علی و خلفا

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط HeydariBot (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۲۷ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

علی و خلفا پس از رحلت پیامبر(ص)، علی‌رغم توصیه‌های او و تعیین علی بن ابی طالب(ع) به امامت و خلافت، جریان سقیفه پیش‌آمد و آن حضرت را کنار زده، قدرت را به دست گرفتند. این توطئه، از پیش طرّاحی شده بود. حضرت علی(ع) هم از پیامبر خدا شنیده بود که به آن حضرت ظلم خواهند کرد و حق او را غصب خواهند نمود[۱].

مقدمه

امام خمینی در تحلیل سیرۀ علوی چنین می‌فرماید: حضرت امیر المؤمنین(ع) با خلفا همکاری می‌کردند، چون ظاهرا مطابق دستور دین عمل می‌نمودند و تشنّجی در کار نبود، تا موقعی‌که معاویه روی کار آمد و از طریقه و روش خلفا منحرف گشته و خلافت را مبدّل به سلطنت نمود. در این موقع حضرت ناچار شد قیام کند، چون نمی‌توانست قیام نکند، زیرا روی موازین شرع و عقل نمی‌توانستند معاویه را یک روز بر مقام خلافت پایدار ببینند. ناصحینی که حضرت را از روی غفلت نصیحت می‌کردند و می‌گفتند "بگذار معاویه بماند تا پایه‌های سلطنت و خلافت شما محکم شود، بعدا او را از مقامی که دارد پایین بیاورید" نمی‌دانستند که اگر حضرت صبر می‌کرد، بعدا مورد اعتراض مسلمین واقع می‌شد و پس از محکم شدن کار، ممکن نبود او را خلع کرد.[۵] شناخت مواضع سیاسی و عملکرد او و یارانش در مقابل سه خلیفۀ پیشین همچنین نحوۀ عمل در مقابل مخالفان و میزان همکاری یا عدم همکاری و آزادی دادن یا سخت گرفتن، حایز اهمیت است و آموزنده که در این خلاصه نمی‌گنجد.[۶][۷].

منابع

پانویس

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۱۹.
  2. «اگر (دربارۀ خلافت) سخنی بگویم، می‌گویند بر حکومت حریص است و اگر سکوت کنم، می‌گویند از مرگ ترسید». نهج البلاغه خطبه ۵
  3. نهج البلاغه خطبه ۳
  4. امام در عینیت جامعه ص ۱۹
  5. صحیفه نور ج۱ ص ۱۶
  6. در این زمینه‌ها از جمله ر. ک: «علیّ و الخلفاء»۲ جلد، جعفر بن محمّد العسکری، «امام علی و زمامداران» علی محمّد میرجلیلی، «تحلیلی بر مواضع سیاسی علی بن ابی طالب» اصغر قائدان، «مواضع سیاسی حضرت علی(ع) در قبال مخالفین» جلال درخشه، «امیر المؤمنین اسوۀ وحدت» محمّد جواد شری ترجمه محمّد رضا عطایی، «تاریخ و سیرۀ سیاسی امیر مؤمنان» و «تاریخ سیاسی اسلام» رسول جعفریان، «علیّ و الحاکمون» محمّد صادقی، «انقلاب تکاملی اسلام» جلال الدین فارسی، بخش ۲ و ۳، «موسوعة الامام علی بن ابی طالب» و ترجمه آن، ج ۳
  7. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۱۹.