آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟ (پرسش)
آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
مدخل اصلی | علم غیب |
آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
علامه طباطبایی در کتاب «المیزان» در این باره گفته است:
- «کسی که چیزی از علم غیب و قدرت غیبی را از غیر طریق فکر و قدرت بشری، و خارج از مجرای عادی و طبیعی برای غیر خدای تعالی یعنی انبیا و اولیای او اثبات میکند، - همچنان که در روایات و تواریخ بسیاری اثبات شده و در عین حال اصالت و استقلال را از آن حضرات در اینگونه امور نفی کرده و میگوید: این حضرات به طور استقلال علم غیب و قدرت غیبی ندارند، و هرچه از آنان به ظهور رسیده به اذن خدا و به افاضه وجود او بوده - تناقضی نگفته، بلکه سخنی منطقی گفته است و بر عکس کسی که برای آن حضرات معتقد به اصالت و استقلال در داشتن اینگونه امور باشد (...) با فهم عوامالناس قضاوت کرده و چنین کسی خالی از غلو نیست، هر چند که بگوید این اصالت و استقلال را خدای تعالی به انبیا و اولیا داده (...) و چنین کسی مشمول آیه شریفه زیر است که میفرماید: ﴿﴿لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ ﴾﴾[۱]»[۲].
پاسخهای دیگر
۱. آیتالله قاضی طباطبایی؛ |
---|
آیتالله سید محمد علی قاضی طباطبایی در مقدمه کتاب «بررسیهای اسلامی» و مقاله «مقدمهای بر کتاب علم امام» در اینباره گفته است:
|
۲. آیتالله نمازی شاهرودی؛ |
---|
آیتالله علی نمازی شاهرودی در کتاب «علم غیب» در اینباره گفته است:
|
۳. آیت الله جوادی آملی؛ |
---|
|
۴. آیتالله شریعتمدار جزایری؛ |
---|
آیتالله سید نورالدین شریعتمدار جزایری در مقاله «امام حسین و علم به شهادت» در این باره گفته است:
|
۵. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید علی هاشمی در کتاب «علوم برگزیدگان» در اینباره گفته است:
|
۶. حجت الاسلام و المسلمین بخاراییزاده؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حبیب بخاراییزاده در پایاننامه دکتری خود با عنوان «علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت» در اینباره گفته است:
|
۷. حجت الاسلام و المسلمین باقری؛ |
---|
|
۸. حجج الاسلام والمسلمین برنجکار و شاکر؛ |
---|
|
۹. حجت الاسلام و المسلمین مهدیفر؛ |
---|
|
۱۰. حجت الاسلام و المسلمین شاکر؛ |
---|
|
۱۱. حجت الاسلام والمسلمین احسائی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین علی جزیری احسائی در کتاب «دفع الریب عن علم الغیب» در اینباره گفته است:
|
۱۲. حجت الاسلام و المسلمین لطیفی؛ |
---|
|
۱۳. حجت الاسلام و المسلمین وکیلی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن وکیلی در مقاله «علم غیب امام» در این باره گفته است:
|
۱۴. حجت الاسلام و المسلمین بهدار؛ |
---|
|
۱۵. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
---|
|
۱۶. آقای عرفانی (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛ |
---|
|
۱۷. آقای شیخزاده (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛ |
---|
|
۱۸. پژوهشگران پایگاه تخصصی مرسلون. |
---|
پژوهشگران پایگاه تخصصی مرسلون، در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
|
پرسشهای وابسته
- اگر علم غیب منحصر به خداست پس آیا پیامبران یا امامان علم غیب نداشتهاند؟ (پرسش)
- چگونه انسان محدود میتواند دارای علم غیب نامحدود شود؟ (پرسش)
- آیا علم غیب معصوم با اختیار وی منافات ندارد؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به علم غیب معصوم شرک نیست؟ (پرسش)
- رابطه علم غیب معصوم با علم مستأثر چیست؟ (پرسش)
- آیا مقام علم غیب به غیر معصوم داده میشود؟ (پرسش)
- شرایط دستیابی غیر معصوم به علم غیب چیست؟ (پرسش)
- آگاهی انسان غیر معصوم از آینده یا امور غیبی چه توجیهی دارد؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ در دینتان غلوّ نورزید و درباره خداوند جز راستی سخنی بر زبان نیاورید؛ سوره نساء آیه ۱۷۱.
- ↑ ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۳۱۷.
- ↑ بررسیهای اسلامی
- ↑ فرق میان پیغمبر و امام(ع) آن است که پیغمبر(ص) در مقام تحدّی و اثبات نبوت خود باید معجزه بیاورد تا نبوت خود را اثبات کرده و روشن نماید که او فرستاده خداوند جلیل میباشد و اما امام(ع) با آنکه مثل پیغمبر(ص) دارای قدرت معجزه نشان دادن میباشد، ولی لازم نیست که به مقام تحدّی بیاید و در اثبات امامت خود معجزه نشان داده و کرامت اظهار نماید، زیرا مقام امامت از طرف نبوّت منصوص است. احتیاج به معجزه ندارد. آری، هرگاه کسی از امام(ع) امر خارقالعاده درخواست کرد و مصلحت اقتضا نمود، ظاهر کرده و معجزه نشان میدهد، برای آنکه امام(ع) داراک کمالاتی است که پیغمبر(ص) به آن دارا بود.
- ↑ ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید؛ سوره نساء، آیه: ۵۹.
- ↑ بیگمان آنان که با تو بیعت میکنند جز این نیست که با خداوند بیعت میکنند؛ سوره فتح، آیه: ۱۰.
- ↑ دست خداوند بالای دستهای آنان است؛ سوره فتح، آیه: ۱۰.
- ↑ اگر خداوند را دوست میدارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد؛ سوره آل عمران، آیه: ۳۱.
- ↑ آنچه در سر دارید انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید؛ سوره توبه، آیه: ۳۱.
- ↑ مقدمهای بر کتاب علم امام، ص ۵۲۰.
- ↑ «جز این نیست که خداوند میخواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند»؛ سوره احزاب، آیه ۳۳.
- ↑ علم غیب، ص۱۲۲.
- ↑ پیامبر بر شما گواه باشد؛ سوره بقره، آیه ۱۴۳.
- ↑ تا پیامبر بر شما گواه باشد؛ سوره حج، آیه ۷۸.
- ↑ پس آن هنگام که از هر امّتی گواهی آوریم و تو را (نیز) بر آنان، گواه گیریم حالشان چگونه خواهد بود؟؛ سوره نسا، آیه ۴۱.
- ↑ و یاد کن روزی را که در هر امّتی گواهی از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را بر اینان گواه آوریم؛ سوره نحل، آیه ۸۹.
- ↑ و در روز رستخیز بر آنان گواه است، سوره نساء، آیه ۱۵۹.
- ↑ تا گواه بر مردم باشید، سوره بقره، آیه ۱۴۳.
- ↑ و شما بر مردم گواه باشید؛سوره حج، آیه ۷۸.
- ↑ و بگو آنچه در سر دارید انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید؛ سوره توبه، آیه ۱۰۵.
- ↑ ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۵۴.
- ↑ ادب فنای مقربان، ج۶، ص ۳۲۱.
- ↑ و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: میخواهم جانشینی در زمین بگمارم؛ سوره بقره، آیه:۳۰.
- ↑ و تو را (نیز) بر آنان، گواه گیریم (حالشان) چگونه خواهد بود؟؛ سوره نساء، آیه:۴۱.
- ↑ و در روز رستخیز بر آنان گواه است؛ سوره نساء، آیه:۱۵۹.
- ↑ و تا در میان ایشان بهسر میبردم بر آنها گواه بودم؛ سوره مائده، آیه: ۱۱۷.
- ↑ تا پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید. چنان که عقل نه فقط مانعی در امکان این علم ندارد بلکه وجود آن را در پیامبر و امام لازم میداند؛ سوره حج، آیه:۷۸.
- ↑ مقاله امام حسین و علم شهادت
- ↑ " اللَّهُ أَجَلُّ وَأَعَزُّ وَأَکْرَمُ مِنْ أَنْ یَفْرِضَ طَاعَهَ عَبْدٍ یَحْجُبُ عَنْهُ عِلْمَ سَمَائِهِ وَأَرْضِهِ؛ ثُمَّ قَالَ: لا یَحْجُبُ ذلِکَ عَنْهُ"محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۶۵۴. سند این روایت، صحیح است. همچنین ر.ک: الکافی، ص۶۵۰ـ۶۵۴. در این صفحات، چهار روایت در این موضوع نقل شده که سه روایت اخیر آن دارای سند صحیح است. همچنین ر.ک: محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص۱۲۲ـ۱۲۷. در این صفحات، روایات متعدد و مستفیضی با این محتوا نقل شده است.
- ↑ علوم برگزیدگان؛ ص۴۰۸.
- ↑ علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت، ص۱۱۷.
- ↑ شاه اسماعیل، تقویة الایمان، ص۳۵ - ۳۶.
- ↑ احمد رضا بریلوی، الدولة المکیة، ص۲۱۲.
- ↑ کافی، ج۱، ص۲۳۹.
- ↑ «قام فینا رسول الله(ص) فأخبرنا بما یکون فی أمته إلی یوم القیامة»؛ مسند احمد، ج۴، ص۲۵۴؛ سنن ترمذی، ج۳، ص۳۲۷؛ مستدرک حاکم، ج۴، ص۴۷۲.
- ↑ «عن حذیفه: أخبرنی رسول الله بما هو کائن إلی یوم القیامة»؛ تاریخ دمشق، ج۱۲ ص۲۶۶؛ مسند احمد، ج۵ ص۴۰۱؛ انفاق الاسماء، ج۹ ص۳۲۵.
- ↑ «و الله لإنی أعلم الناس بکل فتنة هی کائنة فیما بینی و بین الساعة».
- ↑ المیزان شعرانی، ج۱، ص۴۶؛ مشارق الانوار ص۲۸۸.
- ↑ البدایه و النهایة ابن کثیر، ج۷، ص۹۷؛ المغنی ابن قدامه، ج۱۰، ص۵۵۲؛ تاریخ دمشق ابن عساکر، ج۴۴، ص۳۳۶؛ تفسیر فخر رازی، ج۲۱، ص۸۷.
- ↑ دقائق التفسیر، ج۲، ص۱۴۰.
- ↑ «ایها النیل! إن کنت تجری بأمرالله، فاجر؛ و إن کنت تجری بأمری فلا حاجة بنا إلیک»
- ↑ تفسیر رازی، ج۲۱، ص۸۸.
- ↑ مدارج السالکین، ج۲، ص۴۸۹.
- ↑ بررسی علم اولیای الهی، ص۱۵۴- ۱۶۴.
- ↑ محمد حسین مظفر، علم امام، ص ۲۸.
- ↑ مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، شماره ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸.
- ↑ علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن، ص۴۴.
- ↑ شاکر، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۳۸.
- ↑ «و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند»؛ سوره بقره، آیه٢۵۵.
- ↑ «گفتند: پاکاکه تویی! ما دانشی جز آنچه تو به ما آموختهای، نداریم، بیگمان تویی که دانای فرزانهای»؛ بقره، آیه ٣٢.
- ↑ دفع الریب عن علم الغیب، ص٢٧.
- ↑ " لَا تَتَجَاوَزُوا بِنَا الْعُبُودِيَّةَ ثُمَّ قُولُوا فِينَا مَا شِئْتُمْ وَ لَنْ تَبْلُغُوا"؛الإحتجاج علی أهل اللجاج (للطبرسی)، ج۲، ص ۴۳۹.
- ↑ "اجْعَلُونَا عَبِيداً مَخْلُوقِينَ وَ قُولُوا فِينَا مَا شِئْتُمْ "؛ بصائر الدرجات، ص۲۴۱.
- ↑ "إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ فِينَا قُولُوا إِنَّا عِبَادٌ مَرْبُوبُونَ وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ"؛ الخصال؛ ج:۲، ص۶۴۱.
- ↑ علم غیب معصوم، ماهنامه معارف، شماره ۴۸، ص۱۰-۱۶.
- ↑ «همانا امام نسبت به سطحی مطلع میباشد و همو از سطح دیگر مطلع نیست.»
- ↑ «از جابر از امام باقر(ع) منقول است: از ایشان(ع) نسبت به علم امام پرسش نمودم، پس فرمود: ای جابر همانا در پیامبران و اوصیا پنجگونه روح میباشد: روح القدس و روح الإیمان و روح الحیاة و روح القوة و روح الشهوة؛ پس ای جابر ایشان به وسیله روح القدس نسبت به آنچه در زیر عرش تا زیر زمین وجود دارد مطلع گشتند، سپس فرمود: ای جابر این ارواح دو رخداد برایش روی میدهد، مگر روح القدس که نه سرگرمی و نه بازی در آن راه ندارد.»
- ↑ «گنجینه حکم و سر خداوند متعال، و صندوق و مخزن علم خداوند متعال، و نگهبانان راز خداوند و گنجینههای علم او، و محل نگهداری حکمت پروردگار، و مفسران وحی او، و پایههای یکتاپرستی خداوند متعال و گواهان بر خلق او می باشند.»
- ↑ «اگر امری بر ما وارد شد که در اختیار ما نباشد، روح القدس آن را به ما می رساند»
- ↑ «بگو: هر که دشمن جبرئیل است بیگمان او، آن (قرآن) را بر دلت با اذن خداوند فرو فرستاده است در حالی که آنچه را پیش از آن بوده است راست میشمارد و رهنمود و نویدی برای مؤمنان است» بقره، آیه ۹۷.
- ↑ «پس مفضل به ایشان گفت، فدای شما شوم! خداوند متعال اطاعت از بندهای را بر بندگان خود لازم مینماید، سپس خبر آسمان را از او پنهان میدارد! امام فرمود: خداوند متعال نسبت به بندگان خود کریم تر و مهربانتر از آن می باشد که اطاعت از بندهای را بر ایشان لازم بداند که خبر آسمان را صبح و شام از او مخفی بدارد.»
- ↑ علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام
- ↑ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۲۱۱.
- ↑ گستره علم امام در اندیشه علمای شیعه، فصلنامه تحقیقات کلامی، شماره ۳، ص۴۴.
- ↑ علم و سلطه غیبی اولیا، ص۶۷تا۷۲.
- ↑ «و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند»؛ سوره بقره، آیه ۲۵۵.
- ↑ بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۹۰.
- ↑ رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا؛ ص ۳۴-۳۶.
- ↑ پایگاه تخصصی مرسلون
- ↑ و همه نامها را به آدم آموخت سپس آنان را بر فرشتگان عرضه کرد و گفت: اگر راست میگویید نامهای اینان را به من بگویید.گفتند: پاکاکه تویی! ما دانشی جز آنچه تو به ما آموختهای، نداریم، بیگمان تویی که دانای فرزانهای؛ سوره بقره، آیه: ۳۱- ۳۲.
- ↑ و به پیامبری به سوی بنی اسرائیل میفرستد، تا بگوید که من برای شما نشانهای از پروردگارتان آوردهام؛ من برای شما از گِل، به گونه پرنده میسازم و در آن میدمم، به اذن خداوند پرندهای خواهد شد و به اذن خداوند نابینای مادرزاد و پیس را شفا خواهم داد و به اذن خداوند مردگان را زنده خواهم کرد و شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت، این نشانهای برای شماست اگر مؤمن باشید؛ سوره آل عمران، آیه: ۴۹.
- ↑ پایگاه تخصصی مرسلون
- ↑ صحیح مسلم ج ۴، ص ۲۲۱۷.
- ↑ نهج البلاغه خ ۱۷۵.
- ↑ نهج البلاغه خ ۵۹.
- ↑ شرح نهج البلاغه ج ۵، ص ۳- ۴.
- ↑ پایگاه تخصصی مرسلون