آیا فرشتگان به یاری امام مهدی می‌آیند؟ (پرسش)

آیا فرشتگان به یاری امام مهدی می‌آیند؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / رخدادهای عصر ظهور امام مهدی
مدخل اصلی	؟
تعداد پاسخ	۴ پاسخ

آیا فرشتگان به یاری امام مهدی می‌آیند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ جامع اجمالی

حضور فرشتگان در سپاه یاران امام زمان و خدمات آنها به مؤمنان

براساس آنچه در روایات آمده در دوران امام زمان (ع) همه کس و همه چیز در اختیار آن حضرت قرار می‌گیرد. بنابر آنچه در روایات آمده، ۳۱۳ نفر فرماندهان لشکری و کشوری حضرت مهدی (ع) هستند که حضرت به وسیله آنها و با تأیید ملائکه و فرشتگان، شرق و غرب جهان را فتح می‌‌کند و وعدۀ خداوند را تحقق می‌بخشد. خداوند، سپاه امام را با دسته‌هایی از فرشتگان تقویت می‌کند و همگی تحت فرمان امام زمان (ع) خواهند بود. امام رضا (ع) در این باره می‌فرماید: «زمانی که حضرت قائم (ع) ظهور می‌کند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد، تا به مؤمنان سلام کرده و در مجالسشان شرکت جویند. پس اگر یکی از مؤمنان کاری داشت، حضرت یکی از آن فرشتگان را برایش می‌فرستد تا او را جابه‌جا کند»

گروه‌های قطعی فرشتگان یاری دهنده حضرت ولی عصر (ع)

شمار فرشتگان یاری دهندۀ حضرت، در بیشتر احادیث، سیزده هزار و سیصد و سیزده نفر ذکر شده است آنان شامل گروه‌های مختلفی از ملائکه ای هستند که یاری دهندۀ انبیاء و امامان پیشین بوده‌اند. این گروه‌ها عبارت‌اند از:

1. گروه اول: پنج هزار و سیصد و سیزده فرشتۀ یاری دهندۀ پیامبر اکرم (ص) در جنگ بدر: امام صادق (ع) فرمود: «آنان‌که در بدر بودند پنج هزار و سیصد و سیزده تن بودند، چهار هزار از مسومین (نشاندارها) و هزار نفر از مردفین (صف بستگان)». و درباره سیصد و سیزده تن فرمود: «یک ثلث ایشان بر اسب‌های أشهب (سفید، با خال‌های سیاه) سوار خواهند بود و ثلثی بر اسب‌های أبلق و ثلثی بر اسب‌های قرمز»
2. گروه دوم: فرشتگانی که با حضرت نوح (ع) در کشتی بودند.
3. گروه سوم: فرشتگان همراهی کنندۀ حضرت ابراهیم (ع)، هنگامی که ایشان را در آتش انداختند.
4. گروه چهارم: فرشتگانی که همراه حضرت موسی (ع) زمان شکافته شدن دریا بودند.
5. گروه پنجم: چهار هزار فرشته همراه حضرت عیسی (ع)، زمانی که خداوند او را به آسمان برد.
6. گروه ششم: چهار هزار فرشته ای که روز عاشورا برای یاری حضرت سید الشهداء (ع) فرود آمدند و هنگامی که از حضرت اذن خواستند، به آنان اجازه داده نشد و از آن زمان غمگین و گریان، نزد آن حضرت هستند تا لحظۀ قیام حضرت قائم (ع) فرارسد، رئیس آنان فرشته ای به نام "منصور" است

علاوه بر گروه‌های ذکر شده، فرشتگان بزرگ الهی، یعنی جبرئیل در سمت راست امام (ع) و میکائیل در سمت چپ و اسرافیل در جلوی امام (ع)، نیز ایشان را پشتیبانی می‌کنند

گروه‌های محتمل فرشتگان یاری دهنده حضرت ولی عصر (ع)

با توجه به حدیثی از امام باقر (ع) که فرمودند: «هنگامی که قائم آل محمد (ص) ظهور نماید، خداوند او را به وسیلۀ گروه‌های فرشتگان نشاندار (مسومین)، پیاپی (مردفین)، فرود آورده شده (منزلین) و مقرب (کروبین) یاری خواهد کرد» و مانند آن می‌‌توان گروه‌های دیگری را نیز برای فرشتگان یاری دهندۀ امام بیان کرد:

• ملائکۀ منزلین؛
• ملائکۀ کروبیین؛
• ملائکۀ مقربین؛
• فرشتگانی که هنگام تولد حضرت به زیارتش آمدند، چنانکه یکی از کنیزان حضرت عسکری (ع) نقل کرده است: پرندگانی در آسمان پیدا شدند که می‌آمدند و بال‌های خود را بر سر و بدن آن حضرت می‌مالیدند و پرواز می‌کردند، به امام عسکری (ع) اطلاع دادند، ایشان خندید و فرمود: «ایشان ملائکۀ آسمان بودند، فرود آمده که خود را متبرک سازند و ایشان انصار او خواهند بود هنگامی که خروج کند»

پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌‌الله خراسانی؛

محمد جواد خراسانی آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است: «طوائفی از ملائکه آن حضرت را نصرت خواهند کرد. حضرت صادق (ع) فرمود: "عدد انصار او از ملائکه چهل و شش هزار خواهد بود". ولی آن‌چه به تخصیص ذکر شده قسمی ملائکه بدرند. امیر المؤمنین (ع) و حضرت مجتبی (ع) فرمودند: "خداوند، او را تأیید می‌کند به ملائکه". حضرت صادق (ع) فرمود: "آنان‌که در بدر بودند پنج هزار و سیصد و سیزده تن بودند، چهار هزار از مسومین (یعنی با علامت و علامت آنها عمامه سفید با تحت الحنک بود) و هزار نفر از مردفین (یعنی آنان‌که ردیف هم به حالت صف بودند)". و درباره سیصد و سیزده تن فرمود: "یک ثلث ایشان بر اسب‌های أشهب (سفید مخلوط به نقطه‌های سیاه) سوار خواهند بود و ثلثی بر اسب‌های أبلق و ثلثی بر اسب‌های قرمز". و شاید در ابتدای خروج با همین پنج هزار و جبرئیل و میکائیل و اسرافیل باشد، چون حضرت باقر (ع) فرمود: "گویا می‌بینم او را که از مکه به سوی کوفه حرکت کرده با پنج هزار ملائکه، جبرئیل از طرف راست او و میکائیل از طرف چپ او و مؤمنین در جلو او و لشکر خود را در بلاد متفرق می‌کند". قسم دیگر، آنان‌که با نوح در کشتی بودند. قسم دیگر آنان‌که با ابراهیم بودند هنگامی که او را در آتش انداختند. و قسم دیگر آنان‌که با موسی بودند هنگامی که دریا را برای بنی اسرائیل شکافت. و قسم دیگر آنان‌که با عیسی بودند هنگامی که خداوند او را به آسمان بالا برد و مجموع آنها چهار هزار می‌شود و همه این‌ها انتظار قائم را دارند. و قسم دیگر چهار هزار ملک که روز عاشورا برای یاری حضرت سید الشهداء (ع) فرود آمدند و از آن حضرت رخصت قتال خواستند و به ایشان رخصت نداد، پس بالا رفتند و فرود آمدند و رخصت خواستند، باز رخصت نداد و هم‌چنین بالا می‌رفتند و فرود می‌آمدند و آن حضرت رخصت نمی‌داد تا این‌که در همین حال کشته شد، پس آن ملائکه هم‌چنان پریشان و غبارآلود نزد قبر آن حضرت گریان هستند تا این‌که قائم قیام کند، رئیس آنان ملکی است که نام او، منصور است، پس زیارت نمی‌کند او را زیارت کننده‌ای مگر این‌که ایشان او را استقبال می‌کنند و وداع نمی‌کند آن حضرت را مگر این که او را مشایعت می‌کنند و مریض نمی‌شود زائری مگر این‌که عیادت او می‌کنند و نمی‌میرد زائری مگر این‌که بر وی نماز می‌گذارند و برای او بعد از مردن استغفار می‌کنند، و همه آنان در زمین انتظار قیام قائم (ع) را دارند تا هنگام خروج او. پس مجموع این چند قسم چنان‌که حضرت صادق (ع) فرموده سیزده هزار و سیصد و سیزده تن می‌شود. قسم دیگر ملائکه منزلین، چنان‌که حضرت صادق (ع) فرمود و آنان سه هزار نفرند. قسم دیگر ملائکه کروبیین. قسم دیگر ملائکه مقربین چنان‌که آن حضرت نیز فرمود، ولی عددی برای این دو نفرموده. قسم دیگر ملائکه‌ای که هنگام تولد آن حضرت به زیارتش آمدند، یکی از کنیزان حضرت عسکری (ع) گفت: پرندگانی از آسمان مشاهده شد که می‌آمدند، یکی از کنیزان حضرت عسکری (ع) گفت: پرندگانی از آسمان مشاهده شد که می‌آمدند و بال‌های خود را بر سر و رو و سائر بدن آن حضرت می‌مالیدند و پرواز می‌کردند، آن حالت را به امام عسکری (ع) گفتند: خندید و فرمود: ایشان ملائکه آسمان بودند فرود آمده که خود را متبرک سازند و ایشان انصار او خواهند بود هنگامی که خروج کند».

۲. آیت‌الله ری‌شهری؛

محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌ آیت‌الله محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در این‌باره گفته است: «فرشتگان نیز به یاری امام مهدی (ع) می‌آیند و خداوند، همچون جنگ بدر، سپاه او را با دسته‌های چندصد و چندهزار نفری از فرشتگان تقویت می‌کند. برخی از آنان همراه حضرت نوح و ابراهیم خلیل و حضرت عیسی (ع) بوده‌اند و بخش عظیمی نیز همان فرشتگان مسومین و مردفین در نبرد بدر هستند. افزون بر اینها، فرشتگانی که به قصد یاری امام حسین (ع) فرود آمدند و پس از شهادت ایشان بر فراز مرقدش ماندگار شده‌اند و نیز فرشتگان کروبی و مقرب، در خیل فرشتگان به یاری امام (ع) می‌آیند. تعداد فرشتگان به یاری آمده، در بیشتر احادیث، سیزده هزار و سیصد و سیزده نفر ذکر شده است‌ و تنها در یک نقل نه چندان معتبر، تعداد آنها چهل و شش هزار، نقل شده است‌ که شاید ناظر به حالت‌های مختلف و کم و زیاد شدن نیاز زمینیان به یاری مستقیم آسمانیان باشد. این نقل، تعداد جنیان همراه امام مهدی (ع) را نیز همین تعداد می‌داند. گفتنی است که فرشتگان بزرگ الهی یعنی جبرئیل، در سمت راست امام (ع) و میکائیل در سمت چپ و اسرافیل در جلوی امام (ع)، ایشان را پشتیبانی می‌کنند».

۳. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛

محمد جواد مروجی طبسی حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «همراه با مهدی از مکه تا قدس» در این‌باره گفته است: «در دوران امام زمان (ع) همه کس و همه چیز در اختیار و تسخیر آن حضرت قرار می‌گیرد. امام رضا (ع) در این باره چنین می‌فرماید: زمانی که حضرت قائم (ع) ظهور می‌کند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد، تا به مؤمنان سلام کرده و در مجالسشان شرکت جویند. پس اگر یکی از مؤمنان کاری داشت، حضرت بقیة الله یکی از آن فرشتگان را برایش می‌فرستد تا او را جابه‌جا کند. آن فرشته نیز به دستور امام مهدی (ع) آن مؤمن را بر بال خود حمل کرده و خدمت امام می‌برد. امام پس از برآوردن نیاز او، به وسیله همان فرشته، وی را به جایگاهش برمی‌گرداند. برخی از مؤمنان نیز به وسیله ابر جابه‌جا می‌شوند، برخی از آنها با فرشتگان هم‌پرواز می‌شوند و برخی دیگر با فرشتگان پیاده‌روی می‌کنند و گروهی نیز از فرشتگان پیشی می‌گیرند. فرشتگان جهت داوری به نزد بعضی از مؤمنان می‌روند؛ چرا که مؤمن نزد خداوند از فرشته گرامی‌تر است و حضرت قائم (ع) گروهی دیگر از مؤمنان را برای داوری، بین صدهزار فرشته خواهد فرستاد. ابان بن تغلب از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمود: گویا حضرت قائم را در شهر نجف می‌بینم که زره پیامبر (ص) را با پوششی از دیبای زربفت پوشانده و به تن کرده و بر اسب سیاه پیشانی‌سفیدی سوار شده است. او تکانی به اسب می‌دهد به گونه‌ای که اهل هر شهر، او را آن‌چنان می‌بینند که گویی در شهرشان حضور دارد. پرچم رسول خدا -که دسته‌اش از پایه‌های عرش است و...- را به اهتزاز در می‌آورد. آن پرچم را به سوی هر چه می‌برد خداوند آن را در هم می‌کوبد. وقتی پرچم به اهتزاز در آید مؤمنی نیست مگر آن که قلبش همانند پاره‌های آهن شده و به هر مؤمن نیروی چهل مرد داده می‌شود. مؤمنی نیست مگر آن که شادی ظهور امام مهدی (ع) در قبر به او می‌رسد؛ هنگامی که در قبرهای خود به دیدار یکدیگر رفته و به یکدیگر بشارت قیام ایشان را می‌دهند. عرض کرد: همه این فرشتگان خواهند آمد؟! فرمود: آری؛ همان‌هایی که همراه حضرت نوح (ع) در کشتی و آنهایی که به هنگام انداخته شدن در آتش، همراه حضرت ابراهیم و آنهایی که هنگام شکافته شدن دریا برای بنی اسرائیل، همراه حضرت موسی (ع) و آنهایی که هنگام بالا رفتن به سوی آسمان، همراه حضرت عیسی (ع) بودند، هم‌چنین آن چهار هزار فرشتۀ نشان‌دار و آن یک هزار فرشتۀ صف‌بسته که با پیامبر (ص) همراه بودند و آن سیصد و سیزده فرشته که در جنگ بدر به یاری پیامبر (ص) آمده بودند، نیز آن چهار هزار فرشته که برای یاری امام حسین (ع) به زمین آمده بودند و به آنها اجازه جنگ داده نشد و هم‌چنان تا روز قیامت، کنار قبر مقدس امام حسین (ع) با موی پریشان و غبارآلود برای او گریه می‌کنند. سرپرست آنها (چهار هزار فرشتۀ یاری‌گر امام حسین (ع)) فرشته‌ای به نام "منصور" است. و کسی به زیارت امام نمی‌آید مگر این که آنها به استقبالش می‌روند و وداع نمی‌کند مگر این که بدرقه‌اش می‌کنند. کسی مریض نمی‌شود مگر این که به عیادتش می‌روند و نمی‌میرد مگر آن که بر جنازه‌اش نماز خوانده و پس از مرگش برای او طلب آمرزش می‌کنند. تمام این فرشتگان (۱۳۳۱۳ فرشته) تا هنگامۀ ظهور هم‌چنان در انتظار امام زمان (ع) هستند.».

۴. مجتبی تونه‌ای؛

مجتبی تونه‌ای آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «از روایات استفاده می‌شود که ۳۱۳ نفر، فرماندهان لشکری و کشوری حضرت مهدی (ع) هستند که حضرت به وسیله آنها و با تایید ملائکه و فرشتگان، شرق و غرب جهان را می‌گشاید و وعده خدا را تحقق می‌بخشد و آیین حق را در زمین مستقر می‌کند. امام باقر (ع) فرمود: "هرگاه قائم ظهور کند، خداوند او را با فرشتگان نشان‌دار و... مقرب یاری می‌کند. جبرئیل، پیشاپیش او و میکائیل از طرف راست و اسرافیل از طرف چپ او حرکت می‌کنند. ابهت و رعب و وحشت به فاصله یک ماه راه از جلو، عقب، چپ و راست او حرکت می‌کند و فرشتگان مقرب خدا خدمتگزاران او هستند...". امام صادق (ع) در تفسیر آیه شریفه أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ؛ امر خدا فرارسید، پس شتاب نکنید، فرمود: "آن امر ماست که خدا فرموده است نباید در آن شتاب شود. خداوند او را به وسیله سه سپاه یاری می‌کند؛ فرشتگان، مؤمنان و رعب و وحشت در دل دشمنان، و ظهور او مانند ظهور رسول اکرم است.". ابان بن تغلب می‌گوید که امام صادق (ع) در ضمن حدیثی فرمود: "سیزده هزار و سیصد و سیزده نفر از فرشتگان بر او نازل می‌شوند." من عرض کردم: این‌همه فرشته بر او نازل می‌شود؟ حضرت فرمود: "آری! آنها عبارتند از: همه فرشتگانی که با حضرت نوح در کشتی بودند، همه فرشتگانی که به هنگام افتادن ابراهیم (ع) در میان آتش با او بودند، همه فرشتگانی که به هنگام شکافتن رود نیل برای بنی اسرائیل با حضرت موسی (ع) بودند، همه فرشتگانی که به هنگام عروج حضرت عیسی (ع) با او بودند، چهار هزار فرشته نشان‌دار که در خدمت رسول اکرم (ص) بودند، هزار فرشته که پشت سر هم، برای یاری پیامبر اکرم (ص) فرود آمدند، سیصد و سیزده فرشته که در جنگ بدر حضور داشتند، چهار هزار فرشته که در روز عاشورا برای یاری امام حسین (ع) فرود آمدند و به آنها اجازه پیکار داده نشد... همه این فرشته‌ها هم‌اکنون در روی زمین هستند و انتظار قیام قائم (ع) را می‌کشند.". در حدیثی از امام باقر (ع) آمده است: هنگامی که قائم آل محمد (ص) ظهور نماید، خداوند او را به وسیله گروه‌های فرشتگان نشاندار (مسومین)، پیاپی (مردفین)، فرود آورده شده (منزلین) و مقرب (کروبین) یاری خواهد کرد. از این روایات استفاده می‌شود که فرشتگان مقرب الهی، خدمتگزار مهدی (ع) هستند و او را در تشکیل حکومت واحد جهانی یاری می‌دهند». «"میکائیل" از بزرگان ملائکه است و در حدیث آمده که وی بر ملائکه‌ای که بر ارزاق موکل‌اند، و ملائکه رعدوبرق و ملائکه باد و باران و غیره، سروری دارد. فرشته‌ای است که طبق فرموده امام باقر (ع)، هنگام ظهور حضرت مهدی (ع) در سمت چپ آن حضرت حرکت می‌کند».

پرسش‌های وابسته

1. مراد از ظهور در روایات چیست؟ (پرسش)
2. درک زمان ظهور امام مهدی چه فضیلت‌های دارد؟ (پرسش)
3. برخی از رخدادهای هنگام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
4. بعد از ظهور امام مهدی نخستین مراسمی که انجام می‌شود چیست؟ (پرسش)
5. چه کسانی از ظهور امام مهدی خوشحال می‌شوند؟ (پرسش)
6. وقایع هنگام ظهور چیست؟ (پرسش)
7. کیفیت ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
8. بعد از ظهور امام مهدی چه‌قدر طول می‌کشد تا جهان اصلاح شود؟ (پرسش)
9. امام مهدی بعد از ظهور چه اقدامات اصلاحی انجام می‌دهد؟‌ (پرسش)
10. امام مهدی‏ بعد از ظهور چه عملی انجام می‌‏دهند؟ (پرسش)
11. اولین سخنانی که امام بعد از ظهور می‌‏فرمایند چیست؟ (پرسش)
12. امام مهدی چگونه برای خون‌خواهی امام حسین قیام می‌کند؟ (پرسش)
13. امام مهدی در عصر ظهور با اهل ذمه چه خواهد کرد؟ (پرسش)
14. امام مهدی‏ بعد از ظهور با انحرافات فکری چگونه برخورد خواهد کرد؟ (پرسش)
15. آیا امام مهدی‏ بعد از ظهور با اعراب به جنگ برمی‌‏خیزد؟ (پرسش)
16. امام مهدی با چه پرچمی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
17. تردیدگنندگان در وجود امام مهدی چه می گویند؟ (پرسش)
18. امام مهدی پس از ظهور چه تغییراتی در مراسم حج به وجود می‌آورد؟ (پرسش)
19. نقش ترس به عنوان یکی از لشکرهای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
20. امام مهدی در مقابله با ستمگران و اجرای حدود و احکام الهی چگونه رفتاری دارند؟ (پرسش)
21. وضعیت امنیت اجتماعی در عصر ظهور چگونه است؟ (پرسش)
22. آیا حوادث پس از ظهور در ماه جمادی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
23. چه ارتباطی میان تصرف رودخانه‌ها و قیام امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
24. چه گروه‌هایی به یاری امام مهدی می‌شتابند؟ (پرسش)
25. امام مهدی پس از ظهور کدام سرزمین را به تصرف در می‌آورد؟ (پرسش)
26. رشد و شکوفایی علم در زمان پس از ظهور به چه معنا است؟ (پرسش)
27. پس از ظهور چه گروه‌هایی علیه امام مهدی شورش می‌کنند؟ (پرسش)
28. امام مهدی در قیام خود چه مساجدی را ویران می‌کند؟ (پرسش)
29. آیا پیش از ظهور امام مهدی در جهان جنگی رخ می‌دهد؟ (پرسش)
30. آیا امام مهدی پس از ظهور از قاتلان امام حسین انتقام خواهد گرفت؟ (پرسش)
31. امام مهدی وقتی که می‏آید اولین کاری که می‌‏کند چیست؟ (پرسش)
32. معنای این جمله که می‌گویند هنگام ظهور از اسلام و قرآن چیزی جز نام باقی نمانده است چیست؟ (پرسش)
33. آیا امام مهدی هنگام ظهور اموال ثروت‏مندان را علی‏رغم میل باطنی آنها بین فقرا تقسیم می‏کند؟ (پرسش)
34. چگونه امام مهدی بر دولتها پیروز می‌‏شود و این تعداد جمعیت جهان تسلیم او می‌‏شوند؟ (پرسش)
35. آیا با ظهور امام مهدی همه مردم مسلمان می‌شوند؟ (پرسش)
36. برخی می‌گویند با توجه به روایات در زمان امام مهدی امکان گناه کردن وجود ندارد آیا این گفته‌ها درست است؟ (پرسش)
37. اگر امام مهدی شیطان را بکشند مردمان پس از ظهوراز فریب‌های شیطان در امان خواهند ماند این چگونه با عدالت خدا سازگار است؟ (پرسش)
38. اگر در زمان امام مهدی امکان گناه وجود دارد پس چرا ظلم و گناه صورت نمی‌گیرد و یا بسیار اندک است؟ (پرسش)
39. آیا پس از ظهور یا قیام یا تشکیل حکومت بقیه الله کسی هم گناه می‌کند؟ اختیار چه می‌شود؟
40. امام مهدی در منطقه تمارین چه اقدامی انجام می‌دهد؟ (پرسش)
41. آیا اصحاب کهف به یاری امام مهدی می‌آیند؟‌ (پرسش)
42. فرماندهان سپاه امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
43. آیا امام مهدی جهان‌گشایی خواهد داشت؟ (پرسش)
44. آخرین شورش علیه امام مهدی کدام است؟ (پرسش)
45. امام مهدی چه شهرهایی را به تصرف در می‌آورد؟ (پرسش)
46. مردمان کدام شهرها با امام مهدی می‌جنگند؟ (پرسش)
47. امام مهدی چگونه شهر ارمینیه را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
48. آیا شهر ارنون در زمینه سازی برای ظهور امام مهدی نقشی دارد؟ (پرسش)
49. چه طایفه‌هایی با امام مهدی به نبرد می‌پردازند؟ (پرسش)
50. آیا امام مهدی هنگام قیام سوار بر اسب است؟‌ (پرسش)
51. اولین کسی که با امام مهدی بیعت کرده و دست حضرت را می‏‌بوسد کیست؟ (پرسش)
52. زندگی امام بعد از ظهور چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
53. رفتار امام مهدی با مجاهدان و شهیدان چگونه است؟ (پرسش)
54. جهان گشایی امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
55. احیای سنت محمدی پس از ظهور امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
56. احکامی الهی که در زمان ظهور امام مهدی اجرا می‌شوند کدامند؟ (پرسش)
57. مفهوم چهره‌شناسی امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
58. آیه شریفه انا بقية الله فی ارضه توسط امام مهدی خطاب به چه کسی در پاسخ به چه سوالی قرائت گردید؟ (پرسش)
59. وضعیت مردم در عصر ظهور امام مهدی از نظر فرهنگی، اخلاقی و تربیتی چگونه است؟ (پرسش)
60. عصر غیبت کبری چه تأثیراتی در دوران پس از ظهور دارد؟ (پرسش)
61. نقش ترک‌ها در دوران ظهور چیست؟ (پرسش)
62. منظور از ترک‌ها در روایات آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
63. نقش عرب‌ها در دوران ظهور چیست؟ (پرسش)
64. نقش یمن در دوران ظهور چیست؟ (پرسش)
65. حوادث مصر در دوران ظهور چیست؟ (پرسش)