آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Shafipour (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۴ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۱۶ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلیعلم غیب

آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

علامه طباطبایی

علامه طباطبایی در کتاب «المیزان» در این باره گفته است:

«کسی‌ که چیزی از علم غیب و قدرت غیبی‌ را از غیر طریق فکر و قدرت بشری‌، و خارج از مجرای‌ عادی‌ و طبیعی‌ برای‌ غیر خدای‌ تعالی‌ یعنی‌ انبیا و اولیای‌ او اثبات می‌‏کند، - همچنان که در روایات و تواریخ بسیاری‌ اثبات شده و در عین حال اصالت و استقلال را از آن حضرات در اینگونه امور نفی‌ کرده و می‌‏گوید: این حضرات به طور استقلال علم غیب و قدرت غیبی‌ ندارند، و هرچه از آنان به ظهور رسیده به اذن خدا و به افاضه وجود او بوده - تناقضی‌ نگفته، بلکه سخنی‌ منطقی‌ گفته است و بر عکس کسی‌ که برای‌ آن حضرات معتقد به اصالت و استقلال در داشتن اینگونه امور باشد (...) با فهم عوام‌الناس قضاوت کرده و چنین کسی‌ خالی‌ از غلو نیست، هر چند که بگوید این اصالت و استقلال را خدای‌ تعالی‌ به انبیا و اولیا داده (...) و چنین کسی‌ مشمول آیه شریفه زیر است که می‌‏فرماید: ﴿﴿ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ [۱]»[۲].


پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. در دینتان غلوّ نورزید و درباره خداوند جز راستی سخنی بر زبان نیاورید؛ سوره نساء آیه ۱۷۱.
  2. ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۰، ص۳۱۷.
  3. بررسی‌های اسلامی
  4. فرق میان پیغمبر و امام(ع) آن است که پیغمبر(ص) در مقام تحدّی و اثبات نبوت خود باید معجزه بیاورد تا نبوت خود را اثبات کرده و روشن نماید که او فرستاده خداوند جلیل می‌باشد و اما امام(ع) با آنکه مثل پیغمبر(ص) دارای قدرت معجزه نشان دادن می‌باشد، ولی لازم نیست که به مقام تحدّی بیاید و در اثبات امامت خود معجزه نشان داده و کرامت اظهار نماید، زیرا مقام امامت از طرف نبوّت منصوص است. احتیاج به معجزه ندارد. آری، هرگاه کسی از امام(ع) امر خارق‌العاده درخواست کرد و مصلحت اقتضا نمود، ظاهر کرده و معجزه نشان می‌دهد، برای آنکه امام(ع) داراک کمالاتی است که پیغمبر(ص) به آن دارا بود.
  5. ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید ؛ سوره نساء، آیه: ۵۹.
  6. بی‌گمان آنان که با تو بیعت می‌کنند جز این نیست که با خداوند بیعت می‌کنند ؛ سوره فتح، آیه: ۱۰.
  7. دست خداوند بالای دست‌های آنان است ؛ سوره فتح، آیه: ۱۰.
  8. اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد؛ سوره آل عمران، آیه: ۳۱.
  9. آنچه در سر دارید انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید ؛ سوره توبه، آیه: ۳۱.
  10. مقدمه‌ای بر کتاب علم امام، ص: ۵۲۰.
  11. «جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند»؛ سوره احزاب، آیه ۳۳.
  12. علم غیب، ص۱۲۲.
  13. محمد‌ بن یعقوب کلینی، الکافی، ج‏۱، ص۶۵۴: اللَّهُ أَجَلُّ وَأَعَزُّ وَأَکْرَمُ مِنْ أَنْ یَفْرِضَ طَاعَهَ عَبْدٍ یَحْجُبُ عَنْهُ عِلْمَ سَمَائِهِ وَأَرْضِهِ؛ ثُمَّ قَالَ: لا یَحْجُبُ ذلِکَ عَنْهُ. سند این روایت، صحیح است. همچنین ر.ک: همان، ص۶۵۰ـ۶۵۴. در این صفحات، چهار روایت در این موضوع نقل شده که سه روایت اخیر آن دارای سند صحیح است. همچنین ر.ک: محمد‌بن‌حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۱۲۲ـ۱۲۷. در این صفحات، روایات متعدد و مستفیضی با این محتوا نقل شده است.
  14. علوم برگزیدگان؛ ص۴۰۸.
  15. علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت، ص:۱۱۷.
  16. شاه اسماعیل، تقویة الایمان، ص۳۵ - ۳۶.
  17. احمد رضا بریلوی، الدولة المکیة، ص۲۱۲.
  18. کافی، ج۱، ص۲۳۹.
  19. «قام فینا رسول الله(ص) فأخبرنا بما یکون فی أمته إلی یوم القیامة»؛ مسند احمد، ج۴، ص۲۵۴؛ سنن ترمذی، ج۳، ص۳۲۷؛ مستدرک حاکم، ج۴، ص۴۷۲.
  20. «عن حذیفه: أخبرنی رسول الله بما هو کائن إلی یوم القیامة»؛ تاریخ دمشق، ج۱۲ ص۲۶۶؛ مسند احمد، ج۵ ص۴۰۱؛ انفاق الاسماء، ج۹ ص۳۲۵.
  21. «و الله لإنی أعلم الناس بکل فتنة هی کائنة فیما بینی و بین الساعة».
  22. المیزان شعرانی، ج۱، ص۴۶؛ مشارق الانوار ص۲۸۸.
  23. البدایه و النهایة ابن کثیر، ج۷، ص۹۷؛ المغنی ابن قدامه، ج۱۰،‌ ص۵۵۲؛ تاریخ دمشق ابن عساکر، ج۴۴، ص۳۳۶؛ تفسیر فخر رازی، ‌ج۲۱، ص۸۷.
  24. دقائق التفسیر، ج۲، ص۱۴۰.
  25. «ایها النیل! إن کنت تجری بأمرالله، فاجر؛ و إن کنت تجری بأمری فلا حاجة بنا إلیک»
  26. تفسیر رازی، ج۲۱، ص۸۸.
  27. مدارج السالکین، ج۲، ص۴۸۹.
  28. بررسی علم اولیای الهی، ص۱۵۴- ۱۶۴.
  29. محمد حسین مظفر، علم امام، ص ۲۸.
  30. مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، شماره ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸.
  31. علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۴۴.
  32. شاکر، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۳۸.
  33. «و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند»؛ سوره بقره، آیه٢۵۵.
  34. «گفتند: پاکاکه تویی! ما دانشی جز آنچه تو به ما آموخته‌ای، نداریم، بی‌گمان تویی که دانای فرزانه‌ای»؛ بقره، آیه ٣٢.
  35. دفع الریب عن علم الغیب، ص٢٧.
  36. «درباره ما هر چه می‌خواهید بگویید اما به مرز بندگی نرسید و مبالغه نورزید».
  37. «ما را بندگان و مخلوقات قرار دهید سپس هر چه خواستید به ما نسبت دهید».
  38. «مراقب زیاده‌گویی و غلو نسبت به ما باشید، معتقد باشید که ما بندگانی تربیت شده هستیم سپس در برتری ما هر چه خواستید بگویید»
  39. علم غیب معصوم، ماهنامه معارف، شماره ۴۸، ص۱۰-۱۶.
  40. «همانا امام نسبت به سطحی مطلع می‌باشد و همو از سطح دیگر مطلع نیست.»
  41. «از جابر از امام باقر(ع) منقول است: از ایشان(ع) نسبت به علم امام پرسش نمودم، پس فرمود: ای جابر همانا در پیامبران و اوصیا پنج‌گونه روح می‌باشد: روح القدس و روح الإیمان و روح الحیاة و روح القوة و روح الشهوة؛ پس ای جابر ایشان به وسیله روح القدس نسبت به آنچه در زیر عرش تا زیر زمین وجود دارد مطلع گشتند، سپس فرمود: ای جابر این ارواح دو رخداد برایش روی می‌دهد، مگر روح القدس که نه سرگرمی و نه بازی در آن راه ندارد.»
  42. «گنجینه حکم و سر خداوند متعال، و صندوق و مخزن علم خداوند متعال، و نگهبانان راز خداوند و گنجینه‌های علم او، و محل نگهداری حکمت پروردگار، و مفسران وحی او، و پایه‌های یکتاپرستی خداوند متعال و گواهان بر خلق او می باشند.»
  43. «اگر امری بر ما وارد شد که در اختیار ما نباشد، روح القدس آن را به ما می رساند.»
  44. «بگو: هر که دشمن جبرئیل است بی‌گمان او، آن (قرآن) را بر دلت با اذن خداوند فرو فرستاده است در حالی که آنچه را پیش از آن بوده است راست می‌شمارد و رهنمود و نویدی برای مؤمنان است» بقره، آیه ۹۷.
  45. «پس مفضل به ایشان گفت، فدای شما شوم! خداوند متعال اطاعت از بنده‌ای را بر بندگان خود لازم می‌نماید، سپس خبر آسمان را از او پنهان می‌دارد! امام فرمود: خداوند متعال نسبت به بندگان خود کریم تر و مهربان‌تر از آن می باشد که اطاعت از بنده‌ای را بر ایشان لازم بداند که خبر آسمان را صبح و شام از او مخفی بدارد.»
  46. علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام
  47. ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص:۲۱۱.
  48. گستره علم امام در اندیشه علمای شیعه، فصلنامه تحقیقات کلامی، شماره ۳، ص۴۴.
  49. علم و سلطه غیبی اولیا، ص۶۷تا۷۲.
  50. «و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند»؛ سوره بقره، آیه ۲۵۵.
  51. بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۹۰.
  52. رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا؛ ص ۳۴-۳۶.
  53. پایگاه تخصصی مرسلون
  54. و همه نام‌ها را به آدم آموخت سپس آنان را بر فرشتگان عرضه کرد و گفت: اگر راست می‌گویید نام‌های اینان را به من بگویید.گفتند: پاکاکه تویی! ما دانشی جز آنچه تو به ما آموخته‌ای، نداریم، بی‌گمان تویی که دانای فرزانه‌ای؛ سوره بقره، آیه: ۳۱- ۳۲.
  55. و به پیامبری به سوی بنی اسرائیل می‌فرستد، تا بگوید که من برای شما نشانه‌ای از پروردگارتان آورده‌ام؛ من برای شما از گِل، به گونه پرنده می‌سازم و در آن می‌دمم، به اذن خداوند پرنده‌ای خواهد شد و به اذن خداوند نابینای مادرزاد و پیس را شفا خواهم داد و به اذن خداوند مردگان را زنده خواهم کرد و شما را از آنچه می‌خورید یا در خانه می‌انبارید آگاه خواهم ساخت، این نشانه‌ای برای شماست اگر مؤمن باشید؛ سوره آل عمران، آیه: ۴۹.
  56. پایگاه تخصصی مرسلون
  57. صحیح مسلم ج ۴، ص ۲۲۱۷.
  58. نهج‏ البلاغه خ ۱۷۵.
  59. نهج‏ البلاغه خ ۵۹.
  60. شرح نهج البلاغه ج ۵، ص ۳- ۴.
  61. پایگاه تخصصی مرسلون