امدادهای غیبی امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-::::* +*))
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = [[امدادهای غیبی]] [[امام مهدی]]{{ع}} چیست؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] /  [[عصر ظهور امام مهدی]] /  [[رخدادهای عصر ظهور امام مهدی]] / [[امدادهای غیبی]]
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی =  
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] /  [[عصر ظهور امام مهدی]] /  [[رخدادهای عصر ظهور امام مهدی]] / [[امدادهای غیبی]]
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی   =  
| تعداد پاسخ = 3
| مدخل وابسته   =
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان      = 3 پاسخ
}}
}}
'''[[امدادهای غیبی]] [[امام مهدی]]{{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''[[امدادهای غیبی]] [[امام مهدی]] {{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
 
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==


== پاسخ نخست ==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:7474646.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[نجم‌الدین طبسی]]]]
[[پرونده:7474646.jpg|بندانگشتی|100px|راست|[[نجم‌الدین طبسی]]]]
::::::آیت الله '''[[نجم‌الدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در اين‌باره گفته است:
آیت الله '''[[نجم‌الدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:


«هر چند در روایات بسیاری، جنگ‌های پس از ظهور [[حضرت مهدی]]{{ع}} به نیروهای رزمی‌ای نسبت داده شده است که از سراسر جهان به یاری حضرت می‌شتابند، امّا پیروز شدن بر تمام جهان، با توجّه به پیشرفت علم وصنایع نظامی‌ قبل از ظهور حضرت، کاری دشوار ومحال است؛ مگر به رهبری شخصی که از سوی خداوند یاری می‌شود، انجام گیرد. امدادهای الهی گاهی در قدرتی است که خداوند به حضرت داده است وبا انجام کراماتی، حضرت مشکلات را از سر راه برمی‌دارد ویا به وسیله رعب وترسی است که خداوند در دل دشمن ایجاد می‌کند ویا این که خداوند ملائکه را به یاری حضرت می‌فرستد. در برخی از روایات سخن از نیروهایی است که دارای خصوصیات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یاری کنند و از تابوت واشیایی که در آن است نیز به عنوان وسیله‌ای دیگر برای نصرت ویاری [[حضرت مهدی]]{{ع}} نام برده شده است. به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم:
«هر چند در روایات بسیاری، جنگ‌های پس از ظهور [[حضرت مهدی]] {{ع}} به نیروهای رزمی‌ای نسبت داده شده است که از سراسر جهان به یاری حضرت می‌شتابند، امّا پیروز شدن بر تمام جهان، با توجّه به پیشرفت علم وصنایع نظامی‌ قبل از ظهور حضرت، کاری دشوار ومحال است؛ مگر به رهبری شخصی که از سوی خداوند یاری می‌شود، انجام گیرد. امدادهای الهی گاهی در قدرتی است که خداوند به حضرت داده است وبا انجام کراماتی، حضرت مشکلات را از سر راه برمی‌دارد ویا به وسیله رعب وترسی است که خداوند در دل دشمن ایجاد می‌کند ویا این که خداوند ملائکه را به یاری حضرت می‌فرستد. در برخی از روایات سخن از نیروهایی است که دارای خصوصیات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یاری کنند و از تابوت واشیایی که در آن است نیز به عنوان وسیله‌ای دیگر برای نصرت ویاری [[حضرت مهدی]] {{ع}} نام برده شده است. به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم:
#'''[[رعب]] و [[ترس]]، [[سلاح امام مهدی|سلاح امام]]:''' [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "قائم ما [[اهل بیت]] با ترس و رعب یاری می‌شود"<ref>مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۳۳۵ وج ۱۴، ص ۳۵۴</ref>. نیز می‌فرماید: "خداوند، [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} را با سه لشکر یاری می‌دهد: فرشتگان، مؤمنان و رعب (ترس انداختن در دل دشمن)"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۶</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در این زمینه می‌فرماید: "ترس ووحشت - از قدرت [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} - پیشاپیش سپاهیانش به فاصله یک ماه واز پشت سر آنها به فاصله یک ماه درحرکت است"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳</ref>. هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "ترس ورعب در پیشاپیش پرچم [[حضرت مهدی]]{{ع}} به فاصله یک ماه واز پشت سر نیز به فاصله یک ماه واز سمت راست به فاصله یک ماه واز سمت چپ نیز به فاصله یک ماه در حرکت است"<ref>نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۱</ref>. از این روایات استفاده می‌شود که وقتی [[حضرت مهدی]]{{ع}} جایی را قصد کند، دشمن پیشاپیش دچار ترس ووحشت شده، توان رویارویی وایستادگی در برابر سپاهیان حضرت را از دست می‌دهد. هم چنین وقتی لشکریان از جایی حرکت می‌کنند، کسی جرأت شورش ندارد؛ زیرا دشمن از لشکریان حضرت دچار وحشت می‌شود. این تفسیر وتوجیه با ظاهر بعضی از روایاتی که پیش تر گفته شد، منافات دارد.
# '''[[رعب]] و [[ترس]]، [[سلاح امام مهدی|سلاح امام]]:''' [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "قائم ما [[اهل بیت]] با ترس و رعب یاری می‌شود"<ref>مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۳۳۵ وج ۱۴، ص ۳۵۴</ref>. نیز می‌فرماید: "خداوند، [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} را با سه لشکر یاری می‌دهد: فرشتگان، مؤمنان و رعب (ترس انداختن در دل دشمن)"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۶</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در این زمینه می‌فرماید: "ترس ووحشت - از قدرت [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} - پیشاپیش سپاهیانش به فاصله یک ماه واز پشت سر آنها به فاصله یک ماه درحرکت است"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳</ref>. هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "ترس ورعب در پیشاپیش پرچم [[حضرت مهدی]] {{ع}} به فاصله یک ماه واز پشت سر نیز به فاصله یک ماه واز سمت راست به فاصله یک ماه واز سمت چپ نیز به فاصله یک ماه در حرکت است"<ref>نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۱</ref>. از این روایات استفاده می‌شود که وقتی [[حضرت مهدی]] {{ع}} جایی را قصد کند، دشمن پیشاپیش دچار ترس ووحشت شده، توان رویارویی وایستادگی در برابر سپاهیان حضرت را از دست می‌دهد. هم چنین وقتی لشکریان از جایی حرکت می‌کنند، کسی جرأت شورش ندارد؛ زیرا دشمن از لشکریان حضرت دچار وحشت می‌شود. این تفسیر وتوجیه با ظاهر بعضی از روایاتی که پیش تر گفته شد، منافات دارد.
#'''[[فرشتگان]] و [[جنیان]]:''' [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} می‌فرماید: "... خداوند، [[حضرت مهدی]]{{ع}} را با فرشتگان، جن و شیعیان مخلص یاری می‌کند"<ref>حصینی، الهدایه، ص ۳۱؛ ارشاد القلوب، ص ۲۸۶</ref> [[ابان بن تغلب]] می‌گوید: [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "گویا هم اکنون، [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} را در پشت شهر [[نجف]] می‌بینم؛ هنگامی‌که بر آن نقطه از جهان دست یافته است. او بر اسبی سیاه که خال‌های سفیدی دارد ومیان چشمانش پاره‌ای سفیدی می‌درخشد، سوار می‌شود (وشهرهای جهان را می‌گشاید). هیچ شهری در جهان بر جای نمی‌ماند، جز آن که مردمش می‌پندارند، [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} در میان آنان ودر شهرشان می‌باشد. آن گاه که او پرچم [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} را به اهتزاز درآورد، سیزده هزار وسیزده فرشته - که سال‌ها منتظر ظهورش بوده اند - به زیر پرچمش گرد می‌آیند (وآماده نبرد می‌شوند). همان فرشتگانی که با نوح پیامبر در کشتی، با ابراهیم خلیل در آتش وبا عیسی هنگام عروج به آسمان، همراه بودند. هم چنین چهار هزار فرشته به یاری حضرت می‌شتابند؛ آن فرشتگانی که بر سرزمین کربلا فرود آمده بودند تا در رکاب [[امام حسین|حسین]]{{ع}} بجنگند؛ ولی اذن این کار را نیافتند وبه آسمان رفتند وچون با اذن جهاد بازگشتند، [[امام حسین]]{{ع}} را شهید یافتند ودر اندوه از دست دادن این فیض بزرگ، همواره ناراحت واندوهگینند وتا روز رستاخیز، گرداگرد ضریح [[امام حسین]]{{ع}} می‌چرخند واشک می‌ریزند"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۷۲؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۹؛ کامل الزیارات، ص ۱۲۰؛ العدد القویه، ص ۷۴؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۴۵</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "گویا هم اکنون [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} و یارانش را می‌بینم... که فرشته جبرئیل در سمت راست [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و میکائیل در سمت چپ آن حضرت حرکت می‌کنند وترس ووحشت، پیشاپیش سپاهیانش وپشت سر آنان به فاصله یک ماه در حرکت است وخداوند، او را با پنج هزار فرشته آسمانی یاری می‌رساند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳؛ نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۸۸؛ القول المختصر، ص ۲۱</ref>. نیز آن حضرت می‌فرماید: "فرشتگانی که در جنگ بدر به [[پیامبر]]{{صل}} یاری دادند، هنوز به آسمان بازنگشته اند تا این که [[امام مهدی|حضرت صاحب الامر]]{{ع}} را یاری رسانند وتعدادشان پنج هزار فرشته می‌باشد"<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹؛ نورالثقلین، ج ۱۲، ص ۳۸۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۴۸</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "برای [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} نُه هزار وسی صد وسیزده فرشته فرود می‌آید؛ آنان همان فرشتگانی هستند که همراه [[حضرت عیسی]]{{ع}} بوده‌اند؛ هنگامی‌ که خداوند او را به آسمان برد"<ref>بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۳۳۹؛ ر</ref> ک: نعمانی، غیبة، ص ۳۱۱</ref>. [[امام علی|علی]]{{ع}} می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}} با سه هزار فرشته یاری می‌شود؛ آنان بر چهره وپشت دشمنان می‌کوبند"<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۱۰۱؛ شافعی، بیان، ص ۵۱۵؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۷۳؛ الصواعق المحرقه، ص ۱۶۷؛ کنزالعمّال، ج ۴، ص ۵۸۹؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۷۳؛ احقاق الحق، ج ۱۹، ص ۶۵۲</ref>. در تفسیر آیه شریفه {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ }}<ref> امر خدا فرا رسید، پس درباره آن شتاب نکنید؛ سوره نحل، آیه:۱.</ref>؛ [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "این أمرالله، امر ماست؛ یعنی خداوند برای قیام مهدی فرمان داده است که برای آن شتاب نکنیم؛ زیرا خداوند، صاحب امر ما را با سه لشکر از فرشتگان، مؤمنان ورعب پشتیبانی می‌کند وما به حقمان می‌رسیم"<ref>تأویل الآیات الظاهرة، ج ۱، ص ۲۵۲؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۶۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۶</ref>. [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} می‌فرماید: "هنگامی‌ که [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} قیام کند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد تا بر مؤمنان سلام دهند ودر مجالس آنان شرکت کنند واگر یکی از مؤمنان با حضرت کاری داشت، [[امام]]{{ع}} برخی از فرشتگان را مأمور می‌کند که آن شخص را به دوش گیرند ونزدش بیاورند وهرگاه نیازش برطرف شد، او را به جایگاه نخستینش بازگردانند. برخی از مؤمنان بر روی ابرها حرکت می‌کنند وبرخی دیگر به همراه فرشتگان در آسمان پرواز می‌کنند وگروهی دیگر به همراه فرشتگان راه می‌روند وگروهی نیز بر فرشتگان سبقت می‌گیرند. برخی از مؤمنان را فرشتگان به عنوان قاضی قرار می‌دهند ومؤمن نزد خداوند با ارزش تر از فرشته است؛ به گونه‌ای که برخی از مؤمنان را حضرت بر صد هزار فرشته به عنوان قاضی می‌گمارد"<ref>دلائل الامامه، ص ۲۴۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۳</ref>. شاید قضاوت این مؤمنان در میان فرشتگان برای رفع اختلاف آنان در مسائل علمی‌ و موضوعات باشد و این گونه اختلافات با [[عصمت]] فرشتگان منافاتی ندارد.
# '''[[فرشتگان]] و [[جنیان]]:''' [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} می‌فرماید: "... خداوند، [[حضرت مهدی]] {{ع}} را با فرشتگان، جن و شیعیان مخلص یاری می‌کند"<ref>حصینی، الهدایه، ص ۳۱؛ ارشاد القلوب، ص ۲۸۶</ref> [[ابان بن تغلب]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "گویا هم اکنون، [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} را در پشت شهر [[نجف]] می‌بینم؛ هنگامی‌که بر آن نقطه از جهان دست یافته است. او بر اسبی سیاه که خال‌های سفیدی دارد ومیان چشمانش پاره‌ای سفیدی می‌درخشد، سوار می‌شود (وشهرهای جهان را می‌گشاید). هیچ شهری در جهان بر جای نمی‌ماند، جز آن که مردمش می‌پندارند، [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} در میان آنان ودر شهرشان می‌باشد. آن گاه که او پرچم [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} را به اهتزاز درآورد، سیزده هزار وسیزده فرشته - که سال‌ها منتظر ظهورش بوده اند - به زیر پرچمش گرد می‌آیند (وآماده نبرد می‌شوند). همان فرشتگانی که با نوح پیامبر در کشتی، با ابراهیم خلیل در آتش وبا عیسی هنگام عروج به آسمان، همراه بودند. هم چنین چهار هزار فرشته به یاری حضرت می‌شتابند؛ آن فرشتگانی که بر سرزمین کربلا فرود آمده بودند تا در رکاب [[امام حسین|حسین]] {{ع}} بجنگند؛ ولی اذن این کار را نیافتند وبه آسمان رفتند وچون با اذن جهاد بازگشتند، [[امام حسین]] {{ع}} را شهید یافتند ودر اندوه از دست دادن این فیض بزرگ، همواره ناراحت واندوهگینند وتا روز رستاخیز، گرداگرد ضریح [[امام حسین]] {{ع}} می‌چرخند واشک می‌ریزند"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۷۲؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۹؛ کامل الزیارات، ص ۱۲۰؛ العدد القویه، ص ۷۴؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۴۵</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "گویا هم اکنون [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} و یارانش را می‌بینم... که فرشته جبرئیل در سمت راست [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} و میکائیل در سمت چپ آن حضرت حرکت می‌کنند وترس ووحشت، پیشاپیش سپاهیانش وپشت سر آنان به فاصله یک ماه در حرکت است وخداوند، او را با پنج هزار فرشته آسمانی یاری می‌رساند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳؛ نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۸۸؛ القول المختصر، ص ۲۱</ref>. نیز آن حضرت می‌فرماید: "فرشتگانی که در جنگ بدر به [[پیامبر]] {{صل}} یاری دادند، هنوز به آسمان بازنگشته اند تا این که [[امام مهدی|حضرت صاحب الامر]] {{ع}} را یاری رسانند وتعدادشان پنج هزار فرشته می‌باشد"<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹؛ نورالثقلین، ج ۱۲، ص ۳۸۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۴۸</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "برای [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} نُه هزار وسی صد وسیزده فرشته فرود می‌آید؛ آنان همان فرشتگانی هستند که همراه [[حضرت عیسی]] {{ع}} بوده‌اند؛ هنگامی‌ که خداوند او را به آسمان برد"<ref>بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۳۳۹؛ ر</ref> ک: نعمانی، غیبة، ص ۳۱۱</ref>. [[امام علی|علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]] {{ع}} با سه هزار فرشته یاری می‌شود؛ آنان بر چهره وپشت دشمنان می‌کوبند"<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۱۰۱؛ شافعی، بیان، ص ۵۱۵؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۷۳؛ الصواعق المحرقه، ص ۱۶۷؛ کنزالعمّال، ج ۴، ص ۵۸۹؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۷۳؛ احقاق الحق، ج ۱۹، ص ۶۵۲</ref>. در تفسیر آیه شریفه {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ }}<ref> امر خدا فرا رسید، پس درباره آن شتاب نکنید؛ سوره نحل، آیه:۱.</ref>؛ [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "این أمرالله، امر ماست؛ یعنی خداوند برای قیام مهدی فرمان داده است که برای آن شتاب نکنیم؛ زیرا خداوند، صاحب امر ما را با سه لشکر از فرشتگان، مؤمنان ورعب پشتیبانی می‌کند وما به حقمان می‌رسیم"<ref>تأویل الآیات الظاهرة، ج ۱، ص ۲۵۲؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۶۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۶</ref>. [[امام رضا|حضرت رضا]] {{ع}} می‌فرماید: "هنگامی‌ که [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} قیام کند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد تا بر مؤمنان سلام دهند ودر مجالس آنان شرکت کنند واگر یکی از مؤمنان با حضرت کاری داشت، [[امام]] {{ع}} برخی از فرشتگان را مأمور می‌کند که آن شخص را به دوش گیرند ونزدش بیاورند وهرگاه نیازش برطرف شد، او را به جایگاه نخستینش بازگردانند. برخی از مؤمنان بر روی ابرها حرکت می‌کنند وبرخی دیگر به همراه فرشتگان در آسمان پرواز می‌کنند وگروهی دیگر به همراه فرشتگان راه می‌روند وگروهی نیز بر فرشتگان سبقت می‌گیرند. برخی از مؤمنان را فرشتگان به عنوان قاضی قرار می‌دهند ومؤمن نزد خداوند با ارزش تر از فرشته است؛ به گونه‌ای که برخی از مؤمنان را حضرت بر صد هزار فرشته به عنوان قاضی می‌گمارد"<ref>دلائل الامامه، ص ۲۴۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۳</ref>. شاید قضاوت این مؤمنان در میان فرشتگان برای رفع اختلاف آنان در مسائل علمی‌ و موضوعات باشد و این گونه اختلافات با [[عصمت]] فرشتگان منافاتی ندارد.
#'''[[فرشتگان زمین]]:''' [[محمد بن مسلم]] می‌گوید: از [[امام صادق]]{{ع}} درباره میراث علم واندازه آن پرسیدم؟ حضرت در پاسخ فرمود: "خداوند، دو شهر یکی در شرق زمین ودیگری در غرب آن دارد، در آن دو شهر گروهی سکونت دارند که نه ابلیس را می‌شناسند ونه از آفرینش او آگاهی دارند. هر چند مدّت یک بار با آنان دیدار می‌کنم. آنان درباره مسائل مورد نیاز خود وچگونگی دعا از ما می‌پرسند وما به آنان می‌آموزیم. هم چنین آنان درباره زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} می‌پرسند. آنان عبادت وکوشش بسیاری در پرستش خداوند دارند. آن شهر درهایی دارد که بین هر یک از لنگه‌های آن صد فرسنگ فاصله است. آنان پرستش، تمجید، دعا وکوشش بسیاری دارند. اگر آنان را ببینید، کردار ورفتار خود را دربرابر آنان کوچک می‌شمارید. وقتی برخی از آنان به نماز می‌ایستند، یک ماه در حال سجده هستند. خوراک آنان ستایش خداست ولباسشان برگ ورخسارشان از نور می‌درخشد. اگر با یکی از ما ([[امامان]]) رو به رو شوند، گرداگرد او را می‌گیرند وخاک جای پای او را برمی‌دارند وبه آن تبرّک می‌جویند. در هنگام نماز، زاری وناله‌ای دارند که از صدای طوفان سهمگین تر است. گروهی از آنان - از روزی که به [[انتظار]] [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} بوده‌اند - هرگز سلاح خود را بر زمین نگذاشته اند ووضع آنان همین گونه بوده است. آنان همواره از خدا می‌خواهند که [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} را به آنان بنمایاند. هر یک از آنان، هزار سال زندگانی می‌کند وآثار فروتنی و پرستش وتقرّب به خداوند عزّوجل، در رخسار آنان آشکار است. وقتی نزد آنان نمی‌رویم، می‌پندارند ما از ایشان خشنود نیستیم وزمانی را که ما به دیدارشان می‌رویم، در نظر می‌گیرند ودر همان زمان به [[انتظار]] ما می‌نشینند و هرگز از کار خسته نمی‌شوند. همان گونه که به آنان آموختیم، [[قرآن]] می‌خوانند وپاره‌ای از قرائت‌ها که به آنان آموخته‌ایم، اگر بر مردم خوانده شود، آن را نمی‌پذیرند. مطالبی را که از [[قرآن]] می‌پرسند، وقتی پاسخ می‌دهیم، سینه‌ها (وفکر واندیشه) را برای گرفتن آن چه می‌شنوند، باز می‌کنند. برای ما از خداوند، طول عمر می‌خواهند تا ما را از دست ندهند. آنان می‌دانند، آن چه را از ما می‌آموزند، منّتی از خداوند بر آنان است. هنگامی‌که [[امام مهدی|حضرت قائم]] قیام کند، آنان به همراه حضرت خواهند بود واز دیگر سپاهیان [[امام]]{{ع}} پیشی می‌گیرند واز خداوند می‌خواهند دینش را به وسیله آنان یاری نماید. اجتماع آنان متشکل از پیر وجوان است. اگر یک جوان، پیری را ببیند، به احترام او همانند غلام می‌نشیند وبدون اجازه اش ازجا برنمی‌خیزد. از راهی که خودشان بهتر می‌دانند، بر اندیشه‌های [[امام]]{{ع}} آگاه می‌شوند. اگر [[امام]] به آنان دستوری دهد، تا آخر بر آن پابرجا هستند؛ مگر این که حضرت خودش کار دیگری به آنان واگذار کند. اگر به جنگ مردم شرق وغرب روند، همگی را در لحظه‌ای نابود می‌کنند وهرگز اسلحه بر آنان تأثیر نمی‌کند. شمشیرها وسلاح هایی از آهن دارند؛ امّا آلیاژش غیر از آهن است. اگر با شمشیر بر کوهی بزنند، آن را دو نیم می‌کنند و از جا برمی‌دارند. [[امام]]{{ع}} این سپاهیان را به جنگ هند، دیلم، کرد، روم، بربر، فارس، جابرسا وجابلقا - دو شهر در شرق وغرب - می‌فرستد. بر هیچ یک از پیروان ادیان وارد نمی‌شوند، مگر آن که آنان را به [[اسلام]] دعوت می‌کنند وبه یکتاپرستی و [[نبوت]] [[پیامبر]] و [[ولایت]] ما [[اهل بیت]] می‌خوانند. پس هر کس اجابت کرد، او را رها می‌کنند وهر کس نپذیرفت، او را به قتل می‌رسانند؛ به گونه‌ای که در شرق وغرب زمین کسی نمی‌ماند، مگر آن که [[ایمان]] می‌آورد"<ref>بصائر الدرجات، ص ۱۴۴؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۲۳؛ تبصرة الولی، ص ۹۷؛ بحارالانوار، ج ۲۷، ص ۴۱ وج ۵۴، ص ۳۳۴</ref>. از چشم اندازی که درباره این سپاهیان آمده است، چنین فهمیده می‌شود که شاید آنان همان فرشتگانی باشند که در زمین بر جای مانده اند ومنتظر قیام [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} هستند.
# '''[[فرشتگان زمین]]:''' [[محمد بن مسلم]] می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} درباره میراث علم واندازه آن پرسیدم؟ حضرت در پاسخ فرمود: "خداوند، دو شهر یکی در شرق زمین ودیگری در غرب آن دارد، در آن دو شهر گروهی سکونت دارند که نه ابلیس را می‌شناسند ونه از آفرینش او آگاهی دارند. هر چند مدّت یک بار با آنان دیدار می‌کنم. آنان درباره مسائل مورد نیاز خود وچگونگی دعا از ما می‌پرسند وما به آنان می‌آموزیم. هم چنین آنان درباره زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} می‌پرسند. آنان عبادت وکوشش بسیاری در پرستش خداوند دارند. آن شهر درهایی دارد که بین هر یک از لنگه‌های آن صد فرسنگ فاصله است. آنان پرستش، تمجید، دعا وکوشش بسیاری دارند. اگر آنان را ببینید، کردار ورفتار خود را دربرابر آنان کوچک می‌شمارید. وقتی برخی از آنان به نماز می‌ایستند، یک ماه در حال سجده هستند. خوراک آنان ستایش خداست ولباسشان برگ ورخسارشان از نور می‌درخشد. اگر با یکی از ما ([[امامان]]) رو به رو شوند، گرداگرد او را می‌گیرند وخاک جای پای او را برمی‌دارند وبه آن تبرّک می‌جویند. در هنگام نماز، زاری وناله‌ای دارند که از صدای طوفان سهمگین تر است. گروهی از آنان - از روزی که به [[انتظار]] [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} بوده‌اند - هرگز سلاح خود را بر زمین نگذاشته اند ووضع آنان همین گونه بوده است. آنان همواره از خدا می‌خواهند که [[امام مهدی|صاحب الامر]] {{ع}} را به آنان بنمایاند. هر یک از آنان، هزار سال زندگانی می‌کند وآثار فروتنی و پرستش وتقرّب به خداوند عزّوجل، در رخسار آنان آشکار است. وقتی نزد آنان نمی‌رویم، می‌پندارند ما از ایشان خشنود نیستیم وزمانی را که ما به دیدارشان می‌رویم، در نظر می‌گیرند ودر همان زمان به [[انتظار]] ما می‌نشینند و هرگز از کار خسته نمی‌شوند. همان گونه که به آنان آموختیم، [[قرآن]] می‌خوانند وپاره‌ای از قرائت‌ها که به آنان آموخته‌ایم، اگر بر مردم خوانده شود، آن را نمی‌پذیرند. مطالبی را که از [[قرآن]] می‌پرسند، وقتی پاسخ می‌دهیم، سینه‌ها (وفکر واندیشه) را برای گرفتن آن چه می‌شنوند، باز می‌کنند. برای ما از خداوند، طول عمر می‌خواهند تا ما را از دست ندهند. آنان می‌دانند، آن چه را از ما می‌آموزند، منّتی از خداوند بر آنان است. هنگامی‌که [[امام مهدی|حضرت قائم]] قیام کند، آنان به همراه حضرت خواهند بود واز دیگر سپاهیان [[امام]] {{ع}} پیشی می‌گیرند واز خداوند می‌خواهند دینش را به وسیله آنان یاری نماید. اجتماع آنان متشکل از پیر وجوان است. اگر یک جوان، پیری را ببیند، به احترام او همانند غلام می‌نشیند وبدون اجازه اش ازجا برنمی‌خیزد. از راهی که خودشان بهتر می‌دانند، بر اندیشه‌های [[امام]] {{ع}} آگاه می‌شوند. اگر [[امام]] به آنان دستوری دهد، تا آخر بر آن پابرجا هستند؛ مگر این که حضرت خودش کار دیگری به آنان واگذار کند. اگر به جنگ مردم شرق وغرب روند، همگی را در لحظه‌ای نابود می‌کنند وهرگز اسلحه بر آنان تأثیر نمی‌کند. شمشیرها وسلاح هایی از آهن دارند؛ امّا آلیاژش غیر از آهن است. اگر با شمشیر بر کوهی بزنند، آن را دو نیم می‌کنند و از جا برمی‌دارند. [[امام]] {{ع}} این سپاهیان را به جنگ هند، دیلم، کرد، روم، بربر، فارس، جابرسا وجابلقا - دو شهر در شرق وغرب - می‌فرستد. بر هیچ یک از پیروان ادیان وارد نمی‌شوند، مگر آن که آنان را به [[اسلام]] دعوت می‌کنند وبه یکتاپرستی و [[نبوت]] [[پیامبر]] و [[ولایت]] ما [[اهل بیت]] می‌خوانند. پس هر کس اجابت کرد، او را رها می‌کنند وهر کس نپذیرفت، او را به قتل می‌رسانند؛ به گونه‌ای که در شرق وغرب زمین کسی نمی‌ماند، مگر آن که [[ایمان]] می‌آورد"<ref>بصائر الدرجات، ص ۱۴۴؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۲۳؛ تبصرة الولی، ص ۹۷؛ بحارالانوار، ج ۲۷، ص ۴۱ وج ۵۴، ص ۳۳۴</ref>. از چشم اندازی که درباره این سپاهیان آمده است، چنین فهمیده می‌شود که شاید آنان همان فرشتگانی باشند که در زمین بر جای مانده اند ومنتظر قیام [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} هستند.
#'''[[تابوت حضرت موسی]]{{ع}}''' در کتاب غایة المرام به نقل از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} آمده است: "به هنگام ظهور [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}}، [[حضرت عیسی]]{{ع}} فرود می‌آید و کتاب‌ها را از انطاکیه گردآوری می‌کند. خداوند برای او، از چهره {{متن قرآن|إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ}}<ref>اشاره به این آیه شریفه است: (إرَم ذاتِ العِماد الَّتی لَمْ یخلَق مثلها فی البِلاد؛ ای رسول خدا! آیا ندیدی که خدای تو مردم شهر ارَم را که صاحب قدرت وعظمت بودند، چگونه کیفر داد؟ در صورتی که مانند آن شهر در استحکام وبزرگی در جهان نبود). سوره فجر، آیه: ۸. مقصود این حدیث آن است که چنین شهر پرشکوه وبا عظمتی برای عیسی {{ع}} دوباره آشکار می‌شود واین شهر مخفی، پدیدار می‌گردد</ref> پرده بر می‌دارد وکاخی را که [[حضرت سلیمان]] پیش از مرگش ساخت، آشکار می‌سازد. حضرت، دارائی‌های کاخ را گردآوری می‌کند وآن را بین مسلمانان تقسیم می‌نماید وتابوتی را - که خداوند به"ارمیا" دستور انداختن آن را در دریای طبرستان داده بود - خارج می‌سازد. آن چه را که خاندان [[حضرت موسی]] و [[حضرت هارون]] به یادگار گذشته‌اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای [[حضرت موسی]] و قبای [[حضرت هارون]] وده صاع از غذایی که بر بنی اسرائیل فرودمی‌آمد ومرغ‌های بریانی که بنی اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‌اند، درآن می‌باشد. آن گاه به کمک آن تابوت شهرها را می‌گشاید؛ همان‌گونه که پیش از او نیز چنین کردند"<ref>غایة المرام، ص ۶۹۷؛ حلیة الابرار، ج ۲، ص ۶۲۰؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۱۳۶؛ ر.ک: ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۶؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹، ۵۴۱</ref></ref>. ینابیع المودّه، این مطلب را با اندکی تغییر به [[حضرت مهدی]]{{ع}} نسبت می‌دهد و می‌گوید "[[حضرت مهدی]]{{ع}} از غاری در سرزمین انطاکیه، کتاب‌هایی را بیرون می‌آورد و کتاب زبور داود را از دریاچه طبرستان بیرون می‌آورد. در آن کتاب، یادگارهای خاندان [[حضرت موسی]] و [[حضرت هارون]] موجود است وفرشتگان آن را بر دوش می‌کشند والواح وعصای [[حضرت موسی]]{{ع}} در آن است"<ref>ینابیع المودّه، ص ۴۰۱؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۵۷؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۷</ref>»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی؛ نجم‌الدین]]، [[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۸۶ -۹۰.</ref>.
# '''[[تابوت حضرت موسی]] {{ع}}''' در کتاب غایة المرام به نقل از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} آمده است: "به هنگام ظهور [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}}، [[حضرت عیسی]] {{ع}} فرود می‌آید و کتاب‌ها را از انطاکیه گردآوری می‌کند. خداوند برای او، از چهره {{متن قرآن|إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ}}<ref>اشاره به این آیه شریفه است: (إرَم ذاتِ العِماد الَّتی لَمْ یخلَق مثلها فی البِلاد؛ ای رسول خدا! آیا ندیدی که خدای تو مردم شهر ارَم را که صاحب قدرت وعظمت بودند، چگونه کیفر داد؟ در صورتی که مانند آن شهر در استحکام وبزرگی در جهان نبود). سوره فجر، آیه: ۸. مقصود این حدیث آن است که چنین شهر پرشکوه وبا عظمتی برای عیسی {{ع}} دوباره آشکار می‌شود واین شهر مخفی، پدیدار می‌گردد</ref> پرده بر می‌دارد وکاخی را که [[حضرت سلیمان]] پیش از مرگش ساخت، آشکار می‌سازد. حضرت، دارائی‌های کاخ را گردآوری می‌کند وآن را بین مسلمانان تقسیم می‌نماید وتابوتی را - که خداوند به"ارمیا" دستور انداختن آن را در دریای طبرستان داده بود - خارج می‌سازد. آن چه را که خاندان [[حضرت موسی]] و [[حضرت هارون]] به یادگار گذشته‌اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای [[حضرت موسی]] و قبای [[حضرت هارون]] وده صاع از غذایی که بر بنی اسرائیل فرودمی‌آمد ومرغ‌های بریانی که بنی اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‌اند، درآن می‌باشد. آن گاه به کمک آن تابوت شهرها را می‌گشاید؛ همان‌گونه که پیش از او نیز چنین کردند"<ref>غایة المرام، ص ۶۹۷؛ حلیة الابرار، ج ۲، ص ۶۲۰؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۱۳۶؛ ر.ک: ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۶؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹، ۵۴۱</ref></ref>. ینابیع المودّه، این مطلب را با اندکی تغییر به [[حضرت مهدی]] {{ع}} نسبت می‌دهد و می‌گوید "[[حضرت مهدی]] {{ع}} از غاری در سرزمین انطاکیه، کتاب‌هایی را بیرون می‌آورد و کتاب زبور داوود را از دریاچه طبرستان بیرون می‌آورد. در آن کتاب، یادگارهای خاندان [[حضرت موسی]] و [[حضرت هارون]] موجود است وفرشتگان آن را بر دوش می‌کشند والواح وعصای [[حضرت موسی]] {{ع}} در آن است"<ref>ینابیع المودّه، ص ۴۰۱؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۵۷؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۷</ref>»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی؛ نجم‌الدین]]، [[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۸۶ -۹۰.</ref>.


== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
خط ۳۲: خط ۲۶:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
*«از آنجایی که آخرین ذخیره الهی و موعود منجی، راه ناتمام پیامبران و اولیای الهی را به پایان می‌رساند، خداوند همه امدادهای غیبی را که در اختیار آنان قرار داده بود؛ برای [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز قرار خواهد داد. [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} در این‌باره می‌فرماید: "[[قائم]] [[اهل بیت]] من...، به یاری الهی تأیید می‌شود"<ref>{{عربی|"قَائِمُ أَهْلِ بَيْتِي...يُؤَيَّدُ بِنَصْرِ اللَّهِ..."}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۷، ح۲.</ref>؛ برخی از این امدادها از این قرارند:
*«از آنجایی که آخرین ذخیره الهی و موعود منجی، راه ناتمام پیامبران و اولیای الهی را به پایان می‌رساند، خداوند همه امدادهای غیبی را که در اختیار آنان قرار داده بود؛ برای [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز قرار خواهد داد. [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} در این‌باره می‌فرماید: "[[قائم]] [[اهل بیت]] من...، به یاری الهی تأیید می‌شود"<ref>{{عربی|"قَائِمُ أَهْلِ بَيْتِي...يُؤَيَّدُ بِنَصْرِ اللَّهِ..."}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۷، ح۲.</ref>؛ برخی از این امدادها از این قرارند:
#'''فرشتگان:''' از نیروهای غیبی که به یاری آخرین حجت خداوند و یاران او می‌آیند، "فرشتگان الهی" هستند. [[عبدالرحمن بن کثیر]] روایت کرده است: [[امام صادق]] {{ع}} درباره این آیه که: {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ}}<ref>هان امر خدا در رسید، پس در آن شتاب مکنید؛ سورهنحل، آیه ۱.</ref>؛فرمود: "آن امر ما است، خدای عز و جل امر فرموده که در مورد آن شتاب نشود تا آنکه خداوند او را با سه لشکر یاری فرماید که عبارتند از: فرشتگان، مؤمنان و هراس"<ref>{{عربی|"هُوَ أَمْرُنَا أَمْرُ اللَّهِ لَا يُسْتَعْجَلُ بِهِ يُؤَيِّدُهُ ثَلَاثَةُ أَجْنَادٍ الْمَلَائِكَةُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الرُّعْب‏"}}؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۱۹۸، ح۹.</ref>؛ در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} که به طور مفصل به چگونگی حضور و نقش فرشتگان در قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره شده است. [[ابان بن تغلب]] نقل شده است: شنیدم [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمود: "گویی قائم را می‌بینم بر نجف کوفه که جامه‌ای از استبرق به تن دارد و زره رسول خدا {{صل}} را می‌پوشد. چون آن را پوشید به تن او، از هم باز و گشاد می‌شود تا اندازه بدن آن حضرت گردد. سپس سوار بر اسبی سیاه و سفید می‌شود که میان دو چشمش، سفیدی مشخص و آشکاری است. پرچم [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} با اوست. عرض کردم: پرچم اکنون موجود و پنهان است یا برای او آورده می‌شود؟ فرمود: جبرئیل آن را برای آن حضرت می‌آورد، دسته آن از عمودهای عرش خدا، و سایه آن از نصرت خداوند است. با آن پرچم بر چیزی فرود نمی‌آید، مگر اینکه خداوند آن را نابود می‌سازد. همراه با آن نه هزار فرشته فرود می‌آیند و نیز ۳۱۳ فرشته. عرض کردم: فدایت گردم! آیا همه این فرشتگان همراه هستند؟ فرمود: آری، آنان همان فرشتگانی‌اند که با نوح در کشتی بودند و همان فرشتگانی‌اند که وقتی ابراهیم به آتش افکنده شد، همراه او بودند، و همان‌هایی‌اند که وقتی دریا برای موسی شکافته شد همراه او بودند، و همان هائی‌اند هستند که وقتی خداوند، عیسی را به سوی خویش به آسمان برد همراه او بودند، و چهار هزار فرشته نشان دار هستند که با [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} همراه بودند، و ۳۱۳ فرشته‌ای که در روز بدر، با آن حضرت بودند، و همراه با آنان چهار هزار فرشته‌ای هستند که به آسمان بالا رفتند تا اجازه جنگیدن در رکاب [[امام حسین|حسین]]{{ع}} را بگیرند؛ ولی وقتی به زمین بازگشتند که آن حضرت کشته شده بود! آنان در کنار قبر آن حضرت پریشان موی و غبار آلود ماندند و بر آن حضرت تا روز قیامت می‌گریند و آنان خروج [[قائم]]{{ع}} را انتظار می‌کشند<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۳۰۹، ح۴.</ref>. [[عیاشی]] از [[امام باقر]]{{ع}} نقل کرده که فرمود: "فرشتگانی که در جنگ بدر [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} را در زمین یاری کردند، از آن پس به آسمان نرفتند و پس از این نیز نخواهند رفت تا آنکه یاری کنند صاحب این امر را و آنان پنج هزار تن هستند"<ref>{{عربی|" إِنَّ الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ نَصَرُوا مُحَمَّداً ص يَوْمَ بَدْرٍ فِي الْأَرْضِ مَا صَعِدُوا بَعْدُ وَ لَا يَصْعَدُونَ حَتَّى يَنْصُرُوا صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ وَ هُمْ خَمْسَةُ آلَافٍ"}}؛ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۹۷.</ref>؛ [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی]] اسلام {{صل}} در روایتی، به نقل از خداوند در شب معراج چنین می‌گوید: "و با لشکریان خود او (مهدی) را یاری می‌کنم و با فرشتگانم به او مدد می‌رسانم، تا آنکه دعوتم را آشکار کند"<ref>{{عربی|"وَ لَأَنْصُرَنَّهُ بِجُنْدِي وَ لَأُمِدَّنَّهُ بِمَلَائِكَتِي حَتَّى يُعْلِنَ دَعْوَتِي "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۴، ح۴.</ref>.
# '''فرشتگان:''' از نیروهای غیبی که به یاری آخرین حجت خداوند و یاران او می‌آیند، "فرشتگان الهی" هستند. [[عبدالرحمن بن کثیر]] روایت کرده است: [[امام صادق]] {{ع}} درباره این آیه که: {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ}}<ref>هان امر خدا در رسید، پس در آن شتاب مکنید؛ سورهنحل، آیه ۱.</ref>؛فرمود: "آن امر ما است، خدای عز و جل امر فرموده که در مورد آن شتاب نشود تا آنکه خداوند او را با سه لشکر یاری فرماید که عبارتند از: فرشتگان، مؤمنان و هراس"<ref>{{عربی|"هُوَ أَمْرُنَا أَمْرُ اللَّهِ لَا يُسْتَعْجَلُ بِهِ يُؤَيِّدُهُ ثَلَاثَةُ أَجْنَادٍ الْمَلَائِكَةُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الرُّعْب‏"}}؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۱۹۸، ح۹.</ref>؛ در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} که به طور مفصل به چگونگی حضور و نقش فرشتگان در قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره شده است. [[ابان بن تغلب]] نقل شده است: شنیدم [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمود: "گویی قائم را می‌بینم بر نجف کوفه که جامه‌ای از استبرق به تن دارد و زره رسول خدا {{صل}} را می‌پوشد. چون آن را پوشید به تن او، از هم باز و گشاد می‌شود تا اندازه بدن آن حضرت گردد. سپس سوار بر اسبی سیاه و سفید می‌شود که میان دو چشمش، سفیدی مشخص و آشکاری است. پرچم [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} با اوست. عرض کردم: پرچم اکنون موجود و پنهان است یا برای او آورده می‌شود؟ فرمود: جبرئیل آن را برای آن حضرت می‌آورد، دسته آن از عمودهای عرش خدا، و سایه آن از نصرت خداوند است. با آن پرچم بر چیزی فرود نمی‌آید، مگر اینکه خداوند آن را نابود می‌سازد. همراه با آن نه هزار فرشته فرود می‌آیند و نیز ۳۱۳ فرشته. عرض کردم: فدایت گردم! آیا همه این فرشتگان همراه هستند؟ فرمود: آری، آنان همان فرشتگانی‌اند که با نوح در کشتی بودند و همان فرشتگانی‌اند که وقتی ابراهیم به آتش افکنده شد، همراه او بودند، و همان‌هایی‌اند که وقتی دریا برای موسی شکافته شد همراه او بودند، و همان هائی‌اند هستند که وقتی خداوند، عیسی را به سوی خویش به آسمان برد همراه او بودند، و چهار هزار فرشته نشان دار هستند که با [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} همراه بودند، و ۳۱۳ فرشته‌ای که در روز بدر، با آن حضرت بودند، و همراه با آنان چهار هزار فرشته‌ای هستند که به آسمان بالا رفتند تا اجازه جنگیدن در رکاب [[امام حسین|حسین]] {{ع}} را بگیرند؛ ولی وقتی به زمین بازگشتند که آن حضرت کشته شده بود! آنان در کنار قبر آن حضرت پریشان موی و غبار آلود ماندند و بر آن حضرت تا روز قیامت می‌گریند و آنان خروج [[قائم]] {{ع}} را انتظار می‌کشند<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۳۰۹، ح۴.</ref>. [[عیاشی]] از [[امام باقر]] {{ع}} نقل کرده که فرمود: "فرشتگانی که در جنگ بدر [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} را در زمین یاری کردند، از آن پس به آسمان نرفتند و پس از این نیز نخواهند رفت تا آنکه یاری کنند صاحب این امر را و آنان پنج هزار تن هستند"<ref>{{عربی|" إِنَّ الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ نَصَرُوا مُحَمَّداً ص يَوْمَ بَدْرٍ فِي الْأَرْضِ مَا صَعِدُوا بَعْدُ وَ لَا يَصْعَدُونَ حَتَّى يَنْصُرُوا صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ وَ هُمْ خَمْسَةُ آلَافٍ"}}؛ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۹۷.</ref>؛ [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی]] اسلام {{صل}} در روایتی، به نقل از خداوند در شب معراج چنین می‌گوید: "و با لشکریان خود او (مهدی) را یاری می‌کنم و با فرشتگانم به او مدد می‌رسانم، تا آنکه دعوتم را آشکار کند"<ref>{{عربی|"وَ لَأَنْصُرَنَّهُ بِجُنْدِي وَ لَأُمِدَّنَّهُ بِمَلَائِكَتِي حَتَّى يُعْلِنَ دَعْوَتِي "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۴، ح۴.</ref>.
#'''ترس در دل دشمنان:''' خدای متعال، در قیام جهانی [[حضرت مهدی]] {{ع}}، ترس و دلهره را بر دل کافران، مشرکان و ستمگران حق ستیز افکنده، قدرت تصمیم گیری و دشمنی را از آنان سلب می‌کند. در روایاتی گفته شده که او، {{عربی|"مَنْصُورٌ بِالرعْبِ وَ مُؤَیدٌ بِالنصْرِ"}} است؛ یعنی هنگام [[ظهور]]، هراس از وی، در دل قدرتمندان می‌افتد و نیروهای غیبی و نادیدنی، به کمک او و یارانش می‌شتابند. البته این امر، منافاتی با لزوم حضور مردم در صحنه ندارد و مردم باید آن حضرت را تا رسیدن به اهداف متعالی‌اش یاری کنند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "انقلاب مهدی را سه سپاه یاری می‌کنند و در پیروزی او شرکت دارند: سپاهی از فرشتگان، سپاهی از مؤمنان و سپاهی از رعب و وحشت"<ref>نعمانی، الغیبه، ص۱۹۸، ح۹، ص۲۴۳، ح۴۳.</ref>. [[محمد بن مسلم ثقفی]] از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند که فرمود: "[[قائم]] ما به افتادن ترس در دل دشمنان، یاری شده است"<ref>{{عربی|"الْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.</ref>.
# '''ترس در دل دشمنان:''' خدای متعال، در قیام جهانی [[حضرت مهدی]] {{ع}}، ترس و دلهره را بر دل کافران، مشرکان و ستمگران حق ستیز افکنده، قدرت تصمیم گیری و دشمنی را از آنان سلب می‌کند. در روایاتی گفته شده که او، {{عربی|"مَنْصُورٌ بِالرعْبِ وَ مُؤَیدٌ بِالنصْرِ"}} است؛ یعنی هنگام [[ظهور]]، هراس از وی، در دل قدرتمندان می‌افتد و نیروهای غیبی و نادیدنی، به کمک او و یارانش می‌شتابند. البته این امر، منافاتی با لزوم حضور مردم در صحنه ندارد و مردم باید آن حضرت را تا رسیدن به اهداف متعالی‌اش یاری کنند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "انقلاب مهدی را سه سپاه یاری می‌کنند و در پیروزی او شرکت دارند: سپاهی از فرشتگان، سپاهی از مؤمنان و سپاهی از رعب و وحشت"<ref>نعمانی، الغیبه، ص۱۹۸، ح۹، ص۲۴۳، ح۴۳.</ref>. [[محمد بن مسلم ثقفی]] از [[امام باقر]] {{ع}} نقل می‌کند که فرمود: "[[قائم]] ما به افتادن ترس در دل دشمنان، یاری شده است"<ref>{{عربی|"الْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.</ref>.
#'''نیروهای طبیعت:''' بعضی از [[امدادهای غیبی]] الهی، تسخیر نیروها و امکانات طبیعی است که خداوند پیامبران خود را به آن مجهز کرده است؛ همانند: بادها، طوفان‌ها، ابرها و... که در [[قرآن]] از آنها یاد شده است<ref>سوره انبیا، آیه۸۱؛ سوره احزاب، آیه ۹.</ref>. در روایاتی، عوامل طبیعی، از جمله [[امدادهای غیبی]] برای یاری آخرین حجت الهی ذکر شده است. [[پیامبر خاتم|رسول گرامی اسلام]] {{صل}} در حدیث معراج به نقل از خداوند چنین فرموده است: "و باد را مسخر او می‌کنم و گردنکشان سخت را رام او می‌سازم"<ref> {{عربی|" وَ لَأُسَخِّرَنَّ لَهُ الرِّيَاحَ وَ لَأُذَلِّلَنَّ لَهُ الرِّقَابَ الصِّعَابَ "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۴، باب۲۳، ح۴.</ref>. بنابراین [[حضرت مهدی]] {{ع}}، افزون بر بهره‌مندی از یاران و اصحاب، به دلیل عظمت قیام جهانی خود، به اذن و اراده الهی، از [[امدادهای غیبی]] نیز استفاده می‌کند.
# '''نیروهای طبیعت:''' بعضی از [[امدادهای غیبی]] الهی، تسخیر نیروها و امکانات طبیعی است که خداوند پیامبران خود را به آن مجهز کرده است؛ همانند: بادها، طوفان‌ها، ابرها و... که در [[قرآن]] از آنها یاد شده است<ref>سوره انبیا، آیه۸۱؛ سوره احزاب، آیه ۹.</ref>. در روایاتی، عوامل طبیعی، از جمله [[امدادهای غیبی]] برای یاری آخرین حجت الهی ذکر شده است. [[پیامبر خاتم|رسول گرامی اسلام]] {{صل}} در حدیث معراج به نقل از خداوند چنین فرموده است: "و باد را مسخر او می‌کنم و گردنکشان سخت را رام او می‌سازم"<ref> {{عربی|" وَ لَأُسَخِّرَنَّ لَهُ الرِّيَاحَ وَ لَأُذَلِّلَنَّ لَهُ الرِّقَابَ الصِّعَابَ "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۴، باب۲۳، ح۴.</ref>. بنابراین [[حضرت مهدی]] {{ع}}، افزون بر بهره‌مندی از یاران و اصحاب، به دلیل عظمت قیام جهانی خود، به اذن و اراده الهی، از [[امدادهای غیبی]] نیز استفاده می‌کند.
#'''طِی الاَرْض:''' یکی از امدادهای الهی در عصر [[ظهور]] آن است که زمین، برای آن حضرت و یارانش در هم نوردیده شود. در روایاتی چند از چگونگی طی مسافت آن حضرت و یارانش به "طی الارض" تعبیر شده است. [[امام رضا]]{{ع}} می‌فرماید: "او، کسی است که زمین برایش درنوردیده می‌شود"<ref> {{عربی|"وَ هُوَ الَّذِي تُطْوَى لَهُ الْأَرْضُ وَ يَذِلُّ لَهُ كُلُّ صَعْب‏"}}صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۱، ح۵.</ref>؛  
# '''طِی الاَرْض:''' یکی از امدادهای الهی در عصر [[ظهور]] آن است که زمین، برای آن حضرت و یارانش در هم نوردیده شود. در روایاتی چند از چگونگی طی مسافت آن حضرت و یارانش به "طی الارض" تعبیر شده است. [[امام رضا]] {{ع}} می‌فرماید: "او، کسی است که زمین برایش درنوردیده می‌شود"<ref> {{عربی|"وَ هُوَ الَّذِي تُطْوَى لَهُ الْأَرْضُ وَ يَذِلُّ لَهُ كُلُّ صَعْب‏"}}صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۱، ح۵.</ref>؛  
#'''میراث‌های پیامبران {{ع}}:''' از روایات استفاده می‌شود افزون بر امدادهای یاد شده، [[حضرت مهدی]] {{ع}} هنگام [[ظهور]]، برخی میراث‌های پیامبران گذشته را نیز همراه خواهد داشت. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]] از فرزندان من است، برای او [[غیبت]] و حیرتی خواهد بود که مردم در آن گمراه شوند. او ذخیره پیامبران را می‌آورد و زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد"<ref> {{عربی|" الْمَهْدِيُّ مِنْ وُلْدِي تَكُونُ لَهُ غَيْبَةٌ وَ حَيْرَةٌ تَضِلُّ فِيهَا الْأُمَمُ يَأْتِي بِذَخِيرَةِ الْأَنْبِيَاءِ{{ع}} فَيَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۷، ح ۵.</ref>؛ درباره اینکه این امور به چه هدفی نزد حضرت جمع شده است، سخن روشنی در دست نیست؛ ولی با توجه به اینکه نقش [[حضرت مهدی]] {{ع}}، ادامه فعالیت همه انبیا و اولیا است و او خواسته آنان را محقق خواهد ساخت؛ می‌توان نتیجه گرفت که تمام ابزار آنان در اختیار وی قرار خواهد گرفت. دیگر اینکه آن حضرت وظیفه دارد پیروان همه ادیان را به دین راستین الهی (اسلام) دعوت کند و این میراث‌ها، نشانه‌هایی از برحق بودن آن حضرت است. از این‌رو همان گونه که در روایات، زنده ماندن [[حضرت مسیح]]{{ع}}، عامل هدایت مسیحیان و برگرداندن ایشان به پیروی از [[حضرت مهدی]] {{ع}} معرفی شده است؛ می‌توان میراث‌های دیگر [[پیامبران]]{{ع}} را ابزاری برای اتمام حجت بر آنان دانست. بعضی از این میراث‌ها، عبارت است از: "پیراهن"<ref>نعمانی، الغیبه، ص۳۵۰، ج۴۲.</ref>، "عمامه"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵.</ref>، "زره"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵.</ref>، "سلاح"<ref>نعمانی، الغیبه، ص۳۴۹، ح۴۰؛محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵؛ متقی هندی، کنز العمال، ح۳۹۶۷۳.</ref>، و "پرچم [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی]] اسلام {{صل}}"<ref>نعمانی، الغیبه، ۳۴۳، ح۲۸ و ۴۳۵، ح۱.</ref>، "سنگ"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۳.</ref> و "عصای حضرت موسی {{ع}}"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۱؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۳۸، ح۲۸، صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۶، ح۷.</ref> و "طشتی که وی در آن قربانی می‌کرد"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۲، ح۱.</ref> و "انگشتری [[حضرت سلیمان]]{{ع}}"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۱. نعمانی، الغیبه، ص۳۴۳، ح۲۷.</ref>. به هر حال هدف [[حضرت مهدی]] {{ع}} و قیام ایشان، در برگیرنده تمامی اهداف پیامبران بزرگ است. از این‌رو در آن هنگامه عظیم، او با در اختیار گرفتن میراث پیامبران بزرگ {{ع}}، هدف خود را که در واقع هدف جمیع آنان بوده است تحقق می‌بخشد و پیروان ادیان را، سوی خود دعوت می‌کند
# '''میراث‌های پیامبران {{ع}}:''' از روایات استفاده می‌شود افزون بر امدادهای یاد شده، [[حضرت مهدی]] {{ع}} هنگام [[ظهور]]، برخی میراث‌های پیامبران گذشته را نیز همراه خواهد داشت. [[امام علی]] {{ع}} فرمود: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]] از فرزندان من است، برای او [[غیبت]] و حیرتی خواهد بود که مردم در آن گمراه شوند. او ذخیره پیامبران را می‌آورد و زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد"<ref> {{عربی|" الْمَهْدِيُّ مِنْ وُلْدِي تَكُونُ لَهُ غَيْبَةٌ وَ حَيْرَةٌ تَضِلُّ فِيهَا الْأُمَمُ يَأْتِي بِذَخِيرَةِ الْأَنْبِيَاءِ {{ع}} فَيَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۷، ح ۵.</ref>؛ درباره اینکه این امور به چه هدفی نزد حضرت جمع شده است، سخن روشنی در دست نیست؛ ولی با توجه به اینکه نقش [[حضرت مهدی]] {{ع}}، ادامه فعالیت همه انبیا و اولیا است و او خواسته آنان را محقق خواهد ساخت؛ می‌توان نتیجه گرفت که تمام ابزار آنان در اختیار وی قرار خواهد گرفت. دیگر اینکه آن حضرت وظیفه دارد پیروان همه ادیان را به دین راستین الهی (اسلام) دعوت کند و این میراث‌ها، نشانه‌هایی از برحق بودن آن حضرت است. از این‌رو همان گونه که در روایات، زنده ماندن [[حضرت مسیح]] {{ع}}، عامل هدایت مسیحیان و برگرداندن ایشان به پیروی از [[حضرت مهدی]] {{ع}} معرفی شده است؛ می‌توان میراث‌های دیگر [[پیامبران]] {{ع}} را ابزاری برای اتمام حجت بر آنان دانست. بعضی از این میراث‌ها، عبارت است از: "پیراهن"<ref>نعمانی، الغیبه، ص۳۵۰، ج۴۲.</ref>، "عمامه"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵.</ref>، "زره"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵.</ref>، "سلاح"<ref>نعمانی، الغیبه، ص۳۴۹، ح۴۰؛محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵؛ متقی هندی، کنز العمال، ح۳۹۶۷۳.</ref>، و "پرچم [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی]] اسلام {{صل}}"<ref>نعمانی، الغیبه، ۳۴۳، ح۲۸ و ۴۳۵، ح۱.</ref>، "سنگ"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۳.</ref> و "عصای حضرت موسی {{ع}}"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۱؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۳۸، ح۲۸، صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۶، ح۷.</ref> و "طشتی که وی در آن قربانی می‌کرد"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۲، ح۱.</ref> و "انگشتری [[حضرت سلیمان]] {{ع}}"<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۱. نعمانی، الغیبه، ص۳۴۳، ح۲۷.</ref>. به هر حال هدف [[حضرت مهدی]] {{ع}} و قیام ایشان، در برگیرنده تمامی اهداف پیامبران بزرگ است. از این‌رو در آن هنگامه عظیم، او با در اختیار گرفتن میراث پیامبران بزرگ {{ع}}، هدف خود را که در واقع هدف جمیع آنان بوده است تحقق می‌بخشد و پیروان ادیان را، سوی خود دعوت می‌کند
*«آیات [[قرآن]] حضور [[امدادهای غیبی]] را بیشتر در جنگ‌ها و حوادثی دانسته که بندگان شایسته نیازمند یاری خداوند بوده‌اند. بعضی از مصادیق امداد غیبی بدین قرار است:
*«آیات [[قرآن]] حضور [[امدادهای غیبی]] را بیشتر در جنگ‌ها و حوادثی دانسته که بندگان شایسته نیازمند یاری خداوند بوده‌اند. بعضی از مصادیق امداد غیبی بدین قرار است:
#'''سپاهیان دیده نشدنی:''' [[قرآن]] در سه مورد با تعبیر {{متن قرآن|بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا}} (سپاهیان دیده نشدنی) یاد کرده است: یکی در آنجا که به وضع مخاطره آمیز [[پیامبر]]{{صل}} در غار ثور اشاره کرده، می‌فرماید: {{متن قرآن|...فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا...}}<ref>پس خدا آرامش خود را بر او فرو فرستاد، و او را با سپاهیانی که آنها را نمی‌دیدید، تأیید کرد؛ سوره توبه، آیه ۴۰.</ref>؛ همچنین آن گاه که دشمن در جنگ حنین، به پیروزی موقت رسید و مسلمانان از گرد [[پیامبر]]{{صل}} پراکنده شدند، [[امدادهای غیبی]] از جمله سپاه نامرئی آنان را نجات بخشید: {{متن قرآن|ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا...}}<ref>آن گاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان، فرود آورد و سپاهیانی فرو فرستاد که آنها را نمی‌دیدید؛ سوره توبه، آیه ۲۶.</ref>؛ سوم موقعی بود که دشمنان اسلام، شهر [[مدینه]] را محاصره کردندو مسلمانان ناچار به ماندن در شهر و کندن خندق در اطراف آن شدند! چشم‌های رزمندگان مسلمان خیره و جانشان به گلوگاه رسیده و گمان‌های خاصی درباره خدا پیدا کرده بودند!! [[پیامبر]]{{صل}} از خداوند کمک خواست، در پی آن [[امدادهای غیبی]] به یاری آنان آمد که از مهم‌ترین آنها لشکرهای نامرئی بود: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا}}<ref>ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آرید؛ آن گاه که لشکرهایی به سوی شما [در] آمدند. پس بر سر آنان تندبادی و لشکرهایی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم و خدا به آنچه می‌کنید، همواره بیناست؛ سوره احزاب، آیه ۹.</ref>.
# '''سپاهیان دیده نشدنی:''' [[قرآن]] در سه مورد با تعبیر {{متن قرآن|بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا}} (سپاهیان دیده نشدنی) یاد کرده است: یکی در آنجا که به وضع مخاطره آمیز [[پیامبر]] {{صل}} در غار ثور اشاره کرده، می‌فرماید: {{متن قرآن|...فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا...}}<ref>پس خدا آرامش خود را بر او فرو فرستاد، و او را با سپاهیانی که آنها را نمی‌دیدید، تأیید کرد؛ سوره توبه، آیه ۴۰.</ref>؛ همچنین آن گاه که دشمن در جنگ حنین، به پیروزی موقت رسید و مسلمانان از گرد [[پیامبر]] {{صل}} پراکنده شدند، [[امدادهای غیبی]] از جمله سپاه نامرئی آنان را نجات بخشید: {{متن قرآن|ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا...}}<ref>آن گاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان، فرود آورد و سپاهیانی فرو فرستاد که آنها را نمی‌دیدید؛ سوره توبه، آیه ۲۶.</ref>؛ سوم موقعی بود که دشمنان اسلام، شهر [[مدینه]] را محاصره کردندو مسلمانان ناچار به ماندن در شهر و کندن خندق در اطراف آن شدند! چشم‌های رزمندگان مسلمان خیره و جانشان به گلوگاه رسیده و گمان‌های خاصی درباره خدا پیدا کرده بودند!! [[پیامبر]] {{صل}} از خداوند کمک خواست، در پی آن [[امدادهای غیبی]] به یاری آنان آمد که از مهم‌ترین آنها لشکرهای نامرئی بود: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا}}<ref>ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آرید؛ آن گاه که لشکرهایی به سوی شما [در] آمدند. پس بر سر آنان تندبادی و لشکرهایی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم و خدا به آنچه می‌کنید، همواره بیناست؛ سوره احزاب، آیه ۹.</ref>.
#'''یاری با فرشتگان:''' مهم‌ترین مصداق کمک‌های پنهان خداوند، آمدن فرشتگان به یاری پیامبران خود است. بخش قابل توجهی از آیات [[قرآن]]، از یاری فرشتگان به [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و مسلمانان در جنگ‌های صدر [[اسلام]] حکایت می‌کند. روشن‌ترین نمونه آیاتی است که در آن به این حضور در جنگ بدر اشاره کرده است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ * إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلاثَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُنزَلِينَ * بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمِينَ}}<ref>یقیناً خدا شما را در [جنگ] بدر- با آنکه ناتوان بودید- یاری کرد. پس، از خدا پروا کنید! باشد که سپاس گزاری نمایید. آن گاه که به مؤمنان می‌گفتی: "آیا شما را بس نیست که پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته فرودآمده، یاری کند؟" آری، اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید و با همین جوش و خروش بر شما بتازند، [همان گاه] پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد؛ سوره آل عمران آیات ۱۲۳- ۲۱۲۵.</ref>.  
# '''یاری با فرشتگان:''' مهم‌ترین مصداق کمک‌های پنهان خداوند، آمدن فرشتگان به یاری پیامبران خود است. بخش قابل توجهی از آیات [[قرآن]]، از یاری فرشتگان به [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} و مسلمانان در جنگ‌های صدر [[اسلام]] حکایت می‌کند. روشن‌ترین نمونه آیاتی است که در آن به این حضور در جنگ بدر اشاره کرده است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ * إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلاثَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُنزَلِينَ * بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمِينَ}}<ref>یقیناً خدا شما را در [جنگ] بدر- با آنکه ناتوان بودید- یاری کرد. پس، از خدا پروا کنید! باشد که سپاس گزاری نمایید. آن گاه که به مؤمنان می‌گفتی: "آیا شما را بس نیست که پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته فرودآمده، یاری کند؟" آری، اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید و با همین جوش و خروش بر شما بتازند، [همان گاه] پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد؛ سوره آل عمران آیات ۱۲۳- ۲۱۲۵.</ref>.  
#'''آرام کردن دل‌های مؤمنان:''' آرامش دل از مهم‌ترین موهبت‌های خداوند به مؤمنان است که در پرتو آن سخت‌ترین شرایط زندگی تحمل پذیر می‌شود. در لحظات حساس جنگ یا زمان مخفی شدن [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} در غار و احتمال برخورد وی با دشمنانی که به قصد کشتن او آمده و تا مرز دستگیری‌اش پیش رفته بودند، از این یاری خداوند برخوردار شدند.
# '''آرام کردن دل‌های مؤمنان:''' آرامش دل از مهم‌ترین موهبت‌های خداوند به مؤمنان است که در پرتو آن سخت‌ترین شرایط زندگی تحمل پذیر می‌شود. در لحظات حساس جنگ یا زمان مخفی شدن [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} در غار و احتمال برخورد وی با دشمنانی که به قصد کشتن او آمده و تا مرز دستگیری‌اش پیش رفته بودند، از این یاری خداوند برخوردار شدند.
#'''ترس در دل‌های دشمنان:''' خداوند متعال افزون بر امدادهای یاد شده، گاهی با انداختن هراس در دل دشمنان، جبهه حق را یاری می‌کرد. به عنوان نمونه خداوند جنگ بدر براساس وعده خویش سپاه ترس را یک باره و ناگهانی بر قلب دشمن چیره ساخت: {{متن قرآن|...سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرُّعْبَ...}}<ref>به زودی در دل کافران وحشت خواهم افکند؛ انفال، آیه ۱۲.</ref>.
# '''ترس در دل‌های دشمنان:''' خداوند متعال افزون بر امدادهای یاد شده، گاهی با انداختن هراس در دل دشمنان، جبهه حق را یاری می‌کرد. به عنوان نمونه خداوند جنگ بدر براساس وعده خویش سپاه ترس را یک باره و ناگهانی بر قلب دشمن چیره ساخت: {{متن قرآن|...سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرُّعْبَ...}}<ref>به زودی در دل کافران وحشت خواهم افکند؛ انفال، آیه ۱۲.</ref>.
#'''فرستادن بادهای ویرانگر:''' یکی دیگر از امدادهای الهی، بادهایی است که سبب از بین رفتن دشمنان و یاری مؤمنان شده است. خداوند می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا}}<ref>ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آرید؛ آن گاه که لشکرهایی به سوی شما [در] آمدند، پس بر سر آنان تندبادی و لشکرهایی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم؛ احزاب، آیه ۹.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص‌ص۲۲۱-۲۲۴، ۲۲۶ - ۲۳۱.</ref>.
# '''فرستادن بادهای ویرانگر:''' یکی دیگر از امدادهای الهی، بادهایی است که سبب از بین رفتن دشمنان و یاری مؤمنان شده است. خداوند می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا}}<ref>ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آرید؛ آن گاه که لشکرهایی به سوی شما [در] آمدند، پس بر سر آنان تندبادی و لشکرهایی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم؛ احزاب، آیه ۹.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص‌ص۲۲۱-۲۲۴، ۲۲۶ - ۲۳۱.</ref>.
*«همانگونه که پیش از این نیز یاد شد، [[انقلاب]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بزرگ‌ترین قیامی خواهد بود که [[بشریت]] در [[تاریخ]] خود نظاره‌گر آن خواهد بود. آن گونه که از سخنان نورانی [[معصومین]]{{عم}} استفاده می‌شود، اگرچه اساس [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بر امور طبیعی است؛ ولی به اقتضای [[عظمت]] و گستردگی آن [[قیام]] جهانی، [[خداوند]] برخی از نیروهای پنهان و [[فوق طبیعی]] را در [[اختیار]] ایشان قرار خواهد داد؛ تا موجبات [[پیروزی]] ایشان، هرچه بهتر و سریعتر فراهم آید.
*«همانگونه که پیش از این نیز یاد شد، [[انقلاب]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بزرگ‌ترین قیامی خواهد بود که [[بشریت]] در [[تاریخ]] خود نظاره‌گر آن خواهد بود. آن گونه که از سخنان نورانی [[معصومین]] {{عم}} استفاده می‌شود، اگرچه اساس [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بر امور طبیعی است؛ ولی به اقتضای [[عظمت]] و گستردگی آن [[قیام]] جهانی، [[خداوند]] برخی از نیروهای پنهان و [[فوق طبیعی]] را در [[اختیار]] ایشان قرار خواهد داد؛ تا موجبات [[پیروزی]] ایشان، هرچه بهتر و سریعتر فراهم آید.
*نمونه‌هایی از این نیروهای غیبی که به [[یاری]] آن [[حضرت]] می‌آیند بدین قرارند:
* نمونه‌هایی از این نیروهای غیبی که به [[یاری]] آن [[حضرت]] می‌آیند بدین قرارند:
*'''۱. [[فرشتگان]]:''' اگرچه [[حقیقت]] وجودی [[فرشتگان]] بر ما پوشیده است، اما در [[آیات]] [[قرآن]] و سخنان [[معصومین]] {{عم}} درباره ایشان سخنان فراوانی در دست است. این موجودات الهی که به عنوان [[کارگزاران]] تدبیرهای الهی از آنها یاد شده، در مواردی چند تحقق‌بخش [[اراده خداوند]] در [[یاری]] رساندن به [[بندگان]] پرهیزگار بوده و هست. [[خداوند]] در [[قرآن مجید]]، در مواردی چند [[یاری]] [[فرشتگان]] را این گونه برشمرده است:
* '''۱. [[فرشتگان]]:''' اگرچه [[حقیقت]] وجودی [[فرشتگان]] بر ما پوشیده است، اما در [[آیات]] [[قرآن]] و سخنان [[معصومین]] {{عم}} درباره ایشان سخنان فراوانی در دست است. این موجودات الهی که به عنوان [[کارگزاران]] تدبیرهای الهی از آنها یاد شده، در مواردی چند تحقق‌بخش [[اراده خداوند]] در [[یاری]] رساندن به [[بندگان]] پرهیزگار بوده و هست. [[خداوند]] در [[قرآن مجید]]، در مواردی چند [[یاری]] [[فرشتگان]] را این گونه برشمرده است:
#[[فرشتگان]] [[یاری]] دهنده [[حضرت لوط]]{{ع}}؛ آنگاه که آن [[پیامبر]] الهی از نابخردان و مفسدان به تنگ آمد، [[خداوند]] نیروهای پنهان خود را به [[یاری]] او فرستاد، در [[قرآن مجید]] از این رخ داد اینگونه یاد کرده است: {{متن قرآن|قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ }}<ref> ابراهیم) گفت: ای فرستادگان به چه کار آمده‌اید؟  گفتند: ما برای گروهی گنهکار فرستاده شده‌ایم. تا بر آنان سنگ‌هایی از گل بباریم. که نزد پروردگارت برای گزافکاران نشانه‌دار شده است؛ سوره ذاریات، آیه: ۳۱- ۳۴.</ref>
# [[فرشتگان]] [[یاری]] دهنده [[حضرت لوط]] {{ع}}؛ آنگاه که آن [[پیامبر]] الهی از نابخردان و مفسدان به تنگ آمد، [[خداوند]] نیروهای پنهان خود را به [[یاری]] او فرستاد، در [[قرآن مجید]] از این رخ داد اینگونه یاد کرده است: {{متن قرآن|قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ }}<ref> ابراهیم) گفت: ای فرستادگان به چه کار آمده‌اید؟  گفتند: ما برای گروهی گنهکار فرستاده شده‌ایم. تا بر آنان سنگ‌هایی از گل بباریم. که نزد پروردگارت برای گزافکاران نشانه‌دار شده است؛ سوره ذاریات، آیه: ۳۱- ۳۴.</ref>
#[[فرشتگان]] [[جنگ بدر]]؛ [[جنگ بدر]] به عنوان یکی از مهمترین نبردهای عصر [[بعثت]]، از جمله نبردهایی است که [[خداوند]] پیامبرش را با نیروهای فرا طبیعی [[یاری]] فرمود. در آیه‌ای از [[آیات]] [[قرآن]] از این استعانت الهی اینگونه یاد شده است: {{متن قرآن|إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُرْدِفِينَ }}<ref> یاد کن آنگاه را که از پروردگارتان فریادخواهی می‌کردید و به شما پاسخ داد که من با هزار فرشته پیاپی امدادگر شما خواهم بود؛ سوره انفال، آیه: ۹.</ref>
# [[فرشتگان]] [[جنگ بدر]]؛ [[جنگ بدر]] به عنوان یکی از مهمترین نبردهای عصر [[بعثت]]، از جمله نبردهایی است که [[خداوند]] پیامبرش را با نیروهای فرا طبیعی [[یاری]] فرمود. در آیه‌ای از [[آیات]] [[قرآن]] از این استعانت الهی اینگونه یاد شده است: {{متن قرآن|إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُرْدِفِينَ }}<ref> یاد کن آنگاه را که از پروردگارتان فریادخواهی می‌کردید و به شما پاسخ داد که من با هزار فرشته پیاپی امدادگر شما خواهم بود؛ سوره انفال، آیه: ۹.</ref>
#[[فرشتگان]] در [[جنگ]] احزاب؛ یکی دیگر از نبردهای سرنوشت‌ساز در سالهای نخست طلوع [[آفتاب]] [[اسلام]]، [[جنگ]] احزاب است. [[خداوند]] در این [[جنگ]] افزون بر [[فرشتگان]]، برخی از عوامل طبیعی را نیز به [[یاری]] آن [[پیامبر]] بزرگ فرستاد. این [[نعمت]] بزرگ را در آیهای از [[قرآن]] اینگونه [[وصف]] فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا }}<ref> ای کسانی که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید؛ در آن هنگام که لشکرهای عظیمی به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید و به این وسیله آنها را در هم شکستیم و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است؛ سوره احزاب، آیه: ۹.</ref>. [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} در روایتی، پس از آنکه [[یاری]] خداوندی را از جمله [[امدادهای غیبی]] مربوط به [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر فرموده، چنین می‌گوید: "... و به وسیله [[فرشتگان]] [[خداوند]] [[یاری]] می‌شود ...". <ref>{{عربی|" وَ يَنْصُرُ بِمَلَائِكَةِ اللَّه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۷، ح ۲.</ref>
# [[فرشتگان]] در [[جنگ]] احزاب؛ یکی دیگر از نبردهای سرنوشت‌ساز در سالهای نخست طلوع [[آفتاب]] [[اسلام]]، [[جنگ]] احزاب است. [[خداوند]] در این [[جنگ]] افزون بر [[فرشتگان]]، برخی از عوامل طبیعی را نیز به [[یاری]] آن [[پیامبر]] بزرگ فرستاد. این [[نعمت]] بزرگ را در آیهای از [[قرآن]] اینگونه وصف فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا }}<ref> ای کسانی که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید؛ در آن هنگام که لشکرهای عظیمی به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید و به این وسیله آنها را در هم شکستیم و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است؛ سوره احزاب، آیه: ۹.</ref>. [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} در روایتی، پس از آنکه [[یاری]] خداوندی را از جمله [[امدادهای غیبی]] مربوط به [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر فرموده، چنین می‌گوید: "... و به وسیله [[فرشتگان]] [[خداوند]] [[یاری]] می‌شود ...". <ref>{{عربی|" وَ يَنْصُرُ بِمَلَائِكَةِ اللَّه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۷، ح ۲.</ref>
*آنطور که از [[روایات]] استفاده می‌شود، فرشتگانی که به [[یاری]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} می‌شتابند، سه گروه هستند:
* آنطور که از [[روایات]] استفاده می‌شود، فرشتگانی که به [[یاری]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} می‌شتابند، سه گروه هستند:
*'''دسته نخست: [[فرشتگان]] [[مقرّب]]''' درباره فرود آمدن [[فرشته وحی]] و دیگر [[ملائکه]] [[مقرّب]] [[خداوند]] [[هنگام ظهور]]، [[روایات]] فراوانی در دست است؛ که حکایت از [[عظمت]] و بزرگی [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} دارد.
* '''دسته نخست: [[فرشتگان]] [[مقرّب]]''' درباره فرود آمدن [[فرشته وحی]] و دیگر [[ملائکه]] [[مقرّب]] [[خداوند]] [[هنگام ظهور]]، [[روایات]] فراوانی در دست است؛ که حکایت از [[عظمت]] و بزرگی [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} دارد.
*از [[امام باقر]]{{ع}} دراینباره [[روایت]] است که فرمود: "هرگاه [[قائم]] آل [[محمّد]] خروج کند بدون [[شک]] [[خداوند]] با [[ملائکه]] مسوّمین و مردفین و منزلین و کرّوبین او را [[یاری]] خواهد فرمود. [[جبرئیل]] پیش روی، [[میکائیل]] در سمت راست و [[اسرافیل]] در سمت چپ او قرار دارند ...". <ref>{{عربی|" لو خرج قائم آل {{عم}} لينصره اللّه بالملائكة المسوّمين و المردفين و المنزلين و الكروبين‏ يكون‏ جبرئيل‏ أمامه‏، و ميكائيل‏ عن يمينه، و إسرافيل عن يساره‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۳۴، ح ۲۲.</ref>.
* از [[امام باقر]] {{ع}} دراینباره [[روایت]] است که فرمود: "هرگاه [[قائم]] آل [[محمّد]] خروج کند بدون [[شک]] [[خداوند]] با [[ملائکه]] مسوّمین و مردفین و منزلین و کرّوبین او را [[یاری]] خواهد فرمود. [[جبرئیل]] پیش روی، [[میکائیل]] در سمت راست و [[اسرافیل]] در سمت چپ او قرار دارند ...". <ref>{{عربی|" لو خرج قائم آل {{عم}} لينصره اللّه بالملائكة المسوّمين و المردفين و المنزلين و الكروبين‏ يكون‏ جبرئيل‏ أمامه‏، و ميكائيل‏ عن يمينه، و إسرافيل عن يساره‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۳۴، ح ۲۲.</ref>.
*'''دسته دوم: [[فرشتگان]] [[جنگ بدر]]''' [[امام باقر]]{{ع}} در این باره نیز می‌فرماید: "ای ثابت! گویی که من هم اکنون [[قائم]] [[خاندان]] خویش را می‌نگرم که به این [[نجف]] شما نزدیک می‌شود- و با دست خود به سمت [[کوفه]] اشاره فرمود- و همینکه به [[نجف]] شما نزدیک شود، [[پرچم]] [[رسول خدا]]{{صل}} را برخواهد افراشت و چون آن را بر افرازد، [[فرشتگان]] [[بدر]] بر او فرود آیند ...". <ref>{{عربی|" يَا ثَابِتُ كَأَنِّي‏ بِقَائِمِ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ قَدْ أَشْرَفَ‏ عَلَى‏ نَجَفِكُمْ‏ هَذَا وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى نَاحِيَةِ الْكُوفَةِ فَإِذَا هُوَ أَشْرَفَ عَلَى نَجَفِكُمْ نَشَرَ رَايَةَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِذَا هُوَ نَشَرَهَا انْحَطَّتْ عَلَيْهِ مَلَائِكَةُ بَدْر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ نعمانی، الغیبة، ص ۳۰۷، ح ۲.</ref>.
* '''دسته دوم: [[فرشتگان]] [[جنگ بدر]]''' [[امام باقر]] {{ع}} در این باره نیز می‌فرماید: "ای ثابت! گویی که من هم اکنون [[قائم]] [[خاندان]] خویش را می‌نگرم که به این [[نجف]] شما نزدیک می‌شود- و با دست خود به سمت [[کوفه]] اشاره فرمود- و همینکه به [[نجف]] شما نزدیک شود، [[پرچم]] [[رسول خدا]] {{صل}} را برخواهد افراشت و چون آن را بر افرازد، [[فرشتگان]] [[بدر]] بر او فرود آیند ...". <ref>{{عربی|" يَا ثَابِتُ كَأَنِّي‏ بِقَائِمِ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ قَدْ أَشْرَفَ‏ عَلَى‏ نَجَفِكُمْ‏ هَذَا وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى نَاحِيَةِ الْكُوفَةِ فَإِذَا هُوَ أَشْرَفَ عَلَى نَجَفِكُمْ نَشَرَ رَايَةَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِذَا هُوَ نَشَرَهَا انْحَطَّتْ عَلَيْهِ مَلَائِكَةُ بَدْر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ نعمانی، الغیبة، ص ۳۰۷، ح ۲.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} نیز می‌فرماید: "هنگامی که [[قائم]] [[قیام]] کند، [[فرشتگان]] روز [[بدر]] آنهایی که در [[جنگ بدر]] به [[یاری]] [[پیامبر]] آمدند، فرود می‌آیند و آنان پنج هزارند". <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۴۴، ح ۴۴.</ref>
* [[امام صادق]] {{ع}} نیز می‌فرماید: "هنگامی که [[قائم]] [[قیام]] کند، [[فرشتگان]] روز [[بدر]] آنهایی که در [[جنگ بدر]] به [[یاری]] [[پیامبر]] آمدند، فرود می‌آیند و آنان پنج هزارند". <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۴۴، ح ۴۴.</ref>
*'''دسته سوم: [[فرشتگان]] [[قیام]] [[امام حسین]]{{ع}}''' از پاره‌ای [[روایات]] استفاده می‌شود که، [[خداوند]] فرشتگانی را در [[روز عاشورا]]، جهت [[یاری]] [[امام حسین]]{{ع}} نازل فرمود؛ ولی به تقدیر الهی آنگاه رسیدند که کارزار به پایان رسیده بود؛ از این‌رو [[خداوند]] آنها را [[مأمور]] ساخت تا هنگام [[قیام]] [[منتقم]] [[خون]] [[امام حسین]]{{ع}}، در [[زمین]] بمانند و چون آن [[منتقم]] [[ظهور]] کرد، او را [[یاری]] کنند و [[انتقام]] [[خون]] [[شهید]] [[کربلا]] را از [[ستمگران]] باز ستانند. شعار ایشان "[[یا لثارات الحسین]]" است. <ref> [[امام رضا]]{{ع}} در روایتی مفصل فرمود:{{عربی|" وَ لَقَدْ نَزَلَ‏ إِلَى‏ الْأَرْضِ‏ مِنَ‏ الْمَلَائِكَةِ أَرْبَعَةُ آلَافٍ‏ لِنَصْرِهِ‏ فَوَجَدُوهُ‏ قَدْ قُتِلَ‏ فَهُمْ‏ عِنْدَ قَبْرِهِ‏ شُعْثٌ‏ غُبْرٌ إِلَى‏ أَنْ‏ يَقُومَ‏ الْقَائِمُ‏ فَيَكُونُونَ‏ مِنْ‏ أَنْصَارِهِ‏ وَ شِعَارُهُمْ‏ يَا لَثَارَاتِ‏ الْحُسَيْن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۱، ص ۳۹۹، ح ۵۸.</ref>
* '''دسته سوم: [[فرشتگان]] [[قیام]] [[امام حسین]] {{ع}}''' از پاره‌ای [[روایات]] استفاده می‌شود که، [[خداوند]] فرشتگانی را در [[روز عاشورا]]، جهت [[یاری]] [[امام حسین]] {{ع}} نازل فرمود؛ ولی به تقدیر الهی آنگاه رسیدند که کارزار به پایان رسیده بود؛ از این‌رو [[خداوند]] آنها را [[مأمور]] ساخت تا هنگام [[قیام]] [[منتقم]] [[خون]] [[امام حسین]] {{ع}}، در [[زمین]] بمانند و چون آن [[منتقم]] [[ظهور]] کرد، او را [[یاری]] کنند و [[انتقام]] [[خون]] [[شهید]] [[کربلا]] را از [[ستمگران]] باز ستانند. شعار ایشان "[[یا لثارات الحسین]]" است. <ref> [[امام رضا]] {{ع}} در روایتی مفصل فرمود:{{عربی|" وَ لَقَدْ نَزَلَ‏ إِلَى‏ الْأَرْضِ‏ مِنَ‏ الْمَلَائِكَةِ أَرْبَعَةُ آلَافٍ‏ لِنَصْرِهِ‏ فَوَجَدُوهُ‏ قَدْ قُتِلَ‏ فَهُمْ‏ عِنْدَ قَبْرِهِ‏ شُعْثٌ‏ غُبْرٌ إِلَى‏ أَنْ‏ يَقُومَ‏ الْقَائِمُ‏ فَيَكُونُونَ‏ مِنْ‏ أَنْصَارِهِ‏ وَ شِعَارُهُمْ‏ يَا لَثَارَاتِ‏ الْحُسَيْن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۱، ص ۳۹۹، ح ۵۸.</ref>
*'''۲. ریختن [[ترس]] در [[دل]] [[دشمنان]]:''' یکی دیگر از یاری‌های [[خداوند]] در [[قیام]] جهانی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، این است که [[ترس]] و [[دلهره]] را بر [[قلب]] [[کافران]] و [[مشرکان]] و [[ستمگران]] [[حق]] ستیز، فرو خواهد ریخت و از آنان [[قدرت]] تصمیم‌گیری و [[مخالفت]] را خواهد گرفت؛ همان گونه که در زمان [[پیامبران]] چنین کرده است. [[قرآن شریف]] در [[آیات]] فراوانی از این [[امدادهای الهی]] یاد کرده است. از جمله فرموده است: {{متن قرآن|سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرُّعْبَ }}<ref> ما در دلهای کسانی که کفر ورزیدند بیم و هراس خواهیم افکند؛ سوره آل عمران، آیه: ۱۵۱.</ref>.  
* '''۲. ریختن [[ترس]] در [[دل]] [[دشمنان]]:''' یکی دیگر از یاری‌های [[خداوند]] در [[قیام]] جهانی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، این است که [[ترس]] و [[دلهره]] را بر [[قلب]] [[کافران]] و [[مشرکان]] و [[ستمگران]] [[حق]] ستیز، فرو خواهد ریخت و از آنان [[قدرت]] تصمیم‌گیری و [[مخالفت]] را خواهد گرفت؛ همان گونه که در زمان [[پیامبران]] چنین کرده است. [[قرآن شریف]] در [[آیات]] فراوانی از این [[امدادهای الهی]] یاد کرده است. از جمله فرموده است: {{متن قرآن|سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرُّعْبَ }}<ref> ما در دلهای کسانی که کفر ورزیدند بیم و هراس خواهیم افکند؛ سوره آل عمران، آیه: ۱۵۱.</ref>.  
*بر اساس این [[سنّت الهی]]، هیچ بعید نیست که یکی از [[امدادهای غیبی]] [[خداوند]] برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[رعب]] و [[ترس]] باشد که [[خداوند]] در [[دل]] دشمنانش می‌اندازد؛ همانگونه که در [[روایات]] بسیاری بدان تصریح شده است. [[امام باقر]]{{ع}} در این باره فرمود: "[[قائم]] ما [[منصور]] به [[رعب]] [[یاری]] شده با القای [[ترس]] در [[دل]] [[دشمنان]] او است". <ref>{{عربی|" الْقَائِمُ‏ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.</ref>.
* بر اساس این [[سنّت الهی]]، هیچ بعید نیست که یکی از [[امدادهای غیبی]] [[خداوند]] برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[رعب]] و [[ترس]] باشد که [[خداوند]] در [[دل]] دشمنانش می‌اندازد؛ همانگونه که در [[روایات]] بسیاری بدان تصریح شده است. [[امام باقر]] {{ع}} در این باره فرمود: "[[قائم]] ما [[منصور]] به [[رعب]] [[یاری]] شده با القای [[ترس]] در [[دل]] [[دشمنان]] او است". <ref>{{عربی|" الْقَائِمُ‏ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.</ref>.
*'''۳. نیروهای طبیعت:''' بخشی از این امدادهای پنهانی در [[عصر ظهور]]، همان نیروها و امکانات طبیعی است که [[خداوند]] [[پیامبران]] خود را به آنها مجهز کرده است؛ همانند: بادها، طوفان‌ها، ابرها و ....
* '''۳. نیروهای طبیعت:''' بخشی از این امدادهای پنهانی در [[عصر ظهور]]، همان نیروها و امکانات طبیعی است که [[خداوند]] [[پیامبران]] خود را به آنها مجهز کرده است؛ همانند: بادها، طوفان‌ها، ابرها و ....
*در [[آیات]] فراوانی از [[قرآن]] درباره تسخیر برخی از این عوامل برای [[پیامبران]] سخن به میان آمده است. از جمله آنها [[یاری]] [[حضرت سلیمان]]{{ع}} به وسیله بادها است که [[قرآن]] درباره آن چنین فرموده است: {{متن قرآن|وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَّكُمْ لِتُحْصِنَكُم مِّن بَأْسِكُمْ فَهَلْ أَنتُمْ شَاكِرُونَ}}<ref> و تند باد را مسخر سلیمان ساختیم که به فرمان او به سوی سرزمینی که آن را پر برکت کرده بودیم حرکت میکرد، و ما از همه چیز آگاه بودیم؛ سوره انبیاء، آیه: ۸۱.</ref>.
* در [[آیات]] فراوانی از [[قرآن]] درباره تسخیر برخی از این عوامل برای [[پیامبران]] سخن به میان آمده است. از جمله آنها [[یاری]] [[حضرت سلیمان]] {{ع}} به وسیله بادها است که [[قرآن]] درباره آن چنین فرموده است: {{متن قرآن|وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَّكُمْ لِتُحْصِنَكُم مِّن بَأْسِكُمْ فَهَلْ أَنتُمْ شَاكِرُونَ}}<ref> و تند باد را مسخر سلیمان ساختیم که به فرمان او به سوی سرزمینی که آن را پر برکت کرده بودیم حرکت میکرد، و ما از همه چیز آگاه بودیم؛ سوره انبیاء، آیه: ۸۱.</ref>.
*همچنین درباره [[یاری]] [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}، در [[جنگ]] احزاب به وسیله باد و [[طوفان]] فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا }}<ref> ای کسانی که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید؛ در آن هنگام که لشکرهای عظیمی به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید و به این وسیله آنها را در هم شکستیم و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است؛ سوره احزاب، آیه: ۹.</ref>. این نیروهای عظیم از جمله عواملی است که به [[یاری]] واپسین [[حجّت]] الهی آمده، [[پیروزی]] آن [[حضرت]] را حتمیت می‌بخشد. [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} در "[[حدیث معراج]]" به [[نقل]] از [[خداوند متعال]] چنین فرموده است: "... و باد را مسخّر او می‌کنم و گردنکشان سخت را، رام او میسازم ...". <ref>{{عربی|" وَ لَأُسَخِّرَنَّ لَهُ‏ الرِّيَاحَ‏ وَ لَأُذَلِّلَنَ‏ لَهُ‏ الرِّقَابَ‏ الصِّعَاب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۴، باب ۲۳، ح ۴.</ref>.
* همچنین درباره [[یاری]] [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}}، در [[جنگ]] احزاب به وسیله باد و [[طوفان]] فرموده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا }}<ref> ای کسانی که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید؛ در آن هنگام که لشکرهای عظیمی به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید و به این وسیله آنها را در هم شکستیم و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است؛ سوره احزاب، آیه: ۹.</ref>. این نیروهای عظیم از جمله عواملی است که به [[یاری]] واپسین [[حجّت]] الهی آمده، [[پیروزی]] آن [[حضرت]] را حتمیت می‌بخشد. [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} در "[[حدیث معراج]]" به [[نقل]] از [[خداوند متعال]] چنین فرموده است: "... و باد را مسخّر او می‌کنم و گردنکشان سخت را، رام او میسازم ...". <ref>{{عربی|" وَ لَأُسَخِّرَنَّ لَهُ‏ الرِّيَاحَ‏ وَ لَأُذَلِّلَنَ‏ لَهُ‏ الرِّقَابَ‏ الصِّعَاب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۴، باب ۲۳، ح ۴.</ref>.
*بنابراین به روشنی می‌توان گفت [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} افزون بر بهره‌مندی از [[یاران]] و [[اصحاب]] خود، به خاطر [[عظمت]] [[قیام]] جهانی به [[اذن]] و [[اراده الهی]]، از [[امدادهای غیبی]] نیز استفاده خواهد کرد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۵۷- ۲۶۱.</ref>.
* بنابراین به روشنی می‌توان گفت [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} افزون بر بهره‌مندی از [[یاران]] و [[اصحاب]] خود، به خاطر [[عظمت]] [[قیام]] جهانی به [[اذن]] و [[اراده الهی]]، از [[امدادهای غیبی]] نیز استفاده خواهد کرد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۵۷- ۲۶۱.</ref>.


}}
}}
خط ۶۹: خط ۶۳:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد محمدی اشتهاردی]]'''، در کتاب ''«[[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]»''  در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد محمدی اشتهاردی]]'''، در کتاب ''«[[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]»''  در این‌باره گفته است:


«از آنجا که مردان خدا به یاری حضرت [[قائم]] {{ع}} می‌شتابند و شب و روز برای برقراری [[حکومت]] جهانی تحت رهبری آن حضرت تلاش‌ می‌کنند، خداوند نیز با [[امدادهای غیبی]] خود بهترین حمایت را از آنها خواهد کرد، چنان‌که در [[قرآن کریم]] می‌فرماید: "اگر شما خدا را یاری کنید، خدا نیز شما را یاری می‌کند، و قدم‌های شما را ثابت و استوار می‌دارد".<ref>سوره محمد، آیه ۷.</ref>. اینک به این روایت که فشرده روایات بسیاری است، توجه کنید: "هنگام [[ظهور]] [[امام]] [[قائم]] {{ع}}، فرشته‌ای بالای سر آن حضرت فریاد می‌زند: این [[مهدی]]{{ع}} خلیفه خدا است، پس از او پیروی کنید. مردم به سوی او سراسیمه می‌شوند و او [[حکومت]] شرق و غرب را به دست می‌گیرد، خداوند او را به سه هزار فرشته کمک می‌نماید، اصحاب کهف از یاران او هستند، جبرئیل در پیشاپیش سپاهش و [[میکائیل]] در کنار سپاهش می‌باشند، و [[حضرت مهدی]] {{ع}} صندوق سکینه را از غار انطاکیه بیرون آورد، و اسفار تورات را از کوهی در شام خارج کرده و به آن با یهود، احتجاج و استدلال می‌کند و بسیاری از یهودیان مسلمان می‌شوند"<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۱۰ به نقل از اسعاف الراغبین؛ در این‌باره مطالبی در بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۸، نیز آمده است.</ref>. به این ترتیب می‌بینیم: بزرگ‌ترین [[امدادهای غیبی]] به کمک [[حضرت مهدی]] {{ع}} و یارانش می‌شتابند و همه سختی‌ها و ناگواری‌ها برای او و یارانش آسان می‌شوند. چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی فرمود: "همه مشکلات در برابر امام [[قائم]] {{ع}} تسلیم و رام گردد"<ref>{{عربی|" يَذِلُ‏ لَهُ‏ كُلُ‏ صَعْب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۳.</ref>. و این موضوع باید مسلمین را قوی‌دل و محکم کند، آنها نهراسند و بدانند کمک خدا پشت سر آنهاست»<ref>[[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۱۵۳.</ref>.
«از آنجا که مردان خدا به یاری حضرت [[قائم]] {{ع}} می‌شتابند و شب و روز برای برقراری [[حکومت]] جهانی تحت رهبری آن حضرت تلاش‌ می‌کنند، خداوند نیز با [[امدادهای غیبی]] خود بهترین حمایت را از آنها خواهد کرد، چنان‌که در [[قرآن کریم]] می‌فرماید: "اگر شما خدا را یاری کنید، خدا نیز شما را یاری می‌کند، و قدم‌های شما را ثابت و استوار می‌دارد".<ref>سوره محمد، آیه ۷.</ref>. اینک به این روایت که فشرده روایات بسیاری است، توجه کنید: "هنگام [[ظهور]] [[امام]] [[قائم]] {{ع}}، فرشته‌ای بالای سر آن حضرت فریاد می‌زند: این [[مهدی]] {{ع}} خلیفه خدا است، پس از او پیروی کنید. مردم به سوی او سراسیمه می‌شوند و او [[حکومت]] شرق و غرب را به دست می‌گیرد، خداوند او را به سه هزار فرشته کمک می‌نماید، اصحاب کهف از یاران او هستند، جبرئیل در پیشاپیش سپاهش و [[میکائیل]] در کنار سپاهش می‌باشند، و [[حضرت مهدی]] {{ع}} صندوق سکینه را از غار انطاکیه بیرون آورد، و اسفار تورات را از کوهی در شام خارج کرده و به آن با یهود، احتجاج و استدلال می‌کند و بسیاری از یهودیان مسلمان می‌شوند"<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۱۰ به نقل از اسعاف الراغبین؛ در این‌باره مطالبی در بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۸، نیز آمده است.</ref>. به این ترتیب می‌بینیم: بزرگ‌ترین [[امدادهای غیبی]] به کمک [[حضرت مهدی]] {{ع}} و یارانش می‌شتابند و همه سختی‌ها و ناگواری‌ها برای او و یارانش آسان می‌شوند. چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی فرمود: "همه مشکلات در برابر امام [[قائم]] {{ع}} تسلیم و رام گردد"<ref>{{عربی|" يَذِلُ‏ لَهُ‏ كُلُ‏ صَعْب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۳.</ref>. و این موضوع باید مسلمین را قوی‌دل و محکم کند، آنها نهراسند و بدانند کمک خدا پشت سر آنهاست»<ref>[[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۱۵۳.</ref>.
}}
}}


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان امدادهای غیبی}}
{{پرسمان امدادهای غیبی}}
== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==
{{منبع‌شناسی جامع}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
{{پایان منبع‌شناسی جامع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
[[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
[[رده:پرسش‌های مربوط به امدادهای غیبی]]
[[رده:پرسش‌های مربوط به امدادهای غیبی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۲:۲۷

امدادهای غیبی امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / رخدادهای عصر ظهور امام مهدی / امدادهای غیبی
تعداد پاسخ۳ پاسخ

امدادهای غیبی امام مهدی (ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در این‌باره گفته است:

«هر چند در روایات بسیاری، جنگ‌های پس از ظهور حضرت مهدی (ع) به نیروهای رزمی‌ای نسبت داده شده است که از سراسر جهان به یاری حضرت می‌شتابند، امّا پیروز شدن بر تمام جهان، با توجّه به پیشرفت علم وصنایع نظامی‌ قبل از ظهور حضرت، کاری دشوار ومحال است؛ مگر به رهبری شخصی که از سوی خداوند یاری می‌شود، انجام گیرد. امدادهای الهی گاهی در قدرتی است که خداوند به حضرت داده است وبا انجام کراماتی، حضرت مشکلات را از سر راه برمی‌دارد ویا به وسیله رعب وترسی است که خداوند در دل دشمن ایجاد می‌کند ویا این که خداوند ملائکه را به یاری حضرت می‌فرستد. در برخی از روایات سخن از نیروهایی است که دارای خصوصیات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یاری کنند و از تابوت واشیایی که در آن است نیز به عنوان وسیله‌ای دیگر برای نصرت ویاری حضرت مهدی (ع) نام برده شده است. به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم:

  1. رعب و ترس، سلاح امام: امام صادق (ع) می‌فرماید: "قائم ما اهل بیت با ترس و رعب یاری می‌شود"[۱]. نیز می‌فرماید: "خداوند، حضرت قائم (ع) را با سه لشکر یاری می‌دهد: فرشتگان، مؤمنان و رعب (ترس انداختن در دل دشمن)"[۲]. امام باقر (ع) در این زمینه می‌فرماید: "ترس ووحشت - از قدرت مهدی (ع) - پیشاپیش سپاهیانش به فاصله یک ماه واز پشت سر آنها به فاصله یک ماه درحرکت است"[۳]. هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "ترس ورعب در پیشاپیش پرچم حضرت مهدی (ع) به فاصله یک ماه واز پشت سر نیز به فاصله یک ماه واز سمت راست به فاصله یک ماه واز سمت چپ نیز به فاصله یک ماه در حرکت است"[۴]. از این روایات استفاده می‌شود که وقتی حضرت مهدی (ع) جایی را قصد کند، دشمن پیشاپیش دچار ترس ووحشت شده، توان رویارویی وایستادگی در برابر سپاهیان حضرت را از دست می‌دهد. هم چنین وقتی لشکریان از جایی حرکت می‌کنند، کسی جرأت شورش ندارد؛ زیرا دشمن از لشکریان حضرت دچار وحشت می‌شود. این تفسیر وتوجیه با ظاهر بعضی از روایاتی که پیش تر گفته شد، منافات دارد.
  2. فرشتگان و جنیان: حضرت علی (ع) می‌فرماید: "... خداوند، حضرت مهدی (ع) را با فرشتگان، جن و شیعیان مخلص یاری می‌کند"[۵] ابان بن تغلب می‌گوید: امام صادق (ع) فرمود: "گویا هم اکنون، حضرت قائم (ع) را در پشت شهر نجف می‌بینم؛ هنگامی‌که بر آن نقطه از جهان دست یافته است. او بر اسبی سیاه که خال‌های سفیدی دارد ومیان چشمانش پاره‌ای سفیدی می‌درخشد، سوار می‌شود (وشهرهای جهان را می‌گشاید). هیچ شهری در جهان بر جای نمی‌ماند، جز آن که مردمش می‌پندارند، مهدی (ع) در میان آنان ودر شهرشان می‌باشد. آن گاه که او پرچم رسول خدا (ص) را به اهتزاز درآورد، سیزده هزار وسیزده فرشته - که سال‌ها منتظر ظهورش بوده اند - به زیر پرچمش گرد می‌آیند (وآماده نبرد می‌شوند). همان فرشتگانی که با نوح پیامبر در کشتی، با ابراهیم خلیل در آتش وبا عیسی هنگام عروج به آسمان، همراه بودند. هم چنین چهار هزار فرشته به یاری حضرت می‌شتابند؛ آن فرشتگانی که بر سرزمین کربلا فرود آمده بودند تا در رکاب حسین (ع) بجنگند؛ ولی اذن این کار را نیافتند وبه آسمان رفتند وچون با اذن جهاد بازگشتند، امام حسین (ع) را شهید یافتند ودر اندوه از دست دادن این فیض بزرگ، همواره ناراحت واندوهگینند وتا روز رستاخیز، گرداگرد ضریح امام حسین (ع) می‌چرخند واشک می‌ریزند"[۶]. امام باقر (ع) می‌فرماید: "گویا هم اکنون حضرت قائم (ع) و یارانش را می‌بینم... که فرشته جبرئیل در سمت راست مهدی (ع) و میکائیل در سمت چپ آن حضرت حرکت می‌کنند وترس ووحشت، پیشاپیش سپاهیانش وپشت سر آنان به فاصله یک ماه در حرکت است وخداوند، او را با پنج هزار فرشته آسمانی یاری می‌رساند"[۷]. نیز آن حضرت می‌فرماید: "فرشتگانی که در جنگ بدر به پیامبر (ص) یاری دادند، هنوز به آسمان بازنگشته اند تا این که حضرت صاحب الامر (ع) را یاری رسانند وتعدادشان پنج هزار فرشته می‌باشد"[۸]. امام صادق (ع) می‌فرماید: "برای حضرت قائم (ع) نُه هزار وسی صد وسیزده فرشته فرود می‌آید؛ آنان همان فرشتگانی هستند که همراه حضرت عیسی (ع) بوده‌اند؛ هنگامی‌ که خداوند او را به آسمان برد"[۹] ک: نعمانی، غیبة، ص ۳۱۱</ref>. علی (ع) می‌فرماید: "حضرت مهدی (ع) با سه هزار فرشته یاری می‌شود؛ آنان بر چهره وپشت دشمنان می‌کوبند"[۱۰]. در تفسیر آیه شریفه أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ [۱۱]؛ امام صادق (ع) می‌فرماید: "این أمرالله، امر ماست؛ یعنی خداوند برای قیام مهدی فرمان داده است که برای آن شتاب نکنیم؛ زیرا خداوند، صاحب امر ما را با سه لشکر از فرشتگان، مؤمنان ورعب پشتیبانی می‌کند وما به حقمان می‌رسیم"[۱۲]. حضرت رضا (ع) می‌فرماید: "هنگامی‌ که حضرت قائم (ع) قیام کند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد تا بر مؤمنان سلام دهند ودر مجالس آنان شرکت کنند واگر یکی از مؤمنان با حضرت کاری داشت، امام (ع) برخی از فرشتگان را مأمور می‌کند که آن شخص را به دوش گیرند ونزدش بیاورند وهرگاه نیازش برطرف شد، او را به جایگاه نخستینش بازگردانند. برخی از مؤمنان بر روی ابرها حرکت می‌کنند وبرخی دیگر به همراه فرشتگان در آسمان پرواز می‌کنند وگروهی دیگر به همراه فرشتگان راه می‌روند وگروهی نیز بر فرشتگان سبقت می‌گیرند. برخی از مؤمنان را فرشتگان به عنوان قاضی قرار می‌دهند ومؤمن نزد خداوند با ارزش تر از فرشته است؛ به گونه‌ای که برخی از مؤمنان را حضرت بر صد هزار فرشته به عنوان قاضی می‌گمارد"[۱۳]. شاید قضاوت این مؤمنان در میان فرشتگان برای رفع اختلاف آنان در مسائل علمی‌ و موضوعات باشد و این گونه اختلافات با عصمت فرشتگان منافاتی ندارد.
  3. فرشتگان زمین: محمد بن مسلم می‌گوید: از امام صادق (ع) درباره میراث علم واندازه آن پرسیدم؟ حضرت در پاسخ فرمود: "خداوند، دو شهر یکی در شرق زمین ودیگری در غرب آن دارد، در آن دو شهر گروهی سکونت دارند که نه ابلیس را می‌شناسند ونه از آفرینش او آگاهی دارند. هر چند مدّت یک بار با آنان دیدار می‌کنم. آنان درباره مسائل مورد نیاز خود وچگونگی دعا از ما می‌پرسند وما به آنان می‌آموزیم. هم چنین آنان درباره زمان ظهور حضرت قائم (ع) می‌پرسند. آنان عبادت وکوشش بسیاری در پرستش خداوند دارند. آن شهر درهایی دارد که بین هر یک از لنگه‌های آن صد فرسنگ فاصله است. آنان پرستش، تمجید، دعا وکوشش بسیاری دارند. اگر آنان را ببینید، کردار ورفتار خود را دربرابر آنان کوچک می‌شمارید. وقتی برخی از آنان به نماز می‌ایستند، یک ماه در حال سجده هستند. خوراک آنان ستایش خداست ولباسشان برگ ورخسارشان از نور می‌درخشد. اگر با یکی از ما (امامان) رو به رو شوند، گرداگرد او را می‌گیرند وخاک جای پای او را برمی‌دارند وبه آن تبرّک می‌جویند. در هنگام نماز، زاری وناله‌ای دارند که از صدای طوفان سهمگین تر است. گروهی از آنان - از روزی که به انتظار حضرت قائم (ع) بوده‌اند - هرگز سلاح خود را بر زمین نگذاشته اند ووضع آنان همین گونه بوده است. آنان همواره از خدا می‌خواهند که صاحب الامر (ع) را به آنان بنمایاند. هر یک از آنان، هزار سال زندگانی می‌کند وآثار فروتنی و پرستش وتقرّب به خداوند عزّوجل، در رخسار آنان آشکار است. وقتی نزد آنان نمی‌رویم، می‌پندارند ما از ایشان خشنود نیستیم وزمانی را که ما به دیدارشان می‌رویم، در نظر می‌گیرند ودر همان زمان به انتظار ما می‌نشینند و هرگز از کار خسته نمی‌شوند. همان گونه که به آنان آموختیم، قرآن می‌خوانند وپاره‌ای از قرائت‌ها که به آنان آموخته‌ایم، اگر بر مردم خوانده شود، آن را نمی‌پذیرند. مطالبی را که از قرآن می‌پرسند، وقتی پاسخ می‌دهیم، سینه‌ها (وفکر واندیشه) را برای گرفتن آن چه می‌شنوند، باز می‌کنند. برای ما از خداوند، طول عمر می‌خواهند تا ما را از دست ندهند. آنان می‌دانند، آن چه را از ما می‌آموزند، منّتی از خداوند بر آنان است. هنگامی‌که حضرت قائم قیام کند، آنان به همراه حضرت خواهند بود واز دیگر سپاهیان امام (ع) پیشی می‌گیرند واز خداوند می‌خواهند دینش را به وسیله آنان یاری نماید. اجتماع آنان متشکل از پیر وجوان است. اگر یک جوان، پیری را ببیند، به احترام او همانند غلام می‌نشیند وبدون اجازه اش ازجا برنمی‌خیزد. از راهی که خودشان بهتر می‌دانند، بر اندیشه‌های امام (ع) آگاه می‌شوند. اگر امام به آنان دستوری دهد، تا آخر بر آن پابرجا هستند؛ مگر این که حضرت خودش کار دیگری به آنان واگذار کند. اگر به جنگ مردم شرق وغرب روند، همگی را در لحظه‌ای نابود می‌کنند وهرگز اسلحه بر آنان تأثیر نمی‌کند. شمشیرها وسلاح هایی از آهن دارند؛ امّا آلیاژش غیر از آهن است. اگر با شمشیر بر کوهی بزنند، آن را دو نیم می‌کنند و از جا برمی‌دارند. امام (ع) این سپاهیان را به جنگ هند، دیلم، کرد، روم، بربر، فارس، جابرسا وجابلقا - دو شهر در شرق وغرب - می‌فرستد. بر هیچ یک از پیروان ادیان وارد نمی‌شوند، مگر آن که آنان را به اسلام دعوت می‌کنند وبه یکتاپرستی و نبوت پیامبر و ولایت ما اهل بیت می‌خوانند. پس هر کس اجابت کرد، او را رها می‌کنند وهر کس نپذیرفت، او را به قتل می‌رسانند؛ به گونه‌ای که در شرق وغرب زمین کسی نمی‌ماند، مگر آن که ایمان می‌آورد"[۱۴]. از چشم اندازی که درباره این سپاهیان آمده است، چنین فهمیده می‌شود که شاید آنان همان فرشتگانی باشند که در زمین بر جای مانده اند ومنتظر قیام حضرت قائم (ع) هستند.
  4. تابوت حضرت موسی (ع) در کتاب غایة المرام به نقل از پیامبر اکرم (ص) آمده است: "به هنگام ظهور حضرت قائم (ع)، حضرت عیسی (ع) فرود می‌آید و کتاب‌ها را از انطاکیه گردآوری می‌کند. خداوند برای او، از چهره إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ[۱۵] پرده بر می‌دارد وکاخی را که حضرت سلیمان پیش از مرگش ساخت، آشکار می‌سازد. حضرت، دارائی‌های کاخ را گردآوری می‌کند وآن را بین مسلمانان تقسیم می‌نماید وتابوتی را - که خداوند به"ارمیا" دستور انداختن آن را در دریای طبرستان داده بود - خارج می‌سازد. آن چه را که خاندان حضرت موسی و حضرت هارون به یادگار گذشته‌اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای حضرت موسی و قبای حضرت هارون وده صاع از غذایی که بر بنی اسرائیل فرودمی‌آمد ومرغ‌های بریانی که بنی اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‌اند، درآن می‌باشد. آن گاه به کمک آن تابوت شهرها را می‌گشاید؛ همان‌گونه که پیش از او نیز چنین کردند"[۱۶]</ref>. ینابیع المودّه، این مطلب را با اندکی تغییر به حضرت مهدی (ع) نسبت می‌دهد و می‌گوید "حضرت مهدی (ع) از غاری در سرزمین انطاکیه، کتاب‌هایی را بیرون می‌آورد و کتاب زبور داوود را از دریاچه طبرستان بیرون می‌آورد. در آن کتاب، یادگارهای خاندان حضرت موسی و حضرت هارون موجود است وفرشتگان آن را بر دوش می‌کشند والواح وعصای حضرت موسی (ع) در آن است"[۱۷]»[۱۸].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
  • «از آنجایی که آخرین ذخیره الهی و موعود منجی، راه ناتمام پیامبران و اولیای الهی را به پایان می‌رساند، خداوند همه امدادهای غیبی را که در اختیار آنان قرار داده بود؛ برای حضرت مهدی (ع) نیز قرار خواهد داد. پیامبر اکرم (ص) در این‌باره می‌فرماید: "قائم اهل بیت من...، به یاری الهی تأیید می‌شود"[۱۹]؛ برخی از این امدادها از این قرارند:
  1. فرشتگان: از نیروهای غیبی که به یاری آخرین حجت خداوند و یاران او می‌آیند، "فرشتگان الهی" هستند. عبدالرحمن بن کثیر روایت کرده است: امام صادق (ع) درباره این آیه که: أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ[۲۰]؛فرمود: "آن امر ما است، خدای عز و جل امر فرموده که در مورد آن شتاب نشود تا آنکه خداوند او را با سه لشکر یاری فرماید که عبارتند از: فرشتگان، مؤمنان و هراس"[۲۱]؛ در روایتی از امام صادق (ع) که به طور مفصل به چگونگی حضور و نقش فرشتگان در قیام حضرت مهدی (ع) اشاره شده است. ابان بن تغلب نقل شده است: شنیدم امام صادق (ع) می‌فرمود: "گویی قائم را می‌بینم بر نجف کوفه که جامه‌ای از استبرق به تن دارد و زره رسول خدا (ص) را می‌پوشد. چون آن را پوشید به تن او، از هم باز و گشاد می‌شود تا اندازه بدن آن حضرت گردد. سپس سوار بر اسبی سیاه و سفید می‌شود که میان دو چشمش، سفیدی مشخص و آشکاری است. پرچم رسول خدا (ص) با اوست. عرض کردم: پرچم اکنون موجود و پنهان است یا برای او آورده می‌شود؟ فرمود: جبرئیل آن را برای آن حضرت می‌آورد، دسته آن از عمودهای عرش خدا، و سایه آن از نصرت خداوند است. با آن پرچم بر چیزی فرود نمی‌آید، مگر اینکه خداوند آن را نابود می‌سازد. همراه با آن نه هزار فرشته فرود می‌آیند و نیز ۳۱۳ فرشته. عرض کردم: فدایت گردم! آیا همه این فرشتگان همراه هستند؟ فرمود: آری، آنان همان فرشتگانی‌اند که با نوح در کشتی بودند و همان فرشتگانی‌اند که وقتی ابراهیم به آتش افکنده شد، همراه او بودند، و همان‌هایی‌اند که وقتی دریا برای موسی شکافته شد همراه او بودند، و همان هائی‌اند هستند که وقتی خداوند، عیسی را به سوی خویش به آسمان برد همراه او بودند، و چهار هزار فرشته نشان دار هستند که با رسول خدا (ص) همراه بودند، و ۳۱۳ فرشته‌ای که در روز بدر، با آن حضرت بودند، و همراه با آنان چهار هزار فرشته‌ای هستند که به آسمان بالا رفتند تا اجازه جنگیدن در رکاب حسین (ع) را بگیرند؛ ولی وقتی به زمین بازگشتند که آن حضرت کشته شده بود! آنان در کنار قبر آن حضرت پریشان موی و غبار آلود ماندند و بر آن حضرت تا روز قیامت می‌گریند و آنان خروج قائم (ع) را انتظار می‌کشند[۲۲]. عیاشی از امام باقر (ع) نقل کرده که فرمود: "فرشتگانی که در جنگ بدر رسول خدا (ص) را در زمین یاری کردند، از آن پس به آسمان نرفتند و پس از این نیز نخواهند رفت تا آنکه یاری کنند صاحب این امر را و آنان پنج هزار تن هستند"[۲۳]؛ پیامبر گرامی اسلام (ص) در روایتی، به نقل از خداوند در شب معراج چنین می‌گوید: "و با لشکریان خود او (مهدی) را یاری می‌کنم و با فرشتگانم به او مدد می‌رسانم، تا آنکه دعوتم را آشکار کند"[۲۴].
  2. ترس در دل دشمنان: خدای متعال، در قیام جهانی حضرت مهدی (ع)، ترس و دلهره را بر دل کافران، مشرکان و ستمگران حق ستیز افکنده، قدرت تصمیم گیری و دشمنی را از آنان سلب می‌کند. در روایاتی گفته شده که او، "مَنْصُورٌ بِالرعْبِ وَ مُؤَیدٌ بِالنصْرِ" است؛ یعنی هنگام ظهور، هراس از وی، در دل قدرتمندان می‌افتد و نیروهای غیبی و نادیدنی، به کمک او و یارانش می‌شتابند. البته این امر، منافاتی با لزوم حضور مردم در صحنه ندارد و مردم باید آن حضرت را تا رسیدن به اهداف متعالی‌اش یاری کنند. امام صادق (ع) فرمود: "انقلاب مهدی را سه سپاه یاری می‌کنند و در پیروزی او شرکت دارند: سپاهی از فرشتگان، سپاهی از مؤمنان و سپاهی از رعب و وحشت"[۲۵]. محمد بن مسلم ثقفی از امام باقر (ع) نقل می‌کند که فرمود: "قائم ما به افتادن ترس در دل دشمنان، یاری شده است"[۲۶].
  3. نیروهای طبیعت: بعضی از امدادهای غیبی الهی، تسخیر نیروها و امکانات طبیعی است که خداوند پیامبران خود را به آن مجهز کرده است؛ همانند: بادها، طوفان‌ها، ابرها و... که در قرآن از آنها یاد شده است[۲۷]. در روایاتی، عوامل طبیعی، از جمله امدادهای غیبی برای یاری آخرین حجت الهی ذکر شده است. رسول گرامی اسلام (ص) در حدیث معراج به نقل از خداوند چنین فرموده است: "و باد را مسخر او می‌کنم و گردنکشان سخت را رام او می‌سازم"[۲۸]. بنابراین حضرت مهدی (ع)، افزون بر بهره‌مندی از یاران و اصحاب، به دلیل عظمت قیام جهانی خود، به اذن و اراده الهی، از امدادهای غیبی نیز استفاده می‌کند.
  4. طِی الاَرْض: یکی از امدادهای الهی در عصر ظهور آن است که زمین، برای آن حضرت و یارانش در هم نوردیده شود. در روایاتی چند از چگونگی طی مسافت آن حضرت و یارانش به "طی الارض" تعبیر شده است. امام رضا (ع) می‌فرماید: "او، کسی است که زمین برایش درنوردیده می‌شود"[۲۹]؛
  5. میراث‌های پیامبران (ع): از روایات استفاده می‌شود افزون بر امدادهای یاد شده، حضرت مهدی (ع) هنگام ظهور، برخی میراث‌های پیامبران گذشته را نیز همراه خواهد داشت. امام علی (ع) فرمود: رسول خدا (ص) می‌فرماید: "مهدی از فرزندان من است، برای او غیبت و حیرتی خواهد بود که مردم در آن گمراه شوند. او ذخیره پیامبران را می‌آورد و زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد"[۳۰]؛ درباره اینکه این امور به چه هدفی نزد حضرت جمع شده است، سخن روشنی در دست نیست؛ ولی با توجه به اینکه نقش حضرت مهدی (ع)، ادامه فعالیت همه انبیا و اولیا است و او خواسته آنان را محقق خواهد ساخت؛ می‌توان نتیجه گرفت که تمام ابزار آنان در اختیار وی قرار خواهد گرفت. دیگر اینکه آن حضرت وظیفه دارد پیروان همه ادیان را به دین راستین الهی (اسلام) دعوت کند و این میراث‌ها، نشانه‌هایی از برحق بودن آن حضرت است. از این‌رو همان گونه که در روایات، زنده ماندن حضرت مسیح (ع)، عامل هدایت مسیحیان و برگرداندن ایشان به پیروی از حضرت مهدی (ع) معرفی شده است؛ می‌توان میراث‌های دیگر پیامبران (ع) را ابزاری برای اتمام حجت بر آنان دانست. بعضی از این میراث‌ها، عبارت است از: "پیراهن"[۳۱]، "عمامه"[۳۲]، "زره"[۳۳]، "سلاح"[۳۴]، و "پرچم پیامبر گرامی اسلام (ص)"[۳۵]، "سنگ"[۳۶] و "عصای حضرت موسی (ع)"[۳۷] و "طشتی که وی در آن قربانی می‌کرد"[۳۸] و "انگشتری حضرت سلیمان (ع)"[۳۹]. به هر حال هدف حضرت مهدی (ع) و قیام ایشان، در برگیرنده تمامی اهداف پیامبران بزرگ است. از این‌رو در آن هنگامه عظیم، او با در اختیار گرفتن میراث پیامبران بزرگ (ع)، هدف خود را که در واقع هدف جمیع آنان بوده است تحقق می‌بخشد و پیروان ادیان را، سوی خود دعوت می‌کند
  • «آیات قرآن حضور امدادهای غیبی را بیشتر در جنگ‌ها و حوادثی دانسته که بندگان شایسته نیازمند یاری خداوند بوده‌اند. بعضی از مصادیق امداد غیبی بدین قرار است:
  1. سپاهیان دیده نشدنی: قرآن در سه مورد با تعبیر بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا (سپاهیان دیده نشدنی) یاد کرده است: یکی در آنجا که به وضع مخاطره آمیز پیامبر (ص) در غار ثور اشاره کرده، می‌فرماید: ...فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا...[۴۰]؛ همچنین آن گاه که دشمن در جنگ حنین، به پیروزی موقت رسید و مسلمانان از گرد پیامبر (ص) پراکنده شدند، امدادهای غیبی از جمله سپاه نامرئی آنان را نجات بخشید: ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا...[۴۱]؛ سوم موقعی بود که دشمنان اسلام، شهر مدینه را محاصره کردندو مسلمانان ناچار به ماندن در شهر و کندن خندق در اطراف آن شدند! چشم‌های رزمندگان مسلمان خیره و جانشان به گلوگاه رسیده و گمان‌های خاصی درباره خدا پیدا کرده بودند!! پیامبر (ص) از خداوند کمک خواست، در پی آن امدادهای غیبی به یاری آنان آمد که از مهم‌ترین آنها لشکرهای نامرئی بود: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا[۴۲].
  2. یاری با فرشتگان: مهم‌ترین مصداق کمک‌های پنهان خداوند، آمدن فرشتگان به یاری پیامبران خود است. بخش قابل توجهی از آیات قرآن، از یاری فرشتگان به پیامبر اکرم (ص) و مسلمانان در جنگ‌های صدر اسلام حکایت می‌کند. روشن‌ترین نمونه آیاتی است که در آن به این حضور در جنگ بدر اشاره کرده است: وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ * إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلاثَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُنزَلِينَ * بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمِينَ[۴۳].
  3. آرام کردن دل‌های مؤمنان: آرامش دل از مهم‌ترین موهبت‌های خداوند به مؤمنان است که در پرتو آن سخت‌ترین شرایط زندگی تحمل پذیر می‌شود. در لحظات حساس جنگ یا زمان مخفی شدن رسول اکرم (ص) در غار و احتمال برخورد وی با دشمنانی که به قصد کشتن او آمده و تا مرز دستگیری‌اش پیش رفته بودند، از این یاری خداوند برخوردار شدند.
  4. ترس در دل‌های دشمنان: خداوند متعال افزون بر امدادهای یاد شده، گاهی با انداختن هراس در دل دشمنان، جبهه حق را یاری می‌کرد. به عنوان نمونه خداوند جنگ بدر براساس وعده خویش سپاه ترس را یک باره و ناگهانی بر قلب دشمن چیره ساخت: ...سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرُّعْبَ...[۴۴].
  5. فرستادن بادهای ویرانگر: یکی دیگر از امدادهای الهی، بادهایی است که سبب از بین رفتن دشمنان و یاری مؤمنان شده است. خداوند می‌فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا[۴۵]»[۴۶].
  1. فرشتگان یاری دهنده حضرت لوط (ع)؛ آنگاه که آن پیامبر الهی از نابخردان و مفسدان به تنگ آمد، خداوند نیروهای پنهان خود را به یاری او فرستاد، در قرآن مجید از این رخ داد اینگونه یاد کرده است: قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ [۴۷]
  2. فرشتگان جنگ بدر؛ جنگ بدر به عنوان یکی از مهمترین نبردهای عصر بعثت، از جمله نبردهایی است که خداوند پیامبرش را با نیروهای فرا طبیعی یاری فرمود. در آیه‌ای از آیات قرآن از این استعانت الهی اینگونه یاد شده است: إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلائِكَةِ مُرْدِفِينَ [۴۸]
  3. فرشتگان در جنگ احزاب؛ یکی دیگر از نبردهای سرنوشت‌ساز در سالهای نخست طلوع آفتاب اسلام، جنگ احزاب است. خداوند در این جنگ افزون بر فرشتگان، برخی از عوامل طبیعی را نیز به یاری آن پیامبر بزرگ فرستاد. این نعمت بزرگ را در آیهای از قرآن اینگونه وصف فرموده است: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا [۴۹]. پیامبر گرامی اسلام (ص) در روایتی، پس از آنکه یاری خداوندی را از جمله امدادهای غیبی مربوط به قیام حضرت مهدی (ع) ذکر فرموده، چنین می‌گوید: "... و به وسیله فرشتگان خداوند یاری می‌شود ...". [۵۰]
۲. حجت الاسلام و المسلمین محمدی اشتهاردی؛
حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در این‌باره گفته است: «از آنجا که مردان خدا به یاری حضرت قائم (ع) می‌شتابند و شب و روز برای برقراری حکومت جهانی تحت رهبری آن حضرت تلاش‌ می‌کنند، خداوند نیز با امدادهای غیبی خود بهترین حمایت را از آنها خواهد کرد، چنان‌که در قرآن کریم می‌فرماید: "اگر شما خدا را یاری کنید، خدا نیز شما را یاری می‌کند، و قدم‌های شما را ثابت و استوار می‌دارد".[۶۱]. اینک به این روایت که فشرده روایات بسیاری است، توجه کنید: "هنگام ظهور امام قائم (ع)، فرشته‌ای بالای سر آن حضرت فریاد می‌زند: این مهدی (ع) خلیفه خدا است، پس از او پیروی کنید. مردم به سوی او سراسیمه می‌شوند و او حکومت شرق و غرب را به دست می‌گیرد، خداوند او را به سه هزار فرشته کمک می‌نماید، اصحاب کهف از یاران او هستند، جبرئیل در پیشاپیش سپاهش و میکائیل در کنار سپاهش می‌باشند، و حضرت مهدی (ع) صندوق سکینه را از غار انطاکیه بیرون آورد، و اسفار تورات را از کوهی در شام خارج کرده و به آن با یهود، احتجاج و استدلال می‌کند و بسیاری از یهودیان مسلمان می‌شوند"[۶۲]. به این ترتیب می‌بینیم: بزرگ‌ترین امدادهای غیبی به کمک حضرت مهدی (ع) و یارانش می‌شتابند و همه سختی‌ها و ناگواری‌ها برای او و یارانش آسان می‌شوند. چنان‌که امام صادق (ع) در روایتی فرمود: "همه مشکلات در برابر امام قائم (ع) تسلیم و رام گردد"[۶۳]. و این موضوع باید مسلمین را قوی‌دل و محکم کند، آنها نهراسند و بدانند کمک خدا پشت سر آنهاست»[۶۴].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۳۳۵ وج ۱۴، ص ۳۵۴
  2. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۶
  3. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳
  4. نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۱
  5. حصینی، الهدایه، ص ۳۱؛ ارشاد القلوب، ص ۲۸۶
  6. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۷۲؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۹؛ کامل الزیارات، ص ۱۲۰؛ العدد القویه، ص ۷۴؛ مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۲۴۵
  7. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳؛ نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۸۸؛ القول المختصر، ص ۲۱
  8. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹؛ نورالثقلین، ج ۱۲، ص ۳۸۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۴۴۸
  9. بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۳۳۹؛ ر
  10. ابن حمّاد، فتن، ص ۱۰۱؛ شافعی، بیان، ص ۵۱۵؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۷۳؛ الصواعق المحرقه، ص ۱۶۷؛ کنزالعمّال، ج ۴، ص ۵۸۹؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۷۳؛ احقاق الحق، ج ۱۹، ص ۶۵۲
  11. امر خدا فرا رسید، پس درباره آن شتاب نکنید؛ سوره نحل، آیه:۱.
  12. تأویل الآیات الظاهرة، ج ۱، ص ۲۵۲؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۶۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۶
  13. دلائل الامامه، ص ۲۴۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۳
  14. بصائر الدرجات، ص ۱۴۴؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۲۳؛ تبصرة الولی، ص ۹۷؛ بحارالانوار، ج ۲۷، ص ۴۱ وج ۵۴، ص ۳۳۴
  15. اشاره به این آیه شریفه است: (إرَم ذاتِ العِماد الَّتی لَمْ یخلَق مثلها فی البِلاد؛ ای رسول خدا! آیا ندیدی که خدای تو مردم شهر ارَم را که صاحب قدرت وعظمت بودند، چگونه کیفر داد؟ در صورتی که مانند آن شهر در استحکام وبزرگی در جهان نبود). سوره فجر، آیه: ۸. مقصود این حدیث آن است که چنین شهر پرشکوه وبا عظمتی برای عیسی (ع) دوباره آشکار می‌شود واین شهر مخفی، پدیدار می‌گردد
  16. غایة المرام، ص ۶۹۷؛ حلیة الابرار، ج ۲، ص ۶۲۰؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۱۳۶؛ ر.ک: ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۶؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹، ۵۴۱
  17. ینابیع المودّه، ص ۴۰۱؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۵۷؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۷
  18. طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۸۶ -۹۰.
  19. "قَائِمُ أَهْلِ بَيْتِي...يُؤَيَّدُ بِنَصْرِ اللَّهِ..."؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۷، ح۲.
  20. هان امر خدا در رسید، پس در آن شتاب مکنید؛ سورهنحل، آیه ۱.
  21. "هُوَ أَمْرُنَا أَمْرُ اللَّهِ لَا يُسْتَعْجَلُ بِهِ يُؤَيِّدُهُ ثَلَاثَةُ أَجْنَادٍ الْمَلَائِكَةُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الرُّعْب‏"؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۱۹۸، ح۹.
  22. محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۳۰۹، ح۴.
  23. " إِنَّ الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ نَصَرُوا مُحَمَّداً ص يَوْمَ بَدْرٍ فِي الْأَرْضِ مَا صَعِدُوا بَعْدُ وَ لَا يَصْعَدُونَ حَتَّى يَنْصُرُوا صَاحِبَ هَذَا الْأَمْرِ وَ هُمْ خَمْسَةُ آلَافٍ"؛ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۹۷.
  24. "وَ لَأَنْصُرَنَّهُ بِجُنْدِي وَ لَأُمِدَّنَّهُ بِمَلَائِكَتِي حَتَّى يُعْلِنَ دَعْوَتِي "؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۴، ح۴.
  25. نعمانی، الغیبه، ص۱۹۸، ح۹، ص۲۴۳، ح۴۳.
  26. "الْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ "؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.
  27. سوره انبیا، آیه۸۱؛ سوره احزاب، آیه ۹.
  28. " وَ لَأُسَخِّرَنَّ لَهُ الرِّيَاحَ وَ لَأُذَلِّلَنَّ لَهُ الرِّقَابَ الصِّعَابَ "؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۴، باب۲۳، ح۴.
  29. "وَ هُوَ الَّذِي تُطْوَى لَهُ الْأَرْضُ وَ يَذِلُّ لَهُ كُلُّ صَعْب‏"صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۱، ح۵.
  30. " الْمَهْدِيُّ مِنْ وُلْدِي تَكُونُ لَهُ غَيْبَةٌ وَ حَيْرَةٌ تَضِلُّ فِيهَا الْأُمَمُ يَأْتِي بِذَخِيرَةِ الْأَنْبِيَاءِ (ع) فَيَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۷، ح ۵.
  31. نعمانی، الغیبه، ص۳۵۰، ج۴۲.
  32. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵.
  33. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵.
  34. نعمانی، الغیبه، ص۳۴۹، ح۴۰؛محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۲۴، ح۲۸۵؛ متقی هندی، کنز العمال، ح۳۹۶۷۳.
  35. نعمانی، الغیبه، ۳۴۳، ح۲۸ و ۴۳۵، ح۱.
  36. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۳.
  37. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۱؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۳۸، ح۲۸، صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۶، ح۷.
  38. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۲، ح۱.
  39. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۳۱، ح۱. نعمانی، الغیبه، ص۳۴۳، ح۲۷.
  40. پس خدا آرامش خود را بر او فرو فرستاد، و او را با سپاهیانی که آنها را نمی‌دیدید، تأیید کرد؛ سوره توبه، آیه ۴۰.
  41. آن گاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان، فرود آورد و سپاهیانی فرو فرستاد که آنها را نمی‌دیدید؛ سوره توبه، آیه ۲۶.
  42. ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آرید؛ آن گاه که لشکرهایی به سوی شما [در] آمدند. پس بر سر آنان تندبادی و لشکرهایی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم و خدا به آنچه می‌کنید، همواره بیناست؛ سوره احزاب، آیه ۹.
  43. یقیناً خدا شما را در [جنگ] بدر- با آنکه ناتوان بودید- یاری کرد. پس، از خدا پروا کنید! باشد که سپاس گزاری نمایید. آن گاه که به مؤمنان می‌گفتی: "آیا شما را بس نیست که پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته فرودآمده، یاری کند؟" آری، اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید و با همین جوش و خروش بر شما بتازند، [همان گاه] پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد؛ سوره آل عمران آیات ۱۲۳- ۲۱۲۵.
  44. به زودی در دل کافران وحشت خواهم افکند؛ انفال، آیه ۱۲.
  45. ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آرید؛ آن گاه که لشکرهایی به سوی شما [در] آمدند، پس بر سر آنان تندبادی و لشکرهایی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم؛ احزاب، آیه ۹.
  46. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص‌ص۲۲۱-۲۲۴، ۲۲۶ - ۲۳۱.
  47. ابراهیم) گفت: ای فرستادگان به چه کار آمده‌اید؟ گفتند: ما برای گروهی گنهکار فرستاده شده‌ایم. تا بر آنان سنگ‌هایی از گل بباریم. که نزد پروردگارت برای گزافکاران نشانه‌دار شده است؛ سوره ذاریات، آیه: ۳۱- ۳۴.
  48. یاد کن آنگاه را که از پروردگارتان فریادخواهی می‌کردید و به شما پاسخ داد که من با هزار فرشته پیاپی امدادگر شما خواهم بود؛ سوره انفال، آیه: ۹.
  49. ای کسانی که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید؛ در آن هنگام که لشکرهای عظیمی به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید و به این وسیله آنها را در هم شکستیم و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است؛ سوره احزاب، آیه: ۹.
  50. " وَ يَنْصُرُ بِمَلَائِكَةِ اللَّه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۷، ح ۲.
  51. " لو خرج قائم آل (ع) لينصره اللّه بالملائكة المسوّمين و المردفين و المنزلين و الكروبين‏ يكون‏ جبرئيل‏ أمامه‏، و ميكائيل‏ عن يمينه، و إسرافيل عن يساره‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۳۴، ح ۲۲.
  52. " يَا ثَابِتُ كَأَنِّي‏ بِقَائِمِ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ قَدْ أَشْرَفَ‏ عَلَى‏ نَجَفِكُمْ‏ هَذَا وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى نَاحِيَةِ الْكُوفَةِ فَإِذَا هُوَ أَشْرَفَ عَلَى نَجَفِكُمْ نَشَرَ رَايَةَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِذَا هُوَ نَشَرَهَا انْحَطَّتْ عَلَيْهِ مَلَائِكَةُ بَدْر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ نعمانی، الغیبة، ص ۳۰۷، ح ۲.
  53. نعمانی، الغیبة، ص ۲۴۴، ح ۴۴.
  54. امام رضا (ع) در روایتی مفصل فرمود:" وَ لَقَدْ نَزَلَ‏ إِلَى‏ الْأَرْضِ‏ مِنَ‏ الْمَلَائِكَةِ أَرْبَعَةُ آلَافٍ‏ لِنَصْرِهِ‏ فَوَجَدُوهُ‏ قَدْ قُتِلَ‏ فَهُمْ‏ عِنْدَ قَبْرِهِ‏ شُعْثٌ‏ غُبْرٌ إِلَى‏ أَنْ‏ يَقُومَ‏ الْقَائِمُ‏ فَيَكُونُونَ‏ مِنْ‏ أَنْصَارِهِ‏ وَ شِعَارُهُمْ‏ يَا لَثَارَاتِ‏ الْحُسَيْن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۱، ص ۳۹۹، ح ۵۸.
  55. ما در دلهای کسانی که کفر ورزیدند بیم و هراس خواهیم افکند؛ سوره آل عمران، آیه: ۱۵۱.
  56. " الْقَائِمُ‏ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.
  57. و تند باد را مسخر سلیمان ساختیم که به فرمان او به سوی سرزمینی که آن را پر برکت کرده بودیم حرکت میکرد، و ما از همه چیز آگاه بودیم؛ سوره انبیاء، آیه: ۸۱.
  58. ای کسانی که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید؛ در آن هنگام که لشکرهای عظیمی به سراغ شما آمدند؛ ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید و به این وسیله آنها را در هم شکستیم و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است؛ سوره احزاب، آیه: ۹.
  59. " وَ لَأُسَخِّرَنَّ لَهُ‏ الرِّيَاحَ‏ وَ لَأُذَلِّلَنَ‏ لَهُ‏ الرِّقَابَ‏ الصِّعَاب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۴، باب ۲۳، ح ۴.
  60. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۵۷- ۲۶۱.
  61. سوره محمد، آیه ۷.
  62. المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۱۰ به نقل از اسعاف الراغبین؛ در این‌باره مطالبی در بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۸، نیز آمده است.
  63. " يَذِلُ‏ لَهُ‏ كُلُ‏ صَعْب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۳.
  64. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۵۳.