بحث:انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==پاسخ تفصیلی== | ==پاسخ تفصیلی== | ||
==[[ضرورت]] [[آمادگی]]== | ==[[ضرورت]] [[آمادگی]]== | ||
*تحول بزرگی همچون [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} پیش از هر چیز [[نیازمند]] به عناصر آماده و با [[ارزش انسانی]] است که بتوانند بار سنگین چنان [[اصلاحات]] وسیعی را در [[جهان]] به دوش بکشند و این در درجۀ اول محتاج به بالا بردن سطح [[اندیشه]]، [[آگاهی]] و [[آمادگی روحی]] و [[فکری]] برای [[همکاری]] در پیاده کردن آن برنامه [[عظیم]] است<ref>ر.ک. گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص ۹۳-۹۵.</ref>. | *تحول بزرگی همچون [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} پیش از هر چیز [[نیازمند]] به عناصر آماده و با [[ارزش انسانی]] است که بتوانند بار سنگین چنان [[اصلاحات]] وسیعی را در [[جهان]] به دوش بکشند و این در درجۀ اول محتاج به بالا بردن سطح [[اندیشه]]، [[آگاهی]] و [[آمادگی روحی]] و [[فکری]] برای [[همکاری]] در پیاده کردن آن برنامه [[عظیم]] است<ref>ر.ک. گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص ۹۳-۹۵.</ref>. | ||
*آمادگیِ همیشگی، جوهر اصلی [[انتظار]] است و وظیفۀ قطعی [[منتظران]]. [[انتظار]] [[قیام]] و [[ظهور مهدی]]{{ع}}، [[آمادگی]] پیشین میخواهد، از جمله پاک‌زیستن، [[صداقت]] در [[عقیده]] و عمل، دارا بودن [[توان]] روحی برای [[جهاد]] و [[مبارزه]] در رکاب [[امام مهدی]]{{ع}}. [[حضرت علی]]{{ع}} میفرماید: «[[منتظر]] امر ما، بسان کسی است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود، غلتیده باشد»<ref>{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّه"}}؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳. </ref>.<ref>ر.ک. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، | *آمادگیِ همیشگی، جوهر اصلی [[انتظار]] است و وظیفۀ قطعی [[منتظران]]. [[انتظار]] [[قیام]] و [[ظهور مهدی]]{{ع}}، [[آمادگی]] پیشین میخواهد، از جمله پاک‌زیستن، [[صداقت]] در [[عقیده]] و عمل، دارا بودن [[توان]] روحی برای [[جهاد]] و [[مبارزه]] در رکاب [[امام مهدی]]{{ع}}. [[حضرت علی]]{{ع}} میفرماید: «[[منتظر]] امر ما، بسان کسی است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود، غلتیده باشد»<ref>{{متن حدیث|"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّه"}}؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳. </ref>.<ref>ر.ک. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref> | ||
*[[انتظار]] [[اجتماعی]] و عملی، همان [[انتظار]] در [[رفتار]] و [[کردار]] و گفتار است که محصول [[انتظار]] [[فکری]] و [[اعتقادی]] است<ref>ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۲۹. </ref>، به عبارت دیگر باید برای به پا داشتن [[حکومت جهانی حضرت مهدی]]{{ع}} در زمینه‌های مختلف [[فکری]]، روحی و عملی [[آمادگی]] لازم ایجاد کنیم و [[آمادگی]] با دگرگونی در نگرش و [[رفتار]] و [[راضی]] نشدن به وضع موجود ایجاد میشود و هر روز نسبت به روز قبل خود را در عرصه‌های مختلف [[سیاسی]]، [[اقتصادی]]، [[فرهنگی]] و تکنولوژیکی آماده‌تر نماید<ref>ر.ک. حیدری،عزیز الله، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵؛ بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص ۹۶؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توانمندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.</ref>. | *[[انتظار]] [[اجتماعی]] و عملی، همان [[انتظار]] در [[رفتار]] و [[کردار]] و گفتار است که محصول [[انتظار]] [[فکری]] و [[اعتقادی]] است<ref>ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۲۹. </ref>، به عبارت دیگر باید برای به پا داشتن [[حکومت جهانی حضرت مهدی]]{{ع}} در زمینه‌های مختلف [[فکری]]، روحی و عملی [[آمادگی]] لازم ایجاد کنیم و [[آمادگی]] با دگرگونی در نگرش و [[رفتار]] و [[راضی]] نشدن به وضع موجود ایجاد میشود و هر روز نسبت به روز قبل خود را در عرصه‌های مختلف [[سیاسی]]، [[اقتصادی]]، [[فرهنگی]] و تکنولوژیکی آماده‌تر نماید<ref>ر.ک. حیدری،عزیز الله، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵؛ بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص ۹۶؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توانمندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.</ref>. | ||
==انواع [[آمادگی برای ظهور]]== | ==انواع [[آمادگی برای ظهور]]== | ||
| خط ۳۷: | خط ۱۳: | ||
*سطح [[افکار]] [[مردم]] [[جهان]] باید چنان بالا [[رود]] که بدانند مثلاً مسئله نژاد یا مناطق مختلف جغرافیایی مسئلۀ قابل توجهی در [[زندگی]] [[بشر]] نیست و تفاوت رنگ‌ها و زبان‌ها و سرزمین‌ها نمی‌تواند [[بشر]] را از هم جدا سازد. پس به [[یقین]] [[حضرت]] زمانی ظاهر میشود که سطح [[افکار]] [[مردم]] بالا باشد<ref>ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.</ref> تا بتوانند [[حق]] را از [[باطل]] تشخیص دهند و [[تسلیم]] دشمنانی نشوند که می‌کوشند [[لباس]] [[باطل]] بر چهرۀ [[حق]] بپوشانند تا [[مردم]] را از آن رویگردان کنند<ref>ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۳.</ref>. [[مردم]] باید به اندازه ای از رشد و [[آگاهی]] برسند که [[درک]] کنند ایده‌ها و ایسم‌های بشری نمی‌توانند [[بشر]] را از این گرداب [[تباهی]] [[نجات]] دهند؛ بلکه تنها در سایۀ [[حکومت]] و [[حاکمیت]] مرد آسمانی و پیشوای [[عادل]] [[الهی]]، [[انسان‌ها]] می‌توانند طعم [[زندگی]] خوب انسانی را به دست آورند<ref>ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ - ۵۱.</ref>. | *سطح [[افکار]] [[مردم]] [[جهان]] باید چنان بالا [[رود]] که بدانند مثلاً مسئله نژاد یا مناطق مختلف جغرافیایی مسئلۀ قابل توجهی در [[زندگی]] [[بشر]] نیست و تفاوت رنگ‌ها و زبان‌ها و سرزمین‌ها نمی‌تواند [[بشر]] را از هم جدا سازد. پس به [[یقین]] [[حضرت]] زمانی ظاهر میشود که سطح [[افکار]] [[مردم]] بالا باشد<ref>ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.</ref> تا بتوانند [[حق]] را از [[باطل]] تشخیص دهند و [[تسلیم]] دشمنانی نشوند که می‌کوشند [[لباس]] [[باطل]] بر چهرۀ [[حق]] بپوشانند تا [[مردم]] را از آن رویگردان کنند<ref>ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۳.</ref>. [[مردم]] باید به اندازه ای از رشد و [[آگاهی]] برسند که [[درک]] کنند ایده‌ها و ایسم‌های بشری نمی‌توانند [[بشر]] را از این گرداب [[تباهی]] [[نجات]] دهند؛ بلکه تنها در سایۀ [[حکومت]] و [[حاکمیت]] مرد آسمانی و پیشوای [[عادل]] [[الهی]]، [[انسان‌ها]] می‌توانند طعم [[زندگی]] خوب انسانی را به دست آورند<ref>ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ - ۵۱.</ref>. | ||
*اقتضای [[آمادگی]] معرفتی، تلاش و کوشش در [[اسلام‌شناسی]] است؛ یعنی هر شیعۀ [[منتظر]] باید بکوشد از [[اسلام]] آگاهی‌های تخصصی کسب نماید تا در [[مقام]] [[دفاع]]، از پشتوانۀ [[علمی]] برخوردار باشد و خصم را مجاب نماید. در این بخش بیشترین [[مسؤولیت]] متوجه [[عالمان دین]] است. بر آنان است که [[دانش]] و شناختشان از [[دین]] را به روز نموده با [[آگاهی]] از [[مکاتب فکری]] به ویژه مکاتب [[جدید]] در [[مقام هدایت]] عالمانۀ [[جامعه]] از یک سو و در [[جایگاه]] پاسخگویی منطقی و صحیح به [[شبهه‌ها]] و سؤالات از سوی دیگر، به [[تکلیف]] سترگشان جامۀ عمل بپوشانند. [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]] در هر زمان ضروری است. ولی در [[عصر غیبت]] این کار اهمیت و حساسیت بیشتری دارد؛ زیرا به تعبیر [[امام]] الموحدین [[علی]]{{ع}}: «این [[پرچم]] را جز افراد هوشمند، پایدار و [[آگاه]] از مواضع [[حق]] به دوش نمی‌کشد»<ref>{{متن حدیث|"وَ لَا یَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ"}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳. </ref>. [[انسان]] [[منتظر]] صالحی که در قالب [[دعا]]، رغبت و آرزویش را تشکیل [[دولت]] کریمۀ [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} می‌داند و از [[خدا]] میخواهد تا در آن [[دولت]] از مبلغان، مروجان و علمداران [[دین]] باشد، لازم است در [[دوران غیبت]] به [[تسبیح]] [[فکری]] و تجهیز [[اعتقادی]] بپردازد<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.</ref>. | *اقتضای [[آمادگی]] معرفتی، تلاش و کوشش در [[اسلام‌شناسی]] است؛ یعنی هر شیعۀ [[منتظر]] باید بکوشد از [[اسلام]] آگاهی‌های تخصصی کسب نماید تا در [[مقام]] [[دفاع]]، از پشتوانۀ [[علمی]] برخوردار باشد و خصم را مجاب نماید. در این بخش بیشترین [[مسؤولیت]] متوجه [[عالمان دین]] است. بر آنان است که [[دانش]] و شناختشان از [[دین]] را به روز نموده با [[آگاهی]] از [[مکاتب فکری]] به ویژه مکاتب [[جدید]] در [[مقام هدایت]] عالمانۀ [[جامعه]] از یک سو و در [[جایگاه]] پاسخگویی منطقی و صحیح به [[شبهه‌ها]] و سؤالات از سوی دیگر، به [[تکلیف]] سترگشان جامۀ عمل بپوشانند. [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]] در هر زمان ضروری است. ولی در [[عصر غیبت]] این کار اهمیت و حساسیت بیشتری دارد؛ زیرا به تعبیر [[امام]] الموحدین [[علی]]{{ع}}: «این [[پرچم]] را جز افراد هوشمند، پایدار و [[آگاه]] از مواضع [[حق]] به دوش نمی‌کشد»<ref>{{متن حدیث|"وَ لَا یَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ"}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳. </ref>. [[انسان]] [[منتظر]] صالحی که در قالب [[دعا]]، رغبت و آرزویش را تشکیل [[دولت]] کریمۀ [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} می‌داند و از [[خدا]] میخواهد تا در آن [[دولت]] از مبلغان، مروجان و علمداران [[دین]] باشد، لازم است در [[دوران غیبت]] به [[تسبیح]] [[فکری]] و تجهیز [[اعتقادی]] بپردازد<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.</ref>. | ||
*علاوه بر [[اسلام‌شناسی]]، یکی از ویژگی‌های [[منتظر]]، [[شناخت]] و [[معرفت امام زمان]] است نه فقط یادگیری نام‌ها و [[القاب]] و [[تاریخ]] ولادت و [[غیبت]]؛ بلکه [[معرفت]] داشتن به ویژگی‌ها و ابعاد وجودی [[حضرت]] و اندیشیدن در کلمات و [[اوامر]] [[حضرت]] و تأمل در [[حکمت]] نام‌ها و [[نشانه‌ها]] و [[علائم ظهور]] و شگفتی ولادت و حیات او، همچنین دانستن سبب و [[حکمت غیبت]] پر رمز و [[راز]] [[حضرت]] که به [[یقین]] وقتی [[انسان]] [[معرفت]] به این موارد پیدا کرد و اهداف و آرمان‌های او را فهمید خود را برای عملی کردن [[اهداف]][[امام زمان]] آماده می‌سازد و [[خشنودی]] او را به [[خشنودی]] خودش ترجیح می‌دهد و سعی میکند سرباز خوبی برای آن [[حضرت]] باشد. از [[رسول اکرم]]{{صل}} [[روایت]] شده: «کسی که بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است»<ref>{{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ وَ هُوَ لَا یَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً"}}؛ محاسن برقی، ج۱، ص۲۵۱؛ بحارالانوار مرحوم مجلسی، ج۲۳، ص۷۶ و با تعبیر {{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ فَقَدْ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً"}}؛ الصوارم المهرقة، ص۲۶۳. </ref>.<ref>ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.</ref> | *علاوه بر [[اسلام‌شناسی]]، یکی از ویژگی‌های [[منتظر]]، [[شناخت]] و [[معرفت امام زمان]] است نه فقط یادگیری نام‌ها و [[القاب]] و [[تاریخ]] ولادت و [[غیبت]]؛ بلکه [[معرفت]] داشتن به ویژگی‌ها و ابعاد وجودی [[حضرت]] و اندیشیدن در کلمات و [[اوامر]] [[حضرت]] و تأمل در [[حکمت]] نام‌ها و [[نشانه‌ها]] و [[علائم ظهور]] و شگفتی ولادت و حیات او، همچنین دانستن سبب و [[حکمت غیبت]] پر رمز و [[راز]] [[حضرت]] که به [[یقین]] وقتی [[انسان]] [[معرفت]] به این موارد پیدا کرد و اهداف و آرمان‌های او را فهمید خود را برای عملی کردن [[اهداف]] [[امام زمان]] آماده می‌سازد و [[خشنودی]] او را به [[خشنودی]] خودش ترجیح می‌دهد و سعی میکند سرباز خوبی برای آن [[حضرت]] باشد. از [[رسول اکرم]]{{صل}} [[روایت]] شده: «کسی که بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است»<ref>{{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ وَ هُوَ لَا یَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً"}}؛ محاسن برقی، ج۱، ص۲۵۱؛ بحارالانوار مرحوم مجلسی، ج۲۳، ص۷۶ و با تعبیر {{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ فَقَدْ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً"}}؛ الصوارم المهرقة، ص۲۶۳. </ref>.<ref>ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.</ref> | ||
===[[آمادگی]] [[اخلاقی]] و [[رفتاری]]=== | ===[[آمادگی]] [[اخلاقی]] و [[رفتاری]]=== | ||
*[[حضرت مهدی]]{{ع}} زمانی [[ظهور]] میکند که [[یاران آماده]] ای داشته باشد زیرا او میخواهد جهانی را [[اصلاح]] کند<ref>ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.</ref>. [[انسان]] [[منتظر]] با [[درک]] این نکته که "[[امام]] اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است"، باید همواره از خویشتن [[مراقبت]]<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.</ref> و [[نفس]] اماره را کنترل و [[شیطان]] را از خود دور کند و خانۀ [[دل]] را با [[یاد خدا]] و با [[صفات ]][[حمیده]] و پسندیدۀ انسانی زینت دهد و [[لوح]] [[دل]] را از آلودگی‌ها و [[گناهان]] بشوید<ref>ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.</ref> و از رهگذر انس با [[دعای ندبه]] و [[عهد]] و ادعیۀ دیگر، توجه خود را به [[امام]] معطوف نماید و در قلمرو [[محبت]] [[امام]] قرار گیرد<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.</ref>. [[قرآن کریم]] هم [[شایستگی]] و صلاحیت را شرط آن [[انقلاب]] دانسته است و میفرماید: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>.<ref>امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۲۴۱، مکارم شیرازی، ناصر،حکومت جهانی مهدی{{ع}}، ص۱۰۰</ref> | *[[حضرت مهدی]]{{ع}} زمانی [[ظهور]] میکند که [[یاران آماده]] ای داشته باشد زیرا او میخواهد جهانی را [[اصلاح]] کند<ref>ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.</ref>. [[انسان]] [[منتظر]] با [[درک]] این نکته که "[[امام]] اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است"، باید همواره از خویشتن [[مراقبت]]<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.</ref> و [[نفس]] اماره را کنترل و [[شیطان]] را از خود دور کند و خانۀ [[دل]] را با [[یاد خدا]] و با [[صفات]] [[حمیده]] و پسندیدۀ انسانی زینت دهد و [[لوح]] [[دل]] را از آلودگی‌ها و [[گناهان]] بشوید<ref>ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.</ref> و از رهگذر انس با [[دعای ندبه]] و [[عهد]] و ادعیۀ دیگر، توجه خود را به [[امام]] معطوف نماید و در قلمرو [[محبت]] [[امام]] قرار گیرد<ref>ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.</ref>. [[قرآن کریم]] هم [[شایستگی]] و صلاحیت را شرط آن [[انقلاب]] دانسته است و میفرماید: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>.<ref>امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۲۴۱، مکارم شیرازی، ناصر،حکومت جهانی مهدی{{ع}}، ص۱۰۰</ref> | ||
===[[آمادگی]] [[سیاسی]]=== | ===[[آمادگی]] [[سیاسی]]=== | ||
*اگر چه به دست آوردن [[آمادگی]] در عرصۀ [[اعتقادی]]، عرصه‌های دیگر را نیز در برداشته و آنها را نیز به دست می‌دهد، اما به جهت [[زمینه‌سازی]] در این عرصه باید گفت: [[مشتاقان]] برپایی [[حکومت عدل جهانی]] می‌بایست زمینه‌های [[سیاسی]] این اتفاق بزرگ را نیز فراهم نمایند. به نظر می‌رسد این [[زمینه‌سازی]] در دو محور تلاش‌های [[علمی]] و عملی صورت پذیرد: | *اگر چه به دست آوردن [[آمادگی]] در عرصۀ [[اعتقادی]]، عرصه‌های دیگر را نیز در برداشته و آنها را نیز به دست می‌دهد، اما به جهت [[زمینه‌سازی]] در این عرصه باید گفت: [[مشتاقان]] برپایی [[حکومت عدل جهانی]] می‌بایست زمینه‌های [[سیاسی]] این اتفاق بزرگ را نیز فراهم نمایند. به نظر می‌رسد این [[زمینه‌سازی]] در دو محور تلاش‌های [[علمی]] و عملی صورت پذیرد: | ||
#آشناشدن علاقه‌مندان آن [[حضرت]] با روش‌های [[سیاسی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} در برپایی [[حکومت جهانی]] و به بیان دیگر، [[روش سیاسی]] [[حضرت]] در [[عصر ظهور]]. | #آشناشدن علاقه‌مندان آن [[حضرت]] با روش‌های [[سیاسی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} در برپایی [[حکومت جهانی]] و به بیان دیگر، [[روش سیاسی]] [[حضرت]] در [[عصر ظهور]]. | ||
#آشناکردن دیگران با این اندیشۀ بلند [[سیاسی]] که البته بیرون آوردن آن از بین [[روایات]]، کاری شدنی، اما سخت است که تاکنون آنگونه که [[شایسته]] است، صورت نپذیرفته است<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی{{ع}}، ص۸۴ - ۷۹. </ref>. | #آشناکردن دیگران با این اندیشۀ بلند [[سیاسی]] که البته بیرون آوردن آن از بین [[روایات]]، کاری شدنی، اما سخت است که تاکنون آنگونه که [[شایسته]] است، صورت نپذیرفته است<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی{{ع}}، ص۸۴ - ۷۹. </ref>. | ||
*بدون [[شک]] با توجه به [[جهانی بودن]] [[حکومت حضرت مهدی]]{{ع}}، و زمینه‌های فراهم شده در عرصۀ بین الملل، امروزه بیش از هر زمان دیگر [[نیازمند]] بازشناسی و بازنمایی ابعاد [[سیاسی]] [[حکومت جهانی]] آن [[حضرت]] به جهانیان هستیم و این، خود مسئولیتی اساسی بر دوش [[دانشمندان]] [[علوم دینی]] است. حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[امام عصر]]{{ع}} و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]]، یکی از نشانه‌های [[آمادگی]] [[سیاسی]] در [[ولایت‌پذیری]] آن [[حضرت]] [[هنگام ظهور]] به شمار می‌آید. [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ ثابت‌قدمان بر امر ولایت فرموده است: «زمانی بر [[مردم]] آید که امامشان [[غیبت]] کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آنها خواهد بود، این است که باری تعالی به آنها ندا کرده و فرماید: ای [[بندگان]] و ای کنیزان من! به [[نهان]] من [[ایمان]] آوردید و [[غیب]] مرا [[تصدیق]] کردید؛ پس به [[ثواب]] نیکوی خود، شما را مژده می‌دهم: شما [[بندگان]] و کنیزان [[حقیقی]] من هستید. از شما می‌پذیرم و از شما در می‌گذرم و برای شما می‌بخشم و به واسطۀ شما [[باران]] بر بندگانم می‌بارم و [[بلا]] را از آنها بگردانم و اگر شما نبودید؛ بر آنها [[عذاب]] می‌فرستادم»<ref>{{متن حدیث|"یَأْتِی عَلَی النَّاسِ زَمَانٌ یَغِیبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَیَا طُوبَی لِلثَّابِتِینَ عَلَی أَمْرِنَا فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ إِنَّ أَدْنَی مَا یَکُونُ لَهُمْ مِنَ الثَّوَابِ أَنْ یُنَادِیَهُمُ الْبَارِئُ جَلَّ جَلَالُهُ فَیَقُولَ عِبَادِی | *بدون [[شک]] با توجه به [[جهانی بودن]] [[حکومت حضرت مهدی]]{{ع}}، و زمینه‌های فراهم شده در عرصۀ بین الملل، امروزه بیش از هر زمان دیگر [[نیازمند]] بازشناسی و بازنمایی ابعاد [[سیاسی]] [[حکومت جهانی]] آن [[حضرت]] به جهانیان هستیم و این، خود مسئولیتی اساسی بر دوش [[دانشمندان]] [[علوم دینی]] است. حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[امام عصر]]{{ع}} و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]]، یکی از نشانه‌های [[آمادگی]] [[سیاسی]] در [[ولایت‌پذیری]] آن [[حضرت]] [[هنگام ظهور]] به شمار می‌آید. [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ ثابت‌قدمان بر امر [[ولایت]] فرموده است: «زمانی بر [[مردم]] آید که امامشان [[غیبت]] کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آنها خواهد بود، این است که باری تعالی به آنها ندا کرده و فرماید: ای [[بندگان]] و ای کنیزان من! به [[نهان]] من [[ایمان]] آوردید و [[غیب]] مرا [[تصدیق]] کردید؛ پس به [[ثواب]] نیکوی خود، شما را مژده می‌دهم: شما [[بندگان]] و کنیزان [[حقیقی]] من هستید. از شما می‌پذیرم و از شما در می‌گذرم و برای شما می‌بخشم و به واسطۀ شما [[باران]] بر بندگانم می‌بارم و [[بلا]] را از آنها بگردانم و اگر شما نبودید؛ بر آنها [[عذاب]] می‌فرستادم»<ref>{{متن حدیث|"یَأْتِی عَلَی النَّاسِ زَمَانٌ یَغِیبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَیَا طُوبَی لِلثَّابِتِینَ عَلَی أَمْرِنَا فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ إِنَّ أَدْنَی مَا یَکُونُ لَهُمْ مِنَ الثَّوَابِ أَنْ یُنَادِیَهُمُ الْبَارِئُ جَلَّ جَلَالُهُ فَیَقُولَ عِبَادِی وَ إِمَائِی آمَنْتُمْ بِسِرِّی وَ صَدَّقْتُمْ بِغَیْبِی فَأَبْشِرُوا بِحُسْنِ الثَّوَابِ مِنِّی فَأَنْتُمْ عِبَادِی وَ إِمَائِی حَقّاً مِنْکُمْ أَتَقَبَّلُ وَ عَنْکُمْ أَعْفُو وَ لَکُمْ أَغْفِرُ وَ بِکُمْ أَسْقِی عِبَادِیَ الْغَیْثَ وَ أَدْفَعُ عَنْهُمُ الْبَلَاءَ وَ لَوْلَاکُمْ لَأَنْزَلْتُ عَلَیْهِمْ عَذَابِی"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۳۰، باب ۳۱، ح۱۵.</ref>.<ref>ر.ک سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸. </ref> | ||
===[[آمادگی]] [[اقتصادی]]=== | ===[[آمادگی]] [[اقتصادی]]=== | ||
| خط ۵۲: | خط ۲۸: | ||
*[[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیۀ شریفۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمود: «بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یک دیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظَر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید»<ref>{{متن حدیث|"اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ"}}؛ الغیبه نعمانی، ص۱۹۹.</ref>. بر خلاف [[پندار]] برخی که "رابطوا" را ممکن است بر ایجاد ارتباط و [[ملاقات]] با [[حضرت]] معنا کنند، این واژه به معنای [[آمادگی]] برای [[مبارزه]] است<ref>ر.ک. ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۳۰۳؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.</ref>. از سخنان [[پیشوایان]] [[معصومان]]{{ع}} به دست می‌آید، [[مرابطه]] بر دو گونه است: گونۀ اول: آن است که گروهی از [[مسلمانان]] در مرزهای [[کشورهای اسلامی]] برای دورکردن [[دشمنان]] آماده باشند. گونۀ دوم: آن است که [[مؤمنان]] در هر حال، [[منتظر فرج]] [[معصومان]]{{ع}} باشند و در [[فرمانبرداری]] امر آنها و [[شکیبایی]] بر طول [[زمان ظهور]] و [[فرج]] و در آنچه در حال ناپیدایی آنها و امر آنهاست، [[ثابت قدم]] باشند و در این حال، تا اندازۀ امکان آماده باشند؛ [[عزم]] بر [[یاری]] ایشان در [[هنگام ظهور]] داشته باشند و از نظر ظاهری و جسمی هم در امر آنها [[ثابت قدم]] باشند. به دست آوردن [[توان]] و [[قوت]] برای رودررویی با تهدیدهای [[دشمنان]]، همواره مورد پافشاری [[آموزه‌های دینی]] بوده است. [[قرآن کریم]]<ref>سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> با همه صراحت بر این مهم تأکید کرده، [[پیروان]] خود را به فراهم‌نمودن همه ابزارهای ممکن در این راه سفارش میکند<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توانمندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.</ref>. | *[[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیۀ شریفۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمود: «بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یک دیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظَر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید»<ref>{{متن حدیث|"اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ"}}؛ الغیبه نعمانی، ص۱۹۹.</ref>. بر خلاف [[پندار]] برخی که "رابطوا" را ممکن است بر ایجاد ارتباط و [[ملاقات]] با [[حضرت]] معنا کنند، این واژه به معنای [[آمادگی]] برای [[مبارزه]] است<ref>ر.ک. ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۳۰۳؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.</ref>. از سخنان [[پیشوایان]] [[معصومان]]{{ع}} به دست می‌آید، [[مرابطه]] بر دو گونه است: گونۀ اول: آن است که گروهی از [[مسلمانان]] در مرزهای [[کشورهای اسلامی]] برای دورکردن [[دشمنان]] آماده باشند. گونۀ دوم: آن است که [[مؤمنان]] در هر حال، [[منتظر فرج]] [[معصومان]]{{ع}} باشند و در [[فرمانبرداری]] امر آنها و [[شکیبایی]] بر طول [[زمان ظهور]] و [[فرج]] و در آنچه در حال ناپیدایی آنها و امر آنهاست، [[ثابت قدم]] باشند و در این حال، تا اندازۀ امکان آماده باشند؛ [[عزم]] بر [[یاری]] ایشان در [[هنگام ظهور]] داشته باشند و از نظر ظاهری و جسمی هم در امر آنها [[ثابت قدم]] باشند. به دست آوردن [[توان]] و [[قوت]] برای رودررویی با تهدیدهای [[دشمنان]]، همواره مورد پافشاری [[آموزه‌های دینی]] بوده است. [[قرآن کریم]]<ref>سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> با همه صراحت بر این مهم تأکید کرده، [[پیروان]] خود را به فراهم‌نمودن همه ابزارهای ممکن در این راه سفارش میکند<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توانمندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.</ref>. | ||
===[[آمادگی]] [[فرهنگی]]=== | ===[[آمادگی]] [[فرهنگی]]=== | ||
*[[انسان‌ها]]، معمار [[سرنوشت]] [[جامعه]] و تاریخ‌اند و با خود آنان است که بتوانند جامعۀ خویش را از وضع بد و نامناسب به خوب و مناسب برسانند و یا بر عکس. با دقت در [[آیات قرآن کریم]] و بررسی سرگذشت [[ملت‌ها]] و [[امت‌های پیشین]]، به روشنی درمی‌یابیم که [[سنت الهی]] چنین بوده که پدید‌آمدن هر گونه دگرگونی و تحولی برای جامعه‌های انسانی، به دست و ارادۀ خود آنان شدنی است. همان‌گونه که [[سرنوشت]] یک [[انسان]]، در گرو چگونگی [[رفتار]] و کارهای اوست، [[سرنوشت]] یک [[جامعه]] نیز بستگی فراوانی به کارکرد گروهی افراد دارد. [[خداوند بزرگ]] در آیهای تأکید کرده [[سرنوشت]] هیچ [[قوم]] و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند<ref>رعد، آیه ۱۱. </ref> و در آیهای دیگر میفرماید: «نعمتی را که به گروه و امتی داده، تغییر نمی‌دهد؛ جز آنکه آنان، خودشان را تغییر دهند»<ref>انفال، آیه ۵۳.</ref>. [[امام زمان]]{{ع}} فرمودند: «اگر [[شیعیان]] ما، که [[خداوند]] [[توفیق]] طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت [[ملاقات]] ما به تأخیر نمی‌افتد و [[سعادت]] [[دیدار]] ما زودتر نصیب آنان می‌شد»<ref>{{متن حدیث|"وَ لَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَی اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا"}}؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰. </ref>. آری، [[سنّت الهی]] بر این قرار گرفته است که تا [[مردم]] نخواهند و حرکت نکنند و آمادۀ [[مبارزه | *[[انسان‌ها]]، معمار [[سرنوشت]] [[جامعه]] و تاریخ‌اند و با خود آنان است که بتوانند جامعۀ خویش را از وضع بد و نامناسب به خوب و مناسب برسانند و یا بر عکس. با دقت در [[آیات قرآن کریم]] و بررسی سرگذشت [[ملت‌ها]] و [[امت‌های پیشین]]، به روشنی درمی‌یابیم که [[سنت الهی]] چنین بوده که پدید‌آمدن هر گونه دگرگونی و تحولی برای جامعه‌های انسانی، به دست و ارادۀ خود آنان شدنی است. همان‌گونه که [[سرنوشت]] یک [[انسان]]، در گرو چگونگی [[رفتار]] و کارهای اوست، [[سرنوشت]] یک [[جامعه]] نیز بستگی فراوانی به کارکرد گروهی افراد دارد. [[خداوند بزرگ]] در آیهای تأکید کرده [[سرنوشت]] هیچ [[قوم]] و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند<ref>رعد، آیه ۱۱. </ref> و در آیهای دیگر میفرماید: «نعمتی را که به گروه و امتی داده، تغییر نمی‌دهد؛ جز آنکه آنان، خودشان را تغییر دهند»<ref>انفال، آیه ۵۳.</ref>. [[امام زمان]]{{ع}} فرمودند: «اگر [[شیعیان]] ما، که [[خداوند]] [[توفیق]] طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت [[ملاقات]] ما به تأخیر نمی‌افتد و [[سعادت]] [[دیدار]] ما زودتر نصیب آنان می‌شد»<ref>{{متن حدیث|"وَ لَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَی اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا"}}؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰. </ref>. آری، [[سنّت الهی]] بر این قرار گرفته است که تا [[مردم]] نخواهند و حرکت نکنند و آمادۀ [[مبارزه با ظلم]] و پذیرش [[دولت حق]] نباشند، [[خدا]] نیز آن را نخواهد داد<ref>ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ – ۵۱.</ref>. | ||
*آنچه در عرصۀ [[فرهنگ دینی]] به آن توجه میشود، به طور عمده، زیر عنوان "[[پیروی]] [[خالص]] از [[خداوند]] و ولی او" گرد می‌آیند؛ زیرا [[شناخت خداوند]] و [[امام زمان]]{{ع}} و [[باور]] به آنان، باید در [[رفتار]] دیده شود و تبلور [[حقیقی]] آن در فرمانبرداری [[خالص]] و فراگیر از آن نورهای [[پاک]] [[آشکار]] گردد. همسوکردن رفتارها، نیت‌ها و جهت‌گیری‌ها، بر پایۀ خواست [[رهبر]] [[الهی]]، از مهم‌ترین ویژگی‌های رهروان [[راستین]] است [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} در این باره فرمود: «خوشا به حال کسی که، [[قائم اهل بیت]] مرا [[درک]] کند؛ حال آنکه پیش از [[قیام]] او نیز پیرو او باشد. با [[دوست]] او [[دوست]] و با [[دشمن]] او [[دشمن]] و با [[رهبران]] و [[پیشوایان]] [[هدایت‌گر]] پیش از او نیز [[دوست]] باشد. اینان همنشین و [[دوستان]] من و گرامی‌ترینِ [[امت]] من، در نزد من هستند»<ref>{{متن حدیث|""طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ یَتَوَلَّی وَلِیَّهُ وَ یَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ یَتَوَلَّی الْأَئِمَّةَ الْهَادِیَةَ مِنْ قَبْلِهِ أُولَئِکَ رُفَقَائِی وَ ذَوُو وُدِّی وَ مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمُ أُمَّتِی عَلَیَّ"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲و ۳؛ کتاب الغیبه طوسی، ص ۴۵۶.</ref>.<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.</ref> | *آنچه در عرصۀ [[فرهنگ دینی]] به آن توجه میشود، به طور عمده، زیر عنوان "[[پیروی]] [[خالص]] از [[خداوند]] و ولی او" گرد می‌آیند؛ زیرا [[شناخت خداوند]] و [[امام زمان]]{{ع}} و [[باور]] به آنان، باید در [[رفتار]] دیده شود و تبلور [[حقیقی]] آن در فرمانبرداری [[خالص]] و فراگیر از آن نورهای [[پاک]] [[آشکار]] گردد. همسوکردن رفتارها، نیت‌ها و جهت‌گیری‌ها، بر پایۀ خواست [[رهبر]] [[الهی]]، از مهم‌ترین ویژگی‌های رهروان [[راستین]] است [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} در این باره فرمود: «خوشا به حال کسی که، [[قائم اهل بیت]] مرا [[درک]] کند؛ حال آنکه پیش از [[قیام]] او نیز پیرو او باشد. با [[دوست]] او [[دوست]] و با [[دشمن]] او [[دشمن]] و با [[رهبران]] و [[پیشوایان]] [[هدایت‌گر]] پیش از او نیز [[دوست]] باشد. اینان همنشین و [[دوستان]] من و گرامی‌ترینِ [[امت]] من، در نزد من هستند»<ref>{{متن حدیث|""طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ یَتَوَلَّی وَلِیَّهُ وَ یَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ یَتَوَلَّی الْأَئِمَّةَ الْهَادِیَةَ مِنْ قَبْلِهِ أُولَئِکَ رُفَقَائِی وَ ذَوُو وُدِّی وَ مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمُ أُمَّتِی عَلَیَّ"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲و ۳؛ کتاب الغیبه طوسی، ص ۴۵۶.</ref>.<ref>ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.</ref> | ||
==نتیجه گیری== | ==نتیجه گیری== | ||
| خط ۵۸: | خط ۳۴: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۵۹
پاسخ تفصیلی
ضرورت آمادگی
- تحول بزرگی همچون قیام حضرت مهدی(ع) پیش از هر چیز نیازمند به عناصر آماده و با ارزش انسانی است که بتوانند بار سنگین چنان اصلاحات وسیعی را در جهان به دوش بکشند و این در درجۀ اول محتاج به بالا بردن سطح اندیشه، آگاهی و آمادگی روحی و فکری برای همکاری در پیاده کردن آن برنامه عظیم است[۱].
- آمادگیِ همیشگی، جوهر اصلی انتظار است و وظیفۀ قطعی منتظران. انتظار قیام و ظهور مهدی(ع)، آمادگی پیشین میخواهد، از جمله پاک‌زیستن، صداقت در عقیده و عمل، دارا بودن توان روحی برای جهاد و مبارزه در رکاب امام مهدی(ع). حضرت علی(ع) میفرماید: «منتظر امر ما، بسان کسی است که در راه خدا به خون خود، غلتیده باشد»[۲].[۳]
- انتظار اجتماعی و عملی، همان انتظار در رفتار و کردار و گفتار است که محصول انتظار فکری و اعتقادی است[۴]، به عبارت دیگر باید برای به پا داشتن حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) در زمینه‌های مختلف فکری، روحی و عملی آمادگی لازم ایجاد کنیم و آمادگی با دگرگونی در نگرش و رفتار و راضی نشدن به وضع موجود ایجاد میشود و هر روز نسبت به روز قبل خود را در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تکنولوژیکی آماده‌تر نماید[۵].
انواع آمادگی برای ظهور
- تشکیل حکومت اسلامی جهانی زمانی به وقوع می‌‌پیوندد که آمادگی‌های ذیل به وجود آید:
آمادگی روحی و روانی
- حکومت جهانی قبل از هر چیز نیازمند به عناصر آماده و باارزش انسانی است و این در درجۀ اول نیازمند به بالا بردن سطح اندیشه و آگاهی و آمادگی روحی و فکری برای پیاده کردن آن برنامۀ عظیم است. منتظر واقعی برای چنین برنامۀ مهمی، نمی‌تواند نقش نظاره‌گر را داشته باشد. مؤید این سخن، دعای عهد است: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ فِی صَبِیحَةِ یَوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ فِیهِ مِنْ أَیَّامِ حَیَاتِی عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَةً لَهُ فِی عُنُقِی لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً»[۶] اگر آمادگی، شرط حضور و ظهور باشد و از سوی دیگر، این امر به دست انسان صورت گیرد، طبیعی است که او می‌تواند در تعجیل ظهور ایفاگر نقش مهمّی باشد[۷].
- آمادگی برای ظهور مستلزم انتظاری خوب و شایسته است که اگر ما به وظایف خود در دوران انتظار عمل کنیم در واقع خود را برای زمان ظهور آماده کرده‌ایم[۸]. بی‌گمان برای حضرت مهدی(ع) یارانی هست که توان بالای روحی و روانی دارند تا بتوانند بر دشمنان چیره و پیروز شوند و کسانی که آمادگی روحی و روانی بالایی به دست نیاورند، هرگز نمی‌توانند یار و یاور خوبی برای آن حضرت باشند؛ چرا که با کمترین فشاری که بر آنان وارد میشود، عرصه را رها می‌کنند[۹].
آمادگی فکری و اعتقادی
- سطح افکار مردم جهان باید چنان بالا رود که بدانند مثلاً مسئله نژاد یا مناطق مختلف جغرافیایی مسئلۀ قابل توجهی در زندگی بشر نیست و تفاوت رنگ‌ها و زبان‌ها و سرزمین‌ها نمی‌تواند بشر را از هم جدا سازد. پس به یقین حضرت زمانی ظاهر میشود که سطح افکار مردم بالا باشد[۱۰] تا بتوانند حق را از باطل تشخیص دهند و تسلیم دشمنانی نشوند که می‌کوشند لباس باطل بر چهرۀ حق بپوشانند تا مردم را از آن رویگردان کنند[۱۱]. مردم باید به اندازه ای از رشد و آگاهی برسند که درک کنند ایده‌ها و ایسم‌های بشری نمی‌توانند بشر را از این گرداب تباهی نجات دهند؛ بلکه تنها در سایۀ حکومت و حاکمیت مرد آسمانی و پیشوای عادل الهی، انسان‌ها می‌توانند طعم زندگی خوب انسانی را به دست آورند[۱۲].
- اقتضای آمادگی معرفتی، تلاش و کوشش در اسلام‌شناسی است؛ یعنی هر شیعۀ منتظر باید بکوشد از اسلام آگاهی‌های تخصصی کسب نماید تا در مقام دفاع، از پشتوانۀ علمی برخوردار باشد و خصم را مجاب نماید. در این بخش بیشترین مسؤولیت متوجه عالمان دین است. بر آنان است که دانش و شناختشان از دین را به روز نموده با آگاهی از مکاتب فکری به ویژه مکاتب جدید در مقام هدایت عالمانۀ جامعه از یک سو و در جایگاه پاسخگویی منطقی و صحیح به شبهه‌ها و سؤالات از سوی دیگر، به تکلیف سترگشان جامۀ عمل بپوشانند. شناخت مفاهیم دینی در هر زمان ضروری است. ولی در عصر غیبت این کار اهمیت و حساسیت بیشتری دارد؛ زیرا به تعبیر امام الموحدین علی(ع): «این پرچم را جز افراد هوشمند، پایدار و آگاه از مواضع حق به دوش نمی‌کشد»[۱۳]. انسان منتظر صالحی که در قالب دعا، رغبت و آرزویش را تشکیل دولت کریمۀ حضرت ولی عصر(ع) می‌داند و از خدا میخواهد تا در آن دولت از مبلغان، مروجان و علمداران دین باشد، لازم است در دوران غیبت به تسبیح فکری و تجهیز اعتقادی بپردازد[۱۴].
- علاوه بر اسلام‌شناسی، یکی از ویژگی‌های منتظر، شناخت و معرفت امام زمان است نه فقط یادگیری نام‌ها و القاب و تاریخ ولادت و غیبت؛ بلکه معرفت داشتن به ویژگی‌ها و ابعاد وجودی حضرت و اندیشیدن در کلمات و اوامر حضرت و تأمل در حکمت نام‌ها و نشانه‌ها و علائم ظهور و شگفتی ولادت و حیات او، همچنین دانستن سبب و حکمت غیبت پر رمز و راز حضرت که به یقین وقتی انسان معرفت به این موارد پیدا کرد و اهداف و آرمان‌های او را فهمید خود را برای عملی کردن اهداف امام زمان آماده می‌سازد و خشنودی او را به خشنودی خودش ترجیح می‌دهد و سعی میکند سرباز خوبی برای آن حضرت باشد. از رسول اکرم(ص) روایت شده: «کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است»[۱۵].[۱۶]
آمادگی اخلاقی و رفتاری
- حضرت مهدی(ع) زمانی ظهور میکند که یاران آماده ای داشته باشد زیرا او میخواهد جهانی را اصلاح کند[۱۷]. انسان منتظر با درک این نکته که "امام اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است"، باید همواره از خویشتن مراقبت[۱۸] و نفس اماره را کنترل و شیطان را از خود دور کند و خانۀ دل را با یاد خدا و با صفات حمیده و پسندیدۀ انسانی زینت دهد و لوح دل را از آلودگی‌ها و گناهان بشوید[۱۹] و از رهگذر انس با دعای ندبه و عهد و ادعیۀ دیگر، توجه خود را به امام معطوف نماید و در قلمرو محبت امام قرار گیرد[۲۰]. قرآن کریم هم شایستگی و صلاحیت را شرط آن انقلاب دانسته است و میفرماید: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۲۱].[۲۲]
آمادگی سیاسی
- اگر چه به دست آوردن آمادگی در عرصۀ اعتقادی، عرصه‌های دیگر را نیز در برداشته و آنها را نیز به دست می‌دهد، اما به جهت زمینه‌سازی در این عرصه باید گفت: مشتاقان برپایی حکومت عدل جهانی می‌بایست زمینه‌های سیاسی این اتفاق بزرگ را نیز فراهم نمایند. به نظر می‌رسد این زمینه‌سازی در دو محور تلاش‌های علمی و عملی صورت پذیرد:
- آشناشدن علاقه‌مندان آن حضرت با روش‌های سیاسی حضرت مهدی(ع) در برپایی حکومت جهانی و به بیان دیگر، روش سیاسی حضرت در عصر ظهور.
- آشناکردن دیگران با این اندیشۀ بلند سیاسی که البته بیرون آوردن آن از بین روایات، کاری شدنی، اما سخت است که تاکنون آنگونه که شایسته است، صورت نپذیرفته است[۲۳].
- بدون شک با توجه به جهانی بودن حکومت حضرت مهدی(ع)، و زمینه‌های فراهم شده در عرصۀ بین الملل، امروزه بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازشناسی و بازنمایی ابعاد سیاسی حکومت جهانی آن حضرت به جهانیان هستیم و این، خود مسئولیتی اساسی بر دوش دانشمندان علوم دینی است. حفظ و تقویت پیوند قلبی با امام عصر(ع) و تجدید دائمی عهد و پیمان، یکی از نشانه‌های آمادگی سیاسی در ولایت‌پذیری آن حضرت هنگام ظهور به شمار می‌آید. امام باقر(ع) دربارۀ ثابت‌قدمان بر امر ولایت فرموده است: «زمانی بر مردم آید که امامشان غیبت کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آنها خواهد بود، این است که باری تعالی به آنها ندا کرده و فرماید: ای بندگان و ای کنیزان من! به نهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق کردید؛ پس به ثواب نیکوی خود، شما را مژده می‌دهم: شما بندگان و کنیزان حقیقی من هستید. از شما می‌پذیرم و از شما در می‌گذرم و برای شما می‌بخشم و به واسطۀ شما باران بر بندگانم می‌بارم و بلا را از آنها بگردانم و اگر شما نبودید؛ بر آنها عذاب می‌فرستادم»[۲۴].[۲۵]
آمادگی اقتصادی
- بی‌گمان حضرت مهدی(ع) به پا می‌خیزد تا زندگی مادی مردم را بر پایۀ عدالت سامان دهد، چون قسط و عدل اقتصادی در جای خود بسیار بایسته و نقش‌آفرین است[۲۶]. جامعۀ منتظر جامعه‌ای پویا و فعال است که حاکمیت طاغوت و بی‌عدالتی را برنمی‌تابد[۲۷] و از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته و تلخی زندگی مادی و یک بُعدی را احساس کرده[۲۸] و به وضع موجود راضی نشده و هر روز خود را در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی آماده‌تر می‌‌نماید[۲۹]. مأموریت اصلی یاران حضرت، پاکسازی جامعه از فتنۀ ظلم و جور و اجرای سیاست‌های عدالت‌محور امام(ع) است. حضرت، آنان را به شرق و غرب عالم اعزام میکند، تا عدالت و قسط را به اجرا بگذارند. "یارانش را به سراسر جهان اعزام میکند و با دستور به اجرای عدالت و نیکی، آنان را فرمانروایان کشورها قرار می‌دهد[۳۰].[۳۱]
آمادگی نظامی
- انسان منتظرِ یک قیام بزرگ که دامنۀ نفوذ آن همۀ جهان است و به طور قطع دنیای استکبار را به چالش در بعد نظامی و جنگ می‌کشاند، چگونه می‌تواند هیچگونه آمادگی فیزیکی برای حضور در این درگیری بزرگ را نداشته باشد؟ امام صادق(ع) فرمودند: «هر یک از شما باید برای خروج حضرت قائم سلاحی مهیا کند ـ هرچند یک تیر باشد ـ خدای تعالی هرگاه بداند کسی چنین نیتی دارد، امید آن است که عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند و از یاران و همراهانش قرار گیرد»[۳۲]. انسان منتظر، انسانی است دیندار و دین باور و شخصیتی است فرهیخته که به طور مستمر به تحکیم پایه‌های نظری و فکری اعتقادش می‌پردازد و با مراقبت دائمی وجودش را برای مبارزه در رکاب موعود امم، امام مهدی(ع)، آماده می‌سازد و با این چنین آمادگی است که انتظار تداوم بعثت، تجلی غدیر و تداعی عاشورا خواهد شد[۳۳].
- امام باقر(ع) ذیل آیۀ شریفۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ﴾[۳۴] فرمود: «بر انجام واجبات شکیبایی کنید و برابر دشمنان، یک دیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظَر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید»[۳۵]. بر خلاف پندار برخی که "رابطوا" را ممکن است بر ایجاد ارتباط و ملاقات با حضرت معنا کنند، این واژه به معنای آمادگی برای مبارزه است[۳۶]. از سخنان پیشوایان معصومان(ع) به دست می‌آید، مرابطه بر دو گونه است: گونۀ اول: آن است که گروهی از مسلمانان در مرزهای کشورهای اسلامی برای دورکردن دشمنان آماده باشند. گونۀ دوم: آن است که مؤمنان در هر حال، منتظر فرج معصومان(ع) باشند و در فرمانبرداری امر آنها و شکیبایی بر طول زمان ظهور و فرج و در آنچه در حال ناپیدایی آنها و امر آنهاست، ثابت قدم باشند و در این حال، تا اندازۀ امکان آماده باشند؛ عزم بر یاری ایشان در هنگام ظهور داشته باشند و از نظر ظاهری و جسمی هم در امر آنها ثابت قدم باشند. به دست آوردن توان و قوت برای رودررویی با تهدیدهای دشمنان، همواره مورد پافشاری آموزه‌های دینی بوده است. قرآن کریم[۳۷] با همه صراحت بر این مهم تأکید کرده، پیروان خود را به فراهم‌نمودن همه ابزارهای ممکن در این راه سفارش میکند[۳۸].
آمادگی فرهنگی
- انسان‌ها، معمار سرنوشت جامعه و تاریخ‌اند و با خود آنان است که بتوانند جامعۀ خویش را از وضع بد و نامناسب به خوب و مناسب برسانند و یا بر عکس. با دقت در آیات قرآن کریم و بررسی سرگذشت ملت‌ها و امت‌های پیشین، به روشنی درمی‌یابیم که سنت الهی چنین بوده که پدید‌آمدن هر گونه دگرگونی و تحولی برای جامعه‌های انسانی، به دست و ارادۀ خود آنان شدنی است. همان‌گونه که سرنوشت یک انسان، در گرو چگونگی رفتار و کارهای اوست، سرنوشت یک جامعه نیز بستگی فراوانی به کارکرد گروهی افراد دارد. خداوند بزرگ در آیهای تأکید کرده سرنوشت هیچ قوم و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند[۳۹] و در آیهای دیگر میفرماید: «نعمتی را که به گروه و امتی داده، تغییر نمی‌دهد؛ جز آنکه آنان، خودشان را تغییر دهند»[۴۰]. امام زمان(ع) فرمودند: «اگر شیعیان ما، که خداوند توفیق طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت ملاقات ما به تأخیر نمی‌افتد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان می‌شد»[۴۱]. آری، سنّت الهی بر این قرار گرفته است که تا مردم نخواهند و حرکت نکنند و آمادۀ مبارزه با ظلم و پذیرش دولت حق نباشند، خدا نیز آن را نخواهد داد[۴۲].
- آنچه در عرصۀ فرهنگ دینی به آن توجه میشود، به طور عمده، زیر عنوان "پیروی خالص از خداوند و ولی او" گرد می‌آیند؛ زیرا شناخت خداوند و امام زمان(ع) و باور به آنان، باید در رفتار دیده شود و تبلور حقیقی آن در فرمانبرداری خالص و فراگیر از آن نورهای پاک آشکار گردد. همسوکردن رفتارها، نیت‌ها و جهت‌گیری‌ها، بر پایۀ خواست رهبر الهی، از مهم‌ترین ویژگی‌های رهروان راستین است رسول گرامی اسلام(ص) در این باره فرمود: «خوشا به حال کسی که، قائم اهل بیت مرا درک کند؛ حال آنکه پیش از قیام او نیز پیرو او باشد. با دوست او دوست و با دشمن او دشمن و با رهبران و پیشوایان هدایت‌گر پیش از او نیز دوست باشد. اینان همنشین و دوستان من و گرامی‌ترینِ امت من، در نزد من هستند»[۴۳].[۴۴]
نتیجه گیری
- بنابراین قیام حضرت مهدی(ع) پیش از هر چیز نیازمند به عناصر آماده و با ارزش انسانی است و این در درجۀ اول محتاج به انواع آمادگی برای پیاده کردن آن برنامه عظیم است. آمادگی که جوهر اصلی انتظار و وظیفه قطعی منتظران است؛ باید در زمینه‌های مختلف روحی، معرفتی، فکری، اخلاقی، فرهنگی، سیاسی، اقتتصادی و نظامی ایجاد شود.
پانویس
- ↑ ر.ک. گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص ۹۳-۹۵.
- ↑ «"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّه"»؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.
- ↑ ر.ک. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۰۵-۱۰۶.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۲۹.
- ↑ ر.ک. حیدری،عزیز الله، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵؛ بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص ۹۶؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توانمندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.
- ↑ پروردگارا من در صبح‌گاه امروز عهد و پیمانی که بر گردنم است، تجدید می‌کنم که هرگز آن را از گردنم برندارم و از آن جدا نشوم؛ بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۹۶؛ کفعمی، المصباح، ص ۵۵۰.
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی(ع)، ص ۱۰۰؛ فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶.
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
- ↑ ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۳.
- ↑ ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ - ۵۱.
- ↑ «"وَ لَا یَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ"»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳.
- ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
- ↑ «"مَنْ مَاتَ وَ هُوَ لَا یَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً"»؛ محاسن برقی، ج۱، ص۲۵۱؛ بحارالانوار مرحوم مجلسی، ج۲۳، ص۷۶ و با تعبیر «"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ فَقَدْ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً"»؛ الصوارم المهرقة، ص۲۶۳.
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
- ↑ ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
- ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
- ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
- ↑ «و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
- ↑ امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۲۴۱، مکارم شیرازی، ناصر،حکومت جهانی مهدی(ع)، ص۱۰۰
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی(ع)، ص۸۴ - ۷۹.
- ↑ «"یَأْتِی عَلَی النَّاسِ زَمَانٌ یَغِیبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَیَا طُوبَی لِلثَّابِتِینَ عَلَی أَمْرِنَا فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ إِنَّ أَدْنَی مَا یَکُونُ لَهُمْ مِنَ الثَّوَابِ أَنْ یُنَادِیَهُمُ الْبَارِئُ جَلَّ جَلَالُهُ فَیَقُولَ عِبَادِی وَ إِمَائِی آمَنْتُمْ بِسِرِّی وَ صَدَّقْتُمْ بِغَیْبِی فَأَبْشِرُوا بِحُسْنِ الثَّوَابِ مِنِّی فَأَنْتُمْ عِبَادِی وَ إِمَائِی حَقّاً مِنْکُمْ أَتَقَبَّلُ وَ عَنْکُمْ أَعْفُو وَ لَکُمْ أَغْفِرُ وَ بِکُمْ أَسْقِی عِبَادِیَ الْغَیْثَ وَ أَدْفَعُ عَنْهُمُ الْبَلَاءَ وَ لَوْلَاکُمْ لَأَنْزَلْتُ عَلَیْهِمْ عَذَابِی"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۳۰، باب ۳۱، ح۱۵.
- ↑ ر.ک سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
- ↑ ر.ک. حیدری، عزیز الله، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵؛ بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص۹۶
- ↑ «"یُفَرَّقُ الْمَهْدِیُّ أَصْحَابَهِ فِی جَمِیعِ الْبُلْدَانِ وَ یَأْمُرُهُمْ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ یَجْعَلَهُمْ حُکَّاماً فِی الْأَقَالِیمَ"»؛ روزگار رهائی، ج۲، ص۶۳.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن.
- ↑ «"لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّی یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"»؛ الغیبة النعمانی، ص ۳۲۱، ح ۱۰.
- ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،؟؟؟
- ↑ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
- ↑ «"اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ"»؛ الغیبه نعمانی، ص۱۹۹.
- ↑ ر.ک. ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۳۰۳؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ سوره انفال، آیه ۶۰.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توانمندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.
- ↑ رعد، آیه ۱۱.
- ↑ انفال، آیه ۵۳.
- ↑ «"وَ لَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَی اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا"»؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰.
- ↑ ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ – ۵۱.
- ↑ «""طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ یَتَوَلَّی وَلِیَّهُ وَ یَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ یَتَوَلَّی الْأَئِمَّةَ الْهَادِیَةَ مِنْ قَبْلِهِ أُولَئِکَ رُفَقَائِی وَ ذَوُو وُدِّی وَ مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمُ أُمَّتِی عَلَیَّ"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲و ۳؛ کتاب الغیبه طوسی، ص ۴۵۶.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.