نام امام مهدی در کلام دانشمندان شیعه چیست؟ (پرسش)
| نام امام مهدی در کلام دانشمندان شیعه چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / محمد |
| مدخل اصلی | نام امام مهدی در کلام دانشمندان شیعه |
نام امام مهدی در کلام دانشمندان شیعه چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت ج۱» در این‌باره گفته است:
«علاوه بر روایاتی که ذکر شد، عده‌ای از دانشمندان شیعه، از حضرت مهدی (ع) با عنوان، محمد، محمد المهدی، محمد بن الحسن و محمد بن الحسن العسکری (ع)، یاد کرده‌اند. این خود نشانگر آن است که این بزرگان، ذکر نام آن حضرت را جایز می‌دانسته‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
- شیخ مفید در معرفی آن امام همام (ع) می‌نویسد: "... مُحَمدُ بنُ الحَسَنِ العَسْكَري وَ اَنَّهُ المَهْديُّ المُنْتَظَر خُرُوجُهُ في آخِرالزَّمانِ وَ اَنَّهُ غائِبٌ بَعدَ فَتْرَةٍ مِنْ وِلادَتِهِ..."[۱]؛ "... محمد فرزند حسن عسکری و او است مهدی؛ همو که خروجش در آخر الزمان انتظار کشیده می‌شود و مدتی بعد از ولادتش غایب شد".
- سید مرتضی در بیان اعتقادات شیعه درباره ائمه (ع) می‌نویسد: " وَ يُذْهِبْ الامامية - باجمعهم - الي أَنَّهَا بِالنَّصِّ الجلی علی الائمة الِاثْنَيْ عَشَرَ أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِيطَالِبٍ وَ آخرهم مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الْمَهْدِيِّ الْمُنْتَظَرُ..."[۲]؛ "اعتقاد امامیه- بنابر نص آشکار- این است که امامان دوازده نفرند؛ نخستین ایشان علی بن ابی طالب و آخرین آنان محمد فرزند حسن، مهدی منتظر است".
- شیخ طوسی درباره ولادت امام مهدی (ع) از زبان اسماعیل علی نوبختی نوشته است: "... مَوْلِدُ محمد بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلرِّضَا بْنِ مُوسَى..."[۳].
- شیخ صدوق آورده است: "... أَبُو اَلْقَاسِمِ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ هُوَ حُجَّةُ اَللَّهِ..."[۴].
- علامه حلی در [تحریر الاحکام (ج ۲، ص ۱۰۹) و شرح منهاج الکرامة، (ص ۲۵۲) و الرسالة السعدیة (ص ۱۹)، از حضرت مهدی (ع) با عنوان محمد بن الحسن العسکری (ع) یاد کرده است.
- علی بن یوسف حلی پس از نام بردن از امامان دوازده‌گانه، نام امام زمان (ع) را چنین می‌نویسد: "... حَتَّى اِنْتَهَى إِلَى أَبِي اَلْقَاسِمِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ اَلْحُجَّةِ اَلْقَائِمِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ..."[۵].
- محقق کرکی می‌نویسد: " ثُمَ الخَلَفُ الحُجَّةُ القائِمُ المُنْتَظَرُ مُحمدُ بن الحَسَنِ المَهدی المُستَتَر خَوفاً مِنَ الاَعْداءِ..."[۶]؛ "سپس خلف، حجت، قائم، منتظر، محمد فرزند حسن، مهدی که به جهت ترس از دشمنان پنهان است..."
- اربلی نوشته است: "... وَ أَمّا اِسْمُهُ فَمُحَمَّدٌ وَکُنْيَتُهُ اَبُو الْقاسِمِ وَلَقَبُهُ الْحُجَّةُ وَالْخَلَفُ الْصّالِحُ وَ قِيلَ الْمُنْتَظَرُ..."[۷]؛ "اما اسم او محمد و کنیه‌اش ابو القاسم و لقبش حجت و خلف صالح و گفته شده منتظر است".
- علامه مجلسی اگرچه قائل به حرمت نام بردن ایشان است؛ ولی در موارد فراوانی با نام مخصوص از ایشان یاد کرده است: "... المهدی الذی بِشْرٍ بخرجه النبی الْمُعَظِّمُ - صلی اللَّهِ علیه وَ آلِهِ - فی روایات مُتَوَاتِرَةُ مِنَ الْخَاصَّةِ وَ الْعَامَّةِ وَ هُوَ الامام مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ العسکری المهدی الْمُنْتَظَرُ..."[۸].
- شهید اول می‌گوید: " الثانی عَشَرَ : الامام المهدی الْحُجَّةِ صَاحِبِ الزَّمَانِ أَبُو الْقَاسِمِ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ العسکری (ع)..."[۹].
- حسین عبد الصمد عاملی پدر شیخ بهایی با عنوان محمد بن الحسن العسکری المهدی قائم از آن حضرت یاد کرده است[۱۰].
- قاضی نعمان مغربی نوشته است: "... وَ مَنْ المتوقع انَّ هَذِهِ الروایة وَرَدَتْ فی المهدی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ العسکری..."[۱۱].
- طریحی می‌نویسد: "یکنی بِهِ (الْقَائِمُ) عَنْ صَاحِبِ الامر مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ العسکری..."[۱۲] و.. .[۱۳][۱۴].
پرسش‌های وابسته
- نام اصلی امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا بردن نام امام مهدی حرام است؟ (پرسش)
- نام امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- نام‌های امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
- آیا در قرآن کریم به امام مهدی اشاره شده است؟ (پرسش)
- چرا نام امام مهدی در قرآن نیامده است؟ (پرسش)
- چرا به امام مهدی شریک القرآن میگوییم؟ آیا این لقب را به ائمه دیگر هم می‌توان نسبت داد؟ (پرسش)
- نام امام مهدی در کتاب‌ها و ملل گوناگون چیست؟ (پرسش)
- آیا نام بردن اسم امام مهدی یعنی محمد جایز است؟ (پرسش)
- چرا میگویند به زبان آوردن و گفتن اسم واقعی امام مهدی حرام است؟ (پرسش)
- چرا نام امام مهدی برده نمی‌شود و به صورت م ح م د نوشته می‌شود؟ (پرسش)
- علت نهی از ذکر اسم خاص امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نام امام مهدی در کتب اهل سنت چیست؟ (پرسش)
- نام امام مهدی در دعاها چیست؟ (پرسش)
- نام امام مهدی در کلام دانشمندان شیعه چیست؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ شیخ مفید، الرسائل فی الغیبة، ج ۱، ص ۴.
- ↑ سید مرتضی، الانتصار، ص ۲۵.
- ↑ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۷۱.
- ↑ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۴۰.
- ↑ العدد القویة، ص ۷۰.
- ↑ محقق کرکی، رسائل الکرکی، ج ۱، ص ۶۳.
- ↑ کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۳۷.
- ↑ بحار الانوار، ج ۱۹، ص ۲۸۴، ج ۲۸، ص ۴۶.
- ↑ شهید اول، الدروس، ج ۲، ص ۱۶.
- ↑ ر.ک: وصول الاخیار الی اصول الاخبار.
- ↑ نعمان بن محمد تمیمی مغربی، شرح الاخبار، ج ۲، ص ۶۳.
- ↑ طریحی، مجمع البحرین، ج ۳، ص ۵۷۱.
- ↑ از دیگر کسانی که در نوشتار و یا نقل قول‌های خود به کلمه محمد- به عنوان نام حضرت مهدی (ع)- تصریح کرده‌اند، می‌توان از شیخ علی یزدی حایری در الزام الناصب،(ج ۱، صفحه ۱۲۱)، سید هاشم بحرانی در غایه المرام،(ج ۷، صفحه ۱۳۴) و محمد جواد مغنیه در الشیعة فی المیزان،(ص ۲۶۶)، سید علی میلانی در دراسات فی منهاج السنة،(ص ۴۱)، شیخ عباس قمی در منازل الاخره،(ص ۲۸۸) و در الکنی و الالقاب،(ج ۳، صفحه ۱۹)، مولی صالح مازندرانی در شرح اصول کافی،(ج ۶، ص ۲۶)، شیخ جعفر سبحانی در اضواء علی عقاید الشیعة الامامیة،(ص ۲۱۸)، به عنوان نمونه یاد کرد.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۲۱۰-۲۱۲.