علل غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| موضوع فرعی = علل غیبت امام مهدی چیست؟ | | موضوع فرعی = علل [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} چیست؟ | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | | تصویر = 7626626268.jpg | ||
| اندازه تصویر = 200px | | اندازه تصویر = 200px | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
| موضوعات وابسته = | | موضوعات وابسته = | ||
| پاسخ‌دهنده = | | پاسخ‌دهنده = | ||
| پاسخ‌دهندگان = | | پاسخ‌دهندگان =[[سید منذر حکیم]]؛ [[محسن قرائتی]] ؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب]] ؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی]] ؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان]] ؛ [[رحیم کارگر|کارگر]] ؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی]] [[محمد باقری‌زاده اشعری]] ؛ [[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]] ؛ [[نویسندگان کتاب نگین آفرینش]] ؛ [[نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»]] | ||
}} | }} | ||
'''علل غیبت امام مهدی چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | '''علل [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود. | ||
==عبارت‌های دیگری از این پرسش== | ==عبارت‌های دیگری از این پرسش== | ||
* فلسفه و علت غیبت امام مهدی چیست؟ | * فلسفه و علت [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} چیست؟ | ||
* اسباب و علل غیبت امام مهدی در چه چیزهایی بوده است؟ | * اسباب و علل [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} در چه چیزهایی بوده است؟ | ||
* چرا امامی که باید بین مردم حضور داشته باشد و آنان را هدایت و رهبری کند غایب شده و در پنهانی زندگی می‌کند؟ | * چرا امامی که باید بین مردم حضور داشته باشد و آنان را هدایت و رهبری کند غایب شده و در پنهانی زندگی می‌کند؟ | ||
* غیبت امام مهدی چه حکمت‌هایی دارد؟ | * [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} چه حکمت‌هایی دارد؟ | ||
* چرا امام مهدی غایب شد؟ | * چرا [[امام مهدی]]{{ع}} غایب شد؟ | ||
== پاسخ نخست== | == پاسخ نخست== | ||
== پاسخ نخست== | |||
[[پرونده:11518.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید منذر حکیم]]]] | |||
::::::آیت‌الله '''[[سید منذر حکیم]]'''، در مقاله ''«[[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::«در نگاه [[اهل بیت]]{{عم}}،[[غیبت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} از اسرار الهی است که تمام اسلام حکمت آن بر بندگان پوشیده است و تنها بعد از ظهور آشکار می‌شود. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} فرمود:{{عربی|اندازه=150%|" يَا جَابِرُ إِنَّ هَذَا اَلْأَمْرَ مِنْ أَمْرِ اَللَّهِ وَ سِرٌّ مِنْ سِرِّ اَللَّهِ مَطْوِيٌّ عَنْ عِبَادِهِ"}}<ref>ای جابر! این امر، الهی و سری از اسرار خداوند است که بر بندگان پوشیده است؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۳.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{عربی|اندازه=150%|" إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ غَيْبَةً لاَ بُدَّ مِنْهَا يَرْتَابُ فِيهَا كُلُّ مُبْطِلٍ قُلْتُ لَهُ وَ لِمَ جُعِلْتُ فِدَاكَ؟ قَالَ{{ع}} اَلْأَمْرُ لاَ يُؤْذَنُ لِي فِي كَشْفِهِ لَكُمْ قُلْتُ فَمَا وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ فِي غَيْبَتِهِ؟ قَالَ{{ع}} وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ فِي غَيْبَتِهِ- وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ فِي غَيْبَاتِ مَنْ تَقَدَّمَهُ مِنْ حُجَجِ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ إِنَّ وَجْهَ اَلْحِكْمَةِ فِي ذَلِكَ لاَ يَنْكَشِفُ إِلاَّ بَعْدَ ظُهُورِهِ كَمَا لَمْ يَنْكَشِفْ وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ لِمَا أَتَاهُ اَلْخَضِرُ{{ع}} مِنْ خَرْقِ اَلسَّفِينَةِ وَ قَتْلِ اَلْغُلاَمِ وَ إِقَامَةِ اَلْجِدَارِ لِمُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى وَقْتِ اِفْتِرَاقِهِمَا "}}<ref>همانا برای «صاحب این امر» غیبتی است تخلف ناپذیر. هر جوینده باطلی در آن به شک می افتد راوی گوید: از امام صادق پرسیدم: علت[[غیبت]] او چیست؟ حضرت فرمود: اجازه نداریم علت آن را بیان کنیم. حکمت[[غیبت]] او همان حکمتی است که در[[غیبت]] های حجت های پیشین خدا وجود داشت و پس از ظهور روشن خواهد شد. همانند حکمت کارهای خضر{{ع}} از سوراخ کردن کشتی، کشتن پسربچه و برپا داشتن دیوار شکسته. اینها وقتی برای موسی {{ع}} روشن شد که آن دو از هم جدا شدند؛ [[شیخ صدوق]]، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۸۲.</ref>. از آنجا که در برخی روایات به بخشی از علل [[غیبت]] اشاره شده است، می‌توان نتیجه گرفت مراد این دو روایت آن است که تمام اسرار [[غیبت]] طولانی [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} تنها پس از ظهور، کشف یا قابل تبیین می‌شود. بر اساس روایات [[اهل بیت]]{{عم}} و بخشی از حکمت‌های [[غیبت]] عبارتند از: | |||
::::#'''آزمایش انسان‌ها''' در برخی از روایات، حکمت [[غیبت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، آزمایش مردم و جدا شدن انسان‌های صالح از ناصالح بیان شده است. [[امام علی|امیرمؤمنان علی بن ابی طالب]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=150%|"أَمَا وَ اَللَّهِ لَأُقْتَلَنَّ أَنَا وَ اِبْنَايَ هَذَانِ وَ لَيَبْعَثَنَّ اَللَّهُ رَجُلاً مِنْ وُلْدِي فِي آخِرِ اَلزَّمَانِ يُطَالِبُ بِدِمَائِنَا، وَ لَيَغِيبَنَّ عَنْهُمْ تَمَيُّزاً لِأَهْلِ اَلضَّلاَلِ حَتَّى يَقُولَ اَلْقَائِلُ : مَا لِلَّهِ فِي آلِ مُحَمَّدٍ{{عم}} حَاجَةٌ "}}<ref>به خدا قسم، من و این دو فرزندم(حسن و حسین) شهید خواهیم شد. خداوند در آخرالزمان مردی از فرزندانم را به خونخواهی ما برخواهد انگیخت و او دوره‌ای غایب خواهد شد، تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند؛ تا جایی که نادان می‌گوید: خداوند دیگر به آل محمد {{عم}} کاری ندارد؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۱۴۲.</ref>. [[امام حسين]]{{ع}} نیز فرموده است: {{عربی|اندازه=150%|" لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَثْبُتُ فِيهَا عَلَى اَلدِّينِ آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ وَ يُقَالُ لَهُمْ ﴿{{متن قرآن| مَتىٰ هٰذَا اَلْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صٰادِقِينَ}}﴾ أَما إِنَّ اَلصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى اَلْأَذَى وَ اَلتَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ اَلْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اَللَّهِ {{صل}}"}}<ref>برای [[حضرت مهدی]] {{ع}} غیبتی است که در آن برخی از دین بسر می‌گردند و برخی ثابت قدم می‌مانند، پس ثابت قدمان، مورد اذیت واقع می‌شوند و به ایشان گفته می‌شود این وعده‌ای که گویید، کسی است اگر شما راست می‌گویید.» آگاه باشید هر کس در این[[غیبت]] بردبار باشد و در برابر مشکلانی که از سوی دشمنان ایجاد می شود استقامت پیشه کند، به قدری از اجر خداوند بهره‌مند می‌گردد که گویا پیشاروی پیامبر{{صل}} بر دشمنان شمشیر کشیده و جنگیده است؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=150%|" غَيْرَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُحِبُّ أَنْ يَمْتَحِنَ اَلشِّيعَةَ "}}<ref>(غیبت جز برای این نیست که) خدا می‌خواهد شیعیان را بیازماید؛ کافی، ج ۱، ص ۳۳۷ </ref>. [[امام کاظم|امام هفتم موسی بن جعفر]]{{ع}} در این باره می‌فرماید:{{عربی|اندازه=150%|" إِنَّمَا هِيَ مِحْنَةٌ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِمْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ "}}<ref>و این آزمونی است که خدای تعالی با آن مردمان را بیازماید؛ [[شیخ صدوق]]، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۵۹ و ۳۶۰</ref> | |||
::::#'''ستم پیشه بودن انسان‌ها:''' [[امام علی|امیر مؤمنان علی]]{{ع }} در [[مسجد کوفه]] فرمود: {{عربی|اندازه=150%|" اِعْلَمُوا أَنَّ اَلْأَرْضَ لاَ تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ لَكِنَّ اَللَّهَ سَيُعَمِّي خَلْقَهُ عَنْهَا بِظُلْمِهِمْ وَ جَورهم و إسرافِهُم عَلى أَنفُسِهِم "}}<ref>آگاه باشید زمین از حجت الهی خالی نمی‌ماند، ولی خداوند به دلیل ستم پیشه بودن و زیاده روی انسان‌ها، آنان را از دیدن حجت خود محروم می‌سازد؛ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغيبة، ص ۱۴۱.</ref>. پس وجود [[امام]] هدایت‌گر مسلّم است، ولی حضورش در میان مردم باید به دست خود مردم تضمين گردد؛ مردم وظیفه دارند. وی را به طور کامل از گزند دشمنان حفظ کنند، و [[غیبت]] او معلول ستم کاری و اسراف بندگان است. | |||
::::#'''عدم بیعت [[امام]]{{ع}} با طاغوت‌ها:''' در برخی روایات آمده است: [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[غیبت]]، از یوغ بیعت با طاغوت‌های زمان آزاد می‌شود و در برابر حاکمان هیچ تعهدی ندارد. این امر سبب می شود در زمان قیام آزادانه بکوشد و با هیچ حاکمی پیمان نبسته باشد، زیرا [[امامان]]{{عم}} به تعهدهای خود پای‌بندند و اجازه نقض پیمان ندارند. دیگر [[امامان]] ناگزیر بودند حکومت‌ها را به رسمیت بشناسند، ولی [[امام]]{{ع}} وظیفه ای به نام "تقیه" ندارد. به همین جهت، با طاغوت‌های زمان خویش بیعت نمی‌کند. بی‌تردید، اگر [[غیبت]] نباشد این امر تحقق نمی‌یابد. [[امام حسن|امام حسن مجتبی]]{{ع}} در این باره فرمود: {{عربی|اندازه=150%|" مَا مِنَّا أَحَدٌ إِلاَّ وَ يَقَعُ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ إِلاَّ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يُصَلِّي خَلْفَهُ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُخْفِي وِلاَدَتَهُ وَ يُغَيِّبُ شَخْصَهُ لِئَلاَّ يَكُونَ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ إِذَا خَرَجَ ذَلِكَ اَلتَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ أَخِيَ اَلْحُسَيْنِ"}}<ref>هر کدام از ما در زمان خود به سبب تقیه، بیعت حاکمان و طاغوت‌های زمان را پذیرفتیم؛ مگر [[حضرت مهدی]]{{ع}} که عیسی بن مریم {{عم}} به [[امامت]] آن حضرت نماز می‌گزارد. خداوند ولادتش را مخفی نگه می‌دارد و برای او غیبتی قرار می‌دهد، تاوقتی قیام می‌کند بیعت حاکمی بر گردنش نباشد. او نهمین فرزند، برادرم حسین {{ع}} است؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۲.</ref> هم چنین [[حضرت مهدی]] {{ع}} در توقیعی که به وسیله [[محمد بن عثمان عمری]] به [[اسحاق بن یعقوب]] رسید، می‌فرماید:{{عربی|اندازه=150%|" وَ اَمّا عِلَّةُ ما وَقَعَ مِنَ الْغَيْبَةِ فَاِنَّ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ ﴿{{متن قرآن| يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لاتَسْألُوا عَنْ أشْـياءَ اِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ}}﴾ إنَّهُ لَمْ يَكُنْ اَحَـدٌ مِنْ آبائي{{عم}} إلاّ وَ قَـدْ وَقَعَـتْ فى عُنُقِهِ بَيْـعَةٌ لِطاغِيَةِ زَمـانِهِ وَ إنّى أخْـرُجُ حينَ أخْرُجُ وَ لا بَيْعَةَ لِأحَـدٍ مِنَ الطَّواغِيتِ فِی عُنُقى؛ "}} <ref>و اما علت[[غیبت]] که واقع شده، خداوند عزوجل می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را ناراحت می‌کند هیچ یک از پدران من نبود جز آن که بیعت طاغوت روزگارش بر گردنش بود ولی من در حالی خروج می‌کنم که بیعت هیچ یک از طاغوت‌ها بر گردنم نیست؛ طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۴۷۱. </ref> | |||
::::#'''حفظ جان [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' خداوند با [[غیبت]]، [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} را از شر دشمنان حفظ می‌کند. اگر [[حضرت مهدی]] {{ع}} غایب نمی‌شدند، [[معتمد عباسی]] وی را مانند پدران بزرگوارش به شهادت می‌رساند و زمین از حجت خداوند خالی می‌شد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: {{عربی|اندازه=150%|" إِنَّ لِلْقَائِمِ غَيْبَةً قَبْلَ أَنْ يَقُومَ قُلْتُ لَهُ وَ لِمَ؟ قَالَ: يَخَافُ "}}<ref>برای قائم ما قبل از آنکه به پاخیزد، غیبتی است. راوی پرسید: برای چه؟ حضرت فرمود: زیرا بیم کشته شدن دارد؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۰۲.</ref>. [[شیخ طوسی]] بعد از ذکر روایاتی، درباره [[فلسفه غیبت]] می‌نویسد: "آنچه در اخبار حکمت و [[فلسفه غیبت]] شمرده شده، مانند: "امتحان [[شیعه]]"، "صعوبة الأمر عليهم" و "اختِبارِهِم للصَّبر علیه" حکمت و [[فلسفه غیبت]] نیست، بلکه نتیجه آن است؛ سبب و [[فلسفه غیبت]]، همان ترس از کشته شدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} به وسیله دشمنان است.<ref> شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۰۳ </ref> | |||
::::#'''تحقق آمادگی جهانی برای قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' برای ظهور [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} و تحقق نجات بشر و چیرگی اسلام بر همه دین‌ها، زمینه و آمادگی جهانی لازم است. بنابراین، با توجه به عدم آمادگی جهان،[[غیبت]] آن حضرت ضرورت دارد. | |||
::::#'''فراهم آمدن تمام یاران:''' برخی از باران مؤمن، صدیق و شایسته جانبازی در زیر پرچم [[حضرت مهدی]] {{ع}}، از پدران کافر به دنیا می‌آیند. امام باید تا فراهم آمدن تمام یارانش انتظار بکشد<ref>[[شیخ صدوق]]، علل الشرایع، ص ۱۴۷ و همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص۶۴۱</ref> | |||
::::#'''آشکار شدن ناتوانی همه مکاتب مدعی اصلاح و [[عدالت]]:''' باید نادرستی این ادعاها روشن گردد، تا کسی نگوید: اگر من به قدرت میرسیدم همچون [[حضرت مهدی]] {{ع}} عدل گستری می‌کردم.<ref> ر.ک: شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۷۴</ref>»<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[غیبت حضرت مهدی (مقاله)|غیبت حضرت مهدی]]، ص:۱۷۳ - ۱۷۸.</ref>. | |||
==پاسخ‌های دیگر== | |||
{{یادآوری پاسخ}} | |||
{{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛}} | |||
[[پرونده:639225282.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[محسن قرائتی]]]] | [[پرونده:639225282.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[محسن قرائتی]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین [[محسن قرائتی]] در کتاب ''«[[جهت‌نما (کتاب)|جهت‌نما]]»'' در اين باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین [[محسن قرائتی]] در کتاب ''«[[جهت‌نما (کتاب)|جهت‌نما]]»'' در اين باره گفته است: | ||
::::::«این مسأله را با یک مثال توضیح می‌دهم: اگر مسئولان اداره برق در منطقه‌ای لامپی را نصب کردند؛ ولی مردم آن را شکستند و مسؤولان لامپ دوم و سوم تا یازدهم را نصب کنند؛ ولی باز هم مردم تمام یازده لامپ را در چند مرحله بشکنند؛ این کار آنها نشان می‌دهد که قدر نور را نمی‌دانند؛ بنابراین باید با سعی و تلاش خود نوری کم؛ ولی با هزینه‌ای سنگین تهیه کنند تا شاید ارزش واقعی برق پی ببرند. ماجرای [[امام مهدی|امام زمان]] نیز هم این گونه است. خداوند برای مردم یازده چراغ هدایت و [[امام]] معین کرد و احادیث فراوان از زبان مبارک [[پیامبر]]، نام و مشخصات آنها را بیان نمود؛ ولی تمام یازده [[امام]] را یا با زهر یا با شمشیر به شهادت رساندند. خداوند نیز دوازدهمین چراغ هدایت را در پس پرده غیب نگاه داشت تا زمانی که جامعه، انواع [[حکومت]]ها را تجربه کند و به این باور برسد که هیچ گروهی با شعارها و انواع سیاست‌های گوناگون، توان ایجاد و گسترش [[عدالت]] واقعی را ندارد و در نتیجه مردم آن چنان به ستوه آیند که تشنه واقعی برقراری [[عدالت]] و عاشق مردی الهی بشوند تا با رهبری او، همه باطل‌ها و مستکبرین از بین بروند و بندگان صالح خدا به قدرت برسند. آری؛ درک [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و گسترش عدالت نیازمند زمینه‌سازی است»<ref>[[محسن قرائتی|قرائتی، محسن]]، [[جهت‌نما (کتاب)|جهت‌نما]]، ص ۱۸ - ۱۹.</ref>. | ::::::«این مسأله را با یک مثال توضیح می‌دهم: اگر مسئولان اداره برق در منطقه‌ای لامپی را نصب کردند؛ ولی مردم آن را شکستند و مسؤولان لامپ دوم و سوم تا یازدهم را نصب کنند؛ ولی باز هم مردم تمام یازده لامپ را در چند مرحله بشکنند؛ این کار آنها نشان می‌دهد که قدر نور را نمی‌دانند؛ بنابراین باید با سعی و تلاش خود نوری کم؛ ولی با هزینه‌ای سنگین تهیه کنند تا شاید ارزش واقعی برق پی ببرند. ماجرای [[امام مهدی|امام زمان]] نیز هم این گونه است. خداوند برای مردم یازده چراغ هدایت و [[امام]] معین کرد و احادیث فراوان از زبان مبارک [[پیامبر]]، نام و مشخصات آنها را بیان نمود؛ ولی تمام یازده [[امام]] را یا با زهر یا با شمشیر به شهادت رساندند. خداوند نیز دوازدهمین چراغ هدایت را در پس پرده غیب نگاه داشت تا زمانی که جامعه، انواع [[حکومت]]ها را تجربه کند و به این باور برسد که هیچ گروهی با شعارها و انواع سیاست‌های گوناگون، توان ایجاد و گسترش [[عدالت]] واقعی را ندارد و در نتیجه مردم آن چنان به ستوه آیند که تشنه واقعی برقراری [[عدالت]] و عاشق مردی الهی بشوند تا با رهبری او، همه باطل‌ها و مستکبرین از بین بروند و بندگان صالح خدا به قدرت برسند. آری؛ درک [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و گسترش عدالت نیازمند زمینه‌سازی است»<ref>[[محسن قرائتی|قرائتی، محسن]]، [[جهت‌نما (کتاب)|جهت‌نما]]، ص ۱۸ - ۱۹.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛}} | |||
{{جمع شدن| | |||
[[پرونده:13681056.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]] | [[پرونده:13681056.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید جعفر موسوی‌نسب]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید جعفر موسوی‌نسب]]'''، در کتاب ''«[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۳۳: | خط ۴۷: | ||
::::::۱. '''آزمایش و امتحان مردم:''' [[امام کاظم|موسی بن جعفر]] {{ع}} فرموده است هنگامی که پنجمین فرزند امام هفتم غایب شد مواظب دین خود باشید، مبادا کسی شما را از دین خارج کند، ای پسرک من! برای [[امام مهدی|صاحب الامر]] ناچار غیبتی خواهد بود، بطوری که گروهی از مؤمنین از عقیده خود برمی‌گردند و خداوند به وسیله [[غیبت]] بندگانش را امتحان می‌کند<ref>بحار، ج ۵۱، ص ۱۱۳.</ref>. | ::::::۱. '''آزمایش و امتحان مردم:''' [[امام کاظم|موسی بن جعفر]] {{ع}} فرموده است هنگامی که پنجمین فرزند امام هفتم غایب شد مواظب دین خود باشید، مبادا کسی شما را از دین خارج کند، ای پسرک من! برای [[امام مهدی|صاحب الامر]] ناچار غیبتی خواهد بود، بطوری که گروهی از مؤمنین از عقیده خود برمی‌گردند و خداوند به وسیله [[غیبت]] بندگانش را امتحان می‌کند<ref>بحار، ج ۵۱، ص ۱۱۳.</ref>. | ||
::::::۲. '''نجات از قتل آن حضرت:''' چنانچه در تاریخ آمده است معتمد عبّاسی که خلیفه دوران [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] و دوران تولّد و کودکی [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} بوده است، سخت در تلاش بوده است که به هر قیمتی شده [[امام مهدی|حضرت مهدی]] را پیدا کرده و از بین ببرد، لذا عمّال و کارگزاران او پیوسته به منزل [[امام عسکری]] {{ع}} یورش می‌بردند تا شاید بر نیت پلیدشان جامه عمل بپوشانند، امّا خداوند متعال او را محافظت کرد. | ::::::۲. '''نجات از قتل آن حضرت:''' چنانچه در تاریخ آمده است معتمد عبّاسی که خلیفه دوران [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] و دوران تولّد و کودکی [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} بوده است، سخت در تلاش بوده است که به هر قیمتی شده [[امام مهدی|حضرت مهدی]] را پیدا کرده و از بین ببرد، لذا عمّال و کارگزاران او پیوسته به منزل [[امام عسکری]] {{ع}} یورش می‌بردند تا شاید بر نیت پلیدشان جامه عمل بپوشانند، امّا خداوند متعال او را محافظت کرد. | ||
::::::و زراره از [[امام باقر]] {{ع}} نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: [[امام مهدی|قائم]] باید غایب شود، زراره سؤال می‌کند چرا؟ حضرت می‌فرمایند: جهت نجات از قتل<ref>بحار، ج ۵۱، ص ۹۱.</ref>. | ::::::و [[زراره]] از [[امام باقر]] {{ع}} نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: [[امام مهدی|قائم]] باید غایب شود، زراره سؤال می‌کند چرا؟ حضرت می‌فرمایند: جهت نجات از قتل<ref>بحار، ج ۵۱، ص ۹۱.</ref>. | ||
::::::۳. '''بیعت نکردن با ستمکاران:''' زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بیعت با احدی بر عهده حضرت نیست و او با هیچکس پیمان عدم تعرّض نبسته است تا در حین قیام مانع باشد که علیه کسی قیام کند، و یا گفته شود پیمانی شکسته شده است. | ::::::۳. '''بیعت نکردن با ستمکاران:''' زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بیعت با احدی بر عهده حضرت نیست و او با هیچکس پیمان عدم تعرّض نبسته است تا در حین قیام مانع باشد که علیه کسی قیام کند، و یا گفته شود پیمانی شکسته شده است. | ||
::::::در روایتی حسن ابن فضال می‌گوید: [[امام رضا|علی بن موسی الرضا]] {{ع}} فرمود: شیعیانم را می‌بینم که در زمان شهادت سوّمین فرزندم [[امام عسکری]] در جستجوی [[امام]] خود همه جا را می‌گردند، امّا او را نمی‌یابند، عرض کردم برای چه ای پسر رسول خدا؟ فرمود: برای اینکه امامشان غایب می‌شود. عرض کردم: چرا غایب می‌شود؟ فرمود: برای اینکه وقتی قیام کرد بیعت هیچکس بر گردنش نباشد<ref>بحار، ج ۵۱، ص ۱۵۲.</ref>. | ::::::در روایتی [[حسن ابن فضال]] می‌گوید: [[امام رضا|علی بن موسی الرضا]] {{ع}} فرمود: شیعیانم را می‌بینم که در زمان شهادت سوّمین فرزندم [[امام عسکری]] در جستجوی [[امام]] خود همه جا را می‌گردند، امّا او را نمی‌یابند، عرض کردم برای چه ای پسر رسول خدا؟ فرمود: برای اینکه امامشان غایب می‌شود. عرض کردم: چرا غایب می‌شود؟ فرمود: برای اینکه وقتی قیام کرد بیعت هیچکس بر گردنش نباشد<ref>بحار، ج ۵۱، ص ۱۵۲.</ref>. | ||
::::::۴. '''تنبّه مردم به نعمت امام:''' بهترین راه تنبّه انسان آن است که نعمت از او گرفته شود و گرفتن نعمت موجب بیداری انسان است، از غفلت و چه نعمتی عظیم‌تر و با برکت‌تر از وجود [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[معصومین]] {{عم}} که در طول ۲۷۳ سال از آغاز [[بعثت]] [[پیامبر خاتم|نبی اکرم]] {{صل}} تا شهادت [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] {{ع}} این نعمت در بین مردم بود ولی مردم ناسپاسی کردند و خداوند این نعمت را از بشریت گرفت؛ اگر مردم آن زمان قدرشناس بودند و ارزش نعمت را درک می‌کردند، امروز ما در فراق و هجران بسر نمی‌بردیم. | ::::::۴. '''تنبّه مردم به نعمت امام:''' بهترین راه تنبّه انسان آن است که نعمت از او گرفته شود و گرفتن نعمت موجب بیداری انسان است، از غفلت و چه نعمتی عظیم‌تر و با برکت‌تر از وجود [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[معصومین]] {{عم}} که در طول ۲۷۳ سال از آغاز [[بعثت]] [[پیامبر خاتم|نبی اکرم]] {{صل}} تا شهادت [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] {{ع}} این نعمت در بین مردم بود ولی مردم ناسپاسی کردند و خداوند این نعمت را از بشریت گرفت؛ اگر مردم آن زمان قدرشناس بودند و ارزش نعمت را درک می‌کردند، امروز ما در فراق و هجران بسر نمی‌بردیم. | ||
::::::مروان انباری می‌گوید: امام [[امام باقر|ابو جعفر]] {{ع}} فرمود: اگر خداوند حضور ما را در نزد مردمی کراهت داشته باشد، ما را از آنان جدا می‌کند<ref>بحار، ج ۵۲، ص ۹۰.</ref>. | ::::::[[مروان انباری]] می‌گوید: امام [[امام باقر|ابو جعفر]] {{ع}} فرمود: اگر خداوند حضور ما را در نزد مردمی کراهت داشته باشد، ما را از آنان جدا می‌کند<ref>بحار، ج ۵۲، ص ۹۰.</ref>. | ||
::::::این چند قسم برخی از حکمت‌هایی بود که [[غیبت]] حضرت را برای ما روشن می‌سازد، امّا علّت اصلی قضیه بعد از ظهور حضرت مشخّص و معلوم می‌گردد»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۲۸-۲۳۰.</ref>. | ::::::این چند قسم برخی از حکمت‌هایی بود که [[غیبت]] حضرت را برای ما روشن می‌سازد، امّا علّت اصلی قضیه بعد از ظهور حضرت مشخّص و معلوم می‌گردد»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۲۲۸-۲۳۰.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛}} | ||
[[پرونده:1368299.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی رضا رجالی تهرانی]]]] | [[پرونده:1368299.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی رضا رجالی تهرانی]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۵۲: | خط ۶۶: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}} | ||
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]] | [[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۶۸: | خط ۸۲: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۵. حجت الاسلام والمسلمین زهادت؛}} | ||
[[پرونده:Pic259.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالمجید زهادت]]]] | [[پرونده:Pic259.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالمجید زهادت]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۸۵: | خط ۹۹: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛}} | ||
[[پرونده:11130.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد جواد مروجی طبسی]]]] | [[پرونده:11130.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد جواد مروجی طبسی]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد جواد مروجی طبسی]]'''، در کتاب ''«[[بامداد بشریت (کتاب)|بامداد بشریت]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد جواد مروجی طبسی]]'''، در کتاب ''«[[بامداد بشریت (کتاب)|بامداد بشریت]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۲۷: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۷. حجت الاسلام والمسلمین کارگر؛}} | ||
[[پرونده:1368119.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[رحیم کارگر]]]] | [[پرونده:1368119.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[رحیم کارگر]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر'''[[رحیم کارگر]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر'''[[رحیم کارگر]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۴۴: | ||
:::::#'''ظهور نسل مؤمن از صلب کافر و منافق''': طول غیبت، باعث می‌شود که در اصلاب فاسدان و منافقان و کافران، اگر مؤمنی باقی باشد، همه به دنیا بیایند؛ چنانکه شیوه [[امامان]] [[معصوم]] نیز چنین بوده و حتی پیشبینیهایی در مورد بعضی از افراد منافق و ناصبی داشتند. بعد از مدتی نیز از صلب آنان، افرادی مؤمن و دوستدار [[اهل بیت]] {{عم}} به دنیا میآمدند. ابراهیم کرخی می‌گوید: به [[امام صادق]] {{ع}} عرض کردم: خداوند سالمت بدارد؛ آیا علی {{ع}} در دین خدا قوی نبود؟ فرمود: آری چنین بود: گفتم: پس چگونه مردم بر او چیره شدند و او جلوی ایشان نایستاد؟ چه چیزی باعث شد جلوی آنها را نگیرد؟ فرمود: آیهای از قرآن، او را از این کار بازداشت. گفتم: آن آیه کدام است؟ فرمود: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|لَوْ تَزَيَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا}}﴾}}<ref>سوره فتح آیه۲۵</ref>. خداوند عز و جل فرزندانی مؤمن، در پشت افرادی از کافران و منافقان قرار داده است و [[امام علی|حضرت علی]]، پدران کافر یا منافق را نمیکشت تا اینکه این امانتهای الهی از پشت آنان خارج شوند و وقتی این فرزندان از صلب آنان خارج می‌شدند، بر هرکدام که دست مییافت، با آنها میجنگید. قائم ما [[اهل بیت]] نیز چنین است، تا تمام امانتهای الهی از پشت پدرانشان (کافران و منافقان) خارج نشوند، ظهور نکرده و کسی را نمیکشد. اما وقتی امانتها خارج شدند، بر کافران و منافقان مسلّط شده، آنان را می‌کشد<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹، ح ۲۲۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۷، ح ۹.</ref>. | :::::#'''ظهور نسل مؤمن از صلب کافر و منافق''': طول غیبت، باعث می‌شود که در اصلاب فاسدان و منافقان و کافران، اگر مؤمنی باقی باشد، همه به دنیا بیایند؛ چنانکه شیوه [[امامان]] [[معصوم]] نیز چنین بوده و حتی پیشبینیهایی در مورد بعضی از افراد منافق و ناصبی داشتند. بعد از مدتی نیز از صلب آنان، افرادی مؤمن و دوستدار [[اهل بیت]] {{عم}} به دنیا میآمدند. ابراهیم کرخی می‌گوید: به [[امام صادق]] {{ع}} عرض کردم: خداوند سالمت بدارد؛ آیا علی {{ع}} در دین خدا قوی نبود؟ فرمود: آری چنین بود: گفتم: پس چگونه مردم بر او چیره شدند و او جلوی ایشان نایستاد؟ چه چیزی باعث شد جلوی آنها را نگیرد؟ فرمود: آیهای از قرآن، او را از این کار بازداشت. گفتم: آن آیه کدام است؟ فرمود: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|لَوْ تَزَيَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا}}﴾}}<ref>سوره فتح آیه۲۵</ref>. خداوند عز و جل فرزندانی مؤمن، در پشت افرادی از کافران و منافقان قرار داده است و [[امام علی|حضرت علی]]، پدران کافر یا منافق را نمیکشت تا اینکه این امانتهای الهی از پشت آنان خارج شوند و وقتی این فرزندان از صلب آنان خارج می‌شدند، بر هرکدام که دست مییافت، با آنها میجنگید. قائم ما [[اهل بیت]] نیز چنین است، تا تمام امانتهای الهی از پشت پدرانشان (کافران و منافقان) خارج نشوند، ظهور نکرده و کسی را نمیکشد. اما وقتی امانتها خارج شدند، بر کافران و منافقان مسلّط شده، آنان را می‌کشد<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹، ح ۲۲۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۷، ح ۹.</ref>. | ||
:::::#'''ظهور قدرشناسی''': یکی از حکمت‌ها و اسرار مهم غیبت [[امام مهدی]]{{ع}}، توجّه بیشتر مردم، به قدر و منزلت آن موعود امتها است. پس از آن همه قدرناشناسی که نسبت به پدران بزرگوار آن حضرت روا داشتند، او در پس پرده غیبت قرار گرفت تا گوهر گرانبهای وجودش، بیشتر مورد توجّه قرار گیرد و هنگام ظهور با پذیرش و استقبال کامل مردم روبهرو شود. | :::::#'''ظهور قدرشناسی''': یکی از حکمت‌ها و اسرار مهم غیبت [[امام مهدی]]{{ع}}، توجّه بیشتر مردم، به قدر و منزلت آن موعود امتها است. پس از آن همه قدرناشناسی که نسبت به پدران بزرگوار آن حضرت روا داشتند، او در پس پرده غیبت قرار گرفت تا گوهر گرانبهای وجودش، بیشتر مورد توجّه قرار گیرد و هنگام ظهور با پذیرش و استقبال کامل مردم روبهرو شود. | ||
:::::*'''نقش و تأثیر مردم:''' یکی از عوامل مهم غیبت [[امام مهدی]]{{ع}}، عدم همراهی و تمکین مردم از آن حضرت و سستی و قصور در یاری امام {{ع}} است؛ چنانکه [[امامان]] پیشین، از این ناحیه آسیبهای فراوانی دیدند و مرارتها کشیدند. نتیجه این معصیت و نافرمانی بزرگ مردم، کشته شدن و شهادت همه آنان و از دست دادن حکومت بوده است! بر این اساس غیبت [[امام مهدی]]{{ع}} بیشتر از ناحیه خود مردم بوده است؛ نه از سوی امام زمان {{ع}}، خواجه نصیر الدین طوسی می‌گوید: وجود امام، لطف است (از سوی خدا) و تصرّف او در امور لطفی دیگر است و غیبت او، مربوط به خود ما است؛ یعنی، عدم حضور امام و غیبت او از ناحیه خود ما و مشکلات و موانعی است که ما به وجود آوردهایم. در مورد نقش مردم در غیبت [[امام مهدی]]{{ع}} می‌توان به چند مورد اشاره کرد: | :::::*'''نقش و تأثیر مردم:''' یکی از عوامل مهم غیبت [[امام مهدی]]{{ع}}، عدم همراهی و تمکین مردم از آن حضرت و سستی و قصور در یاری امام {{ع}} است؛ چنانکه [[امامان]] پیشین، از این ناحیه آسیبهای فراوانی دیدند و مرارتها کشیدند. نتیجه این معصیت و نافرمانی بزرگ مردم، کشته شدن و شهادت همه آنان و از دست دادن حکومت بوده است! بر این اساس غیبت [[امام مهدی]]{{ع}} بیشتر از ناحیه خود مردم بوده است؛ نه از سوی امام زمان {{ع}}، خواجه نصیر الدین طوسی می‌گوید: وجود امام، لطف است (از سوی خدا) و تصرّف او در امور لطفی دیگر است و غیبت او، مربوط به خود ما است؛ یعنی، عدم حضور امام و غیبت او از ناحیه خود ما و مشکلات و موانعی است که ما به وجود آوردهایم. در مورد نقش مردم در غیبت [[امام مهدی]]{{ع}} می‌توان به چند مورد اشاره کرد: | ||
:::::#'''تأدیب و متنبّه شدن''': وقتی مردم به وظایف و مسئولیتهای خود، در برابر امام و پیشوای بر [[حق]] خود، پایبند نباشند و از اطاعت و یاری او سرپیچی کنند و از جان و مالش محافظت نکنند؛ روا است که خداوند، آن امام را برای مدتی از مردم جدا سازد و تأدیبشان کند. در این صورت مردم از بسیاری از مواهب و الطاف [[امام]] [[معصوم]] {{ع}}، بیبهره مانده و از برکات ظاهری وجود او محروم می‌شوند و این نشانگر غضب و خشم الهی است. محمد بن فرج می‌گوید: امام ابو جعفر {{ع}} برایم نوشت: وقتی خداوند متعال بر مردم خشم گیرد، ما را از کنارشان دور می‌سازد<ref>{{عربی|اندازه=155%|اذا غضب الله- تبارک و تعالی- علی خلقه نحانا عن جوارهم}}، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۴۷، ح ۳۸؛ کافی، ج ۱، ص ۳۴۳</ref> مروان انباری نقل می‌کند: از [[امام باقر]] {{ع}} نوشته یا پیامی صادر شد که: وقتی خداوند، بودن ما را در میان قومی ناخوش دارد، ما را از میان آنان خواهد برد<ref>{{عربی|اندازه=155%|انّ الله اذا کره لنا جوار قوم نزعنا من بین اظهرهم}}، همان، ص ۴۹۸، ح ۲۷۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۰</ref> | :::::#'''تأدیب و متنبّه شدن''': وقتی مردم به وظایف و مسئولیتهای خود، در برابر امام و پیشوای بر [[حق]] خود، پایبند نباشند و از اطاعت و یاری او سرپیچی کنند و از جان و مالش محافظت نکنند؛ روا است که خداوند، آن امام را برای مدتی از مردم جدا سازد و تأدیبشان کند. در این صورت مردم از بسیاری از مواهب و الطاف [[امام]] [[معصوم]] {{ع}}، بیبهره مانده و از برکات ظاهری وجود او محروم می‌شوند و این نشانگر غضب و خشم الهی است. محمد بن فرج می‌گوید: امام ابو جعفر {{ع}} برایم نوشت: وقتی خداوند متعال بر مردم خشم گیرد، ما را از کنارشان دور می‌سازد<ref>{{عربی|اندازه=155%|اذا غضب الله- تبارک و تعالی- علی خلقه نحانا عن جوارهم}}، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۴۷، ح ۳۸؛ کافی، ج ۱، ص ۳۴۳</ref> مروان انباری نقل می‌کند: از [[امام باقر]] {{ع}} نوشته یا پیامی صادر شد که: وقتی خداوند، بودن ما را در میان قومی ناخوش دارد، ما را از میان آنان خواهد برد<ref>{{عربی|اندازه=155%|انّ الله اذا کره لنا جوار قوم نزعنا من بین اظهرهم}}، همان، ص ۴۹۸، ح ۲۷۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۰</ref> | ||
:::::#'''ستمکاری و نادانی مردم''': ظلم و ستمی که مردم هم بر خود و هم بر دیگران روا میدارند و از [[حجت]] الهی، به جهت جهل و نادانیشان بهره کافی نمیبرند، موجب غیبت امام {{ع}} شده است. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در این زمینه می‌فرماید: ای مردم بدانید که زمین هرگز از حجّت الهی خالی نمی‌ماند، اما پروردگار، مردم را به جهت ظلم و ستمی که مرتکب می‌شوند و نیز به جهت اسراف و زیاده رویهای که در حق خود انجام میدهند، از دیدن حجّت خودش ([[امام مهدی]]{{ع}}) محروم می‌سازد<ref>{{عربی|اندازه=155%|و اعلموا انّ الارض لا تخلوا من حجّة الله و لکنّ الله سیعمی خلقه منها بظلمهم و جورهم و اسرافهم علی انفسهم}}، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱۳، ح ۸.</ref> در نقل دیگر آمده است: ... خداوند به واسطه نادانی و ستمکاری مردم، دیده ایشان را از دیدن حجتش فرومیبندد ... سپس حجت (در زمان غیبت) مردم را میشناسد؛ ولی آنان او را نمیشناسند<ref>{{عربی|اندازه=155%|... لکن الله سیعمی خلقه عنها بظلمهم و جهلهم، و لو خلت الارض ساعة واحدة من حجّة الله ساخت باهلها لکن الحجة تعرف الناس و لا یعرفونها ...}} | :::::#'''ستمکاری و نادانی مردم''': ظلم و ستمی که مردم هم بر خود و هم بر دیگران روا میدارند و از [[حجت]] الهی، به جهت جهل و نادانیشان بهره کافی نمیبرند، موجب غیبت امام {{ع}} شده است. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در این زمینه می‌فرماید: ای مردم بدانید که زمین هرگز از حجّت الهی خالی نمی‌ماند، اما پروردگار، مردم را به جهت ظلم و ستمی که مرتکب می‌شوند و نیز به جهت اسراف و زیاده رویهای که در حق خود انجام میدهند، از دیدن حجّت خودش ([[امام مهدی]]{{ع}}) محروم می‌سازد<ref>{{عربی|اندازه=155%|و اعلموا انّ الارض لا تخلوا من حجّة الله و لکنّ الله سیعمی خلقه منها بظلمهم و جورهم و اسرافهم علی انفسهم}}، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱۳، ح ۸.</ref> در نقل دیگر آمده است: ... خداوند به واسطه نادانی و ستمکاری مردم، دیده ایشان را از دیدن حجتش فرومیبندد ... سپس حجت (در زمان غیبت) مردم را میشناسد؛ ولی آنان او را نمیشناسند<ref>{{عربی|اندازه=155%|... لکن الله سیعمی خلقه عنها بظلمهم و جهلهم، و لو خلت الارض ساعة واحدة من حجّة الله ساخت باهلها لکن الحجة تعرف الناس و لا یعرفونها ...}}؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۳۲، ج ۴۶۳.</ref>. | ||
:::::*'''دشمنان عنود و ستمگر:''' یکی از موانع و چالشهای اساسی فراروی [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}}، وجود حاکمان ظالم، دشمنان جاهل و کینهجو و نفاق پیشگان دنیادوست بوده است. این امر منجر به غصب خلافت، کشته شدن [[امامان]]، انزوا و محدودیت، فشارهای مالی و اقتصادی، جلوگیری از ارتباط با مردم و ... شده بود. [[امام مهدی]]{{ع}} نیز با همه این خطرات روبهرو بود و حکمت الهی اقتضا می‌کرد که آن حضرت از دیدگاهها غایب شود. با توجه به این امر بدیهی، عوامل زیر در غیبت آن حضرت نقش و تأثیر زیادی داشته است: | :::::*'''دشمنان عنود و ستمگر:''' یکی از موانع و چالشهای اساسی فراروی [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}}، وجود حاکمان ظالم، دشمنان جاهل و کینهجو و نفاق پیشگان دنیادوست بوده است. این امر منجر به غصب خلافت، کشته شدن [[امامان]]، انزوا و محدودیت، فشارهای مالی و اقتصادی، جلوگیری از ارتباط با مردم و ... شده بود. [[امام مهدی]]{{ع}} نیز با همه این خطرات روبهرو بود و حکمت الهی اقتضا می‌کرد که آن حضرت از دیدگاهها غایب شود. با توجه به این امر بدیهی، عوامل زیر در غیبت آن حضرت نقش و تأثیر زیادی داشته است: | ||
:::::#'''جلوگیری از کشته شدن''': [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] {{ع}} فرمود: [[بنی امیه]] و [[بنی عباس]]، شمشیرهای خود را برای ما تیز کردند؛ زیرا خوب می‌دانستند که آنها در خلافت حقی ندارند. آنان از ترس اینکه خلافت به جای خود برگردد و در میان صاحبان اصلیاش مستقرّ شود، به کشتن [[اهل بیت]] [[پیامبر]] {{صل}} و از بین بردن سلاله آن حضرت، همت گماشتند تا شاید از ولادت حضرت قائم جلوگیری کنند و یا او را به قتل برسانند؛ ولی خداوند اراده کرد که او را بر احدی از دشمنان آشکار نکند و نور خود را به اتمام رساند؛ اگرچه مشرکان خوش ندارند<ref>منتخب الاثر، ص ۲۹۱.</ref>. زراره می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که میفرمود: {{عربی|اندازه=155%|یا زرارة لا بدّ للقائم من غیبة}}<ref>به درستی که برای قائم غیبتی هست</ref>. پرسیدم: برای چه: فرمود<ref>کارگر، رحیم، مهدویت (پیش از ظهور)، ۱جلد، دفتر نشر معارف - قم (ایران)، چاپ: ۳، ۱۳۸۸ ه.ش</ref>: {{عربی|اندازه=155%|یخاف علی نفسه}}<ref>«بر جان خویش می‌ترسد» کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۱، ح ۷.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: وقتی قائم ما [[اهل بیت]]، ظهور کند، می‌گوید: فَفَرَرْتُ مِنْکمْ ... از میان شما رفتم چون از شما بر جان خود بیمناک بودم و اینک چون پروردگارم اذن داد و امر فرجم را به سامان رسانید، به میانتان آمدم<ref>{{عربی|اندازه=155%|اذا ظهر قائمنا اهل البیت قال: فَفَرَرْتُ مِنْکمْ لَمَّا خِفْتُکمْ فَوَهَبَ لِی رَبِّی حُکماً؛ خفتکم علی نفسی و جئتکم لما اذن ربّی و اصلح لی امری}}، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۳، ح ۷۷۷.</ref>. در اینجا بیان دو نکته خالی از فایده نیست: | :::::#'''جلوگیری از کشته شدن''': [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] {{ع}} فرمود: [[بنی امیه]] و [[بنی عباس]]، شمشیرهای خود را برای ما تیز کردند؛ زیرا خوب می‌دانستند که آنها در خلافت حقی ندارند. آنان از ترس اینکه خلافت به جای خود برگردد و در میان صاحبان اصلیاش مستقرّ شود، به کشتن [[اهل بیت]] [[پیامبر]] {{صل}} و از بین بردن سلاله آن حضرت، همت گماشتند تا شاید از ولادت حضرت قائم جلوگیری کنند و یا او را به قتل برسانند؛ ولی خداوند اراده کرد که او را بر احدی از دشمنان آشکار نکند و نور خود را به اتمام رساند؛ اگرچه مشرکان خوش ندارند<ref>منتخب الاثر، ص ۲۹۱.</ref>. زراره می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که میفرمود: {{عربی|اندازه=155%|یا زرارة لا بدّ للقائم من غیبة}}<ref>به درستی که برای قائم غیبتی هست</ref>. پرسیدم: برای چه: فرمود<ref>کارگر، رحیم، مهدویت (پیش از ظهور)، ۱جلد، دفتر نشر معارف - قم (ایران)، چاپ: ۳، ۱۳۸۸ ه.ش</ref>: {{عربی|اندازه=155%|یخاف علی نفسه}}<ref>«بر جان خویش می‌ترسد» کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۱، ح ۷.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: وقتی قائم ما [[اهل بیت]]، ظهور کند، می‌گوید: فَفَرَرْتُ مِنْکمْ ... از میان شما رفتم چون از شما بر جان خود بیمناک بودم و اینک چون پروردگارم اذن داد و امر فرجم را به سامان رسانید، به میانتان آمدم<ref>{{عربی|اندازه=155%|اذا ظهر قائمنا اهل البیت قال: فَفَرَرْتُ مِنْکمْ لَمَّا خِفْتُکمْ فَوَهَبَ لِی رَبِّی حُکماً؛ خفتکم علی نفسی و جئتکم لما اذن ربّی و اصلح لی امری}}، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۳، ح ۷۷۷.</ref>. در اینجا بیان دو نکته خالی از فایده نیست: | ||
:::::##ترس حضرت بر جان خود، برای آن است که او، آخرین ذخیره الهی است که باید برای تحقق عدالت جهانی -که وعده حتمی خداوند است- باقی بماند؛ وگرنه او نیز مانند پدران بزرگوارش، از شهادت در مسیر تحقّق اهداف الهی، استقبال می‌کند. | :::::##ترس حضرت بر جان خود، برای آن است که او، آخرین ذخیره الهی است که باید برای تحقق عدالت جهانی -که وعده حتمی خداوند است- باقی بماند؛ وگرنه او نیز مانند پدران بزرگوارش، از شهادت در مسیر تحقّق اهداف الهی، استقبال می‌کند. | ||
:::::##خداوند متعال، هرچند قادر و توانا است که در هرزمان و هر ساعت، آن حضرت را ظاهر و به طور قهر و غلبه، بر تمام ملل و حکومت‌ها- پیش از فراهم شدن اسباب- غالب سازد؛ ولی چون جریان این جهان را بر مجرای اسباب و مسبّبات قرار داده و تا زمانی که اسباب چنان ظهوری فراهم نشود، قیام آن حضرت به تأخیر خواهد افتاد و اگر پیش از فراهم شدن اسباب و مقدمات ظاهر شود، از حفظ قتل مصون نخواهد ماند<ref>ر. ک: امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۳۴۷</ref>. | :::::##خداوند متعال، هرچند قادر و توانا است که در هرزمان و هر ساعت، آن حضرت را ظاهر و به طور قهر و غلبه، بر تمام ملل و حکومت‌ها- پیش از فراهم شدن اسباب- غالب سازد؛ ولی چون جریان این جهان را بر مجرای اسباب و مسبّبات قرار داده و تا زمانی که اسباب چنان ظهوری فراهم نشود، قیام آن حضرت به تأخیر خواهد افتاد و اگر پیش از فراهم شدن اسباب و مقدمات ظاهر شود، از حفظ قتل مصون نخواهد ماند<ref>ر. ک: امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۳۴۷</ref>. | ||
:::::#'''خطر دشمنان داخلی و اهل نفاق''': علاوه بر خطری که از ناحیه خلفای عباسی متوجه [[امام مهدی]]{{ع}} بود؛ توطئه و اقدامات شومی نیز از طرف بعضی از نزدیکان فاسد و نفاقپیشه علیه آن حضرت صورت میگرفت و خطراتی را متوجه او میساخت. نمونه روشن این خطر را می‌توان در اقدامات جعفر کذّاب جستوجو کرد. او با دستگاه [[خلافت]] ارتباط نزدیکی داشت و میخواست به کمک آنان مقام و دارایی [[امام عسکری]] {{ع}} را تصاحب کند و فرزند او را به کشتن دهد ...!! [[امام هادی]] {{ع}} میفرمود: از پسرم جعفر دوری کنید که او برای من، به منزله نمرود (پسر نوح) است نسبت به حضرت نوح که قرآن کریم در حق او می‌فرماید: نوح گفت: پسر من از کسان من است؛ ولی خدا فرمود: ای نوح! او از کسان تو نیست که آن عملی (فرزندی) است، غیر صالح<ref>الزام الناصب، ص ۱۱۴؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۱۸۸</ref>. بر این اساس [[امام عسکری]] {{ع}} فرمود: ... اگر جعفر بتواند مرا بکشد، هرگز دریغ نمی‌کند!<ref>الزام الناصب، ص ۱۱۴؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۱۸۹</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} در پیشگویی خود، درباره جعفر کذّاب می‌فرماید: گویی با چشم خود می‌بینم که جعفر کذّاب (برادر امام عسکری)، طاغوت زمانش را وادار کرده که به جستوجوی ولی خدا بپردازد و آن غایب از دیدهها، در حفظ و حراست الهی است و حفاظت خانه پدر، بر عهده او است. این از باب جهالت جعفر به ولادت آن حضرت و طمع در کشتن او است، اگر دست بیابد، و این به طمع گرفتن میراث پدرش به ناحق است. | :::::#'''خطر دشمنان داخلی و اهل نفاق''': علاوه بر خطری که از ناحیه خلفای عباسی متوجه [[امام مهدی]]{{ع}} بود؛ توطئه و اقدامات شومی نیز از طرف بعضی از نزدیکان فاسد و نفاقپیشه علیه آن حضرت صورت میگرفت و خطراتی را متوجه او میساخت. نمونه روشن این خطر را می‌توان در اقدامات جعفر کذّاب جستوجو کرد. او با دستگاه [[خلافت]] ارتباط نزدیکی داشت و میخواست به کمک آنان مقام و دارایی [[امام عسکری]] {{ع}} را تصاحب کند و فرزند او را به کشتن دهد ...!! [[امام هادی]] {{ع}} میفرمود: از پسرم جعفر دوری کنید که او برای من، به منزله نمرود (پسر نوح) است نسبت به حضرت نوح که قرآن کریم در حق او می‌فرماید: نوح گفت: پسر من از کسان من است؛ ولی خدا فرمود: ای نوح! او از کسان تو نیست که آن عملی (فرزندی) است، غیر صالح<ref>الزام الناصب، ص ۱۱۴؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۱۸۸</ref>. بر این اساس [[امام عسکری]] {{ع}} فرمود: ... اگر جعفر بتواند مرا بکشد، هرگز دریغ نمی‌کند!<ref>الزام الناصب، ص ۱۱۴؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۱۸۹</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} در پیشگویی خود، درباره جعفر کذّاب می‌فرماید: گویی با چشم خود می‌بینم که جعفر کذّاب (برادر امام عسکری)، طاغوت زمانش را وادار کرده که به جستوجوی ولی خدا بپردازد و آن غایب از دیدهها، در حفظ و حراست الهی است و حفاظت خانه پدر، بر عهده او است. این از باب جهالت جعفر به ولادت آن حضرت و طمع در کشتن او است، اگر دست بیابد، و این به طمع گرفتن میراث پدرش به ناحق است. | ||
:::::*'''نقش امام زمان {{ع}}:''' غیبت و پنهان زیستی [[امام مهدی]]{{ع}}، میتواند از ناحیه و خواست خود آن حضرت باشد، یعنی، آن حضرت برابر تحقّق بعضی از اهداف و برنامههایش و رهایی از قید و بند حکومت‌ها و با اذن الهی، از دیدهها غایب شده است. در این رابطه می‌توان به مؤلّفههای زیر اشاره کرد: | :::::*'''نقش امام زمان {{ع}}:''' غیبت و پنهان زیستی [[امام مهدی]]{{ع}}، میتواند از ناحیه و خواست خود آن حضرت باشد، یعنی، آن حضرت برابر تحقّق بعضی از اهداف و برنامههایش و رهایی از قید و بند حکومت‌ها و با اذن الهی، از دیدهها غایب شده است. در این رابطه می‌توان به مؤلّفههای زیر اشاره کرد: | ||
:::::#'''بیعت نکردن با حاکمان''': یکی از عواملی که در [[روایات]] بسیار به آن اشاره شده، عدم [[بیعت]] [[امام مهدی]]{{ع}} با خلفای جور و طاغوت‌ها است، آن حضرت به جهت اینکه مثل پدرانش مجبور به بیعت با آنان نشود، به فرمان خدا از چشم مردم مخفی شد. بیعت، نوعی عقد و قرارداد دو سویه بین حاکم و فرمانبرداران است که از یک سو خلیفه را متعهد به اداره جامعه ... می‌کند و از طرف دیگر بیعتکنندگان متعهد می‌شوند، ضمن شنیدن و [[اطاعت]] از خلیفه، از او حمایت کنند<ref>نظام سیاسی و دولت در اسلام، ص ۸۹</ref> آن حضرت زمانی که ظهور می‌کند، بیعت هیچکس و هیچ حکومت غاصب و ستمگری را -حتی به عنوان تقیه- بر گردن ندارد. او قیام می‌کند، در حالیکه نسبت به احدی از جباران و حکومت‌های مختلف، تمکین و تسکین ندارد و از راه تقیه هم حکومت‌های غیر اسلامی ناکامل را در ظاهر امضا نکرده است. او اکمل مظاهر اسم العادل، السلطان، الغالب و الحاکم است و چنان شخصیت و مقامی از اینکه تحت سلطنت غیر خدا واقع شود. یا به حکومتی از حکومت‌های جائر به تقیه رأی داده باشد -برحسب اخبار- محفوظ و محروس است و چنانکه از اخبار فراوان استفاده می‌شود، آن حضرت به تقیه عمل نمی‌کند و حق را آشکار و باطل را از صفحه روزگار برمیاندازد. پس یکی از حکمت‌ها و مصالح غیبت، این است که امام {{ع}}، پیش از رسیدن وقت ظهور و مأمور شدن به قیام، ناچار نمی‌شود، مانند پدران بزرگوارش، از راه تقیه با خلفا و زمام‌داران و سیاست‌مداران وقت، [[بیعت]] کند و وقتی که ظاهر می‌شود، هیچ بیعتی در گردن او نیست و هیچ حکومتی را بر خود -غیر از حکومت خدا و احکام و قوانین قرآن، حتی به ظاهر و از روی تقیه هم- نپذیرفته است<ref>امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۵۰.</ref>. امام زمان {{ع}} خود در این زمینه مرقوم فرموده است: اما در مورد علت غیبت، خدای متعال می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هرگز نپرسید از مسائلی که اگر فاش شود، شما را اندوهگین سازد ... هریک از پدران من بیعتی از طاغوت‌های زمان به گردن داشت، ولی من به هنگامی ظهور خواهم کرد که بیعت احدی از طاغوت‌ها، برگردنم نباشد<ref>{{عربی|اندازه=155%|... و اما علّة ما وقع من الغیبة، فانّ الله عزّ و جل یقول: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ ... انّه لم یکن احد من آبائی الّا وقعت فی عنقه بیعته لطاغیة زمانه و انّی اخرج حین اخرج و لا بیعة لاحد الطواغیت فی عنقی ...}}، یوم الخلاص، ج ۱، ص ۲۰۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۲.</ref> [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: قائم ما در حالی ظهور می‌کند که در گردن او، برای احدی، عهد و پیمان و بیعتی نباشد<ref>{{عربی|اندازه=155%|یقوم القائم و لیس لاحد فی عنقه عهد و لا عقد و لا بیعة}}، الغیبة النعمانی، ص ۸۹ و ۱۰۰؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۴۲</ref> [[امام علی]] {{ع}} در این‌باره فرموده بود: هنگامی که قائم ما قیام کند، برای احدی در گردن او [[بیعت]] نخواهد بود. از این جهت ولادت او مخفی می‌شود و خود از دیدهها پنهان می‌باشد<ref>بشارة الاسلام، ص ۵۲؛ اعلام الوری، ص ۴۰۰؛ منتخب الاثر، ص ۲۵۱.</ref>. | :::::#'''بیعت نکردن با حاکمان''': یکی از عواملی که در [[روایات]] بسیار به آن اشاره شده، عدم [[بیعت]] [[امام مهدی]]{{ع}} با خلفای جور و طاغوت‌ها است، آن حضرت به جهت اینکه مثل پدرانش مجبور به بیعت با آنان نشود، به فرمان خدا از چشم مردم مخفی شد. بیعت، نوعی عقد و قرارداد دو سویه بین حاکم و فرمانبرداران است که از یک سو خلیفه را متعهد به اداره جامعه ... می‌کند و از طرف دیگر بیعتکنندگان متعهد می‌شوند، ضمن شنیدن و [[اطاعت]] از خلیفه، از او حمایت کنند<ref>نظام سیاسی و دولت در اسلام، ص ۸۹</ref> آن حضرت زمانی که ظهور می‌کند، بیعت هیچکس و هیچ حکومت غاصب و ستمگری را -حتی به عنوان تقیه- بر گردن ندارد. او قیام می‌کند، در حالیکه نسبت به احدی از جباران و حکومت‌های مختلف، تمکین و تسکین ندارد و از راه تقیه هم حکومت‌های غیر اسلامی ناکامل را در ظاهر امضا نکرده است. او اکمل مظاهر اسم العادل، السلطان، الغالب و الحاکم است و چنان شخصیت و مقامی از اینکه تحت سلطنت غیر خدا واقع شود. یا به حکومتی از حکومت‌های جائر به تقیه رأی داده باشد -برحسب اخبار- محفوظ و محروس است و چنانکه از اخبار فراوان استفاده می‌شود، آن حضرت به تقیه عمل نمی‌کند و حق را آشکار و باطل را از صفحه روزگار برمیاندازد. پس یکی از حکمت‌ها و مصالح غیبت، این است که امام {{ع}}، پیش از رسیدن وقت ظهور و مأمور شدن به قیام، ناچار نمی‌شود، مانند پدران بزرگوارش، از راه تقیه با خلفا و زمام‌داران و سیاست‌مداران وقت، [[بیعت]] کند و وقتی که ظاهر می‌شود، هیچ بیعتی در گردن او نیست و هیچ حکومتی را بر خود -غیر از حکومت خدا و احکام و قوانین قرآن، حتی به ظاهر و از روی تقیه هم- نپذیرفته است<ref>امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۵۰.</ref>. امام زمان {{ع}} خود در این زمینه مرقوم فرموده است: اما در مورد علت غیبت، خدای متعال می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هرگز نپرسید از مسائلی که اگر فاش شود، شما را اندوهگین سازد ... هریک از پدران من بیعتی از طاغوت‌های زمان به گردن داشت، ولی من به هنگامی ظهور خواهم کرد که بیعت احدی از طاغوت‌ها، برگردنم نباشد<ref>{{عربی|اندازه=155%|... و اما علّة ما وقع من الغیبة، فانّ الله عزّ و جل یقول: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ ... انّه لم یکن احد من آبائی الّا وقعت فی عنقه بیعته لطاغیة زمانه و انّی اخرج حین اخرج و لا بیعة لاحد الطواغیت فی عنقی ...}}، یوم الخلاص، ج ۱، ص ۲۰۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۲.</ref> [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: قائم ما در حالی ظهور می‌کند که در گردن او، برای احدی، عهد و پیمان و بیعتی نباشد<ref>{{عربی|اندازه=155%|یقوم القائم و لیس لاحد فی عنقه عهد و لا عقد و لا بیعة}}، الغیبة النعمانی، ص ۸۹ و ۱۰۰؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۴۲</ref> [[امام علی]] {{ع}} در این‌باره فرموده بود: هنگامی که قائم ما قیام کند، برای احدی در گردن او [[بیعت]] نخواهد بود. از این جهت ولادت او مخفی می‌شود و خود از دیدهها پنهان می‌باشد<ref>بشارة الاسلام، ص ۵۲؛ اعلام الوری، ص ۴۰۰؛ منتخب الاثر، ص ۲۵۱.</ref>. | ||
:::::#'''آماده شدن جهان و افکار عمومی''': یکی از علت‌های مهم غیبت [[امام مهدی]]{{ع}} و طولانی شدن پنهانزیستی آن حضرت، آماده ساختن جامعه بشری، برای رسیدن به مقصد نهایی و الهی خود است. آمادگی جهان عبارت است از: بالا رفتن سطح آگاهی مردم و درک نیاز به پیشوایی عادل و عالم، به وجود آمدن امکانات و زمینههای مناسب برای تشکیل یک حکومت جهانی، به ستوه آمدن مردم از ظلم و بیدادگری و خواست جهانی و مردمی برای گسترش و احیای عدالت، معنویت و امنیت جهانی. تا این زمان (آمادگی جهانی) فرارسد، حضرت در غیبت خواهند بود؛ زیرا وظیفه حضرت، تحقّق فراگیر و گسترده تمامی اهداف و برنامه‌های پیامبران و اولیا است و اقدامات و اصطلاحات او، نیازمند درک بالا و شعور مترقی از سوی مردم است. [[شیخ طوسی]] می‌گوید: فلسفه غیبت فقدان قدرت لازم امام است که باید مردم به آن همت گمارند؛ در واقع تا هنگامی که مردم زمینه اقتدار او را فراهم سازند، غیبت تداوم خواهد یافت؛ چرا که خداوند خواستار تقویت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، به وسیله بشر است، نه فرشتگان<ref>تلخیص الشافی، ج ۱ و ۲، ص ۹۵( نشر عزیزی).</ref>. | :::::#'''آماده شدن جهان و افکار عمومی''': یکی از علت‌های مهم غیبت [[امام مهدی]]{{ع}} و طولانی شدن پنهانزیستی آن حضرت، آماده ساختن جامعه بشری، برای رسیدن به مقصد نهایی و الهی خود است. آمادگی جهان عبارت است از: بالا رفتن سطح آگاهی مردم و درک نیاز به پیشوایی عادل و عالم، به وجود آمدن امکانات و زمینههای مناسب برای تشکیل یک حکومت جهانی، به ستوه آمدن مردم از ظلم و بیدادگری و خواست جهانی و مردمی برای گسترش و احیای عدالت، معنویت و امنیت جهانی. تا این زمان (آمادگی جهانی) فرارسد، حضرت در غیبت خواهند بود؛ زیرا وظیفه حضرت، تحقّق فراگیر و گسترده تمامی اهداف و برنامه‌های پیامبران و اولیا است و اقدامات و اصطلاحات او، نیازمند درک بالا و شعور مترقی از سوی مردم است. [[شیخ طوسی]] می‌گوید: فلسفه غیبت فقدان قدرت لازم امام است که باید مردم به آن همت گمارند؛ در واقع تا هنگامی که مردم زمینه اقتدار او را فراهم سازند، غیبت تداوم خواهد یافت؛ چرا که خداوند خواستار تقویت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، به وسیله بشر است، نه فرشتگان<ref>تلخیص الشافی، ج ۱ و ۲، ص ۹۵( نشر عزیزی).</ref>. | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۸: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۸. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛}} | ||
[[پرونده:15207.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]] | [[پرونده:15207.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]] | ||
::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۱۷۰: | خط ۱۷۸: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۹. آقای باقری‌زاده؛}} | ||
[[پرونده:87666522.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد باقری‌زاده اشعری]]]] | [[پرونده:87666522.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد باقری‌زاده اشعری]]]] | ||
::::::آقای '''[[محمد باقری‌زاده اشعری]]'''، در کتاب ''«[[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::آقای '''[[محمد باقری‌زاده اشعری]]'''، در کتاب ''«[[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۹۲: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۱۰. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛}} | ||
[[پرونده:151828.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]] | [[پرونده:151828.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]] | ||
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند: | ::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند: | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۲۰۹: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۱۱. نویسندگان کتاب [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]؛}} | ||
[[پرونده:991395.jpg|بندانگشتی|100px|right|]] | [[پرونده:991395.jpg|بندانگشتی|100px|right|]] | ||
::::::نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفته‌اند: | ::::::نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفته‌اند: | ||
نسخهٔ ۲ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۹
| علل غیبت امام مهدی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
علل غیبت امام مهدی(ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- فلسفه و علت غیبت امام مهدی(ع) چیست؟
- اسباب و علل غیبت امام مهدی(ع) در چه چیزهایی بوده است؟
- چرا امامی که باید بین مردم حضور داشته باشد و آنان را هدایت و رهبری کند غایب شده و در پنهانی زندگی می‌کند؟
- غیبت امام مهدی(ع) چه حکمت‌هایی دارد؟
- چرا امام مهدی(ع) غایب شد؟
پاسخ نخست
پاسخ نخست
- آیت‌الله سید منذر حکیم، در مقاله «غیبت حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:
- «در نگاه اهل بیت(ع)،غیبت حضرت مهدی(ع) از اسرار الهی است که تمام اسلام حکمت آن بر بندگان پوشیده است و تنها بعد از ظهور آشکار می‌شود. پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود:" يَا جَابِرُ إِنَّ هَذَا اَلْأَمْرَ مِنْ أَمْرِ اَللَّهِ وَ سِرٌّ مِنْ سِرِّ اَللَّهِ مَطْوِيٌّ عَنْ عِبَادِهِ"[۱]. امام صادق(ع) فرموده است: " إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ غَيْبَةً لاَ بُدَّ مِنْهَا يَرْتَابُ فِيهَا كُلُّ مُبْطِلٍ قُلْتُ لَهُ وَ لِمَ جُعِلْتُ فِدَاكَ؟ قَالَ(ع) اَلْأَمْرُ لاَ يُؤْذَنُ لِي فِي كَشْفِهِ لَكُمْ قُلْتُ فَمَا وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ فِي غَيْبَتِهِ؟ قَالَ(ع) وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ فِي غَيْبَتِهِ- وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ فِي غَيْبَاتِ مَنْ تَقَدَّمَهُ مِنْ حُجَجِ اَللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ إِنَّ وَجْهَ اَلْحِكْمَةِ فِي ذَلِكَ لاَ يَنْكَشِفُ إِلاَّ بَعْدَ ظُهُورِهِ كَمَا لَمْ يَنْكَشِفْ وَجْهُ اَلْحِكْمَةِ لِمَا أَتَاهُ اَلْخَضِرُ(ع) مِنْ خَرْقِ اَلسَّفِينَةِ وَ قَتْلِ اَلْغُلاَمِ وَ إِقَامَةِ اَلْجِدَارِ لِمُوسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى وَقْتِ اِفْتِرَاقِهِمَا "[۲]. از آنجا که در برخی روایات به بخشی از علل غیبت اشاره شده است، می‌توان نتیجه گرفت مراد این دو روایت آن است که تمام اسرار غیبت طولانی امام عصر(ع) تنها پس از ظهور، کشف یا قابل تبیین می‌شود. بر اساس روایات اهل بیت(ع) و بخشی از حکمت‌های غیبت عبارتند از:
- آزمایش انسان‌ها در برخی از روایات، حکمت غیبت حضرت مهدی (ع)، آزمایش مردم و جدا شدن انسان‌های صالح از ناصالح بیان شده است. امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(ع) فرمود: "أَمَا وَ اَللَّهِ لَأُقْتَلَنَّ أَنَا وَ اِبْنَايَ هَذَانِ وَ لَيَبْعَثَنَّ اَللَّهُ رَجُلاً مِنْ وُلْدِي فِي آخِرِ اَلزَّمَانِ يُطَالِبُ بِدِمَائِنَا، وَ لَيَغِيبَنَّ عَنْهُمْ تَمَيُّزاً لِأَهْلِ اَلضَّلاَلِ حَتَّى يَقُولَ اَلْقَائِلُ : مَا لِلَّهِ فِي آلِ مُحَمَّدٍ(ع) حَاجَةٌ "[۳]. امام حسين(ع) نیز فرموده است: " لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَثْبُتُ فِيهَا عَلَى اَلدِّينِ آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ وَ يُقَالُ لَهُمْ ﴿
مَتىٰ هٰذَا اَلْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صٰادِقِينَ
﴾ أَما إِنَّ اَلصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى اَلْأَذَى وَ اَلتَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ اَلْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اَللَّهِ (ص)"[۴]. امام صادق(ع) فرمود: " غَيْرَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُحِبُّ أَنْ يَمْتَحِنَ اَلشِّيعَةَ "[۵]. امام هفتم موسی بن جعفر(ع) در این باره می‌فرماید:" إِنَّمَا هِيَ مِحْنَةٌ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِمْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ "[۶] - ستم پیشه بودن انسان‌ها: امیر مؤمنان علی(ع) در مسجد کوفه فرمود: " اِعْلَمُوا أَنَّ اَلْأَرْضَ لاَ تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ لَكِنَّ اَللَّهَ سَيُعَمِّي خَلْقَهُ عَنْهَا بِظُلْمِهِمْ وَ جَورهم و إسرافِهُم عَلى أَنفُسِهِم "[۷]. پس وجود امام هدایت‌گر مسلّم است، ولی حضورش در میان مردم باید به دست خود مردم تضمين گردد؛ مردم وظیفه دارند. وی را به طور کامل از گزند دشمنان حفظ کنند، و غیبت او معلول ستم کاری و اسراف بندگان است.
- عدم بیعت امام(ع) با طاغوت‌ها: در برخی روایات آمده است: حضرت مهدی (ع) با غیبت، از یوغ بیعت با طاغوت‌های زمان آزاد می‌شود و در برابر حاکمان هیچ تعهدی ندارد. این امر سبب می شود در زمان قیام آزادانه بکوشد و با هیچ حاکمی پیمان نبسته باشد، زیرا امامان(ع) به تعهدهای خود پای‌بندند و اجازه نقض پیمان ندارند. دیگر امامان ناگزیر بودند حکومت‌ها را به رسمیت بشناسند، ولی امام(ع) وظیفه ای به نام "تقیه" ندارد. به همین جهت، با طاغوت‌های زمان خویش بیعت نمی‌کند. بی‌تردید، اگر غیبت نباشد این امر تحقق نمی‌یابد. امام حسن مجتبی(ع) در این باره فرمود: " مَا مِنَّا أَحَدٌ إِلاَّ وَ يَقَعُ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ إِلاَّ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يُصَلِّي خَلْفَهُ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُخْفِي وِلاَدَتَهُ وَ يُغَيِّبُ شَخْصَهُ لِئَلاَّ يَكُونَ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ إِذَا خَرَجَ ذَلِكَ اَلتَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ أَخِيَ اَلْحُسَيْنِ"[۸] هم چنین حضرت مهدی (ع) در توقیعی که به وسیله محمد بن عثمان عمری به اسحاق بن یعقوب رسید، می‌فرماید:" وَ اَمّا عِلَّةُ ما وَقَعَ مِنَ الْغَيْبَةِ فَاِنَّ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ ﴿ يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لاتَسْألُوا عَنْ أشْـياءَ اِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ﴾ إنَّهُ لَمْ يَكُنْ اَحَـدٌ مِنْ آبائي(ع) إلاّ وَ قَـدْ وَقَعَـتْ فى عُنُقِهِ بَيْـعَةٌ لِطاغِيَةِ زَمـانِهِ وَ إنّى أخْـرُجُ حينَ أخْرُجُ وَ لا بَيْعَةَ لِأحَـدٍ مِنَ الطَّواغِيتِ فِی عُنُقى؛ " [۹]
- حفظ جان حضرت مهدی (ع): خداوند با غیبت، امام دوازدهم(ع) را از شر دشمنان حفظ می‌کند. اگر حضرت مهدی (ع) غایب نمی‌شدند، معتمد عباسی وی را مانند پدران بزرگوارش به شهادت می‌رساند و زمین از حجت خداوند خالی می‌شد. امام صادق(ع) فرمودند: " إِنَّ لِلْقَائِمِ غَيْبَةً قَبْلَ أَنْ يَقُومَ قُلْتُ لَهُ وَ لِمَ؟ قَالَ: يَخَافُ "[۱۰]. شیخ طوسی بعد از ذکر روایاتی، درباره فلسفه غیبت می‌نویسد: "آنچه در اخبار حکمت و فلسفه غیبت شمرده شده، مانند: "امتحان شیعه"، "صعوبة الأمر عليهم" و "اختِبارِهِم للصَّبر علیه" حکمت و فلسفه غیبت نیست، بلکه نتیجه آن است؛ سبب و فلسفه غیبت، همان ترس از کشته شدن حضرت مهدی (ع) به وسیله دشمنان است.[۱۱]
- تحقق آمادگی جهانی برای قیام حضرت مهدی (ع): برای ظهور امام عصر(ع) و تحقق نجات بشر و چیرگی اسلام بر همه دین‌ها، زمینه و آمادگی جهانی لازم است. بنابراین، با توجه به عدم آمادگی جهان،غیبت آن حضرت ضرورت دارد.
- فراهم آمدن تمام یاران: برخی از باران مؤمن، صدیق و شایسته جانبازی در زیر پرچم حضرت مهدی (ع)، از پدران کافر به دنیا می‌آیند. امام باید تا فراهم آمدن تمام یارانش انتظار بکشد[۱۲]
- آشکار شدن ناتوانی همه مکاتب مدعی اصلاح و عدالت: باید نادرستی این ادعاها روشن گردد، تا کسی نگوید: اگر من به قدرت میرسیدم همچون حضرت مهدی (ع) عدل گستری می‌کردم.[۱۳]»[۱۴].
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
| ۵. حجت الاسلام والمسلمین زهادت؛ |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛ |
|---|
|
| ۷. حجت الاسلام والمسلمین کارگر؛ |
|---|
|
| ۸. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
|---|
|
| ۹. آقای باقری‌زاده؛ |
|---|
|
| ۱۰. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
|
| ۱۱. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ |
|---|
|
| ۱۲. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ای جابر! این امر، الهی و سری از اسرار خداوند است که بر بندگان پوشیده است؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۳.
- ↑ همانا برای «صاحب این امر» غیبتی است تخلف ناپذیر. هر جوینده باطلی در آن به شک می افتد راوی گوید: از امام صادق پرسیدم: علتغیبت او چیست؟ حضرت فرمود: اجازه نداریم علت آن را بیان کنیم. حکمتغیبت او همان حکمتی است که درغیبت های حجت های پیشین خدا وجود داشت و پس از ظهور روشن خواهد شد. همانند حکمت کارهای خضر(ع) از سوراخ کردن کشتی، کشتن پسربچه و برپا داشتن دیوار شکسته. اینها وقتی برای موسی (ع) روشن شد که آن دو از هم جدا شدند؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۸۲.
- ↑ به خدا قسم، من و این دو فرزندم(حسن و حسین) شهید خواهیم شد. خداوند در آخرالزمان مردی از فرزندانم را به خونخواهی ما برخواهد انگیخت و او دوره‌ای غایب خواهد شد، تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند؛ تا جایی که نادان می‌گوید: خداوند دیگر به آل محمد (ع) کاری ندارد؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۱۴۲.
- ↑ برای حضرت مهدی (ع) غیبتی است که در آن برخی از دین بسر می‌گردند و برخی ثابت قدم می‌مانند، پس ثابت قدمان، مورد اذیت واقع می‌شوند و به ایشان گفته می‌شود این وعده‌ای که گویید، کسی است اگر شما راست می‌گویید.» آگاه باشید هر کس در اینغیبت بردبار باشد و در برابر مشکلانی که از سوی دشمنان ایجاد می شود استقامت پیشه کند، به قدری از اجر خداوند بهره‌مند می‌گردد که گویا پیشاروی پیامبر(ص) بر دشمنان شمشیر کشیده و جنگیده است؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳.
- ↑ (غیبت جز برای این نیست که) خدا می‌خواهد شیعیان را بیازماید؛ کافی، ج ۱، ص ۳۳۷
- ↑ و این آزمونی است که خدای تعالی با آن مردمان را بیازماید؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۵۹ و ۳۶۰
- ↑ آگاه باشید زمین از حجت الهی خالی نمی‌ماند، ولی خداوند به دلیل ستم پیشه بودن و زیاده روی انسان‌ها، آنان را از دیدن حجت خود محروم می‌سازد؛ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغيبة، ص ۱۴۱.
- ↑ هر کدام از ما در زمان خود به سبب تقیه، بیعت حاکمان و طاغوت‌های زمان را پذیرفتیم؛ مگر حضرت مهدی(ع) که عیسی بن مریم (ع) به امامت آن حضرت نماز می‌گزارد. خداوند ولادتش را مخفی نگه می‌دارد و برای او غیبتی قرار می‌دهد، تاوقتی قیام می‌کند بیعت حاکمی بر گردنش نباشد. او نهمین فرزند، برادرم حسین (ع) است؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۲.
- ↑ و اما علتغیبت که واقع شده، خداوند عزوجل می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را ناراحت می‌کند هیچ یک از پدران من نبود جز آن که بیعت طاغوت روزگارش بر گردنش بود ولی من در حالی خروج می‌کنم که بیعت هیچ یک از طاغوت‌ها بر گردنم نیست؛ طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۴۷۱.
- ↑ برای قائم ما قبل از آنکه به پاخیزد، غیبتی است. راوی پرسید: برای چه؟ حضرت فرمود: زیرا بیم کشته شدن دارد؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۰۲.
- ↑ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۰۳
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرایع، ص ۱۴۷ و همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص۶۴۱
- ↑ ر.ک: شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۷۴
- ↑ حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص:۱۷۳ - ۱۷۸.
- ↑ قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۱۸ - ۱۹.
- ↑ بحار، ج ۵۱، ص ۱۱۳.
- ↑ بحار، ج ۵۱، ص ۹۱.
- ↑ بحار، ج ۵۱، ص ۱۵۲.
- ↑ بحار، ج ۵۲، ص ۹۰.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۲۸-۲۳۰.
- ↑ کمال الدّین و تمام النّعمه، شیخ صدوق، ص ۴۸۲
- ↑ بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۱، ص ۱۱۳.
- ↑ کمال الدّین و تمام النّعمه، شیخ صدوق، ص ۳۴۲.
- ↑ مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص ۸۵۲.
- ↑ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۸۳ ال ۸۵.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۸۵.
- ↑ " يَا جَابِرُ إِنَّ هَذَا أَمْرٌ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ وَ سِرٌّ مِنْ سِرِّ اللَّهِ عِلَّتُهُ مَطْوِيَّةٌ عَنْ عِبَادِ اللَّهِ فَإِيَّاكَ وَ الشَّكَّ فَإِنَ الشَّكَ فِي اللَّهِ كُفْرٌ"؛ شیخ صدوق رحمه اللّه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ " إِنَ هَذَا الْأَمْرَ أَمْرٌ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ وَ سِرٌّ مِنَ اللَّهِ وَ غَيْبٌ مِنْ غَيْبِ اللَّهِ وَ مَتَى عَلِمْنَا أَنَّهُ عَزَّ وَ جَلَ حَكِيمٌ صَدَّقْنَا بِأَنَ أَفْعَالَهُ كُلَّهَا حِكْمَةٌ وَ إِنْ كَانَ وَجْهُهَا غَيْرَ مُنْكَشِفٍ لَنَا"، شیخ صدوق رحمه اللّه، علل الشرایع، ج ۱ ص ۲۴۵.
- ↑ " إِنَ لِلْقَائِمِ غَيْبَةً قَبْلَ أَنْ يَقُومَ إِنَّهُ يَخَافُ وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى بَطْنِهِ يَعْنِي الْقَتْلَ"؛ شیخ کلینی، کافی، ص ۳۴۰؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۲۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۲.
- ↑ سوره قصص، آیه:۱۸.
- ↑ و چون از شما ترسیدم، از شما گریختم، تا پروردگارم به من دانش بخشد و مرا از پیامبران قرار داد؛ سوره شعرا، آیه:۲۱. جالب توجّه اینکه در پارهای روایات آمده است که حضرت مهدی(ع) نیز هنگام ظهور خطاب به مردم همین آیه را تلاوت خواهد کرد. ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۴.
- ↑ ر. ک: سوره توبه، آیه:۴۰.
- ↑ شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۳۶؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۴؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۶؛ نعمانی، الغیبة، ص ۱۵۴، ح ۱۱.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۷۰، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۵۵.
- ↑ قتاد درختی است که خارهای بسیاری مثل سوزن تیز و محکم دارد.
- ↑ " إِنَ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَةً الْمُتَمَسِّكُ فِيهَا بِدِينِهِ كَالْخَارِطِ لِلْقَتَاد"؛ محمّد بن یعقوب کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۳۵.
- ↑ " إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا إِذَا قَامَ لَمْ يَكُنْ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ فَلِذَلِكَ تَخْفَى وِلَادَتُهُ وَ يَغِيبُ شَخْصُهُ"؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۰۳؛ فضل بن حسن امین الاسلام طبرسی، اعلام الوری، ص ۴۲۶.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۵؛ احمد بن علی طبرسی، احتجاج، ج ۲، ص ۲۸۹.
- ↑ سوره مائده، آیه:۱۰۱.
- ↑ " وَ أَمَّا عِلَّةُ مَا وَقَعَ مِنَ الْغَيْبَةِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ إِنَّهُ لَمْ يَكُنْ أَحَدٌ مِنْ آبَائِي إِلَّا وَ قَدْ وَقَعَتْ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ وَ إِنِّي أَخْرُجُ حِينَ أَخْرُجُ وَ لَا بَيْعَةَ لِأَحَدٍ مِنَ الطَّوَاغِيتِ فِي عُنُقِي"؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۷۰ - ۷۶.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۸، ح ۷، علیّ بن أبی طالب پس از من امام امت و خلیفه من بر آنها خواهد بود و قائم منتظری که زمین را پر از عدل و داد نماید همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد از فرزندان اوست، و قسم به خدایی که مرا بشیر و نذیر مبعوث فرمود کسانی که در دوران غیبتش بر اعتقاد بدو ثابت باشند از کبریت احمر کمیاب‌ترند، آنگاه جابر بن عبدالله انصاری برخاست و پیش آمد و گفت: آیا پیش آمد و گفت: آیا قائمی که از فرزندان توست غیبت دارد؟ فرمود: به خدا چنین است تا در آن غیبت مؤمنان باز شناخته شده و کافراننابود شوند، ای جابر! این امر از امور الهی و سرّی از اسرار ربوبی و مستور از بندگان خدا است، مبادا در آن شک کنی که شک در امر خدای تعالی کفر است
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۹۰، ح ۱؛ آن جوان ناچار می‌باید غائب شود. عرض کردند: یا رسول الله برای چه غیبت می‌کند؟ فرمود: می‌ترسد او را بکشند.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۰، ح ۶؛ برای قائم ما غیبتی است که مدّت آن به‌طول می‌انجامد. گفتم: ای فرزند رسول خدا! آن برای چیست؟ فرمود: زیرا خدای تعالی می‌خواهد در او سنّتهای پیامبران (ع) را در غیبت‌هایشان جاری کن.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۷۹، ح ۱؛ صاحب این امر و ولادتش بر این خلق پنهان است تا چون ظهور کند بیعت احدی در گردنش نباشد.
- ↑ علل الشرایع، ص ۲۴۴، باب ۱۷۹، ح ۲؛ وقتی خداوند همراهی و همنشینی ما را برای قومی خوش ندارد ما را از میان آنها برگیرد.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۹۵، ح ۱۰؛ بر خداوند لازم است که بندگانش را بدین گونه؛ امتحان کند، و در آن موقع است که اهل باطل تردید خواهند کرد.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۱۳، ح ۲۶؛ هنگامی که پنجمین (امام) از اولاد هفتمین (امام) مفقود گردد، در خصوص دین خود پناه به خدا برید، مبادا کسی شما را از عقیده صحیح خود برگرداند! ای فرزند صاحب الامر ناگریز از غیبتی است که آنها که ایمان به او داشتند (از طولانی شدن غیبتش گمراه گشته) از آن عقیده برمی‌گردند. غیبت او امتحانی است از جانب خداوند که خواسته است بندگان خود را به وسیله آن امتحان کند.
- ↑ معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۱۸۴-۱۸۶.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۱.
- ↑ سوره انشقاق، آیه ۱۹.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۰.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۵، ص ۶۴.
- ↑ کتاب الغیبه ،ص ۲۶.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۰.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۰ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۱.
- ↑ غیبت نعمانی، ص ۱۷۶.
- ↑ کتاب الغیبه، ص ۲۰۲.
- ↑ کتاب الغیبه، ص ۱۰۶.
- ↑ سوره فتح، آیه ۲۵.
- ↑ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۴۱.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۷۰ - ۷۶.
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۸، ج ۲۱۷.
- ↑ و هو المنتظر غیر انّ الله یحبّ ان یمتحن الشیعه، فعند ذلک یرتاب المبطلون؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۷۲، ح ۱۵۰
- ↑ هیهات! هیهات!: لا یکون فرجنا حتّی تغربلوا ثمّ تغربلوا حتی یذهب الکیدر و یبقی الصفو؛بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۳
- ↑ امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۵۱ و ۳۵۲.
- ↑ ... لا بدّ للناس ان یمحصّوا، و یمیزوا و یغربلوا و یخرج الغربال خلق کثیر
- ↑ ما یکون هذا الامر حتّی لا یبقی صنف من النّاس الا و قد ولّوا علی الناس حتی لا یقول قائل: انّا لو ولّینا، لعد لنا؛ ثمّ یقوم القائم بالحقّ و العدل؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۴
- ↑ سوره انشقاق آیه ۱۹
- ↑ انّ الله عز و جل أبی الّا ان یجری فیه سنن الانبیاء فی غیباتهم و انّه لا بدّ له ... من استیفاء مدد غیباتهم: قال الله عز و جل: لَتَرْکبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ ای سنّنا علی سنن من کان قبلکم، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۴۲؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۶، ح ۲۱۲؛ الخرائج، ج ۲، ص ۹۵۵
- ↑ لا تخلوا الأرض من قائم لله بحجّة امّا ظاهرا مشهورا و امّا خائفا مغمورا لئلّا تبطل حجج الله و بیناته ...؛نهج البلاغه، حکمت ۱۴۷
- ↑ سوره فتح آیه۲۵
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹، ح ۲۲۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۷، ح ۹.
- ↑ اذا غضب الله- تبارک و تعالی- علی خلقه نحانا عن جوارهم، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۴۷، ح ۳۸؛ کافی، ج ۱، ص ۳۴۳
- ↑ انّ الله اذا کره لنا جوار قوم نزعنا من بین اظهرهم، همان، ص ۴۹۸، ح ۲۷۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۰
- ↑ و اعلموا انّ الارض لا تخلوا من حجّة الله و لکنّ الله سیعمی خلقه منها بظلمهم و جورهم و اسرافهم علی انفسهم، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۱۳، ح ۸.
- ↑ ... لکن الله سیعمی خلقه عنها بظلمهم و جهلهم، و لو خلت الارض ساعة واحدة من حجّة الله ساخت باهلها لکن الحجة تعرف الناس و لا یعرفونها ...؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۳۲، ج ۴۶۳.
- ↑ منتخب الاثر، ص ۲۹۱.
- ↑ به درستی که برای قائم غیبتی هست
- ↑ کارگر، رحیم، مهدویت (پیش از ظهور)، ۱جلد، دفتر نشر معارف - قم (ایران)، چاپ: ۳، ۱۳۸۸ ه.ش
- ↑ «بر جان خویش می‌ترسد» کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۱، ح ۷.
- ↑ اذا ظهر قائمنا اهل البیت قال: فَفَرَرْتُ مِنْکمْ لَمَّا خِفْتُکمْ فَوَهَبَ لِی رَبِّی حُکماً؛ خفتکم علی نفسی و جئتکم لما اذن ربّی و اصلح لی امری، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۳، ح ۷۷۷.
- ↑ ر. ک: امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۳۴۷
- ↑ الزام الناصب، ص ۱۱۴؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۱۸۸
- ↑ الزام الناصب، ص ۱۱۴؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۱۸۹
- ↑ نظام سیاسی و دولت در اسلام، ص ۸۹
- ↑ امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۵۰.
- ↑ ... و اما علّة ما وقع من الغیبة، فانّ الله عزّ و جل یقول: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ ... انّه لم یکن احد من آبائی الّا وقعت فی عنقه بیعته لطاغیة زمانه و انّی اخرج حین اخرج و لا بیعة لاحد الطواغیت فی عنقی ...، یوم الخلاص، ج ۱، ص ۲۰۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۲.
- ↑ یقوم القائم و لیس لاحد فی عنقه عهد و لا عقد و لا بیعة، الغیبة النعمانی، ص ۸۹ و ۱۰۰؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۴۲
- ↑ بشارة الاسلام، ص ۵۲؛ اعلام الوری، ص ۴۰۰؛ منتخب الاثر، ص ۲۵۱.
- ↑ تلخیص الشافی، ج ۱ و ۲، ص ۹۵( نشر عزیزی).
- ↑ مرآة العقول، ج ۴، ص ۱۷۶، ج ۶( به نقل از: مطلع الفجر، ص ۲۷.
- ↑ مهدویت پیش از ظهور، ص۱۰۵، ۱۱۹.
- ↑ «اوست خدایی که رسول خود را با دین حق به هدایت خلق فرستاد تا بر همه ادیان عالم تسلّط و برتری دهد، گر چه مشرکان کراهت داشته باشند.»؛ سوره صف، آیه ۹
- ↑ صحیح بخاری، ج ۸، ص ۱۲۷
- ↑ «اگر زمین بدون امام باقی بماند دگرگون خواهد شد.» کافی، ج ۱، ص ۱۷۹، ح ۱۰
- ↑ «برای قائم غیبتی است قبل از قیامش. زراره می‌گوید: به حضرت عرض کردم: به چه جهت؟ فرمود: زیرا از قتل بر خود می‌ترسد.» کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۱، ح ۱۰
- ↑ «قائم (ع) قیام خواهد کرد در حالی که بیعت کسی بر گردن او نخواهد بود.» کمال الدین، ص ۴۸۰
- ↑ «پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن. این فطرتی است که خداوند، انسان‌ها را بر آن آفریده، دگرگونی در آفرینش الهی نیست، این است آیین استوار، ولی اکثر مردم نمی‌دانند.» سوره روم، آیه ۳۰
- ↑ «مردم در آغاز یک دسته بودند، و تضادی در میان آنها وجود نداشت. به تدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال خداوند، پیامبران را برانگیخت تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی که به سوی حق دعوت می‌کرد، با آنها نازل نمود، تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند...» سوره بقره، آیه ۲۱۳
- ↑ «امّا کسی که دانشی از کتاب آسمانی داشت گفت: "پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد". و هنگامی که سلیمان آن تخت را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: "این از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمایش کند که آیا شکر او را بجا می‌آورم یا کفران می‌کنم؟!"...» سوره نمل، آیه ۴۰
- ↑ و آنان را پیشوای مردم ساختیم تا خلق را به امر ما هدایت کنند و هر کار نیکو را [از انواع عبادات و خیرات و خصوص اقامه نماز و ادای زکات را به آنها وحی کردیم و آنها هم به عبادت ما پرداختند» سوره انبیاء، آیه ۷۳
- ↑ موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۸۸ - ۳۹۱.
- ↑ علل الشرائع، ص ۲۴۵، ح ۸.
- ↑ الغیبة، نعمانی، ص ۲۷۴، ح ۵۳.
- ↑ الغیبة، نعمانی، ص ۱۴۰، ح ۱.
- ↑ الغیبة، طوسی، ص ۳۳۹، ح ۲۸۷.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۳۷۰، ح ۶.
- ↑ کمال الدین، ص ۳۰۳، ح ۱۴.
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۸.
- ↑ انشقاق، آیه ۱۹.
- ↑ کمال الدین، ص ۴۸۰، ح ۶.
- ↑ کمال الدین، ص ۶۴۱.
- ↑ ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۳، ص ۱۴۷–۱۷۳.
- ↑ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۴۱-۴۴.
- ↑ نک: کمال الدین وتمام النعمة، ج۲، فصل علت غیبت
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص۱۴۰ - ۱۴۱
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، فصل علت غیبت
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۷۸.
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۲۰۳.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۴، ح ۱۱، ص ۲۰۴.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۷، ص ۲۳۳.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۷، ص ۲۳۳، ح ۴.
- ↑ غیبت طوسی، فصل ۵، ح ۲۸۴، ص ۲۳۷.
- ↑ علل الشرایع، ص ۲۴۴، باب ۱۷۹.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۹۸ - ۱۰۱.
- ↑ کمال الدین، ج۲، باب ۴۴، ح۱۱.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۰.
- ↑ الغیبه، نعمانی، ب۱۰، ح۲.
- ↑ کمال الدین، ج۲، باب۴۴، ح۷.
- ↑ علل الشرایع، ص ۲۴۳، باب ۱۷۹، ح۲.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، باب ۴۴، ح ۴.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۲۷-۱۳۰.