رخدادهای مهم در زمان حیات امام رضا

مقدمه

در این مقال، به وقوع حوادث برجسته و مهم تاریخی، از زمان تولد امام رضا (ع) در سال ۱۴۸ هجری قمری، تا به هنگام وفات ایشان در سال ۲۰۳ هجری قمری، به طور اجمال می‌پردازیم.

سال ۱۴۸ هجری قمری: ولادت با سعادت امام رضا (ع)، در یازدهم ذیقعده سال ۱۴۸ هجری قمری در شهر مدینه، به وقوع پیوست^[۱].
سال ۱۴۸ هجری قمری: شانزدهمین سال حکومت بنی عباس بود. آنها از سال ۱۳۲ هجری، حکومت خود را علنی ساختند^[۲].
سال ۱۴۸ هجری قمری: دوازدهمین سال خلافت منصور دوانیقی - دومین خلیفه عباسی - بود. او در سال ۱۳۶ هجری با مرگ برادرش سفاح، به خلافت رسید و دست به جنایات فراوانی زد^[۳].
سال ۱۴۸ هجری قمری: تولد دعبل خزاعی، شاعر برجسته شیعی^[۴].
سال ۱۴۸ هجری قمری: شهادت امام صادق (ع) به دستور منصور دوانیقی در سن ۶۵ سالگی^[۵].
سال ۱۴۸ هجری قمری: امامت امام کاظم (ع). ایشان بعد از شهادت پدر بزرگوارشان، در سن ۲۰ سالگی به امامت بر حق شیعیان انتخاب شدند^[۶].
سال ۱۵۸ هجری قمری: منصور دوانیقی بعد از ۲۲ سال خلافت بر پایه ستم و فساد، بر اثر پرخوری از دنیا رفت^[۷].
سال ۱۵۸ هجری قمری: آغاز خلافت مهدی عباسی، مهدی عباسی دستور داد تا امام کاظم (ع) را در مدینه بازداشت کنند که خیلی زود امام (ع) آزاد شدند^[۸]. بین سال‌های ۱۵۸ تا ۱۶۸ هجری قمری، جنبش‌ها و قیام‌های زیادی از طرف علویان و مخالفان خلافت بنی‌عباس صورت پذیرفت.
سال ۱۶۹ هجری قمری: مرگ مهدی عباسی توسط زهری که کنیزش در غذای او ریخته بود^[۹].
سال ۱۶۹ هجری قمری: خلافت هادی عباسی. او می‌کوشید تا برادرش هارون را از ولی‌عهدی خلع و پسرش جعفر را ولی‌عهد نماید^[۱۰].
سال ۱۷۰ هجری قمری: مرگ هادی عباسی که به دست مادرش خیزران مسموم شد^[۱۱].
سال ۱۷۰ هجری قمری: خلافت هارون الرشید^[۱۲].
سال ۱۷۰ هجری قمری: تولد مأمون عباسی از مراجل^[۱۳].
سال ۱۷۰ هجری قمری: مرگ مراجل مادر مأمون به هنگام تولد فرزندش^[۱۴].
سال ۱۷۰ هجری قمری: تولد امین عباسی از زبیده^[۱۵].
سال ۱۷۳ هجری قمری: مرگ خیزران، همسر مهدی عباسی و مادر هادی و هارون عباسی، به عنوان قدرتمندترین زن دربار عباسی، خیزران کنیز زر خرید یمنی مهدی عباسی بود که مهدی او راآزاد و با او ازدواج کرد^[۱۶].
سال ۱۷۳ هجری قمری: تولد حضرت معصومه (س) در مدینه و در اول ماه ذیقعده^[۱۷].
سال ۱۷۵ هجری قمری: ولایت‌عهدی امین- هر چند مأمون چند ماه بزرگ‌تر از امین بود، اما به دلیل موقعیت و اصالتش، او به خواست زبیده ولی‌عهد هارون گردید^[۱۸].
سال ۱۷۵ هجری قمری: مأمون به عنوان حاکم بر نواحی خراسان منصوب می‌گردد که بعد از چندی، هارون در بیعت دیگری، مأمون را به عنوان ولی‌عهد دوم منصوب می‌کند^[۱۹].
سال ۱۷۹ هجری قمری: تبعید امام کاظم (ع) از مدینه به بغداد.
سال ۱۸۳ هجری قمری: شهادت امام کاظم (ع) در زندان بغداد. ایشان به دستور هارون الرشید و توسط سندی بن شاهک مسموم و به شهادت رسیدند^[۲۰].
سال ۱۸۳ هجری قمری: آغاز امامت امام رضا (ع) در سن ۳۵ سالگی^[۲۱].
سال ۱۸۶ هجری قمری: سرکوبی خاندان بزرگ و قدرتمند برمکیان توسط هارون الرشید^[۲۲].
سال ۱۹۳ هجری قمری: مرگ هارون الرشید در سناباد توس و تدفین او در قبه هارونی^[۲۳].
سال ۱۹۳ هجری قمری: خلافت امین در بغداد^[۲۴].
سال ۱۹۵ هجری قمری: ولادت با سعادت امام جواد الائمه (ع)^[۲۵].
سال ۱۹۸ هجر] قمری: کشته شدن امین به دستور مأمون توسط طاهر بن حسین^[۲۶].
سال ۱۹۸ هجری قمری: خلافت مأمون در خراسان^[۲۷]. در سال‌های بین ۱۹۸ تا ۲۰۰ هجری قمری، جنبش‌هایی هم چون جنبش ابوالسرایا، جنبش ابن طباطبا و قیام زید بن موسی و... ، بر علیه عباسیان به وقوع پیوست.
سال ۲۰۰ هجری قمری: مکاتبات مأمون با امام رضا (ع) برای دعوت امام (ع)، به خراسان^[۲۸].
سال ۲۰۰ هجری قمری: هجرت امام رضا (ع) از مدینه به سوی مرو در خراسان بزرگ^[۲۹].
سال ۲۰۱ هجری قمری: ولایتعهدی امام رضا (ع)^[۳۰].
سال ۲۰۱ هجری قمری: ازدواج امام رضا (ع) با ام حبیبه دختر مأمون^[۳۱].
سال ۲۰۱ هجری قمری: ازدواج امام جواد (ع) با ام الفضل دختر مأمون^[۳۲].
سال ۲۰۱ هجری قمری: هجرت حضرت معصومه (س) از مدینه به ایران و شهادت وی در قم^[۳۳].
سال ۲۰۲ هجری قمری: قتل فضل بن سهل - وزیر مأمون - به دستور مأمون در حمام^[۳۴].
سال ۲۰۳ هجری قمری: شهادت احمد بن موسی و جمعی از علویان در شیراز^[۳۵].
سال ۲۰۳ هجری قمری: شهادت جانگداز امام رضا (ع) در سناباد توس، به دست شخص مأمون با انگور زهرآلود در سن ۵۵ سالگی^[۳۶].
سال ۲۰۳ هجری قمری: آغاز امامت بر حق امام جواد الائمه (ع)^[۳۷].^[۳۸]

منابع

محمدی، حسین، رضانامه

پانویس

↑ اصول کافی، ج۲، ص۴۸۶؛ الارشاد، ج۲، ص۳۲۳؛ تهذیب الاحکام، ج۶، ص۸۳.
↑ تاریخ طبری، ج۱۰، ص۴۶۶.
↑ تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.
↑ رجال کشی، ص۹۷۰؛ رجال طوسی، ص۳۷۵.
↑ وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۹۱؛ تاریخ طبری، ج۳، ص۲۵۰۹.
↑ فصول المهمه، ص۲۴۱؛ عیون المعجزات، ص۹۵؛ دلائل الامام، ص۱۴۸.
↑ تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.
↑ تاریخ الخلفاء، ص۳۱۳.
↑ تاریخ سیاسی اسلام، ج۲، ص۵۹.
↑ تاریخ الخلفاء، ص۳۲۱.
↑ تاریخ یعقوبی، ج۳، ص۱۳۶.
↑ الکامل، ج۵، ص۵۸.
↑ حیاة الحیوان، ج۱، ص۷۲.
↑ حیاة الحیوان، ج۱، ص۷۳.
↑ تاریخ الخلفاء، ص۳۳۷.
↑ فتوح البلدان، ص۳۵۰.
↑ بحارالانوار، ج۲، ص۳۱۲؛ تحفة العالم، ص۳۶.
↑ الکامل، ج۵، ص۱۷۰؛ تاریخ الخلفاء، ص۳۳۹.
↑ تاریخ مشهد الرضا (ع)، ص۵۹.
↑ الکمال، ج۶، ص۱۶۴؛ وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۱۰؛ تاریخ بغداد، ج۳، ص۳۲۱؛ اعلام الوری، ص۲۸۶.
↑ علی بن موسی الرضا (ع)، امام رأفت و معرفت، ص۱۲.
↑ مروج الذهب، ج۲، ص۲۲۸؛ فتوح البلدان، ص۷۵۰.
↑ الکامل، ج۵، ص۵۸، تاریخ طبری، ج۱۰، ص۶۰۶؛ تاریخ الخلفاء، ص۳۲۵.
↑ الکامل، ج، ص۱۷۰؛ تاریخ الخلفاء، ص۳۳۹.
↑ اصول کافی، ج۱، ص۴۹۲.
↑ فوات الوفیات، ج۲، ص۲۶۹.
↑ نجوم الزاهره، ج۲، ص۲۰۱.
↑ تاریخ بیهقی، ج۶، ص۱۹۰.
↑ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۴۷۳؛ اثبات الوصیه، ص۳۹۱.
↑ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۶؛ بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۱۶؛ تاریخ عرب، ج۱، ص۳۸۳؛ ضحی الاسلام، ج۱، ص۷۵ و ۱۲۵؛ تجارب السلف، ص۱۴۲.
↑ البدایة والنهایة، ج۱، ص۲۶۹؛ روضة الواعظین، ص۳۷۲.
↑ البدایة والنهایة، ج۱، ص۲۶۹.
↑ مستدرک السفینة البحار، ج۸، ص۲۵۸؛ زندگی حضرت معصومه (س)، ص۱۴.
↑ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۱۰۲۷؛ مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۴۷۸؛ اثبات الوصیه، ص۲۰۷؛ تجارب الامم، ج۶، ص۴۴۳.
↑ ریاض الانساب، ج۲، ص۱۴۶؛ ریحانة الادب، ج۳، ص۵۱.
↑ الکامل، ج۵، ص۱۹۳؛ البدایة و النهایة، ج۱۰، ص۲۹۴؛ مرآت الجنان، ج۲، ص۱۲۰؛ مروج الذهب، ج۳، ص۴۴۱؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹؛ اعلام الوری، ص۳۰۳؛ موالید الائمة و وفیاتهم، ص۱۲۵.
↑ مرآت الجنان، ج۲، ص۸۰؛ شذرات الذهب، ج۲، ص۴۸.
↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۳۲۱.

[1] اصول کافی، ج۲، ص۴۸۶؛ الارشاد، ج۲، ص۳۲۳؛ تهذیب الاحکام، ج۶، ص۸۳.

[2] تاریخ طبری، ج۱۰، ص۴۶۶.

[3] تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.

[4] رجال کشی، ص۹۷۰؛ رجال طوسی، ص۳۷۵.

[5] وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۹۱؛ تاریخ طبری، ج۳، ص۲۵۰۹.

[6] فصول المهمه، ص۲۴۱؛ عیون المعجزات، ص۹۵؛ دلائل الامام، ص۱۴۸.

[7] تاریخ الخلفاء، ص۲۹۹.

[8] تاریخ الخلفاء، ص۳۱۳.

[9] تاریخ سیاسی اسلام، ج۲، ص۵۹.

[10] تاریخ الخلفاء، ص۳۲۱.

[11] تاریخ یعقوبی، ج۳، ص۱۳۶.

[12] الکامل، ج۵، ص۵۸.

[13] حیاة الحیوان، ج۱، ص۷۲.

[14] حیاة الحیوان، ج۱، ص۷۳.

[15] تاریخ الخلفاء، ص۳۳۷.

[16] فتوح البلدان، ص۳۵۰.

[17] بحارالانوار، ج۲، ص۳۱۲؛ تحفة العالم، ص۳۶.

[18] الکامل، ج۵، ص۱۷۰؛ تاریخ الخلفاء، ص۳۳۹.

[19] تاریخ مشهد الرضا (ع)، ص۵۹.

[20] الکمال، ج۶، ص۱۶۴؛ وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۱۰؛ تاریخ بغداد، ج۳، ص۳۲۱؛ اعلام الوری، ص۲۸۶.

[21] علی بن موسی الرضا (ع)، امام رأفت و معرفت، ص۱۲.

[22] مروج الذهب، ج۲، ص۲۲۸؛ فتوح البلدان، ص۷۵۰.

[23] الکامل، ج۵، ص۵۸، تاریخ طبری، ج۱۰، ص۶۰۶؛ تاریخ الخلفاء، ص۳۲۵.

[24] الکامل، ج، ص۱۷۰؛ تاریخ الخلفاء، ص۳۳۹.

[25] اصول کافی، ج۱، ص۴۹۲.

[26] فوات الوفیات، ج۲، ص۲۶۹.

[27] نجوم الزاهره، ج۲، ص۲۰۱.

[28] تاریخ بیهقی، ج۶، ص۱۹۰.

[29] عیون اخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۴۷۳؛ اثبات الوصیه، ص۳۹۱.

[30] تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۶؛ بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۱۶؛ تاریخ عرب، ج۱، ص۳۸۳؛ ضحی الاسلام، ج۱، ص۷۵ و ۱۲۵؛ تجارب السلف، ص۱۴۲.

[31] البدایة والنهایة، ج۱، ص۲۶۹؛ روضة الواعظین، ص۳۷۲.

[32] البدایة والنهایة، ج۱، ص۲۶۹.

[33] مستدرک السفینة البحار، ج۸، ص۲۵۸؛ زندگی حضرت معصومه (س)، ص۱۴.

[34] تاریخ طبری، ج۱۱، ص۱۰۲۷؛ مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۴۷۸؛ اثبات الوصیه، ص۲۰۷؛ تجارب الامم، ج۶، ص۴۴۳.

[35] ریاض الانساب، ج۲، ص۱۴۶؛ ریحانة الادب، ج۳، ص۵۱.

[36] الکامل، ج۵، ص۱۹۳؛ البدایة و النهایة، ج۱۰، ص۲۹۴؛ مرآت الجنان، ج۲، ص۱۲۰؛ مروج الذهب، ج۳، ص۴۴۱؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹؛ اعلام الوری، ص۳۰۳؛ موالید الائمة و وفیاتهم، ص۱۲۵.

[37] مرآت الجنان، ج۲، ص۸۰؛ شذرات الذهب، ج۲، ص۴۸.

[38] محمدی، حسین، رضانامه ص ۳۲۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]