وکیل امام مهدی

مقدمه

یکی از مجموعه‌‏هایی که در دوران امامان پیش از حضرت مهدی S‏ شکل گرفت، سازمان وکالت بود. آن امامان بزرگوار، این تشکیلات را برای آماده کردن هرچه بیشتر مردم برای تحمل دوران غیبت حضرت مهدی S‏ به وجود آوردند؛ از این‌‏رو هرچه بیشتر می‌‏کوشیدند از رویارویی مستقیم، کاسته، امور را به عهده افراد شایسته بگذارند. این تشکیلات، به گونه رسمی در زمان امام کاظم S پدید آمد؛ اما در زمان حضرت مهدی S‏ به اوج خود رسید.

از آن‏جا که در عصر غیبت، تماس مستقیم با امام زمان قطع شد، به طور عمده، محور ارتباط وکیلان با امام، نایبی بود که امام زمان تعیین می‌‏کرد. برخی از این وکیلان، عبارت بودند از:

1. احمد بن اسحاق (وکیل در قم)؛
2. محمد بن شاذان (وکیل در نیشابور)؛
3. محمد بن حفص؛
4. محمد بن صالح همدانی (وکیل در همدان)؛
5. قاسم بن علا (وکیل در آذربایجان)؛
6. ابو الحسین محمد بن جعفر اسدی (وکیل در ری)؛
7. ابراهیم بن محمد همدانی؛
8. ابراهیم بن مهزیار (وکیل در اهواز)؛
9. محمد بن ابراهیم بن مهزیار؛
10. احمد بن حمزة بن یسع قمی؛
11. داوود بن قاسم بن اسحاق؛
12. محمد بن علی بن بلال؛
13. ابو محمد وجنائی؛
14. عبدالله بن ابی‌غانم قزوینی؛
15. حسین بن علی بزوفری؛
16. احمد بن هلال عبرتائی؛
17. حاجز بن یزید ملقب به (وشاء) وکیل در بغداد.

• البته سه تن از این افراد محمد بن علی بن بلال، محمد بن صالح همدانی و احمد بن هلال منحرف و از وکالت امام برکنار شدند.

پرسش مستقیم

• وکلای امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)

1. مراد از نهاد یا نظام وکالت در مباحث مهدویت چیست؟ (پرسش)
2. بحث از نیابت و نهاد وکالت چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
3. واژه وکالت در لغت و اصطلاح مهدویت چیست؟ (پرسش)
4. وکالت و وکیل به چه معناست؟ (پرسش)
5. اهداف سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
6. پیشینه فعالیت سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
7. مهم‌ترین وکلای امامان کدامند و منطقه فعالیت آنها چیست؟ (پرسش)
8. پیشینه گستره جغرافیایی سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
9. آیا امام مهدی‏ غیر از سفرا وکیل نیز داشته است؟ (پرسش)
10. چه ویژگی‌هایی برای وکیلان لازم و ضروری است؟ (پرسش)
11. علل ایجاد سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
12. وظایف و مسئولیت‌های سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
13. عناصر گوناگون سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
14. ساختار سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
15. نهاد وکالت کدام مناطق و سرزمین‌های اسلامی را زیر پوشش داشت؟ (پرسش)
16. جایگاه و وظایف رهبر نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
17. وکلاء و نواب و سفراء در برابر نهاد وکالت چه وظایفی داشتند؟ (پرسش)
18. ویژگی‌ها و شرایط برای وکیلان چیست؟ (پرسش)
19. زمینه‌های پیدایش نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
20. انگیزه تأسیس نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
21. آیا در تاریخ و فرق اسلامی سازمان یا نهاد مشابه نهاد وکالت وجود داشته است؟ (پرسش)
22. برخورد دولت و نزدیکان دستگاه عباسی با نهاد وکالت چگونه بود؟ (پرسش)
23. با وجود سخت‌گیری‌های دستگاه عباسی نهاد وکالت چگونه و با چه ابزار و شیوه‌هایی به اهداف نهاد جامه عمل می‌پوشانیدند؟ (پرسش)
24. آیا نهاد وکالت افراد نفوذی در درون دستگاه عباسی داشته است؟ (پرسش)
25. وکلای امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

• وکالت
• وکالت از امام
• نهاد وکالت

منابع

• سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.