توحید

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۵۷ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل توحید (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

توحید اعتقاد به یکتایی و یگانگی خدا، اقرار به خالقیت و ربوبیت مطلق و انحصاری او، پرستش و ستایش خالصانه و دور از شرک وی.

مقدمه

واژه‌شناسی لغوی

توحید در قرآن

توحید ذات

توحید صفات

توحید افعال

توحید عبادی

رهاوردهای توحید

گواهان توحید

مراتب توحید

  1. توحید ذاتی؛
  2. توحید صفاتی؛
  3. توحید افعالی.
  1. توحید در خالقیت؛
  2. توحید در ربوبیت؛
  3. توحید در مالکیت.
  1. توحید در حاکمیت (ولایت
  2. توحید در تشریع؛
  3. توحید در اطاعت؛
  4. توحید در عبادت؛
  5. توحید در استعانت؛
  6. توحید در محبت؛
  7. توحید در مغفرت (شفاعت
  8. توحید در خوف و رجاء[۳۷][۳۸]
  • نکته‌‏ای که باید در مورد این تقسیم، به خصوص در مورد فروع و اقسام ربوبیت مورد توجه قرار گیرد، این است که تفاوت اقسام و فروع مذکور با یکدیگر و با مقسم خود، از باب تفاوت در حیثیات است؛ یعنی این تفاوت‏ها از حیث مفهوم است نه مصداق، چون مصداق تمام این توحیدها یکی است که همان خداوند خالق و رب است؛ یعنی خداوند خالق و رب، ربوبیت‏ خود را از حیثیات متفاوت اعمال می‏کند چون بعد از خلق عالم، تدبیر و اداره آن مطرح است و ربوبیت ‏خدا هم همین تدبیر کامل است اما برای اعمال تدبیر عالم، ساز و کارهای ویژه و متفاوتی نیاز است که فروع و شؤون مختلف ربوبیت در همین راستا معنا پیدا می‏کند[۳۹]
  • صدر المتالهین در رد این ادعا، که "مفهومات مختلفه از مصداق و ذات و احد انتزاع نمی‌‏شود" آورده است: "" ان مجرد تعدد المفهومات لا یوجب ان یکون حقیقة کل منها و نحو وجوده غیر حقیقة الآخر و وجوده الا بدلیل آخر غیر تعدد المفهوم، و اختلافه یوجب ان یکون ذات کل واحد منها غیر ذات الآخر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏""[۴۰].
  • بنابراین، ربوبیت ‏خداوند به اعتبار حالات مختلف تدبیر شوندگان، به اقسام گوناگون تقسیم می‌‏گردد که همه آنها، از لوازم ربوبیت است[۴۱]

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. شاهدی، غفار، توحید و حکومت دینی، فصلنامه حکومت اسلامی، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹.
  2. شاهدی، غفار، توحید و حکومت دینی، فصلنامه حکومت اسلامی، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹.
  3. شاهدی، غفار، توحید و حکومت دینی، فصلنامه حکومت اسلامی، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹.
  4. المنجد، ص ۸۹۰؛ التعریفات، ص ۹۶، «التوحید».
  5. التعریفات، ص ۹۶.
  6. کشف الاسرار، ج ۲، ص ۵۰۶.
  7. تفسیر صدرالمتالهین، ج ۴، ص ۵۴.
  8. المنار، ج ۵، ص ۱۴۹.
  9. رمضانی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.
  10. التوحید، صدوق، ص ۱۸ - ۳۰.
  11. التوحید، صدوق، ص ۱۸ - ۳۰.
  12. التوحید، صدوق، ص ۱۸ - ۳۰.
  13. التوحید، صدوق، ص ۱۸ - ۳۰.
  14. التوحید، صدوق، ص ۱۸ - ۳۰.
  15. التوحید، صدوق، ص ۱۸ - ۳۰.
  16. رمضانی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.
  17. تفسیر موضوعی، ج ۲، ص ۲۰۳، «توحید در قرآن»؛ مجموعه آثار مطهری، ج ۲، ص ۹۹ - ۱۰۴، «جهان بینی توحیدی».
  18. صفات الله عندالمسلمین، ص ۳۷.
  19. شرح منظومه، سبزواری، ص ۱۴۸.
  20. الالهیات، ج ۲، ص ۱۵۵.
  21. الالهیات، ج ۲، ص ۱۱.
  22. رمضانی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.
  23. المیزان، ج ۱، ص ۳۹۴.
  24. رمضانی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.
  25. مصطلحات التصوف، ص ۲۲۷ - ۲۲۹؛ جامع الاسرار، ص ۱۱۴؛ التوحید، دیباجی، ص ۱۱۵.
  26. مجموعه آثار مطهری، ج ۲، ص ۱۰۴ - ۱۰۶.
  27. المیزان، ج ۲، ص ۳۶۲.
  28. تفسیر موضوعی، ج ۲، ص ۵۱۶ - ۵۴۹، «توحید در قرآن».
  29. الفتوحات المکیه، ج ۵، ص ۱۲۱ - ۱۲۷؛ التجلیات الالهیه، ص ۳۵۳ - ۳۵۵ ، ۳۸۸.
  30. شرح اصطلاحات تصوف، ص ۲۸۲ - ۲۹۰.
  31. احیاء العلوم، ج ۵، ص ۱۵۸؛ شرح اصطلاحات تصوف، ص ۲۹۴.
  32. کشاف اصطلاحات الفنون، ج ۱، ص ۵۲۹.
  33. کشف الحقایق، ص ۱۴۹.
  34. رمضانی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.
  35. شرح اصطلاحات تصوف، ص ۲۹۴ - ۲۹۵.
  36. رمضانی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.
  37. ر . ک سبحانی، جعفر، الالهیات، ج‏۲، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه، چاپ سوم، قم، ۱۴۱۱، ص‏۱۰۵.
  38. شاهدی، غفار، توحید و حکومت دینی، فصلنامه حکومت اسلامی، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹.
  39. شاهدی، غفار، توحید و حکومت دینی، فصلنامه حکومت اسلامی، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹.
  40. ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، دار احیاء التراث العربی، بیروت: چاپ چهارم، ۱۴۱۰، ج ۱، ص ۱۷۵ .
  41. شاهدی، غفار، توحید و حکومت دینی، فصلنامه حکومت اسلامی، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹.