مقصود از خروج دجال که از نشانه‌های ظهور به حساب آمده چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
مقصود از خروج دجال که از نشانه‌های ظهور به حساب آمده چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ نشانه‌های ظهور
مدخل اصلینشانه‌های ظهور

مقصود از خروج دجال که از نشانه‌های ظهور به حساب آمده چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث نشانه‌های ظهور است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی نشانه‌های ظهور مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

علی ‎اصغر رضوانی

علی ‎اصغر رضوانی در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این باره گفته است:

«روایات بسیاری عمدتاً در مصادر حدیثی اهل سنت درباره خروج دجال در آخر الزمان و قبل از برپایی حکومت امام مهدی (ع) وارد شده است.

بخاری به سندش از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: "دجال خروج خواهد کرد تا اینکه در ناحیه‌ای از مدینه فرود می‌آید، و سه بار اعلان آماده باش جنگ می‌دهد، آن گاه به سوی او هر کافر و منافقی حرکت می‌کند"[۱]

در مصادر اهل سنت برای دجال صفاتی ذکر شده است از قبیل:

  1. ادعای ربوبیت می‌کند [۲]
  2. عمر طولانی دارد [۳]
  3. همراه او آب و آتش است [۴]
  4. کور را بینا کرده و برص را شفا می‌دهد [۵]
  5. مرده را زنده می‌کند[۶]
  6. کسی را می‌کشد، آن گاه او را زنده می‌کند [۷]
  7. با او بهشت و آتش است [۸]
  8. با او نهری از آب سفید و نهری از آتش است [۹]
  9. خواسته او برآورده می‌شود [۱۰]

درباره دجال با این اوصاف احتمالاتی وجود دارد:

الف. دجال شخصی حقیقی است که کارهای خارق العاده‌ای را در قالب سحر و جادو انجام می‌دهد.
ب. مقصود به دجال همان ابلیس "شیطان" است.
ج. احتمال می‌رود که دجال همان سفیانی است که در روایات شیعه به خروج او در آخر الزمان تأکید فراوان شده است.
د. مقصود از دجال همان اسرائیل است.

در ابتدا این احتمال به نظر می‌رسد که احادیث دجال از جمله اسرائیلیاتی باشد که در احادیث اهل سنت وارد شده است، زیرا:

اولاً: اثری از این احادیث در روایات اهل بیت (ع) به چشم نمی‌خورد.
ثانیاً: غالب احادیث دجال از کعب الأحبار یهودی الاصل رسیده است. کسی که تمام افعال و اقوالش مشکوک به نظر می‌رسد.
ثالثاً: این اعتقاد که مسیح منتظر خروج می‌کند و دجال را به قتل می‌رساند در عقاید یهود مشاهده می‌شود.

در هر حال بر فرض صحّت این روایات احتمال تأویل این روایات و رمزی بودن و جنبه سمبلیک داشتن آنها زیاد است.

سید محمّد صدر رحمه الله می‌فرماید: «دجال رمزی است از اوج تمدّن و تکنیک غرب که با اسلام و مبانی آن ستیز دارد. تمدّنی که درصدد به سلطه کشیدن هر انسانی است... ما به طور وضوح مشاهده می‌کنیم که چگونه تمدن و تکنیک غرب مادی‌گرا در این عصر بر تمام جوامع، حتّی مسلمانان تسلّط پیدا کرده است...» [۱۱]

از بیانات استاد محمّد طیّ[۱۲] و نویسنده مصری شیخ محمّد فهیم ابوعبیه در تعلیقه خود بر کتاب «نهایه البدایه و النهایه» [۱۳] نیز همین احتمال به دست می‌آید»[۱۴].

  1. دجال که خروجش از نشانه‌های غیرحتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)  
    1. نام دجال چیست؟ (پرسش)
    2. لقب دجال چیست؟ (پرسش)
    3. نسب دجال چیست؟ (پرسش)
    4. کنیه دجال چیست؟ (پرسش)
    5. آیا دجال نماد است یا به یک شخصیت انسانی اشاره دارد؟ (پرسش)  
      1. دلایل شخص معین بودن دجال چیست؟ (پرسش)  
      2. دلایل نماد و سمبل بودن دجال چیست؟ (پرسش)  
  2. معنا و مفهوم دجال چیست؟ (پرسش)
  3. تعبیر مسیخ دجال به چه معناست؟ (پرسش)
  4. چرا دجال مسیح نامیده شده است؟ (پرسش)
  5. چرا لقب مسیح به عیسی بن مریم داده شده است؟ (پرسش)
  6. ویژگی‌ها و اوصاف مسیح چیست؟ (پرسش)
  7. بهترین امت‌ها و آنکه به زودی با دجال پیکار خواهد کرد کیست؟ (پرسش)
  8. چه تفاوتی میان دو اسم مسیح و دجال وجود دارد؟ (پرسش)
  9. دجال در منابع شیعی و سنی چگونه بیان شده است؟ (پرسش)
  10. یک چشم بودن دجال به چه معناست؟ (پرسش)
  11. آیا دجال همان سفیانی است؟ (پرسش)
  12. خروج دجال در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
  13. چه ارتباطی بین دجال و فتح قسطنطنیه وجود دارد؟ (پرسش)
  14. چه ارتباطی میان دجال و اشراط الساعة وجود دارد؟ (پرسش)
  15. خروج دجال چه ارتباطی با رویداد آخر الزمان و ظهور دارد؟ (پرسش)
  16. هشدار پیامبران درباره خروج دجال چیست؟ (پرسش)
  17. اولین سرزمینی که دجال وارد آن می‌شود کجاست؟ (پرسش)
  18. چه کسانی از دجال پیروی می‌کنند و چه سرنوشتی در انتظار آنان است؟ (پرسش)
  19. صفات و ویژگی‌های یاران دجال چیست؟ (پرسش)
  20. آیا پیش از ظهور دجال آسمان نمی‌بارد؟ (پرسش)
  21. نشانه خروج دجال چیست؟ (پرسش)
  22. چند دروغگو پیش از ظهور دجال ظهور خواهند کرد؟ (پرسش)
  23. چگونه نسبت به فتنه دجال هشدار داده شده است؟ (پرسش)
  24. ویژگی‌های جسمانی دجال چیست؟ (پرسش)
  25. چه ویژگی‌های برای دجال شمرده‌ شده است؟ (پرسش)
  26. وضعیت مردم در زمان خروج دجال چگونه است؟ (پرسش)
  27. پناهگاه مسلمانان هنگام خروج دجال کجاست؟ (پرسش)
  28. مدت اقامت دجال در زمین چقدر است؟ (پرسش)
  29. آیا یهودیان دجال را از نژاد خود می‌دانند؟ (پرسش)
  30. آیا امکان دارد در زمان‌های مختلف دجال‌های متعددی وجود داشته باشد؟ (پرسش)
  31. مقصود از خروج دجال که از نشانه‌های ظهور به حساب آمده چیست؟ (پرسش)
  32. آیا دجال واقعا به جنگ با امام مهدی خواهد پرداخت؟ (پرسش)
  33. از آن‏جا که دجال قبل از امام مهدی می‏آید آیا می‏توانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
  34. در روایات چه صفاتی برای دجال بیان شده است؟ (پرسش)
  35. نظر مهدی‌پژوهان معاصر درباره دجال چیست؟ (پرسش)
  36. حضرت عیسی در کجا دجال را به هلاکت می‌رساند؟ (پرسش)
  37. دجال در اندیشه مسیحیت چگونه معرفی شده است؟ (پرسش)
  38. سرانجام دجال چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. صحیح بخاری، ج ۸، ص ۱۰۲.
  2. سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۱۳۶۰.
  3. صحیح مسلم، ج ۸، ص ۲۰۵.
  4. صحیح بخاری، ج ۸، ص ۱۰۳.
  5. مسند احمد، ج ۵، ص ۱۳.
  6. مسند احمد، ج ۵، ص ۱۳.
  7. مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۵۳۷.
  8. مسند احمد، ج ۵، ص ۴۳۵.
  9. معجم الکبیر، ج ۲، ص ۵۶.
  10. صحیح مسلم، ج ۸، ص ۱۹۷.
  11. تاریخ ما بعد الظهور، ص ۱۴۱ و ۱۴۲.
  12. المهدی المنتظر بین الدین و الفکر البشری، ص ۱۷۷.
  13. نهایه البدایه و النهایه، ج ۱، ص ۱۱۸.
  14. موعودشناسی و پاسخ به شبهات: ص۵۳۱.