علت تأخیر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
علت تأخیر ظهور امام مهدی چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / شرایط ظهور امام مهدی |
مدخل اصلی | علت تأخیر ظهور امام مهدی |
علت تأخیر ظهور امام مهدی چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- با اینکه برخی از علائم ظهور به وقوع پیوسته است، چرا امام مهدی ظهور نمیکند؟
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخها ودیدگاههای متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:
صدر | مروجی طبسی | رجالی تهرانی |
انقلاب و فراهم شدن شرایط
- پیروزی هر انقلاب و هر فعالیت اجتماعی به یک سلسله شرایط و موقعیتهای عینی و خارجی بستگی دارد که بدون فراهم شدن آن شرایط نمیتواند به هدفش برسد.[۱] در مورد ظهور امام زمان(ع) اگر چه قسمتی از شرایط و موقعیتهای آن آسمانی و خدایی است، امّا اجرای کلّی مأموریت وی، بستگی به فراهم آمدن شرایط عینی و خارجی دارد. سنت تغییرناپذیر خداوند بر این است که اجرای انقلاب اسلامی حضرت مهدی(ع) نیز به موقعیتهای خارجی و پذیرندهای که محیط مساعد و فضای عمومی را برای درک و پذیرش انقلاب آماده میسازد، وابسته باشد. البته این ویژگی، مانع نیست که گاهی، در پارهای از جزئیات، دخالت خداوندی از راههای غیر عادی انجام پذیرد، زیرا جزئیات در ساختن محیط مساعد نقش اساسی ندارد و بیشتر زمینه و فضایی مساعد برای دگرگونی عمومی باید موجود باشد.[۲]
قیام امام زمان و محیط مناسب
- برای قیام و انقلابی که حضرت مهدی(ع) ایجاد خواهند کرد تنها وجود رهبر شایسته، کافی نیست، بلکه علاوه بر آن، نیازمند محیط جهانی مساعد و فضای عمومی مناسب نیز هست تا موقعیتهای خارجی مطلوب را برای انجام انقلاب جهانی آماده سازد.[۳] از دیدگاه انسانی که بنگریم، باید احساس نابودی مداوم در انسان متمدّن ایجاد شود و یک انگیزه اساسی در درونش پدیدار گردد و رسالت دادگرانه مهدی(ع) را بپذیرد و تنها با تجربههای اجتماعی، مدنی و سیاسی گوناگون امکان دارد چنین احساسی در درون انسانها جای گیرد.[۴] به عبارتی دیگر فراهم آمدن شرایط عمومی برای اصلاح جهان امری ضروری است که جایگزین ندارد و با وجود رهبری آماده برای اصلاح و وجود رسالتی کامل، تمام شرایط لازم برای موفقیت فراهم نمیشود، بلکه باید شرایط اجتماعی و سیاسی جهانی نیز زمینه را برای موفقیت و پیروزی حق بر باطل آماده سازد.[۵]
یاوران باوفا شرط اصلی ظهور
- از دیدگاه مادی نیز، شرایط موجود در زمان ظهور، برای انجام رسالت مهدی(ع)، بر تمامی جهان، باید آمادگی و توانایی بیشتری داشته باشند، زیرا بخشهای جهان به یکدیگر نزدیک شده، ارتباط و پیوند میان انسانها بهتر انجام میگیرد. ارتباط و پیوندی که دستگاه رهبری مرکزی، برای پرورش مردم، بر بنیاد رسالت؛ به آن نیاز دارد.[۶] یکی از شرایط عمده برای ظهور، وجود یاورانی است که همراه امام، بار قیام را بر دوش بکشند و تا آخر، از همراهی و یاری رهبر خود دست برندارند. همچنین شرایط دیگری مانند قابلیت مردم برای پذیرش دولت حق به این معنا که عموم مردم و جامعۀ بشری نه گروهی خاص و در منطقهای خاص؛ باید به درجهای از معرفت برسند که دریابند حکومتها و مکاتب ساخته بشر، جوابگوی نیاز مردم نیست و به وسیله اینها، سعادت و عدالت واقعی به بشر هدیه نمیشود.[۷]
عوامل دیگر
- در توضیحی دیگر باید گفت: علت تأخیر ظهور امام زمان(ع) به خود انسانها باز میگردد، زیرا تشکیل حکومت عدل و توحیدی در سطح جهان، عمدتاً احتیاج به شرایط و آمادگیهای لازم از طرف خود مردم دارد، مانند:
- فهم مفهوم عدل توسط مردم و خواهان آن بودن،[۸]
- پیشرفت از جنبههای مادی و معنوی و... [۹].
- آمادگی فکری و وحدت نگرش همۀ اقوام و ملل انسانی درباره مدیریت جهان به وسیله انسان کامل[۱۰].
- معرفت صحیح به آن حضرت و ترویج آن و عمل به وظایف فردی و اجتماعی[۱۱].
نتیجه گیری
- خلاصه آنکه مردم، خود باید ظهور عدالت را بخواهند و جهانیان را با زیباییهای دوران ظهور آشنا کنند و روحیۀ عدالتطلبی و ظلم ستیزی را همه جا گسترش دهند.[۱۲]
پاسخهای دیگر
۱. آیت الله صدر؛ |
---|
|
۲. حجت الاسلام والمسلمین مروجی طبسی؛ |
---|
|
۳. حجت الاسلام والمسلمین رجالی تهرانی؛ |
---|
|
۴. آقای رضوانی؛ |
---|
|
۵. آقای باقریزاده اشعری؛ |
---|
|
۶. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
---|
|
۷. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
---|
|
پرسشهای وابسته
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۳ـ ۱۶۵؛ صدر، سید محمد باقر، رهبری بر فراز قرون؛ ص ۱۰۵ـ ۱۰۹
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۳ـ ۱۶۵؛ صدر، سید محمد باقر، رهبری بر فراز قرون؛ ص ۱۰۵ـ ۱۰۹
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۳ـ ۱۶۵
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۳ـ ۱۶۵؛ صدر، سید محمد باقر، رهبری بر فراز قرون؛ ص ۱۰۵ـ ۱۰۹
- ↑ حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ تا ۴۱۲.
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۳ـ ۱۶۵؛ صدر، سید محمد باقر، رهبری بر فراز قرون؛ ص ۱۰۵ـ ۱۰۹
- ↑ ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ص ۲۰۰ و ۲۰۱
- ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۱۶.
- ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۱۶.
- ↑ ر.ک. باقری زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص ۱۲۹ ـ ۱۳۰.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسشها و پاسخ ها، ص ۱۷۶.
- ↑ ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ص ۲۰۰ و ۲۰۱
- ↑ علىرغم اینکه شهید صدر، در اینجا به عوامل خارجى و نقش آن در پیروزى انقلابها، اهمیت میدهد- که درکى عمیق از عوامل اجتماعى و روانى است- ولى ایشان نظریه جدیدى درباره فهم تغییرات اجتماعى که از ناحیه رسالتهاى آسمانى پدیدار میگردد، عرضه داشته است که از جهت رسالت و پیام، قانون خاص خود را دارد و از جهت موفقیت در اجرا وابسته به عوامل خارجى است. مقصود از عوامل خارجى، حالت سیاسى و اجتماعى مردم، واقعیتهاى بینالمللى و توانایىهاى مردم در بهرهورى از امکانات ذاتى و استعدادهاى روحى است.
- ↑ اشاره به کلام خداست که میفرماید: ﴿ قَالُوا حَرِّقُوهُ وَانصُرُوا آلِهَتَکُمْ إِن کُنتُمْ فَاعِلِینَ قُلْنَا یَا نَارُ کُونِی بَرْدًا وَسَلامًا عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَأَرَادُوا بِهِ کَیْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الأَخْسَرِینَ ﴾؛ اگر میخواهید کارى بکنید، بسوزانیدش و خدایان خود را نصرت دهید گفتیم: اى آتش، بر ابراهیم خنک و سلامت باش.( سوره انبیا( ۲۱)، آیه ۶۸- ۷۰).
- ↑ ر. ک: ابن کثیر الدمشقى، تفسیر القرآن العظیم، ج ۲، ص ۳۳؛ المجلسى، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۱۸، باب معجزات پیامبر(ص)، ص ۴۷، ۵۲، ۶۰ و ۷۵.
- ↑ ر. ک: الطبرى، ابو جعفر، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج ۲، ص ۲۴۴، حوادث سال پنجم هجرى.
- ↑ چنانکه حدیث شریف نبوى تصریح میکند: « لو لم یبق من الدنیا إلّا یوم لطوّل الله ذلک الیوم حتى یبعث رجلا منّى أو من أهل بیتى یملأ الأرض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا»؛ اگر از دنیا یک روز بیشتر باقى نمانده باشد خداوند آن روز را آنقدر طولانى میسازد تا مردى از من- را یا از اهل بیت من- مبعوث کند که زمین را پر از عدل و داد کند پس از آنکه پر از ظلم و ستم شده باشد.( ناصف، منصور على، همان، ج ۵، ص ۳۶۰.)
- ↑ ما در ابتداى دهه نود مصداق این گفته شهید صدر را بهخوبى دیدیم و گفته ایشان مستند به درک عمیق ایشان از جامعه بشرى بود؛ دیدیم که اتحاد جماهیر شوروى که یکى از دو قطب حاکم بر جهان بود چگونه بهسرعت از هم پاشید بهگونهاى که چیزى از آن باقى نماند.
- ↑ رهبری بر فراز قرون، ص۱۰۵-۱۰۹.
- ↑ مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱، ۷۲.
- ↑ بحث حول المهدی، شهید آیة اللّه صدر، ص ۷۵.
- ↑ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۳ تا ۱۶۵.
- ↑ لَوْ أَنَّ أَشْیاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَی اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِی الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیمْنُ بِلِقَائِنَا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ بِمُشَاهَدَتِنَا عَلَی حَقِّ الْمَعْرِفَةِ وَ صِدْقِهَا مِنْهُمْ بِنَا فَمَا یحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ؛ احتجاج، ج ۲، ص ۳۱۵
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۱۶.
- ↑ ﴿إِنَّ اللَّهَ لاَ يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ﴾؛ در حقیقت، خدا حال قومی را تغییر نمیدهد تا این که آنان حال خود را تغییر دهند. (رعد، آیه ۱۱).
- ↑ ر.ک: محمدی ریشهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۹، ص ۹۳–۹۵.
- ↑ باقریزاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۲۹، ۱۳۰.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲ باب فضل انتظار الفرج و فضل الشیعه فی زمان الغیبه، ص ۱۲۲
- ↑ مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۷۶.
- ↑ کافی، ج ۲، ص۲۴۲، ح ۴.
- ↑ از همین رو، شیخ صدوق در مقدمه کتاب کمال الدین میگوید: "ظهور حجتهای الهی در مقام پیشوایی خود، بر سبیل امکان و تدبیر، نسبت به مردم زمان خودشان است. اگر حال مردم طوری باشد که امام بتواند تدبیر و رهبری اولیایش را بر عهده بگیرد _ یعنی مردم حاضر باشند حرف او را بپذیرند، و او بتواند اراده خدا را پیاده کند _ ظهور آن حجت، لازم خواهد بود و اگر وضع به گونهای باشد که امام نتواند تدبیر در رهبری اولیایش را بر عهده بگیرد و حکمت الهی، موجب پنهانی او گردد و تدبیر نیز آن را اقتضا کند، خداوند او را در پشت پرده غیبت، نهان میسازد، تا زمانی که وقت مناسب فرا رسد.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۲۰۰-۲۰۱.