وضعیت سیاسی شام در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
| وضعیت سیاسی شام در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری / وضعیت جهان در عصر غیبت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
وضعیت سیاسی شام در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:
«این سرزمین در دنیای امروز شامل سه کشور سوریه، لبنان و اردن می‌شود. البته فلسطین اشغالی نیز جزو آن منطقه محسوب می‌شود. هنگام سخن گفتن در مورد این کشورها، به چندین مانع برمی‌خوریم که مهم‌ترین آنها این است که چون این منطقه پایتخت حکومت امویان بوده، همین ما را وادار می‌کند تا چندین علامت سؤال در مورد روایت‌های نقل‌شده در این زمینه و روایت‌هایی که حوادث آن‌را تطبیق داده‌اند، بگذاریم، زیرا تأثیر کارخانه‌های ساخت احادیث جعلی امویان در این منطقه بیشتر از تأثیر سلاح است.
برای اثبات این مدعا، تنها یک مورد که عمر بن هانی از معاویة بن ابی سفیان در حال خطبه خواندن نقل می‌کند، کفایت می‌کند، که گفت: از رسول خدا (ص) شنیدم: همیشه گروهی از امت من، امور و دستورات الهی را به جای می‌آورند.
مالک بن یخامر السکسکی گفت: ای امیر مؤمنان گمان می‌کنم که از معاذ شنیدم؛ آنها اهل شام هستند[۱]. این مطابقت دادن، تحریف‌شده و دروغین است و به اصل حدیث خدشه‌ای وارد نمی‌کند. آری این مطابقت می‌تواند سبب شود که مردم عامی نسبت به صدور این حدیث از معصوم (ع)، شک و تردید کنند.
از همه مهم‌تر اینکه، در مورد روایت‌های سرزمین شام و جنگ‌ها، پیروزی‌ها و شکست‌های آن، راه احتیاط و دوراندیشی را در پیش می‌گیریم. روایت‌های تاریخی بیانگر این است که این منطقه شاهد ضعف و رکود سیاسی تفرقه‌برانگیز خواهد شد. این ضعف با مسئله ساده‌ای شروع می‌شود که روایت‌ها آن‌را این‌گونه تعبیر کرده‌اند که گویا آن بازی کودکان است، سپس پیچیده و گره‌خورده می‌شود و دخالت‌ها از جای‌جای جهان شروع می‌شود تا به راه‌حلی برسند، اما این نتیجه‌ای نمی‌دهد و بنابر تعبیر روایت: هنوز گوشه‌ای آرام نشده که در گوشه‌ای دیگر آشوب به پا می‌شود[۲]. شاید نظر درست این باشد که همراه با این فتنه، حوادثی آسمانی به وقوع می‌پیوندد که راه را برای تمرکز بر آن منطقه هموار می‌کند. آن روایت این است: خداوند از آسمان علتی را می‌فرستد که آنها را متفرق می‌کند، به‌گونه‌ای که حتی اگر روباه‌ها [بسیار ضعیفان و ترسویان] هم با آنان بجنگند، بر آنها پیروز می‌شوند[۳].
این ضعف سیاسی و چند دستگی و عدم انسجام، منطقه را تبدیل به میدان جنگ می‌کند، به ویژه اینکه این منطقه شاهد کاشت و رشد غده سرطانی دشمنان اسلام به خاطر منافع خود و طرفدارانشان بوده است و این خود، این منطقه را از نظر سیاسی و اجتماعی، تا زمانی که این غده وجود داشته باشد، متزلزل می‌نماید. این تزلزل و ضعف سیاسی منجر به تقسیم قدرت در منطقه مذکور از چند جهت می‌شود و بنابر گفته امام باقر (ع): اولین زمینی که خراب می‌شود شام است، این سرزمین طرفدار سه پرچم مختلف می‌شود؛ پرچم اصهب، ابقع و پرچم سفیانی[۴].
به نظر نگارنده، به احتمال زیاد این ویژگی‌ها اشاره به اقوامی دارد که به دلیل ضعف سیاسی موجود و برای رسیدن به منافع بیشتر، به این منطقه آمده و ساکن شده‌اند. جنگ و نزاعی تلخ و خونین میان این سه پرچم درمی‌گیرد و هیچ‌یک از این سه پرچم بر طریق هدایت نیستند.
در نتیجه سفیانی بر آنها پیروز می‌شود و بعد از درگیری‌های خونین این منطقه را به چنگ می‌آورد، در درگیری‌های خونینی که گفته‌شده درندگان و لاشخورها میهمان سفره ستمگران می‌شوند و از گوشت افراد طرف‌های درگیر به وفور تغذیه می‌کنند. شاید علت قدرت گرفتن سفیانی حمایت افراد پشتیبان پرچم اصهب و ابقع از او باشد و آن هنگامی است که به خاطر به وجود آمدن تحولات سیاسی در این منطقه، مردم در پی وحدت و یکپارچگی‌اند تا پرچم رهبری را به دست مهدی موعود (ع) بسپارند و در نتیجه احساس خطر کرده و باهم متحد می‌شوند و مأموریت را به سفیانی که رهبری صف مخالفان با مهدویت را خواهد داشت می‌سپارند.
سفیانی به واسطه این پشتیبانی، مناطق پنج‌گانه را به تصرف درمی‌آورد. امام صادق (ع) می‌فرماید: سفیانی حتمی است و خروج او از روز اول تا آخر کارش ۱۵ ماه می‌شود، ۶ ماه را می‌جنگد، پس از تصرف مناطق پنج‌گانه ۹ ماه حکومت می‌کند و یک روز هم بیشتر نمی‌شود[۵].
مناطق پنج‌گانه عبارتند از دمشق، اردن، حمص، حلب، قنسرین و به عبارت دیگر همان سرزمین شام می‌باشد.
روحیه توسعه‌طلبی و طمعی که سفیانی داراست و پشتیبانی شدن نامحدود از جانب کسانی که نسبت به منافعشان ترس و وحشت دارند، همه این موارد سفیانی را برمی‌انگیزد تا به عراق حمله کند و بر آن مسلط شود و مناطق وسیع‌تری را به چنگ بیاورد تا بتواند به مقابله با جنبش‌های سیاسی که در خراسان یا به‌طور کلی در مشرق زمین و حجاز و یمن نشئت گرفته است، بپردازد.
او سپس سپاهیانش را در عراق تجهیز و آماده می‌کند و به احتمال زیاد در آنجا، باقی مانده‌های شکست خورده ابقع و اصهب وجود داشته باشند که جمع شده و قصد حمله به سفیانی را دارند. جنگی میان آنان در قرقیسیا که شهر کوچکی در مصب رود خابور، میان مرز ترکیه و سوریه و عراق است درمی‌گیرد و بنابر روایات، این درگیری میان این سپاهیان به خاطر گنجی درمی‌گیرد. امام باقر (ع) می‌فرمایند: سفیانی با سپاهیان ابقع برخورد می‌کند و باهم می‌جنگند. سفیانی او و همراهان او را به قتل می‌رساند و رو به سوی سپاه اصهب می‌آورد. سپس هیچ قصد و هدفی ندارد جز حمله به عراق و سپاهیانش را از قرقیسیا عبور می‌دهد و در آنجا به جنگ می‌پردازند و از میان ستمگران صد هزار نفر را به قتل می‌رسند، سپس سفیانی سپاهی را به سمت کوفه می‌فرستد[۶].
جنگ در قرقیسیا میان سفیانی و مخالفانش برای به چنگ آوردن گنجی است. اما روایت‌ها به ماهیت این گنج اشاره نکرده‌اند. آن گنج یا طبیعت باارزش منطقه قرقیسیا است که در مثلث ترکیه و عراق و سوریه قرار دارد و قرقیسیا جایگاه استراتژیکی است که از آنجا حرکت به سوی این کشورها انجام می‌شود یا اینکه قرقیسیا و گنج آنجا مانند گنج‌های مادی است و شبیه گنج‌های موجود در بعضی کشورها مثل طلا، نفت یا مانند آنها. ما در اینجا به سخن گفتن در مورد سپاهیان سفیانی و آنچه در عراق انجام می‌دهند، بسنده می‌کنیم زیرا که این خود بحث مستقلی است.
تا اینجا متوجه شدیم که سفیانی بر سرزمین شام حکومت می‌کند و بر آن سیطره پیدا کرده و همه اینها قبل از ظهور مهدی (ع) و حرکت ایشان است»[۷].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین آصف آگاه؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد رضی آصف آگاه و مصطفی امیری در مقاله «بررسی و تحلیل حوادث فتنه شام قبل از سوریه» در این‌باره گفته‌اند:
«بعد از اختلاف میان دو نیزه مخالف هم (دو جبهه نظامی) در سرزمین شام و جنگ بین دو طرف عمده درگیری‌ها «اخْتَلَفَ الرُّمْحَانِ بِالشَّامِ» و کشته شدن بیش از صد هزار نفر (کنایه از کثرت کشته‌ها) در اثر جنگ بین دو طرف نزاع در منطقه شام «رَجْفَةٌ تَكُونُ بِالشَّامِ يَهْلِكُ فِيهَا أَكْثَرُ مِنْ مِائَةِ أَلْفٍ» و نیز بعد از به صحنه آمدن ادوات جنگی پیشرفته و ماشین‌های مجهز به پرتاپ سلاح به تحولات فتنه شام «أَصْحَابِ الْبَرَاذِينِ الشُّهْبِ الْمَحْذُوفَةِ» و نیز بعد از ورود نظامیان پرچم‌های زردرنگ از غرب منطقه شام «الرَّايَاتِ الصُّفْرِ تُقْبِلُ مِنَ الْمَغْرِبِ حَتَّى تَحُلَّ بِالشَّامِ» در مرحله بعد از سلسله حوادث قبل از خروج سفیانی، جهان در انتظار خسف دمشق در محور "جابیه - حرستا" در عصر ظهور خواهد بود « خَسْفَ قَرْيَةٍ مِنْ دِمَشْقَ يُقَالُ لَهَا حَرَسْتَا، تُخْسَفُ قَرْيَةٌ مِنْ قُرَى الشَّامِ تُسَمَّى الْجَابِيَةَ»؛ "خسف حرستا و غوطه دمشق"، که به احتمال وقوع زلزله، یا رانش زمین در اثر باران‌های سیل‌آسا، یا حادثه‌ای سهمگین در اثر حمله نظامی با سلاح مرگبار یا انفجارهای قوی در زیر زمین که علاوه بر قتل انسان‌ها منجر به خسف و فرو رفتن در سطح زمین در محور جابیه - حرستا تفسیر شده است، دقیقاً در هنگام اختلاف دو جبهه مخالف هم در فتنه طولانی شام که در حال جنگ فرسایشی با یکدیگر هستند، رخ خواهد داد و نشانه آن علاوه بر خسف منطقه جابیه، تخریب بخش‌هایی از مسجد جامع اموی دمشق نیز خواهد بود «وَ تَسْقُطُ طَائِفَةٌ مِنْ مَسْجِدِ دِمَشْقَ الْأَيْمَنِ». خسف حرستای دمشق و خسف جابیه، خود علامت و نشانه‌ای است برای وقوع دیگر حوادث بعدی قبل از خروج سفیانی از جمله: آن‌گاه در مرحله بعد، خروج ساکنان ناحیه هم مرز با ترک‌ها (مارقه الشام) به وقوع می‌پیوندد «مَارِقَةٌ تَمْرُقُ مِنْ نَاحِيَةِ التُّرْكِ» ولی طولی نخواهد کشید که ترک‌ها به جزیره الشام در شمال شرقی سوریه حمله خواهند کرد «سَيُقْبِلُ إِخْوَانُ التُّرْكِ حَتَّى يَنْزِلُوا الْجَزِيرَةَ»؛ هم‌چنان که بخشی از رومی‌ها نیز در حمایت از یهودیان اسرائیل وارد منطقه رمله در فلسطین خواهند شد «وَ سَتُقْبِلُ مَارِقَةُ الرُّومِ حَتَّى يَنْزِلُوا الرَّمْلَةَ». البته بعد از وقوع خسف جابیه - حرستا در دمشق سوریه و قبل از حمله ترک‌ها به جزیره الشام واقع در مناطق شمال شرقی سوریه، کشورهای غربی و رومی‌ها دچار اختلاف، قتل و چه بسا جنگ جهانی می‌گردند «هَرْجُ الرُّومِ»؛ از همین رو اخوان الترک از این ضعف غربی‌ها و هرج الروم، کمال سوءاستفاده را برده و به مناطق جزیره الشام در شمال شرق سوریه لشکرکشی و حمله نظامی خواهند کرد. از این رو احتمال زلزله دمشق و به تعبیر صحیح‌تر «خسف جابیه - حرستا» خود علامتی مهم برای «هَرْجُ الرُّومِ» و احتمال جنگ بین غربی‌ها و غیرمسلمانان در آینده و قبل از ظهور خواهد بود. بنابراین طبق احادیث صحیحه و موثق، ترتیب "حوادث قبل از ظهور" در منطقه شام، به نقل از امام علی و امام باقر (ع) در کتاب الغیبة نعمانی و الغیبة شیخ طوسی چنین است:
|
پرسش‌های وابسته
- وضعیت حاکم بر جامعه در عصر نزدیک به ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت دینی مردم در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- اخلاق در دوران پیش از ظهور چه وضعیتی دارد؟ (پرسش)
- وضعیت اقتصادی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت جهان پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت فکری جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت فرهنگی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت اجتماعی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی شام در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی ایران در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی عراق در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی حجاز در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت سیاسی فلسطین در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- وضعیت طبیعت جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ ابویعلی الموصلی، مسند ابی یعلی، ج ۱۳، ص ۳۷۵.
- ↑ عبد الرزاق، منصف عبد الرزاق، ج ۱۱، ص ۳۶۲.
- ↑ الهیثمی، مجمع الزوائد، ج ۷، ص ۳۱۷.
- ↑ قطب الدین الراوندی، الخرائج و الجرایح، ج ۳، ص ۱۱۵۷.
- ↑ النعمانی، الغیبة، ص ۳۰.
- ↑ العلامة المجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۷.
- ↑ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۲۷-۲۳۰.
- ↑ آصف آگاه، سید محمد رضی و امیری، مصطفی، بررسی و تحلیل حوادث فتنه شام قبل از سوریه، ص۳۶۳-۳۶۵.