دلایل نقلی حراست امام از دین چیست؟ (پرسش)
دلایل نقلی حراست امام از دین چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ امامت |
مدخل اصلی | امامت |
تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
دلایل نقلی حراست امام از دین چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث امامت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۱» در اینباره گفته است:
«مسؤولیت امام و پیشوای امت اسلامی در برابر هجوم عقائد و باورهای نادرست و کجفهمیها و برداشتهای غلط، از سخنان رسول خدا (ص) و امامان (ع) قابل استنباط است: از رسول خدا (ص) نقل است که فرمودند: «إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فِي أُمَّتِي، فَلْيُظْهِرِ الْعَالِمُ عِلْمَهُ، فَمَنْ لَمْ يَفْعَلْ، فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ»[۱]. امام و پیشوای امت اسلامی به عنوان جانشین رسول خدا (ص) یکی از مخاطبان اصلی این فرمان مهم و حیات بخش نبوی است. این دستور پیامبر اسلام، در سخنان جانشینان آن حضرت نیز دیده میشود. یونس بن عبدالرحمن از اصحاب ائمه (ع) میگوید: «أَنَّهُمْ قَالُوا إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فَعَلَى الْعَالِمِ أَنْ يُظْهِرَ عِلْمَهُ فَإِنْ لَمْ يَفْعَلْ سُلِبَ مِنْهُ نُورُ الْإِيمَانِ»[۲].
امیرالمؤمنین علی (ع) در ضمن خطبهای روشنگر وظیفه مهم امام و حاکم اسلامی را در مبارزه با بدعتها و انحرافات واحیای سنتهای اسلامی گوشزد میفرمایند:خدایا تو میدانی که آنچه را ما (در امر حکومت) انجام دادیم نه به خاطر به دست آوردن سلطنت و مقام بود و نه برای نیل به متاع پست دنیا، بلکه به خاطر این بود که نشانههای محو شده دینت را بازگردانیم[۳]. و نیز در اهمیت احیای سنت بوسیله امام، تعطیل سنت رسول مکرم (ص) را سبب هلاکت میشمارد: «وَ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّهُ لَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ الْوَالِي عَلَى الْفُرُوجِ وَ الدِّمَاءِ وَ الْمَغَانِمِ وَ الْأَحْكَامِ وَ إِمَامَةِ الْمُسْلِمِينَ الْبَخِيلُ... وَ لَا الْمُعَطِّلُ لِلسُّنَّةِ فَيُهْلِكَ الْأُمَّةَ»[۴].
امام امیرالمؤمنین (ع) در توصیف پیشوا و زمامدار دادگر و برحق و توبیخ پیشوای ستمگر وظیفه مهم احیای سنتهای پسندیده و از بین بردن بدعتهای ناپسند را مطرح میفرمایند: بدان، برترین بندگان نزد خدا پیشوای عادلی است که خود، هدایت شده و دیگران را هدایت میکند؛ سنتهای شناخته شده را بر پا میدارد و بدعتهای ناشناخته را میمیراند. بدترین مردم نزد خداوند پیشوای ستمگری است که هم خود، گمراه است و هم مردم به وسیله او گمراه میشوند؛ کسی که سنتهای مقبول را از میان برده و بدعتهای متروک را زنده کرده است[۵].
حضرت امام رضا (ع) در ضمن خطبه مفصلی که در جامع مرو درباره امامت ایراد فرمودند یکی از وظائف و شئون امام را دفاع از حریم دین برمیشمارند: امام حلال خدا را حلال، و حرام خدا را حرام میکند، و حدود او را جاری مینماید و از دین خدا دفاع مینماید. امام امین خدا در زمین و حجت او بر بندگان است، او خلیفه خدا در کشور اوست، امام دعوت کننده مردم به سوی خدا و مدافع حرمتهای الهی است[۶].
اسحاق بن عمار از امام صادق (ع) نقل میکند: امام صادق میفرمود: همانا زمین در هیچ حالی از امام خالی نگردد برای آنکه اگر مؤمنین چیزی (در اصول یا فروع دین) افزودند آنها را برگرداند و اگر چیزی کم کردند برای آنها تکمیل کند[۷]. از امام صادق (ع) نقل است که فرمود: «فَإِنَّ فِينَا أَهْلَ الْبَيْتِ فِي كُلِّ خَلَفٍ عُدُولًا يَنْفُونَ عَنْهُ تَحْرِيفَ الْغَالِينَ وَ انْتِحَالَ الْمُبْطِلِينَ وَ تَأْوِيلَ الْجَاهِلِينَ»[۸]. یادآوری این نکته لازم است که نظیر این سخن در منابع اهل سنت از رسول خدا (ص) نقل شده است[۹].
پیشوایان و هادیان الهی در مقام عمل نیز به این وظیفه خطیر حفظ دین از انحرافات به خوبی عمل کردهاند و تاریخ زندگی پرافتخار و عظمت امامان هدایت از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) گویای مبارزه بیامان با انحرافات اعتقادی نظیر غلو، جبر و تفویض، تجسیم و تشبیه، رویت باری تعالی و افکار باطل گروههایی مانند مرجئه و باطنیگرایی و سایر برداشتهای نادرست و انحرافات و خرافات و بدعتهاست[۱۰]»[۱۱]
پرسشهای وابسته
- امامت چیست؟ (پرسش)
- امامت در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- امامت در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- قرآن در مورد امامت چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد امامت وجود دارد؟ (پرسش)
- امام کیست؟ (پرسش)
- امام در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- امام در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- قرآن در مورد امام چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد امام وجود دارد؟ (پرسش)
- امامت چه کاربردهایی دارد؟ (پرسش)
- بحث از امامت چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- دیدگاههای مذاهب اسلامی در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- موارد اختلافی امامیه و اهل سنت در مورد امامت چیست؟ (پرسش)
- نظر امامیه در مورد تعیین تکلیف بر خداوند بر وجوب امامت چیست؟ (پرسش)
- آیا وجوب تعیین امام بدعتآمیز است؟ (پرسش)
- آیا کلامیانگاری امامت بدعتآمیز است؟ (پرسش)
- آیا مخالفان امامت کافراند؟ (پرسش)
- آیا امامت موروثی است؟ (پرسش)
- آیا امامت از دوران کودکی امکانپذیر است؟ (پرسش)
- آیا مقام امامت بر مقام نبوت برتری دارد؟ (پرسش)
- آیا امامان شیعه بر دیگر پیامبران برتری دارند؟ (پرسش)
- آیا میتوان به مقام امامت بدون مقام نبوت رسید؟ (پرسش)
- آیا امامت با دموکراسی ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا غیبت امام با فلسفه ضرورت امامت ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا امامت با اصل خاتمیت ناسازگار است؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ کافی ج۱، ص ۵۴.
- ↑ عیون أخبار الرضا (ع)، ج ۱، ص ۱۱۳.
- ↑ «اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنِ الَّذِي كَانَ مِنَّا مُنَافَسَةً فِي سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاسَ شَيْءٍ مِنْ فُضُولِ الْحُطَامِ وَ لَكِنْ لِنَرِدَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِينِكَ».
- ↑ نهجالبلاغة خطبه ۱۳۱.
- ↑ نهج البلاغة خطبه ۱۶۴.
- ↑ عیون اخبارالرضا (ع)؛ ج۱، ص ۲۱۸.
- ↑ کافی ج۱، ص ۱۷۸ باب ان الارض لاتخلو من حجه ح۲.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۲ باب صفه العلم و فضله ح۲. و ر.ک: شرح اصول الکافی- مولی محمد صالح المازندرانی ج۲، ص ۲۷.
- ↑ ر.ک: المستدرک علی الصحیحین، ج ۴، ص ۵۲۲ و المعجم الکبیر طبرانی ج۶، ص ۳۲۴.
- ↑ ر.ک: نقش امامان در احیای دین نوشته مرتضی عسکری و درمباحث امامت خاصه و به مواردی اشاره میشود.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۱؛ ج5، ص41-43.