امام مهدی چه زمانی ظهور می‌کند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'بویژه' به 'به‌ویژه')
جز (جایگزینی متن - ' ع ' به '{{ع}} ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۲: خط ۴۲:
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید محمد جواد فاضلیان]]]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید محمد جواد فاضلیان]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[سید محمد جواد فاضلیان]]'''، در مقاله ''«[[قیام (مقاله)|قیام]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[سید محمد جواد فاضلیان]]'''، در مقاله ''«[[قیام (مقاله)|قیام]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«تعیین [[تاریخ]] و زمان [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} نوعی [[پیش‌گویی]] و [[اخبار]] از آینده است و مراجعه به [[روایات]] [[معصومان]]{{عم}}، یگانه راه [[آگاهی]] از آن به شمار می‌آید. [[احادیث]]، [[تاریخ]] [[ظهور]] آن حضرت را تعیین نکرده، این کار را مکروه شمرده و به تخطئه و [[تکذیب]] [[تعیین کنندگان وقت]] پرداخته‌اند. [[شیخ کلینی]] درباره کراهت این [[امر]] چنین [[روایت]] کرده است: {{عربی|"عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: قُلْتُ لِهَذَا الْأَمْرِ وَقْتٌ فَقَالَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ إِنَّ مُوسَى ع لَمَّا خَرَجَ وَافِداً إِلَى‏ رَبِّهِ وَاعَدَهُمْ ثَلَاثِينَ يَوْماً فَلَمَّا زَادَهُ اللَّهُ عَلَى الثَّلَاثِينَ عَشْراً قَالَ قَوْمُهُ قَدْ أَخْلَفَنَا مُوسَى فَصَنَعُوا مَا صَنَعُوا فَإِذَا حَدَّثْنَاكُمُ الْحَدِيثَ فَجَاءَ عَلَى مَا حَدَّثْنَاكُمْ بِهِ فَقُولُوا صَدَقَ اللَّهُ وَ إِذَا حَدَّثْنَاكُمُ الْحَدِيثَ فَجَاءَ عَلَى خِلَافِ مَا حَدَّثْنَاكُمْ بِهِ فَقُولُوا صَدَقَ اللَّهُ تُؤْجَرُوا مَرَّتَيْن‏"}}<ref>فضيل بن يسار می‌گوید: به امام محمد باقر{{ع}} عرض کردم: برای این امر وقتی است؟ فرمود: تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند. چون موسی{{ع}} برای پیغام بردن در طور سینا به پروردگار خود وارد شد، قومش را وعده سی روز داد. وقتی خدا ده روز بر سی روز افزود، قومش گفتند: موسی به وعده‌اش پای بند نماند و کردند آنچه کردند [گوساله پرست شدند]. اگر ما خبری به شما گفتیم و طبق گفته ما واقع شد، بگویید: خدا راست فرموده است و اگر خبری گفتیم و خلاف گفته ما تحقق یافت، بگویید: خدا راست فرمود، تا دو پاداش دریافت کنید؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸ و محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص ۲۹۴، ح ۱۳.</ref>»<ref>[[سید محمد جواد فاضلیان|فاضلیان، سید محمد جواد]]؛ [[قیام (مقاله)|قیام]]، ص ۳۰۰.</ref>.
::::::«تعیین [[تاریخ]] و زمان [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} نوعی [[پیش‌گویی]] و [[اخبار]] از آینده است و مراجعه به [[روایات]] [[معصومان]]{{عم}}، یگانه راه [[آگاهی]] از آن به شمار می‌آید. [[احادیث]]، [[تاریخ]] [[ظهور]] آن حضرت را تعیین نکرده، این کار را مکروه شمرده و به تخطئه و [[تکذیب]] [[تعیین کنندگان وقت]] پرداخته‌اند. [[شیخ کلینی]] درباره کراهت این [[امر]] چنین [[روایت]] کرده است: {{عربی|"عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: قُلْتُ لِهَذَا الْأَمْرِ وَقْتٌ فَقَالَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ إِنَّ مُوسَى{{ع}} لَمَّا خَرَجَ وَافِداً إِلَى‏ رَبِّهِ وَاعَدَهُمْ ثَلَاثِينَ يَوْماً فَلَمَّا زَادَهُ اللَّهُ عَلَى الثَّلَاثِينَ عَشْراً قَالَ قَوْمُهُ قَدْ أَخْلَفَنَا مُوسَى فَصَنَعُوا مَا صَنَعُوا فَإِذَا حَدَّثْنَاكُمُ الْحَدِيثَ فَجَاءَ عَلَى مَا حَدَّثْنَاكُمْ بِهِ فَقُولُوا صَدَقَ اللَّهُ وَ إِذَا حَدَّثْنَاكُمُ الْحَدِيثَ فَجَاءَ عَلَى خِلَافِ مَا حَدَّثْنَاكُمْ بِهِ فَقُولُوا صَدَقَ اللَّهُ تُؤْجَرُوا مَرَّتَيْن‏"}}<ref>فضيل بن يسار می‌گوید: به امام محمد باقر{{ع}} عرض کردم: برای این امر وقتی است؟ فرمود: تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند. چون موسی{{ع}} برای پیغام بردن در طور سینا به پروردگار خود وارد شد، قومش را وعده سی روز داد. وقتی خدا ده روز بر سی روز افزود، قومش گفتند: موسی به وعده‌اش پای بند نماند و کردند آنچه کردند [گوساله پرست شدند]. اگر ما خبری به شما گفتیم و طبق گفته ما واقع شد، بگویید: خدا راست فرموده است و اگر خبری گفتیم و خلاف گفته ما تحقق یافت، بگویید: خدا راست فرمود، تا دو پاداش دریافت کنید؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸ و محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص ۲۹۴، ح ۱۳.</ref>»<ref>[[سید محمد جواد فاضلیان|فاضلیان، سید محمد جواد]]؛ [[قیام (مقاله)|قیام]]، ص ۳۰۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


خط ۶۸: خط ۶۸:
[[پرونده:783993038.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[قنبر علی صمدی]]]]
[[پرونده:783993038.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[قنبر علی صمدی]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در این‌باره گفته است:
:::::*«در برخی از [[روایات]]، به صورت کلی (نامعین) از [[زمان ظهور امام مهدی|زمان ظهور امام عصر]]{{ع}} خبر داده شده و از سال و ماه و روزی که [[ظهور]] در آن واقع خواهد شد، نام برده شده است. [[ابوبصیر]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] کرده است: "[[قیام]] [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} در [[سال فرد]] خواهد بود، نه، یک، سه، پنج"<ref>{{عربی|" يَقُومَ الْقَائِمِ فِي وَتْرٍ مِنَ السِّنِينَ : تِسْعُ وَ ثَلَاثٍ وَ خَمْسُ وَ إِحْدَى "}}الغیبة، نعمانی، ص۲۶۲.</ref>؛ هم چنین ابوبصیر از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده است: "[[حضرت قائم]]{{ع}} [[قیام]] نخواهد کرد مگر در سال‌های فرد، یک یا سه یا پنج یا هفت یا نه"<ref>{{عربی|" لَا يَخْرُجُ الْقَائِمُ إِلَّا فِي وَتْرٍ مِنَ السِّنِينَ سَنَةَ إِحْدَى أَوْ ثَلَاثٍ أَوْ خَمْسٍ أَوْ سَبْعٍ أَوْ تِسْعٍ"}}؛ الارشاد، ج۲، ص۳۷۹؛ روضة الواعظین، ص۲۶۳؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۸۶؛ کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۱.</ref>؛ در روایتی دیگر، [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند که فرمود: "در شب بیست و سوم از ماه [[رمضان]]، منادی نام [[حضرت قائم]]{{ع}} را فریاد برمی‌آورد و حضرت در [[روز عاشورا]]، همان روزی که [[امام حسین|حسین بن علی]]{{ع}} به قتل رسید، [[قیام]] می‌کند. گو این که من آنجا هستم در روز شنبه از دهم [[محرم]]، در حالی که [[حضرت قائم]] میان [[رکن و مقام]] [[ایستاده]] و [[جبرئیل]] در مقابل او قرار دارد و [[مردم]] را برای [[بیعت]] با او فرا می‌خواند. پس [[شیعیان]] او به سوی او روی می‌آورند و از اطراف [[جهان]] به سوی او شتابان حرکت می‌کنند تا با او بپیوندند و [[بیعت]] کنند"<ref>{{عربی|" يُنَادَى بِاسْمِ الْقَائِمِ ع فِي لَيْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِينَ وَ يَقُومُ فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع لَكَأَنِّي بِهِ فِي يَوْمِ السَّبْتِ الْعَاشِرِ مِنَ الْمُحَرَّمِ قَائِماً بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ جَبْرَئِيلُ ع عَنْ يَدِهِ الْيُمْنَى يُنَادِي الْبَيْعَةَ لِلَّهِ فَتَصِيرُ إِلَيْهِ شِيعَتُهُ مِنْ أَطْرَافِ الْأَرْضِ تُطْوَى لَهُمْ طَيّاً حَتَّى يُبَايِعُوهُ "}}؛الارشاد، ج۲ ص۳۷۹؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۸۶.</ref> در روایتی که [[ابن ابی عمیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده، حضرت [[روز جمعه]] را روز [[ظهور]] [[ذکر]] نموده است: "[[قائم]] ما [[اهل بیت]]{{عم}} در [[روز جمعه]] [[ظهور]] می‌کند و رستاخیز نیز در [[روز جمعه]] به پا خواهد شد و هیچ کاری در [[روز جمعه]] بهتر از [[درود فرستادن]] بر [[محمد]] و آل او {{ع}} نیست". [[اباجارود]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} [[سؤال]] کردم: "[[قائم]] شما چه زمانی [[قیام]] می‌فرماید؟" حضرت فرمود: ای اباجارود! شما آن زمان را نخواهید دید. عرض کردم: اهل زمانش را چطور؟ فرمود: اهل زمانش را هم نمی‌بینید. [[قائم]] ما بعد از مأیوس شدن و ناامید گشتن [[شیعیان]] [[قیام]] می‌کند و [[مردم]] را سه بار [[دعوت]] می‌کند و به کمک می‌طلبد، ولی هیچ کس پاسخ او را نمی‌دهد، تا آن که روز چهارم به پرده [[کعبه]] می‌چسبد و می‌گوید: خدایا! یاری‌ام کن. دعایش رد نمی‌شود و [[خداوند]] به ملائکه‌ای که [[رسول الله]] {{صل}} را در روز [[بدر]] [[یاری]] کردند [[دستور]] می‌دهد که [[مهدی]] {{ع}} را [[یاری]] کنند و آنها که تا آن زمان هنوز آماده‌باش بوده‌اند و زین اسب‌ها و اسلحه‌های خود را [[زمین]] نگذاشته‌اند با حضرت [[بیعت]] می‌کنند. سپس [[سیصد و سیزده]] مرد با حضرت [[بیعت]] می‌نمایند"<ref>{{عربی|"عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}، قَالَ: سَأَلْتُهُ، مَتَى يَقُومُ قَائِمُكُمْ؟ قَالَ: يَا أَبَا الْجَارُودِ، لَا تُدْرِكُونَ. فَقُلْتُ: أَهْلَ زَمَانِهِ. فَقَالَ: وَ لَنْ تُدْرِكَ أَهْلَ زَمَانِهِ، يَقُومُ قَائِمُنَا بِالْحَقِّ بَعْدَ إِيَاسٍ مِنَ الشِّيعَةِ، يَدْعُو النَّاسَ ثَلَاثاً فَلَا يُجِيبُهُ أَحَدٌ، فَإِذَا كَانَ الْيَوْمُ الرَّابِعُ تَعَلَّقَ بِأَسْتَارِ الْكَعْبَةِ، فَقَالَ: يَا رَبِّ، انْصُرْنِي، وَ دَعْوَتُهُ لَا تَسْقُطُ، فَيَقُولُ (تَبَارَكَ وَ تَعَالَى) لِلْمَلَائِكَةِ الَّذِينَ نَصَرُوا رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} يَوْمَ بَدْرٍ، وَ لَمْ يَحُطُّوا سُرُوجَهُمْ، وَ لَمْ يَضَعُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَيُبَايِعُونَهُ، ثُمَّ يُبَايِعُهُ مِنَ النَّاسِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا"}}؛ دلائل الإمامة، ص۴۵۵؛ معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۳۰۶.</ref>؛  
:::::*«در برخی از [[روایات]]، به صورت کلی (نامعین) از [[زمان ظهور امام مهدی|زمان ظهور امام عصر]]{{ع}} خبر داده شده و از سال و ماه و روزی که [[ظهور]] در آن واقع خواهد شد، نام برده شده است. [[ابوبصیر]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] کرده است: "[[قیام]] [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} در [[سال فرد]] خواهد بود، نه، یک، سه، پنج"<ref>{{عربی|" يَقُومَ الْقَائِمِ فِي وَتْرٍ مِنَ السِّنِينَ : تِسْعُ وَ ثَلَاثٍ وَ خَمْسُ وَ إِحْدَى "}}الغیبة، نعمانی، ص۲۶۲.</ref>؛ هم چنین ابوبصیر از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده است: "[[حضرت قائم]]{{ع}} [[قیام]] نخواهد کرد مگر در سال‌های فرد، یک یا سه یا پنج یا هفت یا نه"<ref>{{عربی|" لَا يَخْرُجُ الْقَائِمُ إِلَّا فِي وَتْرٍ مِنَ السِّنِينَ سَنَةَ إِحْدَى أَوْ ثَلَاثٍ أَوْ خَمْسٍ أَوْ سَبْعٍ أَوْ تِسْعٍ"}}؛ الارشاد، ج۲، ص۳۷۹؛ روضة الواعظین، ص۲۶۳؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۸۶؛ کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۱.</ref>؛ در روایتی دیگر، [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند که فرمود: "در شب بیست و سوم از ماه [[رمضان]]، منادی نام [[حضرت قائم]]{{ع}} را فریاد برمی‌آورد و حضرت در [[روز عاشورا]]، همان روزی که [[امام حسین|حسین بن علی]]{{ع}} به قتل رسید، [[قیام]] می‌کند. گو این که من آنجا هستم در روز شنبه از دهم [[محرم]]، در حالی که [[حضرت قائم]] میان [[رکن و مقام]] [[ایستاده]] و [[جبرئیل]] در مقابل او قرار دارد و [[مردم]] را برای [[بیعت]] با او فرا می‌خواند. پس [[شیعیان]] او به سوی او روی می‌آورند و از اطراف [[جهان]] به سوی او شتابان حرکت می‌کنند تا با او بپیوندند و [[بیعت]] کنند"<ref>{{عربی|" يُنَادَى بِاسْمِ الْقَائِمِ{{ع}} فِي لَيْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِينَ وَ يَقُومُ فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ{{ع}} لَكَأَنِّي بِهِ فِي يَوْمِ السَّبْتِ الْعَاشِرِ مِنَ الْمُحَرَّمِ قَائِماً بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ جَبْرَئِيلُ{{ع}} عَنْ يَدِهِ الْيُمْنَى يُنَادِي الْبَيْعَةَ لِلَّهِ فَتَصِيرُ إِلَيْهِ شِيعَتُهُ مِنْ أَطْرَافِ الْأَرْضِ تُطْوَى لَهُمْ طَيّاً حَتَّى يُبَايِعُوهُ "}}؛الارشاد، ج۲ ص۳۷۹؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۸۶.</ref> در روایتی که [[ابن ابی عمیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده، حضرت [[روز جمعه]] را روز [[ظهور]] [[ذکر]] نموده است: "[[قائم]] ما [[اهل بیت]]{{عم}} در [[روز جمعه]] [[ظهور]] می‌کند و رستاخیز نیز در [[روز جمعه]] به پا خواهد شد و هیچ کاری در [[روز جمعه]] بهتر از [[درود فرستادن]] بر [[محمد]] و آل او {{ع}} نیست". [[اباجارود]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} [[سؤال]] کردم: "[[قائم]] شما چه زمانی [[قیام]] می‌فرماید؟" حضرت فرمود: ای اباجارود! شما آن زمان را نخواهید دید. عرض کردم: اهل زمانش را چطور؟ فرمود: اهل زمانش را هم نمی‌بینید. [[قائم]] ما بعد از مأیوس شدن و ناامید گشتن [[شیعیان]] [[قیام]] می‌کند و [[مردم]] را سه بار [[دعوت]] می‌کند و به کمک می‌طلبد، ولی هیچ کس پاسخ او را نمی‌دهد، تا آن که روز چهارم به پرده [[کعبه]] می‌چسبد و می‌گوید: خدایا! یاری‌ام کن. دعایش رد نمی‌شود و [[خداوند]] به ملائکه‌ای که [[رسول الله]] {{صل}} را در روز [[بدر]] [[یاری]] کردند [[دستور]] می‌دهد که [[مهدی]] {{ع}} را [[یاری]] کنند و آنها که تا آن زمان هنوز آماده‌باش بوده‌اند و زین اسب‌ها و اسلحه‌های خود را [[زمین]] نگذاشته‌اند با حضرت [[بیعت]] می‌کنند. سپس [[سیصد و سیزده]] مرد با حضرت [[بیعت]] می‌نمایند"<ref>{{عربی|"عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}، قَالَ: سَأَلْتُهُ، مَتَى يَقُومُ قَائِمُكُمْ؟ قَالَ: يَا أَبَا الْجَارُودِ، لَا تُدْرِكُونَ. فَقُلْتُ: أَهْلَ زَمَانِهِ. فَقَالَ: وَ لَنْ تُدْرِكَ أَهْلَ زَمَانِهِ، يَقُومُ قَائِمُنَا بِالْحَقِّ بَعْدَ إِيَاسٍ مِنَ الشِّيعَةِ، يَدْعُو النَّاسَ ثَلَاثاً فَلَا يُجِيبُهُ أَحَدٌ، فَإِذَا كَانَ الْيَوْمُ الرَّابِعُ تَعَلَّقَ بِأَسْتَارِ الْكَعْبَةِ، فَقَالَ: يَا رَبِّ، انْصُرْنِي، وَ دَعْوَتُهُ لَا تَسْقُطُ، فَيَقُولُ (تَبَارَكَ وَ تَعَالَى) لِلْمَلَائِكَةِ الَّذِينَ نَصَرُوا رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} يَوْمَ بَدْرٍ، وَ لَمْ يَحُطُّوا سُرُوجَهُمْ، وَ لَمْ يَضَعُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَيُبَايِعُونَهُ، ثُمَّ يُبَايِعُهُ مِنَ النَّاسِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا"}}؛ دلائل الإمامة، ص۴۵۵؛ معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۳۰۶.</ref>؛  
::::::بر اساس برخی از [[زیارات]]، [[فرج]] و [[ظهور]] آن حضرت در [[روز جمعه]] بیشتر از روزهای دیگر محتمل دانسته شده؛ چنان که در [[زیارت]] مختص آن حضرت در [[روز جمعه]] تصریح شده است: "ای آقای من! [[درود]] [[خداوند]] بر تو و بر آل بیت تو باد. امروز [[جمعه]] است و این، روز توست که در آن، ظهورت و [[فرج]] [[مؤمنین]] به دستانت [[انتظار]] می‌رود"<ref>{{عربی|" يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ عَلَى آلِ بَيْتِكَ هَذَا يَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ هُوَ يَوْمُكَ الْمُتَوَقَّعُ فِيهِ ظُهُورُكَ وَ الْفَرَجُ فِيهِ لِلْمُؤْمِنِينَ عَلَى يَدِكَ "}}؛ الارشاد، ج۲، ص۳۷۹؛ وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۴۸.</ref>  
::::::بر اساس برخی از [[زیارات]]، [[فرج]] و [[ظهور]] آن حضرت در [[روز جمعه]] بیشتر از روزهای دیگر محتمل دانسته شده؛ چنان که در [[زیارت]] مختص آن حضرت در [[روز جمعه]] تصریح شده است: "ای آقای من! [[درود]] [[خداوند]] بر تو و بر آل بیت تو باد. امروز [[جمعه]] است و این، روز توست که در آن، ظهورت و [[فرج]] [[مؤمنین]] به دستانت [[انتظار]] می‌رود"<ref>{{عربی|" يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ عَلَى آلِ بَيْتِكَ هَذَا يَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ هُوَ يَوْمُكَ الْمُتَوَقَّعُ فِيهِ ظُهُورُكَ وَ الْفَرَجُ فِيهِ لِلْمُؤْمِنِينَ عَلَى يَدِكَ "}}؛ الارشاد، ج۲، ص۳۷۹؛ وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۴۸.</ref>  
::::::بنابراین، روایاتی که به صورت نامشخص از ماه و روز خاصی نام برده‌اند، هرگز بر [[تعیین زمان]] [[ظهور]] دلالت ندارد؛ زیرا [[تعیین زمان]] با تعیین هر سه عنصر سال و ماه و روز ممکن خواهد بود و چون سال معین نشده است، ماه و روز نیز نامعین خواهد بود.  
::::::بنابراین، روایاتی که به صورت نامشخص از ماه و روز خاصی نام برده‌اند، هرگز بر [[تعیین زمان]] [[ظهور]] دلالت ندارد؛ زیرا [[تعیین زمان]] با تعیین هر سه عنصر سال و ماه و روز ممکن خواهد بود و چون سال معین نشده است، ماه و روز نیز نامعین خواهد بود.  
::::::نتیجه این که زمان [[ظهور]] [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} از نظر سال و ماه و روز، دقیقاً روشن نیست و آن چه در برخی [[روایات]]، از سال و ماه و ایام هفته به عنوان وقت [[ظهور]] یاد شده نیز کلی است و قابل تطبیق بر مصادیق مشابه می‌باشد. از این‌رو، در هیچ [[روایت]] از [[روایات]] بسیاری که از [[پیامبر]] گران [[قدر]] و [[امامان]]{{ع}} پیرامون ابعاد گوناگون حیات [[امام عصر]]{{ع}} رسیده، به طور مشخص به زمان [[ظهور]] آن حضرت تصریح نشده است؛ بلکه به عکس، در [[روایات]] بسیاری، کسانی که از زمان [[ظهور]] خبر می‌دهند به شدت [[تکذیب]] شده‌اند. لذا کسی دقیقاً نمی‌داند که آن حضرت چه وقتی [[ظهور]] خواهد کرد؛ زیرا [[حکمت الهی]] اقتضا می‌کند که زمان [[ظهور]] آن حضرت از [[مردم]] پوشیده باشد.
::::::نتیجه این که زمان [[ظهور]] [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} از نظر سال و ماه و روز، دقیقاً روشن نیست و آن چه در برخی [[روایات]]، از سال و ماه و ایام هفته به عنوان وقت [[ظهور]] یاد شده نیز کلی است و قابل تطبیق بر مصادیق مشابه می‌باشد. از این‌رو، در هیچ [[روایت]] از [[روایات]] بسیاری که از [[پیامبر]] گران [[قدر]] و [[امامان]]{{ع}} پیرامون ابعاد گوناگون حیات [[امام عصر]]{{ع}} رسیده، به طور مشخص به زمان [[ظهور]] آن حضرت تصریح نشده است؛ بلکه به عکس، در [[روایات]] بسیاری، کسانی که از زمان [[ظهور]] خبر می‌دهند به شدت [[تکذیب]] شده‌اند. لذا کسی دقیقاً نمی‌داند که آن حضرت چه وقتی [[ظهور]] خواهد کرد؛ زیرا [[حکمت الهی]] اقتضا می‌کند که زمان [[ظهور]] آن حضرت از [[مردم]] پوشیده باشد.
::::::بر اساس [[روایات]]، [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به صورت ناگهانی و در یک زمان نامعلوم رخ خواهد داد. برخی از [[احادیث]]، دفعی بودن حادثه [[ظهور]] را با تعبیر "بغتة" توصیف کرده و برخی دیگر، واقعه [[ظهور]] را به واقعه [[قیامت]] [[تشبیه]] نموده‌اند. [[دعبل خزاعی]] می‌گوید: وقتی در [[حضور]] [[امام رضا]]{{ع}} شعری خواندم و در آن، سخن از [[امام]] [[قائم]]{{ع}} به میان آوردم، حضرت بسیار گریه کرد، سپس به من فرمود: ای خزاعی! در این دو بیت، [[روح]] الامین به زبانت سخن گفته است. آیا می‌دانی این [[امام]] کیست و کی [[قیام]] می‌کند؟ عرض کردم: نه‌ای مولایم جز این که شنیده‌ام امامی از شما [[ظهور]] می‌کند و [[زمین]] را از [[فساد]] [[پاک]] و از [[عدالت]] و داد پر می‌کند، چنان که از [[ستم]] پر شده است. فرمود: ای [[دعبل]]! [[امام]] بعد از من، [[محمد]]{{ع}} است و پس از او فرزندش [[امام علی|علی]]{{ع}} و بعد از او پسرش [[امام حسن|حسن]]{{ع}} و پس از [[حسن]]، پسرش [[حجت]] [[قائم]]{{ع}} [[امام]] است؛ کسی که در غیبتش [[انتظار]] او را کشند و در ظهورش [[مطاع]] باشد. اگر از [[دنیا]] باقی نماند مگر یک روز، [[خدا]] آن روز را آن [[قدر]] طولانی کند که او [[ظهور]] نماید و [[زمین]] را پر از [[عدالت]] کند، چنان که پر از [[ستم]] شده باشد. اما زمان آن، خبر دادن از وقت است و حال آن که پدرم از پدرش و او از پدرانش برایم [[روایت]] کرده است که از [[پیامبر |پیغمبر]]{{صل}} [[سؤال]] شد: چه زمانی [[قائم]] از ذریه‌ات [[خروج]] می‌کند؟ فرمود: مثل او مانند [[قیامت]] است که وقتش را جز [[خداوند]] [[آشکار]] نکند و رخ نمی‌دهد مگر به صورت ناگهانی"<ref>{{عربی|"َ يَا خُزَاعِيُّ نَطَقَ رُوحُ الْقُدُسِ عَلَى لِسَانِكَ بِهَذَيْنِ الْبَيْتَيْنِ فَهَلْ تَدْرِي مَنْ هَذَا الْإِمَامُ وَ مَتَى يَقُومُ قُلْتُ لَا يَا مَوْلَايَ إِلَّا أَنِّي سَمِعْتُ بِخُرُوجِ إِمَامٍ مِنْكُمْ وَ يُطَهِّرُ الْأَرْضَ مِنَ الْفَسَادِ وَ يَمْلَأُهَا عَدْلًا فَقَالَ يَا دِعْبِلُ الْإِمَامُ بَعْدِي مُحَمَّدٌ ابْنِي وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ عَلِيٌّ وَ بَعْدَ عَلِيٍّ ابْنُهُ الْحَسَنُ وَ بَعْدَ الْحَسَنِ ابْنُهُ الْحُجَّةُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ فِي غَيْبَتِهِ الْمُطَاعُ فِي ظُهُورِهِ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ لَهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ أَمَّا مَتَى فَإِخْبَارٌ عَنِ الْوَقْتِ وَ قَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع أَنَّ النَّبِيَّ ص قِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَتَى يَخْرُجُ الْقَائِمُ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ قَالَ مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ثَقُلَتْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً"}}؛ عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۹۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۳؛ کفایة الأثر، ص۲۷۷.</ref>؛ در [[روایت]] منقول از [[امام جواد]]{{ع}} نیز آمده است: "[[خداوند]] بزرگ، [[امر]] [[ظهور]] ایشان را یک شبه به انجام می‌رساند، چنان که [[امر]] [[موسی]]، کلیم خود را چنین کرد؛ آن گاه که جهت برگرفتن [[آتش]] برای خانواده‌اش رهسپار شد، اما زمانی که برگشت، [[پیامبر]] و فرستاده [[خدا]] شده بود"<ref>{{عربی|" إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيُصْلِحُ لَهُ أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ كَمَا أَصْلَحَ أَمْرَ كَلِيمِهِ مُوسَى ع إِذْ ذَهَبَ لِيَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَرَجَعَ وَ هُوَ رَسُولٌ نَبِي‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۷؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۴۲؛ مدینة المعاجز، ج۷، ص۴۰۸.</ref>؛ براساس این دسته [[روایات]]، واقعه [[ظهور]]، یک [[امر ناگهانی]] و غیر قابل پیش‌بینی است و کسی از زمان آن اطلاع دقیقی ندارد؛ لذا بر اساس [[روایات]]، اگر کسی برای [[ظهور]] حضرت، زمان و [[تاریخ]] تعیین کند، [[دروغگو]] است و ادعای وی اعتبار و ارزش دینی نخواهد داشت»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۴۷- ۱۵۲.</ref>.
::::::بر اساس [[روایات]]، [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به صورت ناگهانی و در یک زمان نامعلوم رخ خواهد داد. برخی از [[احادیث]]، دفعی بودن حادثه [[ظهور]] را با تعبیر "بغتة" توصیف کرده و برخی دیگر، واقعه [[ظهور]] را به واقعه [[قیامت]] [[تشبیه]] نموده‌اند. [[دعبل خزاعی]] می‌گوید: وقتی در [[حضور]] [[امام رضا]]{{ع}} شعری خواندم و در آن، سخن از [[امام]] [[قائم]]{{ع}} به میان آوردم، حضرت بسیار گریه کرد، سپس به من فرمود: ای خزاعی! در این دو بیت، [[روح]] الامین به زبانت سخن گفته است. آیا می‌دانی این [[امام]] کیست و کی [[قیام]] می‌کند؟ عرض کردم: نه‌ای مولایم جز این که شنیده‌ام امامی از شما [[ظهور]] می‌کند و [[زمین]] را از [[فساد]] [[پاک]] و از [[عدالت]] و داد پر می‌کند، چنان که از [[ستم]] پر شده است. فرمود: ای [[دعبل]]! [[امام]] بعد از من، [[محمد]]{{ع}} است و پس از او فرزندش [[امام علی|علی]]{{ع}} و بعد از او پسرش [[امام حسن|حسن]]{{ع}} و پس از [[حسن]]، پسرش [[حجت]] [[قائم]]{{ع}} [[امام]] است؛ کسی که در غیبتش [[انتظار]] او را کشند و در ظهورش [[مطاع]] باشد. اگر از [[دنیا]] باقی نماند مگر یک روز، [[خدا]] آن روز را آن [[قدر]] طولانی کند که او [[ظهور]] نماید و [[زمین]] را پر از [[عدالت]] کند، چنان که پر از [[ستم]] شده باشد. اما زمان آن، خبر دادن از وقت است و حال آن که پدرم از پدرش و او از پدرانش برایم [[روایت]] کرده است که از [[پیامبر |پیغمبر]]{{صل}} [[سؤال]] شد: چه زمانی [[قائم]] از ذریه‌ات [[خروج]] می‌کند؟ فرمود: مثل او مانند [[قیامت]] است که وقتش را جز [[خداوند]] [[آشکار]] نکند و رخ نمی‌دهد مگر به صورت ناگهانی"<ref>{{عربی|"َ يَا خُزَاعِيُّ نَطَقَ رُوحُ الْقُدُسِ عَلَى لِسَانِكَ بِهَذَيْنِ الْبَيْتَيْنِ فَهَلْ تَدْرِي مَنْ هَذَا الْإِمَامُ وَ مَتَى يَقُومُ قُلْتُ لَا يَا مَوْلَايَ إِلَّا أَنِّي سَمِعْتُ بِخُرُوجِ إِمَامٍ مِنْكُمْ وَ يُطَهِّرُ الْأَرْضَ مِنَ الْفَسَادِ وَ يَمْلَأُهَا عَدْلًا فَقَالَ يَا دِعْبِلُ الْإِمَامُ بَعْدِي مُحَمَّدٌ ابْنِي وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ عَلِيٌّ وَ بَعْدَ عَلِيٍّ ابْنُهُ الْحَسَنُ وَ بَعْدَ الْحَسَنِ ابْنُهُ الْحُجَّةُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ فِي غَيْبَتِهِ الْمُطَاعُ فِي ظُهُورِهِ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ لَهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ أَمَّا مَتَى فَإِخْبَارٌ عَنِ الْوَقْتِ وَ قَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ{{ع}} أَنَّ النَّبِيَّ ص قِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَتَى يَخْرُجُ الْقَائِمُ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ قَالَ مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ثَقُلَتْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً"}}؛ عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۹۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۳؛ کفایة الأثر، ص۲۷۷.</ref>؛ در [[روایت]] منقول از [[امام جواد]]{{ع}} نیز آمده است: "[[خداوند]] بزرگ، [[امر]] [[ظهور]] ایشان را یک شبه به انجام می‌رساند، چنان که [[امر]] [[موسی]]، کلیم خود را چنین کرد؛ آن گاه که جهت برگرفتن [[آتش]] برای خانواده‌اش رهسپار شد، اما زمانی که برگشت، [[پیامبر]] و فرستاده [[خدا]] شده بود"<ref>{{عربی|" إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيُصْلِحُ لَهُ أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ كَمَا أَصْلَحَ أَمْرَ كَلِيمِهِ مُوسَى{{ع}} إِذْ ذَهَبَ لِيَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَرَجَعَ وَ هُوَ رَسُولٌ نَبِي‏"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۷؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۴۲؛ مدینة المعاجز، ج۷، ص۴۰۸.</ref>؛ براساس این دسته [[روایات]]، واقعه [[ظهور]]، یک [[امر ناگهانی]] و غیر قابل پیش‌بینی است و کسی از زمان آن اطلاع دقیقی ندارد؛ لذا بر اساس [[روایات]]، اگر کسی برای [[ظهور]] حضرت، زمان و [[تاریخ]] تعیین کند، [[دروغگو]] است و ادعای وی اعتبار و ارزش دینی نخواهد داشت»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۴۷- ۱۵۲.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}



نسخهٔ ‏۱۳ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۱۳

الگو:پرسش غیرنهایی

امام مهدی چه زمانی ظهور می‌کند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت

امام مهدی(ع) چه زمانی ظهور می‌کند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

محمد جواد خراسانی
آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:
«هر چیز را مدتی است، و غیبت را هم مدتی است، اما تعیین آن و دانستن آن لازم نیست. اگر معلوم شد که غیبت او به امر خداست و معلوم شد که در غیبت حکمت و مصلحتی است، در مقدار مدت او نیز قطعا حکمت و مصلحت خواهد بود و هم‌چنان‌که حکمت و مصلحت اقتضای اصل غیبت و اختفای او کرده، هم‌چنین حکمت و مصلحت دیگر نیز اقتضای اخفای مدت او و وقت ظهور او کرده، چنان‌که مدت عمر دنیا و وقت ساعت قیامت معلوم نیست و دانستن آن هم ضروری نیست و مخفی بودن آن هم بی‌حکمت نیست»[۱].


پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۸۲.
  2. ارشاد شیخ مفید ۲، ۳۷۹ و به نقل از آن، الفصول المهمة، ۳۰۲ اثبات الهداة ۳، ۵۱۴.
  3. اثبات الهداة ۳، ۴۹۶.
  4. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام ۴، ۳۰۰ و ۳۳۳، سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۵۵۸، کمال‌الدین، ۶۵۳، غیبت طوسی، ۲۷۴، مقدسی شافعی، عقد الدرر، ۶۵، متقی هندی، البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، ۱۴۵.
  5. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ص ۲۸۴.
  6. الغیبه، ص۴۲۶.
  7. قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۴۹.
  8. فضيل بن يسار می‌گوید: به امام محمد باقر(ع) عرض کردم: برای این امر وقتی است؟ فرمود: تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند، تعیین کنندگان وقت دروغ می‌گویند. چون موسی(ع) برای پیغام بردن در طور سینا به پروردگار خود وارد شد، قومش را وعده سی روز داد. وقتی خدا ده روز بر سی روز افزود، قومش گفتند: موسی به وعده‌اش پای بند نماند و کردند آنچه کردند [گوساله پرست شدند]. اگر ما خبری به شما گفتیم و طبق گفته ما واقع شد، بگویید: خدا راست فرموده است و اگر خبری گفتیم و خلاف گفته ما تحقق یافت، بگویید: خدا راست فرمود، تا دو پاداش دریافت کنید؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸ و محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص ۲۹۴، ح ۱۳.
  9. فاضلیان، سید محمد جواد؛ قیام، ص ۳۰۰.
  10. بحار الأنوار، ج ۵۲، ۱۸۲.
  11. " وَ أَمَّا وَقْتُ خُرُوجِهِ (ع) فَلَيْسَ بمعلوم لَنَا عَلَى وَجْهُ التَّفْصِيلِ بَلْ هُوَ مُغَيَّبُ عَنَّا إِلَى أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ بِالْفَرْجِ "؛کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۴۲۵، مؤسسه معارف اسلامی، قم.
  12. بحار الأنوار، ج ۵۲، ۱۰۳.
  13. "لقد سئل رسول الله (ص) عن ذلک فقال انما مثله کمثل ساعة لا تأتیکم الا بغتة"؛ منتخب الأثر، ۱۲۴، ۲۲۴، ۲۲۶.
  14. منتخب الأثر، ۱۲۴، ۲۲۴، ۲۲۶.
  15. ارشاد، ج ۲، ۳۷۹.
  16. اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۵۹-۲۶۱.
  17. اعراف، آیه ۱۸۷.
  18. صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، ج ۲، ص ۲۶۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۲.
  19. باز از تو می‌پرسند، گویا تو از زمان وقوع آن آگاهی، بگو: علم آن، تنها نزد خداست؛ سوره اعراف، آیه ۱۸۸.
  20. " وَ أَمَّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَإِنَّهُ إِلَى اللَّهِ وَ كَذَبَ الْوَقَّاتُون‏"؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص ۲۹۱.
  21. "وَ لَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللَّهِ "؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۵۱۶، ح۴۴؛ قطب الدین راوندی، الخرایج والجرایح، ج ۳، ص ۱۱۲۸؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص ۳۹۵.
  22. بر خلاف پندار کسانی که ظهور را با غیبت مقایسه کرده، گفته‌اند: چون غیبت صغرا مقدمه غیبت کبرا بود، پس دورانی به عنوان ظهور اصغر در پیش داریم.
  23. "اَلْمَهْدِی مِنا اَهْلَ الْبَیْتِ یُصْلِحُ الله لَهُ اَمْرَهُ فِی لَیْلَهٍ"؛ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۳؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۱۵۲.
  24. " ثُمَّ يَبْدُو كَالشِّهَابِ الْوَقَّادِ فِي ظُلْمَةِ اللَّيْل‏"؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۵۹؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۴.
  25. الخصال، ح ۲، ص ۳۹۴.
  26. تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۰۰.
  27. کتاب الغیبة، ص ۴۵۳؛ روضة الواعظین، ص ۲۶۳؛ اعلام الوری، ص ۴۵۹.
  28. تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۳۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳.
  29. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۵۷ - ۱۵۸.
  30. " يَقُومَ الْقَائِمِ فِي وَتْرٍ مِنَ السِّنِينَ : تِسْعُ وَ ثَلَاثٍ وَ خَمْسُ وَ إِحْدَى "الغیبة، نعمانی، ص۲۶۲.
  31. " لَا يَخْرُجُ الْقَائِمُ إِلَّا فِي وَتْرٍ مِنَ السِّنِينَ سَنَةَ إِحْدَى أَوْ ثَلَاثٍ أَوْ خَمْسٍ أَوْ سَبْعٍ أَوْ تِسْعٍ"؛ الارشاد، ج۲، ص۳۷۹؛ روضة الواعظین، ص۲۶۳؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۸۶؛ کشف الغمه، ج۳، ص۲۶۱.
  32. " يُنَادَى بِاسْمِ الْقَائِمِ(ع) فِي لَيْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِينَ وَ يَقُومُ فِي يَوْمِ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ(ع) لَكَأَنِّي بِهِ فِي يَوْمِ السَّبْتِ الْعَاشِرِ مِنَ الْمُحَرَّمِ قَائِماً بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ جَبْرَئِيلُ(ع) عَنْ يَدِهِ الْيُمْنَى يُنَادِي الْبَيْعَةَ لِلَّهِ فَتَصِيرُ إِلَيْهِ شِيعَتُهُ مِنْ أَطْرَافِ الْأَرْضِ تُطْوَى لَهُمْ طَيّاً حَتَّى يُبَايِعُوهُ "؛الارشاد، ج۲ ص۳۷۹؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۸۶.
  33. "عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع)، قَالَ: سَأَلْتُهُ، مَتَى يَقُومُ قَائِمُكُمْ؟ قَالَ: يَا أَبَا الْجَارُودِ، لَا تُدْرِكُونَ. فَقُلْتُ: أَهْلَ زَمَانِهِ. فَقَالَ: وَ لَنْ تُدْرِكَ أَهْلَ زَمَانِهِ، يَقُومُ قَائِمُنَا بِالْحَقِّ بَعْدَ إِيَاسٍ مِنَ الشِّيعَةِ، يَدْعُو النَّاسَ ثَلَاثاً فَلَا يُجِيبُهُ أَحَدٌ، فَإِذَا كَانَ الْيَوْمُ الرَّابِعُ تَعَلَّقَ بِأَسْتَارِ الْكَعْبَةِ، فَقَالَ: يَا رَبِّ، انْصُرْنِي، وَ دَعْوَتُهُ لَا تَسْقُطُ، فَيَقُولُ (تَبَارَكَ وَ تَعَالَى) لِلْمَلَائِكَةِ الَّذِينَ نَصَرُوا رَسُولَ اللَّهِ (ص) يَوْمَ بَدْرٍ، وَ لَمْ يَحُطُّوا سُرُوجَهُمْ، وَ لَمْ يَضَعُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَيُبَايِعُونَهُ، ثُمَّ يُبَايِعُهُ مِنَ النَّاسِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا"؛ دلائل الإمامة، ص۴۵۵؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج۳، ص۳۰۶.
  34. " يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ عَلَى آلِ بَيْتِكَ هَذَا يَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ هُوَ يَوْمُكَ الْمُتَوَقَّعُ فِيهِ ظُهُورُكَ وَ الْفَرَجُ فِيهِ لِلْمُؤْمِنِينَ عَلَى يَدِكَ "؛ الارشاد، ج۲، ص۳۷۹؛ وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۴۸.
  35. "َ يَا خُزَاعِيُّ نَطَقَ رُوحُ الْقُدُسِ عَلَى لِسَانِكَ بِهَذَيْنِ الْبَيْتَيْنِ فَهَلْ تَدْرِي مَنْ هَذَا الْإِمَامُ وَ مَتَى يَقُومُ قُلْتُ لَا يَا مَوْلَايَ إِلَّا أَنِّي سَمِعْتُ بِخُرُوجِ إِمَامٍ مِنْكُمْ وَ يُطَهِّرُ الْأَرْضَ مِنَ الْفَسَادِ وَ يَمْلَأُهَا عَدْلًا فَقَالَ يَا دِعْبِلُ الْإِمَامُ بَعْدِي مُحَمَّدٌ ابْنِي وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ عَلِيٌّ وَ بَعْدَ عَلِيٍّ ابْنُهُ الْحَسَنُ وَ بَعْدَ الْحَسَنِ ابْنُهُ الْحُجَّةُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ فِي غَيْبَتِهِ الْمُطَاعُ فِي ظُهُورِهِ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ لَهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَهَا عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ أَمَّا مَتَى فَإِخْبَارٌ عَنِ الْوَقْتِ وَ قَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ(ع) أَنَّ النَّبِيَّ ص قِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَتَى يَخْرُجُ الْقَائِمُ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ قَالَ مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَةِ لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ثَقُلَتْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً"؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۲۹۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۳؛ کفایة الأثر، ص۲۷۷.
  36. " إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَيُصْلِحُ لَهُ أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ كَمَا أَصْلَحَ أَمْرَ كَلِيمِهِ مُوسَى(ع) إِذْ ذَهَبَ لِيَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَرَجَعَ وَ هُوَ رَسُولٌ نَبِي‏"؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۷؛ اعلام الوری، ج۲، ص۲۴۲؛ مدینة المعاجز، ج۷، ص۴۰۸.
  37. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۴۷- ۱۵۲.
  38. بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۰۳.
  39. کمال الدّین و تمام النّعمة، شیخ صدوق، ص ۴۸۴.
  40. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۱.
  41. کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.
  42. رحیمی، عباس، امید فردا، ص:۵۳.
  43. ر.ک: محمد حسین موسوی کاشان، جهان در آینده، ص ۲۴- ۲۵.
  44. " كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُون‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ شیخ طوسی، الغیبة، ص ۲۶۱.
  45. درباره قیامت از تو سؤال می‌کنند که کی فرا می‌رسد. بگو: "علمش فقط نزد پروردگار من است و هیچکس جز او (نمیتواند وقت آن را آشکار سازد). در آسمان‌ها و زمین، سنگین (و بسیار پر اهمیت) است؛ اعراف: ۱۸۷.
  46. کسانی که به روز رستاخیز ایمان ندارند، درباره آن شتاب می‌کنند، ولی آنان که ایمان آورده‌اند، پیوسته، از آن هراسانند و می‌دانند آن حق است. آگاه باشید! آنان که در روز رستاخیز تردید می‌کنند، در گمراهی عمیقی هستند؛ شوری: ۱۸.
  47. محمد خاتمی شیرازی، جهان بعد از ظهور یا فروغ بی‌نهایت، ص ۱۹؛ بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۲.
  48. " وَ أَمَّا ظُهُورُ الْفَرَجِ‏ فَإِنَّهُ‏ إِلَى‏ اللَّهِ‏ تَعَالَى‏ ذِكْرُهُ‏ وَ كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ سید حسین حسینی، یاد محبوب، ص ۷۸.
  49. رضوی، رسول، امام مهدی، ص ۱۲۶-۱۲۸.
  50. کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۸؛ غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.
  51. غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.
  52. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۵۷.
  53. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۲.
  54. همان، ص ۱۰۳.
  55. منتخب الاثر، ص ۱۲۴ و ۲۲۴.
  56. ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۹.
  57. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۷۹.
  58. کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.
  59. احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۲۸۱.
  60. آخرین امید، داود الهامی، ص ۳۸۲.
  61. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۵۷.
  62. غیبت طوسی، ح ۴۱۲، ص ۴۲۶.
  63. غیبت طوسی، ح ۴۱۱، ص ۴۲۵.
  64. غیبت طوسی، ح ۴۱۴، ص ۴۲۶.
  65. غیبت نعمانی، باب ۱۶، ح ۱۳، ص ۳۰۵.
  66. بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۱۷۰ - ۷۲.