بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت (کتاب)
| بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیگاه فریقین | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | فتح‌الله نجارزادگان |
| موضوع | تفسیر و تفسیر قرآن |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۸ ش |
| تعداد صفحه | ۲۵۴ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۷۷۸۸-۹۹-۱ |
| شماره ملی | ۱۶۳۷۰۶۱ |
بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیگاه فریقین، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی آیات مربوط به ولایت اهل بیت (ع) با توجه به منابع تفسیری شیعه و اهل سنت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر فتح‌الله نجارزادگان است و انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر رویکردی است تفسیری درباره آیات مربوط به ولایت اهل بیت (ع) با توجه به منابع تفسیری شیعه و اهل سنت. در این کتاب ضمن بررسی معناشناسی اصطلاح اهل بیت به طبقات آیات نازل شده پیرامون آنان پرداخته شده و حکمت عدم تصریح نام ائمه معصومین در قرآن بیان گردیده است.
در ادامه نگارنده به بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت مانند آیه‌های ۵۵ و ۵۶ و ۶۷ و ۳ سوره مائده، آیه ۵۹ سوره نساء و آیه اکمال در منابع تفسیری شیعه و اهل سنت می‌پردازد و در فصولی جداگانه به تجزیه و تحلیل این آیات و اثبات ولایت و امامت ائمه اقدام میکند. وی وجوه مشترک و اختراق دیدگاه‌های تفسیری شیعه و اهل سنت را در این زمینه بیان کرده و دیدگاه‌های مفسران سنی را نقد میکند»[۱].
فهرست کتاب
- پیشگفتار: اصطلاح‌شناسی تفسیر تطبیقی و نگاهی به جایگاه آن
- فصل اول: کلیات
- معناشناسی اصطلاح اهل‌بیت (ع)
- طبقه‌بندی آیات درباره اهل‌بیت (ع) و تنقیح موضوع
- سیری کوتاه در پیشینه پژوهش
- حکمت عدم تصریح نام ائمه در قرآن
- آزمون امت، حکمت عدم تصریح
- فصل دوم: بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: بررسی دیدگاه شیعه
- مبانی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیات ولایت
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- گروه اول: پذیرش شأن نزول بدون الغای خصوصیت
- مبانی دیدگاه اول
- بررسی و نقد دیدگاه اول
- گروه دوم: پذیرش شأن نزول با الغای خصوصیت
- مبانی دیدگاه گروه دوم
- بررسی و نقد دیدگاه گروه دوم
- گروه سوم: انکار شأن نزول
- مبانی دیدگاه سوم
- بررسی و نقد دیدگاه سوم
- بررسی ماجرای عبادة بن صامت
- نقد ادعاهای ابن تیمیه
- گفتار سوم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- دسته اول مناقشه‌ها
- دسته دوم مناقشه‌ها
- بررسی و نقد مناقشه‌های دسته اول
- بررسی و نقد مناقشه‌های دسته دوم
- نتیجه
- پژوهش
- فصل سوم: بررسی تطبیقی تفسیر آیه اولی الامر
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: بررسی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیه
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- ۱. انحصار معنای اولی‌الامر به معصومان
- ٢. اولی‌الامر و اوصاف ویژه
- ۳. اولی‌الامر در ردیف خدا و پیامبر
- ۴. پیوند «اولی‌الامر» با اوصاف عترت
- ۵. اولی‌الامر مرجع حل اختلاف‌ها
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- اولی‌الامر در روایات اهل سنت
- دسته اول: امام علی و اهل بیت
- دسته دوم: فرماندهان منصوب
- دسته سوم: عالمان و فقیهان
- دسته چهارم: اصحاب پیامبر خدا
- دسته پنجم: ابوبکر و عمر و
- دسته ششم: امانتداران
- بررسی و ارزیابی احادیث اهل سنت
- بررسی و نقد دیدگاه فخر رازی (اولی الامر، اهل حل و عقد)
- گفتار سوم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- یک) شرط معرفت و دست یافتن به اولی‌الامر
- دو) عدم تطبیق اولی‌الامر بر یک فرد
- سه) عدم تطبیق اولی‌الامر بر مفاد آیه
- نتیجه
- پژوهش
- فصل چهارم: بررسی تطبیقی تفسیر آیه عصمت (تبلیغ)
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: نقاط مشترک فریقین در تفسیر آیه
- یک) سوره مائده در زمره آخرین سوره‌های نازل شده
- دو) عدم ارتباط آیه تبلیغ با آیات قبل و بعد آن
- سه) اتفاق اهل‌بیت و صحابه در تعیین مورد نزول آیه
- چهار) تحلیل یکسان از شرط و جزا در آیه
- پنج) دل‌نگرانی و بیم رسول خدا از تبلیغ پیام آیه
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیه
- عدم ارتباط مفاد آیه با اهل کتاب
- تهدید از ناحیه کفار و مشرکان
- تهدید و خطر منافقان
- نهراسیدن رسول خدا از قتل
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- روایات در مصادر شیعی
- روایات در مصادر اهل سنت
- گفتار سوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- نزول آیه درباره امام علی (ع)
- نزول آیه در مورد حراست پیامبر خدا (ص)
- مورد نزول درباره حکم رجم و قصاص
- نزول آیه درباره عیب‌جویی یهود
- احتمال‌های دیگر درباره نزول آیه
- گفتار چهارم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- عدم اعتبار احادیث نزول آیه درباره امام علی (ع)
- نزول آیه پیش از حجة الوداع
- تردید در اصل اعلان ولایت در غدیر
- انکار دعای «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ...» در ادامه اعلان ولایت
- تردید و مناقشه در معنای پیشوا برای «مولی»
- ادله اثبات معنای پیشوا برای «مولی»
- الف) ارتباط نزول آیه با ابلاغ ولایت امام علی (ع)
- ب) دل‌نگرانی پیامبر (ص) و ترس از تکذیب
- ج) پیوند غدیر با جریان بریده أسلمی
- د) واژه «ولی» به جای «مولی» در حدیث غدیر
- ﻫ) تعبیر «أَ لَسْتُ أَوْلَى بِكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ» در صدر اعلان ولایت
- و) پیوند جریان غدیر با حدیث ثقلین
- ز) ارتباط آیه عصمت با آیات ولایت و اولی‌الامر
- ح) پیوند آیه عصمت با آیه اکمال
- ط) تبریک برخی صحابه به امام علی (ع)
- ی) احتجاج امام علی (ع) به حدیث غدیر
- نتیجه
- پژوهش
- فصل پنجم: بررسی تطبیقی تفسیر آیه اکمال
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: نقاط مشترک فریقین در تفسیر آیه
- یک) سوره مائده در زمره آخرین سوره‌ها نازل شده
- دو) نزول آیه اکمال در حجJ الوداع
- سه) عدم ارتباط فقره ﴿الْيَوْمَ... دِينًا﴾ با اجزای آیه
- چهار) دلالت دو تعبیر ﴿الْيَوْمَ﴾ به یک روز مشخص
- پنج) همسانی در ذکر علت نزول آیه در روایات فریقین
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیه
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- گفتار سوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- تعیین ﴿الْيَوْمَ﴾ در آیه اکمال
- تعیین رخداد
- تحلیل یأس کافران
- تبیین اکمال دین
- تبیین اتمام نعمت
- ارزیابی و نقد دیدگاه‌های اهل سنت
- گفتار چهارم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- یک) تعارض احادیث ولایت با احادیث مقطوع
- دو) ضعف سند در احادیث ولایت
- سه) رکاکت و وضع در احادیث ولایت
- چهار) گزاره‌های باطل در حدیث ولایت
- پنج) تناقض در دیدگاه شیعه
- نتیجه
- پژوهش
- منابع و مآخذ
- نمایه‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
