مقام ولی نعمت به چه معناست؟ (پرسش)
مقام ولی نعمت به چه معناست؟ | |
---|---|
![]() | |
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مقام معصوم |
مدخل اصلی | مقام معصوم |
مقام ولی نعمت به چه معناست؟ یکی از پرسشهای مرتبط با بحثهای مقام معصوم، ولی نعمت و مقام ولی نعمت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مقام معصوم مراجعه شود.
پاسخ نخست
![](https://commons.imamatpedia.com/w/images/thumb/9/91/373589.jpg/100px-373589.jpg)
آیتالله سید علی حسینی میلانی در کتاب «با پیشوایان هدایتگر» در اینباره گفته است:
«ائمه(ع) صاحبان نعمتها هستند. واژۀ "اولیاء" جمع "ولی" و واژۀ "نِعَم" جمع "نعمت" است. چنان که میدانیم نعمت دو گونه است: نعمت مادّی و نعمت معنوی. در تعبیر دیگری دو قسم است: نعمت ظاهری؛ نعمت باطنی.
قرآن مجید میفرماید: ﴿وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً﴾[۱] الف و لام واژۀ النعم برای جنس و استغراق است. پس همۀ نعمتهای مادی و معنوی، ظاهری و باطنی و کوچک و بزرگ همۀ خلایق را میگیرد که البته وجود، رأس آنها و سایر نعمتها بر آن متفرّعند. و ائمّه(ع) اولیای نعمتها هستند. راغب اصفهانی در المفردات فی غریب القرآن مینویسد: النعمة الحالة الحسنة[۲] کلمۀ جامعی که حاکی از نیکویی حال انسان باشد نعمت است؛ گویند: فلانی در نعمت است، و از هر یک از عناصر سعادت بشر مانند خورشید، هوا، آب، اعضای بدن، وسایل زندگی، ثروت، قدرت و همنشینی خوب.... تعبیر به نعمت میشود که قرآن کریم میفرماید: ﴿وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا﴾[۳] راغب اصفهانی در ادامه میگوید: واژۀ نعماء در برابر ضرّاء است؛ آن گونه که خداوند متعال میفرماید: و اگر پس از ناراحتی و زیانی که به او رسیده است نعمتهایی به او بچشانیم...[۴]
معانی ولیّ نعمت بودن: هر امامی ولیّ نعمت است. ولیّ نعمت یعنی چه؟ ولیّ بودن یعنی ولایت داشتن. اما چه ولایتی؟ میگوییم: ولیّزن، همسرش و ولیّ صغیر پدر اوست. این ولایت یعنی اولویّت. ما در مورد اولویّت اهل بیت(ع) از کتاب و سنت دلیل داریم. در بحث حدیث غدیر دربارۀ ولایت به طور مفصّل با دلیلهایی از دیدگاه قرآن و روایات از منابع تفسیری، روایی لغوی، ادبی عامه سخن گفتهایم.[۵] البته همۀ نعمتها از خداوند متعال است که میفرماید: ﴿وَمَا بِكُم مِّن نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ﴾[۶] خود وجود رسول و امام، رسالت و امامت.... نعمت الهی است. قرآن کریم میفرماید: ﴿لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ﴾[۷] ولی به مقتضای ادلّه، همۀ نعمتها توسّط نبی و امام است و همه از جهت حدوث و بقا سر سفرۀ ولایت نشستهاند؛ از این رو در روایات فراوان آمده که اگر امام در عالَم نباشد: لساخت الأرض بأهلها[۸] بنابراین، اشیایی که در اختیار بشر قرار دارد تا "حسن حال" داشته باشد، وقتی نعمت هست که انسان به ولایت معتقد باشد و گرنه این اشیاء برای غیر اهل ولایت "نقمت" هستند که خداوند متعال میفرماید: ﴿فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ ۖ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ﴾[۹] گفتنی است که "المکذّبین" در این آیه همان "المکذّبین" در آیهای است که در ضمن روایتی در آینده خواهد آمد.[۱۰] پس، از کلمۀ "اولیاء النعم" ولایت تکوینیّه ائمه(ع) به دست آمد، و عجیب است که بزرگان اهل سنّت این معنا را از عمر به سند صحیح در خطاب به سیّد الشهداء(ع) روایت نمودهاند، آنها نوشتهاند که حضرت به عمر فرمودند: از منبر پدرم پایین بیا و برو بالای منبر پدرت! گفت: پدرم منبر نداشته، تا این که در آخر گفت و گو عمر گفته: آن گاه دست خود را روی سر گذاشت، یعنی: مویی که در سر ما روییده از خدا و شما است.[۱۱]» [۱۲].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. حجت الاسلام و المسلمین سجادیی؛ |
---|
۲. حجت الاسلام و المسلمین بحرینی؛ |
---|
۳. آقای حسینی؛ |
---|
پرسشهای وابسته
- مقام نور الهی به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام واسطه فیض الهی به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام باب الله به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام عین الله به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام وعد الله به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام سبیل الله به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام صاحب الزمان به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام میثاق الله به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام اجتباء به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام اختیار به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام اصطفاء به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام شهادت به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام تأیید الهی به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام ارتضاء به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام طهارت به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام امین الله به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام امانت الهی به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام خلافت الهی به چه معناست؟ (پرسش):
- مقام انسان کامل به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام حجت الهی به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام اعراف به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام میزان به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام صراط الهی به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام قسمت کننده بهشت و جهنم به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام شفاعت به چه معناست؟ (پرسش)
- مقام تزویج کننده بهشتیان به چه معناست؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ نعمتهای آشکار و نهان خود را فراوان بر شما ارزانی داشته است. آیه ۲۰ لقمان.
- ↑ المفردات فی غریب القرآن، ۴۹۹.
- ↑ و اگر نعمتهای خداوند را بشمارید هرگز نمیتوانید آنها را احصا کنید.. آیه ۳۴ ابراهیم.
- ↑ و النعماء بإزاءء الضرّاء، قال: وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ.
- ↑ ر.ک نفخات الأزهار: جلدهای ۶، ۷، ۸ و ۹.
- ↑ آن چه از نعمتها دارید، همه از جانب خداوند است. آیه ۵۳ نحل.
- ↑ به راستی خداوند بر مؤمنان انعام داد آنگاه که در میان آنها پیامبری از خودشان برانگیخت. آیه ۱۶۴ آل عمران.
- ↑ «زمین ساکنان خود را فرو میبرد». بحار الانوار: ۵۷ / ۲۱۳، حدیث ۲۳.
- ↑ از این رو آنان را مجازات کردیم پس ببین پایان کار تکذیب کنندگان چگونه بود. آیه ۲۵ زخرف.
- ↑ ر.ک: صفحه ۲۸۴ از همین کتاب.
- ↑ إنما أنبت فی رؤوسنا ما تری الله ثم أنتم؛ ر.ک: تهذیب الکمال: ۶ /۴۰۴، سیر أعلام النبلاء: ۳ / ۲۸۵، تاریخ دمشق: ۱۴ /۱۷۵ و در بعضی منابع لفظ «الله» وجود ندارد.
- ↑ ر. ک. حسینی میلانی، سید علی، با پیشوایان هدایتگر؛ ج۲، ص۱۴۵ تا ۱۴۸.
- ↑ «عن أبي يوسف البزاز قال: لا ابوعبدالله علي هذه الآية (سوره مبارکه اعراف، آیه ۷۴) قال: أتدرى ما ألأء الله؟ قلت: لا قال: هي أعظم نعم الله على خلقه و هي وينا». الکافی، ج ۱، ص۲۱۷.
- ↑ سجادی، سید احمد، پرچمداران هدایت؛ ص۴۸.
- ↑ بحار الانوار ۵۰ /۱۴۴
- ↑ ر.ک: بحرینی، سید مجتبی، جامعه در حرم؛ ص۹۰ تا ۹۳.
- ↑ سوره ضحی، آیه ۱۱
- ↑ سوره انبیا، آیه ۱۰۷.
- ↑ حسینی، سید مجتبی، مقامات اولیاء ج۱؛ ص ۵۲.