بحث:حدیث غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
===اثبات خبر غدیر===
===اثبات خبر غدیر===
در میان [[احادیث نبوی]] روایتی به اندازه [[حدیث غدیر]] روایت‌گر - اعم از [[شیعه]] و [[سنی]] - ندارد؛ به گونه‌ای که آن را از حد [[تواتر]] هم بالاتر دانسته‌اند. بدین جهت [[محدثان]]، [[اخبار]] [[غدیر]] را در زمره [[احادیث صحیح]] آورده و بسیاری به صحیح بودن آن تصریح کرده‌اند. از سوی دیگر، [[تاریخ نویسان]] [[حماسه غدیر]] را در طول قرون متمادی یکی از مسلمات گرفته و با [[اسناد]] متصل آن را [[روایت]] کرده‌اند؛ حتی کتبی مستقل یا بخش‌های مستقلی از کتاب‌هایشان را به جمع اسانید حدیث غدیر اختصاص داده‌اند<ref>محقق طباطبایی، سید عبد العزیز، الغدیر فی التراث الاسلامی، ص٧.</ref>. ظهور و اشتهارش و حصول [[یقین]] به آن مانند [[جنگ‌های پیامبر]]، حتی خود [[حجةالوداع]] است.
در میان [[احادیث نبوی]] روایتی به اندازه [[حدیث غدیر]] روایت‌گر - اعم از [[شیعه]] و [[سنی]] - ندارد؛ به گونه‌ای که آن را از حد [[تواتر]] هم بالاتر دانسته‌اند. بدین جهت [[محدثان]]، [[اخبار]] [[غدیر]] را در زمره [[احادیث صحیح]] آورده و بسیاری به صحیح بودن آن تصریح کرده‌اند. از سوی دیگر، [[تاریخ نویسان]] [[حماسه غدیر]] را در طول قرون متمادی یکی از مسلمات گرفته و با [[اسناد]] متصل آن را [[روایت]] کرده‌اند؛ حتی کتبی مستقل یا بخش‌های مستقلی از کتاب‌هایشان را به جمع اسانید حدیث غدیر اختصاص داده‌اند<ref>محقق طباطبایی، سید عبد العزیز، الغدیر فی التراث الاسلامی، ص٧.</ref>. ظهور و اشتهارش و حصول [[یقین]] به آن مانند [[جنگ‌های پیامبر]]، حتی خود [[حجةالوداع]] است.
از سوی دیگر، [[احتجاج امیرالمؤمنین]] و [[ائمه اطهار]]{{عم}} و اصحابشان دلیل بر آن است که اصل خبر غدیر از واضحات و [[محکمات]] بوده است؛ وگرنه ادعای آن در چنان مجالس و محافل [[اجتماعی]] که پر از مخالف بود، امکان نداشت. همچنین جا داشت مخاطبان [[ائمه]]{{عم}} و اصحابشان نیز فوراً در [[مقام]] [[انکار]] برآیند؛ زیرا هیچ مانعی نداشتند، حتی به [[دروغ]] هم می‌توانستند چنین ادعایی کنند، ولی در برابر [[احتجاج به غدیر]] حتی یک مورد انکار رخ نداده است.<ref>[[محمد باقر انصاری|انصاری، محمد باقر]]، [[غدیر (مقاله)| مقاله «غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۲۴۷.</ref>
از سوی دیگر، [[احتجاج امیرالمؤمنین]] و [[ائمه اطهار]]{{عم}} و اصحابشان دلیل بر آن است که اصل خبر غدیر از واضحات و [[محکمات]] بوده است؛ وگرنه ادعای آن در چنان مجالس و محافل [[اجتماعی]] که پر از مخالف بود، امکان نداشت. همچنین جا داشت مخاطبان [[ائمه]]{{عم}} و اصحابشان نیز فوراً در [[مقام]] [[انکار]] برآیند؛ زیرا هیچ مانعی نداشتند، حتی به [[دروغ]] هم می‌توانستند چنین ادعایی کنند، ولی در برابر [[احتجاج به غدیر]] حتی یک مورد انکار رخ نداده است.<ref>[[محمد باقر انصاری|انصاری، محمد باقر]]، [[غدیر (مقاله)| مقاله «غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۲۴۷.</ref>


===[[اتقان]] حدیث غدیر===
===[[اتقان]] حدیث غدیر===
حدیث غدیر را از دو جهت باید [[متواتر]] دانست: لفظ و معنا. فایده [[تواتر معنوی]] در واقعه [[تاریخی]] آن است که با چینش متون مختلفی که در صدد بیان یک [[واقعیت]] بوده‌اند، جوانب بسیاری از ماجرا روشن می‌شود و مراحل تکمیل یک [[حقیقت]] تحقق یافته در خارج فراهم می‌گردد. گذشته از احادیثی که اصل {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}} را از غدیر نقل کرده‌اند، روایاتی در دست است که متن آن‎ها چندین برابر است و با تنظیم آنها یک واقعیت تاریخی به وسعت سه [[روز]] با تمام جزئیات آن به دست می‌آید. این، نکته بسیار مهم درباره [[غدیر]] است که شاید تاکنون بررسی درخور نشده است. با همین نگاه می‌توان تقسیمات مختلفی که هم جنبه آماری و هم نتایج [[علمی]] مفیدی را دارا است، بدین شرح ارائه کرد:
حدیث غدیر را از دو جهت باید [[متواتر]] دانست: لفظ و معنا.
 
فایده [[تواتر معنوی]] در واقعه [[تاریخی]] آن است که با چینش متون مختلفی که در صدد بیان یک [[واقعیت]] بوده‌اند، جوانب بسیاری از ماجرا روشن می‌شود و مراحل تکمیل یک [[حقیقت]] تحقق یافته در خارج فراهم می‌گردد. گذشته از احادیثی که اصل {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}} را از غدیر نقل کرده‌اند، روایاتی در دست است که متن آن‎ها چندین برابر است و با تنظیم آنها یک واقعیت تاریخی به وسعت سه [[روز]] با تمام جزئیات آن به دست می‌آید. این، نکته بسیار مهم درباره [[غدیر]] است که شاید تاکنون بررسی درخور نشده است. با همین نگاه می‌توان تقسیمات مختلفی که هم جنبه آماری و هم نتایج [[علمی]] مفیدی را دارا است، بدین شرح ارائه کرد:
 
#شماری از منابع در صدد بیان اصل ماجرا در قالب چند جمله بوده‌اند؛ ولی برخی از آنها تا حدودی خواسته‌اند که واقعه را با جزئیات بیش‌تری ارائه دهند. در کنار این دو دسته، منابعی بدون توجه به اصل داستان، فقط گوشه‌‎هایی از قضایای سه [[روز]] توقف در غدیر را بیان کرده‌اند یا مسائل مرتبط به پیش و پس از واقعه را آورده‌اند.
#شماری از منابع در صدد بیان اصل ماجرا در قالب چند جمله بوده‌اند؛ ولی برخی از آنها تا حدودی خواسته‌اند که واقعه را با جزئیات بیش‌تری ارائه دهند. در کنار این دو دسته، منابعی بدون توجه به اصل داستان، فقط گوشه‌‎هایی از قضایای سه [[روز]] توقف در غدیر را بیان کرده‌اند یا مسائل مرتبط به پیش و پس از واقعه را آورده‌اند.
#منابع و تألیفات مربوط به غدیر را از یک جهت به مؤلفان [[شیعه]] و [[سنی]] تقسیم می‌کنیم؛ زیرا تبیین غدیر طبق منابع [[شیعی]]، در واقع تقویم ریشه‌های [[اعتقادی]] [[مذهب]] است، ولی وقتی در [[منابع اهل سنت]] درباره غدیر مطالبی بیابیم، دو نتیجه بزرگ پدید می‌آید: [[تأیید]] [[عقاید]] خود، حتی از منابع طرف مقابل. همچنین ارائه مدارک مقبول طرف مقابل در مباحثه‌های علمی و بهره‌وری از منابع آنان در پاسخ به ادعاهای مربوط به [[خلافت]].
#منابع و تألیفات مربوط به غدیر را از یک جهت به مؤلفان [[شیعه]] و [[سنی]] تقسیم می‌کنیم؛ زیرا تبیین غدیر طبق منابع [[شیعی]]، در واقع تقویم ریشه‌های [[اعتقادی]] [[مذهب]] است، ولی وقتی در [[منابع اهل سنت]] درباره غدیر مطالبی بیابیم، دو نتیجه بزرگ پدید می‌آید: [[تأیید]] [[عقاید]] خود، حتی از منابع طرف مقابل. همچنین ارائه مدارک مقبول طرف مقابل در مباحثه‌های علمی و بهره‌وری از منابع آنان در پاسخ به ادعاهای مربوط به [[خلافت]].
خط ۱۹: خط ۲۳:


کتب مفصلی در زمینه بحث‌های رجالی و تاریخی مربوط به [[سند حدیث غدیر]] تألیف شده است که نمونه آن [[کتاب الغدیر]] تألیف [[علامه]] شیخ [[عبدالحسین امینی]] نجفی است. در این کتاب‌ها، اسامی [[راویان حدیث غدیر]] از مرد و [[زن]] جمع‌آوری شده، درباره [[موثق]] بودن [[راویان]] آن بحث شده است و نیز تاریخچه مفصلی از [[اسناد]] و راویان حدیث غدیر تدوین، و جنبه‌های اعجاب‌انگیز آن در زمینه‌های اسناد و [[رجال]] تبیین شده است. ذیلاً به دو نمونه اشاره می‌شود:
کتب مفصلی در زمینه بحث‌های رجالی و تاریخی مربوط به [[سند حدیث غدیر]] تألیف شده است که نمونه آن [[کتاب الغدیر]] تألیف [[علامه]] شیخ [[عبدالحسین امینی]] نجفی است. در این کتاب‌ها، اسامی [[راویان حدیث غدیر]] از مرد و [[زن]] جمع‌آوری شده، درباره [[موثق]] بودن [[راویان]] آن بحث شده است و نیز تاریخچه مفصلی از [[اسناد]] و راویان حدیث غدیر تدوین، و جنبه‌های اعجاب‌انگیز آن در زمینه‌های اسناد و [[رجال]] تبیین شده است. ذیلاً به دو نمونه اشاره می‌شود:
[[ابوالمعالی جوینی]] می‌گوید: در [[بغداد]] در دست صحافی، یک جلد کتاب دیدم که بر پشت آن چنین نوشته بود: جلد بیست و هشتم از [[اسناد حدیث]] {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}} و بعد از این جلد مجلد بیست و نهم خواهد بود<ref>ابن جبر، نخب المناقب، ص۹۲؛ قندوزی، ینابیع الموده، ص۳۶؛ قاضی شوشتری، احقاق الحق، ج۲، ص۴۸۶؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۳۵.</ref>.
[[ابوالمعالی جوینی]] می‌گوید: در [[بغداد]] در دست صحافی، یک جلد کتاب دیدم که بر پشت آن چنین نوشته بود: جلد بیست و هشتم از [[اسناد حدیث]] {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}} و بعد از این جلد مجلد بیست و نهم خواهد بود<ref>ابن جبر، نخب المناقب، ص۹۲؛ قندوزی، ینابیع الموده، ص۳۶؛ قاضی شوشتری، احقاق الحق، ج۲، ص۴۸۶؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۳۵.</ref>.
[[ابن کثیر]] می‌گوید: کتابی در دو جلد ضخیم دیدم که [[طبری]] در آن، [[احادیث]] [[غدیرخم]] را جمع‌آوری کرده بود<ref>قاضی شوشتری، احقاق الحق، ج۲، ص۴۸۶؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۳۶.</ref>.
[[ابن کثیر]] می‌گوید: کتابی در دو جلد ضخیم دیدم که [[طبری]] در آن، [[احادیث]] [[غدیرخم]] را جمع‌آوری کرده بود<ref>قاضی شوشتری، احقاق الحق، ج۲، ص۴۸۶؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۳۶.</ref>.


۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش