اخلاق در دوران پیش از ظهور چه وضعیتی دارد؟ (پرسش)

اخلاق در دوران پیش از ظهور چه وضعیتی دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری / وضعیت جهان در عصر غیبت
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

اخلاق در دوران پیش از ظهور چه وضعیتی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در این‌باره گفته است:

«سست شدن بنیان خانواده، خویشاوندی، دوستی، و سردی عواطف انسانی و بی‌مهری از ویژگی‌های بارز آخرالزمان است.

1. سردی عواطف انسانی: رسول گرامی ‌اسلام (ص) وضعیت آن روزگار را از نظر عاطفی چنین بیان می‌دارد: "در آن روزگار، بزرگ تران به زیردستان وکوچک تران رحم نمی‌کنند وقوی بر ضعیف ترحم نمی‌نماید. در آن هنگام، خداوند به او (مهدی) اذن قیام وظهور می‌دهد". نیز آن حضرت می‌فرماید: "قیامت برپا نمی‌شود تا آن که زمانی فرا رسد که مردی (از شدت فقر) به اقوام وبستگان خود مراجعه کند وآنان را به خویشاوندی سوگند دهد تا بلکه به او کمک کنند؛ ولی چیزی به او نمی‌دهند. همسایه از همسایه خود کمک می‌طلبد واو را به حقّ همسایگی سوگند می‌دهد؛ ولی همسایه کمکش نمی‌کند". نیز آن حضرت می‌فرماید: "از نشانه‌های قیامت، بدرفتاری با همسایه وگسستن پیوندهای خویشاوندی است". از آن جا که در برخی از روایات "الساعه" به ظهور حضرت تأویل شده است، روایات "اشراط الساعه" را به نشانه‌های ظهور تفسیر کردیم.
2. فساد اخلاقی: هرگونه انحراف و فسادی ممکن است به گونه‌ای قابل تحمّل باشد، جز فساد جنسی که برای انسان‌های غیرتمند وشرافتمند، بسیار ناگوار وغیرقابل تحمّل است. از انحراف‌های بسیار زشت وخطرناکی که جامعه پیش از ظهور امام زمان (ع) به آن گرفتار می‌شود، بی‌امنیتی خانوادگی وناموسی است. در آن روزگار، فساد وبی بند وباری اخلاقی، به طور گسترده‌ای گسترش می‌یابد. قبح وزشتی کردارهای حیوانی گروهی انسان نما، بر اثر گسترش فساد وتکرار آن از بین می‌رود وحالت عادی و طبیعی به خود می‌گیرد. فساد چنان فراگیر می‌شود که کم‌تر کسی می‌تواند و یا می‌خواهد از آن جلوگیری کند. جشن‌های دو هزار وپانصد ساله سلطنتی در سال ۱۳۵۰۰ شمسی و در زمان سلطنت محمد رضا پهلوی، با عنوان جشن هنر شیراز که در آن صحنه‌های بسیار زشتی از زندگی حیوانی نمایش داده شد، اعتراض و خشم جامعه اسلامی‌ ایران را برانگیخت؛ ولی در روزگار پیش از ظهور، خبری از این اعترض‌ها نیست وتنها اعتراض، این است که چرا در وسط چهارراه‌ها چنین اعمال زشتی صورت می‌گیرد. این بالاترین نهی از منکری است که انجام می‌شود وچنین شخصی، عابدترین فرد زمان خود است. اینک نظری به روایات می‌افکنیم تا عمق فاجعه از بین رفتن ارزش‌های اسلامی‌ و گسترش فساد در آن روزگار را درک کنیم. رسول خدا (ص) می‌فرماید: "قیامت بر پا نمی‌شود تا آن که زنی را در روز روشن وبه طور آشکار (ودر پیش روی همگان از چنگ صاحبش) گرفته، در وسط راه به او تعدّی کنند؛ ولی احدی این کار را نکوهش نکند واز آن جلوگیری ننماید. بهترین آن مردم، کسی است که می‌گوید:‌ای کاش کمی‌از وسط راه کنار می‌رفتی وکارت را انجام می‌دادی". هم چنین حضرت می‌فرماید: "سوگند به آن که جان محمد (ص) در دست اوست، این امّت از بین نمی‌روند تا آن که مرد بر سر راه زنان می‌ایستد (وچون شیر درنده) به آن تجاوز می‌کند. بهترین آن مردم، کسی است که می‌گوید:‌ ای کاش او را پشت این دیوار پنهان می‌کردی و در ملأ عام، این عمل را انجام نمی‌دادی" در بیانی دیگر می‌فرماید: "آن مردمان چون حیوانات، در وسط راه بر هم می‌شورند وبا هم می‌ستیزند وآن گاه یکی از آنان به مادر، خواهر ودختر او در وسط راه ودر حضور همگان تجاوز می‌کند، سپس آنان را در معرض تعدّی دیگران قرار می‌دهد ویکی پس از دیگری عمل زشت را انجام می‌دهند؛ ولی کسی این کردار زشت را نکوهش نمی‌کند وتغییر نمی‌دهد. بهترین آنان کسی است که می‌گوید: اگر از جاده واز نظر مردم دور می‌شدید، بهتر بود"
3. گسترش اعمال منافی عفّت: محمد بن مسلم می‌گوید: به امام باقر (ع) عرض کردم:‌ای فرزند رسول خدا! قائم شما چه وقت ظهور خواهد کرد؟ امام فرمود: "هنگامی‌که مردها خود را شبیه زنان کنند و زنان شبیه مردان شوند. آن گاه که مردان به مردان اکتفا کنند (یعنی لواط کنند) و زنان به زنان". روایت دیگری به همین مضمون از امام صادق (ع) نقل شده است. ابو هریره نیز از پیامبر (ص) نقل می‌کند: "قیامت برپا نمی‌گردد تا آن که مردان برای انجام عمل زشت بر یک دیگر سبقت بگیرند؛ چنان که نسبت به زنان چنین می‌کنند". روایات دیگری نیز به همین مضمون آمده است.
4. آرزوی کمی‌ تعداد فرزند: پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید: "رستاخیز بر پا نمی‌شود، تا آن که کسی که پنج فرزند دارد، آرزوی چهار فرزند کند وآن که چهار فرزند دارد، می‌گوید: کاش سه فرزند داشتم وصاحب سه فرزند آرزوی دو فرزند دارد وآن که دو فرزند دارد، آرزوی یک فرزند نماید وکسی که یک فرزند دارد، آرزو کند که: کاش فرزندی نداشت". در روایت دیگری می‌فرماید: "روزگاری خواهد آمد که غبطه مرد کم فرزند را بخورید، چنان که امروز غبطه فرزند وثروت زیادتر را می‌خورید؛ تا آن جا که یکی از شما، از کنار قبر برادرش می‌گذرد وخود را بر قبر او می‌غلطاند؛ آن گونه که حیوانات خود را بر خاک چراگاه می‌غلطانند ومی‌گوید:‌ای کاش من به جای او بودم واین سخن نه به سبب شوق دیدار خداوند ویا به دلیل اعمال نیکی است که از پیش فرستاده است؛ بلکه به جهت بلاها وگرفتاری هایی است که بر او فرود می‌آید". نیز آن حضرت می‌فرماید: "قیامت بر پا نمی‌شود، مگر آن که فرزند کم گردد". در این روایت "الولد غیضاً" آمده است که معنای آن سقط جنین وجلوگیری از بارداری است؛ ولی کلمه "غیظاً" که در روایت دیگری آمده است به معنای غم ومشقّت ومحنت وغضب است. یعنی مردم در آن دوران با سقط جنین و جلوگیری از افزایش فرزند، مانع زیادشدن فرزندان می‌شوند. یا فرزند داشتن موجب غم و اندوه وخشم خواهد بود و شاید این به علت مشکلات سخت اقتصادی، گسترش بیماری‌ها در کودکان ونبودن امکانات، تبلیغ و تشویق به کنترل جمعیت ویا عامل دیگر باشد.
5. افزایش خانواده‌های بی‌سرپرست: رسول خدا (ص) می‌فرماید: "از نشانه‌های قیامت این است که مردان کم می‌شوند وزنان بسیار. تا آن جا که هر پنجاه زن یک سرپرست خواهند داشت". شاید این وضعیت بر اثر افزایش تلفات جانی مردان باشد که در جنگ‌های پی در پی وطولانی صورت می‌گیرد. نیز آن حضرت می‌فرماید: "قیامت بر پا نمی‌شود، مگر آن که روزگاری فرا رسد که به دنبال یک مرد، حدود سی زن به راه افتد وهر کدام از او تقاضا کند که با او ازدواج نماید". حضرت در روایت دیگری می‌فرماید: "خداوند دوستان و برگزیدگان خود را از دیگران جدا می‌کند تا این که زمین از منافقان وگمراهان وفرزندان آنان پاک شود. زمانی فرا رسد که پنجاه زن با یک مرد روبه رو شده، یکی می‌گوید:‌ای بنده خدا! مرا بخر ودیگری می‌گوید: به من پناه ده". اَنس می‌گوید: پیامبر (ص) فرمود: "قیامت برپا نمی‌شود، مگر آن که زمانی فرا رسد که (براثر تلفات مردان وکثرت زنان) زنی کفشی را در راه بیابد و(از روی دریغ وافسوس) گوید: این کفش از آن مردی بوده است؛ در آن روزگار، برای هر پنجاه زن، یک سرپرست خواهد بود" اَنس می‌گوید: آیا نمی‌خواهید حدیثی را که از پیامبر (ص) شنیدم، نقل کنم؟ پیامبر (ص) فرمود: "مردان از بین خواهند رفت وزنان باقی می‌مانند"».

پرسش‌های وابسته

1. وضعیت حاکم بر جامعه در عصر نزدیک به ظهور چگونه است؟‌ (پرسش)
2. وضعیت دینی مردم در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
3. اخلاق در دوران پیش از ظهور چه وضعیتی دارد؟ (پرسش)
4. وضعیت اقتصادی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)
5. وضعیت جهان پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
   1. _{وضعیت فکری جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)}
   2. _{وضعیت فرهنگی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)}
   3. _{وضعیت اجتماعی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)}
   4. _{وضعیت سیاسی جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)}
      1. _{وضعیت سیاسی شام در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)}
      2. _{وضعیت سیاسی ایران در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)}
      3. _{وضعیت سیاسی عراق در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)}
      4. _{وضعیت سیاسی حجاز در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)}
      5. _{وضعیت سیاسی فلسطین در دوران پیش از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)}
   5. _{وضعیت طبیعت جهان در دوران پیش از ظهور چگونه است؟ (پرسش)}