اقدام برای تحقق وضع مطلوب: تفاوت میان نسخهها
(۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = ارکان انتظار | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط =امام مهدی (پرسش) | |||
}} | |||
[[عمل برای تحقق وضع مطلوب]] و یا [[نیت]] داشتن برای [[تغییر]] وضع مطلوب یکی از ارکان اصلی [[انتظار]] است<ref>ر. ک. [[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]، ص۱۰۶.</ref>. [[اقدام برای ایجاد وضع مطلوب]] زمانی میتواند از [[ارکان انتظار]] باشد که لازمۀ آن یعنی [[اعتراض به وضع موجود]] در این [[اقدام عملی برای وضع مطلوب]] لحاظ شده باشد، [[اعتراض]] به وضعی که [[ظالمان]] و [[مفسدان]] با ارادۀ مفسدانه و [[زور]] گویانۀ خود بر این [[جهان]] [[سلطنت]] کرده و آن را اداره میکنند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۰-۳۴.</ref> | |||
==پرسش مستقیم== | == اقدام برای تحقق وضع مطلوب از ارکان انتظار == | ||
آخرین مرحله و تقویت کنندۀ عنصر انتظار، [[عمل کردن برای ایجاد وضع مطلوب]] است که موجب میشود انتظار در وجود [[انسان منتظر]] تثبیت شود به طوری که شخص [[منتظر]] به واسطۀ روحیۀ با ثباتی که در خود [[احساس]] میکند هرگز خود را [[تسلیم]] فضای نامناسب نکرده، بلکه درصدد تغییر وضعیت موجود برمیآید<ref>ر. ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۳۷. </ref>. حال میخواهد این عمل به هر اندازه ای باشد چراکه [[اعمال]] منتظر، نشان دهندۀ [[صداقت]] در انتظار و مایۀ تقویت انتظار است<ref>ر.ک: [[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]، ص۱۰۶. </ref>. | |||
== لازمه اقدام برای تحقق وضع مطلوب == | |||
این نقش یعنی اقدام برای تحقق وضع مطلوب که لازمهاش اعتراض به وضع موجود است برای به وجود آمدن ارکان انتظار، به قدری مهم و حیاتی است که بعضی انتظار را اقدام برای تحقق وضع مطلوب معرفی نموده و اینطور بیان کردهاند، انتظار نوعی فریاد [[دل]] و خروشی از درون است. منتظر نسبت به کسانی که با نگاه تحقیر آمیز به آنان برخورد کرده است معترض است و از اینکه عدهای [[فتنه]] و [[آشوب]] به پا میکنند و سرزمینشان را محل قدرتنمائی ابرقدرتان کرده است ناراحت و عصبانی است، آنان نسبت به آنچه در دور و برشان میگذرد معترضند و نمیخواهند [[شاهد]] اوضاع نابسامان، دردها، فلاکتها و [[مصیبتها]] باشند، بلکه همیشه با [[اقدام عملی]] شان برای وضع مطلوب تلاش کرده اند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۰-۳۴.</ref>. | |||
در هر صورت [[انسان]] منتظرِ معترض، ضمن اینکه به هیچ وجه از وضع موجود [[راضی]] نیست و چه بسا کاملاً از آن [[نفرت]] دارد، اما هیچ گاه میدان را خالی نمیکند و به [[طور]] فعّال و شایسته با حضور مستمر و مداوم برای [[اصلاح]] وضع موجود، به مبارزۀ بیامان ادامه میدهد؛ زیرا در این حالت است که [[ارکان انتظار]] شکل میگیرد. [[قرآن]] میفرماید: {{متن قرآن|وَأَن لَّيْسَ لِلإِنسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى}}<ref>«و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود» سوره نجم، آیه ۳۹.</ref> و در باب [[انتظار]]، این [[آیه]] بدین معناست، انتظار بدون اقدام عملی اصلا محقق نمیشود<ref>ر.ک: [[عبدالعلی محمدی|محمدی، عبدالعلی]]، [[جهانیشدن و انتظار و موعود (مقاله)|جهانیشدن و انتظار و موعود]]، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref>. | |||
== رابطه افشاگری و اقدام برای محقق شدن [[آینده]] ای مطلوب == | |||
اقدام و [[عمل برای محقق شدن وضع مطلوب]] میتواند به هر طریقی از جمله افشاگری باشد به این صورت که شخص [[منتظر]] با افشاگری نشان میدهد سازمانهایی که قواعد و [[قوانین]] برای [[بشر]] میسازند، فقط دنبال توطئهاند نه پاسداری از حقوق [[بشر]]، این شعارهای به ظاهر خیرخواهانه از سوی آنان [[توطئه]] ای بیش نیست، توطئه ای برای [[بهرهکشی]] بیشتر و گرفتن آخرین رمق از [[مستضعفان]] است. [[منتظران]]، با افشاگری خود میخواهند نشان دهند این سازمانهای بینالمللی، حتی دادگاههای بینالمللی، سازمانهائی [[ضعیف]] و ذلیلی هستند که در [[اختیار]] [[قدرتمندان]] [[ظالم]] است و رأیشان فقط در حد [[حفظ]] و حمایت از موقعیتشان است<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۰-۳۴.</ref>. | |||
== پرسش مستقیم == | |||
* [[آیا اقدام برای تحقق وضع مطلوب از ارکان انتظار و وظایف منتظران است؟ (پرسش)]] | * [[آیا اقدام برای تحقق وضع مطلوب از ارکان انتظار و وظایف منتظران است؟ (پرسش)]] | ||
== پرسشهای وابسته == | |||
{{پرسمان انتظار فرج}} | {{پرسمان انتظار فرج}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{ | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:10114369.jpg|22px]] [[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، '''[[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|'''انتظار عامیانه عالمانه عارفانه''']]''' | |||
# [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']] | |||
# [[پرونده:Mar.jpg|22px]] [[عبدالعلی محمدی|محمدی، عبدالعلی]]، [[جهانیشدن و انتظار و موعود (مقاله)|'''جهانیشدن و انتظار و موعود''']] | |||
# [[پرونده:13681211.jpg|22px]] [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|'''انتظار و امنیت روانی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{پایان | |||
{{ | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده: | [[رده:ارکان انتظار]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۰
عمل برای تحقق وضع مطلوب و یا نیت داشتن برای تغییر وضع مطلوب یکی از ارکان اصلی انتظار است[۱]. اقدام برای ایجاد وضع مطلوب زمانی میتواند از ارکان انتظار باشد که لازمۀ آن یعنی اعتراض به وضع موجود در این اقدام عملی برای وضع مطلوب لحاظ شده باشد، اعتراض به وضعی که ظالمان و مفسدان با ارادۀ مفسدانه و زور گویانۀ خود بر این جهان سلطنت کرده و آن را اداره میکنند[۲]
اقدام برای تحقق وضع مطلوب از ارکان انتظار
آخرین مرحله و تقویت کنندۀ عنصر انتظار، عمل کردن برای ایجاد وضع مطلوب است که موجب میشود انتظار در وجود انسان منتظر تثبیت شود به طوری که شخص منتظر به واسطۀ روحیۀ با ثباتی که در خود احساس میکند هرگز خود را تسلیم فضای نامناسب نکرده، بلکه درصدد تغییر وضعیت موجود برمیآید[۳]. حال میخواهد این عمل به هر اندازه ای باشد چراکه اعمال منتظر، نشان دهندۀ صداقت در انتظار و مایۀ تقویت انتظار است[۴].
لازمه اقدام برای تحقق وضع مطلوب
این نقش یعنی اقدام برای تحقق وضع مطلوب که لازمهاش اعتراض به وضع موجود است برای به وجود آمدن ارکان انتظار، به قدری مهم و حیاتی است که بعضی انتظار را اقدام برای تحقق وضع مطلوب معرفی نموده و اینطور بیان کردهاند، انتظار نوعی فریاد دل و خروشی از درون است. منتظر نسبت به کسانی که با نگاه تحقیر آمیز به آنان برخورد کرده است معترض است و از اینکه عدهای فتنه و آشوب به پا میکنند و سرزمینشان را محل قدرتنمائی ابرقدرتان کرده است ناراحت و عصبانی است، آنان نسبت به آنچه در دور و برشان میگذرد معترضند و نمیخواهند شاهد اوضاع نابسامان، دردها، فلاکتها و مصیبتها باشند، بلکه همیشه با اقدام عملی شان برای وضع مطلوب تلاش کرده اند[۵].
در هر صورت انسان منتظرِ معترض، ضمن اینکه به هیچ وجه از وضع موجود راضی نیست و چه بسا کاملاً از آن نفرت دارد، اما هیچ گاه میدان را خالی نمیکند و به طور فعّال و شایسته با حضور مستمر و مداوم برای اصلاح وضع موجود، به مبارزۀ بیامان ادامه میدهد؛ زیرا در این حالت است که ارکان انتظار شکل میگیرد. قرآن میفرماید: ﴿وَأَن لَّيْسَ لِلإِنسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى﴾[۶] و در باب انتظار، این آیه بدین معناست، انتظار بدون اقدام عملی اصلا محقق نمیشود[۷].
رابطه افشاگری و اقدام برای محقق شدن آینده ای مطلوب
اقدام و عمل برای محقق شدن وضع مطلوب میتواند به هر طریقی از جمله افشاگری باشد به این صورت که شخص منتظر با افشاگری نشان میدهد سازمانهایی که قواعد و قوانین برای بشر میسازند، فقط دنبال توطئهاند نه پاسداری از حقوق بشر، این شعارهای به ظاهر خیرخواهانه از سوی آنان توطئه ای بیش نیست، توطئه ای برای بهرهکشی بیشتر و گرفتن آخرین رمق از مستضعفان است. منتظران، با افشاگری خود میخواهند نشان دهند این سازمانهای بینالمللی، حتی دادگاههای بینالمللی، سازمانهائی ضعیف و ذلیلی هستند که در اختیار قدرتمندان ظالم است و رأیشان فقط در حد حفظ و حمایت از موقعیتشان است[۸].
پرسش مستقیم
پرسشهای وابسته
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا میکند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته میشود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتابزده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم میشود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی میشود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امتهای پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقهای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونههای احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را میکشیدهاند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمیخیزند؟ (پرسش)
- ویژگیهای اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه میتوان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشهگیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کاملترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشتهای نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشتهای انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاریها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید میکند؟ (پرسش)
- چه رابطهای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوتهای الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشتهای نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب میشود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کردهاند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمیشود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده میشود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا میکند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه میشود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجستهای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگیهای منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست میآید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزونبر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدامهای سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگیهایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر بهطور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگیهای منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگیهای انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگیهای فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگیهای فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش میشود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرجهای مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ ر. ک. پناهیان؛ علی رضا، انتظار عامیانه عالمانه عارفانه، ص۱۰۶.
- ↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۳۰-۳۴.
- ↑ ر. ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۳۷.
- ↑ ر.ک: پناهیان؛ علی رضا، انتظار عامیانه عالمانه عارفانه، ص۱۰۶.
- ↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۳۰-۳۴.
- ↑ «و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود» سوره نجم، آیه ۳۹.
- ↑ ر.ک: محمدی، عبدالعلی، جهانیشدن و انتظار و موعود، ص۱۱۴-۱۱۵.
- ↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۳۰-۳۴.