براء بن عازب
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
براء بن عازب بن الحارث بن عدی بن مجدعة | |
---|---|
محل زندگی | کوفه |
دین | اسلام |
اطلاعات علمی | |
استادان | أسید بن حضیر الأشهلی، حارث بن عمرو الأنصاری، بلال بن رباح الحبشی، ثابت بن ودیعة الأنصاری، حسان بن ثابت الخزرجی |
شاگردان | إسحاق بن عبد الله الأنصاری، إسرائیل بن یونس السبیعی، إسماعیل بن أبی خالد البجلی، السدی الکبیر، إیاد بن لقیط السدوسی |
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
نسب
- أبو عمارة، أبو الطفیل، أبو عمرو براء بن عازب بن الحارث بن عدی بن مجدعة بن حارثة بن الحارث بن الخزرج بن عمرو بن مالک بن الأوس انصاری، حارثی، مدنی، اوسی، کوفی مشهور به براء بن عازب انصاری او از تاریخنگاران و روات حدیث است. در بین اهل سنت برخی او را صحابی میدانند. در مدینه کوفه زندگی میکرد و در محلی به نام کوفه درگذشت.[۱]
مقدمه
- براء فرزند عازب بن حارث بن عدی از قبیله خزرج و از انصار اصحاب پیامبر(ص) بود که به ابو عماره یا ابوعمرو کنیه داشت. وی از بزرگان اصحاب و از فقیهان عصر خویش و از شخصیتهایی است که برخی از فتوحات اسلام به دست او انجام شده است.
- براء ده سال قبل از هجرت به دنیا آمد و در کودکی مسلمان شد و در چهارده (یا پانزده) غزوه همراه رسول گرامی اسلام(ص) مجاهدت کرد، اولین جنگی که شرکت نمود، غزوه خندق و به قولی، غزوه احد بود؛ و در زمان جنگ بدر چون کم سن و سال بود، رسول خدا(ص) او را از حضور در غزوه بدر منع کرد.
- براء این مرد جهادگر و شجاع در زمان عثمان به سال ۲۴ هجری، شهر ری را به جنگ یا به صلح فتح کرد و در نبرد تستر به همراه ابوموسی اشعری جنگید و آن مکان را تصرف کرد. این صحابی دلاور از کسانی بود که پس از قتل عثمان با امیر مؤمنان(ع) بیعت کرد و از شیعیان مخلص آن حضرت گردید و در جنگهای جمل، صفین و نهروان مجاهدت بسیاری نمود. وی در کوفه ساکن شد و به سال ۷۲ هجری در عصر حکومت "مصعب بن زبیر" درگذشت[۲].[۳]
براء و حدیث لعن معاویه
- براء در حدیثی نقل میکند: روزی ابو سفیان و معاویه، نزد رسول خدا(ص) آمدند، حضرت فرمود: "خدایا، تابع (معاویه) و متبوع (ابو سفیان) را لعن کن و آن دو را از رحمت خود دور بدار، بار پروردگارا، لعن خاص تو بر اقیعس باد"[۴]. پسر براء از پدر پرسید: اقیعس کیست؟ براء گفت: او معاویه است[۵].[۶]
تحقیقی در کتمان حدیث غدیر
- موقعی که امیرالمؤمنین(ع) از جمعی از اصحاب خواست، مشاهدات خود در غدیر خم را که پیامبر خدا(ص) فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ...». اظهار کنند و شهادت دهند، ابوایوب انصاری و تنی چند از حاضرین به این حقیقت شهادت دادند، اما اشعث بن قیس و انس بن مالک و خالد بن یزید بجلی و نیز براء بن عازب از شهادت به حدیث غدیر امتناع کردند و حضرت علی(ع) به هرکدام از آنان نفرینی کرد؛ به اشعث نفرین کرد که کور شود، و او کور شد، به انس نفرین کرد به برص مبتلا شود و او به مرض برص مبتلا شد، و به خالد بن یزید بجلی نفرین کرد که مردن جاهلیت، داشته باشد و او به مردن جاهلیت از دنیا رفت، و به براء بن عازب هم نفرین کرد که موقع مردن در جایی که از آن مهاجرت کرده بمیرد، و او نیز در زمان معاویه در یمن سکونت داشت، یعنی در همان جا که محل هجرت او به اسلام بود از دنیا رفت[۷].
- اما آیة الله خوئی معتقد است نفرین حضرت علی(ع) به براء بن عازب ثابت نیست، چون این حدیثی که اسم براء بن عازب در آن آمده، راوی آن عامی است و سند آن ضعیف است[۸]. و مؤید این واقعیت حدیثی از امام صادق است(ع) که فرمود: "روزی امیرالمؤمنین علی(ع) به براء بن عازب فرمود: «کیف وجدت هذا الدین؟» این دین (اسلام) را چگونه یافتی؟ عرض کرد: ما پیش از این که از شما تبعیت و پیروی کنیم به منزله یهودی بودیم، بندگی و عبادت برای ما سبک و خفیف بود، از موقعی که از شما (ای امیر مؤمنان) پیروی کردهایم، حقایق ایمان در دلهای ما راه یافته و عبادت و بندگی را این گونه یافتیم که در بدنهای ما سنگین و با ارزش است. آنگاه حضرت علی(ع) فرمود: از همین رو است که مردم در روز قیامت به صورت حیوان محشور میشوند، و شماها تک تک وارد محشر میشوید تا وارد بهشت شوید"[۹].
- از این حدیث به خوبی استفاده میشود که براء بن عازب از موقعی که با حضرت علی(ع) بیعت کرد، در ایمان و اعتقادش به ولایت آن حضرت ثابت و استوار بود، و راه علی(ع) را تنها راه اسلام میدانسته و انحراف از آن را یهودیت میپنداشته است، لذا خیلی بعید به نظر میرسد که امام(ع) از او خواسته باشد که حدیث غدیرخم راکه شاهد و ناظر آن بوده، نقل کند، اما او امتناع ورزد و کتمان شهادت کند، از همین رو، برقی در رجال خود، براء را از اصفیا و برگزیدگان اصحاب امیرالمؤمنین(ع) به شمار آورده است[۱۰].[۱۱]
مشایخ در روایت
- أسید بن حضیر بن سماک بن عتیک بن رافع مشهور به أسید بن حضیر الأشهلی
- حارث بن عمرو مشهور به حارث بن عمرو الأنصاری
- بلال بن رباح مشهور به بلال بن رباح الحبشی
- ثابت بن ودیعة بن عمرو بن قیس بن جزء مشهور به ثابت بن ودیعة الأنصاری
- حسان بن ثابت بن المنذر بن حرام بن عمرو مشهور به حسان بن ثابت الخزرجی
- خالد بن زید بن کلیب بن ثعلبة بن عمرو مشهور به أبو أیوب الأنصاری
- زید بن أرقم بن زید بن قیس بن النعمان مشهور به زید بن أرقم الأنصاری
- زید بن حارثة بن شراحیل بن کعب مشهور به زید بن حارثة الکلبی
- عائشة بنت عبد الله بن عثمان بن عامر مشهور به عائشة بنت أبی بکر الصدیق
- عبد الله بن عثمان بن عامر بن عمرو بن کعب مشهور به أبو بکر الصدیق
- علی بن أبی طالب بن عبد المطلب بن هاشم مشهور به علی بن أبی طالب الهاشمی
- عمر بن الخطاب بن نفیل بن عبد العزی مشهور به عمر بن الخطاب العدوی
- عمرو بن زائدة بن جندب بن هرم بن رواحة مشهور به عبد الله بن أم مکتوم الأعمی
- هانئ بن نیار بن عقبة بن عبید بن عمرو مشهور به هانئ بن نیار البلوی
- هبیرة بن یریم بن عبدود مشهور به هبیرة بن یریم الشبامی[۱۲]
روایتکنندگان از او
- أبان بن صالح بن عمیر بن عبید مشهور به أبان بن صالح القرشی
- أبو بحر مشهور به أبو بحر
- أبو بسرة مشهور به أبو بسرة الغفاری
- عمرو بن عبد الله بن قیس بن سلیم بن حضار مشهور به أبو بکر بن أبی موسی الأشعری
- أشعث بن سلیم بن أسود مشهور به أشعث بن أبی الشعثاء المحاربی
- أشعث بن سوار مشهور به أشعث بن سوار الکندی
- أوس بن ضمعج مشهور به أوس بن ضمعج النخعی
- إبراهیم بن یزید بن شریک مشهور به إبراهیم بن یزید التیمی
- إبراهیم بن یزید بن قیس بن الأسود بن عمرو مشهور به إبراهیم النخعی
- إسحاق بن عبد الله بن زید بن سهل بن الأسو مشهور به إسحاق بن عبد الله الأنصاری
- إسرائیل بن یونس بن أبی إسحاق مشهور به إسرائیل بن یونس السبیعی
- إسماعیل بن هرمز مشهور به إسماعیل بن أبی خالد البجلی
- إسماعیل بن عبد الرحمن بن أبی کریمة مشهور به السدی الکبیر
- إیاد بن لقیط مشهور به إیاد بن لقیط السدوسی
- أغر بن سلیک مشهور به الأغر بن سلیک الکوفی
- حارث بن نبهان مشهور به الحارث بن نبهان الجرمی
- حسن بن یسار مشهور به الحسن البصری
- حکم بن عتیبة مشهور به الحکم بن عتیبة الکندی
- ربیع بن البراء بن عازب بن الحارث بن عدی مشهور به الربیع بن البراء الأنصاری
- ضحاک بن مزاحم مشهور به الضحاک بن مزاحم الهلالی
- مسیب بن رافع مشهور به المسیب بن رافع الأسدی
- منهال بن عمرو مشهور به المنهال بن عمرو الأسدی
- مهلب بن ظالم بن سارق مشهور به المهلب بن أبی صفرة الأزدی
- بسر بن عبید الله مشهور به بسر بن عبید الله الحضرمی
- بشر بن سحیم بن فلان بن حرام بن غفار مشهور به بشر بن سحیم الغفاری
- ثابت بن عبید مشهور به ثابت بن عبید الأنصاری
- ثمامة بن عبد الله بن أنس بن مالک مشهور به ثمامة بن عبد الله الأنصاری
- جابر بن زید مشهور به جابر بن زید الأزدی
- حرام بن سعد بن محیصة بن مسعود بن کعب بن مشهور به حرام بن محیصة الأنصاری
- خیثمة بن عبد الرحمن بن یزید بن مالک بن ع مشهور به خیثمة بن عبد الرحمن الجعفی
- رجاء بن ربیعة مشهور به رجاء بن ربیعة الزبیدی
- رفاعة بن رافع بن خدیج مشهور به رفاعة بن رافع الأنصاری
- زاذان مشهور به زاذان الکندی
- زید بن أبی الشعثاء مشهور به زید بن أبی الشعثاء العنبری
- زید بن أرقم بن زید بن قیس بن النعمان بن مشهور به زید بن أرقم الأنصاری
- زید بن أسلم مشهور به زید بن أسلم القرشی
- زید بن وهب مشهور به زید بن وهب الجهنی
- سعد بن عبید مشهور به سعد بن عبید الزهری
- سعد بن عبیدة مشهور به سعد بن عبیدة السلمی
- سعید بن إیاس مشهور به سعید بن إیاس الجریری
- سعید بن المسیب بن حزن بن أبی وهب بن عمرو مشهور به سعید بن المسیب القرشی
- سعید بن فیروز مشهور به سعید بن أبی عمران الطائی
- سلیمان بن فیروز مشهور به سلیمان بن فیروز الشیبانی
- سلیمان بن الجهم بن أبی الجهم مشهور به سلیمان بن الجهم الأنصاری
- سلیمان بن مهران مشهور به سلیمان بن مهران الأعمش
- شقیق بن سلمة مشهور به شقیق بن سلمة الأسدی
- شقیق بن عقبة مشهور به شقیق بن عقبة العبدی
- طلحة بن مصرف بن عمرو بن کعب بن جحدب بن م مشهور به طلحة بن مصرف الإیامی
- عاصم بن سلیمان مشهور به عاصم الأحول
- عامر بن سعد مشهور به عامر بن سعد البجلی
- عامر بن شراحیل مشهور به عامر الشعبی
- عامر بن عبد الله بن قیس بن سلیم بن حضار مشهور به أبو بردة بن أبی موسی الأشعری
- عامر بن عبد الله بن مسعود بن حبیب بن شمخ مشهور به أبو عبیدة بن عبد الله الهذلی
- عباس بن عبد الله مشهور به عبد الله بن العباس الجشمی
- عبد الرحمن بن یسار مشهور به عبد الرحمن بن أبی لیلی الأنصاری
- عبد الرحمن بن عوسجة مشهور به عبد الرحمن بن عوسجة الهمدانی
- عبد الرحمن بن مطعم مشهور به عبد الرحمن بن مطعم البنانی
- عبد الله بن زید بن سهل بن الأسود بن حرام مشهور به عبد الله بن زید الأنصاری
- عبد الله بن الصامت مشهور به عبد الله بن الصامت الغفاری
- عبد الله بن عباس بن عبد المطلب بن هاشم ب مشهور به عبد الله بن العباس القرشی
- عبد الله بن عبد الرحمن بن عوف بن عبد عوف مشهور به أبو سلمة بن عبد الرحمن الزهری
- عبد الله بن مرة مشهور به عبد الله بن مرة الهمدانی
- عبد الله بن مسعود بن حبیب بن شمخ بن مخزو مشهور به عبد الله بن مسعود
- عبد الله بن یزید مشهور به عبد الله بن یزید البصری
- عبد الله بن یزید بن زید بن حصن بن عمرو ب مشهور به عبد الله بن یزید الأوسی
- عبد الملک بن عمیر بن سوید بن حارثة بن أم مشهور به عبد الملک بن عمیر اللخمی
- عبید بن البراء بن عازب بن الحارث بن عدی مشهور به عبید بن البراء الأنصاری
- عبید بن الحسن مشهور به عبید بن الحسن المزنی
- عبید بن فیروز مشهور به عبید بن فیروز الشیبانی
- عتبة مشهور به عتبة الدمشقی
- عدی بن ثابت بن دینار مشهور به عدی بن ثابت الأنصاری
- عزرة بن الحارث مشهور به عزرة بن الحارث الشیبانی
- علقمة بن مرثد مشهور به علقمة بن مرثد الحضرمی
- عمرو بن عبد الله بن عمرو بن القاری مشهور به عمرو بن عبد الله القاری
- عمرو بن دینار مشهور به عمرو بن دینار الجمحی
- عمرو بن عبد الله بن عبید مشهور به أبو إسحاق السبیعی
- عمرو بن مرة بن عبد الله بن طارق بن الحار مشهور به عمرو بن مرة المرادی
- غزوان مشهور به غزوان الغفاری
- فطر بن خلیفة مشهور به فطر بن خلیفة المخزومی
- قیس بن عوف بن عبد الحارث بن عوف بن حشیش مشهور به قیس بن أبی حازم البجلی
- مجاهد بن جبر مشهور به مجاهد بن جبر القرشی
- محمد بن جحادة مشهور به محمد بن جحادة الأودی
- محمد بن سیرین مشهور به محمد بن سیرین الأنصاری
- محمد بن کعب بن سلیم بن أسد بن عمرو بن أی مشهور به محمد بن کعب القرظی
- محمد بن مالک مشهور به محمد بن مالک الجوزجانی
- محمد بن مسلم بن عبید الله بن عبد الله بن مشهور به محمد بن شهاب الزهری
- محیصة بن مسعود بن کعب بن عامر مشهور به محیصة بن مسعود الأنصاری
- مسلم بن صبیح مشهور به مسلم بن صبیح الهمدانی
- معاویة بن سوید بن مقرن بن عائذ مشهور به معاویة بن سوید المزنی
- مکحول بن شهراب بن شاذل مشهور به مکحول بن أبی مسلم الشامی
- مهاجر مشهور به المهاجر التیمی
- میمون بن أستاذ مشهور به میمون الکندی
- میمون بن مهران مشهور به میمون بن مهران الجزری
- نفیع بن الحارث مشهور به نفیع بن الحارث الهمدانی
- هلال بن یساف مشهور به هلال بن یساف الأشجعی
- وهب بن عبد الله بن جنادة بن حجر بن رئاب مشهور به وهب بن وهب السوائی
- یزید بن سوید مشهور به یزید بن قیس الأزدی
- یزید بن البراء بن عازب بن الحارث بن عدی مشهور به یزید بن البراء الأنصاری
- یزید بن عبد الله بن الشخیر بن عوف بن واق مشهور به یزید بن عبد الله العامری
- یونس بن عمرو بن عبد الله مشهور به یونس بن أبی إسحاق السبیعی
- یونس بن جبیر مشهور به یونس بن جبیر الباهلی
- یونس بن عبید مشهور به یونس بن عبید الثقفی
- یونس بن عبید بن دینار مشهور به یونس بن عبید العبدی
- إبراهیم بن البراء بن عازب بن الحارث بن ع مشهور به إبراهیم بن البراء الأنصاری
- إسماعیل بن أبی خالد مشهور به إسماعیل بن أبی خالد الفدکی
- حفصة بنت عبید بن عازب مشهور به حفصة بنت عبید
- ربیع بن لوط بن عازب بن الحارث بن عدی بن مشهور به الربیع بن فلان الأوسی
- زاذان بن عبد الله بن زاذان مشهور به زاذان بن عبد الله القزوینی
- طلحة بن سنان بن الحارث بن مصرف مشهور به طلحة بن سنان الأیامی
- عبد الله بن یحنس مشهور به عبد الله بن یحنس الأموی
- کثیر مشهور به کثیر البصری
- لوط بن عازب بن الحارث بن عدی بن مجدعة بن مشهور به لوط بن عازب الأنصاری
- ماهان مشهور به ماهان الحنفی
- وداعة مشهور به وداعة الجمدی
- عازب بن الحارث بن عدی بن مجدعة بن حارثة مشهور به عازب بن الحارث الأنصاری
- زهیر بن ماهان مشهور به زهیر بن ماهان
- أم حفص بنت عبید بن عازب بن الحارث بن عدی مشهور به أم حفص بنت عبید الأوسیة
- وداعة مشهور به وداعة الدؤلی
- یوسف بن المغیرة مشهور به یوسف بن المغیرة الخادم[۱۳]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ موسوعة الحدیث
- ↑ ر.ک: اسد الغابه، ج۱، ص۱۷۱؛ الاصابه، ج۱، ص۲۷۸ و سیر أعلام النبلاء، ج، ص۳۴۰.
- ↑ ناظمزاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۲۶-۲۲۷.
- ↑ «اَللَّهُمَّ اِلْعَنِ اَلتَّابِعَ وَ اَلْمَتْبُوعَ اَللَّهُمَّ عَلَيْكَ بِالْأُقَيْعِسِ»
- ↑ وقعة صفین، ص۲۱۸.
- ↑ ناظمزاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۲۷.
- ↑ ر.ک: رجال کشی، ص۴۵، ح۹۵ و معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۷۷.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۷۷.
- ↑ رجال کشی، ص۴۴، ح۹۴.
- ↑ شرح بیشتر این تحقیق را به معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۷۵ - ۲۷۹ رجوع نمایید.
- ↑ ناظمزاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۲۷-۲۲۹.
- ↑ موسوعة الحدیث
- ↑ موسوعة الحدیث