وظایف امت نسبت به اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{مدخل مرتبط
{{امامت}}
| موضوع مرتبط = اهل بیت
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط = [[وظایف امت نسبت به اهل بیت در قرآن]]
| پرسش مرتبط  =
}}


==مقدمه==
'''وطایف امت نسبت به اهل بیت {{ع}}''' از مواردی است که در آیات و روایات بدان اشاره شده است که در سه بخش [[معرفتی]]، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] دسته‌بندی می‌شود. [[وظایف]] معرفتی آن است که یک [[انسان]] [[مسلمان]]، [[بینش]] درستی از شخصیت، جایگاه [[حقوق]] و معارف [[اهل بیت]] {{عم}} داشته باشد تا در مقام عمل و [[رفتار]] نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین [[وظایف]] معرفتی درباره [[اهل بیت]] {{عم}} عبارت‌اند از: شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت؛ شناخت حقوق ایشان و شناخت سیره و معارف اهل بیت {{عم}}. برخی از مهمترین وظایف قبلی و عاطفی عبارت‌اند از: [[ایمان به اهل بیت]]؛ کفر به دشمنان ایشان؛ پذیرش ولایت؛ [[بیزاری از دشمنان اهل بیت]] {{عم}}؛ [[محبت به اهل بیت]] {{عم}} و غیره. اما مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به [[اهل بیت]] {{عم}}، [[عمل به دستورات]] و آموزه‌های آنهاست، برخی از مهم‌ترین وظایف عملی عبارت است از: [[تمسّک به اهل بیت]] {{عم}}؛ اعتصام به ایشان؛ تبعیت؛ اطاعت؛ [[معیت با اهل بیت]] {{عم}}؛ وفاداری در بیعت و غیره.
*[[وظایف]] [[امّت]] [[پیامبر اسلام]] درباره [[پیامبر]] و [[اهل بیت]]{{عم}} او را میتوان در سه بخش معرفتی، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] دسته‌بندی کرد:
==[[وظایف]] معرفتی==
*[[وظایف]] معرفتی آن است که یک [[انسان]] [[مسلمان]]، [[بینش]] درستی از شخصیت، [[جایگاه]] [[حقوق]] و [[معارف]] [[اهل بیت]]{{عم}} داشته باشد تا در [[مقام عمل]] و [[رفتار]] نسبت به آنها درست عمل نماید.
*مهم‌ترین [[وظایف]] معرفتی درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است:<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۱.</ref>.
===یکم: [[شناخت]] شخصیت و [[جایگاه]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
*آنچه بر عهده [[امت]] است، [[شناخت]] شخصیت و [[جایگاه]] [[اهل بیت]]{{عم}} است، نه [[شناخت]] شناسنامه‌ای و شخصی، گرچه [[شناخت]] شخصی آنها نیز لازم است.
*[[امام عسکری]]{{ع}} می‌فرمایند: [[زمین]] تا [[روز قیامت]] از [[حجت خدا]] بر خلقش خالی نیست. هر که بمیرد، در حالی که [[امام زمان]] خود را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است: <ref>{{متن حدیث|أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.</ref>.
*در فرازهای پایانی [[زیارت جامعه کبیره]]، این‌گونه از خدای متعالی درخواست می‌کنیم: خدایا از تو می‌خواهم که من را از جمله [[عارفان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[حق اهل بیت]] قرار دهی<ref>{{متن حدیث|أَسْأَلُكَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي جُمْلَةِ الْعَارِفِينَ بِهِمْ وَ بِحَقِّهِمْ}}.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: ماییم که [[خدا]] [[اطاعت]] ما را [[واجب]] ساخته است. [[مردم]] راهی جز [[معرفت]] ما ندارند و بر نشناختن ما معذور نیستند. هر که ما را بشناسد، [[مؤمن]] است و هر که [[انکار]] کند، [[کافر]] است و کسی که نشناسد و [[انکار]] هم نکند، [[گمراه]] است تا آن هنگام که به سوی هدایتی که [[خدا]] بر او [[واجب]] ساخته و آن [[اطاعت]] حتمی ماست، برگردد و اگر به همان حال [[گمراهی]] بمیرد، [[خدا]] هر چه خواهد با او می‌کند: <ref>{{متن حدیث|نَحْنُ الَّذِينَ فَرَضَ اللَّهُ طَاعَتَنَا لَا يَسَعُ النَّاسَ إِلَّا مَعْرِفَتُنَا وَ لَا يُعْذَرُ النَّاسُ بِجَهَالَتِنَا مَنْ عَرَفَنَا كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ أَنْكَرَنَا كَانَ كَافِراً وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْنَا وَ لَمْ يُنْكِرْنَا كَانَ ضَالًّا حَتَّى يَرْجِعَ إِلَى الْهُدَى الَّذِي افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ مِنْ طَاعَتِنَا الْوَاجِبَةِ فَإِنْ يَمُتْ عَلَى ضَلَالَتِهِ يَفْعَلِ اللَّهُ بِهِ مَا يَشَاءُ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۸۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۲.</ref>.
*[[راوی]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[برترین]] [[اعمال]] پس از [[معرفت خدا]] می‌پرسد. [[حضرت]] در پاسخ می‌فرمایند: هیچ چیز پس از [[معرفت]]، با [[نماز]] [[برابری]] نمی‌کند و چیزی پس از [[معرفت]] و [[نماز]]، برابر [[زکات]] نیست. پس از اینها، چیزی با [[روزه]] [[برابری]] نمی‌کند و پس از آن، هیچ چیز با [[حج]] برابر نیست و مقدمه همه اینها [[معرفت]] ما و پایان آن هم، [[معرفت]] ماست و چیزی پس از آن، همچون [[نیکی]] کردن به [[برادران]] و [[مواسات]] از راه بخشیدن درهم و [[دینار]] به دیگران نیست<ref>{{متن حدیث|مَا مِنْ شَيْ‌ءٍ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ يَعْدِلُ هَذِهِ الصَّلَاةَ، وَ لَا بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ وَ الصَّلَاةِ شَيْ‌ءٌ يَعْدِلُ الزَّكَاةَ، وَ لَا بَعْدَ ذَلِكَ شَيْ‌ءٌ يَعْدِلُ الصَّوْمَ، وَ لَا بَعْدَ ذَلِكَ شَيْ‌ءٌ يَعْدِلُ الْحَجَّ، وَ فَاتِحُةُ ذَلِكَ كُلِّهِ مَعْرِفَتُنَا، وَ خَاتِمَتُهُ مَعْرِفَتُنَا، وَ لَا شَيْ‌ءَ بَعْدَ ذَلِكَ كَبِرِّ الْإِخْوَانِ وَ الْمُوَاسَاةِ بِبَذْلِ الدِّينَارِ وَ الدِّرْهَمِ}}؛ الأمالی، طوسی، ص۶۹۴.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} به [[زراره]] سفارش می‌کنند، که در [[عصر غیبت]] این [[دعا]] را بخوان: بار خدایا، خویش را به من بشناسان. پس به‌درستی که تو اگر خویش را به من نشناسانی، [[پیغمبر]] تو را نشناسم. خداوندا، [[رسول]] خود را به من بشناسان، پس به‌درستی که تو اگر [[رسول]] خود را به من نشناسانی، [[حجّت]] تو را نشناسم. خداوندا، [[حجّت]] خود را به من بشناسان، پس به‌درستی که تو اگر [[حجّت]] خود را به من نشناسانی، از [[دین]] خویش [[گمراه]] می‌شوم<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي}}؛کافی، ج۱، ص۳۳۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۳.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: در درجه اول، طبعاً خود [[پیروان اهل بیت]] باید [[اقرار]] و اعتراف به این [[هویت]] والا بکنند و خودشان این گوهر گران‌بهایی را که در دستشان هست، بشناسند تا بعد بتوانند آن را عرضه کنند. این جرأت را پیدا کنند که در بازارِ متاع‌های گوناگون، این گوهر گران‌بها را در معرض قرار بدهند؛ در برابر چشم دیگران قرار بدهند<ref>بیانات در دیدار میهمانان شرکت‌کننده در چهارمین مجمع جهانی اهل بیت{{عم}} ۲۸/۵/۱۳۸۶.</ref>.
*و در جایی دیگر می‌فرماید: [[معرفت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و ارادت به [[اهل بیت]]{{عم}} [[نعمت]] بزرگی است. اگر همه عمرمان را برای [[شکر]] این [[نعمت]] بزرگی صرف کنیم که [[خدای متعال]] چشم ما را [[نابینا]] و [[ناتوان]] از [[درک]] [[حقیقت]] قرار نداد، توانستیم این [[انوار]] طالعه و مضیئه را به‌قدر استعداد خودمان ببینیم، [[درک]] کنیم، به آنها [[عشق]] و ارادت بورزیم و از آنها غافل نباشیم، واقعاً کم است<ref>بیانات در دیدار جمعی از مداحان سراسر کشور ۲۳/۲/۱۳۹۱.</ref>.
*[[شناخت]] شخصیت و [[جایگاه]] [[اهل بیت]]{{عم}} محورهای متعددی دارد که در [[قرآن]]، [[روایات]] و [[زیارات]] [[اهل بیت]]{{عم}} فراوان [[تبیین]] شده است. مهم‌ترین محورهای [[شناخت]] [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است:
#'''[[اهل بیت]]{{عم}}، خلفای الهی‌اند:''' خدای متعالی در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.</ref>. [[امام رضا]]{{ع}} در [[تبیین]] مصادیق این [[آیه]] [[شریف]] می‌فرمایند:[[اهل بیت]]{{عم}}، [[خلفای خدا]] در زمین‌اند{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ خُلَفَاءُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي أَرْضِهِ}}<ref>کافی، ج۱، ص۱۹۳.</ref>.
#'''[[اهل بیت پیامبر]]{{عم}}، [[منصوب]] از سوی خدایند:''' خدای متعالی در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] می‌فرمایند: [[ائمه]]، از [[فرزندان]] [[فاطمه]]{{س}} هستند که به آنها [[وحی]] می‌شود: <ref>{{متن حدیث|يَعْنِي الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِ فَاطِمَةَ يُوحَى إِلَيْهِمْ بِالرَّوْحِ فِي صُدُورِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۵۸.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: ما [[ائمه]] [[مسلمانان]] و [[حجت‌های خدا]] بر عالمیان هستیم<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ أَئِمَّةُ الْمُسْلِمِينَ وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى الْعَالَمِينَ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۵.</ref>.
#[[اهل بیت پیامبر]]، اولیای الهی‌اند: خدای متعالی در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع  زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا...}}، [[علی]]{{ع}} و [[امامان]] از ذریه او تا روز قیامت‌اند<ref>{{متن حدیث|يَعْنِي عَلِيّاً وَ أَوْلَادَهُ الْأَئِمَّةَ{{عم}} إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}؛ کافی، ج۲، ص۱۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۵.</ref>.
#'''[[ اهل بیت پیامبر]]، [[گواهان]] اعمالند:''' خدای متعالی در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا}}<ref>«و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} نیز در [[تبیین]] [[آیه]] بالا می‌فرمایند: ما [[امت]] وسط و [[شاهدان]] [[خدا]] بر خلق [[خدا]] و حجت‌های او در [[زمین]] هستیم <ref>{{متن حدیث|نَحْنُ الْأُمَّةُ الْوُسْطَى وَ نَحْنُ شُهَدَاءُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ حُجَجُهُ فِي أَرْضِهِ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۹۰.</ref>.
#'''[[اهل بیت پیامبر]]، معصوم‌اند:''' در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت  هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} درباره [[آیه]] بالا می‌فرمایند: این [[آیه]] درباره پنج نفر نازل شده است: من و [[علی]] و [[حسن]] و [[حسین]] و [[فاطمه]]<ref>{{متن حدیث|نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ فِي خَمْسَةٍ: فِيَّ وَ فِي عَلِيٍّ وَ حَسَنٍ وَ حُسَيْنٍ وَ فَاطِمَةَ}}؛ تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر)، ج۶، ص۳۶۸؛ تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر)، ج۶، ص۳۶۸؛ شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج۲، ص۴۰؛ الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج۸، ص۴۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۶.</ref>.
#'''[[اهل بیت پیامبر]]، دارای [[مقام حکومت]] و رهبری‌اند:''' [[خدای متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند  فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>. [[برید عجلی]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} درباره [[آیه]] پرسیدم. [[حضرت]] فرمود: [[اولی‌الامر]] فقط ما هستیم: <ref>{{متن حدیث|عَنْ بُرَيْدٍ الْعِجْلِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ{{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ، إِيَّانَا عَنَى خَاصَّةً- أَمَرَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ بِطَاعَتِنَا}}؛ کافی، ج۱، ص۲۷۶.</ref>.
*همان گونه که اشاره شد، عرصه‌ها و محورهای شناخت‌های [[اهل بیت]]{{عم}} بسیار زیاد است و باید به کتاب‌ها و منابع مرتبط مراجعه کرد، زیارت‌نامه‌های [[اهل بیت]]{{عم}} به ویژه [[زیارت جامعه کبیره]]، عرصه‌های [[شناخت]] [[اهل بیت]]{{عم}} را به [[بهترین]] گونه اشاره نموده است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۷.</ref>.
===دوم: [[شناخت]] [[حقوق اهل بیت]]{{عم}}===
*دومین جنبه‌ای که در عرصه [[شناخت]] [[اهل بیت]]{{عم}} باید به آن توجه داشته باشیم [[شناخت]] [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} است.
*[[پیامبر اسلام]]{{صل}} می‌فرمایند: به [[خداوند]] [[سوگند]] بنده‌ای از [[اعمال]] خود سود نمی‌برد مگر اینکه [[حق]] ما را بشناسد<ref>{{متن حدیث|وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۲، ص۷۹.</ref>.
*در [[زیارت جامعه کبیره]]، [[خدا]] و [[اهل بیت]]{{عم}} را بر اینکه عارف به [[حق اهل بیت]]{{عم}} هستیم [[گواه]] می‌گیریم<ref>{{متن حدیث|أُشْهِدُ اللَّهَ وَ أُشْهِدُكُمْ أَنِّي مُؤْمِنٌ بِكُمْ... عَارِفٌ بِحَقِّكُمْ}}؛ قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref> و در پایان [[زیارت]] از [[خدا]] درخواست می‌کنیم که ما را از [[عارفان]] به [[حق امام]] قرار دهد <ref>{{متن حدیث|أَسْأَلُكَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي جُمْلَةِ الْعَارِفِينَ بِهِمْ وَ بِحَقِّهِمْ}}؛ قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
*برخی از مهم‌ترین [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است:
#[[اطاعت]] از [[اهل بیت]]{{عم}}
#[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}}
#[[محبت]] و [[مودت]] به [[اهل بیت]]{{عم}}
#[[گوش به فرمان]] [[اهل بیت]]{{عم}}
#[[وفاداری]] در [[بیعت]] با [[اهل بیت]]{{عم}}<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۸.</ref>.
===سوم: [[شناخت]] [[سیره]] و [[معارف]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
*[[شناخت]] [[زندگی]] [[معصومان]]{{عم}}، دارای مراتب و مراحلی است که بخشی از آن به [[شناخت]] [[خاندان]] آن بزرگواران و بخشی به [[شناخت]] [[فضایل]]، [[مناقب]] و [[مصائب]] آنان اختصاص دارد و بخشی نیز با [[شناخت]] [[حکمت]] [[رفتار]] و نحوه عملکرد آنان به‌دست می‌آید.
*در میان [[مردم]]، بیشتر با یکی از دو رویکرد مسئله [[امامت]] مواجه هستیم: نخست، نگرش عرشی و توجه به [[عظمت]] [[مقام قدسی]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[فضائل]] و [[مناقب]] آنها و دوم، توجه به [[مصائب]] و [[مظلومیت]] آنان.
*در رویکرد نخست، بیشتر احادیثی مانند [[حدیث]] {{متن حدیث|لَوْلَاكَ مَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاكَ}}<ref>بحارالانوار، ج۱۵، ص۲۸.</ref> که به بلندی [[مقام]] و [[منزلت]] ایشان اشاره دارد و آنان را به عنوان محبوب‌های دست‌نیافتنی و دارای [[مقام قدسی]] معرفی می‌نماید، مورد توجه است. در رویکرد دوم، بیشتر به ظلم‌هایی توجه می‌شود که بر آنان رفته و ثمره آن، [[دلسوزی]] و [[اشک]] و ناله بر آنان است.
*باید توجه داشت که هرچند هر دو رویکرد در جای خود درست و بجاست، ولی نباید از این نکته غافل بود که برجسته‌سازی یک‌جنبه از جنبه‌های زندگانی [[امامان]] و بی‌توجهی به جنبه‌های دیگر، موجب کم شدن توجه [[انسان]] از بُعد [[الگوگیری]] و [[پیروی]] از آنان گشته و یاد آن بزرگواران را تنها به [[مدح]] و ثنا و [[اشک]] و آه بر آنان محدود کرده است.
*از این‌رو توجه به [[منزلت]] [[اهل بیت]]{{عم}} در قالب نگاه مجموعی عملکردگرایانه، به نقش آنان در بستر [[جامعه]]، [[تاریخ]] و [[تمدن]] ضروری و نگاه تدبّری است. سعی ما در نگرش متدبّرانه، نفی سایر زوایای [[شناخت]] نیست، بلکه با بررسی [[رفتار]] و عملکرد [[اهل بیت]]{{عم}} به دنبال پاسخی درست برای خلاءهای [[فکری]]، [[فرهنگی]] و عملی هستیم<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۹.</ref>.
*[[شناخت]] [[سیره]] به معنای [[فهم]] و دریافت سیر هدایتی [[اهل بیت]]{{عم}} در عرصه [[اجتماعی]] و [[تاریخی]] است. به دیگر سخن، [[شناخت]] [[سیره]]، نگرش روشمند و هماهنگی به عملکرد [[معصومان]]{{عم}} است.
*[[پیروی از ائمه]] اطهار{{عم}}، [[نیازمند]] [[شناخت]] [[سیره]] آنهاست تا در رویارویی با نیازهای پیش رو، مطابق با الگوی [[رفتاری]] [[ائمه هدی]]{{عم}} عمل نماید.
*[[حضرت صادق]]{{ع}} به داوودبن‌سرحان فرمودند: ای [[داود]] [[سلام]] و [[درود]] من را به [[دوستان]] و یارانم برسان، در حالی که من می‌گویم: [[خدا]] [[رحمت]] کند بنده‌ای را که با دیگری گرد آیند و امر ما را به یاد آورند و سومی آنها فرشته‌ای خواهد بود که برای آن دو [[استغفار]] می‌کند و دو نفر برای یادآوری ذکر ما کنار هم جمع نمی‌شوند، جز آنکه [[خدای تعالی]] به آنها بر [[فرشتگان]] فخر می‌نماید. پس هرگاه گرد هم آمدید، به یاد ما سرگرم شوید؛ زیرا در اجتماع و گرد آمدن و [[مذاکره]] و یادآوری‌تان، زنده کردن ما است و [[بهترین]] [[مردم]] پس از ما کسی است که کار ما را یادآوری و [[مردم]] را به ذکر و یاد ما [[دعوت]] نموده و بخواند <ref>{{متن حدیث|يَا دَاوُدُ أَبْلِغْ مَوَالِيَّ عَنِّي السَّلَامَ وَ أَنِّي أَقُولُ رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً اجْتَمَعَ مَعَ آخَرَ فَتَذَاكَرَ أَمْرَنَا فَإِنَّ ثَالِثَهُمَا مَلَكٌ يَسْتَغْفِرُ لَهُمَا وَ مَا اجْتَمَعَ اثْنَانِ عَلَى ذِكْرِنَا إِلَّا بَاهَى اللَّهُ تَعَالَى بِهِمَا الْمَلَائِكَةَ فَإِذَا اجْتَمَعْتُمْ فَاشْتَغِلُوا بِالذِّكْرِ فَإِنَّ فِي اجْتِمَاعِكُمْ وَ مُذَاكَرَتِكُمْ إِحْيَاءَنَا وَ خَيْرُ النَّاسِ مِنْ بَعْدِنَا مَنْ ذَاكَرَ بِأَمْرِنَا وَ دَعَا إِلَى ذِكْرِنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۱، ص۲۰۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۰.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: یکی از [[وظایف]] بسیار مهم [[مسلمانان]]، [[شناخت]] [[سیره]] و شخصیت [[ائمه طاهرین]]{{عم}} است.
*نیز می‌فرماید: [[علما]] بودند که در طول [[تاریخ]]، با [[ستمگران]] [[مبارزه]] کردند و [[پناه]] [[مظلومان]] و ملت‌های ضعیف و [[مردم]] [[مؤمن]] [[مستضعف]] شدند. [[علما]] بودند که از [[فرصت‌ها]] استفاده کردند، تا [[معارف اسلامی]] را گسترش بدهند و سرتاسر [[بلاد اسلامی]] را با [[ایمان]] [[اسلامی]] و با [[دین]] و در این مناطق، با [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و با [[سیره]] آن بزرگواران آشنا کنند. [[علما]] بر اساس [[سیره]] [[انبیا]] و [[اولیا]] [[زندگی]] کرده‌اند<ref>سخنرانی در دیدار با جمعی از روحانیون، ائمه جماعات و وعاظ نقاط مختلف کشور، در آستانه ماه مبارک رمضان ۲۲/۱۲/۱۳۶۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>.


==[[وظایف]] قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}}==
== مقدمه ==
*پیوند قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}} به این معناست که ما قلب‌ها و احساساتمان را با [[اهل بیت]]{{عم}} پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما در راستای خواست خدای متعالی و [[اهل بیت]]{{عم}} باشد. برخی از مهمترین [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>:
در [[قرآن کریم]] و [[روایات]] علاوه بر شمردن فضایل [[اهل‌ بیت]] {{ع}}، وظیفۀ عموم [[مسلمانان]] را نیز در برابر آنان تعیین کرده است، وظایفی مانند [[مودت]]، تمسّک به آنان، [[ولایت]]، مقدم دانستن آنان، [[اقتدا]] به ایشان، [[تکریم]]، پرداخت [[خمس]]، صله و پیوند، [[صلوات]] بر آنان، یاد ایشان، ذکر [[مصائب]]، [[زیارت]] و...<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۰.</ref>.  
===یکم: [[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[کفر]] به [[دشمنان]] آن‌ها===
*[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} نخستین و مهمترین پیوند قلبی ما با آنهاست. [[خدای متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر او و کتابی که بر پیامبرش فرو فرستاده  و کتابی که پیش از آن فرود آورده  است ایمان بیاورید» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>.
*[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و دارای مراتب و جلوه‌های متعددی است:
#[[ایمان]] به خود [[اهل بیت]]{{عم}} و آنچه آنها به آن [[ایمان]] دارند: {{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِكُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ}}.
#[[ایمان]] به [[رجعت]] [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِإِيَابِكُمْ}}.
#[[ایمان]] به [[نهان]] و [[آشکار]] [[اهل بیت]]{{عم}} <ref>{{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِسِرِّكُمْ وَ عَلَانِيَتِكُمْ}}.</ref>
#[[ایمان]] به [[شاهد]] و [[غایب]] [[اهل بیت]]{{عم}} <ref>{{متن حدیث|وَ شَاهِدِكُمْ وَ غَائِبِكُمْ}}.</ref>
#[[ایمان]] به اولین و آخرین [[اهل بیت]]{{عم}} <ref>{{متن حدیث|وَ أَوَّلِكُمْ وَ آخِرِكُمْ}}</ref>
*[[کفر]] به [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}: [[کفر]] به [[دشمنان اهل بیت]] چونان [[ایمان]] به آنان نیز لازم است: {{متن حدیث|كَافِرٌ بِعَدُوِّكُمْ}}. همچنین باید به آنچه [[اهل بیت]]{{عم}} بدان [[کفر]] ورزیدند: {{متن حدیث|وَ بِمَا كَفَرْتُمْ بِهِ}}<ref>همان.</ref>.
*روشن است که [[برائت]] از [[دشمنان اهل بیت]] و [[کفر]] به آنها به [[شناخت]] و [[بصیرت]] کافی از [[دشمنان]] و [[مخالفان اهل بیت]] [[استوار]] است: {{متن حدیث|مُسْتَبْصِرٌ بِشَأْنِكُمْ وَ بِضَلَالَةِ مَنْ خَالَفَكُمْ}}<ref>همان.</ref>.[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} است؛ و [[کفر]] به [[دشمنان]] آنان، تقلیدی و کورکورانه نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۲.</ref>.


===دوم: [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ([[تولی]]) و [[بیزاری از دشمنان]] آن‌ها ([[تبری]])===
وظایف امت [[پیامبر اسلام]] درباره [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{عم}} او را می‌توان در عبارت تمسک به پیامبر و [[اهل بیت]] خلاصه و به سه بخش [[معرفتی]]، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] دسته‌بندی کرد:
*خدای متعالی در [[سوره]] [[مائده]]، جریان [[ولایت]] را [[تبیین]] نموده و [[جایگاه]] و معیارهای آن را نیز مشخص نموده است. آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ * وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ}}<ref>«سرور  شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع  زکات می‌دهند * و هر کس سروری خداوند و پیامبرش و آنان را که ایمان دارند بپذیرد (از حزب خداوند است) بی‌گمان حزب خداوند پیروز است» سوره مائده، آیه ۵۵-۵۶.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} درباره [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا...}} فرمودند: {{متن قرآن|إِنَّمَا}} یعنی سزاوارتر به شما، مُحق‌تر به شما و کارهایتان و جانتان و اموالتان تا [[روز قیامت]]، [[خدا]] و رسولش است و کسانی که [[ایمان]] آوردند، یعنی [[علی]] و فرزندانش که امام‌اند <ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا يَعْنِي أَوْلَى بِكُمْ أَيْ أَحَقُّ بِكُمْ وَ بِأُمُورِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ أَمْوَالِكُمُ، اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا يَعْنِي عَلِيّاً وَ أَوْلَادَهُ الْأَئِمَّةَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۸۸.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} [[آیه]] {{متن قرآن|فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ}}<ref>«نعمت‌های خداوند را به یاد آورید» سوره اعراف، آیه ۶۹.</ref> را [[تلاوت]] فرمودند سپس فرمودند آیا می‌دانید مقصود از {{متن قرآن|آلَاءَ اللَّهِ}} چیست؟ [[اصحاب]] پاسخ دادند: نمی‌دانیم، [[حضرت]] فرمودند: {{متن قرآن|آلَاءَ اللَّهِ}} بزرگ‌ترین [[نعمت]] خدای متعالی بر خلق و آن [[ولایت]] ما [[اهل بیت]]{{عم}} است <ref>{{متن حدیث|هِيَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ هِيَ وَلَايَتُنَا}}؛ کافی، ج۱، ص۲۱۷.</ref>.
*[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار گرفته است: {{متن حدیث|مَنْ وَالاكُمْ فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاكُمْ فَقَدْ عَادَى اللَّهَ}}<ref>کافی، ج۱، ص۲۱۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۳.</ref>.
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: [[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]]{{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید: و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، [[مردم]] را [[هدایت]] می‌کردند. اینهایند که [[ولایت]] و [[اطاعت]] آنها لازم است<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} می‌فرمایند: [[حق]] ما بر عهده [[مردم]]، [[حقّ]] [[فرمانبرداری]] و [[ولایت]] است و از برای [[مردم]] از [[خدا]]، نیکویی جزاست: <ref>{{متن حدیث|لَنَا عَلَى النَّاسِ حَقُّ الطَّاعَةِ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ حُسْنُ الْجَزَاءِ}}؛ غررالحکم، ص۱۱۷.</ref>.
====آثار [[ولایت‌پذیری]]====
*[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ثمرات و [[برکات]] بی‌شماری دارد، که به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
#[[تقرب به خدا]]: {{متن حدیث|أَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ إِلَيْكُمْ بِمُوَالاتِكُمْ وَ مُوَالاةِ وَلِيِّكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>.
#به یُمن [[ولایت‌پذیری]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[خدا]] رموز دینمان را به ما آموخت و آنچه را از دنیایمان که [[فاسد]] شده بود به [[صلاح]] آورد: {{متن حدیث|بِمُوَالاتِكُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعَالِمَ دِينِنَا وَ أَصْلَحَ مَا كَانَ فَسَدَ مِنْ دُنْيَانَا}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۴.</ref>.
#از [[برکت]] [[ولایت‌پذیری]] [[اهل بیت]]{{عم}} "کلمه [[توحید]]" کمال یافته و [[نعمت]] [[عظمت]] گرفته و پراکندگی به الفت مبدّل شده است: {{متن حدیث|وَ بِمُوَالاتِكُمْ تَمَّتِ الْكَلِمَةُ وَ عَظُمَتِ النِّعْمَةُ وَ ائْتَلَفَتِ الْفُرْقَةُ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
#به [[ولایت‌پذیری]] [[اهل بیت]]{{عم}} است که [[طاعت]] [[واجب]] ما، پذیرفته می‌شود: {{متن حدیث|وَ بِمُوَالاتِكُمْ تُقْبَلُ الطَّاعَةُ الْمُفْتَرَضَةُ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
#[[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} موجب [[پاکیزگی]] [[خلقت]] ما، [[پاکی]] جان‌های ما، [[تزکیه]] [[نفوس]] ما و [[کفاره گناهان]] ما می‌شوند: {{متن حدیث|وَ مَا خَصَّنَا بِهِ مِنْ وَلَايَتِكُمْ طِيباً لِخَلْقِنَا وَ طَهَارَةً لِأَنْفُسِنَا وَ تَزْكِيَةً لَنَا وَ كَفَّارَةً لِذُنُوبِنَا}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۵.</ref>.
====[[بیزاری از دشمنان]] [[اهل بیت]]{{عم}} ([[تبری]])====
*همان‌گونه که [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[وظیفه]] است، [[برائت]] از [[دشمنان اهل بیت]] نیز یک [[وظیفه]] به‌شمار می‌آید. بی‌تردید هیچ‌یک از [[تولی و تبری]] بدون دیگری کافی نیست؛ نه با [[تولّی]] محض می‌توان به [[سعادت]] رسید و نه با [[تبرّی]] می‌توان از [[شقاوت]] رهید.
*[[اسماعیل جُعفی]] به [[امام باقر]]{{ع}} عرض کرد: شخصی [[محبّت]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} را در [[دل]] دارد، ولی از [[دشمن]] او [[تبرّی]] نمی‌جوید و می‌گوید: [[حضرت علی]]{{ع}} نزد من محبوب‌تر است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: چنین کسی پریشان حال و آشفته‌خاطر و [[دشمن]] است. پُشت سر او [[نماز]] نگذار. او [[کرامت]] و ارزشی ندارد، مگر این‌که از او بترسی و [[تقیه]] کنی <ref>{{متن حدیث|قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}: رَجُلٌ يُحِبُّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} وَ لَا يَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ يَقُولُ هُوَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّنْ خَالَفَهُ. فَقَالَ: هَذَا مِخْلَطٌ وَ هُوَ عَدُوٌّ فَلَا تُصَلِّ خَلْفَهُ وَ لَا كَرَامَةَ إِلَّا أَنْ تَتَّقِيَهُ}}؛ وسائل الشیعة، ج۸ ص۳۰۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۵.</ref>.
*[[تبری از دشمنان]] [[اهل بیت]] نیز مراتب و مصادیق متعدد دارد که حضرات [[معصومان]]{{عم}} در [[زیارتنامه‌ها]] و [[احادیث]] خود به آنها اشاره نموده‌اند:
#[[بیزاری از دشمنان]] [[اهل بیت]] {{متن حدیث|بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَعْدَائِكُمْ}}.
#[[بیزاری]] از جبت و [[طاغوت]] و از [[شیاطین]] و حزبشان که درباره [[اهل بیت]]{{عم}} [[ستم]] کردند و [[حقّ]] [[اهل بیت]]{{عم}} را منکر شده از [[حوزه]] [[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} بیرون رفتند و [[میراث]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[غصب]] کردند و در [[مقامات]] [[اهل بیت]]{{عم}} شکّ و تردید نموده و از [[اهل بیت]]{{عم}} [[منحرف]] شدند <ref>{{متن حدیث|وَ مِنَ الْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ الشَّيَاطِينِ وَ حِزْبِهِمُ الظَّالِمِينَ لَكُمُ الْجَاحِدِينَ لِحَقِّكُمْ وَ الْمَارِقِينَ مِنْ وَلَايَتِكُمْ وَ الْغَاصِبِينَ لِإِرْثِكُمْ الشَّاكِّينَ فِيكُمْ الْمُنْحَرِفِينَ عَنْكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
#[[بیزاری]] از هر معتمدی جز [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|وَ مِنْ كُلِّ وَلِيجَةٍ دُونَكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
#[[بیزاری]] از هر [[فرمانروایی]] جز [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|وَ كُلِّ مُطَاعٍ سِوَاكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
#[[بیزاری]] از پیشوایانی که به [[دوزخ]] [[دعوت]] می‌کنند: {{متن حدیث|وَ مِنَ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
#[[بیزاری]] از برپاکنندگان [[جنگ]] با [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|وَ بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِكُمْ وَ النَّاصِبِينَ لَكُمُ الْحَرْبَ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>.
#[[بیزاری]] از [[پیروان]] و همراهان [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَشْيَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۶-۷۷.</ref>.
===سوم: [[محبّت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[بغض]] به [[دشمنان]] آن‌ها===
*[[محبت]]، به معنای [[دوست داشتن]] و امری قلبی و در برابر [[بغض]] است <ref>{{متن حدیث|وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ}}؛کافی، ج۱، ص۲۰.</ref>.
*[[امیر مؤمنان]]{{ع}} [[محبّت]] به [[خاندان پیامبر]]{{صل}} را [[حق]] [[خدا]] بر [[انسان]] می‌داند: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِحُبِّ آلِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ حَقُّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ}}<ref>غررالحکم، ص۱۱۷.</ref> و از سویی [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} با [[محبّت]] [[خدا]] گره خورده است: {{متن حدیث|فَمَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ}}<ref>صدوق، أمالی، ص۴۷۶.</ref>.
*تأثیر و [[جایگاه]] [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} در [[ایمان]] [[انسان]] به گونه‌ای است که بدون [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[ایمان]] [[انسان]] تمام و کمال نمی‌یابد، [[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: [[ایمان]] تمام و کمال نمی‌یابد مگر به [[محبت]] با ما [[اهل بیت]]{{عم}}: {{متن حدیث|لَا يَتِمُّ الْإِيمَانُ إِلَّا بِمَحَبَّتِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ}}<ref>قمی خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص۱۱۰.</ref>
*[[دوستدار اهل بیت]]{{ع}} نیست، مگر [[مؤمن]] متقی. [[دشمن]] [[اهل بیت]]{{عم}} نیست، مگر [[منافق]] [[شقی]] {{متن حدیث|وَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَهِدَ إِلَيَّ أَنَّهُ لَا يُحِبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ إِلَّا مُؤْمِنٌ تَقِيٌّ وَ لَا يُبْغِضُنَا إِلَّا مُنَافِقٌ شَقِيٌّ}}<ref>بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳۲۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۷.</ref>.
*در [[محبت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} نمی‌توان [[تبعیض]] قائل شد. [[رسول خدا]]{{صل}} دست [[علی]]{{ع}} را گرفته و فرمودند: هر کس [[گمان]] کند که من را [[دوست]] دارد و [[علی]]{{ع}} را [[دوست]] نداشته باشد دروغگوست <ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} وَ هُوَ آخِذٌ بِيَدِ عَلِيٍّ{{ع}}: مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ لَا يُحِبُّ هَذَا فَقَدْ كَذَبَ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۶۰.</ref>.
*[[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: نخستین چیزی که در [[قیامت]] از [[بنده]] سؤال می‌شود، [[دوستی]] ما [[اهل بیت]]{{عم}} است <ref>{{متن حدیث|أَوَّلُ مَا يُسْأَلُ عَنْهُ الْعَبْدُ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۶۲.</ref>.
*'''یادآوری:''' [[محبّت]] [[پیامبر]] و [[خاندان]] او{{عم}} با عمل [[انسان‌ها]] به [[دستورات]] [[الهی]] و [[پیروی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} پیوند خورده است، به گونه‌ای که [[محبّت]] بی‌تبعیت، کارساز نخواهد بود: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
*[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: ای [[جابر]]! [[سلام]] من را به شیعیانم برسان و به آنان اعلام کن که میان ما و [[خدا]] [[قرابت]] [[خویشاوندی]] نیست و راه [[تقرب به خدا]] فقط [[اطاعت]] و [[فرمانبری]] از اوست. ای [[جابر]] هر کس که [[اطاعت خدا]] نموده و ما را [[دوست]] بدارد، ولی ماست و کسی که [[معصیت خدا]] را کند، [[محبّت]] ما سودی به حالش ندارد: <ref>{{متن حدیث|يَا جَابِرُ، بَلِّغْ شِيعَتِي عَنِّي السَّلَامَ، وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّهُ لَا قَرَابَةَ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ)، وَ لَا يُتَقَرَّبُ إِلَيْهِ إِلَّا بِالطَّاعَةِ لَهُ. يَا جَابِرُ، مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ أَحَبَّنَا فَهُوَ وَلِيُّنَا، وَ مَنْ عَصَى اللَّهَ لَمْ يَنْفَعْهُ حُبُّنَا}}؛ طوسی، الأمالی، النص، ص۲۹۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۸.</ref>.
*[[محبّت]]، از یک‌سو معلول [[معرفت]] و از سویی دیگر، علّت [[تبعیت]] و [[تسلیم]] است؛ پس هرچه [[معرفت]] بیشتر باشد، [[محبت]] بیشتر می‌شود و در نتیجه، اطاعتِ افزون‌تری را به دنبال دارد.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: مسأله [[اهل بیت]]{{عم}}، یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مسائل [[اسلام]] و در ردیف مسائل درجه اول این [[دین]] [[مقدس]] است. [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، فریضه‌یی است که [[مسلمانان]] عالم از هر [[فرقه]] و وابسته به هر جریان و گروهی، آن را پذیرفته‌اند و به آن [[مباهات]] می‌کنند. ما که مفتخر به [[پیروی]] از [[فقه]] [[اهل بیت]] مکرّم{{عم}} هستیم و [[دین]] را اصولاً و فروعاً از آن‌ها آموخته‌ایم، نباید [[گمان]] کنیم که [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، مخصوص ماست و نباید اشتباه کنیم و [[فکر]] کنیم که [[اهل بیت]]{{عم}}، فقط متعلق به ما هستند. [[اهل بیت]]{{عم}} متعلق به اسلام‌اند؛ همچنان که جدشان [[نبی اکرم]]، متعلق به [[اسلام]] بود. [[اهل بیت]]{{عم}} متعلق به [[جهان]] و تاریخ‌اند؛ همچنان که جدشان [[نبی اکرم]]{{صل}} متعلق به [[بشریت]] و [[تاریخ]] بود<ref>سخنرانی رهبر معظم انقلاب در دیدار با میهمانان و شرکت‌کنندگان کنفرانس جهانی اهل بیت{{عم}} ۴/۳/۱۳۶۹.</ref>.
*و در جایی دیگر می‌فرماید: من به همه علاقه‌مندان و عشّاق [[گسترش اسلام]] عرض کنم که درست نقطه مقابل این [[پیروزی]]، آن است که کسانی [[خرافات]] را به نام [[اسلام]] بیان کنند. بزرگ‌ترین [[دشمنی]] در این قسمت با [[اسلام]]، همین است که کسانی به نام [[اسلام]]، به نام [[دین خدا]] و به نام [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، خرافاتی را اشاعه دهند که وقتی کسانی از این [[خرافات]] اطلاع پیدا می‌کنند، بگویند "اگر [[اسلام]] این است، ما این [[اسلام]] را نمی‌خواهیم!" این، ضربه بزرگی است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع بزرگ مردم در صحن امام خمینی، مشهد مقدس ۱/۱/۱۳۷۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۹-۸۰.</ref>.
*اگر [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عشق]] جوشان به این عناصر [[الهی]] و ربانی نمی‌بود، مسلماً جریان [[شیعه]] با همه [[معارف]] مستحکم آن، در طول زمان و [[تاریخ]]، در میان این همه [[دشمنی]] [[باقی]] نمی‌ماند<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا در دیدار مداحان اهل بیت{{عم}} ۱۳/۳/۱۳۸۹.</ref>.
*[[بغض]] در برابر حبّ و به معنای نفرت داشتن از چیزی است حبّ و [[بغض]] همان جلوه احساسیِ، [[تولی و تبری]] است و هر کدام بدون دیگری، چندان تأثیر نداشته و راه به جایی نمی‌برد.
*هم باید به [[اهل بیت]] [[محبت]] ورزید و هم باید به [[دشمنان]] آنها نفرت و [[بغض]] داشت، در [[زیارت جامعه کبیره]]، [[خدا]] و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[گواه]] می‌گیریم که ما [[بغض]] و نفرت به [[دشمنان]] شما داریم و با [[دشمنان]] شما [[دشمنی]] می‌کنیم<ref>{{متن حدیث|مُبْغِضٌ لِأَعْدَائِكُمْ وَ مُعَادٍ لَهُمْ}}.</ref>
*باید به گونه‌ای [[رفتار]] کنیم که [[دوستی]] [[مردم]] به [[اهل بیت]]{{عم}} بیشتر شود و موجبات و زمینه‌های [[دوستی]] دیگران به [[اهل بیت]]{{عم}} فراهم‌تر شود و از کارهایی که موجب [[دشمنی]] و [[بغض]] به [[اهل بیت]]{{عم}} می‌شود پرهیز کنیم.
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: ما [[اهل بیت]] را نزد [[مردم]] [[محبوب]] و دوست‌داشتنی کنید و باعث [[کینه]] و نفرت آنها به ما نشوید <ref>{{متن حدیث|كُونُوا حَبِّبُونَا إِلَى النَّاسِ وَ لَا تُبَغِّضُونَا إِلَيْهِمْ}}؛ نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۸ ص۳۱۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۰.</ref>.
===چهارم: [[مودّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عداوت]] با [[دشمنان]] آنها===
*[[مودت]] به معنای [[محبّت]] شدیدی است که آثار آن در [[احساسات]]، گفتار و [[رفتار]] [[انسان]] [[آشکار]] و نمایان شود، [[مودت]]، محبتی است که ابراز می‌شود و به [[اطاعت]] و الگوبرداری از [[محبوب]] منجر می‌شود. نقطه مقابل [[مودت]]، [[عداوت]] است <ref>{{متن حدیث|وَ الْمَوَدَّةُ وَ ضِدَّهَا الْعَدَاوَةَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۰.</ref>.
*[[مودت]] از چند رو با [[محبت]] متمایز است:
#[[محبت]] غریزی است، ولی [[مودّت]] [[فطری]] یا [[عقلانی]] است.
#[[محبت]]، فردی و [[مودّت]]، [[اجتماعی]] است.
#[[محبت]] تشکیلاتی نیست، ولی [[مودّت]] تشکیلاتی است.
#[[محبت]] ناپایدار است و [[مودّت]] پایدار است.
#[[محبت]] [[عامل وحدت]] نیست، ولی [[مودّت]] [[عامل وحدت]] است.
#[[محبت]] بدون عمل هم می‌شود، ولی [[مودّت]] همراه با عمل و [[تبعیت]] است.
#[[محبت]]، گاهی [[صادق]] و گاهی کاذب است، ولی [[مودّت]] همیشه [[صادق]] است.
*[[پیامبر اکرم]]{{صل}} در برابر [[رسالت]] خود از [[مردم]] مزدی طلب نکرد، ولی آنان را به [[مودت]] [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} فراخوانده و فرمودند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>؛ در جای دیگر فرمودند: مزدی هم که از شما خواستم به سود شماست: {{متن قرآن|قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ}}<ref>«بگو هر پاداشی از شما خواسته باشم از آن خودتان باد!» سوره سبأ، آیه ۴۷.</ref>؛ مانند این که به کسی بگویند: هنگامی که تشنه بودی، دست تو را گرفتم و به سرچشمه زلالی [[راهنمایی]] کردم و حالا مزدم این است که شما به اندازه کافی از این چشمه بنوشی و برای [[آینده]] نیز [[ذخیره]] کنی. در این مثال می‌توان گفت که من مزدی از شما نخواستم؛ زیرا مزدی که من از شما می‌خواهم، به سود من نیست، بلکه به نفع خود شماست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۱.</ref>.
*[[مودّت]] به [[اهل بیت]]{{عم}}، [[وظیفه]] همه [[مؤمنان]] است. [[پیامبر خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: [[مودت]] [[اهل بیت]]{{عم}} بر هر [[مؤمن]] و مؤمنه‌ای [[واجب]] است <ref>{{متن حدیث|أَنَّ مَوَدَّةَ أَهْلِ بَيْتِهِ مَفْرُوضَةٌ وَاجِبَةٌ عَلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ}}؛ وسائل الشیعه، ج۹، ص۵۵۳.</ref>.
*[[حضرت باقر]]{{ع}} [[مودّت]] [[ذوی‌القربی]] را فریضه‌ای از سوی [[خدا]] بر [[بندگان]] می‌دانند<ref>{{متن حدیث|هِيَ فَرِيضَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ لِمُحَمَّدٍ{{صل}} فِي أَهْلِ بَيْتِهِ}}؛ دعائم الإسلام، ج۱، ص۶۸.</ref>.
*[[بخاری]]، [[مسلم]]، [[ترمذی]] و [[آلوسی]] زیر [[آیه]] [[مودّت]]، مصداق [[قربی]] را [[آل محمد]]{{عم}} معرفی کرده‌اند<ref>{{متن حدیث|أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى: {{متن قرآن|إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، فَقَالَ سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ: قُرْبَى آلِ مُحَمَّدٍ{{صل}}}}؛ آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج۱۳، ص۳۱.</ref>.
*[[امام باقر]]{{ع}} نیز مصداق [[قربی]] را [[ائمه]] معرفی نموده‌اند: <ref>{{متن حدیث|فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، قَالَ: هُمُ الْأَئِمَّةُ{{عم}}}}؛ کافی، ج۱، ص۴۱۳.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: [[مودت]] برای چیست؟ این [[مودت]]، پشتوانه است. اگر این [[مودت]] نباشد، همان بلائی بر سر [[امت اسلامی]] خواهد آمد که در دوران‌های اول بر سر یک عده‌ای آمد که همین [[مودت]] را کنار گذاشتند؛ به تدریج [[اطاعت]] و [[ولایت]] هم کنار گذاشته شد. بحث [[مودت]] خیلی مهم است. این [[مودت]]، با این ارتباطات [[عاطفی]] حاصل می‌شود؛ ماجرای مصیبت‌های این‌ها را گفتن، یک [[جور]] ایجاد ارتباط [[عاطفی]] است؛ ماجرای [[مناقب]] این‌ها و [[فضائل]] این‌ها را گفتن، یک [[جور]] دیگر پیوند [[عاطفی]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون ۲۲/۹/۱۳۸۸. </ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۲-۸۳.</ref>.
*شما در [[قرآن]] هم ملاحظه می‌کنید که [[اجر رسالت]]، [[محبت]] و [[مودت]] در [[قربی]] است؛ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>. این خیلی نکته مهمی است که باید به آن توجه داشت. خدشه‌دار کردن این [[محبت]] به هر شکلی و به هر صورتی، [[خیانت]] به جریان [[عظیم]] [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[پیروی]] [[اهل بیت]]{{عم}} است. این [[محبت]] را باید حفظ کنید<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا{{س}} ۱۳/۳/۱۳۸۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۳.</ref>.
*'''[[مودت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} دارای جلوه‌هایی متعدد است:'''
*'''۱. [[ترویج]] [[فضایل اهل بیت]]{{عم}}:''' [[ترویج]] [[فضایل اهل بیت]]{{عم}} از جلوه‌های [[مودت]] به آنهاست. [[امام صادق]]{{ع}} به [[عبدالله بن جندب]] می‌فرمایند: [[خدا]] [[رحمت]] کند قومی را که چراغ و مشعل بودند. [[مردمان]] را، با [[اعمال]] خود و تلاش خود، به سوی ما [[دعوت]] می‌کردند و همه [[قدرت]] خویش را بکار می‌بردند و از کسانی نبودند که [[اسرار]] ما را فاش نمایند<ref>{{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ قَوْماً كَانُوا سِرَاجاً وَ مَنَاراً كَانُوا دُعَاةً إِلَيْنَا بِأَعْمَالِهِمْ وَ مَجْهُودِ طَاقَتِهِمْ لَيْسُوا كَمَنْ يُذِيعُ أَسْرَارَنَا}}؛ تحف العقول، ص۳۰۱.</ref>.
*ما [[شیعیان]] منسوب به [[پیروی]] از [[اهل بیت]]{{عم}} هستیم از این رو، باید موجب زینت [[اهل بیت]]{{عم}} باشیم، نه مایه [[شرمساری]] آنان<ref>{{متن حدیث|إِنَّكُمْ قَدْ نُسِبْتُمْ إِلَيْنَا كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا شَيْناً}}</ref> و باید میان [[مردم]] مانند [[اصحاب]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} باشیم<ref>{{متن حدیث|كُونُوا مِثْلَ أَصْحَابِ عَلِيٍّ{{ع}} فِي النَّاسِ}}؛بحارالأنوار، ج۸۵، ص۱۱۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۳-۸۴.</ref>.
*'''[[تذکر]]:''' در [[ترویج]] [[فضائل اهل بیت]]{{عم}} و [[دعوت]] [[مردم]] به‌سوی آنها نباید از [[حد ]][[اعتدال]] بیرون برویم و به [[غلو]] برسیم؛ همان‌گونه که [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: مبادا درباره ما غلوّ کنید بدانید ما [[بندگان]] مورد توجه خداییم و در [[فضل]] ما هر چه خواستید بگویید. هر که ما را [[دوست]] می‌دارد، عمل ما را انجام دهد و باید از [[ورع]] [[کمک]] بگیرد <ref>{{متن حدیث|إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ فِينَا قُولُوا إِنَّا عَبِيدٌ مَرْبُوبُونَ وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ مَنْ أَحَبَّنَا فَلْيَعْمَلْ بِعَمَلِنَا وَ لْيَسْتَعِنْ بِالْوَرَعِ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۲.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: این [[مسئولیت]] به عهده ماست که هر چه می‌توانیم، در جهت معرفی [[اهل بیت]]{{عم}} و روشن کردن راه آن‌ها و متشکل کردن [[پیروان]] آن‌ها و [[هدایت]] بچه‌های [[شیعی]] به سمت [[اهداف ]][[اهل بیت]]{{عم}} تلاش کنیم<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت{{عم}} ۴/۷/۱۳۷۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>.
*'''۲. [[تبیین]] [[مناقب اهل بیت]]{{عم}} ([[عزاداری]]):''' ذکر [[مناقب اهل بیت]]{{عم}} و احساس تألم و [[اندوه]] در مصایب آنان از جلوهای [[مودت]] به آنها و [[بغض]] به [[دشمنان]] آنهاست. [[عزاداری]] سیّد [[شهیدان]] [[امام حسین|حضرت اباعبدالله الحسین]]{{ع}} نمونه برجسته این ماجراست.
*در روایتی از [[امیرمؤمنان]] آمده است که فرمودند: [[خداوند]] شیعیانی برای ما [[برگزیده]] است که در [[شادی]] ما شاد و در [[غم]] ما غمگین‌اند و [[مال]] و جانشان را در راه ما هزینه می‌کنند. آنان از ما و به‌سوی مایند<ref>{{متن حدیث|وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ يَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۶۵، ص۱۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>.
*[[حضرت رضا]]{{ع}} در [[حدیثی]] می‌فرمایند: هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بداند با ما چه کردند [[روز قیامت]] با ما و در درجه ما است و هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بگریاند دیده‌اش گریان نشود؛ روزی که همه دیده‌ها گریانست و هر که بنشیند در [[مجلسی]] که امر ما در آن زنده می‌شود، دلش نمیرد؛ روزی که [[دل‌ها]] بمیرد<ref>{{متن حدیث|مَنْ تَذَكَّرَ مُصَابَنَا وَ بَكَى لِمَا ارْتُكِبَ مِنَّا كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ ذُكِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَكَى وَ أَبْكَى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ}}؛ الأمالی، ص۷۳.</ref>.
*'''آثار [[تبیین]] [[مناقب اهل بیت]]{{عم}} و [[عزاداری]] برای آنها:''' شرکت در مراسم مذهبی و [[عزاداری]] [[سالار شهیدان]]، فواید و [[منافع]] بسیار دارد:
#موجب [[تقرّب]] به خداست.
#[[روز قیامت]] با ما و در درجه ما است <ref>{{متن حدیث|كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}.</ref>
#دیده‌اش گریان نشود، روزی که همه دیده‌ها گریان است <ref>{{متن حدیث|لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ}}.</ref>
#دلش نمیرد روزی که [[دل‌ها]] بمیرد <ref>{{متن حدیث|لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ}}.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۵.</ref>.
*'''[[زیارت]] [[اهل بیت]]{{عم}}:''' مهم‌ترین [[هدف]] در [[زیارت]]، اتصاف [[زائر]] به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره [[زیارت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و کیفیت آن رسیده است؛ چنان‌که [[سیره سلف صالح]] از [[اولیای خدا]] نیز چنین بوده است و [[روایات]] فراوان [[جوامع روایی]]، [[شاهد]] گویای آن است.
*[[حضرت رسول]]{{صل}} می‌فرمایند: ای [[مردم]]! خاندانم را در حال حیات و پس از حیاتم بزرگ شمارید و آنها را [[احترام]] کنید و [[برتری]] دهید <ref>{{متن حدیث|أَيُّهَا النَّاسُ! عَظِّمُوا أَهْلَ بَيْتِي فِي حَيَاتِي وَ مِنْ بَعْدِي وَ أَكْرِمُوهُمْ وَ فَضِّلُوهُمْ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۹، ص۶۵.</ref>.
*[[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: [[زیارت]]، [[مودت]] را تثبیت می‌کند <ref>{{متن حدیث|الزِّيَارَةُ تُثْبِتُ الْمَوَدَّةَ}}؛
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۰، ص۳۷۴.</ref>.
*[[امام رضا]]{{ع}} [[زیارت]] [[امام]] را [[عهد]] و پیمانی بر گردن [[شیعیان]] و [[پیروان]] [[امام]] می‌دانند و می‌فرمایند: هر [[امامی]] بر گردن [[دوستان]] و شیعیانش پیمانی دارد. از علامات و موجبات کمال وفای به آن [[پیمان]]، [[زیارت]] [[قبور]] ایشان است؛ پس کسانی که با رغبت به زیارتشان بروند و برای [[تصدیق]] رغبت و [[شوق]]، اینان را [[زیارت]] کنند، [[روز قیامت]] شفیعشان خواهند بود <ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِكُلِّ إِمَامٍ عَهْداً فِي عُنُقِ أَوْلِيَائِهِ وَ شِيعَتِهِ وَ إِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ وَ حُسْنِ الْأَدَاءِ زِيَارَةَ قُبُورِهِمْ فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِي زِيَارَتِهِمْ وَ تَصْدِيقاً بِمَا رَغِبُوا فِيهِ كَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۷۷.</ref>.
*'''[[توسل به اهل بیت]]{{عم}}:''' [[دستور]] به [[توسل]] یک [[دستور الهی]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. مصادیق وسیله نیز، در نگاه [[رسول خدا]]{{صل}} اهل بیت‌اند <ref>{{متن حدیث|وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۵۸.</ref> در جایی دیگر فرمودند: ما وسیله به‌سوی خداییم و اتصال به [[رضوان]] [[الهی]] <ref>{{متن حدیث|وَ نَحْنُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ وَ الْوُصْلَةُ إِلَى رِضْوَانِ اللَّهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۵، ص۲۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۶-۸۷.</ref>.
*[[توسل]] به [[معصومان]]{{عم}} با [[توحید عبادی]] منافات ندارد؛ چنان‌که [[انسان]] تشنه، برای رفع عطش به سوی چشمه‌سار می‌رود، و اگر بنشیند و عمداً به سوی [[آب]] نرود و [[دعا]] کند که [[تشنگی]] او زدوده شود، سیراب نمی‌شود؛ زیرا تنها وسیله رفع [[تشنگی]]، [[آب]] زلال است.
*سرّ [[توسل به اهل بیت]]{{عم}} و [[سوگند]] دادن [[خدا]] به [[حق]] ایشان این است که آنان [[بهترین]] مجرای [[فیض]] الهی‌اند؛ زیرا [[قرآن کریم]]، بی‌نیاز کردن [[مردم]] را [[بالاصاله]] به [[خداوند]] و بالتبع به [[پیامبر]]{{صل}} نسبت می‌دهد: {{متن قرآن|أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ}}<ref>«خداوند و پیامبرش با بخشش خویش آنان را توانگر کرده‌اند» سوره توبه، آیه ۷۴.</ref>؛ ازاین‌رو، ضمیر را مفرد ذکر کرده: {{متن قرآن|مِنْ فَضْلِهِ}} نه تثنیه: {{عربی|مِنْ فَضْلِهِمَا}}؛ پس رو کردن و [[توسل به اهل بیت]] [[نبوّت]]{{عم}} و [[انتظار]] [[شفاعت]] از آن ذوات قدسی، به [[دستور]] ذات اقدس خداوندی است؛ زیرا اینان [[مظهر]] [[لطف]] و [[عنایت]] حقّ‌اند و از خود چیزی ندارند<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۳، ص۳۸۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۷.</ref>.
*'''[[عداوت]] با [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}:''' [[عداوت]] نقطه مقابل [[مودت]] و به معنای [[دشمنی]] است. [[مسلمانان]] به همان اندازه که موظف‌اند به [[اهل بیت]]{{عم}} [[مودت]] داشته باشند باید با [[دشمنان اهل بیت]] نیز باید [[دشمنی]] نمایند: {{متن حدیث|عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ}} هیچکدام از این دو بدون دیگری راه به‌جایی نمی‌برد. در بیانی از [[حضرت رسول]] درباره [[اهل بیت]]{{عم}} رسیده است: آن کس که [[دوست]] دارد بر [[کشتی]] [[نجات]] سوار شود، به دستگیره محکم تمسّک جوید و به ریسمان ثابت و پایدار [[الهی]] چنگ بزند. پس از من چاره‌ای جز [[دوستی]] با [[علی]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] او ندارد و برای [[هدایت]] خواهی باید به سراغ [[فرزندان]] او برود <ref>{{متن حدیث|مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَرْكَبَ سَفِينَةَ النَّجَاةِ وَ يَسْتَمْسِكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى وَ يَعْتَصِمَ بِحَبْلِ اللَّهِ الْمَتِينِ فَلْيُوَالِ عَلِيّاً بَعْدِي وَ لْيُعَادِ عَدُوَّهُ وَ لْيَأْتَمَّ بِالْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ مِنْ وُلْدِهِ}}؛ الأمالی، ص۱۹.</ref>.
*همچنین، [[مسلمانان]] علاوه بر اینکه باید [[مودت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عداوت]] با [[دشمنان]] آنها داشته باشند، باید از [[عداوت]] با [[اهل بیت]]{{عم}} و [[مودت]] [[دشمنان]] آن‌ها شدیداً پرهیز کنند. [[خدای سبحان]] [[دشمنی]] با اولیائش را بسان [[جنگ]] با خودش می‌داند و خودش از آنان [[دفاع]] نموده و [[دشمنان]] را سزاوار [[عذاب]] می‌شمارد. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از [[جبرئیل]] و او از [[خدای بزرگ]] [[نقل]] می‌کند <ref>{{متن حدیث|مَنْ عَادَى أَوْلِيَائِي فَقَدْ بَارَزَنِي بِالْمُحَارَبَةِ وَ مَنْ حَارَبَ أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّي فَقَدْ حَلَّ عَلَيْهِ عَذَابِي وَ مَنْ تَوَلَّى غَيْرَهُمْ فَقَدْ حَلَّ عَلَيْهِ غَضَبِي وَ مَنْ أَعَزَّ غَيْرَهُمْ فَقَدْ آذَانِي وَ مَنْ آذَانِي فَلَهُ النَّارُ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۶۸.</ref>.
===پنجم: [[صلوات]] بر [[اهل بیت]]{{عم}} و [[لعن]] بر [[دشمنان]] آن‌ها===
*خدای متعالی به همراه [[ملائکه]] بر [[پیامبر]]{{صل}} [[صلوات]] می‌فرستند و به [[مؤمنان]] نیز [[دستور]] می‌دهد تا بر حبیبش [[صلوات]] بفرستند و [[تسلیم]] وی باشند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۸.</ref>.
*تأثیر [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]]{{عم}} بر [[عبادات]] [[انسان]] به گونه‌ای است که اگر [[انسان]] نمازی بخواند و در آن بر [[محمد]] و آلش [[صلوات]] نفرستد، نمازش پذیرفته نیست <ref>{{متن حدیث|مَنْ صَلَّى صَلَاةً لَمْ يُصَلِّ فِيهَا عَلَيَّ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِي لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ}}؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۱، ص۲۰۸؛ سنن الدار قطنی، ص۱۳۶.</ref>.
*اهمیت و مرتبه این ذکر [[شریف]] تا جایی است که اشرف [[اعمال]] [[مؤمنان]] از [[عرش]] تا فرش شمرده شده است <ref>{{متن حدیث|إِنَّ اشْرَفَ أَعْمَالِ الْمُؤْمِنِينَ فِي مَرَاتِبِهِمُ الَّتِي قَدْ رُتِّبُوا فِيهَا مِنْ الثَّرَى إِلَى الْعَرْشِ الصَّلَاةُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۰.</ref>.
*[[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: هر کس یک [[صلوات]] بر من بفرستد [[خدا]] با هزار صف از [[ملائکه]] بر او هزار [[صلوات]] می‌فرستند و هیچ تر و خشکی [[باقی]] نمی‌ماند، مگر اینکه به‌خاطر [[صلوات]] [[خدا]] بر او [[صلوات]] می‌فرستند<ref>{{متن حدیث|مَنْ صَلَّى عَلَيَّ صَلَاةً وَاحِدَةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ أَلْفَ صَلَاةٍ فِي أَلْفِ صَفٍّ مِنْ الْمَلَائِكَةِ وَ لَمْ يَبْقَ رَطْبٌ وَ لَا يَابِسٌ إِلَّا وَ صَلَّى عَلَى ذَلِكَ الْعَبْدِ لِصَلَاةِ اللَّهِ عَلَيْهِ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۱.</ref>.
*در [[روایت]] دیگر آمده است که [[شیاطین]]، دو گونه‌اند: [[شیاطین]] جنی و [[شیاطین]] انسی. [[شیاطین]] جنی را با ذکر {{متن حدیث|لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ}} دور کنید و [[شیاطین]] انسی را با [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]]{{صل}}<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الشَّيْطَانَ اثْنَانِ شَيْطَانُ الْجِنِّ وَ يَبْعُدُ بِلَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ وَ شَيْطَانُ الْإِنْسِ وَ يَبْعُدُ بِالصَّلَاةِ عَلَى النَّبِيِّ وَ آلِهِ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۹.</ref>.
*'''[[لعن]] بر [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}:''' [[لعن]] به‌معنای طلب دوری از [[رحمت]] و جلوه [[عاطفی]] و لفظی [[برائت]] از [[باطل]] و [[اهل باطل]] است و بر هر [[انسان]] مسلمانی لازم است تا از [[باطل]] و [[اهل باطل]] [[تبری]] جسته و آنان را [[لعن]] نمایند.
*یکی از مهم‌ترین مصادیق [[اهل باطل]]، [[دشمنان اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} هستند؛ از این‌رو، یکی از [[وظایف]] ما، [[لعن]] بر آنهاست.
*[[لعن]] بر [[دشمنان]] [[پیامبر]] و [[خاندان]] او هم موجب [[تقرب]] به خداست<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ فِي هَذَا الْيَوْمِ، وَ فِي مَوْقِفِي هَذَا، وَ أَيَّامِ حَيَاتِي بِالْبَرَاءَةِ مِنْهُمْ وَ اللَّعْنَةِ عَلَيْهِمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref> و هم اشرف [[اعمال]] [[مؤمنان]] به‌شمار می‌رود: <ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَشْرَفَ أَعْمَالِ الْمُؤْمِنِينَ... وَ اللَّعْنُ لِلْمُتَابِعِينَ لِأَعْدَائِهِمُ الْمُجَاهِرِينَ الْمُنَافِقِينَ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۰.</ref>.
*از بارزترین زیارت‌هایی که موضوع [[لعن]] در آن برجسته آمده است، [[زیارت عاشورا]] و [[زیارت]] [[اربعین]] [[حسینی]]{{ع}} است که ضمن شناسایی [[دشمن]] و شیوه [[عداوت]] و [[اعمال]] راهبردی آنها مشخّصاً از آن افراد و تبار و [[یاران]] آنان یاد کرده و با [[لعن]] و نفرین، انزجار و تنفّر خود را اعلام می‌دارد:
*'''گروه یکم:''' [[لعن]] کسانی که [[ظلم]] و [[غصب]] را [[علیه ]][[اهل بیت]]{{عم}} بنیان گزاردند. <ref>{{متن حدیث|فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ در جایی دیگر می‌فرماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۰.</ref>.
*'''گروه دوّم:''' کسانی که [[اهل بیت]]{{عم}} را از [[جایگاه]] [[خلافت]] و [[ولایت الهی]] باز داشته و [[خلع]] کردند <ref>{{متن حدیث|وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقَامِكُمْ وَ أَزَالَتْكُمْ عَنْ مَرَاتِبِكُمُ الَّتِي رَتَّبَكُمُ اللَّهُ فِيهَا}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ نفرین و جدایی از [[رحمت الهی]] بر گروهی که دست ردّ و طرد بر سینه شایستگان و وارستگان از دودمان [[رسالت]] زدند و آنها را از مرتبه [[حقیقی]] خود سلب کردند.
*'''گروه سوّم:''' کسانی که خود دست به جنایت گشوده و [[امامان]] را به [[شهادت]] رساندند، یا به‌دستور آنان، ائمّه{{عم}} را به حبس و [[تبعید]] فرستادند<ref>{{متن حدیث|وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ نفرین و [[عذاب الهی]] بر گروهی که شما [[اهل بیت]]{{عم}} را کشتند.
*'''گروه چهارم:''' کسانی که با [[آماده‌سازی]] و ایجاد جوّ و فضای تبلیغی، [[فرهنگی]] و [[سیاسی]] [[مردم]] را [[علیه ]][[امامت]] شورانده و با [[تهمت]] و افترا، [[مردم]] را علیه آنان تحریک کردند <ref>{{متن حدیث|لَعَنَ اللَّهُ الْمُمَهِّدِينَ لَهُمْ بِالتَّمْكِينِ مِنْ قِتَالِكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ نفرین [[خدا]] بر گروهی که تمهیدات لازم و امکانات تهاجم و [[کشتار]] شما را فراهم آوردند.
*'''گروه پنجم:''' جمعیّتی که در کمال سفاهت و [[بی‌خردی]]، بی‌آنکه [[امام]] را بشناسند، برای دست‌یابی به جایزه‌های اندک و بی‌ارزش [[دنیایی]]، [[فریب]] [[دشمن]] را خورده و گروهی نادان‌تر از آنها به [[انگیزه]] بهره‌مندی از حور و [[قصور]] بهشتی، در دام [[تبه‌کاران]] دوران و [[سیاستمداران]] دروغین زمان خود افتادند و دست به [[کشتار]]، یا [[اسارت]] آنان زدند. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمودند: گروهی برای نزدیک شدن به [[خدا]]، پدرم [[حسین بن علی]]{{ع}} را به [[شهادت]] رساندند <ref>{{متن حدیث|كُلٌّ يَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِدَمِهِ}}؛ الأمالی، ص۴۶۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۱.</ref>.
*[[عمر سعد]] در صبح [[روز عاشورا]] با شعارِ "ای لشگر [[خدا]] سوار شوید و به [[بهشت]] بشارتتان [[باد]]"<ref>{{متن حدیث|يَا خَيْلَ اللَّهِ ارْكَبِي وَ بِالْجَنَّةِ أَبْشِرِي}}</ref>. این جمعیت انبوه [[نادان]] و [[بی‌خرد]] را به وادی [[ظلمت]] و [[ضلالت]] سوق داد. از این گروه [[دشمن]]، در [[زیارت عاشورا]] این‌گونه اظهار تنفر شده است: {{متن حدیث|...وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ وَ تَهَيَّأَتْ لِقِتَالِكَ}}<ref>الأمالی، ص۴۶۲.</ref>.
*'''گروه ششم:''' گروهی که [[دشمنی]] در آنها رخنه کرده و گرچه [[اقدام]] [[علمی]] و [[قیام]] عملی [[علیه ]][[اهل بیت]]{{عم}} ندارند ولی با [[اندیشه]] و حرکت‌های [[فکری]] و روحی [[مخالفان]] و جنایتکاران هم‌سو هستند و با شنیدن قصّه‌های گذشته و حوادث تلخ و دردناکی که بر [[ائمه]]{{عم}} رفته است، به آن [[رضایت]] می‌دهند. اینان کسانی‌اند که به گونه‌ای در صف [[دشمن]] بوده و اظهار تنفر و اعلام [[برائت]] از آنها لازم است <ref>{{متن حدیث|وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً بَلَغَهَا ذَلِكَ فَرَضِيَتْ بِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۸، ص۲۰۹ و {{متن حدیث|وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَشْيَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۲.</ref>.


==[[وظایف]] [[رفتاری]] و عملی==
=== نخست: وظایف معرفتی ===
*مهم‌ترین [[وظیفه]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}}، [[عمل به دستورات]] و آموزه‌های آنهاست، [[وظایف]] معرفتی و [[عاطفی]] ما [[مسلمانان]] مقدمه‌ای برای [[وظایف]] عملی است. چنانچه [[معرفت]]، [[عواطف]] و [[احساسات]] ما، جامه عمل نپوشاند، راه به‌جایی نمی‌برد. از این‌رو، در ادامه به مهم‌ترین [[وظایف]] عملی نسبت به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} اشاره می‌شود<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۲.</ref>.
{{اصلی|وظایف معرفتی امت نسبت به اهل بیت}}
===تمسّک به [[اهل بیت]]{{عم}}===
[[وظایف]] معرفتی آن است که یک [[انسان]] [[مسلمان]]، [[بینش]] درستی از شخصیت، جایگاه [[حقوق]] و معارف [[اهل بیت]] {{عم}} داشته باشد تا در مقام عمل و [[رفتار]] نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین [[وظایف]] معرفتی درباره [[اهل بیت]] {{عم}} عبارت است از:
*یکی از [[وظایف]] ما نسبت به [[اهل بیت]]{{عم}} تمسّک به آنهاست. معنای [[تمسک]] در بخش یکم نوشتار [[گذشت]]. [[تمسک]] به [[اهل بیت]]{{عم}} در قالب [[حدیث شریف]] [[ثقلین]] [[تبیین]] شده است. {{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}}<ref>وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳.</ref>.
# '''شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت {{عم}}:''' آنچه بر عهده [[امت]] است، [[شناخت]] [[شخصیت]] و جایگاه [[اهل بیت]] {{عم}} است، نه شناخت شناسنامه‌ای و شخصی، گرچه شناخت شخصی آنها نیز لازم است. [[امام عسکری]] {{ع}} می‌فرمایند: [[زمین]] تا [[روز قیامت]] از [[حجت خدا]] بر خلقش خالی نیست. هر که بمیرد، در حالی که [[امام زمان]] خود را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است<ref>{{متن حدیث|أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.</ref>.
*[[تمسک]] به [[اهل بیت]]{{عم}} نیز به‌معنای چنگ زدن به [[اهل بیت]]{{عم}} و محکم گرفتن آنهاست، به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم.
# '''[[شناخت حقوق اهل بیت]] {{عم}}:''' جنبه‌‌ای که در عرصه [[شناخت اهل بیت]] {{عم}} باید به آن توجه داشته باشیم [[شناخت]] [[حقوق اهل بیت]] {{عم}} است. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} می‌فرمایند: به [[خداوند]] [[سوگند]] بنده‌ای از [[اعمال]] خود سود نمی‌برد مگر اینکه [[حق]] ما را بشناسد<ref>{{متن حدیث|وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۲، ص۷۹.</ref>.
*تمسّک به [[قرآن]] و [[اهل بیت]]{{عم}} [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] حفظ می‌کند: {{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}} و به [[سعادت]] می‌رساند: {{متن حدیث|وَ فَازَ مَنْ تَمَسَّكَ بِكُمْ}}.
# '''شناخت سیره و معارف اهل بیت {{عم}}:''' [[شناخت]] [[زندگی]] [[معصومان]] {{عم}}، دارای مراتب و مراحلی است که بخشی از آن به شناخت [[خاندان]] آن بزرگواران و بخشی به شناخت [[فضایل]]، [[مناقب]] و [[مصائب]] آنان اختصاص دارد و بخشی نیز با شناخت [[حکمت]] [[رفتار]] و نحوه عملکرد آنان به‌دست می‌آید. [[شناخت]] [[سیره]] به معنای فهم و دریافت سیر هدایتی [[اهل بیت]] {{عم}} در عرصه [[اجتماعی]] و [[تاریخی]] است. به دیگر سخن، شناخت سیره، نگرش روشمند و هماهنگی به عملکرد [[معصومان]] {{عم}} است. [[پیروی از ائمه]] اطهار {{عم}}، [[نیازمند]] شناخت سیره آنهاست تا در رویارویی با نیازهای پیش رو، مطابق با الگوی [[رفتاری]] [[ائمه هدی]] {{عم}} عمل نماید<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۲ ـ ۷۱.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: [[تمسک]] به شعارهای [[اسلام]] [[قرآن]] و [[تمسک]] به [[سیره اهل بیت]]{{عم}} و به کلمات [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} روز به روز باید بیشتر شود<ref>بیانات در دیدار مردم بوشهر در روز میلاد امام علی{{ع}} ۵/۴/۱۳۸۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳.</ref>.


===اعتصام به [[اهل بیت]]{{عم}}===
=== وظایف قلبی و عاطفی ===
*اعتصام، حالتی درونی همراه با برون‌داد [[رفتاری]] است که از [[ادراک]] [[ناتوانی]]، [[نیازمندی]] و آسیب‌پذیری [[انسان]] سرچشمه گرفته و معتصِم را برای دستیابی به [[عصمت]] و ایمنی، به [[پناه]] بردن و دست انداختن به نگهدارنده‌ای [[معصوم]] و مطمئن وامی‌دارد<ref>جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۷، ص۱۵۹.</ref>.
{{اصلی|وظایف قلبی و عاطفی امت نسبت به اهل بیت}}
*خدای متعالی به [[انسان]] [[دستور]] می‌دهد که اعتصام به حبل [[الهی]] داشته باشد: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref> و از [[تفرقه]] و پراکندگی پرهیز کند: {{متن قرآن|وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و مپراکنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>.
پیوند قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]] {{عم}} به این معناست که ما قلب‌ها و احساسات‌مان را با [[اهل بیت]] {{عم}} پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه [[اعمال]] [[قلبی]] و [[عاطفی]] ما در راستای خواست [[خدای متعال]] و [[اهل بیت]] {{عم}} باشد. برخی از مهمترین [[اعمال]] [[قلبی]] و [[عاطفی]] ما درباره [[اهل بیت]] {{عم}} چند چیز است:
*حبل [[الهی]]، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و طهارت‌اند: {{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا}}<ref>بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.</ref> ازاین‌رو، اعتصام به [[اهل بیت]]{{عم}} از [[وظایف]] یک [[انسان]] [[مسلمان]] به شمار می‌رود و این اعتصام موجبات [[هدایت]] او را فراهم می‌آورد و {{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}<ref>بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref>.
# '''[[ایمان به اهل بیت]] {{عم}}:''' [[ایمان]] به [[اهل بیت]] {{عم}} نخستین و مهمترین پیوند قلبی ما با آنهاست.  [[ایمان]] به [[اهل بیت]] {{عم}} و دارای مراتب و جلوه‌های متعددی است مانند: ایمان به خود اهل بیت {{عم}} و آنچه آنها به آن ایمان دارند<ref>{{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِكُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ}}؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.</ref>.
*تمسّک به [[اهل بیت]]{{عم}} [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] حفظ {{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}} و اعتصام به آنها [[انسان]] را [[هدایت]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}<ref>بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳-۹۴.</ref>.
# '''[[کفر به دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' [[کفر]] به دشمنان [[اهل بیت]] چونان ایمان به آنان نیز لازم است<ref>{{متن حدیث|كَافِرٌ بِعَدُوِّكُمْ}}؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.</ref>، همچنین باید کفر ورزید به آنچه اهل بیت {{عم}} بدان [[کفر]] ورزیدند<ref>{{متن حدیث|وَ بِمَا كَفَرْتُمْ بِهِ}}؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.</ref>.
===[[تبعیت]]===
# '''[[پذیرش ولایت اهل بیت]] {{عم}}:''' [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار گرفته است<ref>{{متن حدیث|مَنْ وَالاكُمْ فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاكُمْ فَقَدْ عَادَى اللَّهَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۱۷.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]] {{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
*[[تبعیت]] به معنای [[پیروی]]، دنباله‌روی، پذیرفتن، تعقیب کردن، موافقت کردن، [[فرمانبرداری]]، امتثال امر، و ملحق شدن است<ref>العین، ج۲، ص۷۸؛ لسان العرب، ج۸، ص۲۷؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۳۰۵.</ref>.
# '''[[بیزاری از دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' همان‌گونه که [[پذیرش ولایت اهل بیت]] {{عم}} [[وظیفه]] است، [[برائت]] از دشمنان اهل بیت نیز یک [[وظیفه]] به‌شمار می‌آید. [[تبری از دشمنان]] [[اهل بیت]] دارای مراتب و مصادیق متعددی است مانند: [[بیزاری از دشمنان]] [[اهل بیت]]<ref>{{متن حدیث|بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَعْدَائِكُمْ}}.</ref>؛ بیزاری از هر [[فرمانروایی]] جز [[اهل بیت]] {{عم}}<ref>{{متن حدیث|وَ كُلِّ مُطَاعٍ سِوَاكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref> و غیره.
*اِتباع از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} در اصطلاح به معنای عمل نمودن به [[دستورات]] [[اهل بیت]]{{عم}} است، که در بسیاری از [[آیات قرآن]] و [[روایات]] بر آن تأکید شده است: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
# '''[[محبت به اهل بیت]] {{عم}}:''' [[محبت]]، به معنای [[دوست داشتن]] و امری [[قلبی]] و در برابر [[بغض]] است<ref>{{متن حدیث|وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ}}؛کافی، ج۱، ص۲۰.</ref>. [[امیر مؤمنان]] {{ع}} [[محبّت به خاندان پیامبر]] {{صل}} را [[حق]] [[خدا]] بر [[انسان]] می‌داند<ref>{{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِحُبِّ آلِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ حَقُّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ}}؛ غررالحکم، ص۱۱۷.</ref> و از سویی [[محبّت]] [[اهل بیت]] {{عم}} با [[محبّت]] [[خدا]] گره خورده است: {{متن حدیث|فَمَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ}}<ref>صدوق، أمالی، ص۴۷۶.</ref>.
*بر پایه [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}} اگر کسی بخواهد [[محبوب]] [[خدا]] شود، باید پیرو حبیب او باشد و [[اطاعت]] حبیب‌الله، [[انسان]] را [[محبوب]] [[خدا]] می‌سازد<ref>تفسیر تسنیم، ج۵، ص۵۹۵.</ref>.
# '''[[بغض به دشمنان اهل بیت]]:''' [[بغض]] در برابر [[حبّ]] و به معنای نفرت داشتن از چیزی است، هم باید به [[اهل بیت]] [[محبت]] ورزید و هم باید به [[دشمنان]] آنها نفرت و بغض داشت<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱ ـ ۸۰.</ref>.
*راه [[تأسی]] به [[پیامبر]]{{صل}} و شبیه آن [[حضرت]] شدن، "[[محبّت]]" است. [[قرآن]] نیز [[دستور]] می‌دهد که اگر محبّ خدایید، در پی حبیب [[خدا]] حرکت کنید، تا از محبۀ بودن به [[محبوب]] شدن برسید: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۳، ص۳۷۵.</ref>. اگر [[خدا]] محبّ [[انسان]] شود، آثار خدایی در بنده‌ای که [[محبوب]] اوست [[ظهور]] می‌کند<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۴، ص۳۸.</ref>.
# '''[[مودت اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[وظایف]] مهم [[مسلمانان]] در هر زمانی، [[مودت]] [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} است. منظور از مودت اهل بیت {{ع}} [[پذیرش ولایت]] آن بزرگواران است. [[مودت]] نسبت به [[خاندان پیامبر]] {{صل}} دارای ثمرات مختلفی است که مهمترین آنها [[سعادت]] [[دنیا]] و [[آخرت]] است<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۱ و ۹۵؛ [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|وظایف منتظران]] ص ۷۹-۹۱؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص۴۷۷ ـ ۴۷۸؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref>.
*[[انسان]] برای پیمودن راه [[محبت]]، به [[راهنما]] [[نیازمند]] است، تا هر برنامه‌ای را به [[دستور]] او انجام دهد؛ ازاین‌رو، [[خداوند]] به حبیب خود [[فرمان]] می‌دهد که به [[مردم]] بگوید اگر [[دوستدار]] خدایید، از من [[پیروی]] کنید، تا [[محبوب]] او شوید<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۴، ص۳۸.</ref>: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۴-۹۵.</ref>.
# '''[[عداوت با دشمنان اهل بیت]]:''' [[عداوت]] نقطه مقابل [[مودت]] و به معنای [[دشمنی]] است. [[مسلمانان]] به همان اندازه که موظف‌اند به [[اهل بیت]] {{عم}} [[مودت]] داشته باشند باید با دشمنان اهل بیت نیز باید [[دشمنی]] نمایند<ref>{{متن حدیث|عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ}}</ref>.
*'''رابطه [[مودت]] با [[معرفت]] و [[اطاعت]]:''' [[مودت]]، واسطه‌ای میان [[معرفت]] و [[اطاعت]] است. [[مودت]] از سویی معلول [[معرفت]] و از سویی، علّت [[طاعت]] است؛ زیرا [[مودت]]، بی‌معرفت به دست نمی‌آید، چنان‌که [[اطاعت]] نیز بی‌مودت، محقق نمی‌شود {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
# '''[[دوستی با دوستان اهل بیت]]:''' اگر کسی [[اهل بیت]] را [[دوست]] داشته باشد، [[عشق]] به [[دوستان]] و شیفتگان آنها نیز بر او [[واجب]] است. علت این [[وجوب]]، [[تبعیت]] و [[هدایت]] آنان است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۹۰- ۹۱.</ref>.
*نمی‌توان ادعای [[محبت]] و [[مودت]] [[قربی]] را داشت و از سویی دیگر از آنها تبعیت نکرد و بلکه با آنها درگیر شد. بر همین پایه، وجود [[مبارک]] [[رسول خدا]]{{صل}} که حبیب خداست، [[اجر رسالت]] خویش را به [[دستور خداوند]] [[مودّت]] به [[قربی]] قرار داد: چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: هر که [[خدا]] را [[عصیان]] می‌کند، [[محب]] [[خدا]] نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۵.</ref>.
# '''[[زیارت اهل بیت]] {{عم}}:''' مهم‌ترین [[هدف]] در [[زیارت]]، اتصاف [[زائر]] به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره [[زیارت]] [[اهل بیت]] {{عم}} و کیفیت آن رسیده است؛ چنان‌که [[سیره سلف صالح]] از [[اولیای خدا]] نیز چنین بوده است و [[روایات]] فراوان جوامع روایی، [[شاهد]] گویای آن است.
*[[محب]] هرگز درباره [[محبوب]] خود [[عصیان]] نمی‌ورزد و آن هنگام که [[پیروی]] حبیب [[خدا]] در همه جوانب انجام گیرد، [[محب]] [[خدا]] بودن نیز در همه جوانب محقق می‌شود. [[فرمانبرداری]] کامل، [[محبت]] کامل می‌زاید و [[اطاعت]] ناقص، [[محبت]] ناقص؛ و تنها راه تکمیل [[محبت]]، همان [[پیروی]] است.
# '''[[توسل به اهل بیت]]:''' [[دستور]] به [[توسل]] یک [[دستور الهی]] است<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. مصادیق وسیله نیز در نگاه [[رسول خدا]] {{صل}} اهل بیت‌اند<ref>{{متن حدیث|وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۵۸.</ref>. سرّ [[توسل]] به [[اهل بیت]] {{عم}} و [[سوگند]] دادن [[خدا]] به [[حق]] ایشان این است که آنان [[بهترین]] مجرای [[فیض]] الهی‌اند.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود [[مقدّس]] [[نبی اکرم]]{{صل}} [[مسلمین]] روشن‌فکران [[اسلامی]] باید بر روی شخصیت و [[تعالیم]] این بزرگوار و [[محبّت]] به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به [[اسلام]] سرمایه‌گذاری کنند. از جمله عواملی که می‌تواند محور این [[وحدت]] قرار گیرد و همه [[مسلمین]] می‌توانند بر آن اتّفاق نظر کنند، تبعیّت از [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} است. [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} را همه [[مسلمین]] قبول دارند. البته [[شیعه]] [[اعتقاد به امامت]] آنان دارد؛ [[غیر شیعه]]، آنان را به معنای [[امامت]] در اصطلاح [[شیعی]]، [[امام]] نمی‌داند، لکن از بزرگان [[اسلام]] که می‌داند، [[خانواده]] [[پیغمبر]] که می‌داند، مطلّع از [[معارف]] و [[احکام اسلامی]] که می‌داند. [[مسلمین]] باید در عمل به کلمات ائمّه و [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}}، اتّفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل [[وحدت]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۶.</ref>.
# '''[[صلوات بر اهل بیت]] {{عم}}:''' [[خدای متعال]] به همراه [[ملائکه]] بر [[پیامبر]] {{صل}} [[صلوات]] می‌فرستند و به [[مؤمنان]] نیز [[دستور]] می‌دهد تا بر حبیبش [[صلوات]] بفرستند و [[تسلیم]] وی باشند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref>.
===[[اطاعت]] از [[اهل بیت]]{{عم}}===
# '''[[لعن بر دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' [[لعن]] به‌معنای طلب دوری از [[رحمت]] و جلوه [[عاطفی]] و لفظی [[برائت]] از [[باطل]] و [[اهل باطل]] است و بر هر [[انسان]] [[مسلمانی]] لازم است تا از [[باطل]] و [[اهل باطل]] [[تبری]] جسته و آنان را [[لعن]] نمایند. یکی از مهم‌ترین مصادیق [[اهل باطل]]، دشمنان اهل بیت [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} هستند<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۶ ـ ۹۲.</ref>.
*[[اطاعت]]، پذیرشی برخاسته از میل و رغبت درونی و تمکین قلبی است، نه تحمیل بیرونی [[اطاعت]] از [[اهل بیت]]{{عم}} نیز به معنای [[عمل به دستورات]] آنها با میل و رغبت درونی است.
*[[اطاعت]] از [[اولوالامر]] با [[اطاعت از خدا]] و رسولش همراه است و [[خدا]] به [[مؤمنان]] [[دستور]] داده تا از [[پیامبر]]{{صل}} و [[اولوالامر]] [[اطاعت]] کنند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند  فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>.
*این مهم به عنوان یک [[حق]] بر گردن هر انسانی است که از [[امام]] خود [[اطاعت]] کند. از [[امام باقر]]{{ع}} پرسیده شد، [[حقّ]] [[امام]] بر [[مردم]] چیست؟ فرمود: [[حقّ]] [[امام]] بر [[مردم]] آن است که به سخنان او گوش فرا دهند و از او [[اطاعت]] کنند. {{متن حدیث|مَا حَقُّ الْإِمَامِ عَلَى النَّاسِ قَالَ حَقُّهُ عَلَيْهِمْ أَنْ يَسْمَعُوا لَهُ وَ يُطِيعُوا}}<ref>کافی، ج۱، ص۴۰۵.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۷.</ref>.
*[[امیرمؤمنان]]{{ع}} می‌فرمایند: یکی از [[حقوق]] من بر گردن شما [[اطاعت]] از من است: <ref>{{متن حدیث| وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الطَّاعَةُ حِينَ آمُرُكُم‌}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> ازاین‌رو، باید بدانیم که [[سعادت]] ما در پرتو گوش دادن و [[اطاعت]] کردن از [[خدا]] و [[اهل بیت]]{{عم}} است: {{متن قرآن|سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«شنیدیم و فرمان بردیم و آنانند که رستگارند» سوره نور، آیه ۵۱.</ref>.
*[[رسول خدا]]{{صل}} مصادیق [[اولی‌الامر]] را [[فرزندان علی]] و [[فاطمه]]{{عم}} برشمرده‌اند: <ref>{{متن حدیث|قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ قَالَ الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۸.</ref>.


===معیت با [[اهل بیت]]{{عم}}===
=== سوم: وظایف رفتاری و عملی ===
*یکی از [[دستورات]] [[خدا]] به [[مؤمنان]]، [[همراهی]] [[مؤمنان]] با [[صادقان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>.
{{اصلی|وظایف رفتاری و عملی امت نسبت به اهل بیت}}
*در پاره‌ای از [[روایات شیعه]] و [[سنّی]]، [[صادقان]]، [[پیامبر]] و [[اهل بیت]]{{عم}} او معرفی شده‌اند: <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ{{عم}}}}؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.</ref>.
مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به اهل بیت [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}}، [[عمل به دستورات]] و آموزه‌های آنهاست، [[وظایف]] معرفتی و [[عاطفی]] مقدمه‌ای برای [[وظایف]] عملی است. چنانچه [[معرفت]]، [[عواطف]] و [[احساسات]] ما، جامه عمل نپوشاند، راه به‌جایی نمی‌برد. برخی از مهم‌ترین [[وظایف]] عملی نسبت به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} اشاره می‌شود:
*[[حافظ سلیمان قندوزی حنفی]] از [[سلمان فارسی]] [[نقل]] می‌کند<ref>ینابیع الموده، ص۱۱۵.</ref>، هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> نازل شد، [[سلمان]] عرض کرد: "ای [[رسول خدا]] مفهوم [[آیه]] عام است یا خاص؟<ref>{{متن حدیث|يَا رَسُولَ اللَّهِ عَامَّةٌ هَذَا أَمْ خَاصَّةٌ}}:</ref> [[پیامبر]] فرمودند: کسانی که مامور به این دستوراند، عموم مؤمنان‌اند، ولی صادقین برادرم علی{{ع}} و اوصیای بعد از او تا روز قیامت هستند<ref>{{متن حدیث|أَمَّا الْمَأْمُورُونَ فَعَامَّةُ الْمُؤْمِنِينَ أُمِرُوا بِذَلِكَ وَ أَمَّا الصَّادِقُونَ فَخَاصَّةٌ لِأَخِي عَلِيٍّ وَ أَوْصِيَائِي مِنْ بَعْدِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۸.</ref>.
# '''[[تمسّک به اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[وظایف مسلمانان نسبت به اهل بیت]] {{عم}} تمسّک به آنهاست. تمسک به‌معنای چنگ زدن به اهل بیت {{عم}} و محکم گرفتن آنهاست، به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم.
*[[خدای سبحان]] به [[مؤمنان]] می‌فرماید: [[پیغمبر]] نیز هم [[مظهر]] [[رحمت]] مطلقه است و هم [[مظهر]] [[رحمت]] خاصّه و هم [[مظهر]] [[غضب]] مخصوص؛ شما از او جلو نیفتید، بلکه دنباله‌رو او باشید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبرش پیش نیفتید» سوره حجرات، آیه ۱.</ref> هر جا او [[مهربان]] است، [[مهربان]]؛ هر جا خشمگین است، عصبانی؛ آنجا که امر می‌کند، امتثال کنید و آنجا که [[نهی]] می‌کند، ترک.... نه [[علم]] و [[اندیشه]] خویش را بر [[وحی الهی]] تحمیل کنید و نه [[عواطف]] و خواسته‌های خود را [[حاکم]] سازید، بلکه به [[مؤمنان]] [[مهربان]] باشید، گرچه از شما بیگانه باشند و به [[کافران]] سرسختی نشان دهید، گرچه از بستگان شما به شمار آیند.
# '''[[اعتصام به اهل بیت]] {{عم}}:''' [[خدای متعال]] به [[انسان]] [[دستور]] می‌دهد اعتصام به حبل [[الهی]] داشته باشد: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>. حبل [[الهی]]، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و طهارت‌اند<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.</ref>.
*معیّت با [[پیغمبر]] چونان "معیت معلولین [[علت]] ثالثه" نیست، بلکه همانند "معیّت [[علت]] و معلول" است، گاهی دو [[مأموم]] با هم‌اند و گاه [[امام]] و [[مأموم]] با هم؛ شما که با [[پیغمبر]] هستید، آن‌گونه باشید که [[امام]] و [[مأموم]] باهم‌اند، نه معیّت دو [[مأموم]] با یکدیگر. فرق اساسی این دوگونه معیّت آن است که در قسم نخست، معیّت [[مأموم]] به امامِ [[قائم]] است و [[مأموم]] به تبع [[امام]] با او معیّت دارد، ولی در قسم دوم، معیّت هر دو به شخص ثالث یا شیء ثالث وابسته است و آن [[امام]] است. کسی [[حق]] ندارد خود را در عرض [[پیغمبر]] قرار دهد؛ بلکه نظیر [[علت]] و معلول و [[امام]] و [[مأموم]] که تقدم از آنِ [[امام]] و تأخر از آنِ [[مأموم]] است، [[امام]]، مقدم است و [[مأموم]]، متأخر. او به تبع [[امام]]، [[افعال]] را انجام می‌دهد، ولی هر دو با هم [[نماز]] می‌خوانند، تقدم و تأخر هر یک محفوظ، ولی معیّت خارجی هم ملحوظ است<ref>جوادی آملی، عبدالله، سیره رسول اکرم در قرآن، ج۸ ص۳۰۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۹.</ref>.
# '''[[تبعیت از اهل بیت]]:''' تبعیت از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} در اصطلاح به معنای عمل نمودن به [[دستورات]] [[اهل بیت]] {{عم}} است که در بسیاری از [[آیات قرآن]] و [[روایات]] بر آن تأکید شده است<ref>سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
*در بیشتر [[زیارتنامه‌ها]] آرزوی [[مصاحبت]] آمده است: <ref>{{متن حدیث|يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً}}؛وقعة صفین، ص۸.</ref>؛ ای کاش با شما بودم و به رستگاریِ [[عظیم]] می‌رسیدیم.
# '''[[اطاعت از اهل بیت]] {{عم}}:''' اطاعت و پیروی به عنوان یک [[حق]] بر گردن هر [[انسانی]] است که از [[امام]] خود [[اطاعت]] کند.
*سالکان [[صراط مستقیم]] می‌توانند پس از این که "با" صدیقان، [[شهیدان]] و [[صالحان]] بودند، "از" آنان شوند. در این میان تنها راه [[رسالت]] و [[نبوت]] همواره بر روی دیگران بسته است؛ زیرا آن، منصبی است [[الهی]] که با [[جعل]] [[خدای سبحان]] نصیب شایستگانِ آن می‌شود: {{متن قرآن|اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ}}<ref>«خداوند داناتر است که رسالت خود را کجا قرار دهد» سوره انعام، آیه ۱۲۴.</ref> ولی راه [[ولایت]]، [[امامت]] [[متقیان]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] همواره بر چهره سالکان [[صالح]] گشوده است. ازاین‌رو، کسانی مانند "[[سلمان فارسی]]" از مرحله معیّت گذشته به [[مقام]] رفیع {{متن حدیث|مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ}} رسیده‌اند و مانند "فضه خادمه" در [[فضیلت]] [[نزول]] [[سوره]] "هل أتی"، که برای [[اهل بیت]]{{عم}} است با آنان شریک می‌شود<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج۱، ص۵۴۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۰.</ref>.
# '''[[معیت با اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[دستورات]] [[خدا]] به [[مؤمنان]]، [[همراهی]] [[مؤمنان]] با [[صادقان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. در پاره‌ای از روایات [[شیعه]] و [[سنّی]]، [[صادقان]]، [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{عم}} او معرفی شده‌اند<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ {{عم}}}}؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.</ref>.
# '''[[وفاداری در بیعت با اهل بیت]]:''' یکی از [[حقوق امام]] بر گردن [[امت]] و [[وظایف امت]] نسبت به [[امام]]، [[وفاداری]] در بیعت با امام است.
# '''[[اجابت دعوت اهل بیت]] {{عم}}:''' یاری و نصرت [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} در همه حالات؛ چه در هنگام یارخواهی آنان<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> و چه در سکوتشان بر همه مسلمین واجب است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳ ـ ۱۰۲.</ref>.
# '''[[پرداخت حقوق مالی اهل بیت]]:''' پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[اهل بیت]] {{عم}} از [[وظایف امت]] [[مسلمان]] به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب [[خمس]] جلوه کرده است<ref>سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. گاهی نیز در قالب "[[انفال]]" <ref>سوره انفال، آیه ۱.</ref> و گاهی در قالب فیء است<ref>سوره حشر، آیه ۷.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲-۱۰۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص ۹۳.</ref>
# '''[[تسلیم اهل بیت]] {{عم}}:''' [[تسلیم]] [[اهل بیت]] {{عم}} بودن، دستوری [[الهی]] است. [[خدای سبحان]] [[فرشتگان]] را موظف کرده که به همراه او بر [[پیامبر]] عظیم‌الشأن [[اسلام]] {{صل}} [[درود]] فرستند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref> و در برابر [[راهنمایی]] آن حضرت [[تسلیم محض]] باشند.
# '''[[جنگ با دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[وظایف]] [[رفتاری]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]] {{عم}} [[زندگی]] مسالمت‌آمیز با کسانی است که [[تسلیم]] آنهایند<ref>{{متن حدیث|سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ}}</ref> و [[جنگ]] بی‌امان با کسانی که با آنها سر [[جنگ]] و [[نزاع]] دارند<ref>{{متن حدیث|وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>
# '''[[انتظار فرج اهل بیت]] {{عم}}:''' انتظار ظهور امام مهدی {{ع}} از مهمترین ارکان [[اعتقادی]] [[شیعیان]] است که بسیاری آن را صرفا یک حالت [[قلبی]] تلقی می کنند در حالی که [[روح]] سازنده [[انتظار]]، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[زندگی]] [[انسان]] را دربر می گیرد و آثار عمیق [[تربیتی]]، روانشناختی، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و... بر فرد و [[جامعه]] باقی می گذارد<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین]]؛ [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص۳۸-۳۹.</ref>.


===[[وفاداری]] در [[بیعت]]===
== جستارهای وابسته ==  
*یکی دیگر از [[حقوق امام]] بر گردن [[امت]] و [[وظایف امت]] نسبت به [[امام]]، [[وفاداری]] در [[بیعت با امام]] است. [[امیرمؤمنان]] می‌فرماید: [[حق]] من بر شما، [[وفاداری]] شما در [[بیعت]] با من است: {{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ}}<ref>بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> و به فرموده [[رسول خدا]]{{صل}} کسی که بمیرد و [[بیعت]] [[امامی]] بر گردنش نباشد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةُ الْإِمَامِ أَوْ لَيْسَ فِي عُنُقِهِ عَهْدُ الْإِمَامِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۹۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۰.</ref>.
{{مدخل وابسته}}
*بر پایه [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّمَا يَنْكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«بی‌گمان آنان که با تو بیعت می‌کنند جز این نیست که با خداوند بیعت می‌کنند؛ دست خداوند بالای دست‌های آنان است؛ از این روی هر که پیمان شکند به زیان خویش می‌شکند و هر کس به آنچه با خداوند پیمان بسته است وفا کند به زودی به او پاداشی سترگ خواهد داد» سوره فتح، آیه ۱۰.</ref> [[بیعت]] با [[رسول خدا]]{{صل}} چونان [[بیعت]] با خداست؛ یعنی بیعت‌کنندگان، متعهّد می‌شوند تا فرمانبر او باشند و [[اوامر و نواهی]] او را گردن نهند که این [[فرمانبرداری]] بی‌شک [[اطاعت]] خداست. از این‌رو با تعبیر {{متن قرآن|يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ}} دست [[پیامبر]]{{صل}} را دست [[خدا]] نامیده است؛ چنان‌که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى}}<ref>«و چون تیر افکندی تو نیفکندی بلکه خداوند افکند» سوره انفال، آیه ۱۷.</ref> رمی و [[خاک]] پاشیدن [[حضرت رسول]]{{صل}} را به خودش نسبت داده است<ref>جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۷، ص۶۱.</ref>.
* [[وظایف معرفتی]]
*ما [[مسلمانان]] هر روز با [[امام]] خود [[بیعت]] می‌کنیم و در روز دیگر آن را تجدید می‌نماییم، به گونه‌ای که [[انحراف]] و زوال در آن راه نداشته باشد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً}}؛ {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي رَقَبَتِي}}<ref>مفتاح الجنان، دعای عهد.</ref> و این [[بیعت]] تا [[قیامت]] ادامه دارد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ هَذِهِ بِيعَةٌ لَهُ فِي عُنُقِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>المزار الکبیر، لابن المشهدی.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۱.</ref>.
* [[جایگاه اهل بیت]]
===[[اجابت]] [[دعوت]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
* [[شناخت شخصیت اهل بیت]]
*هرگاه [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} ما را بخوانند و [[یاری]] بخواهند، باید به [[دعوت]] آنها پاسخ دهیم <ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref>.
* [[شناخت جایگاه اهل بیت]]
*در [[زیارت جامعه کبیره]] [[اقرار]] می‌کنیم که خواست شما را بر مطالبات، نیازها و [[اراده]] خودم، در هر حالی که باشم، مقدم می‌کنم <ref>{{متن حدیث|وَ مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
* [[خلافت اهل بیت]]
*ما [[شیعیان]] باید آماده [[نصرت]] [[اهل بیت]]{{عم}} باشیم. این [[آمادگی]] را هم در [[قلب]]، هم در [[اراده]] و هم در میدان عمل پدید آوریم و ابراز کنیم<ref>{{متن حدیث|وَ قَلْبِي لَكُمْ سِلْمٌ وَ رَأْيِي لَكُمْ تَبَعٌ وَ نُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّةٌ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
* [[نصب اهل بیت]]
در [[دعای عهد]] از [[خدا]] می‌خواهیم که ما را از [[انصار]] و اعوان [[امام زمان]] قرار دهد<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ}}؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲.</ref>.
* [[ولایت اهل بیت]]
===پرداخت [[حقوق]] [[مالی]]===
* [[شهادت اهل بیت]]
*پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[ذوی‌القربی]]{{عم}} از دیگر [[وظایف امت]] [[مسلمان]] به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب [[خمس]] جلوه کرده است: {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) [ذی‌القربی] و... است» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] فوق می‌فرمایند: {{متن حدیث|هُمْ قَرَابَةُ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}، و الْخُمُسُ لِلَّهِ و لِلرَّسُولِ{{صل}} وَ لَنَا}}<ref>کافی، ج۱، ص۵۳۹.</ref>.
* [[مقام شهادت]]
*خدای متعالی [[صدقه]] را بر [[اهل بیت]]{{عم}} [[حرام]] نموده و [[خمس]] دادن به آنها را [[واجب]] نموده است:<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَمَّا حَرَّمَ عَلَيْنَا الصَّدَقَةَ أَنْزَلَ لَنَا الْخُمُسَ فَالصَّدَقَةُ عَلَيْنَا حَرَامٌ وَ الْخُمُسُ لَنَا فَرِيضَةٌ}}من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۱.</ref>.
* [[عصمت اهل بیت]]
*و گاهی پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[ذوی‌القربی]]، در قالب "[[انفال]]" است: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است» سوره انفال، آیه ۱.</ref>. گاهی در قالب فیء است: {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و...» سوره حشر، آیه ۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲-۱۰۳.</ref>.
* [[حکومت اهل بیت]]
===[[تسلیم]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[جنگ]] با [[دشمنان]] آن‌ها===
* [[رهبری اهل بیت]]
*[[تسلیم]] [[اهل بیت]]{{عم}} بودن، دستوری [[الهی]] است. [[خدای سبحان]] [[فرشتگان]] را موظف کرده که به همراه او بر [[پیامبر]] عظیم‌الشأن [[اسلام]]{{صل}} [[درود]] فرستند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref> و در برابر [[راهنمایی]] آن [[حضرت]] [[تسلیم محض]] باشند.
* [[مقام حکومت]]
*ازاین‌رو، [[مؤمن]] واقعی کسی است که درون جانش، در برابر [[دستورات]] و [[حکم]] [[پیامبر]]{{صل}} [[تسلیم محض]] باشد و در خود احساس ضیق و تنگی نکند.
* [[مقام رهبری]]
*در [[زیارت عاشورا]] به [[سالار شهیدان]] عرض می‌کنیم: با آنان که تو با آن‌ها اهل [[سازش]] بودی، [[سازش]] می‌کنیم و کسانی را که با آنان در [[جنگ]] بودی، ما نیز با آن‌ها در جنگیم<ref>{{متن حدیث|يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّي سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>.
* [[شناخت حقوق اهل بیت]]
*'''[[جنگ]] با [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}:'''
* [[شناخت سیره اهل بیت]]
*[[دین]] دارای دو جنبه است: [[تولی]] و [[محبّت]] و [[تسلیم]] و دیگر [[تبری]] و [[بغض]] و [[جنگ]]. مرتبه [[اعتقادی]] آن [[تولی و تبری]] است. مرتبه [[عاطفی]] آن [[حب]] و [[بغض]] است و مرتبه [[رفتاری]] آن [[تسلیم]] و [[جنگ]] است.
* [[شناخت معارف اهل بیت]]
*یکی از [[وظایف]] [[رفتاری]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]]{{عم}} [[زندگی]] مسالمت‌آمیز با کسانی است که [[تسلیم]] آنهایند<ref>{{متن حدیث|سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ}}</ref> و [[جنگ]] بی‌امان با کسانی که با آنها سر [[جنگ]] و [[نزاع]] دارند: {{متن حدیث|وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}، از این‌رو، هر [[اندیشه]] و عقیده‌ای که آنها [[حق]] دانستند و برای اثبات و تحقق آن کوشیدند، من نیز برای تحقق آن می‌کوشم<ref>{{متن حدیث|مُحَقِّقٌ لِمَا حَقَّقْتُمْ}}</ref>، و در برابر، هر [[مکتب]] و [[فکری]] را که آنها [[باطل]] دانستند و ابطال کردند، من نیز محققانه ابطال می‌کنم<ref>{{متن حدیث|مُبْطِلٌ لِمَا أَبْطَلْتُمْ}}.</ref>
* [[وظایف قلبی]]
*در [[زیارت عاشورا]] به [[امام حسین]]{{ع}} عرض می‌کنیم: با آنان که تو با آن‌ها اهل [[سازش]] بودی، [[سازش]] می‌کنیم و کسانی را که با آنان در [[جنگ]] بودی، ما نیز با آن‌ها در جنگیم<ref>{{متن حدیث|سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۴.</ref>.
* [[وظایف عاطفی]]
===[[انتظار فرج]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
* [[ایمان به اهل بیت]]
*مهم‌ترین [[وظیفه]] [[مسلمانان]] و [[مؤمنان]] در [[عصر غیبت]] [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}}، [[انتظار فرج]] آنهاست. [[انتظار فرج]]، خود [[فرج]] است <ref>{{متن حدیث|انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَجِ}}؛
* [[کفر به دشمنان اهل بیت]]
الاحتجاج، ۱۷۳؛ بحار، ج۳۶، ص۳۸۷.</ref> [[انتظار فرج]] نه منحصر به [[عصر غیبت]] است و نه منحصر به [[فرج]] [[امام]]، بلکه هر عملی را در برمی‌گیرد؛ گرچه [[انتظار]] [[حضرت بقیة الله]]{{ع}} در [[عصر غیبت]]، بالاترین انتظارهاست.
* [[پذیرش ولایت اهل بیت]]
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: [[منتظر فرج]] باشید و از [[خدا]] [[ناامید]] نباشید. به‌درستی که [[انتظار فرج]] [[بهترین]] [[اعمال]] است<ref>{{متن حدیث| انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۴.</ref>.
* [[تولی اهل بیت]]
*بر پایه [[روایات]]، [[انتظار فرج]] یک عمل است <ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۸.</ref>، آن هم عملی جهادی<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۴، ص۱۴۱.</ref>.
* [[بیزاری از دشمنان اهل بیت]]
*[[انتظار فرج]] هم [[برترین]] [[عبادات]] است<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۵.</ref>، هم [[برترین]] [[اعمال]]<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛
* [[تبری ز دشمنان اهل بیت]]
بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۸.</ref> و هم محبوب‌ترین [[اعمال]]<ref>{{متن حدیث|أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۴.</ref>.
* [[محبت به اهل بیت]]
*[[امام رضا]]{{ع}} می‌فرمایند: [[منتظران]] باید [[انتظار]] خود را با [[صبر]]، [[معاشرت نیکو]]، [[حسن]] همجواری، [[ترویج]] [[معروف]]، [[خودداری]] از اذیت دیگران، گشاده‌رویی، [[پندپذیری]] و [[رحمت]] برای [[مؤمنان]] همراه نمایند <ref>{{متن حدیث|انْتِظَارَ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ وَ حُسْنَ الصُّحْبَةِ وَ حُسْنَ الْجِوَارِ وَ بَذْلَ الْمَعْرُوفِ وَ كَفَّ الْأَذَى وَ بَسْطَ الْوَجْهِ وَ النَّصِيحَةَ وَ الرَّحْمَةَ لِلْمُؤْمِنِينَ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۳۶۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۵.</ref>.
* [[بغض به دشمنان اهل بیت]]
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: [[انتظار]]، یک عمل است، بی‌عملی نیست. نباید اشتباه کرد، [[خیال]] کرد که [[انتظار]] یعنی اینکه دست روی دست بگذاریم و [[منتظر]] بمانیم تا یک کاری بشود<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت نیمه شعبان ۲۹/۶/۱۳۸۴.</ref>. [[انتظار]] یعنی قانع نشدن، قبول نکردن وضع موجودِ [[زندگی]] [[انسان]] و تلاش برای رسیدن به وضع مطلوب. [[انتظار]] به معنای این است که ما باید خود را برای [[سربازی امام زمان]] آماده کنیم. [[سربازی امام زمان]]، کار آسانی نیست<ref>همان، ۳۰/۷/۱۳۸۱.</ref>. ما آن وقتی می‌توانیم حقیقتاً [[منتظر]] به حساب بیاییم که زمینه را آماده کنیم. برای [[ظهور]] [[مهدی موعود]] زمینه باید آماده بشود؛ و آن عبارت از عمل کردن به [[احکام اسلامی]] و [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع بزرگ مردم قم، ۳۰/۱۱/۱۳۷۰.</ref>. ما به [[زمان ظهور امام زمان]]{{ع}}، این [[محبوب]] [[حقیقی]] [[انسان‌ها]] نزدیک شده‌ایم؛ زیرا معرفت‌ها [[پیشرفت]] کرده است<ref>در جشن بزرگ منتظران ظهور هم‌زمان با هفته بسیج و روز ولادت حضرت مهدی{{ع}} ۳/۹/۱۳۷۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۶.</ref>.
* [[مودت اهل بیت]]
* [[عداوت با دشمنان اهل بیت]]
* [[صلوات بر اهل بیت]]
* [[لعن دشمنان اهل بیت]]
* [[وظایف رفتاری]]
* [[وظایف عملی]]
* [[تمسک به اهل بیت]]
* [[اعتصام به اهل بیت]]
* [[تبعیت از اهل بیت]]
* [[اطاعت از اهل بیت]]
* [[معیت با اهل بیت]]
* [[وفاداری در بیعت]]
* [[اجابت دعوت اهل بیت]]
* [[پرداخت حقوق مالی]]
* [[تسلیم اهل بیت]]
* [[تسلیم امر اهل بیت]]
* [[انتظار فرج اهل بیت]]
* [[پیمان با خدا]]
{{پایان مدخل وابسته}}


== پرسش‌های وابسته ==
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:IM010259.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']]
# [[پرونده:10103832.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)|'''شرح زیارت جامعه کبیره ۴''']]
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:77799.jpg|22px]] [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|'''وظایف منتظران''']]
# [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']]
# [[پرونده:1313.jpg|22px]] [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']]
# [[پرونده:13681225.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|'''مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین''']]، [[گفتمان مهدویت مقاله‌های گفتمان هشتم ج۱ (کتاب)|گفتمان مهدویت مقاله‌های گفتمان هشتم ج۱]]
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|'''تربیت سیاسی در پرتو انتظار''']]، [[مشرق موعود (نشریه)|فصلنامه مشرق موعود]]
{{پایان منابع}}


== جستارهای وابسته ==
== پانویس ==
{{پانویس}}


==منابع==
[[رده:اهل بیت]]
* [[پرونده:34532.jpg|22px]] [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']]
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
 
[[رده:مدخل]]
[[رده:وظایف امت نسبت به اهل بیت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۶

این مدخل زیرشاخهٔ بحث اهل بیت است. وظایف امت نسبت به اهل بیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: وظایف امت نسبت به اهل بیت در قرآن - پرسش مرتبط ندارد

وطایف امت نسبت به اهل بیت (ع) از مواردی است که در آیات و روایات بدان اشاره شده است که در سه بخش معرفتی، عاطفی و رفتاری دسته‌بندی می‌شود. وظایف معرفتی آن است که یک انسان مسلمان، بینش درستی از شخصیت، جایگاه حقوق و معارف اهل بیت (ع) داشته باشد تا در مقام عمل و رفتار نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین وظایف معرفتی درباره اهل بیت (ع) عبارت‌اند از: شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت؛ شناخت حقوق ایشان و شناخت سیره و معارف اهل بیت (ع). برخی از مهمترین وظایف قبلی و عاطفی عبارت‌اند از: ایمان به اهل بیت؛ کفر به دشمنان ایشان؛ پذیرش ولایت؛ بیزاری از دشمنان اهل بیت (ع)؛ محبت به اهل بیت (ع) و غیره. اما مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به اهل بیت (ع)، عمل به دستورات و آموزه‌های آنهاست، برخی از مهم‌ترین وظایف عملی عبارت است از: تمسّک به اهل بیت (ع)؛ اعتصام به ایشان؛ تبعیت؛ اطاعت؛ معیت با اهل بیت (ع)؛ وفاداری در بیعت و غیره.

مقدمه

در قرآن کریم و روایات علاوه بر شمردن فضایل اهل‌ بیت (ع)، وظیفۀ عموم مسلمانان را نیز در برابر آنان تعیین کرده است، وظایفی مانند مودت، تمسّک به آنان، ولایت، مقدم دانستن آنان، اقتدا به ایشان، تکریم، پرداخت خمس، صله و پیوند، صلوات بر آنان، یاد ایشان، ذکر مصائب، زیارت و...[۱].

وظایف امت پیامبر اسلام درباره پیامبر و اهل بیت (ع) او را می‌توان در عبارت تمسک به پیامبر و اهل بیت خلاصه و به سه بخش معرفتی، عاطفی و رفتاری دسته‌بندی کرد:

نخست: وظایف معرفتی

مقالهٔ اصلی: وظایف معرفتی امت نسبت به اهل بیت

وظایف معرفتی آن است که یک انسان مسلمان، بینش درستی از شخصیت، جایگاه حقوق و معارف اهل بیت (ع) داشته باشد تا در مقام عمل و رفتار نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین وظایف معرفتی درباره اهل بیت (ع) عبارت است از:

  1. شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت (ع): آنچه بر عهده امت است، شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت (ع) است، نه شناخت شناسنامه‌ای و شخصی، گرچه شناخت شخصی آنها نیز لازم است. امام عسکری (ع) می‌فرمایند: زمین تا روز قیامت از حجت خدا بر خلقش خالی نیست. هر که بمیرد، در حالی که امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است[۲].
  2. شناخت حقوق اهل بیت (ع): جنبه‌‌ای که در عرصه شناخت اهل بیت (ع) باید به آن توجه داشته باشیم شناخت حقوق اهل بیت (ع) است. پیامبر اسلام (ص) می‌فرمایند: به خداوند سوگند بنده‌ای از اعمال خود سود نمی‌برد مگر اینکه حق ما را بشناسد[۳].
  3. شناخت سیره و معارف اهل بیت (ع): شناخت زندگی معصومان (ع)، دارای مراتب و مراحلی است که بخشی از آن به شناخت خاندان آن بزرگواران و بخشی به شناخت فضایل، مناقب و مصائب آنان اختصاص دارد و بخشی نیز با شناخت حکمت رفتار و نحوه عملکرد آنان به‌دست می‌آید. شناخت سیره به معنای فهم و دریافت سیر هدایتی اهل بیت (ع) در عرصه اجتماعی و تاریخی است. به دیگر سخن، شناخت سیره، نگرش روشمند و هماهنگی به عملکرد معصومان (ع) است. پیروی از ائمه اطهار (ع)، نیازمند شناخت سیره آنهاست تا در رویارویی با نیازهای پیش رو، مطابق با الگوی رفتاری ائمه هدی (ع) عمل نماید[۴].

وظایف قلبی و عاطفی

مقالهٔ اصلی: وظایف قلبی و عاطفی امت نسبت به اهل بیت

پیوند قلبی و عاطفی با اهل بیت (ع) به این معناست که ما قلب‌ها و احساسات‌مان را با اهل بیت (ع) پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه اعمال قلبی و عاطفی ما در راستای خواست خدای متعال و اهل بیت (ع) باشد. برخی از مهمترین اعمال قلبی و عاطفی ما درباره اهل بیت (ع) چند چیز است:

  1. ایمان به اهل بیت (ع): ایمان به اهل بیت (ع) نخستین و مهمترین پیوند قلبی ما با آنهاست. ایمان به اهل بیت (ع) و دارای مراتب و جلوه‌های متعددی است مانند: ایمان به خود اهل بیت (ع) و آنچه آنها به آن ایمان دارند[۵].
  2. کفر به دشمنان اهل بیت (ع): کفر به دشمنان اهل بیت چونان ایمان به آنان نیز لازم است[۶]، همچنین باید کفر ورزید به آنچه اهل بیت (ع) بدان کفر ورزیدند[۷].
  3. پذیرش ولایت اهل بیت (ع): پذیرش ولایت اهل بیت (ع) در ردیف پذیرش ولایت خدا قرار گرفته است[۸]. امام صادق (ع) می‌فرمایند: "خداوند دستور به پذیرش ولایت ائمه (ع) داده که در آیه ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا﴾[۹] به آنها تصریح می‌نماید[۱۰].
  4. بیزاری از دشمنان اهل بیت (ع): همان‌گونه که پذیرش ولایت اهل بیت (ع) وظیفه است، برائت از دشمنان اهل بیت نیز یک وظیفه به‌شمار می‌آید. تبری از دشمنان اهل بیت دارای مراتب و مصادیق متعددی است مانند: بیزاری از دشمنان اهل بیت[۱۱]؛ بیزاری از هر فرمانروایی جز اهل بیت (ع)[۱۲] و غیره.
  5. محبت به اهل بیت (ع): محبت، به معنای دوست داشتن و امری قلبی و در برابر بغض است[۱۳]. امیر مؤمنان (ع) محبّت به خاندان پیامبر (ص) را حق خدا بر انسان می‌داند[۱۴] و از سویی محبّت اهل بیت (ع) با محبّت خدا گره خورده است: «فَمَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ»[۱۵].
  6. بغض به دشمنان اهل بیت: بغض در برابر حبّ و به معنای نفرت داشتن از چیزی است، هم باید به اهل بیت محبت ورزید و هم باید به دشمنان آنها نفرت و بغض داشت[۱۶].
  7. مودت اهل بیت (ع): یکی از وظایف مهم مسلمانان در هر زمانی، مودت اهل بیت پیامبر (ص) است. منظور از مودت اهل بیت (ع) پذیرش ولایت آن بزرگواران است. مودت نسبت به خاندان پیامبر (ص) دارای ثمرات مختلفی است که مهمترین آنها سعادت دنیا و آخرت است[۱۷].
  8. عداوت با دشمنان اهل بیت: عداوت نقطه مقابل مودت و به معنای دشمنی است. مسلمانان به همان اندازه که موظف‌اند به اهل بیت (ع) مودت داشته باشند باید با دشمنان اهل بیت نیز باید دشمنی نمایند[۱۸].
  9. دوستی با دوستان اهل بیت: اگر کسی اهل بیت را دوست داشته باشد، عشق به دوستان و شیفتگان آنها نیز بر او واجب است. علت این وجوب، تبعیت و هدایت آنان است[۱۹].
  10. زیارت اهل بیت (ع): مهم‌ترین هدف در زیارت، اتصاف زائر به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره زیارت اهل بیت (ع) و کیفیت آن رسیده است؛ چنان‌که سیره سلف صالح از اولیای خدا نیز چنین بوده است و روایات فراوان جوامع روایی، شاهد گویای آن است.
  11. توسل به اهل بیت: دستور به توسل یک دستور الهی است[۲۰]. مصادیق وسیله نیز در نگاه رسول خدا (ص) اهل بیت‌اند[۲۱]. سرّ توسل به اهل بیت (ع) و سوگند دادن خدا به حق ایشان این است که آنان بهترین مجرای فیض الهی‌اند.
  12. صلوات بر اهل بیت (ع): خدای متعال به همراه ملائکه بر پیامبر (ص) صلوات می‌فرستند و به مؤمنان نیز دستور می‌دهد تا بر حبیبش صلوات بفرستند و تسلیم وی باشند: ﴿إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾[۲۲].
  13. لعن بر دشمنان اهل بیت (ع): لعن به‌معنای طلب دوری از رحمت و جلوه عاطفی و لفظی برائت از باطل و اهل باطل است و بر هر انسان مسلمانی لازم است تا از باطل و اهل باطل تبری جسته و آنان را لعن نمایند. یکی از مهم‌ترین مصادیق اهل باطل، دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) هستند[۲۳].

سوم: وظایف رفتاری و عملی

مقالهٔ اصلی: وظایف رفتاری و عملی امت نسبت به اهل بیت

مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، عمل به دستورات و آموزه‌های آنهاست، وظایف معرفتی و عاطفی مقدمه‌ای برای وظایف عملی است. چنانچه معرفت، عواطف و احساسات ما، جامه عمل نپوشاند، راه به‌جایی نمی‌برد. برخی از مهم‌ترین وظایف عملی نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اشاره می‌شود:

  1. تمسّک به اهل بیت (ع): یکی از وظایف مسلمانان نسبت به اهل بیت (ع) تمسّک به آنهاست. تمسک به‌معنای چنگ زدن به اهل بیت (ع) و محکم گرفتن آنهاست، به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم.
  2. اعتصام به اهل بیت (ع): خدای متعال به انسان دستور می‌دهد اعتصام به حبل الهی داشته باشد: ﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا﴾[۲۴]. حبل الهی، اهل بیت عصمت و طهارت‌اند[۲۵].
  3. تبعیت از اهل بیت: تبعیت از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در اصطلاح به معنای عمل نمودن به دستورات اهل بیت (ع) است که در بسیاری از آیات قرآن و روایات بر آن تأکید شده است[۲۶].
  4. اطاعت از اهل بیت (ع): اطاعت و پیروی به عنوان یک حق بر گردن هر انسانی است که از امام خود اطاعت کند.
  5. معیت با اهل بیت (ع): یکی از دستورات خدا به مؤمنان، همراهی مؤمنان با صادقان است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾[۲۷]. در پاره‌ای از روایات شیعه و سنّی، صادقان، پیامبر و اهل بیت (ع) او معرفی شده‌اند[۲۸].
  6. وفاداری در بیعت با اهل بیت: یکی از حقوق امام بر گردن امت و وظایف امت نسبت به امام، وفاداری در بیعت با امام است.
  7. اجابت دعوت اهل بیت (ع): یاری و نصرت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در همه حالات؛ چه در هنگام یارخواهی آنان[۲۹] و چه در سکوتشان بر همه مسلمین واجب است[۳۰].
  8. پرداخت حقوق مالی اهل بیت: پرداخت حقوق مالی اهل بیت (ع) از وظایف امت مسلمان به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب خمس جلوه کرده است[۳۱]. گاهی نیز در قالب "انفال" [۳۲] و گاهی در قالب فیء است[۳۳].[۳۴]
  9. تسلیم اهل بیت (ع): تسلیم اهل بیت (ع) بودن، دستوری الهی است. خدای سبحان فرشتگان را موظف کرده که به همراه او بر پیامبر عظیم‌الشأن اسلام (ص) درود فرستند: ﴿إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾[۳۵] و در برابر راهنمایی آن حضرت تسلیم محض باشند.
  10. جنگ با دشمنان اهل بیت (ع): یکی از وظایف رفتاری امت نسبت به اهل بیت (ع) زندگی مسالمت‌آمیز با کسانی است که تسلیم آنهایند[۳۶] و جنگ بی‌امان با کسانی که با آنها سر جنگ و نزاع دارند[۳۷].[۳۸]
  11. انتظار فرج اهل بیت (ع): انتظار ظهور امام مهدی (ع) از مهمترین ارکان اعتقادی شیعیان است که بسیاری آن را صرفا یک حالت قلبی تلقی می کنند در حالی که روح سازنده انتظار، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و اجتماعی زندگی انسان را دربر می گیرد و آثار عمیق تربیتی، روانشناختی، سیاسی، اقتصادی و... بر فرد و جامعه باقی می گذارد[۳۹].

جستارهای وابسته

منابع

  1. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت
  2. محمدی ری‌شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره ۴
  3. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر
  4. میرباقری، سید محمد حسین، وظایف منتظران
  5. شکری، آرزو، حقوق اهل بیت
  6. یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵
  7. سلیمیان، خدامراد، مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین، گفتمان مهدویت مقاله‌های گفتمان هشتم ج۱
  8. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، فصلنامه مشرق موعود

پانویس

  1. ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۱۰.
  2. ↑ «أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً»؛ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.
  3. ↑ «وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا»؛ بحارالأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۲، ص۷۹.
  4. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۶۲ ـ ۷۱.
  5. ↑ «مُؤْمِنٌ بِكُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ»؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.
  6. ↑ «كَافِرٌ بِعَدُوِّكُمْ»؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.
  7. ↑ «وَ بِمَا كَفَرْتُمْ بِهِ»؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.
  8. ↑ «مَنْ وَالاكُمْ فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاكُمْ فَقَدْ عَادَى اللَّهَ»؛ کافی، ج۱، ص۲۱۷.
  9. ↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
  10. ↑ «فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا﴾ وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ»؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.
  11. ↑ «بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَعْدَائِكُمْ».
  12. ↑ «وَ كُلِّ مُطَاعٍ سِوَاكُمْ»؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.
  13. ↑ «وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ»؛کافی، ج۱، ص۲۰.
  14. ↑ «عَلَيْكُمْ بِحُبِّ آلِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ حَقُّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ»؛ غررالحکم، ص۱۱۷.
  15. ↑ صدوق، أمالی، ص۴۷۶.
  16. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۷۱ ـ ۸۰.
  17. ↑ ر.ک: مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۱ و ۹۵؛ میرباقری، سید محمد حسین، وظایف منتظران ص ۷۹-۹۱؛ محمدی ری‌شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص۴۷۷ ـ ۴۷۸؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸.
  18. ↑ «عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ»
  19. ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۹۰- ۹۱.
  20. ↑ «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.
  21. ↑ «وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۵۸.
  22. ↑ «خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.
  23. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۶ ـ ۹۲.
  24. ↑ «و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.
  25. ↑ «نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا»؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.
  26. ↑ سوره آل عمران، آیه ۳۱.
  27. ↑ «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.
  28. ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ (ع)»؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.
  29. ↑ «وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ»؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.
  30. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۹۳ ـ ۱۰۲.
  31. ↑ سوره انفال، آیه ۴۱.
  32. ↑ سوره انفال، آیه ۱.
  33. ↑ سوره حشر، آیه ۷.
  34. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۱۰۲-۱۰۳؛ یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص ۹۳.
  35. ↑ «خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.
  36. ↑ «سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ»
  37. ↑ «وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ»
  38. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۱۰۳ ـ ۱۰۴.
  39. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین؛ موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص۳۸-۳۹.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=وظایف_امت_نسبت_به_اهل_بیت&oldid=1235170»