وظایف امت نسبت به اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{مدخل مرتبط
{{امامت}}
| موضوع مرتبط = اهل بیت
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط = [[وظایف امت نسبت به اهل بیت در قرآن]]
| پرسش مرتبط  =
}}


==مقدمه==
'''وطایف امت نسبت به اهل بیت {{ع}}''' از مواردی است که در آیات و روایات بدان اشاره شده است که در سه بخش [[معرفتی]]، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] دسته‌بندی می‌شود. [[وظایف]] معرفتی آن است که یک [[انسان]] [[مسلمان]]، [[بینش]] درستی از شخصیت، جایگاه [[حقوق]] و معارف [[اهل بیت]] {{عم}} داشته باشد تا در مقام عمل و [[رفتار]] نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین [[وظایف]] معرفتی درباره [[اهل بیت]] {{عم}} عبارت‌اند از: شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت؛ شناخت حقوق ایشان و شناخت سیره و معارف اهل بیت {{عم}}. برخی از مهمترین وظایف قبلی و عاطفی عبارت‌اند از: [[ایمان به اهل بیت]]؛ کفر به دشمنان ایشان؛ پذیرش ولایت؛ [[بیزاری از دشمنان اهل بیت]] {{عم}}؛ [[محبت به اهل بیت]] {{عم}} و غیره. اما مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به [[اهل بیت]] {{عم}}، [[عمل به دستورات]] و آموزه‌های آنهاست، برخی از مهم‌ترین وظایف عملی عبارت است از: [[تمسّک به اهل بیت]] {{عم}}؛ اعتصام به ایشان؛ تبعیت؛ اطاعت؛ [[معیت با اهل بیت]] {{عم}}؛ وفاداری در بیعت و غیره.
*[[وظایف]] [[امّت]] [[پیامبر اسلام]] درباره [[پیامبر]] و [[اهل بیت]]{{عم}} او را می‌توان در سه بخش معرفتی، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] دسته‌بندی کرد:


==[[وظایف معرفتی امت نسبت به اهل بیت|وظایف معرفتی]]==
== مقدمه ==
*[[وظایف]] معرفتی آن است که یک [[انسان]] [[مسلمان]]، [[بینش]] درستی از شخصیت، [[جایگاه]] [[حقوق]] و [[معارف]] [[اهل بیت]]{{عم}} داشته باشد تا در [[مقام عمل]] و [[رفتار]] نسبت به آنها درست عمل نماید.
در [[قرآن کریم]] و [[روایات]] علاوه بر شمردن فضایل [[اهل‌ بیت]] {{ع}}، وظیفۀ عموم [[مسلمانان]] را نیز در برابر آنان تعیین کرده است، وظایفی مانند [[مودت]]، تمسّک به آنان، [[ولایت]]، مقدم دانستن آنان، [[اقتدا]] به ایشان، [[تکریم]]، پرداخت [[خمس]]، صله و پیوند، [[صلوات]] بر آنان، یاد ایشان، ذکر [[مصائب]]، [[زیارت]] و...<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۰.</ref>.
*مهم‌ترین [[وظایف]] معرفتی درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۱.</ref>:
===[[شناخت]] شخصیت و [[جایگاه]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
===[[شناخت]] [[حقوق اهل بیت]]{{عم}}===
===[[شناخت]] [[سیره]] و [[معارف]] [[اهل بیت]]{{عم}}===


==[[وظایف قلبی و عاطفی امت نسبت به اهل بیت| وظایف قلبی و عاطفی با اهل بیت]]==
وظایف امت [[پیامبر اسلام]] درباره [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{عم}} او را می‌توان در عبارت تمسک به پیامبر و [[اهل بیت]] خلاصه و به سه بخش [[معرفتی]]، [[عاطفی]] و [[رفتاری]] دسته‌بندی کرد:
*پیوند قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}} به این معناست که ما قلب‌ها و احساساتمان را با [[اهل بیت]]{{عم}} پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما در راستای خواست خدای متعالی و [[اهل بیت]]{{عم}} باشد. برخی از مهمترین [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>:
===[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[کفر]] به [[دشمنان]] آن‌ها===
===[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ([[تولی]]) و [[بیزاری از دشمنان]] آن‌ها ([[تبری]])===
===[[محبّت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[بغض]] به [[دشمنان]] آن‌ها===
===[[مودّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عداوت]] با [[دشمنان]] آنها===
===[[صلوات]] بر [[اهل بیت]]{{عم}} و [[لعن]] بر [[دشمنان]] آن‌ها===


==[[وظایف]] [[رفتاری]] و عملی==
=== نخست: وظایف معرفتی ===
*مهم‌ترین [[وظیفه]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}}، [[عمل به دستورات]] و آموزه‌های آنهاست، [[وظایف]] معرفتی و [[عاطفی]] ما [[مسلمانان]] مقدمه‌ای برای [[وظایف]] عملی است. چنانچه [[معرفت]]، [[عواطف]] و [[احساسات]] ما، جامه عمل نپوشاند، راه به‌جایی نمی‌برد. از این‌رو، در ادامه به مهم‌ترین [[وظایف]] عملی نسبت به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} اشاره می‌شود<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۲.</ref>.
{{اصلی|وظایف معرفتی امت نسبت به اهل بیت}}
===تمسّک به [[اهل بیت]]{{عم}}===
[[وظایف]] معرفتی آن است که یک [[انسان]] [[مسلمان]]، [[بینش]] درستی از شخصیت، جایگاه [[حقوق]] و معارف [[اهل بیت]] {{عم}} داشته باشد تا در مقام عمل و [[رفتار]] نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین [[وظایف]] معرفتی درباره [[اهل بیت]] {{عم}} عبارت است از:
*یکی از [[وظایف]] ما نسبت به [[اهل بیت]]{{عم}} تمسّک به آنهاست. [[تمسک]] به [[اهل بیت]]{{عم}} در قالب [[حدیث شریف]] [[ثقلین]] [[تبیین]] شده است<ref>{{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}}؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳.</ref>.
# '''شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت {{عم}}:''' آنچه بر عهده [[امت]] است، [[شناخت]] [[شخصیت]] و جایگاه [[اهل بیت]] {{عم}} است، نه شناخت شناسنامه‌ای و شخصی، گرچه شناخت شخصی آنها نیز لازم است. [[امام عسکری]] {{ع}} می‌فرمایند: [[زمین]] تا [[روز قیامت]] از [[حجت خدا]] بر خلقش خالی نیست. هر که بمیرد، در حالی که [[امام زمان]] خود را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است<ref>{{متن حدیث|أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.</ref>.
*[[تمسک]] به [[اهل بیت]]{{عم}} نیز به‌معنای چنگ زدن به [[اهل بیت]]{{عم}} و محکم گرفتن آنهاست، به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم.
# '''[[شناخت حقوق اهل بیت]] {{عم}}:''' جنبه‌‌ای که در عرصه [[شناخت اهل بیت]] {{عم}} باید به آن توجه داشته باشیم [[شناخت]] [[حقوق اهل بیت]] {{عم}} است. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} می‌فرمایند: به [[خداوند]] [[سوگند]] بنده‌ای از [[اعمال]] خود سود نمی‌برد مگر اینکه [[حق]] ما را بشناسد<ref>{{متن حدیث|وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۲، ص۷۹.</ref>.
*تمسّک به [[قرآن]] و [[اهل بیت]]{{عم}} [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] حفظ می‌کند <ref>{{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}}</ref> و به [[سعادت]] می‌رساند <ref>{{متن حدیث|وَ فَازَ مَنْ تَمَسَّكَ بِكُمْ}}.</ref>
# '''شناخت سیره و معارف اهل بیت {{عم}}:''' [[شناخت]] [[زندگی]] [[معصومان]] {{عم}}، دارای مراتب و مراحلی است که بخشی از آن به شناخت [[خاندان]] آن بزرگواران و بخشی به شناخت [[فضایل]]، [[مناقب]] و [[مصائب]] آنان اختصاص دارد و بخشی نیز با شناخت [[حکمت]] [[رفتار]] و نحوه عملکرد آنان به‌دست می‌آید. [[شناخت]] [[سیره]] به معنای فهم و دریافت سیر هدایتی [[اهل بیت]] {{عم}} در عرصه [[اجتماعی]] و [[تاریخی]] است. به دیگر سخن، شناخت سیره، نگرش روشمند و هماهنگی به عملکرد [[معصومان]] {{عم}} است. [[پیروی از ائمه]] اطهار {{عم}}، [[نیازمند]] شناخت سیره آنهاست تا در رویارویی با نیازهای پیش رو، مطابق با الگوی [[رفتاری]] [[ائمه هدی]] {{عم}} عمل نماید<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۶۲ ـ ۷۱.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: [[تمسک]] به شعارهای [[اسلام]] [[قرآن]] و [[تمسک]] به [[سیره اهل بیت]]{{عم}} و به کلمات [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} روز به روز باید بیشتر شود<ref>بیانات در دیدار مردم بوشهر در روز میلاد امام علی{{ع}} ۵/۴/۱۳۸۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳.</ref>.


===اعتصام به [[اهل بیت]]{{عم}}===
=== وظایف قلبی و عاطفی ===
*اعتصام، حالتی درونی همراه با برون‌داد [[رفتاری]] است که از [[ادراک]] [[ناتوانی]]، [[نیازمندی]] و آسیب‌پذیری [[انسان]] سرچشمه گرفته و معتصِم را برای دستیابی به [[عصمت]] و ایمنی، به [[پناه]] بردن و دست انداختن به نگهدارنده‌ای [[معصوم]] و مطمئن وامی‌دارد<ref>جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۷، ص۱۵۹.</ref>.
{{اصلی|وظایف قلبی و عاطفی امت نسبت به اهل بیت}}
*خدای متعالی به [[انسان]] [[دستور]] می‌دهد که اعتصام به حبل [[الهی]] داشته باشد: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref> و از [[تفرقه]] و پراکندگی پرهیز کند: {{متن قرآن|وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و مپراکنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>.
پیوند قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]] {{عم}} به این معناست که ما قلب‌ها و احساسات‌مان را با [[اهل بیت]] {{عم}} پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه [[اعمال]] [[قلبی]] و [[عاطفی]] ما در راستای خواست [[خدای متعال]] و [[اهل بیت]] {{عم}} باشد. برخی از مهمترین [[اعمال]] [[قلبی]] و [[عاطفی]] ما درباره [[اهل بیت]] {{عم}} چند چیز است:
*حبل [[الهی]]، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و طهارت‌اند<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.</ref> ازاین‌رو، اعتصام به [[اهل بیت]]{{عم}} از [[وظایف]] یک [[انسان]] [[مسلمان]] به شمار می‌رود و این اعتصام موجبات [[هدایت]] او را فراهم می‌آورد <ref>{{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref>.
# '''[[ایمان به اهل بیت]] {{عم}}:''' [[ایمان]] به [[اهل بیت]] {{عم}} نخستین و مهمترین پیوند قلبی ما با آنهاست.  [[ایمان]] به [[اهل بیت]] {{عم}} و دارای مراتب و جلوه‌های متعددی است مانند: ایمان به خود اهل بیت {{عم}} و آنچه آنها به آن ایمان دارند<ref>{{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِكُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ}}؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.</ref>.
*تمسّک به [[اهل بیت]]{{عم}} [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] حفظ <ref>{{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}}</ref> و اعتصام به آنها [[انسان]] را [[هدایت]] می‌کند: <ref>{{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳-۹۴.</ref>.
# '''[[کفر به دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' [[کفر]] به دشمنان [[اهل بیت]] چونان ایمان به آنان نیز لازم است<ref>{{متن حدیث|كَافِرٌ بِعَدُوِّكُمْ}}؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.</ref>، همچنین باید کفر ورزید به آنچه اهل بیت {{عم}} بدان [[کفر]] ورزیدند<ref>{{متن حدیث|وَ بِمَا كَفَرْتُمْ بِهِ}}؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.</ref>.
# '''[[پذیرش ولایت اهل بیت]] {{عم}}:''' [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار گرفته است<ref>{{متن حدیث|مَنْ وَالاكُمْ فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاكُمْ فَقَدْ عَادَى اللَّهَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۱۷.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]] {{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
# '''[[بیزاری از دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' همان‌گونه که [[پذیرش ولایت اهل بیت]] {{عم}} [[وظیفه]] است، [[برائت]] از دشمنان اهل بیت نیز یک [[وظیفه]] به‌شمار می‌آید. [[تبری از دشمنان]] [[اهل بیت]] دارای مراتب و مصادیق متعددی است مانند: [[بیزاری از دشمنان]] [[اهل بیت]]<ref>{{متن حدیث|بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَعْدَائِكُمْ}}.</ref>؛ بیزاری از هر [[فرمانروایی]] جز [[اهل بیت]] {{عم}}<ref>{{متن حدیث|وَ كُلِّ مُطَاعٍ سِوَاكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref> و غیره.
# '''[[محبت به اهل بیت]] {{عم}}:''' [[محبت]]، به معنای [[دوست داشتن]] و امری [[قلبی]] و در برابر [[بغض]] است<ref>{{متن حدیث|وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ}}؛کافی، ج۱، ص۲۰.</ref>. [[امیر مؤمنان]] {{ع}} [[محبّت به خاندان پیامبر]] {{صل}} را [[حق]] [[خدا]] بر [[انسان]] می‌داند<ref>{{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِحُبِّ آلِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ حَقُّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ}}؛ غررالحکم، ص۱۱۷.</ref> و از سویی [[محبّت]] [[اهل بیت]] {{عم}} با [[محبّت]] [[خدا]] گره خورده است: {{متن حدیث|فَمَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ}}<ref>صدوق، أمالی، ص۴۷۶.</ref>.
# '''[[بغض به دشمنان اهل بیت]]:''' [[بغض]] در برابر [[حبّ]] و به معنای نفرت داشتن از چیزی است، هم باید به [[اهل بیت]] [[محبت]] ورزید و هم باید به [[دشمنان]] آنها نفرت و بغض داشت<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱ ـ ۸۰.</ref>.
# '''[[مودت اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[وظایف]] مهم [[مسلمانان]] در هر زمانی، [[مودت]] [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} است. منظور از مودت اهل بیت {{ع}} [[پذیرش ولایت]] آن بزرگواران است. [[مودت]] نسبت به [[خاندان پیامبر]] {{صل}} دارای ثمرات مختلفی است که مهمترین آنها [[سعادت]] [[دنیا]] و [[آخرت]] است<ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۱ و ۹۵؛ [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|وظایف منتظران]] ص ۷۹-۹۱؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص۴۷۷ ـ ۴۷۸؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸.</ref>.
# '''[[عداوت با دشمنان اهل بیت]]:''' [[عداوت]] نقطه مقابل [[مودت]] و به معنای [[دشمنی]] است. [[مسلمانان]] به همان اندازه که موظف‌اند به [[اهل بیت]] {{عم}} [[مودت]] داشته باشند باید با دشمنان اهل بیت نیز باید [[دشمنی]] نمایند<ref>{{متن حدیث|عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ}}</ref>.
# '''[[دوستی با دوستان اهل بیت]]:''' اگر کسی [[اهل بیت]] را [[دوست]] داشته باشد، [[عشق]] به [[دوستان]] و شیفتگان آنها نیز بر او [[واجب]] است. علت این [[وجوب]]، [[تبعیت]] و [[هدایت]] آنان است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۹۰- ۹۱.</ref>.
# '''[[زیارت اهل بیت]] {{عم}}:''' مهم‌ترین [[هدف]] در [[زیارت]]، اتصاف [[زائر]] به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره [[زیارت]] [[اهل بیت]] {{عم}} و کیفیت آن رسیده است؛ چنان‌که [[سیره سلف صالح]] از [[اولیای خدا]] نیز چنین بوده است و [[روایات]] فراوان جوامع روایی، [[شاهد]] گویای آن است.
# '''[[توسل به اهل بیت]]:''' [[دستور]] به [[توسل]] یک [[دستور الهی]] است<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. مصادیق وسیله نیز در نگاه [[رسول خدا]] {{صل}} اهل بیت‌اند<ref>{{متن حدیث|وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۵۸.</ref>. سرّ [[توسل]] به [[اهل بیت]] {{عم}} و [[سوگند]] دادن [[خدا]] به [[حق]] ایشان این است که آنان [[بهترین]] مجرای [[فیض]] الهی‌اند.
# '''[[صلوات بر اهل بیت]] {{عم}}:''' [[خدای متعال]] به همراه [[ملائکه]] بر [[پیامبر]] {{صل}} [[صلوات]] می‌فرستند و به [[مؤمنان]] نیز [[دستور]] می‌دهد تا بر حبیبش [[صلوات]] بفرستند و [[تسلیم]] وی باشند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref>.
# '''[[لعن بر دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' [[لعن]] به‌معنای طلب دوری از [[رحمت]] و جلوه [[عاطفی]] و لفظی [[برائت]] از [[باطل]] و [[اهل باطل]] است و بر هر [[انسان]] [[مسلمانی]] لازم است تا از [[باطل]] و [[اهل باطل]] [[تبری]] جسته و آنان را [[لعن]] نمایند. یکی از مهم‌ترین مصادیق [[اهل باطل]]، دشمنان اهل بیت [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} هستند<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۶ ـ ۹۲.</ref>.


===[[تبعیت]]===
=== سوم: وظایف رفتاری و عملی ===
*[[تبعیت]] به معنای [[پیروی]]، دنباله‌روی، پذیرفتن، تعقیب کردن، موافقت کردن، [[فرمانبرداری]]، امتثال امر، و ملحق شدن است<ref>العین، ج۲، ص۷۸؛ لسان العرب، ج۸، ص۲۷؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۳۰۵.</ref>.
{{اصلی|وظایف رفتاری و عملی امت نسبت به اهل بیت}}
*اِتباع از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} در اصطلاح به معنای عمل نمودن به [[دستورات]] [[اهل بیت]]{{عم}} است، که در بسیاری از [[آیات قرآن]] و [[روایات]] بر آن تأکید شده است: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به اهل بیت [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}}، [[عمل به دستورات]] و آموزه‌های آنهاست، [[وظایف]] معرفتی و [[عاطفی]] مقدمه‌ای برای [[وظایف]] عملی است. چنانچه [[معرفت]]، [[عواطف]] و [[احساسات]] ما، جامه عمل نپوشاند، راه به‌جایی نمی‌برد. برخی از مهم‌ترین [[وظایف]] عملی نسبت به [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} اشاره می‌شود:
*بر پایه [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}} اگر کسی بخواهد [[محبوب]] [[خدا]] شود، باید پیرو حبیب او باشد و [[اطاعت]] حبیب‌الله، [[انسان]] را [[محبوب]] [[خدا]] می‌سازد<ref>تفسیر تسنیم، ج۵، ص۵۹۵.</ref>.
# '''[[تمسّک به اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[وظایف مسلمانان نسبت به اهل بیت]] {{عم}} تمسّک به آنهاست. تمسک به‌معنای چنگ زدن به اهل بیت {{عم}} و محکم گرفتن آنهاست، به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم.
*راه [[تأسی]] به [[پیامبر]]{{صل}} و شبیه آن [[حضرت]] شدن، "[[محبّت]]" است. [[قرآن]] نیز [[دستور]] می‌دهد که اگر محبّ خدایید، در پی حبیب [[خدا]] حرکت کنید، تا از محبۀ بودن به [[محبوب]] شدن برسید: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۳، ص۳۷۵.</ref>. اگر [[خدا]] محبّ [[انسان]] شود، آثار خدایی در بنده‌ای که [[محبوب]] اوست [[ظهور]] می‌کند<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۴، ص۳۸.</ref>.
# '''[[اعتصام به اهل بیت]] {{عم}}:''' [[خدای متعال]] به [[انسان]] [[دستور]] می‌دهد اعتصام به حبل [[الهی]] داشته باشد: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>. حبل [[الهی]]، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و طهارت‌اند<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.</ref>.
*[[انسان]] برای پیمودن راه [[محبت]]، به [[راهنما]] [[نیازمند]] است، تا هر برنامه‌ای را به [[دستور]] او انجام دهد؛ ازاین‌رو، [[خداوند]] به حبیب خود [[فرمان]] می‌دهد که به [[مردم]] بگوید اگر [[دوستدار]] خدایید، از من [[پیروی]] کنید، تا [[محبوب]] او شوید<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۴، ص۳۸.</ref>: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۴-۹۵.</ref>.
# '''[[تبعیت از اهل بیت]]:''' تبعیت از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} در اصطلاح به معنای عمل نمودن به [[دستورات]] [[اهل بیت]] {{عم}} است که در بسیاری از [[آیات قرآن]] و [[روایات]] بر آن تأکید شده است<ref>سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
*'''رابطه [[مودت]] با [[معرفت]] و [[اطاعت]]:''' [[مودت]]، واسطه‌ای میان [[معرفت]] و [[اطاعت]] است. [[مودت]] از سویی معلول [[معرفت]] و از سویی، علّت [[طاعت]] است؛ زیرا [[مودت]]، بی‌معرفت به دست نمی‌آید، چنان‌که [[اطاعت]] نیز بی‌مودت، محقق نمی‌شود {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
# '''[[اطاعت از اهل بیت]] {{عم}}:''' اطاعت و پیروی به عنوان یک [[حق]] بر گردن هر [[انسانی]] است که از [[امام]] خود [[اطاعت]] کند.
*نمی‌توان ادعای [[محبت]] و [[مودت]] [[قربی]] را داشت و از سویی دیگر از آنها تبعیت نکرد و بلکه با آنها درگیر شد. بر همین پایه، وجود [[مبارک]] [[رسول خدا]]{{صل}} که حبیب خداست، [[اجر رسالت]] خویش را به [[دستور خداوند]] [[مودّت]] به [[قربی]] قرار داد: چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: هر که [[خدا]] را [[عصیان]] می‌کند، [[محب]] [[خدا]] نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۵.</ref>.
# '''[[معیت با اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[دستورات]] [[خدا]] به [[مؤمنان]]، [[همراهی]] [[مؤمنان]] با [[صادقان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. در پاره‌ای از روایات [[شیعه]] و [[سنّی]]، [[صادقان]]، [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{عم}} او معرفی شده‌اند<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ {{عم}}}}؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.</ref>.
*[[محب]] هرگز درباره [[محبوب]] خود [[عصیان]] نمی‌ورزد و آن هنگام که [[پیروی]] حبیب [[خدا]] در همه جوانب انجام گیرد، [[محب]] [[خدا]] بودن نیز در همه جوانب محقق می‌شود. [[فرمانبرداری]] کامل، [[محبت]] کامل می‌زاید و [[اطاعت]] ناقص، [[محبت]] ناقص؛ و تنها راه تکمیل [[محبت]]، همان [[پیروی]] است.
# '''[[وفاداری در بیعت با اهل بیت]]:''' یکی از [[حقوق امام]] بر گردن [[امت]] و [[وظایف امت]] نسبت به [[امام]]، [[وفاداری]] در بیعت با امام است.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود [[مقدّس]] [[نبی اکرم]]{{صل}} [[مسلمین]] روشن‌فکران [[اسلامی]] باید بر روی شخصیت و [[تعالیم]] این بزرگوار و [[محبّت]] به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به [[اسلام]] سرمایه‌گذاری کنند. از جمله عواملی که می‌تواند محور این [[وحدت]] قرار گیرد و همه [[مسلمین]] می‌توانند بر آن اتّفاق نظر کنند، تبعیّت از [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} است. [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} را همه [[مسلمین]] قبول دارند. البته [[شیعه]] [[اعتقاد به امامت]] آنان دارد؛ [[غیر شیعه]]، آنان را به معنای [[امامت]] در اصطلاح [[شیعی]]، [[امام]] نمی‌داند، لکن از بزرگان [[اسلام]] که می‌داند، [[خانواده]] [[پیغمبر]] که می‌داند، مطلّع از [[معارف]] و [[احکام اسلامی]] که می‌داند. [[مسلمین]] باید در عمل به کلمات ائمّه و [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}}، اتّفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل [[وحدت]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۶.</ref>.
# '''[[اجابت دعوت اهل بیت]] {{عم}}:''' یاری و نصرت [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} در همه حالات؛ چه در هنگام یارخواهی آنان<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> و چه در سکوتشان بر همه مسلمین واجب است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳ ـ ۱۰۲.</ref>.
===[[اطاعت]] از [[اهل بیت]]{{عم}}===
# '''[[پرداخت حقوق مالی اهل بیت]]:''' پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[اهل بیت]] {{عم}} از [[وظایف امت]] [[مسلمان]] به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب [[خمس]] جلوه کرده است<ref>سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. گاهی نیز در قالب "[[انفال]]" <ref>سوره انفال، آیه ۱.</ref> و گاهی در قالب فیء است<ref>سوره حشر، آیه ۷.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲-۱۰۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص ۹۳.</ref>
*[[اطاعت]]، پذیرشی برخاسته از میل و رغبت درونی و تمکین قلبی است، نه تحمیل بیرونی [[اطاعت]] از [[اهل بیت]]{{عم}} نیز به معنای [[عمل به دستورات]] آنها با میل و رغبت درونی است.
# '''[[تسلیم اهل بیت]] {{عم}}:''' [[تسلیم]] [[اهل بیت]] {{عم}} بودن، دستوری [[الهی]] است. [[خدای سبحان]] [[فرشتگان]] را موظف کرده که به همراه او بر [[پیامبر]] عظیم‌الشأن [[اسلام]] {{صل}} [[درود]] فرستند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref> و در برابر [[راهنمایی]] آن حضرت [[تسلیم محض]] باشند.
*[[اطاعت]] از [[اولوالامر]] با [[اطاعت از خدا]] و رسولش همراه است و [[خدا]] به [[مؤمنان]] [[دستور]] داده تا از [[پیامبر]]{{صل}} و [[اولوالامر]] [[اطاعت]] کنند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند  فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>.
# '''[[جنگ با دشمنان اهل بیت]] {{عم}}:''' یکی از [[وظایف]] [[رفتاری]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]] {{عم}} [[زندگی]] مسالمت‌آمیز با کسانی است که [[تسلیم]] آنهایند<ref>{{متن حدیث|سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ}}</ref> و [[جنگ]] بی‌امان با کسانی که با آنها سر [[جنگ]] و [[نزاع]] دارند<ref>{{متن حدیث|وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>
*این مهم به عنوان یک [[حق]] بر گردن هر انسانی است که از [[امام]] خود [[اطاعت]] کند. از [[امام باقر]]{{ع}} پرسیده شد، [[حقّ]] [[امام]] بر [[مردم]] چیست؟ فرمود: [[حقّ]] [[امام]] بر [[مردم]] آن است که به سخنان او گوش فرا دهند و از او [[اطاعت]] کنند. <ref>{{متن حدیث|مَا حَقُّ الْإِمَامِ عَلَى النَّاسِ قَالَ حَقُّهُ عَلَيْهِمْ أَنْ يَسْمَعُوا لَهُ وَ يُطِيعُوا}}؛ کافی، ج۱، ص۴۰۵.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۷.</ref>.
# '''[[انتظار فرج اهل بیت]] {{عم}}:''' انتظار ظهور امام مهدی {{ع}} از مهمترین ارکان [[اعتقادی]] [[شیعیان]] است که بسیاری آن را صرفا یک حالت [[قلبی]] تلقی می کنند در حالی که [[روح]] سازنده [[انتظار]]، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[زندگی]] [[انسان]] را دربر می گیرد و آثار عمیق [[تربیتی]]، روانشناختی، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و... بر فرد و [[جامعه]] باقی می گذارد<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین]]؛ [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص۳۸-۳۹.</ref>.
*[[امیرمؤمنان]]{{ع}} می‌فرمایند: یکی از [[حقوق]] من بر گردن شما [[اطاعت]] از من است<ref>{{متن حدیث| وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الطَّاعَةُ حِينَ آمُرُكُم‌}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> ازاین‌رو، باید بدانیم که [[سعادت]] ما در پرتو گوش دادن و [[اطاعت]] کردن از [[خدا]] و [[اهل بیت]]{{عم}} است: {{متن قرآن|سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«شنیدیم و فرمان بردیم و آنانند که رستگارند» سوره نور، آیه ۵۱.</ref>.
*[[رسول خدا]]{{صل}} مصادیق [[اولی‌الامر]] را [[فرزندان علی]] و [[فاطمه]]{{عم}} برشمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|قَالَ فِي قَوْلِ اللَّهِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ قَالَ الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۸۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۸.</ref>.


===معیت با [[اهل بیت]]{{عم}}===
== جستارهای وابسته ==  
*یکی از [[دستورات]] [[خدا]] به [[مؤمنان]]، [[همراهی]] [[مؤمنان]] با [[صادقان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>.
{{مدخل وابسته}}
*در پاره‌ای از [[روایات شیعه]] و [[سنّی]]، [[صادقان]]، [[پیامبر]] و [[اهل بیت]]{{عم}} او معرفی شده‌اند: <ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ{{عم}}}}؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.</ref>.
* [[وظایف معرفتی]]
*[[حافظ سلیمان قندوزی حنفی]] از [[سلمان فارسی]] [[نقل]] می‌کند<ref>ینابیع الموده، ص۱۱۵.</ref>، هنگامی که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> نازل شد، [[سلمان]] عرض کرد: "ای [[رسول خدا]] مفهوم [[آیه]] عام است یا خاص؟<ref>{{متن حدیث|يَا رَسُولَ اللَّهِ عَامَّةٌ هَذَا أَمْ خَاصَّةٌ}}:</ref> [[پیامبر]] فرمودند: کسانی که مامور به این دستوراند، عموم مؤمنان‌اند، ولی صادقین برادرم علی{{ع}} و اوصیای بعد از او تا روز قیامت هستند<ref>{{متن حدیث|أَمَّا الْمَأْمُورُونَ فَعَامَّةُ الْمُؤْمِنِينَ أُمِرُوا بِذَلِكَ وَ أَمَّا الصَّادِقُونَ فَخَاصَّةٌ لِأَخِي عَلِيٍّ وَ أَوْصِيَائِي مِنْ بَعْدِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۸.</ref>.
* [[جایگاه اهل بیت]]
*[[خدای سبحان]] به [[مؤمنان]] می‌فرماید: [[پیغمبر]] نیز هم [[مظهر]] [[رحمت]] مطلقه است و هم [[مظهر]] [[رحمت]] خاصّه و هم [[مظهر]] [[غضب]] مخصوص؛ شما از او جلو نیفتید، بلکه دنباله‌رو او باشید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبرش پیش نیفتید» سوره حجرات، آیه ۱.</ref> هر جا او [[مهربان]] است، [[مهربان]]؛ هر جا خشمگین است، عصبانی؛ آنجا که امر می‌کند، امتثال کنید و آنجا که [[نهی]] می‌کند، ترک.... نه [[علم]] و [[اندیشه]] خویش را بر [[وحی الهی]] تحمیل کنید و نه [[عواطف]] و خواسته‌های خود را [[حاکم]] سازید، بلکه به [[مؤمنان]] [[مهربان]] باشید، گرچه از شما بیگانه باشند و به [[کافران]] سرسختی نشان دهید، گرچه از بستگان شما به شمار آیند.
* [[شناخت شخصیت اهل بیت]]
*معیّت با [[پیغمبر]] چونان "معیت معلولین [[علت]] ثالثه" نیست، بلکه همانند "معیّت [[علت]] و معلول" است، گاهی دو [[مأموم]] با هم‌اند و گاه [[امام]] و [[مأموم]] با هم؛ شما که با [[پیغمبر]] هستید، آن‌گونه باشید که [[امام]] و [[مأموم]] باهم‌اند، نه معیّت دو [[مأموم]] با یکدیگر. فرق اساسی این دوگونه معیّت آن است که در قسم نخست، معیّت [[مأموم]] به امامِ [[قائم]] است و [[مأموم]] به تبع [[امام]] با او معیّت دارد، ولی در قسم دوم، معیّت هر دو به شخص ثالث یا شیء ثالث وابسته است و آن [[امام]] است. کسی [[حق]] ندارد خود را در عرض [[پیغمبر]] قرار دهد؛ بلکه نظیر [[علت]] و معلول و [[امام]] و [[مأموم]] که تقدم از آنِ [[امام]] و تأخر از آنِ [[مأموم]] است، [[امام]]، مقدم است و [[مأموم]]، متأخر. او به تبع [[امام]]، [[افعال]] را انجام می‌دهد، ولی هر دو با هم [[نماز]] می‌خوانند، تقدم و تأخر هر یک محفوظ، ولی معیّت خارجی هم ملحوظ است<ref>جوادی آملی، عبدالله، سیره رسول اکرم در قرآن، ج۸ ص۳۰۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۹.</ref>.
* [[شناخت جایگاه اهل بیت]]
*در بیشتر [[زیارتنامه‌ها]] آرزوی [[مصاحبت]] آمده است: <ref>{{متن حدیث|يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً}}؛وقعة صفین، ص۸.</ref>؛ ای کاش با شما بودم و به رستگاریِ [[عظیم]] می‌رسیدیم.
* [[خلافت اهل بیت]]
*سالکان [[صراط مستقیم]] می‌توانند پس از این که "با" صدیقان، [[شهیدان]] و [[صالحان]] بودند، "از" آنان شوند. در این میان تنها راه [[رسالت]] و [[نبوت]] همواره بر روی دیگران بسته است؛ زیرا آن، منصبی است [[الهی]] که با [[جعل]] [[خدای سبحان]] نصیب شایستگانِ آن می‌شود: {{متن قرآن|اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ}}<ref>«خداوند داناتر است که رسالت خود را کجا قرار دهد» سوره انعام، آیه ۱۲۴.</ref> ولی راه [[ولایت]]، [[امامت]] [[متقیان]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] همواره بر چهره سالکان [[صالح]] گشوده است. ازاین‌رو، کسانی مانند "[[سلمان فارسی]]" از مرحله معیّت گذشته به [[مقام]] رفیع {{متن حدیث|مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ}} رسیده‌اند و مانند "فضه خادمه" در [[فضیلت]] [[نزول]] [[سوره]] "هل أتی"، که برای [[اهل بیت]]{{عم}} است با آنان شریک می‌شود<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج۱، ص۵۴۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۰.</ref>.
* [[نصب اهل بیت]]
* [[ولایت اهل بیت]]
* [[شهادت اهل بیت]]
* [[مقام شهادت]]
* [[عصمت اهل بیت]]
* [[حکومت اهل بیت]]
* [[رهبری اهل بیت]]
* [[مقام حکومت]]
* [[مقام رهبری]]
* [[شناخت حقوق اهل بیت]]
* [[شناخت سیره اهل بیت]]
* [[شناخت معارف اهل بیت]]
* [[وظایف قلبی]]
* [[وظایف عاطفی]]
* [[ایمان به اهل بیت]]
* [[کفر به دشمنان اهل بیت]]
* [[پذیرش ولایت اهل بیت]]
* [[تولی اهل بیت]]
* [[بیزاری از دشمنان اهل بیت]]
* [[تبری ز دشمنان اهل بیت]]
* [[محبت به اهل بیت]]
* [[بغض به دشمنان اهل بیت]]
* [[مودت اهل بیت]]
* [[عداوت با دشمنان اهل بیت]]
* [[صلوات بر اهل بیت]]
* [[لعن دشمنان اهل بیت]]
* [[وظایف رفتاری]]
* [[وظایف عملی]]
* [[تمسک به اهل بیت]]
* [[اعتصام به اهل بیت]]
* [[تبعیت از اهل بیت]]
* [[اطاعت از اهل بیت]]
* [[معیت با اهل بیت]]
* [[وفاداری در بیعت]]
* [[اجابت دعوت اهل بیت]]
* [[پرداخت حقوق مالی]]
* [[تسلیم اهل بیت]]
* [[تسلیم امر اهل بیت]]
* [[انتظار فرج اهل بیت]]
* [[پیمان با خدا]]
{{پایان مدخل وابسته}}


===[[وفاداری]] در [[بیعت]]===
== منابع ==
*یکی دیگر از [[حقوق امام]] بر گردن [[امت]] و [[وظایف امت]] نسبت به [[امام]]، [[وفاداری]] در [[بیعت با امام]] است. [[امیرمؤمنان]] می‌فرماید: [[حق]] من بر شما، [[وفاداری]] شما در [[بیعت]] با من است: {{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ}}<ref>بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref> و به فرموده [[رسول خدا]]{{صل}} کسی که بمیرد و [[بیعت]] [[امامی]] بر گردنش نباشد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةُ الْإِمَامِ أَوْ لَيْسَ فِي عُنُقِهِ عَهْدُ الْإِمَامِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۹۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۰.</ref>.
{{منابع}}
*بر پایه [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّمَا يَنْكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«بی‌گمان آنان که با تو بیعت می‌کنند جز این نیست که با خداوند بیعت می‌کنند؛ دست خداوند بالای دست‌های آنان است؛ از این روی هر که پیمان شکند به زیان خویش می‌شکند و هر کس به آنچه با خداوند پیمان بسته است وفا کند به زودی به او پاداشی سترگ خواهد داد» سوره فتح، آیه ۱۰.</ref> [[بیعت]] با [[رسول خدا]]{{صل}} چونان [[بیعت]] با خداست؛ یعنی بیعت‌کنندگان، متعهّد می‌شوند تا فرمانبر او باشند و [[اوامر و نواهی]] او را گردن نهند که این [[فرمانبرداری]] بی‌شک [[اطاعت]] خداست. از این‌رو با تعبیر {{متن قرآن|يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ}} دست [[پیامبر]]{{صل}} را دست [[خدا]] نامیده است؛ چنان‌که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى}}<ref>«و چون تیر افکندی تو نیفکندی بلکه خداوند افکند» سوره انفال، آیه ۱۷.</ref> رمی و [[خاک]] پاشیدن [[حضرت رسول]]{{صل}} را به خودش نسبت داده است<ref>جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۷، ص۶۱.</ref>.
# [[پرونده:IM010259.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']]
*ما [[مسلمانان]] هر روز با [[امام]] خود [[بیعت]] می‌کنیم و در روز دیگر آن را تجدید می‌نماییم، به گونه‌ای که [[انحراف]] و زوال در آن راه نداشته باشد<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً}}؛ {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي رَقَبَتِي}}؛ مفتاح الجنان، دعای عهد.</ref> و این [[بیعت]] تا [[قیامت]] ادامه دارد <ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ هَذِهِ بِيعَةٌ لَهُ فِي عُنُقِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}؛ المزار الکبیر، لابن المشهدی.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۱.</ref>.
# [[پرونده:10103832.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)|'''شرح زیارت جامعه کبیره ۴''']]
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:77799.jpg|22px]] [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|'''وظایف منتظران''']]
# [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']]
# [[پرونده:1313.jpg|22px]] [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']]
# [[پرونده:13681225.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|'''مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین''']]، [[گفتمان مهدویت مقاله‌های گفتمان هشتم ج۱ (کتاب)|گفتمان مهدویت مقاله‌های گفتمان هشتم ج۱]]
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|'''تربیت سیاسی در پرتو انتظار''']]، [[مشرق موعود (نشریه)|فصلنامه مشرق موعود]]
{{پایان منابع}}


===[[اجابت]] [[دعوت]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
== پانویس ==
*هرگاه [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} ما را بخوانند و [[یاری]] بخواهند، باید به [[دعوت]] آنها پاسخ دهیم <ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref>.
{{پانویس}}
*در [[زیارت جامعه کبیره]] [[اقرار]] می‌کنیم که خواست شما را بر مطالبات، نیازها و [[اراده]] خودم، در هر حالی که باشم، مقدم می‌کنم <ref>{{متن حدیث|وَ مُقَدِّمُكُمْ أَمَامَ طَلِبَتِي وَ حَوَائِجِي وَ إِرَادَتِي فِي كُلِّ أَحْوَالِي وَ أُمُورِي}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
*ما [[شیعیان]] باید آماده [[نصرت]] [[اهل بیت]]{{عم}} باشیم. این [[آمادگی]] را هم در [[قلب]]، هم در [[اراده]] و هم در میدان عمل پدید آوریم و ابراز کنیم<ref>{{متن حدیث|وَ قَلْبِي لَكُمْ سِلْمٌ وَ رَأْيِي لَكُمْ تَبَعٌ وَ نُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّةٌ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
در [[دعای عهد]] از [[خدا]] می‌خواهیم که ما را از [[انصار]] و اعوان [[امام زمان]] قرار دهد<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ}}؛ مفاتیح الجنان، دعای عهد.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲.</ref>.
===پرداخت [[حقوق]] [[مالی]]===
*پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[ذوی‌القربی]]{{عم}} از دیگر [[وظایف امت]] [[مسلمان]] به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب [[خمس]] جلوه کرده است: {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) [ذی‌القربی] و... است» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] فوق می‌فرمایند: {{متن حدیث|هُمْ قَرَابَةُ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}، و الْخُمُسُ لِلَّهِ و لِلرَّسُولِ{{صل}} وَ لَنَا}}<ref>کافی، ج۱، ص۵۳۹.</ref>.
*خدای متعالی [[صدقه]] را بر [[اهل بیت]]{{عم}} [[حرام]] نموده و [[خمس]] دادن به آنها را [[واجب]] نموده است <ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَمَّا حَرَّمَ عَلَيْنَا الصَّدَقَةَ أَنْزَلَ لَنَا الْخُمُسَ فَالصَّدَقَةُ عَلَيْنَا حَرَامٌ وَ الْخُمُسُ لَنَا فَرِيضَةٌ}}من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۱.</ref>.
*و گاهی پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[ذوی‌القربی]]، در قالب "[[انفال]]" است: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است» سوره انفال، آیه ۱.</ref>. گاهی در قالب فیء است: {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و...» سوره حشر، آیه ۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲-۱۰۳.</ref>.


===[[تسلیم]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[جنگ]] با [[دشمنان]] آن‌ها===
[[رده:اهل بیت]]
*[[تسلیم]] [[اهل بیت]]{{عم}} بودن، دستوری [[الهی]] است. [[خدای سبحان]] [[فرشتگان]] را موظف کرده که به همراه او بر [[پیامبر]] عظیم‌الشأن [[اسلام]]{{صل}} [[درود]] فرستند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref> و در برابر [[راهنمایی]] آن [[حضرت]] [[تسلیم محض]] باشند.
*ازاین‌رو، [[مؤمن]] واقعی کسی است که درون جانش، در برابر [[دستورات]] و [[حکم]] [[پیامبر]]{{صل}} [[تسلیم محض]] باشد و در خود احساس ضیق و تنگی نکند.
*در [[زیارت عاشورا]] به [[سالار شهیدان]] عرض می‌کنیم: با آنان که تو با آن‌ها اهل [[سازش]] بودی، [[سازش]] می‌کنیم و کسانی را که با آنان در [[جنگ]] بودی، ما نیز با آن‌ها در جنگیم<ref>{{متن حدیث|يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّي سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>.
*'''[[جنگ]] با [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}:'''
*[[دین]] دارای دو جنبه است: [[تولی]] و [[محبّت]] و [[تسلیم]] و دیگر [[تبری]] و [[بغض]] و [[جنگ]]. مرتبه [[اعتقادی]] آن [[تولی و تبری]] است. مرتبه [[عاطفی]] آن [[حب]] و [[بغض]] است و مرتبه [[رفتاری]] آن [[تسلیم]] و [[جنگ]] است.
*یکی از [[وظایف]] [[رفتاری]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]]{{عم}} [[زندگی]] مسالمت‌آمیز با کسانی است که [[تسلیم]] آنهایند<ref>{{متن حدیث|سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ}}</ref> و [[جنگ]] بی‌امان با کسانی که با آنها سر [[جنگ]] و [[نزاع]] دارند: {{متن حدیث|وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}، از این‌رو، هر [[اندیشه]] و عقیده‌ای که آنها [[حق]] دانستند و برای اثبات و تحقق آن کوشیدند، من نیز برای تحقق آن می‌کوشم<ref>{{متن حدیث|مُحَقِّقٌ لِمَا حَقَّقْتُمْ}}</ref>، و در برابر، هر [[مکتب]] و [[فکری]] را که آنها [[باطل]] دانستند و ابطال کردند، من نیز محققانه ابطال می‌کنم<ref>{{متن حدیث|مُبْطِلٌ لِمَا أَبْطَلْتُمْ}}.</ref>
*در [[زیارت عاشورا]] به [[امام حسین]]{{ع}} عرض می‌کنیم: با آنان که تو با آن‌ها اهل [[سازش]] بودی، [[سازش]] می‌کنیم و کسانی را که با آنان در [[جنگ]] بودی، ما نیز با آن‌ها در جنگیم<ref>{{متن حدیث|سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۴.</ref>.
===[[انتظار فرج]] [[اهل بیت]]{{عم}}===
*مهم‌ترین [[وظیفه]] [[مسلمانان]] و [[مؤمنان]] در [[عصر غیبت]] [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}}، [[انتظار فرج]] آنهاست. [[انتظار فرج]]، خود [[فرج]] است <ref>{{متن حدیث|انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَجِ}}؛
الاحتجاج، ۱۷۳؛ بحار، ج۳۶، ص۳۸۷.</ref> [[انتظار فرج]] نه منحصر به [[عصر غیبت]] است و نه منحصر به [[فرج]] [[امام]]، بلکه هر عملی را در برمی‌گیرد؛ گرچه [[انتظار]] [[حضرت بقیة الله]]{{ع}} در [[عصر غیبت]]، بالاترین انتظارهاست.
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: [[منتظر فرج]] باشید و از [[خدا]] [[ناامید]] نباشید. به‌درستی که [[انتظار فرج]] [[بهترین]] [[اعمال]] است<ref>{{متن حدیث| انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۴.</ref>.
*بر پایه [[روایات]]، [[انتظار فرج]] یک عمل است <ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۸.</ref>، آن هم عملی جهادی<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۴، ص۱۴۱.</ref>.
*[[انتظار فرج]] هم [[برترین]] [[عبادات]] است<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۵.</ref>، هم [[برترین]] [[اعمال]]<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛
بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۸.</ref> و هم محبوب‌ترین [[اعمال]]<ref>{{متن حدیث|أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۴.</ref>.
*[[امام رضا]]{{ع}} می‌فرمایند: [[منتظران]] باید [[انتظار]] خود را با [[صبر]]، [[معاشرت نیکو]]، [[حسن]] همجواری، [[ترویج]] [[معروف]]، [[خودداری]] از اذیت دیگران، گشاده‌رویی، [[پندپذیری]] و [[رحمت]] برای [[مؤمنان]] همراه نمایند <ref>{{متن حدیث|انْتِظَارَ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ وَ حُسْنَ الصُّحْبَةِ وَ حُسْنَ الْجِوَارِ وَ بَذْلَ الْمَعْرُوفِ وَ كَفَّ الْأَذَى وَ بَسْطَ الْوَجْهِ وَ النَّصِيحَةَ وَ الرَّحْمَةَ لِلْمُؤْمِنِينَ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۳۶۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۵.</ref>.
*[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: [[انتظار]]، یک عمل است، بی‌عملی نیست. نباید اشتباه کرد، [[خیال]] کرد که [[انتظار]] یعنی اینکه دست روی دست بگذاریم و [[منتظر]] بمانیم تا یک کاری بشود<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت نیمه شعبان ۲۹/۶/۱۳۸۴.</ref>. [[انتظار]] یعنی قانع نشدن، قبول نکردن وضع موجودِ [[زندگی]] [[انسان]] و تلاش برای رسیدن به وضع مطلوب. [[انتظار]] به معنای این است که ما باید خود را برای [[سربازی امام زمان]] آماده کنیم. [[سربازی امام زمان]]، کار آسانی نیست<ref>همان، ۳۰/۷/۱۳۸۱.</ref>. ما آن وقتی می‌توانیم حقیقتاً [[منتظر]] به حساب بیاییم که زمینه را آماده کنیم. برای [[ظهور]] [[مهدی موعود]] زمینه باید آماده بشود؛ و آن عبارت از عمل کردن به [[احکام اسلامی]] و [[حاکمیت قرآن]] و [[اسلام]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع بزرگ مردم قم، ۳۰/۱۱/۱۳۷۰.</ref>. ما به [[زمان ظهور امام زمان]]{{ع}}، این [[محبوب]] [[حقیقی]] [[انسان‌ها]] نزدیک شده‌ایم؛ زیرا معرفت‌ها [[پیشرفت]] کرده است<ref>در جشن بزرگ منتظران ظهور هم‌زمان با هفته بسیج و روز ولادت حضرت مهدی{{ع}} ۳/۹/۱۳۷۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۶.</ref>.
 
== پرسش‌های وابسته ==
 
== جستارهای وابسته ==
 
==منابع==
* [[پرونده:34532.jpg|22px]] [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']]
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
 
[[رده:مدخل]]
[[رده:وظایف امت نسبت به اهل بیت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۶

این مدخل زیرشاخهٔ بحث اهل بیت است. وظایف امت نسبت به اهل بیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: وظایف امت نسبت به اهل بیت در قرآن - پرسش مرتبط ندارد

وطایف امت نسبت به اهل بیت (ع) از مواردی است که در آیات و روایات بدان اشاره شده است که در سه بخش معرفتی، عاطفی و رفتاری دسته‌بندی می‌شود. وظایف معرفتی آن است که یک انسان مسلمان، بینش درستی از شخصیت، جایگاه حقوق و معارف اهل بیت (ع) داشته باشد تا در مقام عمل و رفتار نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین وظایف معرفتی درباره اهل بیت (ع) عبارت‌اند از: شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت؛ شناخت حقوق ایشان و شناخت سیره و معارف اهل بیت (ع). برخی از مهمترین وظایف قبلی و عاطفی عبارت‌اند از: ایمان به اهل بیت؛ کفر به دشمنان ایشان؛ پذیرش ولایت؛ بیزاری از دشمنان اهل بیت (ع)؛ محبت به اهل بیت (ع) و غیره. اما مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به اهل بیت (ع)، عمل به دستورات و آموزه‌های آنهاست، برخی از مهم‌ترین وظایف عملی عبارت است از: تمسّک به اهل بیت (ع)؛ اعتصام به ایشان؛ تبعیت؛ اطاعت؛ معیت با اهل بیت (ع)؛ وفاداری در بیعت و غیره.

مقدمه

در قرآن کریم و روایات علاوه بر شمردن فضایل اهل‌ بیت (ع)، وظیفۀ عموم مسلمانان را نیز در برابر آنان تعیین کرده است، وظایفی مانند مودت، تمسّک به آنان، ولایت، مقدم دانستن آنان، اقتدا به ایشان، تکریم، پرداخت خمس، صله و پیوند، صلوات بر آنان، یاد ایشان، ذکر مصائب، زیارت و...[۱].

وظایف امت پیامبر اسلام درباره پیامبر و اهل بیت (ع) او را می‌توان در عبارت تمسک به پیامبر و اهل بیت خلاصه و به سه بخش معرفتی، عاطفی و رفتاری دسته‌بندی کرد:

نخست: وظایف معرفتی

مقالهٔ اصلی: وظایف معرفتی امت نسبت به اهل بیت

وظایف معرفتی آن است که یک انسان مسلمان، بینش درستی از شخصیت، جایگاه حقوق و معارف اهل بیت (ع) داشته باشد تا در مقام عمل و رفتار نسبت به آنها درست عمل نماید. مهم‌ترین وظایف معرفتی درباره اهل بیت (ع) عبارت است از:

  1. شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت (ع): آنچه بر عهده امت است، شناخت شخصیت و جایگاه اهل بیت (ع) است، نه شناخت شناسنامه‌ای و شخصی، گرچه شناخت شخصی آنها نیز لازم است. امام عسکری (ع) می‌فرمایند: زمین تا روز قیامت از حجت خدا بر خلقش خالی نیست. هر که بمیرد، در حالی که امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است[۲].
  2. شناخت حقوق اهل بیت (ع): جنبه‌‌ای که در عرصه شناخت اهل بیت (ع) باید به آن توجه داشته باشیم شناخت حقوق اهل بیت (ع) است. پیامبر اسلام (ص) می‌فرمایند: به خداوند سوگند بنده‌ای از اعمال خود سود نمی‌برد مگر اینکه حق ما را بشناسد[۳].
  3. شناخت سیره و معارف اهل بیت (ع): شناخت زندگی معصومان (ع)، دارای مراتب و مراحلی است که بخشی از آن به شناخت خاندان آن بزرگواران و بخشی به شناخت فضایل، مناقب و مصائب آنان اختصاص دارد و بخشی نیز با شناخت حکمت رفتار و نحوه عملکرد آنان به‌دست می‌آید. شناخت سیره به معنای فهم و دریافت سیر هدایتی اهل بیت (ع) در عرصه اجتماعی و تاریخی است. به دیگر سخن، شناخت سیره، نگرش روشمند و هماهنگی به عملکرد معصومان (ع) است. پیروی از ائمه اطهار (ع)، نیازمند شناخت سیره آنهاست تا در رویارویی با نیازهای پیش رو، مطابق با الگوی رفتاری ائمه هدی (ع) عمل نماید[۴].

وظایف قلبی و عاطفی

مقالهٔ اصلی: وظایف قلبی و عاطفی امت نسبت به اهل بیت

پیوند قلبی و عاطفی با اهل بیت (ع) به این معناست که ما قلب‌ها و احساسات‌مان را با اهل بیت (ع) پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه اعمال قلبی و عاطفی ما در راستای خواست خدای متعال و اهل بیت (ع) باشد. برخی از مهمترین اعمال قلبی و عاطفی ما درباره اهل بیت (ع) چند چیز است:

  1. ایمان به اهل بیت (ع): ایمان به اهل بیت (ع) نخستین و مهمترین پیوند قلبی ما با آنهاست. ایمان به اهل بیت (ع) و دارای مراتب و جلوه‌های متعددی است مانند: ایمان به خود اهل بیت (ع) و آنچه آنها به آن ایمان دارند[۵].
  2. کفر به دشمنان اهل بیت (ع): کفر به دشمنان اهل بیت چونان ایمان به آنان نیز لازم است[۶]، همچنین باید کفر ورزید به آنچه اهل بیت (ع) بدان کفر ورزیدند[۷].
  3. پذیرش ولایت اهل بیت (ع): پذیرش ولایت اهل بیت (ع) در ردیف پذیرش ولایت خدا قرار گرفته است[۸]. امام صادق (ع) می‌فرمایند: "خداوند دستور به پذیرش ولایت ائمه (ع) داده که در آیه ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا﴾[۹] به آنها تصریح می‌نماید[۱۰].
  4. بیزاری از دشمنان اهل بیت (ع): همان‌گونه که پذیرش ولایت اهل بیت (ع) وظیفه است، برائت از دشمنان اهل بیت نیز یک وظیفه به‌شمار می‌آید. تبری از دشمنان اهل بیت دارای مراتب و مصادیق متعددی است مانند: بیزاری از دشمنان اهل بیت[۱۱]؛ بیزاری از هر فرمانروایی جز اهل بیت (ع)[۱۲] و غیره.
  5. محبت به اهل بیت (ع): محبت، به معنای دوست داشتن و امری قلبی و در برابر بغض است[۱۳]. امیر مؤمنان (ع) محبّت به خاندان پیامبر (ص) را حق خدا بر انسان می‌داند[۱۴] و از سویی محبّت اهل بیت (ع) با محبّت خدا گره خورده است: «فَمَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ»[۱۵].
  6. بغض به دشمنان اهل بیت: بغض در برابر حبّ و به معنای نفرت داشتن از چیزی است، هم باید به اهل بیت محبت ورزید و هم باید به دشمنان آنها نفرت و بغض داشت[۱۶].
  7. مودت اهل بیت (ع): یکی از وظایف مهم مسلمانان در هر زمانی، مودت اهل بیت پیامبر (ص) است. منظور از مودت اهل بیت (ع) پذیرش ولایت آن بزرگواران است. مودت نسبت به خاندان پیامبر (ص) دارای ثمرات مختلفی است که مهمترین آنها سعادت دنیا و آخرت است[۱۷].
  8. عداوت با دشمنان اهل بیت: عداوت نقطه مقابل مودت و به معنای دشمنی است. مسلمانان به همان اندازه که موظف‌اند به اهل بیت (ع) مودت داشته باشند باید با دشمنان اهل بیت نیز باید دشمنی نمایند[۱۸].
  9. دوستی با دوستان اهل بیت: اگر کسی اهل بیت را دوست داشته باشد، عشق به دوستان و شیفتگان آنها نیز بر او واجب است. علت این وجوب، تبعیت و هدایت آنان است[۱۹].
  10. زیارت اهل بیت (ع): مهم‌ترین هدف در زیارت، اتصاف زائر به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره زیارت اهل بیت (ع) و کیفیت آن رسیده است؛ چنان‌که سیره سلف صالح از اولیای خدا نیز چنین بوده است و روایات فراوان جوامع روایی، شاهد گویای آن است.
  11. توسل به اهل بیت: دستور به توسل یک دستور الهی است[۲۰]. مصادیق وسیله نیز در نگاه رسول خدا (ص) اهل بیت‌اند[۲۱]. سرّ توسل به اهل بیت (ع) و سوگند دادن خدا به حق ایشان این است که آنان بهترین مجرای فیض الهی‌اند.
  12. صلوات بر اهل بیت (ع): خدای متعال به همراه ملائکه بر پیامبر (ص) صلوات می‌فرستند و به مؤمنان نیز دستور می‌دهد تا بر حبیبش صلوات بفرستند و تسلیم وی باشند: ﴿إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾[۲۲].
  13. لعن بر دشمنان اهل بیت (ع): لعن به‌معنای طلب دوری از رحمت و جلوه عاطفی و لفظی برائت از باطل و اهل باطل است و بر هر انسان مسلمانی لازم است تا از باطل و اهل باطل تبری جسته و آنان را لعن نمایند. یکی از مهم‌ترین مصادیق اهل باطل، دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) هستند[۲۳].

سوم: وظایف رفتاری و عملی

مقالهٔ اصلی: وظایف رفتاری و عملی امت نسبت به اهل بیت

مهم‌ترین وظیفه امت نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، عمل به دستورات و آموزه‌های آنهاست، وظایف معرفتی و عاطفی مقدمه‌ای برای وظایف عملی است. چنانچه معرفت، عواطف و احساسات ما، جامه عمل نپوشاند، راه به‌جایی نمی‌برد. برخی از مهم‌ترین وظایف عملی نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اشاره می‌شود:

  1. تمسّک به اهل بیت (ع): یکی از وظایف مسلمانان نسبت به اهل بیت (ع) تمسّک به آنهاست. تمسک به‌معنای چنگ زدن به اهل بیت (ع) و محکم گرفتن آنهاست، به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم.
  2. اعتصام به اهل بیت (ع): خدای متعال به انسان دستور می‌دهد اعتصام به حبل الهی داشته باشد: ﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا﴾[۲۴]. حبل الهی، اهل بیت عصمت و طهارت‌اند[۲۵].
  3. تبعیت از اهل بیت: تبعیت از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در اصطلاح به معنای عمل نمودن به دستورات اهل بیت (ع) است که در بسیاری از آیات قرآن و روایات بر آن تأکید شده است[۲۶].
  4. اطاعت از اهل بیت (ع): اطاعت و پیروی به عنوان یک حق بر گردن هر انسانی است که از امام خود اطاعت کند.
  5. معیت با اهل بیت (ع): یکی از دستورات خدا به مؤمنان، همراهی مؤمنان با صادقان است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾[۲۷]. در پاره‌ای از روایات شیعه و سنّی، صادقان، پیامبر و اهل بیت (ع) او معرفی شده‌اند[۲۸].
  6. وفاداری در بیعت با اهل بیت: یکی از حقوق امام بر گردن امت و وظایف امت نسبت به امام، وفاداری در بیعت با امام است.
  7. اجابت دعوت اهل بیت (ع): یاری و نصرت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در همه حالات؛ چه در هنگام یارخواهی آنان[۲۹] و چه در سکوتشان بر همه مسلمین واجب است[۳۰].
  8. پرداخت حقوق مالی اهل بیت: پرداخت حقوق مالی اهل بیت (ع) از وظایف امت مسلمان به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب خمس جلوه کرده است[۳۱]. گاهی نیز در قالب "انفال" [۳۲] و گاهی در قالب فیء است[۳۳].[۳۴]
  9. تسلیم اهل بیت (ع): تسلیم اهل بیت (ع) بودن، دستوری الهی است. خدای سبحان فرشتگان را موظف کرده که به همراه او بر پیامبر عظیم‌الشأن اسلام (ص) درود فرستند: ﴿إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾[۳۵] و در برابر راهنمایی آن حضرت تسلیم محض باشند.
  10. جنگ با دشمنان اهل بیت (ع): یکی از وظایف رفتاری امت نسبت به اهل بیت (ع) زندگی مسالمت‌آمیز با کسانی است که تسلیم آنهایند[۳۶] و جنگ بی‌امان با کسانی که با آنها سر جنگ و نزاع دارند[۳۷].[۳۸]
  11. انتظار فرج اهل بیت (ع): انتظار ظهور امام مهدی (ع) از مهمترین ارکان اعتقادی شیعیان است که بسیاری آن را صرفا یک حالت قلبی تلقی می کنند در حالی که روح سازنده انتظار، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و اجتماعی زندگی انسان را دربر می گیرد و آثار عمیق تربیتی، روانشناختی، سیاسی، اقتصادی و... بر فرد و جامعه باقی می گذارد[۳۹].

جستارهای وابسته

منابع

  1. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت
  2. محمدی ری‌شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره ۴
  3. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر
  4. میرباقری، سید محمد حسین، وظایف منتظران
  5. شکری، آرزو، حقوق اهل بیت
  6. یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵
  7. سلیمیان، خدامراد، مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین، گفتمان مهدویت مقاله‌های گفتمان هشتم ج۱
  8. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، فصلنامه مشرق موعود

پانویس

  1. ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۱۰.
  2. ↑ «أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً»؛ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۴۶.
  3. ↑ «وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا»؛ بحارالأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۲، ص۷۹.
  4. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۶۲ ـ ۷۱.
  5. ↑ «مُؤْمِنٌ بِكُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ»؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.
  6. ↑ «كَافِرٌ بِعَدُوِّكُمْ»؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.
  7. ↑ «وَ بِمَا كَفَرْتُمْ بِهِ»؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏۲، ص۶۱۴.
  8. ↑ «مَنْ وَالاكُمْ فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاكُمْ فَقَدْ عَادَى اللَّهَ»؛ کافی، ج۱، ص۲۱۷.
  9. ↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
  10. ↑ «فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا﴾ وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ»؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.
  11. ↑ «بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَعْدَائِكُمْ».
  12. ↑ «وَ كُلِّ مُطَاعٍ سِوَاكُمْ»؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.
  13. ↑ «وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ»؛کافی، ج۱، ص۲۰.
  14. ↑ «عَلَيْكُمْ بِحُبِّ آلِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ حَقُّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ»؛ غررالحکم، ص۱۱۷.
  15. ↑ صدوق، أمالی، ص۴۷۶.
  16. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۷۱ ـ ۸۰.
  17. ↑ ر.ک: مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۱ و ۹۵؛ میرباقری، سید محمد حسین، وظایف منتظران ص ۷۹-۹۱؛ محمدی ری‌شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص۴۷۷ ـ ۴۷۸؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸.
  18. ↑ «عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ»
  19. ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۹۰- ۹۱.
  20. ↑ «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.
  21. ↑ «وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۵۸.
  22. ↑ «خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.
  23. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۶ ـ ۹۲.
  24. ↑ «و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.
  25. ↑ «نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا»؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.
  26. ↑ سوره آل عمران، آیه ۳۱.
  27. ↑ «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.
  28. ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ (ع)»؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.
  29. ↑ «وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُمْ»؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.
  30. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۹۳ ـ ۱۰۲.
  31. ↑ سوره انفال، آیه ۴۱.
  32. ↑ سوره انفال، آیه ۱.
  33. ↑ سوره حشر، آیه ۷.
  34. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۱۰۲-۱۰۳؛ یوسفیان، حسن، مقاله «اهل بیت»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵، ص ۹۳.
  35. ↑ «خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.
  36. ↑ «سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ»
  37. ↑ «وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ»
  38. ↑ مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۱۰۳ ـ ۱۰۴.
  39. ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین؛ موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص۳۸-۳۹.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=وظایف_امت_نسبت_به_اهل_بیت&oldid=1235170»