اولین سخنانی که امام مهدی (ع) بعد از ظهور میفرمایند چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
«عدهای از یاران امام زمان (ع) در مکه به هم میرسند و درباره ایشان بحث مینمایند: شخصی از سوی امام (ع) به سمت آنها میآید و سؤال مینماید: شما چند نفرید؟ میگویند: حدود ۴۰ مرد. میگوید: وقتی صاحب خود، امام زمان (ع) را ببینید، حال شما چگونه خواهد بود؟ میگویند: به خداسوگند! اگر دستور دهند که با کوهها بجنگیم، همان را انجام خواهیم داد. اگر ما را به جنگ با کوهها فرا بخواند، همراه او با کوهها میجنگیم با این کلام، عمق اعتقاد و ایمان خود به امام زمان (ع) را بیان مینمایند و آمادگی کامل خود را برای فدا نمودن و کشته شدن در راه ایشان به رخ میکشند. سپس آن مرد، همان شب میآید و میگوید: ۱۰ نفر از شایستگان خود را برگزینید. آنها، انتخاب میکنند و برای ملاقات با امام (ع) آماده میشوند و در شب دیگر، ترتیب ملاقات با امام زمان (ع) به بقیه داده میشود[۱]. سیصد و سیزده نفر، نزد امام (ع) در مکه یا در اطراف مکه جمع میشوند و وقتی روز بیست وپنجم ماه ذیحجه، امام زمان (ع) مردی معروف به "نفس زکیه" را به سمت اهل مکه میفرستد، علیه او شورش میشود و سرش را میبرند و برای سفیانی در شام ارسال میکنند. بعد از این، امام زمان (ع) در روز عاشورا در مسجدالحرام حاضر میشود و در مقامابراهیم (ع) نماز میخواند و خطبهای راجع به آینده و اصحاب و یاران خود بیان میفرمایند:
خطبه اول امام زمان (ع) هنگام قیام:روایت شده: امام زمان (ع) به دیوار کعبه تکیه میدهد و شروع به خطبه تاریخی خود مینماید. امام (ع) در خطبه خود چه میفرماید؟! با حمد و سپاس الهی و درود بر محمد (ص) و خاندانش شروع میکند و امام باقر (ع) ادامه خطبه را چنین بیان میفرماید: "مهدیقائم (ع) به دیوار بیت الحرام تکیه میزند و با حالتی متضرعانه به درگاه الهی، میفرماید: ای مردم! ما از خداوند و هر کسی که دعوت ما را بپذیرد، کمک میخواهیم که ما اهل بیتپیامبر شما هستیم و شایستهتر از دیگران به نزدیکی به خدا و محمد (ص) میباشیم. هر کسی که به آدم (ع) حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به او هستم و هر کسی که بخواهد به نوح (ع) حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به او هستم و هر کسی که بخواهد به ابراهیم (ع) حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به او هستم و هر کسی که بخواهد به محمد (ص)، حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به او هستم و هر کسی بخواهد به پیامبران، حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به انبیا و پیامبران هستم؛ چون که خداوند در کتاب محکم خود میفرماید: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾[۲]. من باقی مانده فرزندانآدم (ع)، ذخیرهنوح (ع)، برگزیدهابراهیم (ع) و منتخب محمد (ص) هستم. هر کسی که بخواهد از کتاب خداحجت بیاورد، من نزدیکترین مردم به کتاب خدا هستم.بدانید! هر کسی که بخواهد از سنترسول خدا (ص)، حجت و دلیل بیاورد، من از هر کس به سنترسول خدا (ص) نزدیک ترم. خدا را گواه میگیرم که هر کس کلام مرا شنید، آن را به غایبین برساند. شما را به حقخداوند، رسول خدا (ص) و به حق خودم- که من حققرابت به رسول خدا (ص) بر شما دارم- قسم میدهم که ما را یاری نمایید که در حق ما ظلم نمودند، ما را تحقیر کردند و از دیار و فرزندانمان دور کردند، بر ما ستم روا داشتند، حق ما را به ناحق گرفتند و اهل باطل را بر ما ترجیح دادند. خدا را، خدا را بر شما قسم میدهم که ما را یاری نمایید و تنها مگذارید تا خداوند شما را یاری دهد[۳]. روایت دیگری با کمی اختلاف از امام باقر (ع) روایت شده: "ای مردم! هر کسی که بخواهد به موسی (ع) حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به او هستم و هر کسی که بخواهد به عیسی (ع) حجت و دلیل بیاورد، من نزدیکترین مردم به او هستم"»[۴].
خطبه دوم امام زمان (ع):خطبه دیگری از امام باقر (ع) روایت شده که فرمود: "مهدی (ع) در مکه و شب هنگام، ظهور مینماید در حالی که پرچمرسول خدا (ص)، پیراهن و شمشیرش نیز در دست اوست و نور و بیان را در وجود خود دارد، وقتی نماز عشا را خواند با صدای بلند میفرماید: "ای مردم! خدا را به یاد شما میآورم که حجت خود را بر شما تمام نمود و پیامبران را برانگیخت و کتب آسمانی را نازل کرد؛ خداوند به شما دستور میدهد، شرک نورزید و از او و رسولش (ص) فرمانبرداری نمایید، آنچه قرآن میخواهد، زنده نگاه دارد؛ زنده نگاه دارید و آنچه قرآن میخواهد، بمیراند؛ بمیرانید؛ در راه هدایت، مرا کمک کنید و در راه تقوا، یاری رسان من باشید که دنیا، فانی و زوال پذیر است و شما را به خدا، رسول خدا (ص)، عمل به کتابش، مرگباطل و احیای سنت، دعوت میکنم"[۵].
خطبه سوم:امام صادق (ع) فرمود: "سرور ما به دیوار کعبه تکیه زده، میفرماید: "ای مردم! بدانید! اگر کسی بخواهد به آدم (ع) و شیث نگاه کند، من همان آدم (ع) و شیث هستم. بدانید! هر کس بخواهد به نوح (ع) و فرزندش، سام نگاه کند، من نوح (ع) و سام هستم. بدانید! هر کس بخواهد به ابراهیم (ع) و اسماعیل (ع) نگاه کند، من ابراهیم (ع) و اسماعیل (ع) هستم. بدانید! هر کس بخواهد به عیسی (ع) و شمعون نگاه کند، من عیسی (ع) و شمعون هستم. بدانید! هر کس بخواهد به محمد (ص) و امیرالمؤمنین (ع) نگاه کند، من محمد (ص) و امیرالمؤمنین (ع) هستم. بدانید! هر کس بخواهد به حسن (ع) و حسین (ع) نگاه کند، من حسن (ع) و حسین (ع) میباشم. بدانید! هر کس بخواهد به ائمه (ع) از اولاد حسین (ع) نگاه کند، من ائمه (ع) هستم"[۶]. علامه مجلسی توضیحی برای این حدیث دارد که: امام (ع) فرمود: من آدم و غیره هستم. منظور از علم، فضل و اخلاق آنهاست که از آن پیروی میکنید؛ ولی در وجود من به صورت کامل متجلی است. امام باقر (ع) فرمود: "خطبهامام زمان (ع) به پایان میرسد و سیصد و سیزده نفر از یارانش دور او جمع میشوند و با او بیعت مینمایند". آری، ابتدا جبرئیلبیعت میکند و سپس یاران و اصحاببیعت مینمایند و بیش از چهل هزار فرشته بر او نازل میگردند و به طور کامل در اختیارامام زمان (ع) قرار میگیرند، اوامر او را اطاعت مینمایند به گونهای که بشر از آن عاجز است»[۷].
«امام صادق (ع) درباره اولین لحظات ظهورامام مهدی (ع) میفرماید: آن زمانی که امام مهدی (ع) ظهور کند، به کعبه تکیه میکند در حالی که سیصد و سیزده نفر نزد او گرد آمدهاند و اولین سخن او این آیه است: ﴿بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾[۸]؛ آن چه خداوند برای شما باقی گذارده برایتان بهتر است، اگر ایمان داشته باشید. سپس میفرماید: منم بقیة الله و حجت خدا و خلیفه او بر شمایم. پس سلام کنندهای بر او سلام نمیکند مگر آن که میگوید: "السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ" و زمانی که نزد او چهار هزار نفر جمع شوند، از مکه بیرون میرود و روی زمین، معبودی غیر از خدای عزوجل (چه بت و چه غیر آن) باقی نمیماند مگر آن که در آتش افتاده و سوزانده میشود[۹].
و در روایت دیگری امام صادق (ع) چنین میفرماید: امام مهدی (ع) در موقع ظهور به مقام [[[ابراهیم]]] تکیه کرده، ابتدا دو رکعت نماز میخواند، و پس از معرفی خود دستها را به سوی آسمان بلند کرده و دعا میکند و آن قدر به درگاه احدیت گریه و زاری میکند که با صورت [مبارک] به زمین میخورد[۱۰]»[۱۱].
«هنگامی که خداونداذنظهور به امام مهدی (ع) بدهد، آن حضرت برای اصلاح جهانی قیام میکند و در کنار خانه خدا در میان رکن و مقام از سیصد و سیزده یار باوفایش که فرماندهان لشکری و کشوری حکومت حقّه هستند بیعت میگیرد، و نخستین جملهای را که بر زبان جاری میفرماید، آیه بَقِیتُ اللَّهِ ... است. چنانکه امام باقر (ع) میفرماید: هنگامی که مهدی (ع) ظاهر شود، پشت خود را به خانه کعبه تکیه میدهد و اولین سخنی که میگوید، این آیه شریفه است: ﴿بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾[۱۲] سپس میفرماید: من بقیة اللّه، خلیفة اللّه و حجة اللّه هستم در میان شما. و در آن حال احدی بر او سلام نمیکند، جز اینکه میگوید: السّلام علیک یا بقیة اللّه[۱۳]
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در اینباره گفته است:
«حضرت مهدی (ع) پس از ظهور و پیش از قیام خطبهای ایراد خواهد کرد. امام باقر (ع) فرمود: "قائم، آن هنگام ظهور در مکه است. پشت به بیت اللّه الحرام تکیه داده چنین ندا کند: ای مردم! ما از خدایاری میطلبیم و از مردمی که دعوت ما را اجابت کنند. ما اهل بیت پیامبرتان، محمد هستیم و سزاوارترین مردم به خدا و به محمد (ص)، هر کس درباره آدم با من احتجاج کند، باید بداند که من نزدیکترین کس به آدمم. هر کس درباره نوح (ع) با من به گفتوگو برخیزد، بداند که من سزاوارترین کس به نوحم. هرکس درباره ابراهیم (ع) با من احتجاج کند، بداند که شایستهترین مردمان به ابراهیمام. هر کس در مورد محمد (ص) با من محاجه نماید، بداند که من نزدیکترین مردمان به محمدم. هر کس درباره پیامبران با من گفت وگو کند، من سزاوارترین مردمان به پیامبرانم. آیا خدای تعالی در کتاب خویش نمیفرماید: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾[۱۶]. من بازمانده آدم، ذخیرهای از نوح (ع)، برگزیدهای از ابراهیم (ع) و انتخاب شدهای از محمد (ص) هستم. بدانید هرکس در کتاب خدا با من به احتجاج برخیزد، من سزاوارترین مردم به کتاب خدا هستم. بدانید هر کس در سنّت رسول خدا با من محاجّه نماید، من به سنّت رسول خدا سزاوارترینم. شما را به خداسوگند! هر کس سخن را امروز بشنود، به دیگری که حاضر نیست برساند. به حقخدا و حق پیامبرش و به حق خودم که حق من بر شما، حققرابت من به پیامبر خدا است از شما میخواهم مرا یاری نمایید و برابر کسانی که به ما ظلم کردند، از ما حفاظت کنید. ما را بیم دادند و به ما ستم کردند و ما را از دیار و فرزندانمان راندند. بر ما جور نمودند و حقمان را سلب کردند و اهل باطل بر ما دروغ بستند. خدا را؛ خدا را؛ ما را در نظر آورید، ما را رها نکنید و یاریمان کنید که خدای تعالی شما را یاری خواهد نمود"[۱۷] البته در بیانات نورانی معصومان (ع) خطبههای دیگری نیز به آن حضرت نسبت داده شده است»[۱۸].
«صبح شنبه عاشورای موعود که بناست حضرت ظهور کنند وارد مسجد الحرام میشوند و دو رکعت نماز رو به کعبه و پشت به مقام به جا میآورند و پس از دعا به درگاه الهی به نزدیک کعبه رفته و با تکیه بر حجر الاسود رو به جهانیان کرده و اولین خطبه تاریخی خویش را پس از حمدخداوند و سلام و صلوات بر آستان با عظمتپیامبر اکرم و خاندان بزرگوارشان (ع)، ایشان چنین انشا میکنند[۱۹]: "ای مردم! ما برای خداوند از شما یاری میطلبیم و کیست که ما را یاری کند؟ آری ما خاندان پیامبرتان محمد مصطفی (ص) هستیم و سزاوارترین (نزدیکترین) مردم نسبت به خدا و ایشان. هر کس با من در رابطه با آدم محاجه کند من سزاوارترین و نزدیکترین مردم نسبت به اویم و همینطور راجع به نوح و ابراهیم و محمد (ص) و دیگر پیامبران و کتاب خداوند که به هرکدام از دیگر مردم اولی هستم. مگر خداوند متعال در کتابش نفرموده است: "به درستی که خداوندآدم و نوح و خاندانابراهیم و خاندانعمران را بر جهانیان برگزید خاندانی که برخی از آنها از بعضی دیگرند و خداوند شنوا و داناست". من بازمانده آدم و ذخیرهنوح و برگزیدهابراهیم و عصاره وجود محمد (ص) هستم. ... هرکس درباره سنترسول الله (ص) با من محاجه کند، من سزاوارترین مردم نسبت به آن هستم. هر که امروز کلام مرا میشنود، به خداوند متعال قسم میدهم که به غایبان این سخنان را برساند، به حقخداوند متعال و رسول گرامیش و حق خودم از شما میخواهم [به ما رو کنید] که من حققرابت و خویشاوندی رسول الله (ص) را بر گردن شما دارم که شما ما را یاری کنید و در مقابل آنها که به ما ظلم میکنند، حمایت کنید که اهل باطل به ما دروغ بستند. از خدا بترسید و خدا را درباره ما در نظر داشته باشید ما را خوار نکنید و یاریمان کنید تا خداوند متعال شما را یاری کند. سپس حضرت دستهایشان را به آسمان بلند کرده و با دعا و تضرع این آیه را به درگاه الهی عرضه میدارند: ﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ﴾[۲۰]"[۲۱]»[۲۲].
«حضرت در روز موعود وارد مسجد الحرام میشود. دو رکعت نماز رو به کعبه و پشت به مقام ابراهیم به جای میآورد و پس از دعا به درگاه خداوند به نزدیک کعبه رفته و با تکیه بر حجر الاسود رو به جهانیان کرده و نخستین خطبه تاریخی خود را انشاء میکند. حضرت پس از حمد و سلام و صلوات بر آستان پیامبر اکرم و خاندانش چنین میفرماید: "ای مردم! ما برای خداوند -از شما- یاری میطلبیم و کیست که مرا یاری کند؟ آری ما خاندان پیامبرتان محمد مصطفی (ص) هستیم و سزاوارترین [و نزدیکترین] مردم نسبت به خدا و ایشان. هرکس با من در رابطه با آدم محاجه کند من سزاوارترین مردم نسبت به اویم و همینطور راجع به نوح و ابراهیم و محمد (ص) و دیگر پیامبران و کتاب خداوند که به هرکدام از دیگر مردم اولی هستم. مگر خداوند متعال در کتابش نفرموده است: "به راستی که خداوندآدم و نوح و خاندانابراهیم و خاندانعمران را بر جهانیان برگزید، خاندانی که برخی از آنها از بعضی دیگرند و خداوند شنوا و دانا است"[۲۳]. من بازمانده آدم و ذخیرهنوح و برگزیدهابراهیم و عصاره وجود محمد (ص) هستم... هرکس درباره سنترسول خدا با من محاجه کند، من سزاوارترین مردم نسبت به آن هستم. هرکه امروز کلام مرا میشنود، به خداوند متعال قسم میدهم که به غایبان برساند، به حقخداوند متعال و رسول گرامیاش و حق خودم، از شما میخواهم [به ما رو کنید] که حق خویشاوندی رسول خدا را بر گردن شما دارم. شما ما را یاری کنید و در مقابل آنها که به ما ظلم میکنند، حمایت کنید که اهل باطل به ما دروغ بستند... از خدا بترسید و خدا را درباره ما در نظر داشته باشید. ما را خوار نکنید. یاریمان کنید تا خداوند متعال شما را یاری فرماید[۲۴]. سپس حضرت دستهایشان را به آسمان بلند کرده و با دعا و تضرّع، این آیه را به درگاه الهی عرضه میدارد: ﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ﴾[۲۵][۲۶].
«حضرت مهدی (ع) در آغاز قیام عادلانه جهانیاش، بر دیوار خانه خدا تکیه میزند و سخنرانی تاریخی و جاودانه خویش را آغاز میکند. فرازی از آن خطبه چنین است: "... اینک ما از خدای توانا یاری میطلبیم و تمام ایمانآورندگان به خدا و کسانی را که ندای جهانی ما را پاسخ مثبت دهند، همه را برای تحقق اهداف الهی و انسانی خویش به یاری میخوانیم و همه را به حق و عدالتدعوت میکنیم. مردم! ما خاندان پیامآور شما "محمد" هستیم... هان ای مردم! هرکس به من در مورد آدم (ع) گفتگو کند، من نزدیکترین مردم به آدم، نیای بزرگ بشریت هستم. و هرکس در مورد نوحپیامبر، ابراهیم بتشکن و محمد، پیامبرعدالت و حرّیت بحث و گفتگو کند، من نزدیکترین انسانها به این پیامبران بزرگ خدا و پرچمداران قهرمان هدایت و رسالت هستم"[۲۷].
از امام باقر (ع) خطبه و پیام دیگری نیز برای امام مهدی (ع) آوردهاند که اندک تفاوتی با نسخههای پیشین دارد. ان حضرت میفرماید: امام مهدی (ع) به هنگام شامگاهی، در حالی که پرچمپیامبر در دست، پیراهن آن گرامی بر تن، سلاح ویژه او و بیان گرم و دیگر ویژگیها و نشانههای آن حضرت را به همراه دارد، در مکهظهور میکند. نماز عشا را به جماعت میخواند و آنگاه با صدای دلنوازش جهانیان را مخاطب ساخته و میفرماید: "هان ای مردم! اینک در پیشگاه پروردگارتان خدای را به یاد شما میآورم؛ خدایی را که حجتهای خویش را بر شما تمام و پیامآورانش را ارسال کرد و قرآن را برای هدایتبشر فرو فرستاد. او شما را فرمان میدهد که چیزی را شریک او نسازید و بر اطاعت او و فرمانبرداری از پیامبرش کوشا باشید. آنچه را قرآن در اندیشه زنده ساختن آن است، زنده سازید و بدعتها و ضدارزشهایی را که قرآن در پی محو و نابودی آنها است، از میان بردارید. در راه حق و هدایت، مددکار من باشید و در راه تقوا و عدالتوزیر و کمککار من. مردم! پایان جهان و فرجام آن نزدیک شده و دنیا، جدایی خویش را اعلان نموده است. من شما را به سوی خدای یکتا و پیامآورش محمد (ص) و عمل به کتاب زندگیساز او و احیاء و رواج ارزشهای والای الهی و انسانی و نابودی بدعتهای جاهلی و باطل و ضدارزشها فرا میخوانم"[۲۸].
و اما سومین خطبه از آن گرامی؛ در یک روایت طولانی، خطبه پرمحتوای دیگری برای آن حضرت، از امام صادق (ع) روایت شده است که فرازهایی از آن را میآوریم: هان ای تودههای انسانی! هرکس میخواهد به "آدم" و "شیث" نظاره کند، من آدم و شیث هستم و از آنان نشان دارم. هرکس میخواهد به "نوح" و فرزندش "سام" بنگرد، من نوح و سام هستم... هرکس میخواهد به "ابراهیم" و "اسماعیل" نظاره کند، من از ابراهیم و اسماعیلنسب دارم. هرکس میخواهد به "عیسی" و "شمعون" نگاه کند، من عیسی و شمعون هستم و از آنان نشان دارم. هر کس میخواهد به "محمد (ص)" و "امیر مومنان (ع)" بنگرد، بداند که من محمد و امیر مومنان هستم. مردم! هرکس میخواهد به "حسن و حسین" بنگرد، من حسن و حسین هستم. مردم! هر کس میخواهد به امامانمعصوم پس از حسین و از فرزندان او بنگرد، من از آنان هستم و از آنان نشان دارم[۲۹].
↑ "خداوند، آدم (ع)، نوح (ع)، خاندان ابراهیم (ع) و عمران (ع) را بر جهانیان برتری داد؛ فرزندانی بودند که برخی از نسل برخی دیگرند و خداوند به همه چیز، دانا و شنوا است؛ آل عمران، آیات ۳۳- ۳۵.
↑پیش از ایراد خطبه بنا بر مجموعه روایاتی که مرحوم آیت الله خراسانی جمعآوری کردهاند چنین خواهد شد: «از بلندی کوه ذیطوی با سیصد و سیزده تن سرازیر شود تا اینکه به مسجد آید (بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷). پس مردی از یاران آن حضرت اول نطق کند و فریاد زند: ایها الناس این است آنکه مطلوب شماست و آنکه شما میخواهید. دعوت میکند شما را به آنچه پیغمبر (ص) دعوت میکرد. پس مردم از جا برمیخیزند پس آن حضرت خود سخن میگوید و میفرماید: ایها الناس منم فلان پسر فلان، منم پسر پیغمبر خدا. دعوت میکنم شما را به آنچه پیغمبر خدا دعوت میکرد. پس هجوم میآورند که او را بکشند. پس سیصد و سیزده تن از او دفاع میکنند. (بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۶). پس بیاید ما بین رکن و مقام چهار رکعت نماز بگذارد. (الزام الناصب، ج ۲، ص ۲۹۴). پس آنگاه به اسم او از آسمان ندا شود و او را پشت مقام باشد. پس اصحاب او بگویند: دیگر چه انتظاری داری؟ به اسم تو ندا شد. پس دست او را بگیرند و بیاورند برای بیعت عمومی (بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۴). پس بیاید تا به حجر الاسود تکیه کند و اول چیزی که نطق کند این است: {{عربی| ﴿بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾ (سوره هود، آیه ۸۶)، سپس بگوید: منم بقیة الله و پس از آن خطبه را ایراد میکنند. (مهدی منتظر (ع)، ص ۳۴۶). (م.)
↑کیست آنکه وقتی شخص مضطر دعایش کند، او را پاسخ داده و بدی را از او برطرف کند؟؛
سوره نمل، آیه ۶۲.