هشام بن حکم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==دربارهٔ کتاب== | ==دربارهٔ کتاب== | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «بررسی ابعاد شخصیتی و اندیشه‌های [[کلامی]] [[هشام بن حکم]] یکی از [[شاگردان امام صادق]]{{ع}} است. در این [[پژوهش]] ابتدا به بررسی احوال و ابعاد [[شخصیت]] [[هشام بن حکم]] پرداخته شده و سپس مهمترین آرا و اندیشه‌های [[کلامی]]، ویژگی‌های [[اخلاقی]] و [[رفتاری]] وی بررسی گردیده است. نگارنده به دیدگاههای [[هشام بن حکم]] در مورد [[خداشناسی]]، [[صفات الهی]]، جهان‌شناسی،[[پیامبرشناسی]]، امام‌شناسی و [[علم]] و [[معرفت]] پرداخته و برخی از مناظره‌های وی را در همین موضوعات منعکس کرده است. بخشی از مناظره‌های [[هشام بن حکم]] در باب تناهی عالم، حرکت، صفت و | در معرفی این کتاب آمده است: «بررسی ابعاد شخصیتی و اندیشه‌های [[کلامی]] [[هشام بن حکم]] یکی از [[شاگردان امام صادق]]{{ع}} است. در این [[پژوهش]] ابتدا به بررسی احوال و ابعاد [[شخصیت]] [[هشام بن حکم]] پرداخته شده و سپس مهمترین آرا و اندیشه‌های [[کلامی]]، ویژگی‌های [[اخلاقی]] و [[رفتاری]] وی بررسی گردیده است. نگارنده به دیدگاههای [[هشام بن حکم]] در مورد [[خداشناسی]]، [[صفات الهی]]، جهان‌شناسی،[[پیامبرشناسی]]، امام‌شناسی و [[علم]] و [[معرفت]] پرداخته و برخی از مناظره‌های وی را در همین موضوعات منعکس کرده است. بخشی از مناظره‌های [[هشام بن حکم]] در باب تناهی عالم، حرکت، صفت و ویژگی‌های آن [[خلود]] و [[روح]] با [[ابوالهندیل علاف]] [[یحیی بن خالد برمکی]] و برخی دیگر از [[مخالفان]] [[شیعه]] نیز در پایان کتاب آمده است»<ref name=p3></ref>. | ||
==فهرست کتاب== | ==فهرست کتاب== | ||
نسخهٔ ۱۳ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۴۵
| هشام بن حکم | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی رضا اسعدی |
| موضوع | متکلمان شیعه |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی|انتشارات انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]][[رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۸ ش |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۰۰۵-۶ |
| شماره ملی | 1773221 ۱۷۷۳۲۲۱ |
هشام بن حکم، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون هشام بن حکم یکی از متکلمان شیعه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی رضا اسعدی است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «بررسی ابعاد شخصیتی و اندیشه‌های کلامی هشام بن حکم یکی از شاگردان امام صادق(ع) است. در این پژوهش ابتدا به بررسی احوال و ابعاد شخصیت هشام بن حکم پرداخته شده و سپس مهمترین آرا و اندیشه‌های کلامی، ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری وی بررسی گردیده است. نگارنده به دیدگاههای هشام بن حکم در مورد خداشناسی، صفات الهی، جهان‌شناسی،پیامبرشناسی، امام‌شناسی و علم و معرفت پرداخته و برخی از مناظره‌های وی را در همین موضوعات منعکس کرده است. بخشی از مناظره‌های هشام بن حکم در باب تناهی عالم، حرکت، صفت و ویژگی‌های آن خلود و روح با ابوالهندیل علاف یحیی بن خالد برمکی و برخی دیگر از مخالفان شیعه نیز در پایان کتاب آمده است»[۱].
فهرست کتاب
هشام بن حکیم
- سخنی با خواننده
- مقدمه
بخش اول: احوال و ابعاد شخصیت هشام
فصل اول: بررسی احوال
فصل دوم: بررسی ابعاد شخصیت هشام
- ب) موقعیت و جایگاه علمی
- ج) ویژگی‌های اخلاقی ـ رفتاری
بخش دوم: آرا و اندیشه‌های کلامی
- ب) عقل
- ۱. اهمیت و جایگاه عقل
- ۲. محدودیت شناخت عقلی
فصل دوم: خداشناسی
- نظر و استدلال
- صفات الهی
- مباحث عام
- الف) نحوه اتصاف خداوند به صفات
- ب) حدوث و قدم صفات
- مباحث خاص
- الف) صفات ثبوتیه
- حدوث و قدم علم الهی
- دلایل منسوب به هشام در اثبات حدوث علم الهی
- الف) دلایل عقلی
- ب) دلایل نقلی
- کیفیت علم الهی به اشیای پنهان
- واکنش‌ها
- بداء
- ب) صفات سلبیه
- دلایل منسوب به هشام در اثبات تجسیم
- ریشه‌یابی دیدگاه هشام
- واکنش شیعه در برابر انتساب اعتقاد تجسیم به هشام
- الف) انکار اعتقاد هشام به تجسیم
- ب) اعتقاد قبلی
- ج) معارضه
- د) اراده معنایی غیر از معنای ظاهری
- اسمای الهی
- عینیت یا مغایرت اسم و مسمی
- اطلاق شیء بر خداوند
- افعال الهی
فصل سوم: جهان‌شناسی
- حدوث عالم
- فرشتگان
- جن
- شیطان
- تناهی ابعاد
- سبب فرو نرفتن زمین
- جسم
- انکار جزء لایتجزا
- اعراض
- طفره
- تداخل
- کمون
- زلزله
- باران، جو و هوا
فصل چهارم: انسان‌شناسی
- حقیقت انسان
- افعال انسان
- جبر و اختیار
- استطاعت
- تفسیر استطاعت و ارکان آن
- احتمالات در تفسیر سبب مهیج
- استطاعت پیش از فعل یا همراه فعل
فصل پنجم: پیامبرشناسی
فصل ششم: امام‌شناسی
- ۱. امامت عامه
- جایگاه امامت
- وجوب تعیین امام
- تبیین دلایل
- دلیل اول: برهان حکمت
- دلیل دوم: برهان عدالت
- دلیل سوم: برهان اضطرار
- دلیل چهارم: برهان رحمت
- بازگشت براهین هشام بن برهان لطف
- دامنه دلالت براهین
- الف) از نظر شئون و مناصب
- ب) از نظر گستره زمانی
- شرایط و ویژگی‌های امام
- یک. شرایط و ویژگی‌های نَسَبی
- ۱،۲و۳. شهرت نژاد، قبیله و خاندان
- ۴. منصوص بودن
- دو. شرایط و ویژگی‌های شخصی
- الف) عصمت
- ۱. تعریف و حقیقت عصمت
- ۲. دلایل عصمت
- ۳. دامنه و گستره عصمت
- ب) علم
- ج) سخاوت
- د) شجاعت
- تعداد و نام امامان
- ۲. امامت خاص
- دلایل امامت امام علی(ع)
- الف) ادله عقلی
- ب) ادله نقلی
- ادله قرآنی
- ادله روایی
- ج) نقد و بررسی شبهات
- دیدگاه هشام در مورد مخالفان حکومت علوی
- الف) معاویه و قاسطین
- ب) خوارج
- ج) حَکَمان
- دیدگاه هشام در مورد امامت دیگر ائمه(ع)
- ۱. امام سجاد(ع)
- ۲. امام صادق(ع)
- ۳. امام موسی بن جعفر(ع)
بخش سوم: مناظره‌ها
فصل دوم: امامت
- ۱. با یحیی بن خالد
- ۲. با مرد شامی
- ۳. با ضرار بن عمرو ضبی
- ۴. با عبدالله بن یزید اباضی
- ۵. با جمعی از متکلمان در مجلس یحیی بن خالد
- ۶. با بیان و ضرار
- ۷. با جمعی از متکلمان
- ۸. با یحیی بن خالد برمکی
- ۹. با خوارج
- ۱۰. با ضرار
- ۱۱. با ابوعبیده معتزلی
- ۱۲. با عمرو بن عبید
- ۱۳. با برخی از اهل سنت در مجلس یحیی بن خالد برمکی
- ۱۴. با برخی از اهل سنت
فصل سوم: مناظره‌های هشام در تناهی عالم، حرکت، صفت، خلود و روح
- ۱. با روحانی زرتشتی در اثبات تناهی عالم
- ۲. با ابوالهذیل در مورد حرکت و صفت
- ۳. با نظام در خلود
- ۴. با نظام در مورد روح
- کتاب‌نامه
- نمایه‌ها
- الف) اصطلاحات
- ب) کسان، قبیله‌ها و فرقه‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
آقای علی رضا اسعدی (متولد ۱۳۵۰ ش)، عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «سید مرتضی»، «سید رضی»،«هشام بن حکم» و «امام علی و دینداری» برخی از این آثار است.[۲]