دیدگاه مذهب امامیه در باره امامت چیست؟ (پرسش)
| دیدگاه مذهب امامیه در باره امامت چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جمع پرسش و پاسخ امامت |
| مدخل اصلی | امامت |
دیدگاه مذهب امامیه در باره امامت چیست؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «دیدگاه‌های مذاهب اسلامی در باره امامت چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن قدردان قراملکی در کتاب «امامت» در این‌باره گفته است:
- «برخلاف اهل سنت که نگاهشان به مسئله امامت یک نگاه عادی و دنیوی در حد یک مسئله سیاسی و اجتماعی بود؛ امامیه، امامت را فراتر از دنیوی نگریسته و آن را یک امر الهی و آسمانی تلقی میکند. در اینجا نخست به تعاریف اندیشه‌وران امامیه می‌‌پردازیم.
- شیخ صدوق: او با تفسیر معنای "مولی" در حدیث غدیر به واجب الاطاعة میگوید:" فهو معنی الأمامة بان الامامة انما هی مشتقة من الأئتمام بالإنسان و الائتمام هو الأتباع و الاقتداء و و العمل بعمله و الول به" وی طاعت امام و دیگر فضایل امام را تالی تلو پیامبر می‌‌داند و تنها امر نبوت و وحی را استثنا میکند." و یجب ان یعتقد انه یلزم من طاعة الامام مایلزمنا من طاعة النبی(ص) و انّ کل فضل آتاه اللّه عزوجل بنبیه فد اتاه اللّه الامام الا النبوة"[۱].
- شیخ مفید: " الامام هو الإنسان الذی له رئاسة عامة فی امور الدین و الدنیا نیابة عن النبی"[۲].
- سید مرتضی: " الامامة ریاسة عامة فی الدین بالاصاله لا بالنیابة عمن هو فی دارالتکلیف" [۳].
- شیخ طوسی: " الامام هو الذی یتولی الریاسة العامة فی الدین و الدنیا جمیعا"[۴].
- محقق طوسی: " الامام هو الإنسان الذی له الریاسة العامة فی الدین و الدنیا بالاصالخ فی دارالتکلیف"[۵].
- ابن میثم بحرانی: " الامامة رئاسة عامة لشخص من الناس فی امور الدین و الدنیا بالاصالة"[۶].
- علامه حلی: " الامام هو الإنسان الذی له الریاسة العامة فی امور الدین و الدنیا بالاصالة فی دارالتکلیف"[۷].
- حمصی رازی: " رئاسة عامة فی امور الدین بالاصالة"[۸]. وی در ادامه بحث علت عدم ذکر قید "الدنیا" در تعریف امامت را اشاره و خاطرنشان میسازد قید " امور الدین " عام و کلی بوده و کلیات امور دنیوی مثل رفع اختلاف طبقات و قشرهای مختلف جامعه مثل صنعت‌گران و خطاطان را شامل می‌‌شود، ولو اینکه رسیدگی به امور صنفی و جزئی از قبیل تعیین برترین‌ها و دستمزدها از شئون امام نیست[۹].
- فاضل مقداد: " فهی رئاسة عامة فی الدین و الدنیا لشخص انسانی خلافة عن النبی"[۱۰].
- عبدالرزاق لاهیجی: "ریاست عامة مسلمین در امور دنیا و دین بر سبیل خلیفگی و نیابت از پیغمبر"[۱۱].
- تعریف‌های فوق تعریف متکلمان بوده است که نوعاً به ریاست و حکومت بسان اهل سنت تأکید می‌‌داشتند، لکن عارفان و فلاسفه خصوصاً حکمت متعالیه مؤلفه اساسی امامت را ولایت باطنی امام تحلیل می‌‌کنند که در صفحات آینده ذکر خواهد شد.
- نگاه اولیه به تعاریف اهل سنت و امامیه در تعریف امامت چنین وانمود میکند که هر دو مکتب کلامی تعریف مشترک و واحدی از امامت ارائه می‌‌دهند؛ چراکه هر دو امامت را به "ریاست بر دو قلمرو حوزه دین و دنیا" تعریف نموده و آن را پذیرفتند. لکن این داوری چنان‌که ذکر شد حاصل نگاه اولیه است[۱۲]«[۱۳].
پاسخ‌های دیگر
{{پاسخ پرسش | عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ | تصویر = Pic259.jpg | پاسخ‌دهنده = عبدالمجید زهادت]]]]
- حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۱» در این‌باره گفته است:
- «با تأمل و توجه به بحث از مقام و جایگاه رفیع و مهمی که نازل منزله نبوت است و در هدایت مسلمانان بعد از رحلت نبی اکرم(ص) نقش و تأثیر اساسی دارد با علم کلام که از اعتقادات سخن میگوید تناسب دارد نه با علم فقه که از افعال مکلفان بحث میکند. برخلاف گروهی که- با فروکاستن از مقام رفیع امامت و تنزل دادن آن به امارت و حکومت معمول و رایج بر مردم- نصب امام را وظیفه مردم دانسته و بالتبع جایگاه آن را علم وفقه و فروع علمی می‌دانند نه علم کلام و اعتقادات.
- به بیان دیگر تامل در حقیقت امامت و منزلت عظیم آن، سؤال از روش نصب و جایگاه بحث از آن را هم جواب می‌دهد. میزان سنجش در این مسأله، قرآن کریم و سنت قطعیه نبی اکرم(ص) است و ما با عرضه آراء بر این میزان مورد قبول طرفین می‌‌توانیم پاسخ این پرسش مقدماتی و بلکه پرسش‌های دیگر را هم در مسائل امامت به دست آوریم.
- در اینجا توجه به یک سخن رسول خدا(ص) می‌تواند راهگشای این معضل باشد که فرمود: « مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً ». این حدیث که با نقل‌های گوناگون و محتوای واحد مورد قبول فریقین است[۱۴]، جایگاه رفیع بحث امامت را روشن میسازد. دانشمندان امامیه برای بیان جایگاه بحث از امامت و اینکه از اصول است نه از فروع به دلایلی استناد کرده‌اند[۱۵]. از جمله مستندات آنان این حدیث است زیرا لازمه وجوب معرفت امام به گونه‌ای که تخلف از او مستوجب مرگ جاهلی باشد و عذری از متخلف پذیرفته نخواهد شد، آن است که امامت را مانند نبوت از اصول عقائد بدانیم نه از فروع و مسائل فقهی. در فرهنگ دینی مرگ جاهلی مردن در بی‌دینی و شرک و کفر است بنابراین تخلف از امام همانند تخلف از رسول خدا(ص) و عدم پذیرش او موجب کفر است و این با اصلی بودن امامت سازگار است نه فرعی بودن آن[۱۶][۱۷]
|}
پرسش‌های وابسته
- امامت چیست؟ (پرسش)
- امامت در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- امامت در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- قرآن در مورد امامت چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد امامت وجود دارد؟ (پرسش)
- امام کیست؟ (پرسش)
- امام در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- امام در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- قرآن در مورد امام چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد امام وجود دارد؟ (پرسش)
- امامت چه کاربردهایی دارد؟ (پرسش)
- بحث از امامت چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های مذاهب اسلامی در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- موارد اختلافی امامیه و اهل سنت در مورد امامت چیست؟ (پرسش)
- نظر امامیه در مورد تعیین تکلیف بر خداوند بر وجوب امامت چیست؟ (پرسش)
- آیا وجوب تعیین امام بدعت‌آمیز است؟ (پرسش)
- آیا کلامی‌انگاری امامت بدعت‌آمیز است؟ (پرسش)
- آیا مخالفان امامت کافراند؟ (پرسش)
- آیا امامت موروثی است؟ (پرسش)
- آیا امامت از دوران کودکی امکان‌پذیر است؟ (پرسش)
- آیا مقام امامت بر مقام نبوت برتری دارد؟ (پرسش)
- آیا امامان شیعه بر دیگر پیامبران برتری دارند؟ (پرسش)
- آیا می‌توان به مقام امامت بدون مقام نبوت رسید؟ (پرسش)
- آیا امامت با دموکراسی ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا غیبت امام با فلسفه ضرورت امامت ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا امامت با اصل خاتمیت ناسازگار است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع امامت
پانویس
- ↑ شیخ صدوق، معانی الأخبار، ص ۶۹.
- ↑ شیخ مفید، سلسة مؤلفات، النکت الاعتقادیه، ج ۱۰، ص ۳۹.
- ↑ الحدود و الحقایق، بحث امامت. و نیز: الذخیره فی علم الکلام، ص ۴۰۹.
- ↑ شرح العبارات المصطلحة بین المتکلمین، نقل از: امامت پژوهی، ص ۴۲.
- ↑ تلخیص المحصل، ص ۴۲۶؛ رسالة الامامة، ص ۴۵۷.
- ↑ واعد المرام، ص ۷۴؛ النجاة فی القیامة فی تحقیق امر الامامة، ص ۴۱.
- ↑ الألفین فی امامة مولانا امی‌رالمؤ منین، ص ۱۲؛ باب حادی عشر، بحث امامت.
- ↑ المنقذ من التقلید، ج ۲، ص ۲۳۴.
- ↑ المنقذ من التقلید، ج ۲، صص ۲۳۶ و ۲۳۷.
- ↑ اللوامع الالهیه، ص ۳۱۹ و ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، ص ۳۲۵.
- ↑ گوهر مراد، صص ۲ - ۴۶۱.
- ↑ برخی مانند حکیم لاهیجی بر این اشتراک توجه داشته و آن را از عجایب امور وصف کرده است؛ گوهر مراد، ص ۴۶۲.
- ↑ محمد حسن قدردان قراملکی، امامت، ص۳۱ - ۳۴.
- ↑ برای آگاهی بیشتر از وحدت مضمون و محتوای احادیث من مات ر.ک: راز رهائی از مرگ جاهلی و بررسی حدیث معرفت امام از منظر فریقین.
- ↑ ر.ک: الاصول العامه لمسائل الامامه، ص ۸۷ و امامت پژوهی، ص ۶۱.
- ↑ شیخ طوسی میگوید: وَ دَفعُ الْإِمَامَةِ عِنْدَهُمْ وَ جَحدُهَا كَدَفْعِ النُّبُوَّةِ وَ جَحدُهَا سَوَاءُ، بِدَلَالَةِ قَوْلِهِ(ص): « مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً ». الاقتصاد، ص ۲۲۶. و قاضی نورالله در کتاب الصوارم المهرقه: انَّ النبی(ص) قَالَ: «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً»؛ فَإِنَّهُ صریحٌ في أَنَّ الْإِمَامَةَ فی الإصولِ ضَرُورَةً إِنَّ الْجَاهِلَ بشیءٍ مِنَ الْفُرُوعِ وَ إِنْ کان وَاجِباً لایکون میتَتُه میتَةً جاهلیةً وَ لَا یَقدَحُ ذلک في إِسْلَامِهِ و ر.ک: احقاق الحق، ص ۲۹۴، و گوهر مراد، ص ۴۶۷ و مراة العقول، ج ۱۱، ص ۱۹۱ و بحارالأنوار، ج ۸، ص ۳۶۸. برای آگاهی بیشتر درباره نقل‌های گوناگون و دلالت حدیث من مات ر.ک: بررسی معرفت امام از منظر فریقین.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۱؛ ج5، ص22-23.
پرسش‌های مصداقی همطراز
- دیدگاه مذهب معتزله در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مذهب اشعریه در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مذهب اباضیه در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مذهب اسماعیلیه در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مذهب زیدیه در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مذهب ماتریدیه در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه فرقه وهابیت در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مذهب اهل سنت در باره امامت چیست؟ (پرسش)
پرسش‌های وابسته
- امامت چیست؟ (پرسش)
- امامت در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- امامت در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- قرآن در مورد امامت چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد امامت وجود دارد؟ (پرسش)
- امام کیست؟ (پرسش)
- امام در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
- امام در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
- قرآن در مورد امام چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
- چه احادیثی در مورد امام وجود دارد؟ (پرسش)
- امامت چه کاربردهایی دارد؟ (پرسش)
- بحث از امامت چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های مذاهب اسلامی در باره امامت چیست؟ (پرسش)
- موارد اختلافی امامیه و اهل سنت در مورد امامت چیست؟ (پرسش)
- نظر امامیه در مورد تعیین تکلیف بر خداوند بر وجوب امامت چیست؟ (پرسش)
- آیا وجوب تعیین امام بدعت‌آمیز است؟ (پرسش)
- آیا کلامی‌انگاری امامت بدعت‌آمیز است؟ (پرسش)
- آیا مخالفان امامت کافراند؟ (پرسش)
- آیا امامت موروثی است؟ (پرسش)
- آیا امامت از دوران کودکی امکان‌پذیر است؟ (پرسش)
- آیا مقام امامت بر مقام نبوت برتری دارد؟ (پرسش)
- آیا امامان شیعه بر دیگر پیامبران برتری دارند؟ (پرسش)
- آیا می‌توان به مقام امامت بدون مقام نبوت رسید؟ (پرسش)
- آیا امامت با دموکراسی ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا غیبت امام با فلسفه ضرورت امامت ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا مهدویت با دموکراسی ناسازگار است؟ (پرسش)
- آیا امامت با اصل خاتمیت ناسازگار است؟ (پرسش)