شیخ صدوق (کتاب)
| شیخ صدوق | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | سید حسن طالقانی |
| موضوع | متکلمان شیعه |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۴ ش |
| تعداد صفحه | ۲۷۹ |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۲۳۴-۰ |
| شماره ملی | 4090027 ۴۰۹۰۰۲۷ |
شیخ صدوق، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون شیخ صدوق یکی از متکلمان شیعه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر سید حسن طالقانی است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر، نخستین اثر از مدرسه کلامی قم است که در آن باورهای اعتقادی شیخ صدوق بحث و بررسی شده تا بیشتر باورهای اعتقادی و کلامی محدثان امامیه بازنمون گردد. شیخ صدوق از محدثان، فقیهان و متکلمان بزرگ امامیه در قرن چهارم هجری و از تأثیرگذارترین دانشمندان شیعی در این بازه زمانی است. دوران شیخ صدوق مصادف با سال‌های آغازین غیبت کبری و رویارویی جامعه شیعی با شرایطی جدید و دشوار بوده است. ابتدا به احوال شخصیتی و فردی شیخ صدوق پرداخته شده است. سپس اندیشه‌شناسی و روش‌شناسی کلامی شیخ صدوق بررسی شده است».
فهرست کتاب
- سخنی با خواننده
- درباره کلان طرح اندیشه نامه متکلمان امامیه
- درباره کتاب پیش رو
- مقدمه
- احوال شخصیتی و فردی شیخ صدوق
- ۱. حیات فردی
- خاندان صدوق
- حیات علمی شیخ صدوق
- شرایط اجتماعی و سیاسی
- شرایط فرهنگی
- استادان و مشایخ صدوق
- عوامل مهاجرت صدوق
- ۱. رحلت مشایخ بزرگ صدوق و افول مدرسه حدیثی قم
- ۲. کمبود امکانات و آبادانی در «قم» در مقایسه با «ری»
- ۳. دعوت رکن الدوله دیلمی از شیخ صدوق
- صدوق در ری
- شرایط اجتماعی – سیاسی ری
- اوضاع سیاسی ری
- وضعیت فرهنگی ری
- فرهنگ مردم ری
- حوزه درس و شاگردان صدوق
- مسافرت‌های شیخ صدوق
- آثار شیخ صدوق
- آثار موجود
- سال شمار آثار شیخ صدوق
- موضع عقل گرایان بغداد در برابر صدوق
روش‌شناسی کلامی
- معرفت‌شناسی
- اکتساب و اضطرار در معرفت
- منابع معرفت
- فطرت
- عقل
- دلیل سمعی
- خداشناسی
- شناخت خدا
- فطری بودن معرفت
- معرفت عقلی و استدلالی
- معرفت الله بالله
- تنزیه و نفی تشبیه
- صفات الهی
- رابطه صفات با ذات
- رابطه صفات با اسما
- معناشناسی صفات
- قدرت
- علم
- نفی تشبیه
- صفات خبریه یا الفاظ متشابه در قرآن و سنت
- رؤیت
- افعال الهی
- رابطه فعل با ذات و صفات
- مراتب فعل الهی
- مشیت و اراده
- قضا و قدر
- بداء
- انسان‌شناسی
- حقیقت انسان
- انسان پیش از دنیا
- انسان در دنیا
- فاعلیت انسان و مسئله جبر و اختیار
- تکلیف
- استطاعت
- خلق افعال
- نفی جبر و تفویض (امر بین امرین)
- پیامبرشناسی
- ادله نیاز به پیامبر
- نقش تکوینی
- نقش تشریعی
- عدد انبیا
- اولوالعزم
- عصمت انبیا
- برتری پیامبران بر فرشتگان
- نزول وحی
- معجزه
- نبوت پیامبر اسلام
- جایگاه پیامبر در عالم تکوین
- خلقت پیامبر (ص)
- رسول اکرم (ص) در عالم ذر و میثاق
- پیامبر پس از خلقت آدم
- خاتمیت
- علم پیامبر
- امی بودن پیامبر
- علم پیامبر به زبان‌های مختلف
- عصمت پیامبر
- سهوالنبی (ص)
- شارع بودن پیامبر
- قرآن
- خلق قرآن
- نزول قرآن
- کامل بودن قرآن
- امام‌شناسی
- معنا و مفهوم امام
- اهمیت و جایگاه امامت در اعتقادات
- علت احتیاج به امام
- اوصاف و ویژگی‌های امام
- ۱. علم امام
- محدود علم امام
- منبع علم امام
- سهو و نسیان
- ۲. عصمت
- معنا وماهیت عصمت
- ضرورت عصمت
- دلایل عصمت ائمه
- سایر ویژگی‌های امام
- راه شناخت امام
- عدد امامان
- ولایت امام
- ولایت تشریعی
- ولایت تکوینی
- غیبت امام
- فرجام‌شناسی
- مرگ
- سوال قبر
- برزخ
- بعث و زنده شدن مجدد
- وعده و وعید
- شفاعت
- بهشت و جهنم
- رجعت
- نتیجه‌گیری
- کتابنامه
نمایه‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
دربارهٔ شیخ صدوق
شیخ صدوق (کتاب) از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابن بابویه در معارف مهدویت - ابن بابویه در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد پانویس
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده