بحث:انتظار راستین به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'انقلاب مهدی' به 'انقلاب مهدی') |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==نویسنده: آقای ظرافتی== | ==نویسنده: آقای ظرافتی== | ||
==پاسخ جامع قبل== | |||
===اهمیت [[انتظار راستین]]=== | |||
*[[انتظار راستین]] آمیخته با آمادگی‌هایی است و بدون [[شک]] کسانی که [[آمادگی]] کامل دارند مشمول [[مقام]] رفیع [[افضل]] العبادۀ<ref>{{متن حدیث|أفْضَلُ العِبادَهِ انْتِظارُ الفَرَجِ}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵.</ref> و أحبُّ الاعمال می‌شوند؛ نه هر کسی که مدّعی [[انتظار]] باشد، در حالی که هیچ [[آمادگی]] ندارد و این اشتباه است که دست روی دست گذاشته و [[خیال]] کند همۀ [[کارها]] با [[اعجاز]] و [[دعا]] انجام میشود و [[کارها]] را [[امام]] درست میکند؛ در صورتی که از اسباب ظاهری و آدم‌های لایق و [[شایسته]] [[کمک]] گرفته میشود. براین اساس، آنکه بخواهد به واقع [[منتظر]] وجود [[مبارک]] آن [[حضرت]] باشد لازم است خویشتن را مهیا سازد اگرچه با آماده کردن یک تیر باشد<ref>{{متن حدیث|لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی، ج۱، ص۹۵ و گفتار معصومین{{ع}}، ج۱، ص۲۰۴؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۶۵-۱۶۷؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین]]، ص؟؟؟</ref> | |||
*در [[انتظار راستین]]، سخن از [[مبارزه]] و [[جهاد]] است نه سکون و صرفاً دست به [[دعا]] بلند کردن<ref>ر.ک: [[روح‌الله شاکری زواردهی|شاکری زواردهی، روح‌الله]] و [[علی خانی]]، [[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله]]، ص۲۶۶-۲۶۷.</ref> و لذا در [[روایات]] از [[انتظار سازنده]] و [[راستین]] با عنوان با [[فضیلت]] ترین [[عبادت]] یاد شده است؛ زیرا [[انقلاب مهدی]] {{ع}}، آخرین حلقۀ [[مبارزه]] [[حق]] علیه [[باطل]] است و این [[مبارزه]] به [[پیروزی]] [[اهل حق]] خاتمه پیدا میکند<ref>ر.ک: [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸.</ref>. | |||
*[[منتظر حقیقی]] [[ اهل عمل]] به [[وظیفه]]، حرکت و [[پویایی]] است و در [[فرهنگ مهدویت]]، [[انتظار فرج]] با [[مسئولیت‌گریزی]] که از آثار مهم [[یأس]] و [[ناامیدی]] است، سازگار نیست و اساساً انتظارِ بدون عمل، هیچ‌گونه مطلوبیتی از نظر [[معارف دینی]] ندارد. تعبیر [[امام سجاد]] {{ع}} از "[[انتظار فرج]]" که آن را [[برترین]] عمل‌ها دانسته است: «إِنْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَفْضَلِ الْعَمَلِ»<ref>بحرانی، سیدهاشم، حلیة الأبرار، ج۴، ص۱۴</ref>، گویای همین مطلب است. انتظاری که در [[فرهنگ اسلامی]] [[عبادت]] به شمار می‌رود و [[منتظران]] را از [[پاکان]] و [[صالحان]] و معتقدان پابرجا و [[استوار]] بر می‌شمارد، انتظاری است آمیخته با [[امید به آینده]] مطلوب و [[جهاد]] در راه [[حاکمیت]] [[حقّ]]<ref>ر.ک: [[روح‌الله شاکری زواردهی|شاکری زواردهی، روح‌الله]] و [[علی خانی]]، [[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله]]، ص۲۶۶-۲۶۷.</ref>. | |||
*یکی از مفاهیم واقعی [[راستین]] [[انتظار]] عبارت است از حرکت و تلاش [[سازش]] ناپذیر در جهت [[مبارزه با ظلم]] و [[ظالم]] که [[انسان]] نسبت به وضعیت [[ظلم و ستم]] موجود ناراضی و معترض باشد و به منظور [[زمینه سازی]] [[حکومت جهانی]] [[اسلام]] و [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} گام بردارد تا [[صلاح]] و [[تقوای الهی]] [[صلح]] و [[عدالت]] و [[آزادی]] و [[صداقت]] بر سراسر [[گیتی]] گسترده شود<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۳۹ ـ ۴۱؛ [[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت ج۱۰]]، ص۳۸- ۳۹.</ref>. | |||
*در مفهوم [[راستین]] [[انتظار]] سه نکتۀ مهم وجود دارد: | |||
#مشخصۀ اساسی [[انتظار راستین]]، [[خوش‌بینی]] به آینده‌ای روشن و سعادت‌بخش است و [[فرج]] و [[گشایش]] همچون نقطۀ روشنی است که [[انسان]] با [[انتظار]] به آن سو حرکت میکند، پس [[انتظار فرج]]، روشنی بخش [[دل‌ها]] با [[نور]] [[امید]] است؛ [[امید]] به [[رفع ظلم]] و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و [[سکوت]] در برابر ستمگری‌های موجود در [[جامعه]]<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۳۹ ـ ۴۱؛ [[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت ج۱۰]]، ص۳۸- ۳۹.</ref>. | |||
#در مفهوم [[انتظار فرج]] سازنده، توجه به سوی مرکز [[فرماندهی]] و [[ولایت الهی]]؛ یعنی [[امام مهدی]] {{ع}} است. | |||
#مفهوم عمیق‌تر [[انتظار فرج]] این است که ما چون [[دوستدار]] امامیم باید آن طور که مورد پسند [[امام]] است [[زندگی]] کنیم و با یافتن الگویی مناسب می‌‌توانیم [[نفس]] خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی [[برتر]]، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، [[امام مهدی]] {{ع}} است<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص۳۹ ـ ۴۱.</ref>. | |||
===انواع [[آمادگی]] برای [[انتظار راستین]]=== | |||
*[[انتظار راستین]] آمادگی‌های ذیل را می‌‌خواهد: | |||
#'''[[خودسازی]]''': [[منتظر]] باید [[اعمال]] و رفتارش را درست کند؛ [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به [[فضایل]] [[اخلاقی]] آراسته کند. چراکه فرد [[ناپاک]] و آلوده نمیتواند [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشد که شعله اوّلش دامان او را می‌‌گیرد و افراد [[ظالم]] و [[فاسد]] در [[نظام مهدوی]] هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸ و تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>. | |||
#'''[[اصلاح دیگران]]''': برنامۀ [[عظیم]] [[انقلاب جهانی]] که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ بلکه باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد. در یک میدان وسیع مبارزۀ دست‌جمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست. بنابراین [[منتظران واقعی]] علاوه بر اینکه به [[اصلاح]] خویش می‌‌کوشند، وظیفۀ خود می‌‌دانند دیگران را نیز [[اصلاح]] کنند و به [[قدر]] [[توانایی]] خود [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنند، همچنان که [[پیامبر بزرگوار اسلام]]{{صل}} فرمود: «همه شما [[رهبر]] یکدیگر و در راه [[اصلاح]] هم [[مسئول]] هستید»<ref>{{متن حدیث|کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ}}؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص۱۰۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین]]، ص؟؟؟</ref> | |||
#'''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]''': تحقّق [[انقلاب جهانی]] بدون [[ایمان]] مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و زبونی و [[ناتوانی]] را دور سازد و بدون [[اعمال]] صالحی که راه را برای [[اصلاح]] [[جهان]] بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین برنامه‌ای هستند، باید سطح [[آگاهی]] و [[ایمان]] خود را بالا ببرند<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص۱۰۰-۱۰۲، ۱۰۵، ۱۰۶.</ref>. | |||
#'''عرصه [[فرهنگ]]''': [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن و عترت]] [[تجاوز]] نکند تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش [[تجلی]] کند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>. این سخن [[نورانی]] نمود روشنی از جلوۀ [[انتظار حقیقی]] در عرصۀ [[فرهنگ]] را به نمایش می‌‌گذارد چراکه [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن و عترت]] [[تجاوز]] نکند. تلاش [[منتظران راستین]] [[حضرت]] [[بقیه الله]] {{ع}} در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که [[معارف]] و مآثر [[قرآن و عترت]] {{ع}} را [[احیا]] و منتشر سازند. [[حقیقت انتظار]] در این عرصه آن است که [[منتظر]] [[معتقد]] و عارف به [[حضرت ولی الله اعظم]] {{ع}} براساس معرفتش امر آنان را [[احیا]] میکند و خویشتن را در محدودۀ [[اوامر]] ایشان منحصر می‌‌سازد تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش [[تجلی]] کند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۶۵-۱۶۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین]]، ص؟؟؟</ref>. | |||
==پاسخ تفصیلی== | ==پاسخ تفصیلی== | ||
==اهمیت [[انتظار راستین]]== | ==اهمیت [[انتظار راستین]]== | ||
| خط ۸: | خط ۲۶: | ||
*[[انتظار]] [[شایسته]] و سازنده آن است که [[انسان]] نسبت به وضعیت [[ظلم و ستم]] موجود ناراضی و معترض باشد و برای وضعیت مناسب و تحقق [[عدالت]] [[راستین]] گام بردارد تا [[شر]] و [[فساد]] از بیخ و بن برکنده شده و [[صلاح]] و [[تقوای الهی]] [[صلح]] و [[عدالت]] و [[آزادی]] و [[صداقت]] بر سراسر [[گیتی]] گسترده شود و میان [[انسان‌ها]] در امر [[ثروت]] [[مساوات]] کامل برقرار شود<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت، ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.</ref>. | *[[انتظار]] [[شایسته]] و سازنده آن است که [[انسان]] نسبت به وضعیت [[ظلم و ستم]] موجود ناراضی و معترض باشد و برای وضعیت مناسب و تحقق [[عدالت]] [[راستین]] گام بردارد تا [[شر]] و [[فساد]] از بیخ و بن برکنده شده و [[صلاح]] و [[تقوای الهی]] [[صلح]] و [[عدالت]] و [[آزادی]] و [[صداقت]] بر سراسر [[گیتی]] گسترده شود و میان [[انسان‌ها]] در امر [[ثروت]] [[مساوات]] کامل برقرار شود<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت، ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.</ref>. | ||
*در مفهوم [[راستین]] [[انتظار]] سه نکتۀ مهم وجود دارد: | *در مفهوم [[راستین]] [[انتظار]] سه نکتۀ مهم وجود دارد: | ||
#[[فرج]] و [[گشایش]] همچون نقطه روشنی است که [[انسان]] با [[انتظار]] به آن سو حرکت میکند، پس حرکت باید به سوی نقطۀ معینی باشد؛ یعنی به آن سویی که از طرف [[خدا]] ترسیم شده است. پس [[انتظار فرج]]، روشنی بخش [[دل‌ها]] با [[نور]] [[امید]] است؛ [[امید]] به [[رفع ظلم]] و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و [[سکوت]] در برابر ستمگری‌های موجود در [[جامعه]]. در [[حقیقت انتظار]] [[فرج]]، درمان کنندۀ مشکل [[یأس]] است و [[شیعیان]] همیشه مخالف [[ستم]] بوده و ذکر همیشگی‌شان در هنگام مقاومت‌ها "یا [[حجت بن الحسن]] و یا [[مهدی]]" است علتی که وادار کنندۀ همیشگی [[شیعه]] برای [[ستیز]] با [[دشمنان]] است، [[انتظار فرج]] است و اگر [[شیعه]] [[انتظار فرج]] را به طور کامل [[درک]] کند هیچ گاه، مظلومی | #[[فرج]] و [[گشایش]] همچون نقطه روشنی است که [[انسان]] با [[انتظار]] به آن سو حرکت میکند، پس حرکت باید به سوی نقطۀ معینی باشد؛ یعنی به آن سویی که از طرف [[خدا]] ترسیم شده است. پس [[انتظار فرج]]، روشنی بخش [[دل‌ها]] با [[نور]] [[امید]] است؛ [[امید]] به [[رفع ظلم]] و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و [[سکوت]] در برابر ستمگری‌های موجود در [[جامعه]]. در [[حقیقت انتظار]] [[فرج]]، درمان کنندۀ مشکل [[یأس]] است و [[شیعیان]] همیشه مخالف [[ستم]] بوده و ذکر همیشگی‌شان در هنگام مقاومت‌ها "یا [[حجت بن الحسن]] و یا [[مهدی]]" است علتی که وادار کنندۀ همیشگی [[شیعه]] برای [[ستیز]] با [[دشمنان]] است، [[انتظار فرج]] است و اگر [[شیعه]] [[انتظار فرج]] را به طور کامل [[درک]] کند هیچ گاه، مظلومی باقی نمی‌ماند؛ زیرا [[شیعیان]] در این صورت، [[ظلم]] را نپذیرفته و [[خداوند]] آنها را [[پیروز]] می‌‌گرداند<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت، ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.</ref>. | ||
#توجه به سوی مرکز [[فرماندهی]] و [[ولایت الهی]] یعنی [[امام مهدی]] {{ع}} که این امر در [[رهبری]] [[معنوی]]؛ یعنی [[مرجعیت]] بازتاب یافته و اینکه [[رهبر]] مذهبی [[مسلمانان]] به ویژه [[شیعیان]] باید از بین پارساترین و نزدیکترین افراد به [[ارزش‌های الهی]] [[انتخاب]] شود به این [[دلیل]] است که رو به سوی قله والاتری داشته‌اند که آن قله [[امام مهدی]] {{ع}} است و ما این قلۀ بلند و متکامل را "[[انتظار فرج]]" می‌‌نامیم. چون [[انتظار فرج]] به معنای واقعی و اصیل خود، ما را وادار به حرکت به سمت قله‌های روشن و اُفق‌های دور دست میکند<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.</ref>. | #توجه به سوی مرکز [[فرماندهی]] و [[ولایت الهی]] یعنی [[امام مهدی]] {{ع}} که این امر در [[رهبری]] [[معنوی]]؛ یعنی [[مرجعیت]] بازتاب یافته و اینکه [[رهبر]] مذهبی [[مسلمانان]] به ویژه [[شیعیان]] باید از بین پارساترین و نزدیکترین افراد به [[ارزش‌های الهی]] [[انتخاب]] شود به این [[دلیل]] است که رو به سوی قله والاتری داشته‌اند که آن قله [[امام مهدی]] {{ع}} است و ما این قلۀ بلند و متکامل را "[[انتظار فرج]]" می‌‌نامیم. چون [[انتظار فرج]] به معنای واقعی و اصیل خود، ما را وادار به حرکت به سمت قله‌های روشن و اُفق‌های دور دست میکند<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.</ref>. | ||
#مفهوم عمیق‌تر [[انتظار فرج]] این است که ما چون [[دوستدار]] امامیم باید آن طور که مورد پسند [[امام]] است [[زندگی]] کنیم و با یافتن الگویی مناسب ـ که جستجوی الگوی مطلوب از جمله اصیل‌ترین صفات [[بشر]] است ـ می‌‌توانیم [[نفس]] خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی [[برتر]]، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، [[امام مهدی]] {{ع}} است؛ از این رو در [[انتظار ظهور]] او بوده و سعی می‌‌کنیم با [[تهذیب نفس]] و سایر آمادگی‌ها، [[اعمال]] خود را مورد [[رضایت]] [[امام]] قرار دهیم و این معنای والا و [[حقیقی]] [[انتظار فرج]] است<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.</ref>. | #مفهوم عمیق‌تر [[انتظار فرج]] این است که ما چون [[دوستدار]] امامیم باید آن طور که مورد پسند [[امام]] است [[زندگی]] کنیم و با یافتن الگویی مناسب ـ که جستجوی الگوی مطلوب از جمله اصیل‌ترین صفات [[بشر]] است ـ می‌‌توانیم [[نفس]] خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی [[برتر]]، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، [[امام مهدی]] {{ع}} است؛ از این رو در [[انتظار ظهور]] او بوده و سعی می‌‌کنیم با [[تهذیب نفس]] و سایر آمادگی‌ها، [[اعمال]] خود را مورد [[رضایت]] [[امام]] قرار دهیم و این معنای والا و [[حقیقی]] [[انتظار فرج]] است<ref>ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.</ref>. | ||
| خط ۱۶: | خط ۳۴: | ||
#[[خودسازی]]: [[یار]] آن [[حضرت]] بودن [[خودسازی]] می‌‌خواهد و باید نیروی [[علم]]، [[ایمان]] و [[ایثار]] را در خود زنده کند تا آن [[لیاقت]] حاصل شود. شخصی که [[انتظار امام زمان]] {{ع}} را می‌‌کشد، سعی میکند خود را به آن [[حضرت]] نزدیک کرده و [[اعمال]] و رفتارش را درست کند؛ [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به [[فضایل اخلاقی]] آراسته کند چراکه [[منتظر واقعی]] برای چنان برنامۀ مهمّی هرگز نمیتواند نقش تماشاچی را داشته باشد؛ باید حتماً در صف [[منتظران واقعی]] قرار گیرد که این محتاج به داشتن اعمالی [[پاک]] و روحی [[پاک]] تر، برخورداری از [[شهامت]] و [[آگاهی]] [[کافی]] است. فرد [[ناپاک]] و آلوده چگونه می‌‌تواند [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشد که شعلۀ اوّلش دامان خودش را می‌‌گیرد. [[ظالم]] و [[ستمگر]] چگونه ممکن است در [[انتظار]] کسی بنشیند که طعمۀ شمشیرش [[خون]] [[ستمگران]] است و [[فاسد]] و نادرست چگونه می‌‌تواند در [[انتظار]] نظامی که افراد [[فاسد]] و نادرست در آن هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود، روزشماری کند. این [[انتظار]] برای تصفیۀ [[روح]] و [[فکر]] و شستشوی جسم و [[جان]] از لوث آلودگی‌ها [[کافی]] است<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸ و تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>. | #[[خودسازی]]: [[یار]] آن [[حضرت]] بودن [[خودسازی]] می‌‌خواهد و باید نیروی [[علم]]، [[ایمان]] و [[ایثار]] را در خود زنده کند تا آن [[لیاقت]] حاصل شود. شخصی که [[انتظار امام زمان]] {{ع}} را می‌‌کشد، سعی میکند خود را به آن [[حضرت]] نزدیک کرده و [[اعمال]] و رفتارش را درست کند؛ [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به [[فضایل اخلاقی]] آراسته کند چراکه [[منتظر واقعی]] برای چنان برنامۀ مهمّی هرگز نمیتواند نقش تماشاچی را داشته باشد؛ باید حتماً در صف [[منتظران واقعی]] قرار گیرد که این محتاج به داشتن اعمالی [[پاک]] و روحی [[پاک]] تر، برخورداری از [[شهامت]] و [[آگاهی]] [[کافی]] است. فرد [[ناپاک]] و آلوده چگونه می‌‌تواند [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشد که شعلۀ اوّلش دامان خودش را می‌‌گیرد. [[ظالم]] و [[ستمگر]] چگونه ممکن است در [[انتظار]] کسی بنشیند که طعمۀ شمشیرش [[خون]] [[ستمگران]] است و [[فاسد]] و نادرست چگونه می‌‌تواند در [[انتظار]] نظامی که افراد [[فاسد]] و نادرست در آن هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود، روزشماری کند. این [[انتظار]] برای تصفیۀ [[روح]] و [[فکر]] و شستشوی جسم و [[جان]] از لوث آلودگی‌ها [[کافی]] است<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸ و تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>. | ||
#[[اصلاح]] دیگران: [[منتظران راستین]] در عین حال، [[وظیفه]] دارند علاوه بر [[اصلاح]] خویش، در [[اصلاح]] دیگران نیز بکوشند؛ زیرا برنامۀ [[عظیم]] و سنگین [[انقلاب جهانی]] که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ بلکه برنامه ای است که تمام عناصر تحوّل باید در آن شرکت جوید؛ باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد؛ کوشش‌ها و تلاش‌ها باید هماهنگ گردد و عمق و وسعت این هماهنگی باید به [[عظمت]] همان برنامۀ [[انقلاب جهانی]] باشد که [[انتظار]] آن را دارند. در یک میدان وسیع مبارزۀ دست‌جمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست. بنابراین [[منتظران واقعی]] علاوه بر اینکه به [[اصلاح]] خویش می‌‌کوشند، وظیفۀ خود می‌‌دانند دیگران را نیز [[اصلاح]] کنند و به [[قدر]] [[توانایی]] خود [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنند، همچنان که [[پیامبر بزرگوار اسلام]]{{صل}} فرمود: «همه شما [[رهبر]] یکدیگر و در راه [[اصلاح]] هم [[مسئول]] هستید»<ref> {{متن حدیث|کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ}}؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۲؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟.</ref> | #[[اصلاح]] دیگران: [[منتظران راستین]] در عین حال، [[وظیفه]] دارند علاوه بر [[اصلاح]] خویش، در [[اصلاح]] دیگران نیز بکوشند؛ زیرا برنامۀ [[عظیم]] و سنگین [[انقلاب جهانی]] که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ بلکه برنامه ای است که تمام عناصر تحوّل باید در آن شرکت جوید؛ باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد؛ کوشش‌ها و تلاش‌ها باید هماهنگ گردد و عمق و وسعت این هماهنگی باید به [[عظمت]] همان برنامۀ [[انقلاب جهانی]] باشد که [[انتظار]] آن را دارند. در یک میدان وسیع مبارزۀ دست‌جمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست. بنابراین [[منتظران واقعی]] علاوه بر اینکه به [[اصلاح]] خویش می‌‌کوشند، وظیفۀ خود می‌‌دانند دیگران را نیز [[اصلاح]] کنند و به [[قدر]] [[توانایی]] خود [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنند، همچنان که [[پیامبر بزرگوار اسلام]]{{صل}} فرمود: «همه شما [[رهبر]] یکدیگر و در راه [[اصلاح]] هم [[مسئول]] هستید»<ref> {{متن حدیث|کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ}}؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۲؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟.</ref> | ||
#[[ایمان]] و [[عمل صالح]]: تحقّق [[انقلاب جهانی]] بدون یک [[ایمان]] مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و زبونی و [[ناتوانی]] را دور سازد و بدون [[اعمال]] صالحی که راه را برای [[اصلاح]] [[جهان]] بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین برنامه‌ای هستند، هم باید سطح [[آگاهی]] و [[ایمان]] خود را بالا ببرند و هم در [[اصلاح]] خویش و [[اعمال]] خود بکوشند. تنها چنین کسانی هستند که می‌توانند نوید [[زندگی]] در [[حکومت]] او به خود دهند، نه آنها که با [[ظلم و ستم]] [[همکاری]] دارند! و نه آنها که از [[ایمان]] و [[عمل صالح]] بیگانه‌اند! نه افراد ترسو و زبونی که بر اثر [[ضعف | #[[ایمان]] و [[عمل صالح]]: تحقّق [[انقلاب جهانی]] بدون یک [[ایمان]] مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و زبونی و [[ناتوانی]] را دور سازد و بدون [[اعمال]] صالحی که راه را برای [[اصلاح]] [[جهان]] بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین برنامه‌ای هستند، هم باید سطح [[آگاهی]] و [[ایمان]] خود را بالا ببرند و هم در [[اصلاح]] خویش و [[اعمال]] خود بکوشند. تنها چنین کسانی هستند که می‌توانند نوید [[زندگی]] در [[حکومت]] او به خود دهند، نه آنها که با [[ظلم و ستم]] [[همکاری]] دارند! و نه آنها که از [[ایمان]] و [[عمل صالح]] بیگانه‌اند! نه افراد ترسو و زبونی که بر اثر [[ضعف ایمان]] از همه چیز حتّی از سایه خود می‌ترسند! و نه افراد [[سست]] و بی‌حال و بیکاره‌ای که دست روی دست گذارده و در برابر [[مفاسد]] محیط [[زندگی]] و [[جامعه]] شان [[سکوت]] [[اختیار]] کرده و کمترین تلاشی در راه [[مبارزه]] با [[فساد]] ندارند. آری [[انتظار راستین]] این است<ref>ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۰-۱۰۲، ۱۰۵، ۱۰۶.</ref>. | ||
#عرصه [[فرهنگ]]: عرصۀ [[فرهنگ]] از اساسی ترین عرصه‌هایی است که در [[زمینه سازی]] طلوع [[شمس]] [[مهدوی]]{{ع}} موثر است از این رو دریافت [[فهم]] صحیح [[انتظار]] در این عرصه سهم اساسی در تصحیح [[فرهنگ انتظار]] دارد. [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن و عترت]] [[تجاوز]] نکند تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش [[تجلی]] کند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>. این سخن [[نورانی]] نمود روشنی از جلوۀ [[انتظار حقیقی]] در عرصۀ [[فرهنگ]] را به نمایش می‌‌گذارد چراکه [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن و عترت]] [[تجاوز]] نکند. تلاش [[منتظران راستین]] حضرت [[بقیه الله]] {{ع}} در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که [[معارف]] و مآثر [[قرآن و عترت]] {{ع}} را [[احیا]] و منتشر سازند. [[حقیقت انتظار]] در این عرصه آن است که [[منتظر]] [[معتقد]] و عارف به [[حضرت]] [[ولی الله]] اعظم {{ع}} براساس معرفتش امر آنان را [[احیا]] میکند و خویشتن را در محدودۀ [[اوامر]] ایشان منحصر می‌‌سازد تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش [[تجلی]] کند<ref>ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟.</ref>. | #عرصه [[فرهنگ]]: عرصۀ [[فرهنگ]] از اساسی ترین عرصه‌هایی است که در [[زمینه سازی]] طلوع [[شمس]] [[مهدوی]]{{ع}} موثر است از این رو دریافت [[فهم]] صحیح [[انتظار]] در این عرصه سهم اساسی در تصحیح [[فرهنگ انتظار]] دارد. [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن و عترت]] [[تجاوز]] نکند تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش [[تجلی]] کند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>. این سخن [[نورانی]] نمود روشنی از جلوۀ [[انتظار حقیقی]] در عرصۀ [[فرهنگ]] را به نمایش می‌‌گذارد چراکه [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن و عترت]] [[تجاوز]] نکند. تلاش [[منتظران راستین]] حضرت [[بقیه الله]] {{ع}} در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که [[معارف]] و مآثر [[قرآن و عترت]] {{ع}} را [[احیا]] و منتشر سازند. [[حقیقت انتظار]] در این عرصه آن است که [[منتظر]] [[معتقد]] و عارف به [[حضرت]] [[ولی الله]] اعظم {{ع}} براساس معرفتش امر آنان را [[احیا]] میکند و خویشتن را در محدودۀ [[اوامر]] ایشان منحصر می‌‌سازد تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش [[تجلی]] کند<ref>ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟.</ref>. | ||
==نتیجه گیری== | ==نتیجه گیری== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۴۱
نویسنده: آقای ظرافتی
پاسخ جامع قبل
اهمیت انتظار راستین
- انتظار راستین آمیخته با آمادگی‌هایی است و بدون شک کسانی که آمادگی کامل دارند مشمول مقام رفیع افضل العبادۀ[۱] و أحبُّ الاعمال می‌شوند؛ نه هر کسی که مدّعی انتظار باشد، در حالی که هیچ آمادگی ندارد و این اشتباه است که دست روی دست گذاشته و خیال کند همۀ کارها با اعجاز و دعا انجام میشود و کارها را امام درست میکند؛ در صورتی که از اسباب ظاهری و آدم‌های لایق و شایسته کمک گرفته میشود. براین اساس، آنکه بخواهد به واقع منتظر وجود مبارک آن حضرت باشد لازم است خویشتن را مهیا سازد اگرچه با آماده کردن یک تیر باشد[۲].[۳]
- در انتظار راستین، سخن از مبارزه و جهاد است نه سکون و صرفاً دست به دعا بلند کردن[۴] و لذا در روایات از انتظار سازنده و راستین با عنوان با فضیلت ترین عبادت یاد شده است؛ زیرا انقلاب مهدی (ع)، آخرین حلقۀ مبارزه حق علیه باطل است و این مبارزه به پیروزی اهل حق خاتمه پیدا میکند[۵].
- منتظر حقیقی اهل عمل به وظیفه، حرکت و پویایی است و در فرهنگ مهدویت، انتظار فرج با مسئولیت‌گریزی که از آثار مهم یأس و ناامیدی است، سازگار نیست و اساساً انتظارِ بدون عمل، هیچ‌گونه مطلوبیتی از نظر معارف دینی ندارد. تعبیر امام سجاد (ع) از "انتظار فرج" که آن را برترین عمل‌ها دانسته است: «إِنْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَفْضَلِ الْعَمَلِ»[۶]، گویای همین مطلب است. انتظاری که در فرهنگ اسلامی عبادت به شمار می‌رود و منتظران را از پاکان و صالحان و معتقدان پابرجا و استوار بر می‌شمارد، انتظاری است آمیخته با امید به آینده مطلوب و جهاد در راه حاکمیت حقّ[۷].
- یکی از مفاهیم واقعی راستین انتظار عبارت است از حرکت و تلاش سازش ناپذیر در جهت مبارزه با ظلم و ظالم که انسان نسبت به وضعیت ظلم و ستم موجود ناراضی و معترض باشد و به منظور زمینه سازی حکومت جهانی اسلام و ظهور حضرت مهدی (ع) گام بردارد تا صلاح و تقوای الهی صلح و عدالت و آزادی و صداقت بر سراسر گیتی گسترده شود[۸].
- در مفهوم راستین انتظار سه نکتۀ مهم وجود دارد:
- مشخصۀ اساسی انتظار راستین، خوش‌بینی به آینده‌ای روشن و سعادت‌بخش است و فرج و گشایش همچون نقطۀ روشنی است که انسان با انتظار به آن سو حرکت میکند، پس انتظار فرج، روشنی بخش دل‌ها با نور امید است؛ امید به رفع ظلم و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و سکوت در برابر ستمگری‌های موجود در جامعه[۹].
- در مفهوم انتظار فرج سازنده، توجه به سوی مرکز فرماندهی و ولایت الهی؛ یعنی امام مهدی (ع) است.
- مفهوم عمیق‌تر انتظار فرج این است که ما چون دوستدار امامیم باید آن طور که مورد پسند امام است زندگی کنیم و با یافتن الگویی مناسب می‌‌توانیم نفس خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی برتر، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، امام مهدی (ع) است[۱۰].
انواع آمادگی برای انتظار راستین
- انتظار راستین آمادگی‌های ذیل را می‌‌خواهد:
- خودسازی: منتظر باید اعمال و رفتارش را درست کند؛ حسادت، کینه، نفاق و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به فضایل اخلاقی آراسته کند. چراکه فرد ناپاک و آلوده نمیتواند منتظر تحوّل و انقلابی باشد که شعله اوّلش دامان او را می‌‌گیرد و افراد ظالم و فاسد در نظام مهدوی هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود[۱۱].
- اصلاح دیگران: برنامۀ عظیم انقلاب جهانی که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ بلکه باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد. در یک میدان وسیع مبارزۀ دست‌جمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند اصلاح کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست. بنابراین منتظران واقعی علاوه بر اینکه به اصلاح خویش می‌‌کوشند، وظیفۀ خود می‌‌دانند دیگران را نیز اصلاح کنند و به قدر توانایی خود امر به معروف و نهی از منکر کنند، همچنان که پیامبر بزرگوار اسلام(ص) فرمود: «همه شما رهبر یکدیگر و در راه اصلاح هم مسئول هستید»[۱۲].[۱۳]
- ایمان و عمل صالح: تحقّق انقلاب جهانی بدون ایمان مستحکم، که هر گونه ضعف و زبونی و ناتوانی را دور سازد و بدون اعمال صالحی که راه را برای اصلاح جهان بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در انتظار چنین برنامه‌ای هستند، باید سطح آگاهی و ایمان خود را بالا ببرند[۱۴].
- عرصه فرهنگ: انسان منتظر در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ اوامر الهی بگذارد و از قلمرو دستورهای قرآن و عترت تجاوز نکند تا فیض الهی از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش تجلی کند. امام باقر(ع) فرمودند: «رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا»[۱۵]. این سخن نورانی نمود روشنی از جلوۀ انتظار حقیقی در عرصۀ فرهنگ را به نمایش می‌‌گذارد چراکه انسان منتظر در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ اوامر الهی بگذارد و از قلمرو دستورهای قرآن و عترت تجاوز نکند. تلاش منتظران راستین حضرت بقیه الله (ع) در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که معارف و مآثر قرآن و عترت (ع) را احیا و منتشر سازند. حقیقت انتظار در این عرصه آن است که منتظر معتقد و عارف به حضرت ولی الله اعظم (ع) براساس معرفتش امر آنان را احیا میکند و خویشتن را در محدودۀ اوامر ایشان منحصر می‌‌سازد تا فیض الهی از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش تجلی کند[۱۶].
پاسخ تفصیلی
اهمیت انتظار راستین
- انتظار راستین آمیخته با آمادگی‌هایی است که دارای درجاتی است. برخی از منتظرین آمادگی ناقصی دارند و گروهی نیز آمادگی کامل دارند. کدام یک از این منتظرین مشمول أحبُّ الاعمال هستند؟ بدون شک کسانی که آمادگی کامل دارند به این مقام رفیع و بلند نائل می‌شوند؛ نه هر کسی که مدّعی انتظار باشد. مگر میشود ما منتظر میهمانی بس عزیز و عالیقدر باشیم و عمری را در انتظار مَقدم او به سر بریم، ولی حتّی ابتدایی‌ترین اسباب و وسایل پذیرایی را فراهم نکرده باشیم؟ اگر چنین شخصی مدّعی انتظار باشد، در حالی که هیچ آمادگی ندارد، مردم در عقل او شک می‌کنند[۱۷].
- معنای انتظار راستین ظهور مصلح حقیقی و نجات‌بخش الهی، حضرت مهدی (ع) این نیست که مسلمانان در وظایف دینی خود دست روی دست گذاشته و در آنچه بر آنان واجب است فروگذاری کنند و به این امید که قائم آل محمد (ع) بیاید و کارها را درست کند از آنها دست بردارند. هر مسلمان موظف است خود را به انجام دستورهای اسلام مکلف بداند. این اشتباه است که کسی خیال کند همۀ کارها با اعجاز و دعا انجام میشود؛ بلکه از اسباب ظاهری و آدم‌های لایق و شایسته نیز کمک گرفته میشود و منتظر واقعی برای چنان برنامۀ مهمّی هرگز نمیتواند نقش تماشاچی را داشته باشد[۱۸].
- در انتظار راستین، سخن از مبارزه و جهاد است نه سکون و صرفاً دست به دعا بلند کردن[۱۹] و لذا انتظار سازنده و راستین در روایات به عنوان با فضیلت ترین عبادت یاد شده است[۲۰]؛ زیرا انقلاب مهدی (ع)، آخرین حلقۀ مبارزه حق علیه باطل است و این مبارزه به پیروزی اهل حق خاتمه پیدا میکند. سهم انسان در این سعادت و پیروزی، مشروط به این است که انسان پیش از ظهور، از اهل حق باشد و انتظار پیروزی حکومت حق را داشته باشد و بخواهد به واقع منتظر وجود مبارک آن حضرت باشد و خویشتن را مهیا سازد، اگرچه با آماده کردن یک تیر باشد[۲۱].
- انسان تا مرد میدان جهاد و مبارزه نشود نمیتواند خویشتن را در زمرۀ منتظران راستین آن حضرت بداند و این همان معنای بلندی است که در ادعیۀ نورانی شب‌های ماه مبارک رمضان به آن اشاره گردیده است: «وَ قَتْلًا فِی سَبِیلِکَ مَعَ وَلِیِّک فَوَفِّقْ لَنَا»[۲۲]. آنکه خویش را خواهان ظهور حضرت ولی عصر (ع) می‌‌داند و امید اصلاح امور را از آن حضرت دارد اما خود اهل جهاد نیست سخن به گزاف گفته و در حقیقت نه منتظر، که منزوی از ایشان است زیرا در انتظار گشایش رایگان دشواری‌ها به دست امام عصر (ع) است و می‌‌خواهد در این مسیر دچار هیچ رنجی و متحمل هیچ هزینه ای نگردد در حالی که انتظار حقیقی ظهور آن حضرت به معنی آماده‌سازی عِده و عُده در تمامی زمینه‌ها از جمله مسائل نظامی و جهاد در راه خداست[۲۳].
- انتظار شایسته و سازنده آن است که انسان نسبت به وضعیت ظلم و ستم موجود ناراضی و معترض باشد و برای وضعیت مناسب و تحقق عدالت راستین گام بردارد تا شر و فساد از بیخ و بن برکنده شده و صلاح و تقوای الهی صلح و عدالت و آزادی و صداقت بر سراسر گیتی گسترده شود و میان انسان‌ها در امر ثروت مساوات کامل برقرار شود[۲۴].
- در مفهوم راستین انتظار سه نکتۀ مهم وجود دارد:
- فرج و گشایش همچون نقطه روشنی است که انسان با انتظار به آن سو حرکت میکند، پس حرکت باید به سوی نقطۀ معینی باشد؛ یعنی به آن سویی که از طرف خدا ترسیم شده است. پس انتظار فرج، روشنی بخش دل‌ها با نور امید است؛ امید به رفع ظلم و تلاش در جهت ریشه کن نمودن آن، نه سکون و سکوت در برابر ستمگری‌های موجود در جامعه. در حقیقت انتظار فرج، درمان کنندۀ مشکل یأس است و شیعیان همیشه مخالف ستم بوده و ذکر همیشگی‌شان در هنگام مقاومت‌ها "یا حجت بن الحسن و یا مهدی" است علتی که وادار کنندۀ همیشگی شیعه برای ستیز با دشمنان است، انتظار فرج است و اگر شیعه انتظار فرج را به طور کامل درک کند هیچ گاه، مظلومی باقی نمی‌ماند؛ زیرا شیعیان در این صورت، ظلم را نپذیرفته و خداوند آنها را پیروز می‌‌گرداند[۲۵].
- توجه به سوی مرکز فرماندهی و ولایت الهی یعنی امام مهدی (ع) که این امر در رهبری معنوی؛ یعنی مرجعیت بازتاب یافته و اینکه رهبر مذهبی مسلمانان به ویژه شیعیان باید از بین پارساترین و نزدیکترین افراد به ارزش‌های الهی انتخاب شود به این دلیل است که رو به سوی قله والاتری داشته‌اند که آن قله امام مهدی (ع) است و ما این قلۀ بلند و متکامل را "انتظار فرج" می‌‌نامیم. چون انتظار فرج به معنای واقعی و اصیل خود، ما را وادار به حرکت به سمت قله‌های روشن و اُفق‌های دور دست میکند[۲۶].
- مفهوم عمیق‌تر انتظار فرج این است که ما چون دوستدار امامیم باید آن طور که مورد پسند امام است زندگی کنیم و با یافتن الگویی مناسب ـ که جستجوی الگوی مطلوب از جمله اصیل‌ترین صفات بشر است ـ می‌‌توانیم نفس خود را به نمونۀ کوچکی از آن الگوی برتر، دگرگون ساخته و این الگوی مناسب که ارزش‌های والا در او تجسم یافته، امام مهدی (ع) است؛ از این رو در انتظار ظهور او بوده و سعی می‌‌کنیم با تهذیب نفس و سایر آمادگی‌ها، اعمال خود را مورد رضایت امام قرار دهیم و این معنای والا و حقیقی انتظار فرج است[۲۷].
آمادگی‌های انتظار راستین
- انتظار راستین آمادگی‌های ذیل را می‌‌خواهد:
- خودسازی: یار آن حضرت بودن خودسازی می‌‌خواهد و باید نیروی علم، ایمان و ایثار را در خود زنده کند تا آن لیاقت حاصل شود. شخصی که انتظار امام زمان (ع) را می‌‌کشد، سعی میکند خود را به آن حضرت نزدیک کرده و اعمال و رفتارش را درست کند؛ حسادت، کینه، نفاق و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به فضایل اخلاقی آراسته کند چراکه منتظر واقعی برای چنان برنامۀ مهمّی هرگز نمیتواند نقش تماشاچی را داشته باشد؛ باید حتماً در صف منتظران واقعی قرار گیرد که این محتاج به داشتن اعمالی پاک و روحی پاک تر، برخورداری از شهامت و آگاهی کافی است. فرد ناپاک و آلوده چگونه می‌‌تواند منتظر تحوّل و انقلابی باشد که شعلۀ اوّلش دامان خودش را می‌‌گیرد. ظالم و ستمگر چگونه ممکن است در انتظار کسی بنشیند که طعمۀ شمشیرش خون ستمگران است و فاسد و نادرست چگونه می‌‌تواند در انتظار نظامی که افراد فاسد و نادرست در آن هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود، روزشماری کند. این انتظار برای تصفیۀ روح و فکر و شستشوی جسم و جان از لوث آلودگی‌ها کافی است[۲۸].
- اصلاح دیگران: منتظران راستین در عین حال، وظیفه دارند علاوه بر اصلاح خویش، در اصلاح دیگران نیز بکوشند؛ زیرا برنامۀ عظیم و سنگین انقلاب جهانی که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ بلکه برنامه ای است که تمام عناصر تحوّل باید در آن شرکت جوید؛ باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد؛ کوشش‌ها و تلاش‌ها باید هماهنگ گردد و عمق و وسعت این هماهنگی باید به عظمت همان برنامۀ انقلاب جهانی باشد که انتظار آن را دارند. در یک میدان وسیع مبارزۀ دست‌جمعی هیچ فردی نمیتواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند اصلاح کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست. بنابراین منتظران واقعی علاوه بر اینکه به اصلاح خویش می‌‌کوشند، وظیفۀ خود می‌‌دانند دیگران را نیز اصلاح کنند و به قدر توانایی خود امر به معروف و نهی از منکر کنند، همچنان که پیامبر بزرگوار اسلام(ص) فرمود: «همه شما رهبر یکدیگر و در راه اصلاح هم مسئول هستید»[۲۹].[۳۰]
- ایمان و عمل صالح: تحقّق انقلاب جهانی بدون یک ایمان مستحکم، که هر گونه ضعف و زبونی و ناتوانی را دور سازد و بدون اعمال صالحی که راه را برای اصلاح جهان بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در انتظار چنین برنامه‌ای هستند، هم باید سطح آگاهی و ایمان خود را بالا ببرند و هم در اصلاح خویش و اعمال خود بکوشند. تنها چنین کسانی هستند که می‌توانند نوید زندگی در حکومت او به خود دهند، نه آنها که با ظلم و ستم همکاری دارند! و نه آنها که از ایمان و عمل صالح بیگانه‌اند! نه افراد ترسو و زبونی که بر اثر ضعف ایمان از همه چیز حتّی از سایه خود می‌ترسند! و نه افراد سست و بی‌حال و بیکاره‌ای که دست روی دست گذارده و در برابر مفاسد محیط زندگی و جامعه شان سکوت اختیار کرده و کمترین تلاشی در راه مبارزه با فساد ندارند. آری انتظار راستین این است[۳۱].
- عرصه فرهنگ: عرصۀ فرهنگ از اساسی ترین عرصه‌هایی است که در زمینه سازی طلوع شمس مهدوی(ع) موثر است از این رو دریافت فهم صحیح انتظار در این عرصه سهم اساسی در تصحیح فرهنگ انتظار دارد. انسان منتظر در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ اوامر الهی بگذارد و از قلمرو دستورهای قرآن و عترت تجاوز نکند تا فیض الهی از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش تجلی کند. امام باقر(ع) فرمودند: «رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا»[۳۲]. این سخن نورانی نمود روشنی از جلوۀ انتظار حقیقی در عرصۀ فرهنگ را به نمایش می‌‌گذارد چراکه انسان منتظر در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدودۀ اوامر الهی بگذارد و از قلمرو دستورهای قرآن و عترت تجاوز نکند. تلاش منتظران راستین حضرت بقیه الله (ع) در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که معارف و مآثر قرآن و عترت (ع) را احیا و منتشر سازند. حقیقت انتظار در این عرصه آن است که منتظر معتقد و عارف به حضرت ولی الله اعظم (ع) براساس معرفتش امر آنان را احیا میکند و خویشتن را در محدودۀ اوامر ایشان منحصر می‌‌سازد تا فیض الهی از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش تجلی کند[۳۳].
نتیجه گیری
- بنابراین، انتظار راستین در حقیقت نوعی آمادگی برای ملاقات است که آدمی را به حرکت و پایداری و مقاومت در مقابل حق‌ستیزان، اصلاح خود و جامعه، ایمان و عمل صالح و احیای معارف قرآن و عترت وا می‌‌دارد[۳۴].
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ «أفْضَلُ العِبادَهِ انْتِظارُ الفَرَجِ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵.
- ↑ «لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً»؛ الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی، ج۱، ص۹۵ و گفتار معصومین(ع)، ج۱، ص۲۰۴؛ جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک: شاکری زواردهی، روح‌الله و علی خانی، بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله، ص۲۶۶-۲۶۷.
- ↑ ر.ک: کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸.
- ↑ بحرانی، سیدهاشم، حلیة الأبرار، ج۴، ص۱۴
- ↑ ر.ک: شاکری زواردهی، روح‌الله و علی خانی، بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله، ص۲۶۶-۲۶۷.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸ و تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.
- ↑ «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ»؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۲؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۰-۱۰۲، ۱۰۵، ۱۰۶.
- ↑ المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.
- ↑ ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی، ج۱، ص۹۵ و گفتار معصومین(ع)، ج۱، ص۲۰۴.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی، ج۱، ص۹۵ و گفتار معصومین(ع)، ج۱، ص۲۰۴؛ جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸.
- ↑ ر.ک: شاکری زواردهی، روح‌الله و علی خانی، بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله، ص۲۶۶-۲۶۷.
- ↑ «أفْضَلُ العِبادَهِ انْتِظارُ الفَرَجِ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵.
- ↑ "لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً"؛ الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶.
- ↑ الغیبه نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶
- ↑ ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت، ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱؛ محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت، ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.
- ↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص۳۹ ـ ۴۱.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، پیدایش مذاهب، ص۱۱۸ و تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.
- ↑ «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ»؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۲؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۰-۱۰۲، ۱۰۵، ۱۰۶.
- ↑ المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.
- ↑ ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، امام مهدی موجود موعود، ص۱۶۵-۱۶۷؛ سلیمیان، خدامراد، مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک: محمدی منفرد، بهروز، چلچراغ حکمت، ج۱۰، ص۳۸- ۳۹.