علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

علوم اهل بیت(ع) ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، عنوان پایان‌نامه‌ای است به قلم حسن مهدی‌فر که در آن موضوع دانش اهل بیت(ع) مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. این پایان‌نامه با همراهی غلام رضا کاردان به عنوان استاد راهنما و احمد عابدی به عنوان استاد مشاور تدوین و در مرکز مدیریت حوزه علمیه قم وابسته به حوزه علمیه قم دفاع شده است.

چکیده پایان‌نامه

  • پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «یکی از مسائل مهم درباره اهل بیت(ع)، مسئله آگاهی‌های غیبی آنان است. از نظر عقل، چنین علمی برای نوع بشر امکان دارد. با توجه به آیات و روایات فراوان و ادله عقلی، داشتن آگاهی‌های غیبی برای اهل بیت(ع) نه تنها امری ممکن بلکه واقع شده است. سیره اهل بیت(ع) و نیز واقعیت‌های انکارناپذیر تاریخی، شاهد وقوع آگاهی‌های غیبی آنان است. اکثریت دانشمندان اسلامی، اعم از متکلمان، فلاسفه، عرفا، مفسران، محدثان بر وجود آگاهی‌های غیبی اهل بیت(ع) صحه گذاشته‌اند. گرچه ممکن است در کیفیت و نیز گستره آن، دیدگاه واحدی نداشته باشند. ظاهر برخی آیات و روایات علم غیب، را مختص خداوند می‌دانند اما با توجه به آیات و روایات فراوان دیگر، خداوند چنین علمی را برای انسانهای برگزیده افاضه کرده است. علم غیب اهل بیت(ع) موهوبی و افاضه از سوی خداوند است در حالی که علم خداوند استقلالی و بالذات است. آگاهی‌های غیبی اهل بیت(ع) دارای گستره زیادی است که از طریق عقل و نقل قابل اثبات است».
  • در ادمه چکیده این رساله آمده است: «گستره علم اهل بیت(ع) علاوه بر احکام شریعت، شامل: علم الکتاب، بطون قرآن، شرایع آسمانی، گذشته و آینده، زمان مرگ و پیشامد‌های ناگوار، اسرار درونی آدمیان، زبان همه انسان‌ها، زبان حیوانات، می‌شود. گرچه ممکن است ضرورت علم به همه آن موارد، از نظر عقل قابل اثبات نباشد. اما تفضلی است از سوی خداوند که به آنان عطا شده است. علم اهل بیت(ع) با تمام گستردگی‌اش نسبت به علم خداوند محدود است. علم اهل بیت(ع) از جهت ماهیت، گرچه در اکثر موارد فعلی است، اما مانعی ندارد که در بخشی از موضوعات ارادی باشد. خاستگاه علوم غیبی اهل بیت(ع) عبارت است از: وحی و تعلیم خداوند، آموختن از پیامبر و امام پیشین، فهم بطون قرآن، الهام، تحدیث، جامعه، جفر، مصحف فاطمه(س)، و نیز کتب آسمانی پیامبران قبلی. در پژوهش حاضر با استفاده از دلایل عقلی و با مراجعه مستقیم به آیات و روایات، وجود آگاهی‌های غیبی برای اهل بیت(ع) اثبات شده است. و دیدگاه‌های دانشمندان نیز، ضمن نقد و بررسی، مورد استفاده قرار گرفته است».

فهرست پایان‌نامه

  • مقدمه: (طرح تحقیق)؛
  • کلیات تحقیق:
۱. بیان مسئله؛
۲. علت انتخاب موضوع و اهمیت و فایده آن؛
۳. سؤال اصلی پژوهش؛
۴. فرضیه‌های پژوهش؛
۵. سؤالهای فرعی پژوهش؛
۶. پیش فرضهای پژوهش؛
۷. مفاهیم و متغیرها؛
۸. روش پژوهش؛
۹. روش گردآوری اطلاعات و داده‌ها؛
۱۰. تاریخچه و پیشینه پژوهش؛
۱۱. مشکلات پژوهش؛
۱۲. سازماندهی.

بخش اول: کلیات و مفاهیم

فصل اول: علم و اقسام آن

۱. علم حصولی و حضوری؛
۲. علم غیب و شهود:

فصل دوم: اهل بیت(ع)

  • مفهوم و مصداق اهل بیت(ع)؛
  • اقدام اول پیامبر؛
  • اقدام دوم پیامبر؛
  • اقدام سوم پیامبر.

بخش دوم: اثبات امکان آگاهی‌های غیبی برای انسان‌ها

فصل اول: امکان آگاهی‌های غیبی و ادله آن

  • الف) ادله عقلی:
۱. وجود مقتضی و عدم مانع؛
۲. وقوع؛
  • ب) ادله نقلی.

فصل دوم: آراء دانشمندان درباره امکان علم غیب

بخش سوم: اثبات وقوع علم غیبی و لدنی اهل بیت(ع)

  • مقدمه؛
  • مخالفان علم غیب؛
  • موافقان علم غیب.

فصل اول: دیدگاه مخالفان علم غیب و ادله آنان

فصل دوم: موافقان علم غیب اهل بیت(ع) و ادله آنان (نظریه مختار)

۱. وحی؛
۲. عصمت؛
۳. حجت خداوند بودن؛
۴. قاعده لطف؛
۵. دلیل اعجاز؛
  • ب) ادله نقلی:
۱) آیات:
۲) روایات:
۱. اهل بیت خزانه‌دار علم خدایند؛
۲. اهل بیت(ع) کانون علم و ظرف دانش خداوند هستند؛
۳. اهل بیت(ع) آگاه‌ترین مردم هستند؛
۴. علم صحیح تنها در نزد اهل بیت(ع) است؛
۵. اهل بیت به آنچه که در آسمان‌ها و زمین و بهشت و جهنم است و به ما کان و ما یکون تا روز قیامت و به وقت مرگ خود نیز علم دارند؛
۶. به اهل بیت(ع) الهام می‌شود:
۷. اهل بیت(ع) وارثان علم تمامی انبیا و اوصیا هستند؛
۸. روایات عرض اعمال:
۳) واقعیت‌های انکار ناپذیر:
۱. شیخ مفید؛
۲. سید مرتضی؛
۳. شیخ طوسی؛
۴. کراجکی؛
۵. محمد بن شهر آشوب؛
۶. شیخ انصاری؛
۷. شیخ طبرسی.

فصل سوم: منابع علوم اهل بیت(ع)

۱. وحی و قرآن؛
۲. وراثت از پیامبر:
۳. الهام؛
۴. تحدیث؛
۵. القای روح القدس.

بخش چهارم: گستره علوم اهل بیت(ع) و ماهیت آن

فصل اول: گستره علوم اهل بیت(ع)

فصل دوم: ابعاد و گستره علوم اهل بیت(ع)

۱. علم الکتاب:
۲. علم به قرآن:
  • الف) آگاهی به نزول قرآن؛
  • ب) آگاهی به تفسیر قرآن؛
  • ج) آگاهی به تأویل قرآن؛
  • د) آگاهی به حوادث و معارف غیبی قرآن؛
۳. آگاهی به زمان مرگ خویش (علم منایا و بلایا):
۴. آگاهی به زبان‌های مختلف؛
۵. آگاهی نسبت به ادیان و کتب آسمانی؛
۶. سایر علوم.

فصل سوم: ماهیت علوم اهل بیت(ع)

دربارهٔ پدیدآورندگان

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس

دریافت متن پایان‌نامه