان بر این مهم تأکید دارد که اگر حتی یک روز از عمر دنیا باقی مانده باشد، او آن را چنان طولانی خواهد کرد[۱۵] تا رؤیای موعود مردمان از راه برسد. در سایه این عدالت، هیچ انسانی در قید بندگی و بردگی باقی نمی‌ماند[۱۶]. حقوق به یغما رفته انسانها به آنها بازمی‌گردد[۱۷]. بندهای پیدا و ناپیدای بندگی از سر و گردن انسانها بازمی‌گردد و زمینه استثمار انسان از انسان به کلی برچیده می‌شود[۱۸]. کارگزاران ظلم و بیداد، مورد بازخواست قرار می‌گیرند. قاضیان و حاکمان کج‌رفتار، از مسؤولیت خویش عزل می‌شوند و زمین، از هرنوع خیانت و نادرستی پاک می‌گردد[۱۹]. عدالت چنان می‌شود که مردم آرزو می‌کنند، ای کاش مردگانشان در بین زندگان بودند و از عدالت بهره‌مند می‌شدند[۲۰]. برطبق برخی روایات، نخستین چیزی که از عدالت حضرت قائم (ع) آشکار می‌شود، این است که اعلام می‌کند، کسانی که حج یا مناسک مستحب به‌جا می‌آورند و حجر الاسود را استلام می‌کنند و طواف مستحبی انجام می‌دهند، آن را به کسانی که حج واجب دارند، واگذار کنند[۲۱]»[۲۲].
|
پرسش‌های وابسته
- آیا عدالت خواهی فطری است؟ (پرسش)
- چرا عدالت اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- بر مبنای فلسفی چه ضرورتی دارد عدالت در جامعه بشری فراگیر شود؟ (پرسش)
- از دیدگاه جامعه‌شناسی چه ضرورتی به فراگیری عدالت در جامعه وجود دارد؟ (پرسش)
- امام مهدی چه کارهای ویژه ای در زمینه عدالت‌گستری انجام خواهد داد؟ (پرسش)
- آیا هنگام ظهور امام مهدی برای برقراری عدل و قسط در تمام جهان زمانی طولانی لازم است چند سال؟ (پرسش)
- چه عواملی در موفقیت امام مهدی در گسترش عدل تأثیر گذار است؟ (پرسش)
- عدالت در عصر ظهور چگونه و با چه ابعادی محقق می‌شود؟ (پرسش)
- امام مهدی در حکومت خود چگونه با ظلم و ستم مبارزه می‌کند و عدالت را به ارمغان می‌آورد؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی از اوضاع فعلی ایران اعم از رعایت عدالت قانون و مسئولان مملکت راضی هستند؟ و آیا به ادامه آن رضایت دارند؟ (پرسش)
- رمز موفقیت امام مهدی در گسترش عدالت چیست؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ عدالت ورزید که عدل به تقوی نزدیکتر است؛ مائده، آیه ۸.
- ↑ وقتی سخن گفتید، به عدالت سخن گویید؛ انعام، آیه ۱۵۲.
- ↑ خدای متعال به عدل و احسان امر می‌فرماید؛ نحل، آیه ۹۰.
- ↑ بدی دیگران باعث نشود که شما عدالت را نسبت به آنها ترک نمایید، عدالت به خرج دهید، چرا که عدل نزدیکتر به تقواست؛ مائده، آیه ۸.
- ↑ "الْعَدْلُ جُنَّةٌ وَاقِيَةٌ وَ جُنَّةٌ بَاقِيَةٌ"؛ میزان الحکمه، ج ۶، ص ۷۹.
- ↑ "مَنْ لَمْ يَحْمَدْ عَدْلاً وَ لَمْ يَذُمَّ جَوْراً فَقَدْ بَارَزَ اللّٰهَ تَعَالَى بِالْمُحَارَبَةِ"؛اسدالغابه، ج ۴، ص ۴۰۸.
- ↑ "فِي الْعَدْلِ الِاقْتِدَاءُ بِسُنَّةِ اللَّهِ وَ ثَبَاتُ الدُّوَلِ"؛ غررالحکم، ص ۵۱۳.
- ↑ "أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ فِي الْغِنَى وَ الْفَقْرِ... وَ بِالْعَدْلِ عَلَى الصَّدِيقِ وَ الْعَدُوِّ"؛ میزان الحکمه، ج ۶، ص ۸۸.
- ↑ "وَ أَفْضَلُ مِنْ ذَلِكَ كَلِمَةُ عَدْلٍ عِنْدَ إِمَامٍ جَائِرٍ"؛ نهج البلاغه، حکمت ۳۷۴.
- ↑ "وَ لْيَكُنْ أَحَبَ الْأُمُورِ إِلَيْكَ أَوْسَطُهَا فِي الْحَقِ وَ أَعَمُّهَا فِي الْعَدْلِ وَ أَجْمَعُهَا لِرِضَى الرَّعِيَّةِ"؛ نهج البلاغه، نامه ۵۳.
- ↑ "فَإنَّ فِي الْعَدْلِ سَعَةً وَ مَنْ ضَاقَ عَلَيْهِ الْعَدْلُ فَالْجَوْرُ عَلَيْهِ أَضْيَقُ"؛ میزان الحکمه، ج ۶، ص ۸۹.
- ↑ طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۲۷ - ۳۲۸.
- ↑ مفاتیح الجنان، زیارت صاحب الامر.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۲.
- ↑ کمال الدین، ص ۳۱۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۴.
- ↑ همان، ج ۵۲، ص ۲۲۵.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۷.
- ↑ همان، ص ۱۲۰.
- ↑ مجمع الزوائد، ج ۷، ص ۳۱۵.
- ↑ کافی، ج ۴، ص ۴۲۷؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴.
- ↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۸۴.