قطع رحم در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۹

مقدمه

اسلام قطع رحم (بی‌توجهی، تضییع حقوق، و قطع ارتباط متناسب و مورد انتظار با خویشان) را ممنوع کرده است. تفسیر نمونه در توضیح آیه ۲۷ سوره بقره که به دلیل عمومیت، قطع رحم را نیز شامل می‌گردد، می‌نویسد: فاسقان پیوندهایی را که خدا دستور داده برقرار بماند، قطع می‌کنند، این پیوندها شامل پیوند خویشاوندی، پیوند دوستی، پیوندهای اجتماعی، پیوند و ارتباط با رهبران الهی و پیوند و رابطه با خداست و به این ترتیب نباید معنی آیه را به قطع رحم و زیر پا گذاشتن رابطه‌های خویشاوندی منحصر دانست؛ لذا بعضی از مفسران آن را به قطع رابطه با پیامبر و مؤمنان، یا قطع رابطه با پیامبران دیگر و کتب آسمانی آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است، تفسیر کرده‌اند که پیداست این تفسیرها نیز بیان کننده بخشی از مفهوم کلی آیه است^[۱].^[۲]

آیات قرآنی مرتبط

برحذر داشتن مؤمنان از بی‌توجهی به ارحام: ﴿وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا﴾^[۳].
برحذر داشتن منافقان از قطع رحم در کنار فساد در زمین: ﴿فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ﴾^[۴].
قطع پیوندها (از جمله قطع رحم) از جمله ویژگی‌های فاسقان: ﴿وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ * الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ...﴾^[۵].
در آیاتی نیز قطع پیوندها (از جمله قطع رحم)، از جمله موجبات خسران و زیان^[۶]، ابتلا به لعن و نفرین و عذاب الهی^[۷] معرفی شده است^[۸].

منابع

شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم

پانویس

↑ ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۵۵.
↑ شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، ص ۳۳۲.
↑ «و از خداوند- که با (سوگند بر نام) او، از هم درخواست می‌کنید- و از (بریدن پیوند) خویشان پروا کنید، بی‌گمان خداوند چشم بر شما دارد» سوره نساء، آیه ۱.
↑ «آیا جز این امید دارید که چون (از کتاب خداوند) رو بگردانید، در زمین تباهی انگیزید و پیوندتان را با خویشاوندان بگسلید؟» سوره محمد، آیه ۲۲.
↑ «و جز نافرمانان را با آن بیراه نمی‌گرداند * همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۶-۲۷.
↑ ﴿الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾ «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.
↑ ﴿وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ﴾ «و لعنت و بدفرجامی آنان راست که پیمان خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و آنچه را خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تبهکاری می‌ورزند» سوره رعد، آیه ۲۵.
↑ شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، ص ۳۳۲.

[1] ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۵۵.

[2] شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، ص ۳۳۲.

[3] «و از خداوند- که با (سوگند بر نام) او، از هم درخواست می‌کنید- و از (بریدن پیوند) خویشان پروا کنید، بی‌گمان خداوند چشم بر شما دارد» سوره نساء، آیه ۱.

[4] «آیا جز این امید دارید که چون (از کتاب خداوند) رو بگردانید، در زمین تباهی انگیزید و پیوندتان را با خویشاوندان بگسلید؟» سوره محمد، آیه ۲۲.

[5] «و جز نافرمانان را با آن بیراه نمی‌گرداند * همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۶-۲۷.

[6] ﴿الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾ «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.

[7] ﴿وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ﴾ «و لعنت و بدفرجامی آنان راست که پیمان خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و آنچه را خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تبهکاری می‌ورزند» سوره رعد، آیه ۲۵.

[8] شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، ص ۳۳۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 == مقدمه ==
-[[اسلام]] قطع رحم (بی‌توجهی، تضییع [[حقوق]]، و [[قطع]] [[ارتباط]] متناسب و مورد [[انتظار]] با [[خویشان]]) را [[ممنوع]] کرده است. [[تفسیر نمونه]] در توضیح [[آیه]] ۲۷ [[سوره بقره]] که به دلیل عمومیت، قطع رحم را نیز شامل می‌گردد، می‌نویسد: [[فاسقان]] پیوندهایی را که [[خدا]] [[دستور]] داده برقرار بماند، قطع می‌کنند، این پیوندها شامل پیوند [[خویشاوندی]]، پیوند [[دوستی]]، پیوندهای [[اجتماعی]]، پیوند و ارتباط با [[رهبران الهی]] و پیوند و رابطه با خداست و به این ترتیب نباید معنی آیه را به قطع رحم و زیر پا گذاشتن رابطه‌های خویشاوندی منحصر دانست؛ لذا بعضی از [[مفسران]] آن را به [[قطع رابطه]] با [[پیامبر]] و [[مؤمنان]]، یا قطع رابطه با [[پیامبران]] دیگر و [[کتب آسمانی]] آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است، [[تفسیر]] کرده‌اند که پیداست این [[تفسیرها]] نیز بیان کننده بخشی از مفهوم کلی آیه است<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۵۵.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۳۲.</ref>
+[[اسلام]] قطع رحم (بی‌توجهی، تضییع [[حقوق]]، و [[قطع]] ارتباط متناسب و مورد [[انتظار]] با [[خویشان]]) را ممنوع کرده است. [[تفسیر نمونه]] در توضیح [[آیه]] ۲۷ [[سوره بقره]] که به دلیل عمومیت، قطع رحم را نیز شامل می‌گردد، می‌نویسد: [[فاسقان]] پیوندهایی را که [[خدا]] [[دستور]] داده برقرار بماند، قطع می‌کنند، این پیوندها شامل پیوند [[خویشاوندی]]، پیوند [[دوستی]]، پیوندهای [[اجتماعی]]، پیوند و ارتباط با [[رهبران الهی]] و پیوند و رابطه با خداست و به این ترتیب نباید معنی آیه را به قطع رحم و زیر پا گذاشتن رابطه‌های خویشاوندی منحصر دانست؛ لذا بعضی از [[مفسران]] آن را به قطع رابطه با [[پیامبر]] و [[مؤمنان]]، یا قطع رابطه با [[پیامبران]] دیگر و [[کتب آسمانی]] آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است، [[تفسیر]] کرده‌اند که پیداست این [[تفسیرها]] نیز بیان کننده بخشی از مفهوم کلی آیه است<ref>ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۵۵.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۳۲.</ref>
 == [[آیات]] [[قرآنی]] مرتبط ==
@@ خط ۱۳: / خط ۱۳: @@
 # برحذر داشتن [[منافقان]] از قطع رحم در کنار [[فساد]] در [[زمین]]: {{متن قرآن|فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ}}<ref>«آیا جز این امید دارید که چون (از کتاب خداوند) رو بگردانید، در زمین تباهی انگیزید و پیوندتان را با خویشاوندان بگسلید؟» سوره محمد، آیه ۲۲.</ref>.
 # قطع پیوندها (از جمله قطع رحم) از جمله ویژگی‌های فاسقان: {{متن قرآن|وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ * الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ...}}<ref>«و جز نافرمانان را با آن بیراه نمی‌گرداند * همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۶-۲۷.</ref>.
-# در آیاتی نیز [[قطع]] پیوندها (از جمله قطع رحم)، از جمله موجبات [[خسران]] و زیان<ref>{{متن قرآن|الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}} «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>، [[ابتلا]] به [[لعن]] و [[نفرین]] و [[عذاب الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ}} «و لعنت و بدفرجامی آنان راست که پیمان خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و آنچه را خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تبهکاری می‌ورزند» سوره رعد، آیه ۲۵.</ref> معرفی شده است.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۳۲.</ref>
+# در آیاتی نیز [[قطع]] پیوندها (از جمله قطع رحم)، از جمله موجبات [[خسران]] و زیان<ref>{{متن قرآن|الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}} «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref>، [[ابتلا]] به [[لعن]] و [[نفرین]] و [[عذاب الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ}} «و لعنت و بدفرجامی آنان راست که پیمان خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و آنچه را خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تبهکاری می‌ورزند» سوره رعد، آیه ۲۵.</ref> معرفی شده است<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۳۲.</ref>.
 == منابع ==