وضعیت دینی مردم در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
وضعیت دینی مردم در دوران پیش از ظهور چگونه است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری / وضعیت جهان در عصر غیبت
مدخل اصلیدین‌داری در عصر غیبت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

وضعیت دینی مردم در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در این‌باره گفته است:

«از روایات فهمیده می‌شود که در آن روزگار، از اسلام و قرآن جز نامی‌ بر جای نمی‌ماند، مسلمانان تنها به نام، مسلمان هستند. مساجد، دیگر جای ارشاد و موعظه مردم نیست. فقهای آن زمان بدترین فقهای روی زمینند و دین با کالای کم ارزش و بهای اندکی معاوضه می‌شود.

  1. اسلام و مسلمانان: اسلام به معنای تسلیم بودن در برابر دستورات الهی است. اسلام برترین وبهترین ادیان است که خوش بختی بشر را در دنیا وآخرت تضمین می‌کند؛ ولی آن چه ارزش دارد، عمل کردن به دستورات اسلام و قرآن است. در آخر زمان همه چیز بر عکس می‌شود؛ یعنی از اسلام جز نامی‌ بر جای نمی‌ماند. قرآن در جامعه حضور دارد؛ ولی تنها خطوطی است که بر برگ‌ها نقش بسته است و مسلمانان تنها از نام مسلمانی برخوردارند و از اسلام نشانی ندارند. پیامبر گرامی ‌اسلام (ص) می‌فرماید: "دورانی بر امّت من می‌آید که در آن، از اسلام جز نامی‌ نماند و از قرآن اثری جز نقش و تصویری نباشد. مسلمانان به نام، مسلمان خوانده می‌شوند؛ ولی نسبت به اسلام از هر کس بیگانه ترند"[۱] امام صادق (ع) می‌فرماید: "به زودی دورانی فرا رسد که مردم خدا را نشناسند و معنای توحید را ندانند تا این که دجال خروج کند"[۲].
  2. مساجد: مسجد جای پرستش خداوند و تبلیغات دینی و ارشاد و هدایت مردم است. در صدر اسلام، حتی کارهای مهم حکومتی در مساجد انجام می‌شد. جهاد در مساجد برنامه‌ریزی می‌شد و انسان از مسجد به معراج می‌رفت؛ ولی در آخرالزمان مساجد ماهیت خود را از دست می‌دهند و به جای آموزش وتبلیغات و ارشاد دینی، بر تعداد مساجد و تجملات آن افزوده می‌شود. در صورتی که مساجد از مؤمنان تهی است. پیامبر خدا (ص) می‌فرماید: "مسجدهای آن زمان آباد و زیباست؛ ولی از هدایت و ارشاد در آن خبری نیست"[۳].
  3. فقیهان: عالمان و دانشمندان اسلامی، حافظان دین خدا در روی زمینند و راهنمایی و ارشاد مردم در دست آنان است. آنان با تحمّل زحمات، مسائل دینی را از منابع شرعی استخراج کرده، در دسترس مردم قرار می‌دهند؛ ولی در آخرالزمان وضع دگرگون می‌شود وعالمان آن روزگار بدترین عالمان خواهند بود. رسول خدا (ص) در این باره می‌فرماید: "فقیهان آن روزگار، بدترین فقیهانی اند که در زیر آسمان به سر می‌برند. فتنه و آشوب، از آنان آغاز می‌شود و به آنان نیز باز می‌گردد"[۴]. شاید بتوان گفت: منظور، عالمان درباری ووابسته‌ای هستند که جنایات پادشاهان ستمگر و فرمانروایان خودسر را توجیه می‌کنند وبه آن رنگ اسلامی‌ می‌دهند؛ آنانی که حاضرند با هر مجرم وجنایت پیشه‌ای، کنار آیند؛ مانند وعاظ السلاطین وابسته به وهابیت، که مبارزه با آمریکا واسرائیل را خلاف شرع می‌دانند. آنان که در برابر جنایات اسرائیل دم برنیاوردند وجنایات وهابیان را در کشتن زائران خانه خدا توجیه کردند و برایش آیه وروایت آوردند. آری، باید گفت: آنان بدترین فقیهانند که فتنه‌ها از آنان شروع شده، به آنان نیز بازمی‌گردد.
  4. خروج از دین: یکی دیگر از علائم آخرالزمان این است که مردم از دین خارج می‌شوند. روزی امام حسین (ع) به نزد امیرمؤمنان (ع) آمد. گروهی در گرداگرد حضرت (ع) نشسته بودند. ایشان به آنان فرمود: "حسین پیشوای شماست. رسول خدا (ص) او را سید و سرور نامیده است. از نسل او مردی ظهور خواهد کرد که در اخلاق و چهره، شبیه من است. او دنیا را پر از عدل وداد می‌کند؛ چنان که (پیش از آن) پر از ستم وجور شده است". سؤال شد: این قیام در چه زمانی خواهد بود؟ فرمود: افسوس! هنگامی‌ که از دین خارج شوید؛ هم چنان که زن برای شوهرش از لباسش خارج می‌شود"[۵]
  5. دین فروشی: انسان مکلّف است که اگر جانش به خطر افتاد، از مالش بگذرد تا جانش محفوظ بماند واگر دینش را خطری تهدید کرد، از جانش مایه بگذارد تا خطر متوجّه دینش نشود؛ ولی در آخرالزمان دین را به بهای کمی‌می‌فروشند و انسان‌هایی که صبح مؤمن بوده‌اند، بعد از ظهر کافر می‌گردند. رسول خدا (ص) در این باره فرموده است: "وای بر عرب از شرّی که به آنان نزدیک شده است. فتنه‌هایی چون پاره‌های شب تاریک وظلمانی. صبح گاهان مرد مؤمن است و به هنگام غروب کافر. گروهی دین خود را به بهای ناچیز و متاع اندک می‌فروشند. کسی که در آن روز به دین خود چنگ زده و پای بند است، همانند کسی است که گلوله‌ای از آتش را در دست گرفته یا بوته‌ای از خار را در دست می‌فشرد"[۶]»[۷].

پرسش‌های وابسته

  1. وضعیت حاکم بر جامعه در عصر نزدیک به ظهور چگونه است؟‌ (پرسش)
  2. وضعیت دینی مردم در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  3. اخلاق در دوران پیش از ظهور چه وضعیتی دارد؟ (پرسش)
  4. وضعیت اقتصادی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
  5. وضعیت جهان پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
    1. وضعیت فکری جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
    2. وضعیت فرهنگی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
    3. وضعیت اجتماعی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
    4. وضعیت سیاسی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
      1. وضعیت سیاسی شام در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
      2. وضعیت سیاسی ایران در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
      3. وضعیت سیاسی عراق در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
      4. وضعیت سیاسی حجاز در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
      5. وضعیت سیاسی فلسطین در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
    5. وضعیت طبیعت جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. ثواب الاعمال، ص ۳۰۱؛ جامع الاخبار، ص ۱۲۹؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۰
  2. تفسیر فرات، ص ۴۴
  3. بحارالانوار، ج ۲، ص ۱۹۰
  4. ثواب الاعمال، ص ۳۰۱؛ جامع الاخبار، ص ۱۲۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۰
  5. ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۴
  6. احمد، مسند، ج ۲، ص ۳۹۰
  7. طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۲۲ -۲۴.