حدیث سفینه نوح: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
* [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بارها [[اهل بیت]]{{عم}} خود را به کشتی نوح تشبیه کرده که هرکه بر آن سوار شود نجات می‌یابد و هرکه جا بماند هلاک می‌شود. در طوفان | * [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} بارها [[اهل بیت]]{{عم}} خود را به [[کشتی نوح]] [[تشبیه]] کرده که هرکه بر آن سوار شود [[نجات]] می‌یابد و هرکه جا بماند هلاک می‌شود. در [[طوفان]] [[نوح]]، هرکس از [[مؤمنان]] و نیز از حیوانات که سوار [[کشتی نوح]] شدند، از آن [[طوفان]] عالمگیر که [[عذاب الهی]] بود [[نجات]] یافتند و هرکس که از آن جدا ماند حتّی اگر پسر [[نوح]] بود [[غرق]] شد. [[کشتی نوح]]، سمبل [[نجات]] از غرقاب‌ها و ایمنی در تلاطم طوفان‌هاست. [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ مَثَلُ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَ فِيهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ "}}<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۷ به نقل از کمال الدین صدوق، امالی طوسی، احتجاج طبرسی و...</ref>، مثل [[اهل بیت]]{{عم}} من در میان شما، مثل [[کشتی نوح]] از [[قوم]] اوست، هرکس که بر آن سوار شود [[نجات]] می‌یابد و هرکس عقب و جا بماند، [[غرق]] می‌شود. این مضمون، در [[احادیث]] [[پیامبر]] و [[أئمه]] [[معصومین]] با عبارت‌های مختلف بیان شده است. غیر از واژۀ سفینه، با "فلک" هم که به همان معنی است ذکر شده است. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|" الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِي اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها وَ يَغْرَقُ مَنْ تَرَكَها"}}<ref>«ما کشتی‌های جاری در دریاهای طوفانی و امواج شدیدیم، هرکس بر این کشتی‌ها سوار شود آسوده گردد و هرکه آنها را ترک کند غرق می‌شود» اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۸</ref> گویا [[پیامبر]] از ورای حوادث، امواج مهلک و طوفان‌های سهمگین را می‌دید که [[امت اسلامی]] را دستخوش امواج و گرداب‌ها خواهد ساخت و بسیاری دچار این موج‌ها شده [[غرق]] و [[گمراه]] خواهند گشت. [[اهل بیت]] خویش را به عنوان [[کشتی]] نجات‌بخشی معرفی کرد تا [[امّت]] با تمسّک به [[ولایت]] و [[امامت]] آنان، تباه و [[گمراه]] نشوند. در [[حدیث]] معروف {{متن حدیث| إِنَّ الْحُسَيْنَ مِصْبَاحُ الْهُدَى وَ سَفِينَةِ النَّجَاةِ}} نیز به [[نجات‌بخش]] بودن [[کشتی]] [[حسینی]] در امواج حوادث و [[فتنه‌ها]] اشاره کرده است. [[حدیث سفینه]]، از یک‌سو [[گمراه]] بودن خطوط و افکار و راه‌های غیر [[اهل بیت]] را می‌رساند، از سویی راه درست و منتهی به ساحل امن و [[ایمان]] را. پس [[واجب]] است که از این [[خاندان]] [[اطاعت]] شود و [[رهبری]] آنان پذیرفته گردد تا [[امت]] به [[سعادت]] برسد. این مضمون حتی در [[ادبیات]] نیز فراوان مطرح شده و این [[خاندان]]، همچون [[نوح]] [[نجات‌بخش]] معرفی شده‌اند. چه [[غم]] دیوار [[امّت]] را که باشد چون تو [[پشتیبان]] چه [[بیم]] از موج بحر آن را که باشد [[نوح]]، کشتیبان. از این باب است نامگذاری کتاب "و رکبت السّفینة" (سوار [[کشتی]] شدم) از [[مروان]] خلیفات، یکی از آنان که با مطالعه و آزاداندیشی به [[حقانیت]] تشیّع و [[مکتب]] [[اهل بیت]] پی برد و این تحوّل [[فکری]] و [[اعتقادی]] را نوعی سوار شدن بر [[کشتی]] [[نجات‌بخش]] [[عترت]] [[پیامبر]] دانست. [[حدیث سفینه]] از بزرگترین منقبتهای [[اهل بیت]] به شمار می‌رود که در [[کتب حدیث]] آمده است.<ref>برای منابع این حدیث و نقل‌های گوناگون آن، ر. ک: نفحات الازهار (خلاصۀ عبقات)، ج ۴، احقاق الحق ج ۸ص ۲۶۹، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۱۲۰، اهل البیت فی الکتاب و السنّه ص ۸۷</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۴.</ref> | ||
==حدیث سفینه نوح در گزیده [[دانشنامه امیرالمؤمنین]]== | ==حدیث سفینه نوح در گزیده [[دانشنامه امیرالمؤمنین]]== | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
{{یادآوری پانویس}} | {{یادآوری پانویس}} | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
{{امامت شناسی}} | {{امامت شناسی}} | ||
{{فضائل اهل بیت}} | {{فضائل اهل بیت}} | ||
نسخهٔ ۲۶ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۲
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حدیث سفینه نوح (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- پیامبر اکرم(ص) بارها اهل بیت(ع) خود را به کشتی نوح تشبیه کرده که هرکه بر آن سوار شود نجات می‌یابد و هرکه جا بماند هلاک می‌شود. در طوفان نوح، هرکس از مؤمنان و نیز از حیوانات که سوار کشتی نوح شدند، از آن طوفان عالمگیر که عذاب الهی بود نجات یافتند و هرکس که از آن جدا ماند حتّی اگر پسر نوح بود غرق شد. کشتی نوح، سمبل نجات از غرقاب‌ها و ایمنی در تلاطم طوفان‌هاست. پیامبر خدا(ص) فرمود: «"إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ مَثَلُ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَ فِيهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ "»[۱]، مثل اهل بیت(ع) من در میان شما، مثل کشتی نوح از قوم اوست، هرکس که بر آن سوار شود نجات می‌یابد و هرکس عقب و جا بماند، غرق می‌شود. این مضمون، در احادیث پیامبر و أئمه معصومین با عبارت‌های مختلف بیان شده است. غیر از واژۀ سفینه، با "فلک" هم که به همان معنی است ذکر شده است. امام سجاد(ع) فرمود: «" الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِي اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها وَ يَغْرَقُ مَنْ تَرَكَها"»[۲] گویا پیامبر از ورای حوادث، امواج مهلک و طوفان‌های سهمگین را می‌دید که امت اسلامی را دستخوش امواج و گرداب‌ها خواهد ساخت و بسیاری دچار این موج‌ها شده غرق و گمراه خواهند گشت. اهل بیت خویش را به عنوان کشتی نجات‌بخشی معرفی کرد تا امّت با تمسّک به ولایت و امامت آنان، تباه و گمراه نشوند. در حدیث معروف « إِنَّ الْحُسَيْنَ مِصْبَاحُ الْهُدَى وَ سَفِينَةِ النَّجَاةِ» نیز به نجات‌بخش بودن کشتی حسینی در امواج حوادث و فتنه‌ها اشاره کرده است. حدیث سفینه، از یک‌سو گمراه بودن خطوط و افکار و راه‌های غیر اهل بیت را می‌رساند، از سویی راه درست و منتهی به ساحل امن و ایمان را. پس واجب است که از این خاندان اطاعت شود و رهبری آنان پذیرفته گردد تا امت به سعادت برسد. این مضمون حتی در ادبیات نیز فراوان مطرح شده و این خاندان، همچون نوح نجات‌بخش معرفی شده‌اند. چه غم دیوار امّت را که باشد چون تو پشتیبان چه بیم از موج بحر آن را که باشد نوح، کشتیبان. از این باب است نامگذاری کتاب "و رکبت السّفینة" (سوار کشتی شدم) از مروان خلیفات، یکی از آنان که با مطالعه و آزاداندیشی به حقانیت تشیّع و مکتب اهل بیت پی برد و این تحوّل فکری و اعتقادی را نوعی سوار شدن بر کشتی نجات‌بخش عترت پیامبر دانست. حدیث سفینه از بزرگترین منقبتهای اهل بیت به شمار می‌رود که در کتب حدیث آمده است.[۳][۴]
حدیث سفینه نوح در گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین
- پیامبر خدا به روزها و روزگاری می‌اندیشد که مشعل فروزان حیاتش خاموش می‌شود، اما امت، باید راه را ادامه دهند. در سخنی که به "حدیث سفینه" شهره است، پیامبر می‌فرماید: «"مَثَلُ أَهلِ بَیتِی فیکم مَثلُ سَفِینَةِ نُوحٍ؛ مَن رَکبَها نَجَا، وَمَن تَخَلفَ عَنها هَلَک"»[۵]. مَثَل اهل بیتم در میان شما، همچون کشتی نوح است. هر کس به آن در آید، نجات یابد و هر کس از آن بازماند، هلاک گردد. پس امت، باید هشیار و بیدار باشد، که تنها راه نجات، در آمدن به "سفینه" اهل بیت(ع) است و چنگ زدن به آموزه‌های آنان[۶].
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۷ به نقل از کمال الدین صدوق، امالی طوسی، احتجاج طبرسی و...
- ↑ «ما کشتی‌های جاری در دریاهای طوفانی و امواج شدیدیم، هرکس بر این کشتی‌ها سوار شود آسوده گردد و هرکه آنها را ترک کند غرق می‌شود» اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۸۸
- ↑ برای منابع این حدیث و نقل‌های گوناگون آن، ر. ک: نفحات الازهار (خلاصۀ عبقات)، ج ۴، احقاق الحق ج ۸ص ۲۶۹، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۱۲۰، اهل البیت فی الکتاب و السنّه ص ۸۷
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۱۴.
- ↑ المناقب، ابن مغازلی، ص ۱۳۲، ح ۱۷۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۹.
