آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم (کتاب)
| آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | سید کاظم سیدباقری |
| موضوع | سیاست در قرآن |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۹ ش |
| تعداد صفحه | ۴۴۰ |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۸-۳۰۵-۱ |
| شماره ملی | ۷۳۳۰۲۷۷ |
آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی سیاست از منظر قرآن و آزادی آن می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر سید کاظم سیدباقری است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «این کتاب در جستجوی آن است تا به چیستی نظریۀ آزادی سیاسی از دیدگاه قرآن کریم بپردازد و با بررسی مفهوم آزادی و کاوش معنایی عناصر سازندۀ آن، اهداف، مبانی، ضوابط، عناصر سازنده، موانع و راهبردهای آن را بررسی کند. هدف از تحقیق حاضر عبارت است از تبیین، فهم و تحلیل نظریۀ آزادی سیاسی از منظر قرآن، تمایزبخشی نظریۀ آزادی قرآن از نظریه‌های رقیب به ویژه لیبرالیسم، بسترسازی و طرح بن‌مایه‌های نظری برای رسیدن به طرح الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت، استخراج معیارهای عام و اصول راهبردی آزادی سیاسی با نگرش و روش بومی و اتکا بر قرآن کریم و پاسخ گویی به پرسش‌های مهم و کاربردی این حوزه. این کتاب بر اساس رویکرد تفسیر موضوعی و روش تفسیر اجتهادی سامان یافته است. با توجه به نگاه هنجاری قرآن کریم و مبانی هستی شناختی و انسان شناختی آن، آزادی سیاسی ارزشی بنیادین است که با وجود آن، شهروندان می‌توانند با در نظر داشتن معیارها و موازین شرعی، بدون تحمیل و فشار ظالمانۀ قدرت حاکم، آزادانه، رفتار سیاسی-اجتماعی انجام دهند و به حقوق سیاسی خود دست یابند. در منطق و اندیشۀ قرآنی، آزادی سیاسی، دربردارندۀ اموری بسیار از جمله حق نقد در چارچوب قانون و شرع، حق انتخاب و گزینش سیاسی، حق انتخاب شدن، حق مشارکت و تعیین سرنوشت و حق بیان واقعیت‌های سیاسی و دیدگاه‌های خود را دارند، آنان از حق نظارت بر فرایند اعمال قدرت سیاسی و حق تشکیل اجتماعات و جلسه‌های سیاسی برخوردارند و کسی حق محدودسازی آن را ندارد. در نظام سیاسی اسلامی، آزادی، در سمت و سوی کمال و سعادت انسان به کار گرفته می‌شود».[۱]
فهرست کتاب
- پیشگفتار
- مقدمه
- ۱. بیان موضوع، اهمیت و ضرورت آن
- ۲. پیشینه پژوهش
- ۳. هدف تحقیق و کاربرد آن
- ۴. روش تحقیق
- ۵. تعریف مسئله و بیان پرسش‌های پژوهش
- ۶. فرضیه تحقیق
- ۷. نوآوری و نقدهای تحقیق
- ۸. سازمان‌دهی تحقیق
- فصل اول: مفاهیم و تمهیدات نظری
- گفتار اول: تبیین مفاهیم
- ۱. آزادی فردی
- ۲. آزادی تکوینی
- ۳. آزادی تشریعی
- ۴. آزادی معنوی
- ۵. آزادی بیرونی
- ۶. آزادی مثبت و آزادی منفی
- ۷. آزادی سیاسی
- گفتار دوم: نسبت‌سنجی آزادی با مفاهیم مرتبط
- گفتار سوم: روش و چارچوب نظری
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل دوم: چیستی آزادی سیاسی
- گفتار اول: آزادی، امری در سرشت انسان
- گفتار دوم: آزادی، حق یا تکلیف؟
- گفتار سوم: آزادی برآمده از اراده
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل سوم: مبانی آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم
- گفتار اول: مبانی خداشناختی
- ۱. توحید
- ۲. حاکمیت تشریعی الهی
- گفتار دوم: مبانی انسان‌شناختی
- ۱. در کشاکش غریزه و فطرت
- ۲. اختیار انسان
- ۳. انسان دارای مسئولیت
- گفتار سوم: مبانی جامعه‌شناختی
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل چهارم: گستره و قلمرو آزادی سیاسی در قرآن کریم
- گفتار اول: حق انتخاب
- ۱. انتخاب کردن
- ۲. حق تعیین سرنوشت
- ۳. انتخاب شدن
- گفتار دوم: حق نظارت
- ۱. نظارت در بستر آزادی
- ۲. گروه همبسته ناظر
- گفتار سوم: حق آزادی بیان
- ۱. از آزادی اندیشه تا آزادی بیان
- ۲. آزادی بیان و قدرت سیاسی
- ۳. آزادی بیان، گزینش و جدال احسن
- گفتار چهارم: (...) تشکیل احزاب و اجتماعات
- گفتار پنجم: حق نقد انتقاد
- ۱. انتقاد، نیاز همیشگی (...)
- ۲. پذیرش انتقاد در نظام اسلامی
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل پنجم: ضوابط آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم
- گفتار اول: محدودگر آزادی
- گفتار دوم: ضوابط آزادی
- ۱. رعایت احکام شریعت و قوانین
- ۲. آزادی مسئولانه
- ۳. منع انتشار دیدگاه‌های فتنه‌آور
- ۴. احترام به حقوق دیگران
- ۵. رعایت ضوابط عقلی
- ۶. رعایت مصلحت و عزت جامعه اسلامی
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل ششم: کنشگران آزادی سیاسی از دیدگاه قرآن کریم
- گفتار اول: فرد
- گفتار دوم: جامعه
- گفتار سوم: دولت‌ها
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل هفتم: موانع آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم
- گفتار اول: موانع درونی
- ۱. نبود آزادی معنوی
- ۲. نبود خودباوری
- ۳. وجود اندیشه‌های جبرگرا
- ۴. وابستگی به عادت‌ها
- گفتار دوم: موانع بیرونی
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل هشتم: اهداف آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم
- گفتار اول: سعادت و کمال انسان
- گفتار دوم: شفاف‌سازی اندیشه حق
- گفتار سوم: ایجاد بستر برای انتخاب برتر
- گفتار چهارم: شکوفایی استعدادهای انسان
- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
- فصل نهم: راهبردهای دستیابی به آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم
- گفتار اول: بسترسازی برای گفت‌وگوهای منطقی
- گفتار دوم: مشورت و رایزنی
- گفتار سوم: مسئولیت همگانی
دربارهٔ پدیدآورنده
