بحث:کوفه

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۵ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

فهرست مدخل کوفه

مقدمه

تاریخ بنای کوفه

علت نام‌گذاری کوفه

فرآیند شکل‌گیری و ساختار اجتماعی کوفه (قبایل کوفه)

فتح عراق از آغاز تا سقوط مدائن
بنای کوفه
جغرافیای تاریخی منطقه کوفه
ترکیب ساکنان کوفه

نقش سیاسی و نظامی

کوفه از آغاز تا مرکزیت خلافت

کوفه در خلافت عمر بن خطاب
کوفه در زمان عثمان
کوفه و فتح ایران

کوفه مرکز خلافت اسلامی

کوفه در خلافت امیرالمؤمنین علی(ع)
کوفه و فتنه خوارج
شهادت امام علی(ع) در مسجد کوفه
کوفه و امام حسن مجتبی(ع)

کوفه در دوران امویان

کوفه در دوران حاکمیت معاویه
کوفه و قیام امام حسین(ع)
کوفه پس از واقعه کربلا

ظهور خلافت عباسیان در کوفه

مشاهیر کوفه

حاکمان کوفه

صحابه و تابعین در کوفه

مردم کوفه

نقاط قوت
نقاط ضعف

نقش معنوی، علمی و فکری

مساجد مشهور کوفه

کوفه مرکز نشر معارف اسلام

کوفه و تشیع

نقش کوفه در پیدایش فرقه‌های مذهبی

تأسیس حوزه علمیه نجف اشرف و پایان حیات علمی کوفه

مقدمه

  • شهر کوفه در سال ۱۷ ق به دستور عمر بن خطاب و به دست سعد بن ابی وقاص فرمانده سپاه مسلمانان در جنگ با ایرانیان پی‏‌ریزی شد. هدف از تأسیس این شهر، بنیان‏گذاری یک پادگان نظامی در نزدیکی ایران، به منظور پشتیبانی نیروهای عمل ‏کننده در داخل ایران بوده است[۱]. عمر دستور داده بود گنجایش مسجد این شهر، به گونه‌‏ای باشد که تمام جمعیت نظامی را در خود جای دهد و مسجدی که طبق این دستور ساخته شد، می‏‌توانست چهل هزار تن را در خود پذیرا باشد[۲].
  • بنابراین شهر کوفه، در آغاز تأسیس، حدود چهل هزار جمعیت نظامی داشته است. با توجه به این‏که بسیاری از این جمعیت، زن و فرزند خود را نیز همراه داشته‏‌اند، با احتساب حداقل یک زن و یک فرزند برای هر سرباز، به جمعیتی معادل ۱۲۰ هزار تن برای این شهر هنگام تأسیس دست می‌‏یابیم.
  • حضرت علی(ع) در سال ۳۶ ق این شهر را مرکز خلافت خود برگزید. از آن پس، این شهر در تاریخ پر فراز و نشیب خود، حوادث فراوانی را پشت سر گذاشته است.
  • مردم این شهر در طول تاریخ با وجود دارا بودن صفات برجسته و پسندیده، دارای صفات ناشایست و نکوهیده‏‌ای نیز بوده‌‏اند که در سخنان حضرت علی(ع) و امام حسین(ع) به خوبی منعکس شده است.
  • از روایات استفاده می‏‌شود که کوفه، پس از ظهور و قیام حضرت مهدی(ع)‏ پایتخت حکومتی و مرکز خلافت و مقر دولت آن بزرگوار خواهد بود. مفضل از امام صادق(ع) پرسید: سرور من! خانه حضرت مهدی(ع) و محل اجتماع مؤمنان کجا خواهد بود؟ آن حضرت فرمود: مقر حکومتش، کوفه و مجلس حکم‌‏فرمایی‏‌اش مسجد جامع آن و بیت المال و محل تقسیم غنایم مسلمانان، مسجد سهله خواهد بود و خلوتگاه او موضعی است که ریگ‌‏های سفید سرزمین نجف است[۳].
  • روزی امام صادق(ع) در نقطه‌‏ای پشت کوفه دو رکعت نماز گزارد و به یار باوفایش ابان بن تغلب فرمود: "اینجا محل خانه قائم(ع) است"[۴].
  • از امام باقر(ع) پرسیدند: "پس از مکه و مدینه، کدامین بقعه از بقاع پروردگار افضل است؟ فرمود:

کوفه[۵]. سپس ضمن شمارش ویژگی‌‏های کوفه فرمود: عدالت خداوند سبحانه و تعالی آن‏جا ظاهر می‌‏شود، و قائم(ع) و دیگر قائمان- قیام‌‏کنندگان به قسط که پس از او می‌‏آیند- آن‏جا ساکن می‏‌شوند[۶].

منابع

  1.   سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.

پانویس

  1. محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، ج ۳، ص ۱۴۵.
  2. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج ۴، ص ۴۹۱
  3. " دَارُ مُلْكِهِ‏ الْكُوفَةُ وَ مَجْلِسُ‏ حُكْمِهِ‏ جَامِعُهَا وَ بَيْتُ‏ مَالِهِ‏ وَ مَقْسَمُ غَنَائِمِ الْمُسْلِمِينَ مَسْجِدُ السَّهْلَةِ وَ مَوْضِعُ خَلَوَاتِهِ الذَّكَوَاتُ الْبِيضُ مِنَ الْغَرِيَّيْن‏"، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۱
  4. " وَ مَوْضِعُ‏ مَنْزِلِ‏ الْقَائِم‏‏"‏، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۵۷۱، ح ۲
  5. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۶، ص ۳۱، ح ۱
  6. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۳۶۱ - ۳۶۲.
بازگشت به صفحهٔ «کوفه».