مهدویت‌پژوهی (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از مهدویت پژوهی (کتاب))
مهدویت‌پژوهی
مسئله‌شناسی، معرفت‌شناسی، مبانی‌شناسی
نویسندهحسین الهی‌نژاد
زیر نظرپژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی
موضوعامامت، مهدویت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۵ ش
تعداد صفحه۴۸۸
شابک‏‫‬‏‫‫‬۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۲۵۹-۳‬
شماره ملی‎۴۳۵۸۸۳۷

مهدویت‌پژوهی؛ مسئله‌شناسی، معرفت‌شناسی، مبانی‌شناسی کتابی است به زبان فارسی که به بررسی مسائل مهدویت، نظام معرفتی مهدویت‌پژوهی و مبانی مهدویت می‌پردازد. این کتاب به قلم حسین الهی‌نژاد نوشته شده و توسط انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده‌است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده در کتاب حاضر، به مسئله مهدویت از دیدگاه پژوهشی و تحقیقی پرداخته است. کتاب در سه بخش مسئله‌شناسی مهدویت‌پژوهی، معرفت‌شناسی مهدویت‌پژوهی و مبانی‌شناسی مهدویت تبیین شده است. در بخش اول ابتدا به کلیات و مفاهیم مهدویت پرداخته و در ادامه موضوع و مسائل مهدویت را مورد توجه قرار داده است. در بخش دوم پس از بیان کلیات و مفاهیم، ساختار نظام معرفتی مهدویت‌پژوهی را با توجه به آیات و روایات بررسی کرده است. سپس به بیان مبانی مهدویت می‌پردازد و هدف تاریخ بشر را تشکیل نهضت جهانی مهدویت می‌داند».

فهرست کتاب

  • سخنی با خواننده
  • مدخل

بخش اول: مسئله‌شناسی مهدویت‌پژوهی فصل اول: کلیات و مفاهیم

فصل دوم: موضوع و مسائل مهدویت‌پژوهی

۱. موضوع مهدویت‌پژوهی
  • نقد و بررسی
۲. مسائل مهدویت‌پژوهی

فصل سوم: الگوی نظام مسائل مهدویت‌پژوهی

۱. انتظار به عنوان یک ارزش انسانی
۱. انتظار: فطرت گرایشی و شناختی
۲. انتظار: فطرت عالی و روحانی
۳. انتظار: فطرت مخموره
۴. انتظار: فطرت تبعی
  • نکته مهم و پایانی
۲. انتظار: آموزه دینی
  • قرآن و فطری بودن دین
  • حس مذهبی و فطری بودن دین
  • نتیجه بحث
  • ب) گونه‌شناسی مسائل بر اساس الگوی ماهیت‌شناختی
  • مسائل مهدویت‌پژوی بر اساس الگوی ماهیت‌شناختی
۱. مسائل هستی‌شناختی مهدویت‌پژوهی
۲. مسائل روان‌شناختی مهدویت‌پژوهی
۳. مسائل معرفت‌شناختی مهدویت‌پژوهی

بخش دوم: معرفت‌شناسی مهدویت‌پژوهی فصل اول: کلیات و مفاهیم

فصل دوم: ساخت نظام معرفتی مهدویت‌پژوهی

۱. روایات نمادین و تمثیلی
۲. روایات اخباری و ملاحمی
  • تطبیق و تحلیل
۳. روایات رمزی و اشاره‌ای

فصل سوم: جایگاه معرفت و ابزار آن در نظام جهانی مهدوی

۱. عبادت
۲. عدالت
۳. ایمان
۴. اعتقاد به توحید و رسالت پیامبر اسلام (ص)

بخش سوم: مبانی‌شناسی مهدویت

فصل اول: آینده‌نگری و مهدویت

۱. تنوع در متعلق
۲. تنوع در رویکرد
۳. تنوع در نگرش

فصل دوم: قاعده قسر و مهدویت

فصل سوم: قاعده لطف و مهدویت

  • مقدمه
  • مفهوم‌شناسی لطف
۱. لغت‌شناسی لطف
۲. اصطلاح‌شناسی لطف

فصل چهارم: مهدویت و ربوبیت الهی

فصل پنجم: مهدویت و نظام احسن

گفتار دوم: مبانی (...) شناختی مهدویت

فصل اول: خاتمیت و مهدویت

فصل دوم: امامت و مهدویت

۱. امامت و رهبری سیاسی
۲. امامت و مرجعیت دینی
۳. امامت و هدایت‌‎‌های باطنی

فصل سوم: حتمیت سنن‌الهی (استخلاف و تدافع حق و باطل)

۱. سنت
۲. استخلاف
  • شاخصه‌های سنت‌الهی
۱. تغییرناپذیر و تخلف ناپذیر
۲. عمومیت و فراگیری
۳. ابدی و جاودانگی
۱. پایبندی به ایمان
۲. انجام عمل صالح
۳. تقواپیشگی و خداترسی
۳. صبر و مقاومت
۵. استعانت و امدادطلبی
۱. حق و باطل
۲. مدافع حق و باطل
۱. نظریه تکامل تاریخ و پیروزی حق
۲. نظریه ادواری تاریخ و میدان‌داری باطل
۳. نظریه برچیدگی تاریخ و اضمحلال بشر
۱. اهداف کوتاه‌مدت
۲. اهداف درازمدت
  • نتیجه
  • کتابنامه
  • نمایه
  • آیات
  • روایات
  • اعلام
  • اصطلاحات
  • کتاب‌ها

دربارهٔ پدیدآورنده

حسین الهی‌نژاد
حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد (متولد ۱۳۴۵ ش، سمنان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جعفر سبحانی، عبدالله جوادی آملی و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. مسئول گروه مبانی مهدویت، مسئول پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی و هیئت تحریریه مجله پژوهش‌های مهدوی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت»، «درآمدی بر فلسفه مهدویت‌پژوهی»، «انتظار الگوبخش سبک نوین زندگی امروزی»، «مردم و زمینه‌سازی ظهور»، «حج و مهدویت»، «تحلیل رویکرد شناختی انتظار از منظر اهل سنت»، «بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام»، «مهدویت‌پژوهی»، «اتحاد و همگرایی در پرتو مهدویت و موعودگرایی»، «روش‌شناسی مهدویت‌پژوهی»، «برهان لطف و غیبت»، «بازشناسی مفهوم انتظار با رویکرد عام و خاص از منظر شیعه و اهل سنت»، «اسرار غیبت امام زمان»، «استخلاف و مهدویت»، «انتظار عدالت و صلح جهانی»، «صفات منتظران حضرت مهدی»، «وظایف منتظران در عصر غیبت»، «مهدویت و مبانی کلام جدید»، «اتحاد و همگرایی»، «انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران»، «آشنایی با امام زمان»، «ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر»، «نمادگرایی در نشانه‌های ظهور» و «مهدویت و زبان دین» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس