هشام بن حکم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sدربارهٔ\sپدیدآورنده\s\=\=↵\{\{پدیدآورنده\sکتاب↵\|\sپدیدآورنده\sکتاب\s\=\s(.*)\}\}\n\n\=\=' به '== دربارهٔ پدیدآورنده == {{پدیدآورنده ساده | پدیدآورنده کتاب = $1}} ==')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان           = [[هشام بن حکم]]
| عنوان = [[هشام بن حکم]]
| عنوان اصلی     =
| عنوان اصلی =
| تصویر           = 1100529.jpg
| تصویر = 1100529.jpg
| اندازه تصویر   = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه   =
| از مجموعه =
| زبان           = فارسی
| زبان = فارسی
|زبان اصلی    =
|زبان اصلی    =
| نویسنده         = [[علی رضا اسعدی]]
| نویسنده = [[علی رضا اسعدی]]
| نویسندگان         =  
| نویسندگان =  
| تحقیق یا تدوین   =  
| تحقیق یا تدوین =  
| زیر نظر           =  
| زیر نظر =  
| به کوشش           =
| به کوشش =
| مترجم             =
| مترجم =
| مترجمان           =
| مترجمان =
| ویراستار         =  
| ویراستار =  
| ویراستاران       =
| ویراستاران =
| موضوع           = [[متکلمان شیعه]]
| موضوع = [[متکلمان شیعه]]
| مذهب           = [[شیعه]]
| مذهب = [[شیعه]]
| ناشر           = [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]
| ناشر = [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]
| به همت           =
| به همت =
| وابسته به         =  
| وابسته به =  
| محل نشر   = قم، ایران
| محل نشر = قم، ایران
| سال نشر       = ۱۳۸۸
| سال نشر = ۱۳۸۸
| تعداد جلد         = ۱
| تعداد جلد = ۱
| صفحه            = ۳۳۵
| تعداد صفحات = ۳۳۵
| قطع             = وزیری
| قطع = وزیری
| نوع جلد       = شومیز
| نوع جلد = شومیز
| شابک           =  978-600-195-005-6
| شابک =  978-600-195-005-6
| رده‌بندی کنگره     =‏ ‏‫‬  ‏‫‬‮ ‏‫ ‏‫‬‮‏‫BP۲۰۱/۷۵‭‬ ‭/ھ۵‏‫‭‮الف‬۵ ۱۳۸۸‫‫‬‮
| رده‌بندی کنگره =‏ ‏‫‬  ‏‫‬‮ ‏‫ ‏‫‬‮‏‫BP۲۰۱/۷۵‭‬ ‭/ھ۵‏‫‭‮الف‬۵ ۱۳۸۸‫‫‬‮
| رده‌بندی دیویی     =‏‫‬‫‬ ‏‫‬‭۲۹۷/۹۹۸
| رده‌بندی دیویی =‏‫‬‫‬ ‏‫‬‭۲۹۷/۹۹۸
| شماره ملی         =‭‎‭ ‎۱‎۷‎۷‎۳‎۲‎۲‎۱‎‬‬‬
| شماره ملی =‭‎‭ ‎۱‎۷‎۷‎۳‎۲‎۲‎۱‎‬‬‬
}}
}}
'''[[هشام بن حکم]]'''، کتابی است که با [[زبان فارسی]] به بررسی مباحثی پیرامون [[هشام بن حکم]] یکی از [[متکلمان شیعه]] می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[علی رضا اسعدی]] است و [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]] انتشار آن را به عهده داشته است.
'''[[هشام بن حکم]]'''، کتابی است که با [[زبان فارسی]] به بررسی مباحثی پیرامون [[هشام بن حکم]] یکی از [[متکلمان شیعه]] می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[علی رضا اسعدی]] است و [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ناشر)|انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]] انتشار آن را به عهده داشته است.
خط ۴۷: خط ۴۷:
*نژاد و [[قبیله]]
*نژاد و [[قبیله]]
*زادگاه، محل اقامت و [[تجارت]]
*زادگاه، محل اقامت و [[تجارت]]
*[[خاندان]]
* [[خاندان]]
*گرایش‌های [[فکری]] و مذهبی
*گرایش‌های [[فکری]] و مذهبی
*[[وفات]]
* [[وفات]]
'''فصل دوم: بررسی ابعاد [[شخصیت]] هشام'''
'''فصل دوم: بررسی ابعاد [[شخصیت]] هشام'''
#[[شخصیت]] هشام در [[احادیث]]
# [[شخصیت]] هشام در [[احادیث]]
##[[احادیث]] [[مدح]] و [[ستایش]]
## [[احادیث]] [[مدح]] و [[ستایش]]
##[[احادیث]] [[ذم]] و [[نکوهش]]
## [[احادیث]] [[ذم]] و [[نکوهش]]
#[[موقعیت]] و [[جایگاه علمی]]
# [[موقعیت]] و [[جایگاه علمی]]
##[[جامعیت]] [[علمی]]
## [[جامعیت]] [[علمی]]
##استادان و [[شاگردان]]
##استادان و [[شاگردان]]
## مناظره‌ها
## مناظره‌ها
##آثار
##آثار
#[[ویژگی‌های اخلاقی]] ـ [[رفتاری]]
# [[ویژگی‌های اخلاقی]] ـ [[رفتاری]]
'''بخش دوم: آرا و اندیشه‌های [[کلامی]]'''
'''بخش دوم: آرا و اندیشه‌های [[کلامی]]'''
'''فصل اول: [[علم]] و [[معرفت]]'''
'''فصل اول: [[علم]] و [[معرفت]]'''
*منابع و ابزار [[معرفت]]
*منابع و ابزار [[معرفت]]
#[[حس]]
# [[حس]]
##گونه‌های [[ادراک حسی]]
##گونه‌های [[ادراک حسی]]
##[[محدودیت]] و امکان خطای [[ادراک حسی]]
## [[محدودیت]] و امکان خطای [[ادراک حسی]]
#[[عقل]]
# [[عقل]]
##اهمیت و [[جایگاه]] [[عقل]]
##اهمیت و [[جایگاه]] [[عقل]]
##[[محدودیت]] [[شناخت عقلی]]
## [[محدودیت]] [[شناخت عقلی]]
'''فصل دوم: [[خداشناسی]]'''
'''فصل دوم: [[خداشناسی]]'''
*نظر و [[استدلال]]
*نظر و [[استدلال]]
*[[براهین]] [[اثبات وجود خدا]]
* [[براهین]] [[اثبات وجود خدا]]
#[[برهان]] از طریق [[آیات]] انفسی
# [[برهان]] از طریق [[آیات]] انفسی
#[[برهان]] از طریق [[آیات]] آفاقی
# [[برهان]] از طریق [[آیات]] آفاقی
*[[صفات الهی]]
* [[صفات الهی]]
*مباحث عام
*مباحث عام
#نحوه اتصاف [[خداوند]] به صفات
#نحوه اتصاف [[خداوند]] به صفات
#[[حدوث و قدم]] صفات
# [[حدوث و قدم]] صفات
*مباحث خاص
*مباحث خاص
#صفات ثبوتیه
#صفات ثبوتیه
##[[وحدت]]
## [[وحدت]]
##[[نفی]] [[شریک]]
## [[نفی]] [[شریک]]
##[[نفی]] ترکیب
## [[نفی]] ترکیب
#[[علم الهی]]
# [[علم الهی]]
*[[حدوث و قدم]] [[علم الهی]]
* [[حدوث و قدم]] [[علم الهی]]
*[[دلایل]] منسوب به هشام در [[اثبات]] حدوث [[علم الهی]]
* [[دلایل]] منسوب به هشام در [[اثبات]] حدوث [[علم الهی]]
#[[دلایل عقلی]]
# [[دلایل عقلی]]
#[[دلایل نقلی]]
# [[دلایل نقلی]]
*کیفیت [[علم الهی]] به اشیای پنهان
*کیفیت [[علم الهی]] به اشیای پنهان
*واکنش‌ها
*واکنش‌ها
*[[بداء]]
* [[بداء]]
#[[قدرت]]
# [[قدرت]]
#[[سمع]] و [[بصر]]
# [[سمع]] و [[بصر]]
#[[کلام]]
# [[کلام]]
#[[اراده]]
# [[اراده]]
#[[رضا]] و [[سخط]]
# [[رضا]] و [[سخط]]
#صفات سلبیه
#صفات سلبیه
##[[نفی]] [[تشبیه]] و تجسیم
## [[نفی]] [[تشبیه]] و تجسیم
*[[دلایل]] منسوب به هشام در [[اثبات]] تجسیم
* [[دلایل]] منسوب به هشام در [[اثبات]] تجسیم
*ریشه‌یابی دیدگاه هشام
*ریشه‌یابی دیدگاه هشام
*واکنش [[شیعه]] در برابر انتساب [[اعتقاد]] تجسیم به هشام
*واکنش [[شیعه]] در برابر انتساب [[اعتقاد]] تجسیم به هشام
#[[انکار]] [[اعتقاد]] هشام به تجسیم
# [[انکار]] [[اعتقاد]] هشام به تجسیم
#[[اعتقاد]] قبلی
# [[اعتقاد]] قبلی
# معارضه
# معارضه
#[[اراده]] معنایی غیر از معنای ظاهری
# [[اراده]] معنایی غیر از معنای ظاهری
*[[نفی رؤیت]]  
* [[نفی رؤیت]]  
*[[نفی]] مکان‌مندی و جهت‌مندی
* [[نفی]] مکان‌مندی و جهت‌مندی
*[[اسمای الهی]]  
* [[اسمای الهی]]  
*عینیت یا مغایرت اسم و مسمی
*عینیت یا مغایرت اسم و مسمی
*اطلاق شیء بر [[خداوند]]
*اطلاق شیء بر [[خداوند]]
*[[افعال الهی]]
* [[افعال الهی]]
'''فصل سوم: [[جهان‌شناسی]]'''
'''فصل سوم: [[جهان‌شناسی]]'''
*حدوث عالم
*حدوث عالم
*[[فرشتگان]]  
* [[فرشتگان]]  
*[[جن]]
* [[جن]]
*[[شیطان]]  
* [[شیطان]]  
*تناهی ابعاد
*تناهی ابعاد
*سبب فرو نرفتن [[زمین]]
*سبب فرو نرفتن [[زمین]]
*[[جسم]]
* [[جسم]]
*[[انکار]] جزء لایتجزا
* [[انکار]] جزء لایتجزا
*[[اعراض]]
* [[اعراض]]
*طفره
*طفره
*تداخل  
*تداخل  
*کمون
*کمون
*[[زلزله]]
* [[زلزله]]
*[[باران]]، جو و هوا
* [[باران]]، جو و هوا
'''فصل چهارم: [[انسان‌شناسی]]'''
'''فصل چهارم: [[انسان‌شناسی]]'''
*[[حقیقت انسان]]
* [[حقیقت انسان]]
*[[افعال]] [[انسان]]
* [[افعال]] [[انسان]]
*[[جبر و اختیار]]
* [[جبر و اختیار]]
*[[استطاعت]]
* [[استطاعت]]
*[[تفسیر]] [[استطاعت]] و ارکان آن
* [[تفسیر]] [[استطاعت]] و ارکان آن
*احتمالات در [[تفسیر]] سبب مهیج
*احتمالات در [[تفسیر]] سبب مهیج
*[[استطاعت]] پیش از فعل یا همراه فعل
* [[استطاعت]] پیش از فعل یا همراه فعل
'''فصل پنجم: [[پیامبرشناسی]]'''
'''فصل پنجم: [[پیامبرشناسی]]'''
*تعریف [[پیامبر]] و شرایط [[پیامبری]]
*تعریف [[پیامبر]] و شرایط [[پیامبری]]
#[[انتصاب]] از سوی [[خداوند]]
# [[انتصاب]] از سوی [[خداوند]]
#[[وحی]]
# [[وحی]]
#[[عصمت]]
# [[عصمت]]
#[[معجزه]]
# [[معجزه]]
*[[ضرورت نبوت]]
* [[ضرورت نبوت]]
*[[قرآن]]، [[معجزه جاوید]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}}
* [[قرآن]]، [[معجزه جاوید]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}}
'''فصل ششم: [[امام‌شناسی]]'''
'''فصل ششم: [[امام‌شناسی]]'''
*[[امامت عامه]]
* [[امامت عامه]]
*[[جایگاه امامت]]
* [[جایگاه امامت]]
*[[وجوب تعیین امام]]
* [[وجوب تعیین امام]]
*[[تبیین]] [[دلایل]]
* [[تبیین]] [[دلایل]]
*[[دلیل]] اول: [[برهان]] [[حکمت]]
* [[دلیل]] اول: [[برهان]] [[حکمت]]
*[[دلیل]] دوم: [[برهان]] [[عدالت]]
* [[دلیل]] دوم: [[برهان]] [[عدالت]]
*[[دلیل]] سوم: [[برهان]] [[اضطرار]]
* [[دلیل]] سوم: [[برهان]] [[اضطرار]]
*[[دلیل]] چهارم: [[برهان]] [[رحمت]]
* [[دلیل]] چهارم: [[برهان]] [[رحمت]]
*بازگشت [[براهین]] هشام بن [[برهان لطف]]
*بازگشت [[براهین]] هشام بن [[برهان لطف]]
*دامنه دلالت [[براهین]]
*دامنه دلالت [[براهین]]
خط ۱۵۸: خط ۱۵۸:
#شرایط و ویژگی‌های نَسَبی
#شرایط و ویژگی‌های نَسَبی
## [[شهرت]] نژاد، [[قبیله]] و [[خاندان]]
## [[شهرت]] نژاد، [[قبیله]] و [[خاندان]]
##[[منصوص بودن]]
## [[منصوص بودن]]
#شرایط و ویژگی‌های شخصی
#شرایط و ویژگی‌های شخصی
#[[عصمت]]
# [[عصمت]]
## تعریف و [[حقیقت عصمت]]
## تعریف و [[حقیقت عصمت]]
##[[دلایل عصمت]]
## [[دلایل عصمت]]
##دامنه و گستره [[عصمت]]
##دامنه و گستره [[عصمت]]
#[[علم]]
# [[علم]]
#[[سخاوت]]
# [[سخاوت]]
#[[شجاعت]]
# [[شجاعت]]
*تعداد و [[نام امامان]]
*تعداد و [[نام امامان]]
*[[امامت]] خاص
* [[امامت]] خاص
*[[دلایل امامت امام علی]]{{ع}}
* [[دلایل امامت امام علی]]{{ع}}
#[[ادله عقلی]]
# [[ادله عقلی]]
## [[لزوم]] [[نص]] و [[عصمت]]
## [[لزوم]] [[نص]] و [[عصمت]]
##[[لزوم]] [[افضلیت]]
## [[لزوم]] [[افضلیت]]
##[[تبیین]] [[برتری علی]]{{ع}}
## [[تبیین]] [[برتری علی]]{{ع}}
##رد [[شایستگی]] دیگر مدعیان [[خلافت]]
##رد [[شایستگی]] دیگر مدعیان [[خلافت]]
#[[ادله نقلی]]
# [[ادله نقلی]]
#[[ادله قرآنی]]
# [[ادله قرآنی]]
#[[ادله روایی]]
# [[ادله روایی]]
*نقد و بررسی [[شبهات]]
*نقد و بررسی [[شبهات]]
*دیدگاه هشام در مورد [[مخالفان]] [[حکومت علوی]]
*دیدگاه هشام در مورد [[مخالفان]] [[حکومت علوی]]
#[[معاویه]] و [[قاسطین]]
# [[معاویه]] و [[قاسطین]]
#[[خوارج]]
# [[خوارج]]
#حَکَمان
#حَکَمان
*دیدگاه هشام در مورد [[امامت]] دیگر [[ائمه]]{{ع}}
*دیدگاه هشام در مورد [[امامت]] دیگر [[ائمه]]{{ع}}
#[[امام سجاد]]{{ع}}
# [[امام سجاد]]{{ع}}
#[[امام صادق]]{{ع}}
# [[امام صادق]]{{ع}}
#[[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}}
# [[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}}
'''بخش سوم: مناظره‌ها'''
'''بخش سوم: مناظره‌ها'''
'''فصل اول:''' [[خداشناسی]] و [[توحید]]'''
'''فصل اول:''' [[خداشناسی]] و [[توحید]]'''

نسخهٔ ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۲۴

هشام بن حکم
زبانفارسی
نویسندهعلی رضا اسعدی
موضوعمتکلمان شیعه
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی|انتشارات انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]][[رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۸ ش
تعداد صفحه۳۳۵
شابک۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۰۰۵-۶
شماره ملی ‎1‎7‎7‎3‎2‎2‎1‎‬‬‬ ‭‎‭ ‎۱‎۷‎۷‎۳‎۲‎۲‎۱‎‬‬‬

هشام بن حکم، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون هشام بن حکم یکی از متکلمان شیعه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی رضا اسعدی است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «بررسی ابعاد شخصیتی و اندیشه‌‏های کلامی هشام بن حکم یکی از شاگردان امام صادق(ع) است. در این پژوهش ابتدا به بررسی احوال و ابعاد شخصیت هشام بن حکم پرداخته شده و سپس مهم‎ترین آرا و اندیشه‌‏های کلامی، ویژگی‎های اخلاقی و رفتاری وی بررسی گردیده است. نگارنده به دیدگاه‎های هشام بن حکم در مورد خداشناسی، صفات الهی، جهان‌‏شناسی،پیامبرشناسی، امام‏‌شناسی و علم و معرفت پرداخته و برخی از مناظره‌‏های وی را در همین موضوعات منعکس کرده است. بخشی از مناظره‏‌های هشام بن حکم در باب تناهی عالم، حرکت، صفت و ویژگی‌‎های آن خلود و روح با ابوالهندیل علاف یحیی بن خالد برمکی و برخی دیگر از مخالفان شیعه نیز در پایان کتاب آمده است».

فهرست کتاب

هشام بن حکیم

  • سخنی با خواننده
  • مقدمه

بخش اول: احوال و ابعاد شخصیت هشام فصل اول: بررسی احوال

فصل دوم: بررسی ابعاد شخصیت هشام

  1. شخصیت هشام در احادیث
    1. احادیث مدح و ستایش
    2. احادیث ذم و نکوهش
  2. موقعیت و جایگاه علمی
    1. جامعیت علمی
    2. استادان و شاگردان
    3. مناظره‌ها
    4. آثار
  3. ویژگی‌های اخلاقی ـ رفتاری

بخش دوم: آرا و اندیشه‌های کلامی فصل اول: علم و معرفت

  1. حس
    1. گونه‌های ادراک حسی
    2. محدودیت و امکان خطای ادراک حسی
  2. عقل
    1. اهمیت و جایگاه عقل
    2. محدودیت شناخت عقلی

فصل دوم: خداشناسی

  1. برهان از طریق آیات انفسی
  2. برهان از طریق آیات آفاقی
  1. نحوه اتصاف خداوند به صفات
  2. حدوث و قدم صفات
  • مباحث خاص
  1. صفات ثبوتیه
    1. وحدت
    2. نفی شریک
    3. نفی ترکیب
  2. علم الهی
  1. دلایل عقلی
  2. دلایل نقلی
  1. قدرت
  2. سمع و بصر
  3. کلام
  4. اراده
  5. رضا و سخط
  6. صفات سلبیه
    1. نفی تشبیه و تجسیم
  1. انکار اعتقاد هشام به تجسیم
  2. اعتقاد قبلی
  3. معارضه
  4. اراده معنایی غیر از معنای ظاهری

فصل سوم: جهان‌شناسی

فصل چهارم: انسان‌شناسی

فصل پنجم: پیامبرشناسی

  1. انتصاب از سوی خداوند
  2. وحی
  3. عصمت
  4. معجزه

فصل ششم: امام‌شناسی

  1. از نظر شئون و مناصب
  2. از نظر گستره زمانی
  1. شرایط و ویژگی‌های نَسَبی
    1. شهرت نژاد، قبیله و خاندان
    2. منصوص بودن
  2. شرایط و ویژگی‌های شخصی
  3. عصمت
    1. تعریف و حقیقت عصمت
    2. دلایل عصمت
    3. دامنه و گستره عصمت
  4. علم
  5. سخاوت
  6. شجاعت
  1. ادله عقلی
    1. لزوم نص و عصمت
    2. لزوم افضلیت
    3. تبیین برتری علی(ع)
    4. رد شایستگی دیگر مدعیان خلافت
  2. ادله نقلی
  3. ادله قرآنی
  4. ادله روایی
  1. معاویه و قاسطین
  2. خوارج
  3. حَکَمان
  1. امام سجاد(ع)
  2. امام صادق(ع)
  3. امام موسی بن جعفر(ع)

بخش سوم: مناظره‌ها فصل اول: خداشناسی و توحید

  1. با شخص ملحدی در اثبات توحید
  2. با روحانی زرتشتی در اثبات توحید
  3. با جاثلیق نصرانی در رد تثلیث

فصل دوم: امامت

  1. با یحیی بن خالد
  2. با مرد شامی
  3. با ضرار بن عمرو ضبی
  4. با عبدالله بن یزید اباضی
  5. با جمعی از متکلمان در مجلس یحیی بن خالد
  6. با بیان و ضرار
  7. با جمعی از متکلمان
  8. با یحیی بن خالد برمکی
  9. با خوارج
  10. با ضرار
  11. با ابوعبیده معتزلی
  12. با عمرو بن عبید
  13. با برخی از اهل سنت در مجلس یحیی بن خالد برمکی
  14. با برخی از اهل سنت

فصل سوم: مناظره‌های هشام در تناهی عالم، حرکت، صفت، خلود و روح

  1. با روحانی زرتشتی در اثبات تناهی عالم
  2. با ابوالهذیل در مورد حرکت و صفت
  3. با نظام در خلود
  4. با نظام در مورد روح
  • کتاب‌نامه
  • نمایه‌ها
  1. اصطلاحات
  2. کسان، قبیله‌ها و فرقه‌ها

دربارهٔ پدیدآورنده

علی رضا اسعدی
آقای علی رضا اسعدی (متولد ۱۳۵۰ ش)، عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «سید مرتضی»، «سید رضی»،«هشام بن حکم» و «امام علی و دینداری» برخی از این آثار است.[۱]

پانویس

جستارهای وابسته