آیا امام مهدی غیر از سفرا وکیل نیز داشته است؟ (پرسش)
| آیا امام مهدی غیر از سفرا وکیل نیز داشته است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری / نهاد وکالت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
آیا امام مهدی غیر از سفرا وکیل نیز داشته است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:
«با مطالعه تاریخ مهدویت درخواهیم یافت که امام عصر (ع) نمایندگانی غیر از نواب چهارگانه پیشین داشته است. این اقتضای طبیعی برای هرکسی است که می‌خواهد تعالیمش به پایگاه‌های مردمی در هر جای جهان برسد. اربلی در کتاب کشف الغمه می‌گوید: فصل چهارم این کتاب در ذکر اسامی کسانی است که امام را رؤیت نمودند و راهنمایان ایشان را دیدند و توقیعات حضرت به دستشان رسیده است که بعضی از آنها نمایندگان حضرت هستند. شیخ ابو جعفر (روحش پاک باد) به نقل از محمد بن ابو عبد الله کوفی اسامی بسیاری از کسانی که شاهد معجزات امام زمان (ع) بودند را نقل کرده و همچنین اسامی برخی که ایشان را زیارت کرده‌اند ذکر می‌کند. از جمله گروه دوم عمری و پسرش، حاجز، بلالی و عطار که اهل بغداد بوده و حضرت را دیدند و در کوفه عاصمی و در اهواز محمد بن ابراهیم مهزیار، در ری سامی و اسدی (یعنی خودش)، از آذربایجان قاسم بن علاء، از نیشابور محمد بن شاذان و غیر از نمایندگان اهل بغداد ابو القاسم بن ابی حابس ... را می‌توان نام برد[۱]. وکالت در اینجا معنای عام آن است و شامل نیابت خاص هم می‌شود و به همین دلیل عمری و پسرش در این متن جزء آنها به شمار آمده‌اند.
احادیث و روایات بسیاری در مورد این وکیلان نقل شده است: حسن بن عبد الحمید می‌گوید: به حاجز شک کردم، پولی جمع کردم و به اردوگاه (عسکر)- یعنی سامرا- رفتم. امام فرمود: شک و شبهه‌ای در ما و جانشینان ما وجود ندارد، به فرمان ما، هرچه داری به حاجز بن یزید بسپار.
کلینی با سند خود از محمد بن حسن کاتب محروزی نقل می‌کند: دویست دینار برای حاجز الوشاء فرستادم و نامه‌ای به غریم نوشتم و او را از این مسئله آگاه کردم. او پاسخ وصول را داد و گفت که از طرف من هزار دینار فرستاده شده است در حالی‌که من دویست دینار فرستاده بودم و گفت: اگر می‌خواهی با کسی معامله کنی، با ابی الحسن اسدی در ری معامله کن و دو یا سه روز بعد، خبر وفات حاجز به ما رسید.
داستان‌های دیگری نیز وجود دارد که به وجود وکیلان غیرنایب امام اشاره می‌کند که امام (ع) از طریق آنها می‌توانست با مردم در هر گوشه و کنار ارتباط برقرار کند، اما متأسفانه اطلاعی از شمار دقیق و اسامی و نوع فعالیت اجتماعی آنها به خاطر ظلم و ستم آن زمان در دست نیست. این ظلم و ستم باعث شد که اخبار و فعالیت‌های آنها فاش نشود زیرا این کار باعث تحت تعقیب قرار گرفتن آنها شده و ممکن بود آنها دستگیر شوند. حکومت آن زمان با توطئه‌چینی، جاسوسانی را با پول به سوی این وکیلان می‌فرستاد و به همین دلیل دستورات مهدوی از عالم غیبت چنین صادر شد که چیزی از کسی نگیرند و مسئله را انکار کنند، به‌عنوان مثال شخصی ناشناس نزد محمد بن احمد رفت و گفت: پولی دارم که می‌خواهم به امام (ع) برسانم، محمد گفت: اشتباه گرفتی، من در مورد این مسائل چیزی نمی‌دانم، مرد همچنان به او خواهش می‌کرد و محمد انکار می‌کرد.
شیخ طوسی در کتاب الغیبة شماری از وکلای مورد اعتماد ائمه (ع) را که برخی در زمان امام عسکری (ع) و فرزندش مهدی (ع) بوده‌اند، نام برده است[۲]»[۳].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آقای رضوانی؛ |
|---|
|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:
«از تاریخ به دست می‌آید که امام زمان (ع) به جز چهار سفیر معروف، وکلایی نیز داشته است که در اطراف ممالک و شهرهای اسلامی مشغول به انجام وظیفه بوده‌اند. ولی بین سفیران و وکیلان دو فرق اساسی وجود داشته است: |
پرسش‌های وابسته
- مراد از نهاد یا نظام وکالت در مباحث مهدویت چیست؟ (پرسش)
- بحث از نیابت و نهاد وکالت چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- واژه وکالت در لغت و اصطلاح مهدویت چیست؟ (پرسش)
- وکالت و وکیل به چه معناست؟ (پرسش)
- اهداف سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- پیشینه فعالیت سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- مهم‌ترین وکلای امامان کدامند و منطقه فعالیت آنها چیست؟ (پرسش)
- پیشینه گستره جغرافیایی سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی غیر از سفرا وکیل نیز داشته است؟ (پرسش)
- چه ویژگی‌هایی برای وکیلان لازم و ضروری است؟ (پرسش)
- علل ایجاد سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- وظایف و مسئولیت‌های سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- عناصر گوناگون سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- ساختار سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
- نهاد وکالت کدام مناطق و سرزمین‌های اسلامی را زیر پوشش داشت؟ (پرسش)
- جایگاه و وظایف رهبر نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
- وکلاء و نواب و سفراء در برابر نهاد وکالت چه وظایفی داشتند؟ (پرسش)
- ویژگی‌ها و شرایط برای وکیلان چیست؟ (پرسش)
- زمینه‌های پیدایش نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
- انگیزه تأسیس نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
- آیا در تاریخ و فرق اسلامی سازمان یا نهاد مشابه نهاد وکالت وجود داشته است؟ (پرسش)
- برخورد دولت و نزدیکان دستگاه عباسی با نهاد وکالت چگونه بود؟ (پرسش)
- با وجود سخت‌گیری‌های دستگاه عباسی نهاد وکالت چگونه و با چه ابزار و شیوه‌هایی به اهداف نهاد جامه عمل می‌پوشانیدند؟ (پرسش)
- آیا نهاد وکالت افراد نفوذی در درون دستگاه عباسی داشته است؟ (پرسش)
- وکلای امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ کشف الغمة، ج ۳، ص ۳۴۱.
- ↑ الغیبة، شیخ الطوسی، صص ۳۴۹- ۳۵۱.
- ↑ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۱۴۱.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۵۹.